Haarlem's Dagblad
Kwala
door de
Loemp
J
oer (op Malakka)
apanners bezet
In Centralen en Noordelijken sector
vijand zware verliezen toegebracht.
pf JAARGANG No. 17964 x x
ilitgave Lourens Cosier, Maatschappij voor Courant-
Uigaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groote
fooutstraal 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
ijlenst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
[elefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
I06OO, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
(482 5 Soendaplein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
MAANDAG 12 JANUARI 1942
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.11,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regel»
2.—. elke regel meer 0.40 Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer
0.17Vfe. Groentje# zie rubriek.
merikaansche vlootbasis
p de Samoa-eilanden
«schoten
Het D.N.B. verneemt uit Tokio:
De op Malakka opereerende Japansehe troepen
tbben vandaag Kwala Loempoer veroverd.
mtrent de inneming van Kwala Loempoer, de be-
irijkstc stad in het sultanaat Selangor, verluidt
de Japansehe troepen reeds Vrijdagavond eep vier
ten Zuidwesten gelegen vliegveld bezetten. In
vroege ochtenduren van Zaterdag werd toen het
meene offensief op het Zuidelijke deel der stad
pend, met welker val een strategisch uiterst be-
>rijke hindernis op den weg naar Singapore is
genomen. De Engelschen trekken zich terug in de
[ting van de havenplaats Malakka, aan de Zuid-
itkust van het schiereiland.
jet Japansehe hoofdkwartier maakt bekend, dat de
rhoeden der Japansehe troepen, die met steun van
trvliegtuigen naar Kwala Loempoer waren opge-
in de nabijheid van Kelang zijn gekomen. An-
afdeelingen zijn tot bij Rawang opgerukt
let officieele communiqué meldt verder dat Japan-
vliegtuigen 23 Britsche rupstractors benevens 7
ks en gepantserde verkenningsauto's ergens ten
irden van Kwala Loempoer hebben vernietigd en
e treinen met Britsche soldaten bij Kajang. Japan
legervliegtuigen zetten hun verwoestende nach-
|ke aanvallen op militaire installaties en vlieg
en in de omgeving van Singapore voort
t Londen wordt gemeld: De „Daily Express"
Jt uit Rangoon dat de geallieerden het plan heb-
tot een invasie in Thailand. De uit den gevechts-
or van Selangor binnenkomende berichten geven
er zeer weinig hoop op een succesvol Britsch te-
offensief.
AANVAL OP DE SAMOA-EILANDEN.
TOCKHOLM, 11 Januari. (A.N.P.) Het Ameri-
nsche departement van Marine heeft volgens den
Bchen Nieuwsdienst vanavond te Washington be
id gemaakt dat een klein Japansch oorlogsschip
ochtend kort na middernacht plaatselijken tijd een
val heeft gedaan op de Amerikaansche vlootbasis
Toetoeila, een der Samoa-eilanden in het Zuiden
den Grooten Oecaan.
it oorlogsschip beschoot de vlootbasis, waarvan
terrein door veertien granaten werd getroffen,
aan drie leden der bezetting het leven kostten,
et departement van Marine beweert, dat de basis
geen schade heeft opgeloopen.
DE STRIJD OP DE PHILIPPIJNEN.
FSSABON. 11 Januari. (A N.P.) De Engelsche
owsdienst publiceert uit Washington een eommu-
van het departement van Oorlog, waarin o.a.
:gd wordt: De operaties te land op Luzon werden
iöag door intensieve bedrijvigheid van verkenners
artillerie gekenmerkt. De vijand brengt zware ver
langen naar het front en nog meer teekenen dui-
er op dat de Jananners hun offensief willen her-
.en. De vijandelijke luchtactie blijft tot verken-
gsvluchten beperkt. De omstandigheid, dat Vrijdag
r de kust van Mindanao weer een aanzienlijk aan-
vijandelijke schepen verschenen is, duidt op de
srschijnlijkheid dat de Japanners op dit eiland lan
den willen verrichten,
lit Sjanghai meldt het D.N.B
apansehe keurtroepen hebben de eerste verdedi-
jsstellingen van de Amerikaansche troepen op het
lereiland Bataan (Phiiippijnenl bestormd en een be-
eriikc sleutelnositie veroverd, vanwaar uit de
indelijke stellingen zwaar onder vuur genomen
rden.
