Haarlems Dagblad
Noorwegen s positie tegenover Duitschland thans duidelijk
59e JAARGANG No. 17985
Uitgave Lourcns Costcr, Mij. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 53. bUk Soenrta-
pleïn 37. Postgiro 38810. Drukkerij. Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082 lloohlrecl. 15034, Redactie lOfiOO. Drukkerij 10132,
Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Directeur: P. YV. PEEREBOOM
DINSDAG 3 FEBRUARI 1942
Abonnement per week ƒ0,26, per maand ƒ1,15, per kwartaal
3.42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Adverten-
tlén: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0,12. Reclames 0.73
per regel. Contracttarieven^>p aanvraag. Vraag cn aanbod t—4
regels ƒ0.72. elke regel meer ƒ0,1». Groentjes 1-3 regels 3«
cent. elke regel meer 12 cent b»J contante betaling.
Nog geen conclusies ten aanzien
van andere Europeesche landen
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt: Met het
uitroepen van Quisling tot minister-president van
Noorwegen is de staatsrechtelijke positie van dat land
misschien direct nog niet gewijzigd, doch in ieder ge
val is de verandering tegenover Duitschland daarme
de duidelijk geworden, aldus verzekerde men ons
alhier van bevoegde zijde. Men legde er den nadruk
op dat het in dezen tijd van een strijd op leven en
dood tegen het bolsjewisme en de overheersching van
Engeland, voor de Europeesche landen in hun ver
houding tot Duitschland een kwestie is van vertrou
wen tegenover vertrouwen. Duitschland kan natuurlijk
slechts samenwerken met diegenen die eveneens die
beide vijanden van het Europeesche continent bestrij
den en van wie dus Duitschland geen „dolksteek in
den rug" te vreezen heeft.
Zooals Quisling in zijn rede te kennen gaf, is de
ontwikkeling met de huidige wijziging nog niet be
ëindigd, zij gaat voort. Rijkscommissaris Terboven
gaat niet weg: hij is de vertegenwoordiger van den
Führer en heeft de Duitsehe belangen in Noorwegen
te behartigen. Er is natuurlijk niets tegen dat Noor
wegen te zijner tijd een afzonderlijken vrede met
Duitschland sluit, alleen zullen, zoolang de oorlog
duurt, verschillende maatregelen in het belang van de
oorlogvoering gehandhaafd moeten blijven.
Vroeger kende men in Noorwegen een college van
gelijkwaardige ministers, onder wie een met den naam
van staatsminister als eerste. De titel en rang van
minister-president voor Quisling zijn dus iets nieuws.
Ook zijn aan deze nieuwe functie de bevoegdheden
verbonden, welke vroeger de Noorsche koning in en
tegenover Staatsraad en Storting had. Het konings
huis werd, naar bekend, in 1940 te Oslo vervallen ver
klaard. De overdracht van eenige der vroegere ko
ninklijke bevoegdheden op den nieuwen minister-pre
sident praejudiceert niet ten aanzien van den status
van Noorwegen als koninkrijk of republiek. Zij be-
teckent slechts het ingang vinden van de autoritaire
beginselen.
Of deze gang van zaken nog door een vrije volks
stemming aan het oordeel der Noorsche bevolking zal
worden voorgelegd, valt op het oogenblik nog niet te
zeggen. Natuurlijk is het gebeurde in Noorwegen een
symptoom van de vorming van een nieuw geordend
Europa, doch het raakt voorshands alleen Noorwegen.
Men kan niets daaruit besluiten ten aanzien van de
toekomst van Nederland, België, Frankrijk of andere
landen. Met Frankrijk ligt de zaak uiteraard heel an
ders, ook wat betreft een afzonderlijken vrede.
AANTAL MINISTERS BLIJFT
IN FUNCTIE.
OSLO, 2 Februari. Naar het Noorsche telegraaf-
agentsehap in een officieele mededeeling meldt, heeft
minister-president Quisling den volgenden ministers
verzocht in functie te blijven: Hagelin. chef van het
departement van Binnenlanasche Zaken; Irgens. chef
van het departement van Scheepvaart: Fretheim. chef
van het departement van Landbouw; Hustad. chef
van het departement van Arbeid; Skancke. chef van
het departement van Kerkelijk leven en Onderwijs;
.Jonas Lie. chef van het departement van Politie;
Riisnas, chef van hel departement van Justitie; Lunde,
chef van het departement van Cultuur en Volksvoor
lichting. Lippcstad. chef van het departement van
Sociale Zaken, Stang, chef van het departement van
Arbeidsdienst en Sport: Fuglesang, partij-minister en'
chef van het secretariaat van den Raad van State.
Britten trekken naar het Zuiden
van Singapore terug
Arlillerieslag begonnen
TOKIO, 2 Februari. (D.N.B.) Uit berichten van
Japanschc verkenningsvliegtuigen van het front
op Malakka blijkt, naar Domei meldt, dat de En-
gelschen hun troepen terugtrekken naar de ver
dedigingswerken in het Zuidelijke deel van het
eiland Singapore.
De beschieting van Singapore van de landzijde, die
begonnen is met inneming van Johore-Baroe, heeft tot
een rechtstreekschen artillerieslag geleid, daar de
Engelschen het vuur vooral van het Noordelijk deel
van Singapore uit hevig beantwoorden. De Japanners
bombardeerden de Britsche artilleriestellingen voort
durend om ze tot zwijgen te brengen.
