Haarlem's Dagblad | 1942 | 5 februari 1942 | pagina 7

Haarlem's Dagblad

59e JAARGANG No. 17985 x

Uitgave Lourens Coster, Mij. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bUk. Soenda-
plein 37. Postgiro 38810. Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082. Hoofdred. 15054, Redactie 10600. Drukkerij 10132,
Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230.

Directeur: P. W. PEEREBOOM

DONDERDAG 5 FEBRUARI 1942

Abonnement per weck ƒ0.26, per maand ƒ1,15. per kwartaal
3,42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Adverten-
tiën: 1—5 regels 2,10 elke regel ineer 0,42. Reclames 0,72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag cn aanbod 1—4
regels ƒ0.72. elke regel meer ƒ0.18. Groentjes 1-3 regels W
cent. elke regel meer 12 cent bi) contante betaling.

Dr. J. Wet
(cliché Haarl. Dagbl.)

Dr. J. Weener overleden

Na een langdurige ziekte is Woensdag in zijn wo
ning aan den Kleine Houtweg te Haarlem in den
ouderdom van 68 jaar overleden Dr. J. Weener,
emeritus-predikant bij de Ned. Herv. Gemeente. Hij
werd 15 Februari 1873 te Zuilen geboren; stu
deerde aan het gymnasium en de rijksuniversiteit te
Utrecht en werd in 1896 candidaat in Zeeland. Op
15 Augustus 1897 bevestigde ds. Verhagen van Zui
len hem te Ter Aa in zijn eerste gemeente, waaraan
dr. Weener zich verbond sprekende over 2 Cor. 4:5.
Op een dissertatie getiteld: „Schepping en Voorzie
nigheid" promoveerde
hij tot doctor in de theo
logie. Dr. Weener ver
trok in 1901 naar Wa-
geningen, welke stand
plaats hij in 1904 met
Haarlem verwisselde.
Op 26 Juni van dat jaar
werd hij door Ds. A. J.
Montijn te Haarlem be
vestigd. Dr. Weener had
voor zijn intreepreek als
tekst gekozen Joh. 6 63.

Tal van jaren was dr.
Weener lid van het
hoofdbestuur van het
Ja va-comité, alsook van
de Evangelische Allian
tie, die hij als secretaris
heeft gediend. Vele jaren was hij praeses van het
classicaal bestuur van Haarlem; lid van het Prov.
Kerkbestuur van Noord-Holland; ook is hij scriba
archivaris van den kerkeraad geweest. Verder was
dr. Weener scriba van den ring Haarlem, waarvan
hij ook voorzitter is geweest. Hij had voorts zitting
in het bestuur van de afdeeling Haarlem van de
Evangelische Maatschappij en was voorzitter van
het bestuur der Noord-Holl. Predikantenvereeni-
ging en lid van het Provinciaal College van Toezicht
op de kerkelijke goederen en fondsen. Dr. Weener
maakte deel uit van de Commissie van Toezicht op
het M.O., waarvan hij voorzitter was. Ook was hij
godsdiensleeraar aan de Nutskweeksehool voor on
derwijzeressen te Haarlem en aan de Rijkskweek
school voor Onderwijzers. De overledene was ridder
in de Orde van Oranje-Nassau.

De teraardebestelling zal plaats hebben a.s. Maan
dagmiddag twee uur op de Algemeene Begraaf
plaats te Heemstede.

Gereformeerde kerk te Heemstede

25 jaar geleden geconstitueerd

Het zal in April a.s. 25 jaar geleden zijn dat de
Gereformeerde kerk te Heemstede tot openbaring
kwam.

De Gereformeerde kerken bestonden voor dien
tijd wel te Haarlem.

leden een feestgave te vragen o.a. voor den bouw
eerst gehouden in een bollenschuur op een terrein
aan den Bronsteeweg. Reeds spoedig breidde het
ledental zich sterk uit, zoodat het mogelijk was
over te gaan tot den bouw van de kerk aan de
K®diefslaan. In de laatste jaren wordt nu ook
dienst gehouden in een houten hulpkerk aan de
Camplaan.