Ie Japanners pogen thans den tegenstand van den
nd op het schiereiland met behulp van zware ar-
•:rie te breken, terwijl de luchtmacht tegelijkertijd
cht den terugtocht van den tegenstander naar
awe stellingen te verhinderen. Tijdens een nach-
jken aanval vielen den Japanners zes stukken ge
ut met munitie in handen, die reeds weer voor de
chieting van de vijandelijke stellingen gebruikt
rden.
eneraal MacArthur heeft volgens Domei bevolen
e levensmiddelenrantsoenen voor de Amerikaan-
troepen, die op het schiereiland ingesloten zijn,
middellijk tot op de helft moeten worden vermin-
Ti.
oorts verneemt het A.N.P. uit Tokio dat generaal
cArthur, de Amerikaansche hooge commissaris
n andere leidende Amerikaansche en Philip-
ische persoonlijkheden, waaronder ook president
aon, naar de vertegenwoordiger van de „Yomioeri
strijd aan het Oostelijk front
Groote verliezen aan menschen
en materiaal der bolsjewisten
IERLIJN 10 Januari (D.N.B.) De toestand
ihet Oostelijke front wordt evenals voorheen ge
merkt door de volgens de plannen verloopende
tsch afweergevechten ter dekking van de naar
winterstellingen teruggaande voorste aanvals-
epen, zoo verklaart men in welingelichte mili-
kringen in de Duitsche hoofdstad. Hier en
zijn deze gevechten buitengewoon hevig en
bitterd, hetgeen in de vijandelijke pers veel-
iig de vraag heeft opgeworpen, waarom de op-
ste Duitsche leiding niet, zooals Hindenburg en
iendorff in 1917 in het westen hebben gedaan,
verplaatsen van het front naar een strategisch
stigere afweerlijn bij nacht en ontij en met een
onopvallend mogelijk losmaken van den vijand
ierneemt om gevechten met zware verliezen te
mijden, Naar aanleiding hiervan verklaart men
Berlijn, dat reeds de vergelijking met de Duitsche
itie m 1917 de tegenuwoordige positie totaal on-
t beoordeelt en klaarblijkelijk overeenkomt met
iwensch van den vijand. Waren toentertijd twee
opeesche fronten, waar gestreden werd en waar
de Duitsche strijdkrachten, na de voorafgaande
logs jaren met zware verliezen, verdeeld moesten
rden, thans in 1942 bestaat er slechts één Euro-
sc'n front, waarop de Duitsche militaire kracht
i alleen behoeft te concentreeren. Hierbij komt
Ier een afweertactiek tijdens den Russischen
iter, waardoor het contact met den vijand niet
toren wordt en waardoor de vijandelijke aan
ton worden toegejuicht. De vijand maakt hier
van zijn grootste fouten die hij echter op grond
zijn geheele houding begaan moet, nl. het
rtdurend in den strijd werpen van al zijn mili-
e machtsmiddelen. De latere geschiedschrijving
de ontzaglijke verliezen van de bolsjewisten in
gevechten om terrein, dat zij op grond van
verschuiven van het Duitsche front in bepaalde
ntsectoren toch verkregen zouden hebben, met
bijsterende getallen opteekenen. Deze cijfers
len eens ontzetting veroorzaken. Ze thans te
men, zou bjj de duizelingwekkende hoogte van
gelijke zinlooze offers slechts beteekenen, dat
1 deze, als propagandacijfers van een der oor-
voerende partijen, voor ongelooflijk zou houden.
waarmede de bolsjewisten met
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van tl Januari t.m I" Januari:
roekeloosheid,
Siberische en Kaukasische divisies omgaan,
t alle begrip te boven. Hierin ligt ook het ant-
ird op de vraag, waarom de Duitsche troepen
niet zonder strijd van den vijand losmaken
niet zonder strijd hun winterstellingen betrek-
Het voorjaar zal bewijzen, dat de bolsjewisti-
divisies die thans verbloeden, dat het bolsje-
tische materiaal, dat thans opgebruikt wordt,
igend noodig zullen zijn. De Duitsche verliezen
lens de afweergevechteri tegen den stormloop van
bolsjewistische machinerie bewegen zich tus-
en geheel andere grenzen dan de bolsjewistische,
staat den vijand vrij andere cijfers te noemen,
zal over enkele maanden beleven in hoeverre
met de werkelijkheid overeenstemmen. Deze wer-
lijkheid zal nog vreeselijker zijn dan de winter-
rmen. die thans over de slagvelden der Sovjet-
Ie razen.
