Haarlem's Dagblad
801
Twee Britsche torpedojagers tot zinken gebracht.
Menado op Noord-Celebes door de
Japanners bezet.
9e JAARGANG No. 17965 X X
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groot»
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleln 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zulder Bulten Spaarne 12.
Telefoon- Directie 13082, Hoofdrad. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendapleln 12230.
hant
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
DINSDAG 13 JANUARI 1942
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.1^
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73. losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
2.—. elke regel meer f 0.40.' Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meei
0.17ya. Groentjes zie rubriek.
Jemeentelijke Geneeskundige- en
ïezondheidsdienst
Het verslag over 1940
D Verschenen is het verslag over 1940 van den Gemeen
lijken Geneeskundigen en Gezondheidsdienst te
aarlem, waaraan wij het volgende ontleenen: De
igcmeene gezondheidstoestand bleef in 1940 vrijwel
eüjk aan die van voorgaande jaren. Het geboorte-
jfer steeg van 17,1 tot 17.9 per 1000 inwoners en het
erftecijfer van 8.8 in 1939 tot 9.8 in 1940.
)e werkelijke bevolking bedroeg per 1 Juli 1940:
1939 (1919: 138691). Levend geboren werden 2537
'inderen (v.j. 2374). De totale sterfte bedroeg in 1940:
(v.j.: 1235). De sterfte aan tuberculose daalde van
„1 1939 tot 45 in 1940.
Het aantal verplicht aangegeven gevallen van be-
jiettelijke ziekten daalde van 234 in 1939 tot 209 in
940. Geen dezer 209 gevallen eindigde met doodelijken
I°°P-
jWas het in 1939 door omstandigheden niet mogelijk.
immunisatie tegen diphterie te verrichten, in 1940
ïéldeze immunisatie weer met kracht ter hand genomen,
idit jaar werden kinderen van 310 jaar met „Anaro"
de kinderen van 1014 jaar met T.A.U. ingespo-
1(i Van de gelegenheid tot kostelooze vaccinatie tegen
a okken werd door 675 (200) personen gebruik ge-
taakt. Deze groote stijging is een gevolg van de in
aangenomen Inentingswet. De sterfte aan tuber-
dlifclose was ook in 1940 voor Haarlem zeer bêvredi-
end.
Voor het overige werden 5490 (5616) patiënten geheel
gedeeltelijke voor rekening van de gemeenten in een
iekenhuis of herstellingsoord opgenomen. De uitga-
in betreffende de verpleging in ziekenhuizen, sana-
ria, inrichtingen enz. beliep over 1940 f 707.940.56,
ertegenover een inkomsteneïjfer staat van f 325.016.11.
Geneeskundige armverzorging werd verstrekt aan
361 volwassenen en 2975 kinderen.
Door de vereeniging tot eerste hulp bij ongelukken
erd in 1870 gevallen hulp verleend, hetgeen belang-
Ijk minder is dan in 1939, toen dit 2232 keer noodig
ras.
Het aantal bacteriologische onderzoekingen op het
emeentelijk laboratorium bedroeg 10191, een aantal,
it nog nooit bereikt is.
De be.volkïng van het Haarlemsch Tehuis voor Ouden
,s^ an Dagen bedroeg op 31 December 1940 47 mannen
vrouwen. Het tekort van de rekening bedroeg
f 38.760,61 (v.j. f 40.033,34). Aan het Haarlemsch
uc> ïlndeartehuis werden in totaal 13064 (13743) porties
5r ten verstrekt. In dit kindertehuis werden 139 kinde-
e'en verpleegd. Het nadeelig saldo der exploitatie-reke-
ing bedroeg f 17,651,34 (v.j. f 18.250.53). De gezond-
eidsloestand der kinderen was heel goed.
