Haarlem's Dagblad
Kwala Loempoer (op Malakka)
door de Japanners bezet
In Centralen en Noordelijken sector
vijand zware verliezen toegebracht.
59e JAARGANG No. 17961
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groots
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Builen Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
MAANDAG 12 JANUARI 1942
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer
0.17% Groentjes zie rubriek.
Amerikaansche vlootbasis
op de Samoa-eilanden
beschoten
Het D.N.B. verneemt uit Tokio:
De op Malakka opercerende Japansche troepen
hebben vandaag Kwala Loempoer veroverd.
Omtrent de inneming van Kwala Loempoer, de be-
k bngrijkste stad in het sultanaat Selangor, verluidt
cat de Japansche troepen reeds Vrijdagavond een vier
KM ten Zuidwesten gelegen vliegveld bezetten. In
(e vroege ochtenduren van Zaterdag werd toen het
j ilgemeene offensief op het Zuidelijke deel der stad
i jeopend, met welker val een strategisch uiterst be-
to langrijke hindernis op den weg naar Singapore is
«jgenomen. De Engelschen trekken zich terug in de
richting van de havenplaats Malakka, aan de Zuid-
festkust van het schiereiland.
Het Japansche hoofdkwartier maakt bekend, dat de
voorhoeden der Japansche troepen, die met steun van
egervliegtuigen naar Kwala Loempoer waren opge
drukt, in de nabijheid van Kelang zijn gekomen. An-
ere afdeelingen zijn tot bij Rawang opgerukt.
Het officieele communiqué meldt verder dat Japan
sche vliegtuigen 23 Britsche rupstractors benevens 7
x) inks en gepantserde verkenningsauto's ergens ten
m [oorden van Kwala Loempoer hebben vernietigd en
•wee treinen met Britsche soldaten bij Kajang. Japan-
:he legervliegtuigen zetten hun verwoestende nach-
h lelijke aanvallen op militaire installaties en vlieg
velden in de omgeving van Singapore voort
Uit Londen wordt gemeld: De „Daily Express"
leidt uit Rangoon dat de geallieerden het plan heb-
kd tot een invasie in Thailand. De uit den geveehts-
icctor van Selangor binnenkomende berichten geven
jg echter zeer weinig hoop op een succesvol Britsch te
enoffensief.
AANVAL Or DE SAMOA-EILANDEN.
STOCKHOLM, 11 Januari. (A.N.P.) Het Ameri-
kaansche departement van Marine heeft volgens den
h Iritschen Nieuwsdienst" vanavond te Washington be
kend gemaakt dat een klein Japansch oorlogsschip
na anochtend kort na middernacht plaatselijken tijd een
aanval heeft gedaan op de Amerikaansche vlootbasis
'3 p Toetoeila, een der Samoa-eilanden in het Zuiden
J.'Jan den Grooten Oecaan.
Dit oorlogsschip beschoot de vlootbasis, waarvan
la et terrein door veertien granaten werd getroffen,
aan drie leden der bezetting het leven kostten.
Het departement van Marine beweert, dat de basis
relf geen schade heeft opgeloopen.
DE STRIJD OP DE PHIL1PPIJNEN.
LISSABON, 11 Januari. (A.N.P.) De Engelsche
jgj Seuwsdienst publiceert uit Washington een commu-
iqué van het departement van Oorlog, waarin o.a.
fzegd wordt: De ooeraties te land op Luzon werden
Mjöag door intensieve bedrijvigheid van verkenners
01 a artillerie gekenmerkt. De vijand brengt zware ver
werkingen naar het front en nog meer teekenen dui-
(en er op dat de Japanners hun offensief willen her-
ratten. De vijandelijke luchtactie blijft tot verken-
Ik ilngsvluchten beperkt. De omstandigheid, dat Vrijdag
oor de kust van Mindanao weer een aanzienlijk aan-
il vijandelijke schepen verschenen is, duidt op de
è'^ltaarschijnlijkheid dat de Japanners op dit eiland lan-
di tigen willen verrichten.
Uit Sjanghai meldt het D N.B
Japansche keurtroepen hebben de eerste verdedi-
nJ bestellingen van de Amerikaansche troepen op het
"Schiereiland Bataan (Phiiippijnen) bestormd en een be-
igriike sleutelpositie veroverd, vanwaar uit de
ii^jandelijke stellingen zwaar onder vuur genomen
Kirden.