Sjimboen" uit Manilla bericht, zullen trachten Cor-
regidor per vliegtuig te verlaten. Voor het geval zij
daarin zouden slagen, zijn zij voornemens zich naar
Soerabaja te begeven, alwaar zij zich bij het nieuwe
anglo-Amerikaansche hoofdkwartier willen aansluiten.
Olongapo door de Japanners bezet
Belangrijk Amerikaansch steunpunt op
de Philippijnen
TOKIO, 12 Jan. (D.N.B.) Het Japansehe hoofd
kwartier meldt dat de Japansehe troepen op 10 Januari
Olongapo, een belangrijk steunpunt aan de Oostkust
van het schiereiland Bataan op de Philippijnen, ge
heel bezet hebben. Olongapo ligt ongeveer honderd
kilometer van Manilla en was een gewichtige duik
bootbasis voor de Amerikaansche vloot. Het bezit een
drijvend dok. waarin oorlogsschepen met een inhoud
tot twaalfduizend ton kunnen worden opgenomen.
Landing van Japansehe troepen op
Borneo en Celebes
TOKIO, 12 Januari. (D.N.B.) Japansehe troepen
zijn aan land gegaan op voorloopig nog onbekende
plaatsen van Ned. Borneo en Celebes. Men kan aan
nemen, dat de Japansehe vloot haar actieradius uit
strekt tot het geheele gebied tusschen de Javazee ten
Noorden van Java en de Bandazee ten Noorden van
Timor.
STOCKHOLM, 12 Januari. (D.N.B.) Omtrent de
landing van de Japanners op Celebes publiceert
Svenska Dagbladet een bericht uit Batavia, volgens
hetwelk de Japansehe strijdkrachten aan land zijn
gegaan in de nabijheid van Minahassa, het Noorde
lijke deel van Celebes. Minahassa is een vruchtbaar
gebied, waar koffie, rijst en cocos groeit. Het garni
zoen heeft verbitterden tegenstand geboden.
Tarakan gebombardeerd
SJANGHAI. 10 Januari. (DNB) Japansehe
vliegtuigen hebben, naar officieel uit Batavia wordt
gemeld, het eiland Tarakan gebombardeerd. Tara
kanf dat voor de Oostkust van Borneo ligt. is eer
der rijkste petroleumgebieden van Oost-Azië. Naa
uit Batavia wordt gemeld, is daarbij „eenige schade"
aangericht.
Aftreden van het kabinet Churchill?
Ontevreden parlement
STOCKHOLM, 11 Januari. Volgens een Reu-
terbericht acht men met het oog op de ontevreden
heid in het parlement over de militaire fiasco's in
de Stille Zuidzee integraal aftreden van het ka-
binet-Churchill na terugkeer van Duff Cooper en
Churchill te Londen zeer waarschijnlijk. (A.N.P.)
De Haarlemsche begrooting
voor 1942
Nadere bijzonderheden over
verschillende posten
Een maand geleden gaven wij reeds uitvoerige bij
zonderheden over de toen in concept gereedgekomen
begrooting der gemeente Haarlem voor 1942. Wij ver
meldden dat het tekort geraamd is op f 2.376.166. Het
is niet bekend, hoe dit tekort gedekt moet worden,
omdat de financieele verhouding tusschen rijk en ge
meenten nog nader geregeld moet worden nu de ge
meenten geen extra bijdragen meer uit het Werk-
loosheidssubsidiefonds ontvangen. Bovendien gaven
wij ook toen reeds een vergelijking van de voornaam
ste posten (zooals voor- en nadeelige saldi van d(
gemeentebedrijven, armenzorg en werkloosheidsbestrij
ding) uitgetrokken op de begrootingen voor 1941 en
1942, om daardoor te verklaren hoe het komt dat het
ongedekte tekort thans f 251.166 hooger is.
Nu de begrooting in druk verschenen is kunnen wij
volstaan met het vermelden van eenige bijzonder
heden over verschillende posten.
De ontvangsten voor leges der gemeentesecretarie
zijn geraamd op f 25.000 (tegen f 45.000 voor 1941). Er
wordt verwacht dat er in 1942 f 1200 zal ontvangen
worden voor het uitreiken van nieuwe Persoonsbe
wijzen, o.a. aan personen die 15 jaar worden.
Voor de jaarwedden van ambtenaren ter secretarie
is nu uitgetrokken f 325.244, tegen f 307.356 voor 1941
en f 290.336 voor 1940.
post presentiegelden voor raadslieden is pro
memorie uitgetrokken.