Ie bestrijding van Engelsche ziekte
i ij kinderen
Te Haarlem heeft slechts 1/3 der ouders
vitamine-D-tabletten gehaald
Do vorige week konden de ouders van kinderen
a 3 maanden tot 3 jaar voor den derden keer de Vi-
st, irr.inetabletten D afhalen. Het is daarmee slecht ge-
jan. Er zijn ongeveer 6600 kinderen van dien leeftijd
er zijn slechts 22 00 zakjes afgehaald: zoodat
Haarlem slechts een derde deel van de kinderen de
itainiue tabletten I) gebruikt.
Dr. W. B. Smit. de directeur vaji den Geneeskundi-
en Dienst te Haarlem was door dit resultaat zeer
PK eleurgesteld. Waarom zijn de ouders zoo laksch, zij
loll unnen kosteloos de tabletten krijgen die een uitste-
h end voorbehoed middel zijn tegen Rachitis, Engel-
ohe ziedt te. Hu het moeilijk Is levertraan aan de
Inderen te geven, is het dringend noodig dat zij
rlej eze Vitamine D tabletten gebruiken, die het aan-
eweaen vervangingsmiddel zijn. Het is onjuist te
ieenen, dat voor het gebruik dezer tabletten alleen
aanmerking komen kinderen die anders lever-
ja an gebruiken, voor «Ue kinderen van 3 maanden
ot 3 jaar is het gebruik sterk aan te raden.
De tijd voor de verstrekking van de tabletten voor
i thans aangevangen periode van 4 weken is ver
streken.
Omdat het hier een zaak van groot belang is ver
harde de Directeur zich bereid maatregelen te ne-
ïen dat de ouders die in gebreke gebleven zijn. nog
we week de tabletten kunnen afhalen aan het* ge-
van den Geneeskundigen Dienst aan de Nieu-
Iraoht bij het Kenaupark. Het bureau is daar
na open 's morgens van 10 tot 12 uur.
Het is te hopen dat alsnog alle ouders die- hun
linde ren geen Vitaminen tabletten geven van due
[elegenheid gebruik maken. Ouders hebben immers
het bijzonder in dezen tijd tot plicht alles te doen
rat in hun vermogen is om den gezondheidstoe-
tand van hun kinderen te bevorderen.
let Rijksarchief te Haarlem in 1940
Kostbare archiefstukken in veiligheid
gebracht
Aan het dezer dagen verschenen verslag over het
3eX Rijksarchief in Noord-Holland te Haarlem over het
dp, [sar 1940 is ontleend, dat allereerst een overzicht
SC[ irordt gegeven van de beveiligingsmaatregelen, die
juist enkele dagen voor de oorlogshandelingen ten uit
roer waren gelegd. Zoo is de zolder boven het maga-
m(l lijn geheel ontruimd en is de zoldervloer voorzien van
ten asbestlaag tegen brandbommen. Door de muren
lijn afvoerpijpjes geslagen voor het loozen van blusch-
jg j water. Vele kostbare archiefstukken zijn naar den
van de gemeente Haarlem gehuurden kelder van de
rid Vleeschhal overgebracht.
•n Afgesloten werd de beschrijving vari de kaarten der
lB,irchleven van den Rijkswaterstaat en var de droog
making van het Haarlemmermeer. Van de giften wor-
en vermeld het archief van het Groot Badhuis te
Zandvoort en den daarmee in verband staanden straat
weg, waarmede Jhr. F. J. E. van Lennep te Amster
dam het archief verrijkte. Voorts schonk Jhr. F. Te-
ding van Berkhout een beredeneerd handschrift ge-
ealogie van zijn familie.
Het bezoekersboek werd door 256 verschillende be
zoekers geteekend, die bijna 1700 bezoeken aflegden.
ln het afgeloopen jaar, 1941, hebben 504 bezoekers de
'"it geteekend. Het aantal bezoeken is enorm ge-
itegen.
,CJ
intDe groentenvoorraad te Haarlem
Maatregelen der gemeente
De wenschelijkheid is gebleken, ten einde even-
uiK taeele stagnatie in de voedselvoorziening in deze ge-
lind^Bieente te voorkomen, een groentenvoorraad aan te
eggen voor ten minste 14 dagen.