De Japanners pogen thans den tegenstand van den
jjand op het schiereiland met behulp van zware ar-
Sllerie te breken, terwijl de luchtmacht tegelijkertijd
racht den terugtocht van den tegenstander naar
leuwe stellingen te verhinderen. Tijdens een nach-
ilijken aanval vielen den Japanners zes stukken ge-
id rhut met munitie in handen, die reeds weer voor cfe
beschieting van de vijandelijke stellingen gebruikt
er#|irorden.
Generaal MacArthur heeft volgens Domei bevolen
!at do levensmiddelenrantsoenen voor de Amerikaan
se troepen, die op het schiereiland ingesloten zijn,
middellijk tot op de helft moeten worden vermin-
lerd.
rajJVoorts verneemt het A.N.P. uit Tokio dat generaal
icArthur, de Amerikaansche hooge commissaris
|s? iivrc en andere leidende Amerikaansche en Philip-
1 Jnsche persoonlijkheden, waaronder ook president
'jy (rezon. naar de vertegenwoordiger van de „Yomioeri
y )e strijd aan liet Oostelijk front
Groote verliezen aan menschen
en materiaal der bolsjewisten
BERLIJN, 10 Januari (D.N.B.) 'De toestand
het Oostelijke front wordt evenals voorheen ge-
-id enmerkt door de volgens de plannen verloopende
n i uitsch afweergevechten ter dekking van de naar
in? e winterstellingen teruggaande vojrste aanvals-
rpepen. zoo verklaart men in welingelichte mili-
sire leringen in de Duitsche hoofdstad. Hier en
0C®ar zijn deze gevechten buitengewoon hevig en
irbitterd, hetgeen in de vijandelijke pers veel-
ldig de vraag heeft opgeworpen, waarom de op-
ïste Duitsche leiding niet, zooals Hindenburg en
ju Bdendorff in 1917 in het westen hebben gedaan,
1 verplaatsen van het front naar een strategisch
listigere afweerlijn bij nacht en ontij en met een
u o onopvallend mogelijk losmaken van den vijand
iderneemt om gevechten met zware verliezen te
fnnijden, Naar aanleiding hiervan verklaart men
Berlijn, dat reeds de vergelijking met de Duitsche
Bitie in 1917 de tegenuwoordige positie totaal on-
)nEt :ist beoordeelt en klaarblijkelijk overeenkomt met
Ti s m wensch van den vijand. Waren toentertijd twee
uropeesche fronten, waar gestreden werd en waar-
etft o de Duitsche strijdkrachten, na de voorafgaande
'"Trlogsjaren met zware verliezen, verdeeld moesten
,„y«den, thans in 1942 bestaat er slechts één Euro-
nöa esch front, waarop de Duitsche militaire kracht
di alleen behoeft te concentreeren. Hierbij komt
ioï iiter een afweertactiek tijdens den Russischen
in» utter, waardoor het contact met den vijand niet
itm tloren wordt en waardoor de vijandelijke aan-
Hen worden toegejuicht. De vijand maakt hier
<ra n van zijn grootste fouten die hij echter op grond
a ai zijn geheele houding begaan moet. nl. het
tortdurend in den strijd werpen van al zijn mili
um ire machtsmiddelen. De latere geschiedschrijving
de ontzaglijke verliezen van de bolsjewisten in
gevechten om terrein, dat zij op grond van
verschuiven van het Duitsche front in bepaalde
'int "Actoren toch verkregen zouden hebben, met
jroosterende getallen opteekenen. Deze cijfers
„n dien eens ontzetting veroorzaken. Ze thans te
tonen, zou bij de duizelingwekkende hoogte van
tul agelijke zinlooze offers sledhts beteekenen, dat
'Jü «n deze, als propagandacijfers -van een der oor-
[voerende partijen, voor ongelooflijk zou houden,
roekeloosheid, waarméde de bolsjewisten met
1 Siberische en Kaukasische divisies omgaan,
it alle begrip te boven. Hierin ligt ook het ant-
dot 'Wrd op de vraag, waarom de Duitsche troepen
dl niet zonder strijd van den vijand losmaken
niet zonder strijd hun winterstellingen betrek-
Het voorjaar zal bewijzen, dat de bolsjewisti-
h, be divisies die thans verbloeden, dat het bolsje-
istische materiaal, dat thans opgebruikt wordt,
ülgend noodig zullen zijn. De Duitsche verliezen
.fïïj lens de afweergevechten tegen den stormloop van
bolsjewistische machinerie bewegen zich tus-
fcen geheel andere grenzen dan de bolsjewistische.