Voor pensioenen en wachtgeld aan wethouders is
9.383 uitgetrokken, voor 1941 was dit bedrag gesteld
op f 7.659.
Voor het eerst is een post uitgetrokken voor de
vereveningsbelasting. De gemeente moet daaraan
f 35.740 betalen.
Aan rente voor geleend geld moet de gemeente
f 1.325.840 (1941: f 1.396.345) betalen en voor aflossin
gen f 2.451.381 (voor 1941: f 2.504.329).
Voor leeningen die door het Werkfonds verstrekt
zijn moet de gemeente dit jaar f 38.908 aan rente
betalen en voor aflossing f 27.621.
De post voor salarissen en loonen van het politie
personeel is gesteld op f 583.854 (1941: f 530.856, 1940:
f 499.288).
Het rijk betaalt aan de gemeente f 559.959 terug van
de kosten van bescherming tegen luchtaanvallen. De
gemeente moet daarvoor f 606.638 uitgeven (in 1941:
f 183.729).
Voor de straatverlichting is uitgetrokken f 45.485
(1941: f 123.700).
Voor 1942 is uitgetrokken voor onderhoud van stra
in, wegen, pleinen en voetpaden f 159.750 (f 18.300
meer dan voor 1941) en voor den Hout en de Plantsoe
nen f 129.507 (1941: f 116.105).
De opbrengst der Straatbelasting is voor 1941 ge
raamd op f 565.000 (f 5000 lager dan voor 1941).
De subsidie der H.O.V. is opnieuw uitgetrokken op
f 25.000.
De kosten voor ziekenverpleging zijn voor 1942 ge
raamd op f 290.574, tegen f 432.866 in 1941 en f 612.095
in 1940. Zooals men weet wordt in de nieuwe Ziekte
verzekering verpleging in de ziekenhuizen gegaran
deerd.
Voor steun aan werkloozen is nu uitgetrokken
f 735.000 tegen f 1.450.000 voor 1941. Verder zijn ge
raamd voor tegemoetkoming aan arbeiders die een
verkorten werkduur hebben f 30.000. voor kosten van
werkverruiming f 3.025.000, tegen f 1.822.500 voor 1941
en f 948.702 voor 1940, voor subsidie aan industrieele
wachtgeldregelingen f 150.000 (1941: f 60.000) en voor
werkverruiming voor jeugdige werkloozen f 10.000
(zelfde bedrag als voor 1941).
Aan ontspanning voor werkloozen zal f 47.787 wor
den uitgegeven (1941: f 38.690) en voor subsidie aan
werkloosheidskassen f 100.000 (gelijk aan 1941).
Het tekort op den dienst van Maatschappelijk Hulp
betoon is geraamd op f 1681.500 (1941: f 1 676.500. 1940:
f 1.738 485).
De opbrengst der belastingen is als volgt geraamd:
Aandeel hoofdsom Grondbelasting f 197.670 (1941:
f 196.900).
80 opcenten Grondbelasting f 436.000 (1941- f 434.300).
Aandeel hoofdsom personeele belasting f 106.000
(1941: f 106.000).
195 opcenten Personeele belasting f 1.049.000 (1941:
f 1.049.000).
15 opcenten Winstbelasting f 60.000 (1941: f 40.000)
Hondenbelasting f 27.000 (1941: f 27.000. 1940: f 31.239)
Vermakelijkheidsbelasting f 150.000 (1941: f 110.000,
1940: f 151.007).
Zakelijke belasting f 50.000 (1941: f 60.000).
Vergunningsrecht f 18 000 (1941: f 20.000).
Het tekort op het Woningbedrijf is geraamd op
f 242.461 (1941: f 295.586).
De kosten van den Distributiedienst zijn geraamd op
f 174.000. de gemeente krijgt daarvan f 140.000 terug
van het rijk.
De post onvoorziene uitgaven is uitgetrokken
f 78.250.
DE MOORD TE DRIEBERGEN.
Verdachte Van der Neut gearresteerd.
BLEISWIJK, 12 Januari. De 21-jarige melkslij-
ter, G. van der Neut, verdacht van den moord te Drie
bergen, die sedert de vorige week voortvluchtig was,
is te Bleiswijk gearresteerd. (A.N.P.)
03A Brood
B Brood
03A Vleesch
03B Vl.waren
03A Aardappelen
03B Aardappelen
4 rants.
y2 rants.
1 rants,
rants.
Ws K G.
V2 K.G.