De Haarlemsche grossiers zijn bereid bevonden, deze
toorraden in hunne pakhuizen op te slaan en aan te
w kouden tot 1 Mei 1942. Bedoelde voorraden worden
,r; door de gemeente Haarlem besteld en betaald, doch
de grossiers hebben zich verbonden, binnen drie da-
in jen na ontvangst de kosten der goederen aan de ge-
tteente te voldoen.
Voor het opslaan der goederen en het gebruik der
lljïpakhuizen tot 1 Mei a.s. wordt echter een bedrag van
1 3000 vereischt, welk bedrag door den Burgemeester
len beschikbaar gesteld is.
Dure sigaren
Clandestiene handelaars uit Haarlem en
Heemstede veroordeeld
De politie te Heemstede kwam kort geleden een
dandestienen handel ln sigaren op het spoor, waarin
rs.ü de koopman J. F. M. te Heemstede, de commission-
oair J. de G. te Heemstede en de buffetchef G. W. te
Haarlem betrokken waren. Het betroffen sigaren, wel
ke voor 6 en 7 cent gebanderolleerd waren en di<
elcajvoor 151/». 19 en 22 cent werden verhandeld.
De Inspecteur voor de Prijsbeheersching te Amster
dam veroordeelde M tot een boete van f 1900.d<
vG, tot een boete van f 600.en W., wiens financieele
BOt omstandigheden een groote boete niet verantwoorden,
tot een boete van f 40.Bovendien is een groot deel
ran de partij sigaren verbeurd verklaard.
VERDUISTEREN
Van 17.52 tot 9.45
Maan 13 Jan. onder 15.01, 14 Jan. op 3.50
Landarbeiders zijn Boeren.
Hoe men den landarbeider zag
en hoe men hem moet zien.
Het aantal landarbeiders in Nederland is niet gering,
er zijn bijna een half miilioen werkers, die den arbeid
van den boer doen, ploegen, zaaien, oogsten, dor-
schen. Zij werken zoolang het licht is. In het duister
verlaten zij reeds hun woningen en het is meestal
reeds donker als zij er in weerkeeren. Den ganschen
dag zijn zij bezig geweest, op het veld, ,in den stal,
op den dorschvloer, maar steeds arbeidend aan de
voedselvoorziening van het eigen volk. En gedurende
heel deze lange werkdagen, die zich jarenlang on
onderbroken aaneenrijen, zien zij maar één doel: zelf
een eigen „gedoente" te hebben, zelf boer te zijn.
Het begin is meestal maar schamel, een lapje grond,
een paar varkens en soms ook een koe. Doch als de
landarbeider zoover al is gekomen, voelt hij Zich nog
in meerdere mate de gelijke van den boer.
De Nederlandsche Landstand is van meening, dat
deze zienswijze de juiste is, want hij neemt boeren
en landarbeiders in zich op. zonder eenig onderscheid
tusschen hen te maken. De Nederlandsche Landstand
wil ze als volkomen gelijkwaardig zien en laat dit uit
komen in den hierboven opgenomen titel: „Landar
beiders zijn Boeren". De leiding van den Landstand is
van meening, dat landarbeiders en boeren niet meer
naasl elkaar behooren te leven, dus geen speciale or
ganisaties van landarbeiders en speciale organisaties
van boeren, maar één lichaam moeten vormen dat
hen, met al die andere bij de voedsevoorziening be
trokkenen, in zich opneemt.
Omdat er naar de meening van den Landstand over
deze het gansche platteland omvattende instelling nog
veel misverstand en weinig goed begrip bestaat, voor
al wat de landarbeiders betreft, heeft de leiding van
den Landstand het noodig geoordeeld, dat op de bij
deze zaak betrokken kwesties eens een nader licht
zou worden geworpen. Daartoe hebben een dezer da
gen twee vertegenwoordigers van den Nederlandschen
Landstand op de dagelijksche persconferentie in Den
Haag een referaat gehouden. Hieronder volgt voor
heden dat van den heer J. de Lange, die in de jaren
1932 en 1933 reeds in Drente een actie is begonnen
voor een wijziging in de regeeringspolitiek ten aanzien
van de bodembewerkers in Nederland en die thans
landarbeidersleider van den Nederlandschen Land
stand is. Hij sprak over het onderwerp: „Hoe men
den landarbeider zag en hoe men hem moet zien", en
begon zijn referaat met een citaat uit Bilderdijk, het
bekende:
Wat verschijne, wat verdwijne
Hangt niet aan een los geval
In het heden het verleden,
In het nu wat worden zal.