H staat den vijand vrij andere cijfers te noemen,
j zal over enkele maanden beleven in hoeverre
met de werkelijkheid overeenstemmen. Deze wer-
«Jjkheid zal nog vreeselijker zijn dan de winter-
or ormen, die thans over de slagvelden der Sovjet-
We razen. i
Sjimboen" uit Manilla bericht, zullen trachten Cor-
regidor per vliegtuig te verlaten. Voor het geval zij
daarin zouden slagen, zijn zij voornemens zich naar
Soerabaja te begeven, alwaar zij zich bij het nieuwe
anglo-Amerikaansche hoofdkwartier willen aansluiten.
Olongapo door de Japanners bezet
Belangrijk Amerikaansch steunpunt op
de Phiiippijnen
TOKIO, 12 Jan. (D.N.B.) Het Japansche hoofd
kwartier meldt dat de Japansche troepen op 10 Januari
Olongapo, een belangrijk steunpunt aan de Oostkust
van het schiereiland Bataan op de Phiiippijnen, ge
heel bezet hebben. Olongapo ligt ongeveer honderd
kilometer van Manilla en was een gewichtige duik
bootbasis voor de Amerikaansche vloot. Het bezit een
drijvend dok, waarin oorlogsschepen met een inhoud
tot twaalfduizend ton kunnen worden opgenomen.
Landing van Japansche troepen op
Borneo en Celebes
TOKIO, 12 Januari. (D.N.B.) Japansche troepen
zijn aan land gegaan op voorloopig nog onbekende
plaatsen van Ned. Borneo en Celebes. Men kan aan
nemen, dat de Japansche vloot haar actieradius uit
strekt tot het geheele gebied tusschen de Javazee ten
Noorden van Java en de Bandazee ten Noorden van
Timor.
STOCKHOLM, 12 Januari. (D.N.B.) Omtrent de
landing van de Japanners op Celebes publiceert
Svenska Dagbladet een bericht uit Batavia, volgens
hetwelk de Japansche strijdkrachten aan land zijn
gegaan in de nabijheid van Minahassa, het Noorde
lijke deel van Celebes. Minahassa is een vruchtbaar
gebied, waar koffie, rijst en cocos groeit. Het garni
zoen heeft verbitterden tegenstand geboden.
Tarakan gebombardeerd
SJANGHAI. 10 Januari. fDNB) Japansche
vliegtuigen hebben, naar officieel uit Batavia wordt
gemeld, het eiland Tarakan gebombardeerd. Tara
kan, dat voor de Oostkust van Borneo ligt, is een
der rijkste petroleumgebieden van Oost-Azlë. Naar
uit Batavia wordt gemeld, is daarbij „eenige schade"
aangericht.
Aftreden van bet kabinet Churchill?
Ontevreden parlement
STOCKHOLM, 11 Januari. Volgens een Reu-
terbericht acht men met het oog op de ontevreden
heid in het parlement over de militaire fiasco's in
de Stille Zuidzee integraal aftreden van het ka-
binet-Churchïll na terugkeer van Duff Cooper en
Churchill te Londen zeer waarschijnlijk. (A.N.P.)
De Haarlenische begrooting
voor 1942
Nadere bijzonderheden over
verschillende posten
Een maand geleden gaven wij reeds uitvoerige bij
zonderheden over de toen in concept gereedgekomen
begrooting der gemeente Haarlem voor 1942. Wij ver
meldden dat het tekort geraamd is op f 2.376.166. Het
is niet bekend, hoe dit tekort gedekt moet worden,
omdat de financieele verhouding tusschen rijk en ge
meenten nog nader geregeld moet worden nu de ge
meenten geen extra bijdragen meer uit het Werk-
loosheidssubsidiefonds ontvangen. Bovendien gaven
wij ook toen reeds een vergelijking van de voornaam
ste posten (zooals voor- en nadeelige saldi van de
gemeentebedrijven, armenzorg en werkloosheidsbestrij
ding) uitgetrokken op de begrootingen voor 1941 en
1942, om daardoor te verklaren hoe het komt dat het
ongedekte tekort thans f 251.166 hooger is.
Nu de begrooting in druk verschenen is kunnen wij
volstaan met het vermelden van eenige bijzonder
heden over verschillende posten.
De ontvangsten voor leges der gemeentesecretarie
zijn geraamd op f 25.000 (tegen f 45.000 voor 1941). Er
wordt verwacht dat er in 1942 f 1200 zal ontvangen
worden voor het uitreiken van nieuwe Persoonsbe
wijzen, o.a. aan personen die 15 jaar worden.