Van het Noorden komen aanhoudend nieuwe Ja
pansche troepen in den sector van Johore-Baroe aan.
Voor den aanval op Singapore worden zorgvuldige
voorbereidingen getroffen.
Aan de Zuidwest- en Zuidoostkust van Malakka
worden thans nog de laatste gevechten met afgesneden
Britsche strijdkrachten geleverd, die geen andere keus
hebben dan overgave of volledige vernietiging. Zij
hebben geen kans meer om te ontkomen, daar de
kusten algeheel in Japansche handen zijn en voortdu
rend worden gecontroleerd door de Japansche lucht
macht.
Het keizerlijke hoofdkwartier heeft gisteravond me
degedeeld dat bij den massalen luchtaanval, die Za
terdagmiddag op Singapore is ondernomen, militaire
installaties op het vliegveld van Selatar werden ver
nield. De Japansche legervliegtuigen dwongen 19
Hurricanes- en twee Buffalovliegtuigen boven Singa
pore tot een gevecht en schoten daarbij tien vijande
lijke toestellen met zekerheid, drie andere waarschijn
lijk neer. Een Japansch vliegtuig stortte bij den' aan
val op het gestelde doel neer.
DE VEROVERING VAN
MOULMEIN.
TOKIO, 2 Februari. (D.N.B.) Na de bezetting van
Moulmein werd de nieuwe vijandelijke luchtbasis
Moedon ten Zuiden van Moulmein onbruikbaar aan
getroffen, daar de startbanen door mijnen volkomen
waren vernield, aldus verneemt de „Nitsji Nitsji" uit
Bangkok.
Het vliegveld ten Noorden van de stad kon overi
gels als gevolg van den bliksemsnellen opmarsch der
Japansche strijdkrachten ongeschonden worden inge
nomen, waarbij de Japanners twee jachtvliegtuigen,
enkele duizenden groote benzinetanks en vele hon
derden auto's buit maakten.
Aan het front in Birma heeft de Japansche lucht
macht reeds de heerschappij in de lucht verworven
zoo meldt Domei. Tijdens bomaanvallen en lucht
gevechten zijn een honderd vijandelijke toestellen
vernield, waaronder vliegtuigen die pas de laatste we
ken uit het Nabije Oosten aan het Birma-front waren
aangekomen. Dientengevolge beschikt de tegenpartij
hier nog slechts over zekere luchtstrijdkrachten uit
Tsioengking met Amerikaansche vrijwilligers.
Omtrent de inneming van Moulmein wordt nog op
gemerkt dat de weg door Birma alle practische be-
teekenis heeft verloren voor leveranties aan Tsjoeng-
king.
Domei meldt voorts dat de Japansche troepen een
algemeenen offensief ingezet hebben tegen de Ameri
kaansche en Philippijnsche troepen die belegerd wor
den in hel gebied van Mariveles. in het uiterste Zui
den van Bataan. Dit is de beslissende aanval op de
hardnekkige verdedigers.
ZEESLAG BIJ DE MARSHALL
EILANDEN.
TOKIO, 2 Februari. (Domei). Het keizerlijke
hoofdkwartier heeft medegedeeld dat gisterochtend
vroeg een vloot van vijandelijke vliegtuigmoedersche
pen, kruisers en torpebootjagers verschenen is in het
gebied van de Marshall-eilanden. De schepen werden
terstond aangevallen door Japansche marine-eenhe
den die een kruiser in brand deden vliegen en 11
vijandelijke vliegtuigen neerschoten, terwijl andere
schepen aanzienlijke schade kregen. De Japansche
strijdkrachten leden slechts lichte schade aan een
klein hulpschip, terwijl de andere schepen, evenals
de militaire installaties op de eilanden onbeschadigd
bleven. Hieraan wordt toegevoegd dat er 28 dooden
en gewonden zijn gevallen
HOOFDKWARTIER VAN WAVELL
VERPLAATST.
SJANGHAI. 2 Februari. (Stefani). Berichten uit
Batavia melden dat generaal Wavell, de bevelhebber
der geallieerde strijdkrachten in het Zuidwesten der
Stille Zuidzee, en admiraal Thomas Hart, comman
dant der geallieerde vlootstrijdkrachten, Soerabaja
hebben moeten verlaten èn hun hoofdkwartier hebben
overgebracht naar een plaats in het binnenland van
Java.
Afzonderlijke vrede met
Noorwegen mogelijk
Verder is Prytz benoemd tot chef van het departe
ment van Handel, Nijverheid, Handwerk, Visscherij
en Voorziening.
INTERVIEW MET QUISLING.