Hierbij aanknoopende zeide hij, dat wat er op het
oogenblik, in dit geval dan speciaal wat den boeren
stand betreft, geschiedt zijn oorzaak vindt in het ver
leden, toen er allerlei fouten zijn begaan, tengevolge
uvan de positie en de waarde van den boer, den
landarbeider ten eenenmale is miskend. Uitvoerig
stond hij stil bij de verhoudingen, die er in de zand
en kleistreken van ons land bestaan tusschen land
arbeiders, kleine en groote boeren. In de zandstreken
was de afstand over het algemeen minder, in de klei
streken daarentegen was er geen sprake van ook maar
een schijn van gelijkheid tusschen de verschillende
categorieën. Onder invloed van de politiek was de
klassenstrijd ook op een groot gedeelte van het plat
teland doorgedrongen. Zijn doel was verbetering van
de arbeidsvoorwaarden te krijgen, maar dit om poli
tieke redenen, om de Landarbeiders te winnen, niet
uit waardeering en liefde voor den arbeid, noch met
het oog op de belangen van de gemeenschap. Een zeer
algemeen verbreid idee was, dat de boer met een
belooning genoegen moet nemen, opdat de men-
schen in de stad anders niet goedkoop genoeg zouden
kunnen leven. Het was dan ook geen wonder, dat de
e arbeidsvreugde ontbrak en over het principe van
de verbondenheid van den boer met zijn grond heen-
geloopen werd. Dit werd er niet beter op toen door
de omstandigheden de productie moest worden beperkt,
welke beperking nochtans in strijd was met de toe
nemende werkloosheid.
Naar het oordeel van den heer De Lange is nooit
een bevolkingsgroep verkeerder. behandeld dan de
landarbeiders. Dit kwam deels uit misverstand om
trent hun beteekenis, deels uit politieke berekening
voort.
Een van de eerste doelen van den Landstand nu zal
wezen hierin verahdering te brengen. Wat in het ver
leden is bedorven moet weer goedgemaakt worden
tot heil van de gemeenschap. De landarbeider moet
als mensch, werker, boer en bloedbron weer naar een
hooger plan worden teruggebracht, men moet weer
erkennen, dat de landarbeider zijn loon waardig is,
evenals andere arbeiders en het vooral in dezen tijd
van belang is hem goed te betalen, als boer, levende
te midden van de natuur moet hij zich weer bewust
worden van zijn rechten en plichten, de gemeenschap
moet ervan worden overtuigd, dat de boer van fun
damenteel belang is voor ons volk. Tenslotte is de
boer niet alleen de voornaamste leverancier van
plantaardig en dierlijk voedsel, dat de gemeenschap
voor haar voortbestaan noodig heeft, maar ook een
zeer belangrijk element voor de bloedvernieuwing van
ons volk en het zuiver houden van het ras.
Dit alles tot zijn recht te brengen, de jongere boe
ren en landarbeiders erin op te voeden, niet allen tech
nisch, maar ook wat hun levens- en wereldbeschou
wing betreft is een moeilijk werk, maar zoo zeide
de heer De Lange wij durven het aan, omdat wij
vertrouwen op het nationaal-socialisme en den Land
stand en vooral op het inzicht van .den Boerenleider
Roskam. Wij staan, voegde hij hieraan toe, nog maar
aan het begin, maar men zal van ons hooren.
Het referaat van den heer Tuininga, hoofd van de
afdeeling Arbeidsbescherming van den Nederlandschen
Landstand, het bureau van den Landstand, is geves
tigd Zeestraat 69, den Haag, wordt in een volgend
nummer opgenomen.