Voor de jaarwedden van ambtenaren ter secretarie
is nu uitgetrokken f 325.244, tegen f 307.356 voor 1941
en f 290.336 voor 1940.
De post presentiegelden voor raadslieden is pro
memorie uitgetrokken.
Voor pensioenen en wachtgeld aan wethouders is
f 9.383 uitgetrokken, voor 1941 was dit bedrag gesteld
op f 7.659.
Voor het eerst is een post uitgetrokken voor de
vereveningsbelasting. De gemeente moet daaraan
f 35.740 betalen.
Aan rente voor geleend geld moet de gemeente
f 1.325.840 (1941: f 1.396.345) betalen en voor aflossin
gen f 2.451.381 (voor 1941: f 2.504 329).
Voor leeningen die door het Werkfonds verstrekt
zijn moet de gemeente dit jaar f 38.908 aan rente
betalen en voor aflossing f 27.621.
De post voor salarissen en loonen van het politie
personeel is gesteld op f 583.854 (1941: f 530.856, 1940:
f 499.288).
Het rijk betaalt aan de gemeente f 559.959 terug van
de kosten van bescherming tegen luchtaanvallen. De
gemeente moet daarvoor f 606.638 uitgeven (in 1941:
f 183.729).
Voor de straatverlichting is uitgetrokken f 45.485
(1941: f 123.700).
Voor 1942 is uitgetrokken voor onderhoud van stra
ten. wegen, pleinen en voetpaden f 159.750 (f 18.300
meer dan voor 1941) en voor den Hout en de Plantsoe
nen f 129.507 (1941: f 116.105).
De opbrengst der Straatbelasting is voor 1941 ge
raamd op f 565.000 (f 5000 lager dan voor 1941).
De subsidie der H.O.V. is opnieuw uitgetrokken op
f 25.000.
De kosten voor ziekenverpleging zijn voor 1942 ge
raamd op f 290.574, tegen f 432.866 in 1941 en f 612.095
in 1940. Zooals men weet wordt in de nieuwe Ziekte
verzekering verpleging in de ziekenhuizen gegaran
deerd.
Voor steun aan werkloozen is nu uitgetrokken
f 735.000 tegen f 1.450.000 voor 1941. Verder zijn ge
raamd voor tegemoetkoming aan arbeiders die een
verkorten werkduur hebben f 30.000. voor kosten van
werkverruiming f 3.025.000. tegen f 1.822.500 voor 1941
en f 948.702 voor 1940. voor subsidie aan industrieele
wachtgeldregelingen f 150.000 (1941: f 60.000) en voor
werkverruiming voor jeugdige werkloozen f 10.000
(zelfde bedrag als voor 1941).
Aan ontspanning voor werkloozen zal f 47.787 wor
den uitgegeven (1941: f 38.690) en voor subsidie aan
werkloosheidskassen, f 100.000 (gelijk aan 1941).
Het tekort op den dienst van Maatschappelijk Hulp
betoon is geraamd op f 1681.500 (1941: f 1.676.500 1940-
f 1.738.485).
De opbrengst der belastingen is als volgt geraamd:
Aandeel hoofdsom Grondbelasting f 197.670 (1941:
f 196.900).
80 opcenten Grondbelasting f 436.000 (1941- f 434.300).
Aandeel hoofdsom personeele belasting f 106.000
(1941: f 106.000).
195 opcenten Personeele belasting f 1.049.000 (1941:
f 1.049.000).
15 opcenten Winstbelasting f 60.000 (1941: f 40.000).
Hondenbelasting f 27.000 (1941: f 27.000, 1940: f 31.239)
Vermakelijkheidsbelasting f 150.000 (1941: f 110.000,
1940- f 151 007).
Zakelijke belasting f 50.000 (1941: f 60.000).
Vergunningsrecht f 18.000 (1941: f 20.000).
Het tekort op het Woningbedrijf is geraamd op
f 242.461. (1941: f 295.586).
De kosten van den Distributiedienst zijn geraamd op
f 174.000. de gemeente krijgt daarvan f 140.000 terug
van het rijk.
De post onvoorziene uitgaven is uitgetrokken op
f 78.250.
DE MOORD TE DRIEBERGEN.
Verdachte Van der Neut gearresteerd.
BLEISWIJK, 12 Januari. De 21-jarige melkslij-
ter, G. van der Neut, verdacht van den moord te Drie
bergen, die sedert de vorige week voortvluchtig was,
is te Bleiswijk gearresteerd. (A.N.P.)
Welke bonnen zijn thans geldig?