Minister-president Quisling heeft den vertegenwoor
diger van het D.N.B. een onderhoud toegestaan, waar
in hij sprak over positie en taak der nieuwe nationale
regeering. Deze regeering vereenigt de bevoegdheden
des konings, van de vroegere regeering en van het
parlement en bezit daardoor sedert de overneming
van de macht door de Nasjonal Samling een macht,
als geen der vroegere Noorsche regeevingen heeft
gehad. Het. leiders- en verantwoordelijkheidsprincipe
is het beginsel volgens hetwelk in Noorwegen thans
evenals in den oud-Germaanschen tijd de staatsza
ken geleid worden en thans heeft men het leidersprin-
cipe als een erfenis van oudsher weer hersteld. Het
regime in Noorwegen is autoritair, d w z. het ver
eenigt de wetgevende en uitvoerende macht en garan
deert tegelijkertijd de onafhankelijkheid der rech
terlijke macht. Doch een sterke regeering alleen kan
de zaak van Noorwegen niet dienen. daarbij moet
een geestelijke hernieuwing van het volk. een terug
grijpen naar den waren nationalen geest en zijn idea
len komen. De nationale regeering is opvoedster in
den zin van het nationale idealisme, de nationale dis
cipline en de volksche saamhoorigheid.
Nieuwe Japansche landingen
op Borneo
Luchtaanvallen op verschillende punten
der Archipel
SJANGHAI, 2 Februri. Het D.N.B. meldt: Vol
gens het in Batavia uitgegeven legerbcricht zijn Ja
pansche troepen geland in Pemangkat aan de West
kust van Borneo, terwijl tegelijkertijd te land druk
van de Japanners uit Koetsjing kan worden waarge
nomen. Het legerbericht verm'eidt dat de Nederland-
sche troepen feilen tegenstand bieden, maar erkent
dat de Japanners „plaatselijke" successen behalen.
Eenheden der Nederlandschc luchtmacht der marine
hebben getracht het opdringen der Japanners tegen
te houden. Emmahaven op West-Sumatra is wederom
door Japansche vliegtuigen gebombardeerd. Daarbij
zijn verscheidene schepen in de haven getroffen.
De in Pontianak aan land gezette Japansche troe
pen hebben bij Sanggtu in het Noordwestelijke deel
van Nederlandsch-Borneo een zwaar gevecht geleverd
met 200 man Nederlandschc en 700 man Indische troe
pen, die na achterlating van 300 dooden vluchtten. De
Japanners maakten drie tanks en pantserwagens, als
mede talrijk ander oorlogsmateriaal buit.
Maandag werd te Batavia matige activiteit in de
lucht boven verschillende plaatsen gemeld. Boven het
eiland Bangka viel echier een verhoogde activiteit
waar te nemen. Op de plaats Poso (eiland Celebes.
residentie Menado) heeft een luchtaanval plaats ge
vonden.
Het Japansche keizerlijke hoofdkwartier deelt mede
dat vliegtuigen der marineluchtmaeht Vrijdag massa-
aanvallen hebben gericht op vliegvelden op het. eiland
Ambon, op Namlea op hei eiland Boeroe. op Koe
pang op Timor, in het gebied van de Banda Zee en
daarbij zeven vliegtuigen van den tegenstander heb
ben neergeschoten, terwijl militaire installaties wer
den vernield.
Voorts wordt medegedeeld dat andere formaties
Japansche marinevliegtuigen Vrijdag een aanval heb
ben gedaan op een vijandelijk convooi in dc Banka-
straat. buiten de Oostkust van Sumatra, waarbij tref
fers werden geplaatst, die drie vijandelijke transüort-
schepen van resp. 8000. 6000 en 5000 ton tot zinken
brachten of volkomen onklaar maakten
Rijksmaarschalk Görin» in Italië
Besprekingen met den Duce
BERLIJN, 2 Februari. Het D.NB meldt: Rijks
maarschalk Goering bevindt zich sedert den 27sten
Januari in Italië. Den 28slen Januari heeft hij een
bespreking van eenige uren gehad met den Duee. Den
29sten Januari heeft de koning-keizer van Italië hem
ontvangen. In den avond van den 29sten Januari^be
gaf rijksmaarschalk Goering zich naar Zuid-Italië en
den 30sten Januari bezocht hii zijn op Sicilië liggende
formaties om zich van hun strijdvaardigheid te over
tuigen Den tweeden Februari is hii voor verdere be
sprekingen naar Rome teruggekeerd.
Italiaansche weermachtsberichten
Duitsch-Italiaansche opmarsch
in Noord-Afrika voortgezet.
ROME, 2 Februari. (Stefani.) Het 611e Italiaan
sche weermachtsbericht luidt als volgt:
In den Djebel werden de vijandelijke troepen bij
plaatselijke gevechten verslagen door dc Duitsch-
Italiaansche strijdkrachten, die den opmarsch voort
zetten. De luchtmacht heeft, hoewel zij gehinderd
werd door het slechte weer. verscheidene malen den
terugtrekkenden vijand aangevallen cn schepen, die
in de haven van Tobroek gemeerd lagen, gebombar
deerd.
Op Malta zijn bij aanvalsoperalies van de Duitsehe
luchtmacht eenige voltreffers geplaatst op een vlieg
veld, waardoor een groote brand ontstond. Enkele
geparkeerde vliegtuigen werden vernield.
Het is gebleken dat bij den in het weermachtsbe
richt no. 609 genoemden aanval op een onzer con-
vooien drie vijandelijke torpedovliegtuigen in plaats
van één met zekerheid neergehaald zijn".
TRAMVERTRAGING TE HAARLEM.
Hedenmorgen heeft het tramverkeer Haarlem
Amsterdam een uur en tien minuten vertraging
gehad, doordat te kwart over acht op de Kamper
vest een draad brak. De meeste reizigers zijn toen
per trein naar Amsterdam gegaan. Te 9.25 uur
was het euvel weer verholper..