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 11 Januari t.m. 17 Januari:
2!^,B£°°d* ,,4 rantS" Brood of gebak
03 B Brood y2 rants.
03A Vleesch 1 rants. Vleesch of
03B VI.waren rants. vleeschwaren
03A Aardappelen K.G. Aardappelen
03B Aardappelen y2 K.G. Aardappelen
28 December t.m. 24 Januari 1942:
184 Algemeen 1 K.G. Suiker
01C of 01D reserve 50 gr. Cacao
189-Algemeen 500 gr, Jam
185-188 1 rants. Bloem brood of gebak
02D-03D reserve 250 gr. Rijst
190 Algemeen 250 gr. Havermout of
Peulvruchten
191 250 gr. Gort
192 100 gr. Vermicelli of maïzena
179-1S3 100 gr. Kaas
01A-04A Melk I 3l/2 L. Melk
01B-04B Melk I l$i L. Melk
Van 8 Januari t.m. 24 Januari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van 6 Januari t.m. 14 Januari:
Boter 125 gr. Boter
Vet 125 gr. Boter met reductie
Van 15 Januari t.m. 23 Januari:
03 Vet 200 gr. Vet
Van 28 December t.m. 21 Februari:
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
BIJZONDERE RANSOENEN:
Van 21 December t.m. 31 Januari:
17 Boter 125 gr. Boter
Boter met reductie
57 Vet 125 gr.
Voorts:
Petrouleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 194 Algemeen en Bon F Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon F toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Januari. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Brandstoffen: Bonnen 13HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 2 8 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m. 30 April.
Een waarborg voor elk levenskrachtig kind:
De Nederlandsche Volksdienst.
De moord te Driebergen
De arrestatie van de beide andere daders
DRIEBERGEN, 12 Januari. Met de arrestatie van
drie jongemannen, die den moodd op den achttien
jarigen Hornkamp in een Driebergsch bosch gepleegd
hebben, heeft de politie een gevaarlijk drietal achter
slot en grendel. Want gebleken is, dat de verdachten
een complot vormden om jonge mannen te verleiden en
aan te sporen tot strafbare handelingen inzonderheid
op zedelijk gebied.
H., de Utrechtsche jongeman die vermoord werd, had
dit spoedig begrepen en wenschte zich van het drietal
los te maken. Uit vrees dat hij hen dan aan de politie
zou overleveren, hebben zij hem toen vermoord.
De politie wist aanvankelijk niet, dat er nog een
derde dader bij deze zaak betrokken was, maar de
melkslijter v. d. Neut, die voortvluchtig was en in het
afgeloopen weekeinde te Bleiswijk kon worden ge
arresteerd, heeft, toen hij een bekentenis aflegde, ver
klaard, dat „Theo" een belangrijk aandeel in den
moord had. De politie bield zich goed en deed niet
verwonderlijk, maar kwam langs omwegen te weten,
wie die Theo dan wel mocht zijn. v. d. Neut dacht na
tuurlijk, dat de politie wel wist, wie het was. Na een
onderzoek en verder verhoor van verdachte Slagboom,
die reeds in het Huis van Bewaring zat, kwam in
specteur Dekkers te weten, dat Theo een 21-jarige
bakkersknecht te Utrecht was. Het betrof den dader
Montijn, werkzaam in een automatiek te Utrecht. Hij
werd onmiddellijk gearresteerd.
De arrestatie van v. d. N. te Bleiswijk ging rustig
in zijn werk, want v. d. N. dacht, dat de politie niet
op de hoogte was van zijn verblijf in die gemeente,
zoodat hij zich verrast toonde toen men hem kwam
halen. Inzonderheid is het te danken a?n het tactisch
optreden van de Bleiswijksche gemeentepolitie en ma
rechaussee, dat v. d. N. spoedig na aankomst in die
gemeente kon worden aangehouden, want v. d. N. had
al in verschillende gemeenten van ons land rondge
zworven. Kreeg hij maar even het vermoeden, dat de
politie hem op het spoor was, dan ging hij naar een
andere plaats. In Bleiswijk vertoefde hij een dag bij
familie, toen volgde reeds de arrestatie.