Brood of gebak
Vleesch of
vleeschwaren
Aardappelen
Aardappelen
A'an 28 December t.m. 24 Januari 1042:
184 Algemeen
01C of 01D reserve
189 Algemeen
185-188
02D-03D reserve
190 Algemeen
01A-04A Melk I
01B-04B Melk I
Van 8 Januari t.i
1 K.G.
50 gr.
500 gr.
1 rants.
250 gr.
250 gr.
250 gr.
100 gr.
100 gr.
3 y2 L.
US L.
n. 24 Januari:
Suiker
Cacao
Jam
Bloem brood of gebak
Rijst
Havermout of
Peulvruchten
Gort
Vermicelli of maïzena
Kaas
Melk
Melk
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van 6 Januari t.m. 14 Januari:
02 Boter
02 Vet
Van 15 Januari
25 gr. Boter
25 gr. Boter met reductie
23 Januari:
03 Vet 200 g
Van 28 December t.m.
il Fehri
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
BIJZONDERE RANSOENEN:
Van 21 December t.m. 31 Januari:
57 Boter 125 gr.
57 Vet 125 gr.
Brandstoffen: Bonnen 13HK en 17 HK van de
brandstoffen kaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m. 30 April.
De opvoering van
te Amsterdam
„Der Freischütz'
Rijkscommissaris woont eerste
voorstelling bij
AMSTERDAM, 10 Januari. In den Stads
schouwburg te Amsterdam heeft de afdeeling opera
van het gemeentelijk theaterbedrijf vanavond de
eerste opvoering gegeven van Carl Maria von
Weber's „Der Freischütz".
Het jonge gezelschap gaf onder regie van Johan
de Meester een uitstekende vertolking van deze ro
mantische opera en het Concertgebouw Orkest onder
leiding van Otto Glasstra van Loon speelde voor
treffelijk. Zeer goed voldeden de solisten Ruth Hor
na, Elisabeth Glastra van Loon, Theo Baylé. Otto
Couperus en Johan Lammen. Ook Jan van Mant-
gem, Simen Jongsma en Jos Plemper verrasten door
hun zang. De koren onder leiding van Henk van
Wielink behoorden weer tot het beste van den
avond. Er bestond voor deze operauitvoering zeer
groote belangstelling.
De schouwburg was geheel bezet.
In de eere-loge had de Rijkscommissaris Rijks
minister dr. Seyss-Inquart plaats genomen. Verder
waren aanwezig; commissaris-generaal dr. Fisch-
böck, de secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kuituurbescherming,
prof. dr. J. van Dam en prof dr. G. A. S. Snijders,
voorzitter van den Kultuurraad. Ook de burgemeester
van Amsterdam, de heer E. J. Voüte en de wethou
ders dr. J. Smit, ïr. C. J. Neiszen, dr. A. Strak, mr.
F. Guépin en de hoofdcommissaris van politie ko
lonel Tulp woonden de voorstelling bij.
Na afloop huldigde het publiek de spelenden met
hartelijk applaus, terwijl er fraaie bloemen werden
aangedragen.
Maatregelen op onderwijsgebied.
Benoeming en ontslag van personeel
:-GRAVENHAGE, 10 Januari. Op grond van
de bepalingen der verordening nr. 137/40 heeft de
Rijkscommissaris bepalingen uitgevaardigd, waar
door de rechtspositie van zekere leerkrachten en
ambtenaren van het toezicht op het onderwijs
wordt geregeld in afwijking van het tot dusver gel
dende recht.
De beschikkingen van den Rijkscommissaris zijn
in deel 2 van het Verordeningenblad afgekondgd
en op 10 Januari 1942 van kracht geworden.
Beschikking nr. 3/42 bepaalt, dat hoogleeraren en
privaat-docenten aan universiteiten en hoogescho-
len, waar de cursussen gestaakt zijn, men denke
aan de Rijksuniversiteit te Leidén in dezelfde
functie kunnen worden overgeplaatst naar andere
universiteiten en hoogescholen. Deze overplaatsing
wordt voorgeschreven door den secretaris-generaa'
van het departement van opvoeding, wetenschap er
cultuurbescherming. De reis- en verhuiskosten
worden den betrokkenen vergoed volgens de gel
dende rechtsvoorschriften; bovendien kan de secre
taris-generaal speciale verblijfkosten vergoeden. De
beschikking heeft ten doel een doelmatig gebruik
van de universtaire leerkrachten, die voorhanden
zijn en vooral een logische verdeeling over de hoo
gescholen in het land.