GEEN SPREEKUUR.
De Wethouder van Onderwijs te Haarlem, de
heer M. van Driel, is Woensdag a.s. verhinderd
spreekuur te houden.
VERDUISTEREN ï3n ,8,9 tot 918
Maan 3 Febr. onder 10.08 op 21.11
Welke bonnen zijn thans geldig?
V:in 1 tol
Februari:
4 rants. Bro0(J of bak
V-i rants.
07A Brood
O? B Brood V? rants.
07A Vleoseh 1 rants. Vloesch of
0715 VI.waren J/j rants. vloeschwaron
07A Aardappelen K.G. Aardappelen
0713 Aardappelen \>9 K.G. Aardappelen
(De aardappel bonnen OCA on 0GB blijven tot en met
7 Februari geldig)
Vaïi Januari t.m. 21 Februari
197 Algemeen 1 K.G.
05C en 05D reserve 50 gr.
198 Algemeen 500
199-202 1 rants.
0G en 07 reserve 25o gr.
203 Algemeen 250 gr.
209
210
204-208
0GA-09A Melk I
0GB-09B Melk I
Van 1 lot en me
250 gr.
100 gr.
100 gr.
31/, L.
ni L.
Suiker
Cacao
Jam
Bloem brood of gebak
Rijst
Havermout of
Peulvruchten
Gort
Vermicelli of maïzena
Kaas
Melk
Melk
Bi
Boi
06 Vet 125 gr. Boter met reductie
07 Boter 125 gr. Boter
07 V et 125 gr. Boter of margarine
Van Ito: en met 27 Februa
09 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. Rundvet
(Voor het vet moet dc bon 09 Boter vóór Vrijdag
•5 Februari Ingeleverd worden bij den leverancier)
Van S Januari t.m. 21 Februari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van S Januari t.m 7 Februari:
04B. 04C, 04D Rései
Van 28 December i
1 ei
Februari:
19 3 Algemeen
50 gr.
Koffiesurrogaat
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon G toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 2S Februari. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Brandstoffen: Bonnen 13HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffen kaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon Alles van Jan. t.m. 30 April.
Een Duitsch theater in Nederland
's GRAVENHAGE, 2 Februari. Het Rijkscom
missariaat deelt mede:
De Rijkscommissaris voor de bezette Nederland-
sche gebieden. Rijksminister dr. Seyss Inquart,
heeft in overleg met Rijksminister dr. Göbbels tot
oprichting van een blijvend „Duitsch theater in Ne
derland" besloten.
„Het Duitsehe theater in Nederland", zal zoowel
tooneelstukken als opera's en operettes opvoeren en
zijn vasten zetel in Den Haag hebben. Tot inten
dant heeft Rijksminister dr. Seyss Inquart benoemd
dr. Wolfgang Nufer, tot dusver intendant van de
Stadtische Bühnen te Freiburg in Breisgau. Het is
de bedoeling, dat de eerste voorstellingen van het
„Duitsehe theater in Nederland" in het speel
seizoen 1942'43 zullen plaats vinden.
's GRAVENHAGE. 2 Februari. Van bevoegde
zijde wijst men er op, dat de oprichting van het
„Duitsehe theater in Nederland" op geenerlei
wijze aan de Nederlandsche kunst te kort doet en
voor de zooveelste maal ook in dit geval gezegd
moet worden, dat geruchten als zou bijvoorbeeld
de Stadsschouwburg te Den Haag, ten behoeve van
het Duitsehe theater „in beslag zijn genomen", naar
het rijk der fabelen verwezen moeten worden.
Dat hier een Duitsch theater gevestigd wordt, is
geen wonder. Waar de Duitscher wsrkt volgt hem
zijn kunst. Reeds vele jaren lang misten de Duit-
schers in Nederland hun eigen theater. De vele
theaters in steden dicht bij de Nederlandsche grens
lagen toch nog te ver weg om in de behoeften te
voorzien (Bremen, Bochum, Essen, Dortmund, Dus-
seldorl', Crefeld. Köln, enz.) Gedurende de bezet
tingsperiode ging men er toe over, om vele gast-
tournées te doen plaats vinden. Deze methode is
echter duur en stuit op vele technische bezwaren.
De thans gevolgde methode is economischer en veel
meer afdoende. Voorts is het niets nieuws, dat hier
een theater uit een ander land gevestigd werd.
Een tijdlang was te 's Gravenhage een Fransche
opera gevestigd. Ook een Italiaanseh operagezel
schap werkte gedurende vele maanden in ons
land.
Het nieuwe Duitsehe theater neemt geen schouw
burg „in beslag". Het wordt te 's Gravenhage ge
vestigd, maar verdringt er niemand. Nederlandsche
gezelschappen bespelen den Stadsschouwburg in
Den Haag 4 hoogstens 5 avonden per week. Het
Duitsehe theater neemt van de overblijvende
avonden er 2, hoogstens 3, misschien 1. Het sluit
geen Nederlandsche bezoekers uit; ook onder de
meewerkende krachten (orkest, ballet enz.) kun
nen Nederlanders voorkomen. Het speelt voorts
niet alleen in Den Haag. maar ook in andere plaat
sen waar grootere Duitsehe bevolkingsgroepen
voorkomen, bijv. Amsterdam, Utrecht. Arnhem.