De drie daders hebben een volledige bekentenis af
gelegd en zijn thans opgesloten in het Huis van Be
waring te Utrecht. Zij zijn ter beschikking van den of
ficier van Justitie gesteld.
Het Stadhuis te Haarlem
Herstellingswerken aan de kap
boven de hal
Het is gebleken, dat de kap boven de hal van het
Stadhuis te Haardlem ernstige gebreken vertoont Al
vorens deze definitief te herstellen, is het zeer nood
zakelijk, spoedig eenige tijdelijke maatregelen te ne
men. De burgemeester heeft daarvoor een bedrag
van f 1200 beschikbaar gesteld.
iKAART VAN PELT
DE JAPANNERS
NADEREN DE HAVEN
PLAATS MALAKKA.
De Japanners zijn na
den val van de belang
rijke stad Kwala-Loem-
poer nog maar 275
K.M. hemelsbreed van
Singapore verwijderd.
In twee richtingen ruk
ken de Japansche een
heren op nX naar Port
Swettenham en het
spoorweg knooppunt
Seremban. Kelang is
intusschen reeds ge
vallen, terwijl de Brit
ten zich terugtrekken
op de havenplaats
Malakka.
Intusschen zijn er weer
nieuwe Japansche lan
dingen gemeld aan de
Oostkust bij Koeantan
(Kwantan) en Pekan.
Op de kaart zijn de
voornaamste plaatsen
van beteekenis aange
geven; het nevenkaar
tje in den rechter be
nedenhoek geeft de
omgeving van het
strijdgebied weer (met
zwart pijltje)Het
zwarte gedeelte is Ja-
pansch bezet gebied.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht.
Kustweg van Cyrenaïca en vliegvelden
op Malta gebombardeerd.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 12 Januari (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht deelt mede:
„De gevechten in het Centrale deel van het Oos
telijk front en in het Waldai-gebied duren voort.
In de overige sectoren geen gevechtshandelingen
van beteekenis.
Een batterij verdragend geschut der marine heeft
Dover beschoten. Waargenomen kon worden dat de
schoten doel troffen.
Onderzeebooten hebben op den Atlantischen
Oceaan een Britschen torpedojager tot zinken ge
bracht en er een op de Middellandsche Zee getor
pedeerd.
In Noord-Afrika levendige verkenningsactiviteit,
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben den kustweg
van Cyrenaïca alsmede Britsche vliegvelden op het
eiland Malta gebombardeerd.
In het tijdvak van 1 tot 10 Janauri heeft de
Britsche luchtmacht 42 vliegtuigen verloren, waar
van 19 boven de Middellandsche Zee en in Noord-
Afrika. In dezelfde periode gingen in den strijd tegen
Groot-Brittannië negen eigen vliegtuigen verloren.
Bij de in het Weermachtbericht van 7 Januari ge
melde Sovjet-Russische landingsacties te Eupato-
ria op de Krim liet de vijand in taaie gevechten in
de huizen en op de straten 600 doode soldaten en
1300 partijgangers op het slagveld achter. Er vie
len ons 203 gevangenen in handen. Dit succes is in
het bijzonder te danken aan het vastberaden optre
den van den eersten luitenant Von Boddien, die als
commandant der verkenningsafdeeling eener in
fanteriedivisie in deze gevechten gesneuveld is. De
Führer en opperbevelhebber der weermacht heeft
dezen dapperen officier posthuum met het eiken
loof behoorende bij het ridderkruis van het IJze
ren Kruis onderscheiden."
Voor de bergjagers in het hooge Noorden zijn de Poolhonden onafscheidelijke
kameraden en zij bewijzen den manschappen onschatbare diensten. Een slede
wordt ingespannen. (Atlantic-Holland-P. K. Feldle)
Het eiland Tarakan capituleert
TOKIO, 12 Januari. (D.N.B.) Naar het Japan
sche hoofdkwartier officieel bekend maakt, heb
ben de strijdkrachten van den tegenstander op het
ten Noordoosten van Borneo gelegen eiland Tara
kan gecapituleerd. De bezbettlng van Menado is
voltrokken.