Beschikking nr. 4/42 sluit aan met de bepalingen
van beschikking nr. 73/41, volgens hetwelk de be
noeming van leerkrachten aan gemeentelijke o
particuliere onderwijsinstellingen afhankelijk is van
de toestemming van den secretaris-generaal van
het departement van opvoeding, wetenschap en cul
tuurbescherming of van een door hem aangewezen
instantie. Deze toestemming kan worden geweigerd,
in dat geval moet een nieuw benoemingsvoorstél ter
goedkeuring worden voorgelegd. In aansluiting op
deze bepalingen wordt thans bepaald, dat in de ge
vallen, waarin ook dit tweede voorstel niet kan
worden goedgekeurd, het recht van benoeming
overgaat op den secretaris-generaal. Hij kan dit
recht aan andere instanties overdragen, voor zoover
het scholen voor lager onderwijs of voor uitgebreid
lager onderwijs betreft. Dit bestuursvoorschrift
heeft ten doel, de bezetting van vacatures aan ge
meentelijke en particuliere scholen te waarborgen
ook dan, wanneer de schoolinstantie, die daarvoor
in de eerste plaats in aanmerking komt, daartoe
niet in staat is.
Beschikking nr. 5/42 opent de mogelijkheid tot
het verleenen van ontslag aan docenten, hoofden
van onderwijsinstellingen, inspecteurs en hoofdin
specteurs, die hun functie uitoefenen op een wijze,
welke in strijd is met een vruchtbare ontwikkeling
van het Nederlandsche onderwijs. Het ontslag wordt
verleend door een bijzonderen gevolmachtigde van
den secretaris-generaal van het departement van
opvoeding, wetenschap en cultuurbescherming, die
daarbij terzijde wordt gestaan door een raad van bij
stand, benoemd door den secr.generaal. Tegelijk
wordt beslist, of. en zoo ja, in welke mate de ont
slagene wachtgeld ontvangt. Hierbij moeten de be
palingen van beschikking nr. 124/41 over de verzor
ging van ontslagen ambtenaren worden toegepast.
De ontslagene mag zijn beroep niet uitoefenen, zoo
lang de secretaris-generaal niet vaststelt, dat de
voorwaarden voor het ontslag zijn vervallen.
Wie in strijd met deze bepaling het beroep van
docent uitoefent, met ontduiking van het verleende
ontslag door een ander laat uitoefenen, wie dit ver
boden onderwijs uitlokt, mogelijk maakt, zijn hulp
toezegt of verleent of als leerling daaruit voordeel
trekt, wordt krachtens artikel 6 der verordening nr.
138/41 over de bescherming van de orde gestraft
met gevangenisstraf van twee jaar of met een boete
van onbeperkte hoogte of met beide straffen.
VERDUISTER EN
Van 17.50 lot 9.44
Maan 12 Jan, onder 14.21,15 Jan. op 5.57.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsche weermachtsberichten
Op de Krim en in de Zuidelijke zone
slechts geringe gevechtsactie.
ZATERDAG.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 10 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
„Op de Krim en in de Zuidelijke zóne van het
Oostelijke front slechts geringe gevechtsactie Bij
Sebastopol en Feodosia hebben gevechtsvliegtuigen
en Stuka's een transportschip van 4.000 ton tot zin
ken gebracht en twee vrij groote koopvaardijsche
pen alsmede een lichten kruiser door bommen be
schadigd. Voor de Oostkust van de Zwarte Zee
werd een koopvaardijschip in brand gebombar
deerd.
In de centrale en een deel van de Noordelijke
zone houden de zware afweergevechten met on
verminderde hevigheid aan.
In Noord-Afrika heeft de vijand zijn artillerie
vuur en zijn luchtaanvallen in het gebied van Sol-
loem versterkt. In het gebied van Agedabia we-
derzijdsche verkenningsactie.
De aanvallen op vliegveld op Malta werden met
succes voortgezet. Bij pogingen van Britsche bom
menwerpers om de Fransche kust aan te vallen,
werden vier vijandelijke bombardementsvliegtuigen
neergeschoten."
ZONDAG.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER
11 Januari. (D.N.B.) Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
In den centralen en Noordelijken sector van het
Oostelijke front hebben de Duitsche troepen den
vijand bij het afweren van talrijke aanvallen, die
ten deele met samengeraapte strijdkrachten en met
steun van pantserwagens werden uitgevoerd, gis
teren bijzonder zware verliezen aan menschen en
materiaal toegebracht. De luchtmacht bombardeer
de havenwerken te Feodosia. alsmede aan de Oost
kust van de Zwarte Zee en greep in de overige
sectoren van het Oostelijke front met succes in den
strijd te land in.