Er is een commissie benoemd tot herdenking van
dit zilveren jubilé. Het is de bedoeling van de
leden een feestgave te vragen o.a. voor de bouw
van een steenen kerk aan de Camplaan.

Eén jaar en drie maanden tegen
fietsendief geëischt

Verdediger vraagt vrijspraak

Op elke rol van de strafzitting van de Haarlemsche
Rechtbank vormen fietsendiefstallen het hoofdbestanddeel
en dus is het begrijpelijk dat de straffen tegen deze ver
dachten steeds hooger worden. Ook in de zaak tegen een
Haarlemschen kapper, die ervan beschuldigd werd een
damesfiets te hebben gestolen, was de eisch lang niet
malsch, namelijk 1 jaar en 3 maanden gevangenisstraf.
De kapper ontkende echter hardnekkig de fiets te hebben
gestolen. Hij vertelde dat hij het rijwiel gekocht had
van een onbekende, die bij hem in den winkel was ge
komen. Hij had er echter geen oogenblik aan gedacht, dat
de fiets wel eens gestolen zou kunnen zijn. Bij huiszoe
king had men echter bij hem eenige rijwielonderdeelen o.a.
een electnsche lantaarn en een stuur gevonden. De kap
per hield vol dat hij deze onderdeelen later had gekocht.

Pres.: Waarom heb je dan de merken van de fiets ge
haald? Dat vind ik een leelijk ding.

Verd.Ja maar ik wilde er een mooier merk opzetten.

De verdediger Mr. F. van Blerkom concludeerde na een
uitvoerig pleidooi dat de ten laste gelegde diefstal noch
de heling bewezen was en hij vroeg dan ook vrijspraak
met onmiddellijke invrijheidstelling van den verdachte.
Dit verzoek werd echter door de Rechtbank afgewezen.
Uitspraak Donderdag 19 Februari.

Uitspraken Haarlemsche Rechtbank

KAPPER VEROORDEELD.

Een Haarlemsche werklooze kapper, die een bakker bij
het opplakken van distributiebonnen had geholpen en zich
daarbij zelf eenige honderden bonnen had toegeëigend
werd tot 5 maanden gevangenisstraf veroordeeld. De elsch
was zes maanden. De kapper zal van dit vonnis ln hooger
beroep gaan.

DE ORGELCONCERTEN IN DE GEM.

CONCERTZAAL.

Naar men ons mededeelt zijn de orgelconcerten in
de Gemeentelijke Concertzaal te Haarlem wegens ver
warmingsmoeilijkheden voorloopig afgelast.

H. O. V. CONCERT UITGESTELD.

Het H.O.V. leden-concert, dat Vrijdagavond in de
Gemeentelijke Concertzaal zou worden gegeven,
uitgesteld tot Vrijdag 27 Februari a.s.

JUBILEUM ZUSTER SPIJKER.

Ons wordt verzocht mede te deelen, dat de hoofd
zuster Catrien Spijker, die 11 Februari in het Haar
lemsche Diaconessenhuis haar zilveren jubileum viert,
niet werkzaam is bij de rustende zusters in het ge
bouw aan het Wilsonsplein, maar op den zuidvleugel
In het Diaconessenhuis.

PRIJZEN VOOR GEZOUTEN GROENTEN.

's-GRAVENHAGE. 5 Febr. Voor gezouten
groenten zijn thans ook prijzen vastgesteld. In de
Staatscourant van heden is een beschikking gepubli
ceerd, waarin de prijzen, welke door fabrikanten,
grossiers en winkeliers mogen worden gevraagd,
zijn bekend gemaakt. Voor nadere bijzonderheden
wordt naar de officieele publicatie verwezen, welke
dezer dagen in de bladen zal verschijnen.

Amsterdam en Den Haag aan de spits.