11 Januari t.m. 17 Januari:
Brood of gebak
03A Brood 4 rants.
03 B Brood rants.
03A Vleesch i rants. Vleesch of
03B VI.waren 14 rants. vleeschwaren
03A Aardappelen l.)4 K.G. Aardappelen
03B Aardappelen K.G. Aardappelen
Van 28 December t.m. 24 Januari 1942:
1S4 Algemeen 1 K.G. Suiker
01C of 01D reserve 50 gr. Cacao
1S9 Algemeen 500 gr. Jam
185-188 1 rants. Bloem brood of gebak
02D-03D reserve 250 gr. Rijst
190 Algemeen 250 gr. Havermout of
Peulvruchten
191 250 gr. Gort
192 100 gr. Vermicelli of maïzena
179-1S3 100 gr. Kaas
01A-04A Melk I 3% L. Melk
01B-04B Melk I 1 y± L. Melk
Van 8 Januari t.m. 24 Januari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van 0 Januari t.m. 14 Januari:
02 Boter 125 gr. Boter
02 Vet 125 gr. Boter met reductie
Van 1 .'1 Januari t.m. 23 Januari:
03 Vet 200 gr. Vet
Van 28 December t.m. 21 Februari:
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
BIJZONDERE RANSOENEN:
Van 21 December t.m. 31 Januari:
57 Boter 125 gr. Boter
57 Vet
gr.
Boter met reductie
Brandstoffen: Bonnen 13HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles, van Jan. t-m. 30 April.
De opvoering van
te Amsterdam
,Der Freischütz'
Rijkscommissaris woont eerste
voorstelling bij
AMSTERDAM, 10 Januari. In den Stads
schouwburg te Amsterdam heeft de afdeeling opera
van het gemeentelijk theaterbedrijf vanavond de
eerste opvoering gegeven van Carl Maria von
Weber's „Der Freischütz".
Het jonge gezelschap gaf onder regie van Johan
de Meester een uitstekende vertolking van deze ro
mantische opera en het Concertgebouw Orkest onder
leiding van Otto Glasstra van Loon speelde voor
treffelijk. Zeer goed voldeden de solisten Ruth Hor
na. Elisabeth Glastra van Loon, Theo Baylé. Otto
Couperus en Johan Lammen. Ook Jan van Mant-
gem, Simen Jongsma en Jos Plemper verrasten door
hun zang. De koren onder leiding van Henk van
Wielink behoorden weer tot het beste van den
avond. Er bestond voor deze operauitvoering zeer
groote belangstelling.
De schouwburg was geheel bezet.
In de eere-loge had de Rijkscommissaris Rijks
minister dr. Seyss-Inquart plaats genomen. Verder
waren aanwezig: commissaris-generaal dr. Fisch-
böck, de secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kuituurbescherming,
prof. dr. J. van Dam en prof dr. G. A. S. Snijders,
voorzitter van den Kultuurraad, Ook de burgemeester
van Amsterdam, de heer E. J. VoOte en de wethou
ders dr. J. Smit. ir. C. J. Nelszen, dr. A.*-Strak. mr.
F. Guépin en de hoofdcommissaris van politie ko
lonel Tulp woonden de voorstelling bij.
Na afloop huldigde het publiek de spelenden met
hartelijk applaus, terwijl er fraaie bloemen werden
aangedragen.
Maatregelen op onderwijsgebied.
Benoeming en ontslag van personeel
's-GRAVENHAGE, 10 Januari. Op grond van
de bepalingen der verordening nr. 137/40 heeft de
Rijkscommissaris bepalingen uitgevaardigd, waar
door de rechtspositie van zekere leerkrachten en
ambtenaren van het toezicht op hei onderwijs
wordt geregeld in afwijking van het tot dusver gel
dende recht.
De beschikkingen van den Rijkscommissaris zijn
ra deel 2 van het Verordeningenblad afgekondgd
en op 10 Januari 1942 van kracht geworden.
Beschikking nr. 3/42 bepaalt, dat hoogleeraren en
privaat-docenten aan universiteiten en hoogescho-
len, waar de cursussen gestaakt zijn, men denke
aan de Rijksuniversiteit te Leiden in dezelfde
functie kunnen worden overgeplaatst naar andere
universiteiten en hoogescholen. Deze overplaatsing
wordt voorgeschreven door den secretaris-generaal
van het departement van opvoeding, wetenschap en
cultuurbescherming. De reis- en verhuiskosten
worden den betrokkenen vergoed volgens de gel
dende rechtsvoorschriften; bovendien kan de secre
taris-generaal speciale verblijfkosten vergoeden. De
beschikking heeft ten doel een doelmatig gebruik
van de universtaire leerkrachten, die voorhanden
zijn en vooral een logische verdeeling over de hoo
gescholen in het land.