In den nacht van Zaterdag op Zondag werden
belangrijke militaire havenwerken op het Britsche
eiland met bommen bestookt.
In Noord-Afrika duurt de druk van den vijand
op de stellingen bij Solloem voort. In het gebied
van Agedabia levendige activiteit van verkenners.
Duitsche formaties duikbommenwerpers en ge
vechtsvliegtuigen vielen troepenconcentraties van
den vijand aan in het gebied van Agedabia alsmede
Britsche vliegvelden In de Marmarica. De aanval
len hadden goed succes. In luchtgevechten werden
vier vijandelijke vliegtuigen neergeschoten
De luchtaanvallen op vliegvelden van het eiland
Malta werden overdag en des nachts met goede
uitwerking voortgezet
Britsche bommenwerpers vielen in den nacht
van Zaterdag op Zondag plaatsen in het Noord-
Duitsche kustgebied aan. De bevolking leed eenige
verliezen aan dooden en gewonden. Zes der aan
vallende bommenwerpers werden neergeschoten.
In den tijd van 3 tot 9 Januari verloor de Sovjet
luchtmacht 112 vliegtuigen. Daarvan werden er 82
in luchtgevechten en 12 door luchtdoelartillerie om
laag geschoten. De rest werd op den beganen grond
vernield. In denzelfden tijd gingen aan het Ooste
lijke front 16 eigen vliegtuigen verloren.
t&Kp.vv.-
<>,v
Aan het Oostfront. Zwaar Duitsch afweergeschut wordt met vereende krachten
in stelling gebracht. (Transatlantic-Recla-P. K. Hentzsche)
Eervol ontslag van mr. Brants
's GRAVEN'HAGE, 10 Jan. Het Rijkscommissariaat
deelt mede:
De Rijkscommissaris voor de bezette Nederland
sche gebieden heeft op grond van paragraaf 1 van
zijn verordening no. 10S/40 (vierde verordening over
bijzondere bestuursrechtelijke maatregelen) den
procureur generaal Mr. A. Brants te 's Gravenhage
op zijn verzoek eervol ontslag verleend.
Tegelijkertijd heeft de Rijkscommissaris onder
dankzegging voor de bewezen diensten de opdracht
teruggenomen, waarmede hij op 9 September 1940
den procureur generaal mr. Brants heeft belast met
het voorlooplge waarnemen van de zaken van den
directeur-generaal voor het politiewezen in het mi
nisterie van justitie.
De boomen in de Wilhelminastraat
Een 25-tal zal worden gerooid
Door den Dienst Hout en Plantsoenen te Haarlem is
een begin gemaakt met het rooien van boomen in de
Wilhelminastraat. Zij. die vreezen dat ze allemaal zul
len verwijderd worden, waardoor deze breede straat
haar aantrekkelijkheid zou verliezen, kunnen gerust
zijn, want het ligt in de bedoeling, slechts ongeveer
25 boomen te vellen, namelijk om den anderen. De
bewoners van de Wilhelminastraat zullen dezen maat
regel wel toejuichen, want er kan nu meer licht in
hun huizen doordringen; er zullen immers geen an
dere boompjes voor in de plaats worden gezet. En als
de overige boomen weer gaan uitloopen zal men, wan
neer men van het eene naar het andere einde der
straat kijkt, deze 25 exemplaren niet eens missen.
Het Napoleonslaantje in den
Haarlemmerhout
Eenige boomen geveld, maar de boomen
met inkervingen blijven gespaard
Elke Haarlemmer en ook vele vreemdelingen
kent het mooie Napoleonslaantje in den Hout bij het
monument van Coster. De legende wil dat Lodewijk
Napoleon eigenhandig in een der boomen zijn naam
heeft gekerfd. Ook staat er, een boom met de inscrip
tie Cornelia die aanleiding was tot het schrijven van
een der boeken van onzen oud-stadgenoot Prof. dr.
P. H. van Moerkerken.
Eenige boomen in dit laantje moeten worden ge
veld omdat zij ouderdomsgebreken vertoonen en ge
vaar opleveren. De directeur van den Hout en de
Plantsoenen verklaarde ons evenwel dat de boomen
met inkervingen die kwaal nog niet vertoonen en dus
gespaard zullen blijven.