Vermoedelijk zal de opening in September a.s ge
schieden.
MEESTERCYCLUS TE HAARLEM.
Aangemoedigd door het drukke concertbezoek,
waaruit de behoefte naar goede muziek duidelijk
naar voren komt, is het Concertbureau Alphenaar
ertoe overgegaan tot het samenstellen van een
Meester Cyclus.
Op 23 Februari zal Jo Vincent de cyclus openen,
aan het orgel begeleid door George Robert.
Op 2 Maart d.a.v. concerteert Willem Noske, de
jonge Nederlandsche violist, die ook in de Meester-
Cyclus te Amsterdam was opgenomen.
Een groote attractie is het optreden van het
Piano-Duo v. d. Pas-Flipse op 24 Maart en een
waardig slot is de piano-recital van George van Re-
nesse op 1 April.
Een aantrekkelijke reeks, zooals men ziet, die bo
vendien tegen populaire prijzen toegankelijk zal
worden gesteld.
ALI.E-DAG-KERK.
Dc dienst van de Alle-Dag-Kerk welke gehouden wordt
op Woensdag 4 Februari des middags ten 3 uur, zal opge
luisterd worden door eenige zangnummers. Voorganger bij
dezen dienst is Ds de Haan.
Dc strijd
aan liet
Oostfront.
l)e eerste
telegrafisch
Strenge straffen voor clandestiene
slachters
Eerste veroordeelingen volgens het
Economisch Sanctiebesluit
De Haarlemsche Economische Rechter heeft heden
morgen de eerste vonnissen uitgesproken volgens het
Economisch Sanctiebesluit (1941). De gebroeders J. W.
en W. S. Sindorf uit Haarlem werden beiden tot zes
maanden gevangenisstraf veroordeeld wegens het frau
duleus slachten van 5 schapen cn 2 runderen. De Offi
cier had eveneens 6 maanden gevangenisstraf geëischt
en daarbij tevens opgemerkt dat de minimumstraffen,
die bij het Economisch Sanctiebesluit zijn vastgesteld
door de omstandigheden noodig cn noodzakelijk zijn
geworden. De vader van de beide jongens die 8 ons
spijsvet had afgeleverd werd tot een boete van f 100
veroordeeld. Theodorus Johannes Jansen te Haarlem,
die eveneens frauduleus geslacht had, werd bij ver"
stek tot zes maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Veel trampassagiers
Wachten is soms «jnvermijdelijk
Er wordt de laatste dagen nogal gemopperd
door menschen uit Haarlem en Heemstede, die van
de tram gebruik willen maken, vooral om het feit,
dat er geen volgwagens rijden. En nu kwam boven
dien nog de mededeeling, dat de Leidsche tram m
Haarlem slechts aan de halteplaatsen zou stoppen
voor het inlaten van reizigers, die verder moeten
reizen dan naar het Sportpark te Heemstede. Juist
de Leidsche tram werd door de wachtenden met
vreugde begroet, omdat m deze drie-wagen-dien
sten natuurlijk meer plaatsen beschikbaar zijn.
Dat is nu voorloopig afgeloopen. Het gebeurt nu
heel dikwijls, dat passagiers bij een halte op een
volgenden dienst moeten wachten. En intusschen
komen er steeds meer liefhebbers bii. Zoo stonden
Maandagmiddag ongeveer kwart voor twee bii de
halte aan de Koediefslaan ruim vijftig menschen
op een tram naar Haarlem te wachten en toen die
arriveerde, konden slechts...f drie passagiers wor
den toegelaten! Het gevolg is natuurlijk, dat velen
te laat op de plaats van hun bestemming komen.
Ook aan het Station en vooral op het Plein
(waar de forensen uit Amsterdam overstappen)
blijven herhaaldelijk tientallen passagiers staan.
„En toch doen we wat mogelijk is om de pas
sagiers zooveel mogelijk te gerieven", aldus werd
ons bij onze informatie van de zijde der tram
directie verzekerd. „Maar ook wij zitten voor
moeilijkheden, die niet gemakkelijk op te lossen
zijn. De ernstigste is wel, dat we te kampen hebben
met veel ziektegevallen onder het rijdend personeel,
zoodat er geen volgwagens ingeschakeld kunnen
worden. Bovendien is er het feit, dat nu heel veel
menschen, die anders per fiets naar kantoor, werk
plaats of school gaan. thans de tram willen nemen,
Hoe moet die moeilijkheid: veel meer passagiers en
minder personeel, nu worden opgelost? Er is nu in
de tramrijtuigen een verzoek van de directie aan
het publiek, opgehangen om zooveel mogelijk mede
werking te verleenen. Verzocht wordt, voortaan uit
sluitend aan de voorzijde den wagen te verlaten,
want als menschen ook aan den achterkant uit
stappen, moeten de nieuwe passagiers onnoodig lan
ger wachten. Verder wordt verzocht, den in- en
uitgang zoo weinig mogelijk te versperren, want
al die ongerieflijkheden vertragen den dienst. Ja.
en wat die Leidsche tram betreft, we moeten wel
tot dien maatregel overgaan, want het gebeurde
herhaaldelijk, dat passagiers voor Bennebroek,
Hillegom, Lisse en verder geen plaats konden krij
gen. Dat is nu wèl het geval".