AMSTERDAM, 4 Februari. De secretaris van de
Centrale Propaganda-Commissie voor de Weldadig
heidspostzegels schrijft: Gisteren was het veertien da
gen geleden, dat de verkoop der weldadigheidspost
zegels beëindigd werd. Hoewel het uit den aard dei-
zaak nog niet mogelijk is, de totale opbrengst te mel
den. zijn tot heden o.m. wel bekend geworden de
voorloopige cijfers van Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag, Utrecht, Groningen, Eindhoven en Arnhem. De
toeslag op de verkochte zegels bedroeg in Amsterdam
f 57.557,30 (v. j. f 40.490,22Vï) zoodat dus ditmaal de
opbrengst f 17.067.67hooger was. Rotterdam had
een opbrengst van f 15.676,14 (v. j. f 12.312,19). Den
Haag f 38.802,09 (v. j. f 21.088,10). Te Utrecht bedroeg
de toeslag f 11.323.37 (v. j. f 9369,82), te Groningen
f 5.036,92V» (v. j. f 5.107,20), te Eindhoven: f 2.352.80
(v. j. f 1.415,77'/»), Arnhem: f 2.590,42. (v.j. f 2.235,79»/2).

Telt men de cijfers dezer zeven steden bijeen, dan
komt men tot het volgende: de opbrengst bedroeg ver
leden jaar f 92.019,10%, dit jaar f 133.339.64Vs. Er werd
dus ruim f 41000 meer behaald dan tijdens de actie
1940—1941.

In Den Bosch liep de opbrengst terug van f 2.257,94
tot f 1.114.02. Maastricht bracht op f 2.383,88 (v. j.
f 2.264,61%). Bussum f 1.583.41Vs (v. j. f 1.259,75 1/2).
Apeldoorn f 1.556.93 1/2 (v. j. f 1.158.03). Leeuwarden
f 2.075,32 (v. j. f 2.799,72) en Middelburg f 583,71 (v. j.
f 838,95'/;).

Afscheid S. Metz

Dinsdagmiddag heeft de heer S. Metz onderwijzer
aan de Bornwaterschool te Bloemendaal, wegens het
bereiken van den pensioengerechtigden leeftijd af
scheid van het onderwijs genomen, na de gemeente
Bloemendaal 26 jaren te hebben gediend.

Het hoofd der school, de heer J. B. Klein Poelhuis,
deelde mede, dat de inspecteur van het L.O. de
heer H. van de Weyer wegens ongesteldheid ver
hinderd was, het afscheid by te wonen.

Wegens plaatsgebrek waren alleen de kinderen
der 6e klasse aanwezig.

Tineke van Essen droeg een gelegenheidsgedicht
voor, dat vervolgens'dor alle kinderen den schei
denden onderwijzer werd toegezongen. Namens den
burgemeester nam wethouder A. Cassee het
woord. „Gij hebt", zei hij, „26 jaar lang uw beste
krachten gegeven ten bate van de Bloemendaalsche
jeugd, als goed onderwijzer. Nu gaat gij heen, maar
uw beeld zal bii de jeugd blijven leven. In uw
leven, dat niet zonder moeite en zorgen was, hebt
gij uw evenwicht bewaard. Wij danken u voor alles
wat gij voor de gemeente hebt gedaan; moge gij
nog lang van uw rust genieten".

De voorzitter der Oudercommissie, de heer P.
J. Boudewijn, dankte namens de ouders, die hun
kinderen gaarne aan den heer Metz toevertrouwden.
Spreker bood namens de Oudercommissie een
fraaie bloemenmand aan.

De heer J. B. Klein Poelhuis sprak namens per
soneel, kinderen en zichzelf; hij wees op de pret
tige wijze, waarop zij als collega's hebben mogen
samenwerken. „Voor de kinderen was hij een
vaderlijke vriend, die gegeven heeft, wat hij heeft
kunnen geven".

Namens de collega's bood spreker een boekwerk
aan en aan mevr. Metz een Azalea en namens de
kinderen een fraaie boekenkast.

De heer Metz dankte allen, die bij dit afscheid
blijken van belangstelling hadden gegeven.

DIEFSTAL VAN RIJWIELBANDEN.

Bij de politie te Heemstede is kennis gegeven van
diefstal van een binnen- en buitenband van een rij
wiel dat geborgen was in een ongesloten schuurtje
aan de Javalaan. Merk buitenband Dunlop, merk bin
nenband Hevea.