R. Smit volgt P. J. Jongejan op als hoofd.
In den loop van 1942 zal de heer P. J, Jongejan het
onderwijs verlaten wegens het bereiken van den
pensioengerechtigden leeftijd. Hij was van 1 Sept 1918
tot 1 Sept. 1931 Hoofd van de Chr School in de An-
thoniestraat en daarna Hoofd van de Leerschool der
Da Costa-Kweekschool.
Tot zijn opvolger benoemde het bestuur den heer
R. Smit, sedert 1 September 1928 onderwijzer aan
laatstgenoemde school.
Haarlemsche Orkest Vereeniging
Ledenconcert
De orkestwerken van het Zondagnamiddagcon-
ccrt van 11 Januari, Bach's Suite in b-mineur en
Haydn's „Pariser" Simfonie in G.. zijn in de laatst©
jaren meermalen op programma's der H.O.V. voor
gekomen en dus ook in Haarl. Dagblad besproken.
De uitvoering der Suite waarin de majestueuze
inleiding der Ouverture (naar den vorm van een z.g.
Fransche O.) en de grootsche contrupuntiek der Sa
rabande den hoorder telkens weer stof tot bewonde
ring geven toonde het strijkers-ensemble van
ons orkest in zijn volle kracht en glans, waarbij zich
het zuivere en vaardige spel van den fluitist Joh.
Spies nu een als sonore versterking der eerste violen,
dan weer als contrasteerende solo voegde. Als naar
gewoonte werd de Suite zonder medewerking van een
continuo uitgevoerd, hoewel de partituur een becij
ferde bas bevat en hoewel ditmaal een heusch cla-
vecimbel op het podium aanwezig was: het zou ze
ker interessant geweest zijn het effect van de mede
werking eens te beoordeelen. De Symphonie gaf ook
aan de blazers een balangrijke taak. De schoon
heid en evenwichtigheid van den klank en de leven
digheid der vertolking waren grootendeels aan den
dirigent Toon Verhey te danken.
Ik zei reeds dat er een clavecimbel op het podium
stond. Dit clavecimbel. een naar oude modellen na
gevolgde constructie van den wegens zijn belangrijke
verzameling van oude Instrumenten bekenden kla
vierbouwer J. C. Neupert, diende als solo-instru
ment in het d-mineur-Concert van Bach en hot D-
majeur-Concert van Haydn; Janny van Wering be
speelde het en zij deed dit uiterst vlot en correct..
Meer kan lk er moeilijk van zeggen. Want het is
door den aard der constructie absoluut onmoge
lijk om in clavecin-spel eenige nuance of uitdrukking
te brengen: het ding kan al naar de pedaalregisters
die de speler of speelster aanwendt enkelvoudig of
wel door een hooger of lager octaaf verdubbelde of
door beide verdrievoudingde tonen produceeren,
die men hooren kan, als men midden vóbr de klep
zit en als het begeleidende orkest behoorlijk zacht
of heelemaal niet speelt en die men in andere
situaties niet hooren kan. Janny van Wering speel
de verleden zomer hetzelfde concert van Haydn op
een gewonen concertvleugel: lk voor mij prefereerde
dat verre, maar dat is een kwestie van smaak.
Het clavecimbel had in de pauze en na afloop veel
bekijks. Ik bemerkte ook dat er bij de hoorders veel
misverstand bestond omtrent de constructie en de
eigenaardigheden van zoo'n instrument. De meesten
dachten dat het een soort van verdunde editie van
een vleugel was. Inderdaad heeft het net als een
vleugel een horizontaal liggende kast die op 3 poo-
ten rust. De staart heeft echter een veel slanker lijn
en het heeft twee klavieren of rijen toetsen en vijf
of zes pedalen. Maar dit zijn nog verschillen van
minder belang, vergeleken met het verschil der
toonvoortbrenging deze geschiedt bij de piano of
den vleugel doordat met vilt bekleede hamers tegen
de snaren slaan: bij het clavecimbel worden de
(veel dunnere) snaren door pennetjes getokkeld.
Om alles duidelijk te maken zou ik er een afzonder
lijk opstel, door eenige schetsteekeningen ge
ïllustreerd. aan moeten wijden. Nu moet ik volstaan
met de opmerking dat het tokkelmechanisme geen
nuanceering toelaat en dus m.l. veel geschikter voor
mechanische bespeling zou zijn dan een piano is. En
voorts dat de bezetting van hel orkest nog te sterk
was in verhouding tot den zwakken clavecin-toon.
K. DE JONQ.