„Maar kunnen dan door de Leidsche tram, die
in de richting Haarlem rijdt, geen menschen uit
Heemstede, worden meegenomen, als die dienst toch
moet stoppen voor het uitlaten van passagiers en
wanneer er plaats blijkt te zijn?"
„Neen, dat kan voorloopig niet worden toege
laten, want dat veroorzaakt allemaal vertraging.
Het is nu vóór alles gewenscht. dat de diensten
zoo snel mogelijk kunnen lijden
Haarlems bevolking in 1941
Met 1375 personen toegenomen.
1060 huwelijken gesloten.
In 1941 is het inwonertal van Haarlem door ge
boorte gestegen met 1379 mannelijke en 1243 vrouwe
lijke personen. Het verminderde door overlijden met
671 mannelijke en 696 vrouwelijke personen, zoodat in
1941 in Haarlem 1255 personen meer geboren dan ot
leden zijn.
In de gemeente hebben zich gevestigd 7844 personen
en er vertrokken 7724, hetgeen een overschot betee-
kent van 120 personen. De toeneming door geboorte
zoowel als door vestigingsoverschot bedraagt derhalve
1375 personen. Daardoor bedroeg het aantal inwoners
van Haarlem op 31 December 1941: 68.907 mannelijke
en 75.154 vrouwelijke personen, in totaal 144.061.
De toeneming der bevolking in 1940 beliep 2229 per
sonen.
Dit alles is ontleend aan een overzicht, dat wij he
den van gemèentewege ontvingen. Er zouden wellicht
nog vele merkwaardige gegevens aan te ontleenen
zijn, doch wij moeten ons voor het oogenblik beper
ken en bepalen ons dus tot enkele vermeldingen be
treffende de trouwlustigheid in deze stad.
Er werden dan in 1941 1060 huwelijken gesloten. Het
kan ons nationaal bewustzijn streelen. dat daarvan
1022 huwelijken tusschen een Nederlander en een Ne
derlandsche tot stand kwamen en dat er slechts 38
huwelijken zijn geweest, waarin een der partijen
vreemdeling was. 892 ongehuwde mannen huwden een
ongehuwde vrouw. Dan volgen de huwelijken van on
gehuwde vrouwen met weduwnaars of gescheiden
mannen, resp. 42 en 49. De geringste huwelijkskansen
doen zich voor tusschen gescheiden mannen en wedu
wen, want in deze categorie werden slechts 3 paren in
den echt verbonden.
Tegenover de 1060 huwelijken stonden 74 ingeschre
ven echtscheidingen.
BRANDSTOFFEN HALEN.
Een mededeeling van de afd. Haarlem van den Bond van
Ned. Brandstoffenhandelaren, waarin wordt medege
deeld, dat in verband met de huidige omstandigheden
de brandstoffen voorloopig niet aan huis kunnen wor
den bezorgd doch moeten worden afgehaald. heeft
eenige bewogenheid veroorzaakt, die uit enkele inge
zonden stukken blijkt.
Wij hebben ons naar aanleiding daarvan tot den
voorzitter van de afd. Haarlem van genoemden Bond
gewend. De moeilijkheid aldus de heer De Graaf,
wordt deels door de huidige omstandigheden veroor
zaakt. deels door het feit. dat de kolenhandelaren een
deel van den morgen moeten besteden, om hun
brandstoffen aan te voeren. Daardoor ontstaat een op-
eenhooping van werk en wanneer ieder moest wach
ten totdat hij aan de beurt is, zouden daar dagen,
weken zelfs mee gemoeid zijn.
Daarom hebben de handelaren besloten, bij het
thuis bezorgen van brandstoffen, ouden van dagen,
zieken en zwakken te laten voorgaan, hen dus, die op
den kolenhandelaar aangewezen zijn bij het thuis krij
gen van hun brandstof. Maar wie gezond en recht van
lijf en leden is. moet onder de tegenwoordige omstan
digheden zijn brandstof zelf halen of laten halen. Ple
zierig is het niet. maar het is de eenige manier, om
op tijd aan brandstof te komen.
Notaris W. H. Voskuil overleden
Na een ziekte van eenige weken is in de Luther-
sche Diaconessen Inrichting te Amsterdam op 77-
jarigen leeftijd overleden de heer W. H. Voskuil, no
taris aldaar.
De overledene, die te Bentveld woonachtig was,
heeft tijdens zijn leven verscheidene functies op no
tarieel gebied bekleed. Zoo is hij voorzitter en secre
taris geweest van den Ring Amsterdam van de Broe
derschap van notarissen in Nederland. Ook naar het
kerkelijke, christelijk-filantropisehe en onderwijs-
werk ging zijn belangstelling uit. In tal van colleges
had hij zitting. Voorts is de overledene regent van
het Hersteld Evangelische Luthcrsche Weeshuis te
Amsterdam geweest.
Met den heer Voskuil, die het notariaat sinds 14
April 1896 uitoefende, is een der oudste en bekendste
notarissen uit de hoofdstad en tevens een algemeen
geachte figuur heengegaan.
HAARLEM'S MUZIEK INSTITUUT.