Voordien waren te Batavia berichten ontvangen, vol
gens welke op Tarakan en in de Minahassa een ver
bitterde strijd werd gevoerd.
Te Balikpapan zijn dertig gewonden aangekomen,
afkomstig van een Nederlandsch-Indisch marinevaar
tuig, dat nabij Tarakan was aangevallen. Een vliegtuig
van de marine moet als verloren worden beschouwd.
In een officieel Japansch communiqué wordt
bekend gemaakt dat met het oog op de vijandelijke
houding van Nederlandsch-Indië Japan is gedwongen
tot de gemelde militaire operaties en dat daarmede
tusschen beide landen de oorlogstoestand bestaat.
Uit de Straat van Makassar tusschen Borneo en Ce
lebes wordt, naar het D.N.B. uit Tokio verneemt, mel
ding gemaakt van nieuwe scheepsbewegingen in Zui
delijke richting. Daaruit kan men concludeeren dat het
werkelijke doel der Japanners de hoofdstad van Cele
bes. Makassar, zelf is.
Makassar ligt aan de Zuidelijke punt van het eiland
en telt ongeveer 90.000 inwoners, waarvan rond 4000
Europeanen. Zoowel Menado als ook Makassar zijn
belangrijke uitvoerhavens voor rubber, copra en tabak.
Het eiland Celebes is sinds 1819 Nederlandsch be
zit en heeft rond 4.5 miilioen inwoners, onder wie
8000 Europeanen.
Volgens een in de Zweedsche pers gepubliceerd Uni
ted Press-bericht uit Batavia heeft een groot aantal
Japansche valschermjagers aan het offensief tegen
Nederlandsch-Indië deelgenomen. Op vele punten op
Borneo en Celebes, alsmede op Tarakan, dat een be
langrijk oliecentrum is werden met vliegtuigen troepen
aan land gezet. Gelijktijdig ondernamen troepen op
groote transportvlotten landingspogingen. De strategie
der Japanners beoogt, zoo meent United Press, de
zeestraat tusschen Celebes en de Molukken af te slui
ten, zoodat de Amerikanen eventueel daar niet door
kunnen komen.
NEDERL.-INDISCH LEGERBERICHT.
BATAVIA. 12 Januari. (A.N.P.) Het Neder-
landsch-Indische legerbericht van Zondag 11 Januari
1942 luidt:
In^den nacht van 10 op 11 Januari heeft de vijand
het eiland Tarakan in het Noord-Westen van Borneo
aangevallen. De Japanners zetten des nachts troepen
aan land. De bezetting bood verbitterden tegenstand
aan de aanvallers. Tegelijkertijd zette de vijand troe
pen aan land bij Minahassa in het Noorden van Ce
lebes, waarbij hij gebruik maakt© van valschermtroe
pen. Volgens een voorbereid plan werd overgegaan tot
het verrichten van uitgebreide verwoestingen.
SJANGHAI, 12 Jan. (D.N.B.) Het vandaag
te Singapore gepubliceerde legerbericht meldt dat
ie Britsche troepen na den val van Kwala Loempoer
zijn teruggetrokken tot een punt ten Noorden van
Seremban, welke stad omstreeks 60 K.M. ten
Zuiden van Kwala Loempoer en 300 K.M. ten
Noorden van Singapore is gelegen. Het Britsche
legerbericht erkent voorts dat deze stelling reeds
weer onder het vuur der Japanners ligt.
Eerst in den nacht van Zondag op Maandag heeft
de Britsche nieuwsdienst den val van Kwala Loempoer
erkend. Hij beriep zich daarbij op een bericht uit
Singapore, dat „een half uur geleden" te Londen was
ontvangen.