Myron Taylor's opdracht
bij het Vaticaan

In een A.N.P. bericht uit Lissabon wordt gezegd dat
Paus Pius XII geweigerd heeft den oorlog tegen het
nationaal-socialisme voor rechtvaardig te verklaren,
zooals president Roosevelt gewild had. Via de Ameri-
kaansche pers zijn berichten tot de openbaarheid door
gedrongen die den sluier van de opdracht van Myion
Taylor bij Paus Piüs XII hebben weggenomen.

Het Spaansche weekblad „Signo" heeft op 10 Maart
1941 het bericht afgedrukt dat de regeering Roosevelt,
die over de vorming ven den Raad der Hispaniteit en
over de mogelijke imperialistische plannen van Spanje
in Amerika reeds uitermate opgewonden was, een
mededeeling heeft doen toekomen aan den H. Stoel,
waarin de eisch werd gesteld dat het denkbeeld van
de Hispaniteit door de katholieke kerk voor kettersch
verklaard zou worden. De desbetreffende Pauselijke
Congregatie heeft dezen absurden eisch niet alleen
van de hand gewezen, doch ook de hoop tot uiting
gebracht dat de regeering der Vereenigde 3ï\len zich
niet zou verzetten tegen de verbreiding van eem leer,
die tegenover Spanje uitdrukking geeft aan zulk een
gerechtvaardigde en schoone sympathie, als die der
Zuid-Amerikaansche landen, welke trotsch gaan op
hun afstamming.

Op 17 September 1941 publiceerde de „New-York
Times" een bericht van zijn correspondent te Rome,
Herbert Matthews,over de boodschap. welke Z.H.
Paus Pius XII had verstrekt in antwoord op de jong
ste mededeeling van president Roosevelt, welke door
Myron Taylor was overgebracht. Daarin wordt ge
zegd dat het antwoord van den Paus een voorzichtig
uitgedrukt „neen" was en dat men geloofde dat
Roosevelt o.a. den Paus .heeft verzocht te verklaren
dat de oorlog tegen het nat socialisme een rechtvaar
dige oorlog is.

De regeering der Ver. Staten beloofde den Paus
dat indien hij aan haar verzoek gevolg zou geven, zij
alles in het werk zou stellen om Rusland na den oor
log tot het verleenen der godsdienstvrijheid te be
wegen.

„Evenwel, naar men mij van betrouwbare zijde me
dedeelde", zoo verzekerde Matthews, „hebben derge
lijke vriendschappelijke wendingen slechts het eene
doel uiting te geven aan het vaste, zij het ontwij
kende besluit van den H. Stoel, zich temidden van de
oorlogvoerende landen volkomen neturaal te houden".

De luchtaanval op Soerabaja

BATAVIA, 3 Februari. (A.N.P.) Naar men uit
Soerabaja meldt, zijn bij den luchtaanval van 3
Februari aan Nederlandsch-Indische zijde aanzienlijke
verliezen geleden. Verscheidene watervliegtuigen wer
den beschadigd. Het luchtalarm duurde van 10.10—
tot 12.30 uur. Behalve de reeds genoemde plaatsen in
den Oosthoek van Java, heerschte ook activiteit boven
het eiland Madoera, alsmede boven de plaatsen Toeban
en Grissee.

Uit een bericht van United Press uit Batavia blijkt
dat bij den Japanschen luchtaanval op Soerabaja 238
personen in de nabijheid van de marinebasis gedood
of gewond zijn.