Aan Haarlem's Muziek-Instituut. dir. Nico Hoo-
gerwerf is een vocaal-dramatische klasse geopend,
welke onder leiding staat van de heeren Jaap Stroo-
menbergh, Karei Mengelberg en Carel Ryken. De be
doeling is. hen, die in het Opera-wezen aanleg ver-
toonen in de gelegenheid te stellen, zich daarin te
bekwamen.
Duitschland strijdt voor Europa.
Bolsjewistische aanvallen in Cen-
tralen en Noordelijken sector
afgeslagen.
In Noord-Afrika Barce
en El Abiar bezet
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER. 2 Fe
bruari. (D.N.B.) Het opperbevel van dc weer
macht maakt bekend:
„In den Zuidelijken sector van het Oostelijke
front is het ondanks hevige sneeuwstormen weder
om tot krachtige gevechtsactie gekomen.
In den Ccntralen en den Noordelijken sector zijn
talrijke aanvallen van den vijand afgeslagen.
Artillerie van het leger heeft voor den oorlog vi
tale fabrieken in Leningrad doeltreffend onder
Duitsehe gevechtsvliegtuigen treffers met bommen
geplaatst op drie groote koopvaarders, waarbij een
tankschip.
In Cyrenaïca hebben formaties van het pantser-
leger Afrika Barce en El Abiar bezet.
Gevechtsformaties van het luchtwapen hebben de
achtervolgingsgevechten gesteund en materiaalop-
slagplaatsen van den vijand bij Mersa Matroch in
brand doen vliegen.
Duitsehe duikbooten hebben voor de kust van
Canada een torpedobootjager tot zinken gebracht,
ten Westen van Gibraltar een corvet in den grond
geboord en aan de kust van Cyrenaïca on voor
Moermansk een bewakingsvliegtuig.
In den tijd van 24 tot 30 Januari heeft het lucht
wapen der bolsjewieken 164 vliegtuigen verloren.
Hiervan werden 94 tijdens luchtgevechten cn 13
door afweergeschut neergeschoten, de rest werd op
den grond vernield. In denzelfden tijd gingcr. aan
het Oostelijke front 33 eigen vliegtuigen verloren".
Nederlandsche Kultuurkamer
's GRAVENHAGE 2 Februari. Bij besluit van den se
cretaris-generaal van het departement van volksvoorlich
ting en kunsten van 22 Januari 1942 (Ned. Staatscourant
van 22 Jan. 1942, no. 15) is het persgilde opgericht. Mits
dien zijn. op grond van de artikelen 3 Lm. 6 en 33 van de
verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied betreffende de Nederlandschc Kul
tuurkamer (verordening no. 211 194t). allen, die werkzaam
zijn op het gebied van het perswezen, verplicht, zich ter
stond. doch uiterlijk op 19 Februari 1942. bij de Neder
landsche Kultuurkamer aan te melden.
Daartoe behooren oa: t. uitgevers van dagbladen,
nieuwsbladen en tijdschriften 2. Pers-, fotopers- cn cor-
respondentie-bureaux. 3. Journalisten. 4. Uitjjeveisperso-
neel. n.L: a. directeuren (voor zoover niet geldend als uit
gevers); b. adjunct- of onderdirecteuren; c procuratie
houders: d. exploitatiechefs of commercieel leiders; e.
chefs advertentie-afdecllng; f. chefs der abonnementen
afdeellng: g. chefs der acquisiteurs; h. chefs der expeditie:
1. pei-soneeichefs: j. chefs (houders van bijkantoren) k.
secretarissen; 1. advertentie-acquisiteurs; m. abonnemen
ten-acquisiteurs; n. rayon-beheerders; o. inspecteurs (van
bijkantoren e. d.): p, advertentie-opmakers (voor zoover
geen typografen), q. advertentie-redacteuren.
Zij. die als lid van hel Verbond van Nederlandsche Jour
nalisten. dc vereeniging „Dc Nederlandschc Dagbladpers",
het Verbond Provinciale en Periodieke Pers cn het Ver
bond van Nederlandschc Persbureaux zijn ingeschreven,
behoeven niet opnieuw aangifte te doen Met nadruk
wordt er de aandacht op gevestigd, dat diegenen, die aar»
hun aanmeldingsplicht niet voldoen, zich blootstellen aar»
strafmaatregelen en eventueel van de uitoefening van hun
werkzaamheid op het gebied der ïtultuurkamer zullen
kunnen worden uitgesloten. Aanmeldingen dienen tc wor
den gericht aan de Nederlandsche Kultuurkamer (pers
gilde) 2de v. d. Boschstraat 44. s Garvcnhage.
Bij besluit van den secretaris-generaal van hel departe
ment van volksvoorlichting cn kunsten van 22 Januari
1942 (Ned. Staatscourant van 22 Jan. 1942. no. 15) is liet
gilde voor theater en dans opgericht. Mitsdien zijn op
grond van de artikelen 3 I'm. fi en 33 van dc verordening
van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsehé
gebied betreffende de Nederlandsche Kultuurkamer (ver
ordening 2111941) allen, die werkzaam zijn op het gebied
van theater en danswezen verplicht zich terstond, doch
uiterlijk op 19 Februari 1942 bij de Nederlandschc Kultuur
kamer aan te melden.