Beschikking nr. 4/42 sluit aan met de bepalingen
van beschikking nr. 73/41, volgens hetwelk de be
noeming van leerkrachten aan gemeentelijke of
particuliere onderwijsinstellingen afhankelijk is van
de toestemming van den secretaris-generaal van
het departement van opvoeding, wetenschap en cul
tuurbescherming of van een door hem aangewezen
instantie. Deze toestemming kan worden geweigerd,
in dat geval moet een nieuw benoemingsvoorste! ter
goedkeuring worden voorgelegd. In aansluiting op
deze bepalingen wordt thans bepaald, dat in de ge
vallen, waarin ook dit tweede voorstel niet kan
worden goedgekeurd, het recht van benoeming
overgaat op den secretaris-generaal. Hij kan dit
recht aan andere instanties overdragen, voor zoover
het scholen voor lager onderwijs of voor uitgebreid
lager onderwijs betreft. Dit bestuursvoorschrift
heeft ten doel, de bezetting van vacatures aan ge
meentelijke en particuliere scholen te waarborgen
ook dan, wanneer de schoolinstantie. die daarvoor
in de eerste plaats in aanmerking komt, daartoe
niet in staat is.
Beschikking nr. 5/42 opent de mogelijkheid tot
het verleenen van ontslag aan docenten, hoofden
van onderwijsinstellingen, inspecteurs en hoofdin
specteurs, die hun functie uitoefenen op een wijze,
welke in strijd is met een vruchtbare ontwikkeling
van het Nederlandsche onderwijs. Het ontslag wordt
verleend door een bijzonderen gevolmachtigde van
den secretaris-generaal van het departement van
opvoeding, wetenschap en cultuurbescherming, die
daarbij terzijde wordt gestaan door een raad van bij
stand, benoemd door den secr.generaal. Tegelijk
wordt beslist, of, en zoo ja, in welke mate de ont
slagene wachtgeld ontvangt. Hierbij moeten de be
palingen van beschikking nr. 124/41 over de verzor
ging van ontslagen ambtenaren worden toegepast.
De ontslagene mag zijn beroep niet uitoefenen, zoo
lang de secretaris-generaal niet vaststelt, dat de
voorwaarden voor het ontslag zijn vervallen.
Wie in strijd met deze bepaling het beroep van
docent uitoefent, met ontduiking van het verleende
ontslag door een ander laat uitoefenen, wie dit ver
boden onderwijs uitlokt, mogelijk maakt, zijn hulp
toezegt of verleent of als leerling daaruit voordeel
trekt, wordt krachtens artikel 6 der verordening nr.
138/41 over de bescherming van de orde gestraft
met gevangenisstraf van twee jaar of met een boete
van onbeperkte hoogte of met beide straffen.
VERDUISTEREN
Van 17.50 tot 9.46
Maan 12 Jan. onder 14.21,15 Jan. op 5.57.
DUJTSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsche weermachtsberichten
Op de Krim en in de Zuidelijke zone
slechts geringe gevechtsactie.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 10 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
„Op de Krim en in de Zuidelijke zóne van het
Oostelijke front slechts geringe gevechtsactie. Bij
Sebastopol en Feodosia hebben gevechtsvliegtuigen
en Stuka's een transportschip van 4.000 ton tot zin
ken gebracht en twee vrij groote koopvaardijsche
pen alsmede een lichten kruiser door bommen be
schadigd. Voor de Oostkust van de Zwarte Zee
werd een koopvaardijschip in brand gebombar
deerd.
In de centrale en een deel van de Noordelijke
zóne houden de zware afweergevechten met on
verminderde hevigheid aan.
In Noord-Afrika heeft de vijand zijn artillerie
vuur en zijn luchtaanvallen in het gebied van Sol-
loem versterkt. In het gebied van Agedabia we-
derzijdsche verkenningsactie-
De aanvallen op vliegveld op Malta werden met
succes voortgezet. Bij pogingen van Britsche bom
menwerpers om de Fransche kust aan te vallen,
werden vier vijandelijke bombardementsvliegtuigen
neergeschoten."