Omtrent den eersten Japanschen aanval op ver
scheidene plaatsen in Oost-Java waarvan op 3 Fe
bruari in een bericht uit Batavia melding is gemaakt
meldt het Japansche keizerlijke hoofdkwartier vol
gens een bericht van Domei, dat de Japansche lucht
macht, die opereert over het Zuidwestelijke gebied
van den Stillen Oceaan, op 3 Februari een massalen
aanval heeft gedaan op de vlootbases van Soerabaja
en de luchtbasis van Malang op Java. In totaal werden
85 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten of op den
beganen grond vernield. Omtrent zes vijandelijke toe
stellen is de vernietiging nog niet bevestigd. Naar
verluidt heeft de Japansche luchtactie tot de feitelijke
vernietiging van de geheele vijandelijke luchtmacht
geleid. Drie Japansche vliegtuigen worden vermist,
terwijl een machine binnen de vijandelijke stellingen
is neergestort. Het communiqué voegt hieraan toe dat
de Japansche luchtmacht gedurende drie dagen van
patrouilleeren in het Westelijke deel van de Javazee,
dus op 1, 2 en 3 Februari, met bommen een vijande
lijk schip van 6.000, een van 3.000 en een van 2.000
ton tot zinken heeft gebracht.

VERDUISTEREN van is.33 tot 9.16
Maan 5 Febr. op 23.36, 6 Febr. onder 10.58

Volksgenooten. helpt elkander!

Steunt de Winterhulp, Nederland!

Giro Winterhulp Nederland 5—5—5—3.

Welke bonnen zijn thans geldig?

Van 1 tot en met 7 Februari:

V-i. 5r°°5 ^'ln.,8■ Brood ot scbak

07B Brood y? rants.

07A Vleesch 1 rants. Vleesch of

07B VI.waren *4 rants. vleeschwaren

07A Aardappelen lU K G. Aardappelen
07B Aardappelen K.G. Aardappelen
(De aardappolbonnen 06A en 06B blijven tot en met
Februari geldig.)
nil 25 Januari t.in. 21 Februari:

197 Algemeen 1 K.G. Suiker
05C en 05D res. 50 gr. Cacao

198 Algemeen 500 gr. Jam

19 9-202 1 rants. Rloem brood of gebak

06 en 07 reserve 250 gr. Rijst

203 Algemeen 250 gr. Havermout of
Peulvruchten

209 250 gr. Gort

210 100 gr. Vermicelli of maïzena
204-208 100 gr. Kaas

06A-09A Melk I V/< L. Melk

06B-09B Melk I 1 yi L. Melk
Van 1 t.rn. 9 Februari:

06 Boter 125 gr. Boter

06 Vet 12 5 gr. Boter met reductie

07 Boter 125 gr. Boter

07 Vet 125 gr. Botea- of margarine

Van 19 t-.ni. 27 Februari:

09 Boter 125 gr. Boter of

100 gr. Rundvet
(Voor het vet moet de bon 09 Boter t.m. 5 Februari
ingeleverd worden bij den leverancier.)

1 8 Januari t.m. 21 Februari:

195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van 8 Januari t.m. 7 Februari:

04B, 04C, 04D Reserve 1 el

Van 28 December t.m. 21 Februari:

193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
Voorts:

Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.

Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon G toiletzeep 75 gram
toiletzeep SO pCt. t.m. 2S Februari. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.

Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m. 30 April.

Vergeefsche pogingen tot ontlasting
van Leningrad

Bolsjewistische divisies lijden ernstige
verliezen

Sedert weken hebben, naar aan het D. N. B. van bevoeg
de zijde wordt gemeld, üe bolsjewisten met sterke troe
penmassa's getracht op te rukken teneinde de ln Leningrad
ingesleten bolsjewisten te ontlasten. De Duitsche afweer,
door Oldenburgsche en Holsteinsche troepen, heeft ech
ter tot volledig succes geleid. De bolsjewisten werd de
mogelijkheid ontnomen om het ingesloten Leningrad te
ontlasten. De artillerie van het Duitsche leger zet de be
schieting van voor den oorlog belangrijke doelen in de be
legerde stad nog steeds voort. De troepenmassa's der bols
jewisten hebben 123 maal in de afgeloopen weken storm
geloopen op de Duitsche Unies en zijn 123 maal met be
bloede kopen teruggeslagen. Bij een koude van vaak 30
graden onder nul deden de Duitsche infanteristen in zware
gevechten van man tegen man de bolsjewistische aan
valsgolven stianden. Het vuur van het Duitsche geschut
verstikte elf andere aanvallen van den vijand reeds tijdens
de voorbereiding. Bij de steeds weer herhaalde bestor
mingen hebben vijf bolsjewistische divisies en twee bolsje
wistische brigades bijzonder zwaar geleden. Voor de
Duitsche linies liggen 7000 doode bolsjewisten. Er werden
979 gevangenen gemaakt, terwijl de bolsjewisten 2100 ge-
wanden niet meer met zich mede konden nemen. De ge
vangenen deelden mede dat het aantal bevrorenen enorm
geweest moet zijn, daar de bolsjewisten zonder beschutting
in de sneeuw en koude voor de Duitsche stellingen lagen.