Naar het Japansche keizerlijke hoofdkwartier me
dedeelt zijn bij een verrassende luchtaanval op een
vijandelijke vloot in de straat van Malakka twee duik-
booten zwaar beschadigd en verscheidene treffers
geplaatst op twee vrachtschepen van 7000 en 3000 ton.
tylen neemt aan dat het een vijandelijk convooi betreft,
dat zich op weg naar Singapore bevond. Zooals in
de officieele mededeelingen wordt gezegd, zijn nadere
bijzonderheden over dezen aanval nog niet beschik
baar.
Verder wordt hier officieel medegedeeld dat Zondag
massa-aanvallen van bombardementsvliegtuigen van
het Japansche leger hebben plaats gevonden op de
Britsche troepen die in het Zuidelijk deel van Malak
ka op den terugtocht zijn. Deze aanvallen hebben
opmerkelijk succes gehad en groote verwarring ge
sticht onder de strijdkrachten van den tegenstander.
Er werden daarbij 24 vrachtauto's vernield en trei
nen met militairen, die in Zuidelijke richting reden
in de nabijheid van het spoorwegknooppunt Tampin
met succes gebombardeerd.
Blijkens een A.N.P.-bericht uit Stockholm houdt
de „News Chronicle" zich in een hoofdartikel bezig
met de krijgsverrichtingen op het schiereiland Malak
ka en schrijft dat het beeld van de Britsche militaire
leiding aldaar steeds onverkwikkelijker wordt, naar
mate er meer bijzonderheden bekend worden. Op het
oogenblik kan wel niets ondernomen worden, maar
later moet een diepgaand onderzoek worden ingesteld
naar dit oneervol hoofdstuk van het Britsche kolo
niale bewind.
Heeft dr. v. Mook tegenoffensief
voorgesteld?
BERLIJN, 13 Januari. (V.P.B.) Volgens den cor
respondent van de Times te Canberra heeft de ver
tegenwoordiger van den Gouverneur-Generaal van
Ned.-Oost-Indië, Dr. Van Mook, de Australische re
geering voorgesteld een tegenoffensief tegen Japan te
beginnen. Bovendien besprak hij met den Australi-
schen minister-president Curtin de noodzakelijkheid
om de productie der Australische bewapeningsindustrie
zooveel mogelijk op te voeren. Het is te laat om in
N.O.I. alsnog een bewapeningsindustrie in het leven
te roepen, maar N.O.I. kan wel arbeidskrachten naar
Australië zenden. Hieruit blijkt nogmaals hoe drin
gend N.O.I. verlegen is om wapenen, die Amerika
weliswaar beloofd, maar nog steeds niet gegeven
heeft.
IVed. Indische officieren opgenomen
in Geallieerd opperbevel
Batavia zon leger van 1 miilioen onder
de wapenen hebben
BERLIJN, 13 Januari. (V.P.B.) Engeland en de
Ver. Staten zijn tegemoetgekomen aan den eisch van
Ned.-Indië, dat ook Ned. Indische officieren zegging
schap krijgen in de oorlogsvoering van het A-B-C-D-
blok. In den staf van generaal Wavell zijn behalve
Engelsche en Amerikaansche ook Ned. Indische, Chl-
neesche en Australische officieren opgenomen. Het
plan om onder leiding van Duff Cooper een geallieer
den krijgsraad voor den Stillen Oceaan op te richten
heeft men laten varen.
Het Australische leger zal niet onder generaal
Wavell ressorteeren, daar het zelfstandig blijft en zijn
eigen opperbevel houdt. De bescherming der Australi
sche kust is eveneens de taak der Australische strijd
krachten. Met het voorbeeld van Malakka voor oogen
heeft Australië speciale troepen geformeerd voor de
verdediging der vliegvelden en den strijd tegen para
chutisten.
Volgens berichten uit Batavia omvat het Ned. Indi
sche leger momenteel circa een miilioen man. Het
vormt de kern der strijdkrachten, die generaal Wavell
ter beschikking staan. Dit leger bestaat grootende^la
uit inlanders, die sedert het vorige jaar onder den
algemeenen dienstplicht vallen.
Volgens sommige oncontroleerbare geruchten 1b ge^
neraal Wavell te Soerabaja aangekome*. 4