ZONDAG.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER
11 Januari, (D.N.B.) Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
In den centralen en Noordelijken sector van het
Oostelijke front hebben de Duitsche troepen den
vijand bij het afweren van talrijke aanvallen, die
ten deele met samengeraapte strijdkrachten en met
steun van pantserwagens werden uitgevoerd, gis
teren bijzonder zware verliezen aan menschen en
materiaal toegebracht. De luchtmacht bombardeer
de havenwerken te Feodosia, alsmede aan de Oost
kust van de Zwarte Zee en greep in de overige
sectoren van het Oostelijke front met succes in den
strijd te land in.
In den nacht van Zaterdag op Zondag werden
belangrijke militaire havenwerken op het Britsche
eiland met bommen bestookt.
In Noord-Afrika duurt de druk van den vijand
op de stellingen bij Solloem voort. In het gebied
van Agedabia levendige activiteit van verkenners.
Duitsche formaties duikbommenwerpers en ge
vechtsvliegtuigen vielen troepenconcentraties van
den vijand aan in het gebied van Agedabia alsmede
Britsche vliegvelden in de Marmarica. De aanval
len hadden goed succes. In luchtgevechten werden
vier vijandelijke vliegtuigen neergeschoten
De luchtaanvallen op vliegvelden van het eiland
Malta werden overdag en des nachts met goede
uitwerking voortgezet.
Britsche bommenwerpers vielen in den nacht
van Zaterdag op Zondag plaatsen in het Noord-
Duitsche kustgebied aan. De bevolking leed eenige
verliezen aan dooden en gewonden. Zes der aan
vallende bommenwerpers werden neergeschoten.
In den tijd van 3 tot 9 Januari verloor de Sovjet
luchtmacht 112 vliegtuigen. Daarvan werden er 82
in luchtgevechten en 12 door luchtdoelartillerie om
laag geschoten. De rest werd op den beganen grond
vernield. In denzelfden tijd gingen aan het Ooste
lijke front 16 eigen vliegtuigen verloren.
Han het Oostfront. Zwaar Duitsch afweergeschut wordt met vereende krachten
in stelling gebracht. (Transatlantic-Recla-P. K. Hentzsche)
Eervol ontslag van mr. Brants
De Rijkscommissaris voor de bezette Nederland
sche gebieden heeft op grond van paragraaf 1 van
zün verordening no. 10S/40 (vierde verordening over
bijzondere bestuursrechtelijke maatregelen) den
procureur generaal Mr. A. Brants te 's Gravenhage
op zijn verzoek eervol ontslag verleend.
Tegelijkertijd heeft de Rijkscommissaris onder
dankzegging voor de bewezen diensten de opdracht
teruggenomen, waarmede hij op 9 September 1940
den procureur generaal mr. Brants heeft belast met
het voorloopige waarnemen van de zaken van den
directeur-generaal voor het politiewezen in het mi
nisterie van justitie.
De boomen in de Wilhelminastraat
Een 25-tal zal worden gerooid
Door den Dienst Hout en Plantsoenen te Haarlem is
?n begin gemaakt met het rooien van boomen in de
Wilhelminastraat. Zij, die vreezen dat ze allemaal zul
len verwijderd worden, waardoor deze breede straat
haar aantrekkelijkheid zou verliezen, kunnen gerust
zijn, want het ligt in de bedoeling, slechts ongeveer
25 boomen te vellen, namelijk om den anderen. De
bewoners van de Wilhelminastraat zullen dezen maat
regel wel toejuichen, want er kan nu meer licht in
hun huizen doordringen; er zullen immers geen an
dere boompjes voor in de plaats worden gezet. En als
de overige boomen weer gaan uitloopen zal men, wan
neer men van het eene naar het andere einde der
straat kijkt, deze 25 exemplaren niet eens missen.
Het Napoleonslaantje in den
Haarlemmerhout
Eenige boomen geveld, maar de boomen
met inkervingen blijven gespaard
Elke Haarlemmer en ook vele vreemdelingen
kent het mooie Napoleonslaantje in den Hout bij het
monument van Coster. De legende wil dat Lodewijk
Napoleon eigenhandig in een der boomen zijn naam
heeft gekerfd. Ook staat er een boom met de inscrip
tie Cornelia die aanleiding was tot het schrijven van
een der boeken van onzen oud-stadgenoot Prof. dr.
P. H. van Moerkerken.
Eenige boomen in dit laantje moeten worden ge-
eld omdat zij ouderdomsgebreken vertoonen en ge-
aar opleveren. De directeur van den Hout en de
Plantsoenen verklaarde ons evenwel dat de boomen
met inkervingen die kwaal nog niet vertoonen en dus
gespaard zullen blijven.