Aan materiaal verloren de bolsjewisten 33 pantserwa
gens, 121 stukken geschut, 28 granaatwerpers, 47 machine
geweren en een groot aantal andere infanteriewapens, die
alleen in 't gebied van een divisie in den tijd van vier we
ken werden buitgemaakt of vernietigd.

Voorts meldt het D. N. B. dat Dinsdag 58 Sovjet-vlieg
tuig en vernietigd zijn, terwijl drie Duitsche toestellen
tulgen vermist. De aanvallen van het Duitsche luchtwa-
pen waren gericht op colonnes op marsch, spoorwegen en
industrieele installaties aan de Mldden-Wolga.

Wijzigingen in het Britsclie kabinet

Lord Beaverbrook minister voor oorlogs
productie en lid van het oorlogskabinet

STOCKHOLM. 4 Februari (A.N.P.) Volgens
den Britschen Berichtendienst is te Londen officieel
de volgende wijziging in het kabinet bekend ge
maakt: Lord Beaverbrook heeft het ministerie voor
oorlogsproductie, Sir. Andrew Duncan dat voor
voorziening en kolonel J. J. Liewellin dat voor
handel overgenomen.

Lord Beaverbrook zal als minister voor oorlogs
productie ook deel uitmaken van het oorlogskabi
net.

Verder zijn, eveneens volgens den Engelschen
Berichtendienst, nog de volgende wijzigingen aan
gebracht inhet Engelsche ministerie: tot parle
mentair onderstaatssecretaris van koloniën werd
benoemd Mac Millan, tot parlementair secretaris
van het ministerie van voorziening Ralph Ashton,
tot parlementair secretaris van het ministerie van
arbeid Calcolm Mc. Coryuddalle en tot parlementair
secretaris van het ministerie voor oorlogstranport
P. J. Noel Baker.

Verder werden maatregelen voorbereid tot
scheiding van de functies van parlementair en fi
nancieel secretaris der admiraliteit. Sir Victor
Garrandere zou tot parlementair secretaxis en G.
H. Halls tot financieel secretaris benoemd worden,
zoodra de noodzakelijke maatregelen genomen zy_n.

De politieke correspondent van Reuter schrijft
omtrent het feit dat Sir Stafford Cripps bij de
Eneglsche kabinetswijziging 'geen portefeuille
heeft gekregen, dat Cripps voor het geval dat hij
minister van voorziening zou worden voorwaarden
heeft gesteld en bevoegdheden geëischt die de
premier niet kon inwilligen.

De samenstelling van het oorlogskabinet staat
nog niet vast. De premier zal hierover in het
Lagerhuis nadere mededeelingen doen.

De correspondent schrijft voor's dat de combi
natie Beaverbrook-Duncan-Llewellin bij den pre
mier en Beaverbrook bliikbaar in den smaak valt.
maar thans staat nog niet vast of deze groepeering
evenals de afwezigheid van Cripps alle critici zal
bevredigen.

p;~" v -■ /-••••

Voor Lenin
grad. Een
afdeeling van
een infanterie
divisie op
marsch naar
baar stellingen.
Munitie en
voorraden voor
manschappen
en paarden
worden mee
gevoerd.

Hoffmann-

Stapf-

P.K. Schmidt*

Algemeen offensief op Singapore.

TOKIO. 5 Februari. (D.N.B.) Het algemeene
offensief op Singapore is Woensdagavond om 6
uur geopend.