Daartoe behooren o.a.; 1. schrijvers van tooneelstukken
van revue- en cabaret-teksten, libretto's c. d.. 2. uitge*
vers van tooneelstukken (tooneelfondsen e. cl.)3. tooneel-
spelers en regisseurs, voordrachtskunstenaars, cabaret-,
revue- en variété-artisten. souffleurs, leeraren in tooneel-
en voordrachtkunst e. d 4 danskunstenaars (choreogra
fen. balletdansers, dans-paedagogen. leeraren voor rhyth-
miek e. d.); 5. werkgevers ln het theaterbedrijf (onderne
mers, exploitanten, directeuren van tooneelgezelschappen.
revue's cabarets, schouwburgen c d.); 6. opera- cn operet
te-zangers (solisten, koorzangers, regisseurs c cl.)7
chefs van het technisch Ihcaterpersoneel (tooncelmcesters)
belichtingsmeesters, décor-ontwerpers, costuum-ontwer
pers, kappers, grimeurs, c. d.); 8, bemiddelaars in het thea
terbedrijf (impresario's, theatér-agenten); 9. ge/.clschaps'
dansleeraren; 10. vereenigingen, groepen, clubs, comités
van rederijkers (amateur- of dllettantcn-tooneelvcrecni-
gingen, hieronder begrepen alle vereenigingen. wie»
hoofddoel ligt op een ander terrein doch die van tijd tot
tijd tooneel-uitvoeringen geven voor en door hun eigen
leden): 11. vereenigingen. groepen en clubs voor amateur-
dansers. bewegingskoren e. d.
Zij die reeds bij eenige voorloopige vakgroep zijn inge
schreven behoeven niet opnieuw aangifte te doen. Met
nadruk wordt er de aandacht op gevestigd, dat diegenen,
die aan hun aanmeldingsplicht niet voldoen Zich bloot
stellen aan strafmaatregelen en eventueel van dc uitoefe
ning van hun werkzaamheid op het gebied der Kultuur
kamer zullen kunnen worden uitgesloten. Bij de aanmel
ding moet worden vermeld, of de aangever in hoofd
beroep dan wel in nevenberoep werkzaam is op het gebied
van het theater- en danswezen, Aanmeldingen dienen te
worden gericht aan de Nederlandsche Kultuurkamer (gilde
voor theater cn dans) 2de v. d. Boschstraat 44, 'sGiaven-
hage.
EXAMENS
DIVERSE.
Geslaagd voor diploma boekhouden Ned. Ass. v. Practijk-
ex. D P. Visser te Heemstede: voor practijkdfploma En-
gelsch J Sluyter. te Santpoort; en me). W. Augustijn>. te
Heemstede; voor Duitsehe handelscorrespondentie A Val-
teggia, te Zandvoort (7e practijkdfploma)
Theo van der Pas
Chopin-Recital
Voor de tweede maal gaf Theo v. d. Pas in den
Stadsschouwburg alhier een Chopin-recital. V;m zijn
Chopin-spel in het vorige seizoen waren duidelijk
heid en kracht de meest markante eigenschappen;
de objectiviteit scheen toen wel wat te groot, aan
innerlijkheid en poëzie hadden we meer mogen ver
wachten. Het krachtig-mannelijke in zijn spel bleef
ook ditmaal behouden, doch nu kreeg ook de dich
terlijke visie haar recht, hetgeen stukken als het
fantastisch-droomerige Largo der Sonate op. 58 in
een wondermooi licht deed schijnen. Daarnevens
behandelde hij de latente stemvoeringen met bij
zondere zorg, ook in he» Trio van het Scherzo,
waarvan het Molto vivace in zijn snelle vaart niets
aan duidelijkheid inboette; de finale speelde hü met
kolossale energie, die tot het laatst toe stijging toe
liet. Dit alles waren vertolkingen van den eersten
rang. In het eerste hoofddeel, het Allegro maestoso,
waren de temposchommelingen, was het rubato te
groot, ik vrees dat velen moeite gehad zullen heb
ben om in de toch al losse structuur verband te
vinden. Vooraf gegaan waren de Variations brillan-
tes op. 12, die Dij alle schittering zich niet boven
salonpeil verheffen; v. d. Pas speelde ze met de
sierlijkheid en bravour, die ze vereischen.
De tweede helft van den avond bracht algemeen
bekende en geliefde stukken: de Ballade op. 23, de
Fantasie-Impromptu op. 66. de Walsen op. 69 no. 1
niet op 64 no. 3, zooals 't programma vermeldde
op. 70 no. 1 en op. 34 no. 1 en de Polonaise op.
53. Bijzondere momenten in v. d. Pas' vertolkingen
waren zijn humoristische contrasten in de eerste
Wals en de fameus gespeelde stretta der laatste. In
zijn voordracht der Ballade konden enkele opvat
tingen verschil van meening uitlokken, ir. die der
Fantasie-Impromptu niet. De heroieke Polonaise
speelde hij met groote kracht, die echter de klaar
heid wel eens vertroebelde.
Het uitbundig succes noopte den pianist tot twee
toegiften: de met kostelijke elegance gespeelde
Ecossaises en de geweldige Etude op. 25 no. 11. die
hij met een energie voordroeg, alsof hij nog aan het
begin in plaats van aan het eind van zijn recital was.
K. DE JONG.