R. Smit volgt P. J. Jongejan op als hoofd.
In den loop van 1942 zal de heer P. J. Jongejan het
onderwijs verlaten wegens het bereiken \<an den
pensioengerechtigden leeftijd. Hij was van 1 Sept 1918
tot 1 Sept. 1931 Hoofd van de Chr School in de An-
thoniestraat en daarna Hoofd van de Leerschool der
Da Costa-Kweekschool.
Tot zijn opvolger benoemde het bestuur den heer
R. Smit, sedert 1 September 1928 onderwijzer aan
laatstgenoemde school.
Haarlemsche Orkest Vereeniging
Ledenconcert
De orkestwerken van het Zondagnamiddagcon-
cort van 11 Januari. Bach's Suite in b-mineur en
Haydn's „Pariser" Slmfonie in G., zijn ln de laatst©
jaren meermalen op programma's der H.O.V. voor
gekomen en dus ook in Haarl. Dagblad besproken.
De uitvoering der Suite waarin de majestueuze
inleiding der Ouverture (naar den vorm van een z.g.
Fransche O.) en de grootsche contrapuntiek der Sa
rabande den hoorder telkens weer stof tot bewonde
ring geven toonde het strijkers-ensemble van
ons orkest ln zijn volle kracht en glans, waarbij zich
het zuivere en vaardige spel van den fluitist Joh.
Spies nu een als sonore versterking der eerste violen,
dan weer als contrasteerende solo voegde. Als naar
gewoonte werd do Suite zonder medewerking van een
continuo uitgevoerd, hoewel de partituur een becij
ferde bas bevat en hoewel ditmaal een heuseh cla-
vecimbel op het podium aanwezig was: het zou ze
ker interessant geweest zijn het effect van de mede
werking eens te beoordeelen. De Symphonic gaf ook
aan de blazers een balangrijke taak. De schoon
heid en evenwichtigheid van den klank en de leven
digheid der vertolking waren grootendeels aan den
dirigent Toon Verhey te danken.
Ik zei reeds dat er een clavecimbol op het podium
stond. Dit clavecimbol, een naar oude modellen na
gevolgde constructie van den wegens zijn belangrijke
verzameling van oude Instrumenten bekenden kla
vierbouwer J. C. Neupert, diende als solo-instru
ment in het d-mlneur-Concert van Baeh en het D-
majeur-Concert van Haydn; Janny van Wering be
speelde het en zij deed dit uiterst vlot en correct..
Meer kan ik er moeilijk van zeggen. Want het la
door den aard der constructie absoluut onmoge
lijk om in clavecin-spel eenige nuance of uitdrukking
te brengen: het ding kan al naar de pedaalreglsters
die de speler of speelster aanwendt enkelvoudig of
wel door een hooger of lager octaaf verdubbelde of
door belde verdrievoudIngde tonen produceeren,
die men hooren kan. als men midden vóór de klep
zit en als het begeleidende orkest behoorlijk zacht
of heelemaal niet speelt en die men in andere
situaties niet hooren kan. Janny van Wering speel
de verleden zomer hetzelfde concert van Haydn op
oen gewonen concertvleugel; ik voor mij prefereerde
dat verre, maar dat ls een kwestie van smaak.
Ilet claveclmbel had in de pauze en na afloop veel
bekijks. Ik bemerkte ook dat er bij de hoorders veel
misverstand bestond omtrent de constructie en de
eigenaardigheden van zoo'n instrument. De meesten
dachten dat het een soort van verdunde editie van
en vleugel was. Inderdaad heeft het net als een
leugel een horizontaal liggende kast die op 3 poo-
ten rust. De staart heeft echter een veel slanker lijn
en hot heeft twee klavieren of rijen toetsen en vijf
of zes pedalen. Maar dit zijn nog verschillen van
minder belang, vergeleken met het verschil der
toonvoortbrenging: deze geschiedt bij d© plano of
den vleugel doordat met vilt bekleede hamers tegen
de snaren slaan; bij het claveclmbel worden d©
(veel dunnere) snaren door pennetjes getokkeld.
Om alles duidelijk te maken zou ik er een afzonder
lijk opstel, door eenige schetsteekeningen ge
ïllustreerd. aan moeten wijden. Nu moet lk volstaan
met de opmerking dat het tokkelmeehanisme geen
nuanceering toelaat en dus m.i. veel geschikter voor
mechanische bespeling zou zijn dan een piano is. En
voorts dat de bezetting van het orkest nog te sterk
was in verhouding tot den zwakken clavecin-toon.
K. DE JONQ.