TOKIO, 5 Februari. (D.N.B.) Het algemeene of
fensief op Singapore begon, naar Domei uit Johore
Bahroe meldt, tijdens een stroomenden regen. De Ja
pansche zware artillerie opende over de duizend
meter brecde straat van Johore heen een oorverdoo-
vend bombardement, waar van het gedreun tot ver in
den omtrek werd gehoord.

Tot dusver is nog niet bekend geworden of de Ja
panners gelijktijdig landingsoperaties hebben onder
nomen of dat zij voornemens zijn den vijand eerst
door een lang aanhoudende beschieting murw te ma
ken.

Naar voorts uit Stockholm volgens een bericht uit
Londen in de „Goeteborgs Posten" wordt gemeld,
hebben „duizenden Indische communisten" zich bij de
verdediging van Singapore aangesloten. Deze commu
nisten hebben van de autoriteiten verlof gekregen om
wapens te dragen.

TOKIO, 4 Februari. (D.N.B.) In een speciaal be
richt uit Johore Bahroe geeft een vertegenwoordiger
van Domei zijn laatste indrukken weer van de vesting
Singapore. Boven het Noordelijk deel der eiland
vesting, aldus het bericht, hangen dikke zwarte rook
wolken, want van de 26 groote petroleumtanks in
Singapore branden er vijf. Met een verrekijker kan
men in de oorlogshaven een gezonken kruiser zien.
die nog met het voorschip boven water uitsteekt. De
gebouwen van het Britsche hoofdkwartier, die zich
daar achter verheffen, schijnen uitgestorven te zijn.
Ook de straten zijn volkomen levenloos, vooral in het
Noordelijk deel van het eiland. Slechts hier en daar
ziet men zwaar beladen vrachtwagens in dc straten
tusschen de marinehaven en de stad Singapore, De
stilte wordt nu en dan onderbroken door vliegtuigen
die van het vliegveld Selatar opstijgen en in de rich
ting Batavia verdwijnen. Geen enkel vijandelijk ge
vechtsvliegtuig of bommenwerper, aldus hot bericht
verder, valt te bespeuren. Of de vijandelijke lucht
macht. die in Singapore was gestationneerd. is volko
men vernield of zij werd naar de vliegvelden in Ne-
derlandsch-Indië overgebracht. De tegenstander heeft
de laatste dagen op de straten en terzijde daarvan
nieuwe verdedigingswerken aangelegd met front naar
Johore Bahroe. Deze herinneren er aan dat de groote
strijd om Gibraltar van het Oosten, ondanks het
vreedzame beeld, binnenkort zal beginnen.

Naar de „Tokio Asahi Sjimboen" schrijft zal slechts
de strijd over het lot van Singapore beslissen. Het
blad waarschuwt er voor te meenen dat de Engelschen
gedwongen zouden zijn wegens gebrek aan water en
levensmiddelen de vesting na eenigen tijd zonder
strijd over te geven. De verhoudingen zijn hier an
ders dan bijv. te Hongkong, waar inderdaad het wa
tergebrek tot de overgave heeft gedwongen, nadat de
reservoirs bij de beschieting vernield waren. In Sin
gapore bevinden zich twee of drie groote waterreser
voirs. Bovendien is het eiland rijk aan grondwater.
Als het dus alleen om het water gaat. zoo verklaar,
het blad. dan kan Singapore het minstens zes maan
den vol houden. Wat de voedselvoorziening betreft
kan door rantsoeneeringsmaatregelen de voorwaarde
geschaDen worden voor een langen weerstand ondanks
de door de vluchtelingen sterk toegenomen bevol
king.

In Engeland begint men reeds te wijzen op de groote
moeilijkheden waarvoor men bij de verdedising komt
te staan. Indien de Engelschen derhalve besloten heb
ben. zoo merkt het blad tenslotte op. Singapore hard
nekkig te verdedigen, dan is dit meer een prestige
kwestie dan de hoop met kans op succes weerstand
te kunnen bieden.

Nieuwe luchtaanval op Rangoon.

Vliegveld Toengoo tweemaal
gebombardeerd.

TOKIO, 4 Februari. (D.N.B.). De Japansche lucht
macht heeft gisteren tweemaal een aanval gedaan op
het vliegveld Toengoo. dat op 300 kilometer ten
Noorden van Rangoon is gelegen. Daarbij heeft zij
vier vijandelijke jagers en een groot vliegtuig op den
grond vernield. Önder gebruikmaking van den hel
deren maannacht is. naar verder bekend wordt. Ran
goon door andere formaties van de Japansche lucht
macht verscheidene malen met succes aangevallen,
zonder dat aan Japansche zijde verliezen werden ge
leden.

DE JAPANNERS OP MALAKKA.

Markies Zogoezawa. die benoemd is in een be
langrijke functie voor het Zuidzeegebied, zal volgens
de ..Japan Times and Advertiser" civiel-adviseur op
Malakka zijn. De Markies, die sedert vier jaar be
vriend is met den Sultan van Johore. en die niet alleen
de Maleische staten maar ook Java goed kent, heeft
een toespraak gehouden, waarin hij het aanknoopen
van betrekkingen met de vorsten van Malakka en
de cultureele hervorming van Malakka zijn belang
rijke taak noemde. De traditie der bevolking van
Malakka moet geëerbiedigd worden, aldus zeide hij.
maar de militaire en politieke contröle over het land
moeten in Japansche handen zijn.

SPECIALE ORDER AAN DE
TROEPEN VAN GENERAAL WAVELL.

STOCKHOLM, 4 Februari (A.N.P.) De Britsche
opperbevelhebber in het Zuidwestelijk deel van den
Stillen Oceaan, generaal Wavell. heeft, naar de Brit
sche Berichtendienst mededeelt, een specialen order
tot zijn troepen gericht met betrekking tot de verde
diging van Singapore. Daarin zegt hij dat het hun
plicht is tijd te winnen voor het zenden van verster
kingen, waartoe Engeland en de Vereenigde Staten
het voornemen hebben Verder wordt in dezen spe
cialen order gezegd: „Wij moeten Azië redden door
de Japanners te bevechten. Gij moogt geen duim
gronds zonder taaien strijd prijsgeven en niets onver
meld achterlaten dat den vijand ook maar in het ge
ringste van nut zou kunnen zijn".

Japanners bezetten Paan in Birma

Stad op 50 K.M. ten Noorden van Moulmein

JAPANSCHE BASIS, 5 Februari. (Domei). De Ja
pansche troepen die langs de Salwien-rlvler op
trekken, hebben de Britsche strijdkrachten op den
avond van 3 Februari verdreven en de stad Paan.
gelegen aan de rivier de Salwien, 50 kilometer ten
Noorden van Moulmein dat zich eveneens in Ja
pansche handen bevindt bezet

Voorts hebben Japansche troepen het eiland Biloe-
gyoen, alsmede andere kleine eilandjes voor de mon
ding van de rivier de Salwien bezet, zoo wordt uit
Rangoon gemeld. Met de bezetting van het eiland Bi-
loegyoen zijn niet alleen de Britsche stellingen aan
den Westelijken oever van de rivier de Salwien be
dreigd. doch hierdoor valt ook het scheepvaartver
keer van en naar Rangoon meer en meer onder Ja
pansche controle.

Naar verder uit Tokio wordt gemeld hebben forma
ties Japansche bommenwerpers van het leger het
vliegveld van Toungoo in Birma voor den tweeden
keer op twee opeenvolgende dagen aangevallen. Zij
vernielden'verscheidene jachtvliegtuigen op den grond
alsmede vliegtuighangars. Alle Japansche vliegtuigen
zijn naar hun steunpunten teruggekeerd.

Diphteriegevallen in Noord-Brabant

ROOSENDAAL. 5 Februari. Verschillende ge
meenten in West-Brabant worden reeds geruimen
tijd geplaagd door een hardnekkige diphterie-
epidemie, waarop tot dusver alle bcstrijdingspo-
gingen van overheidswege zijn afgestuit. Vooral
te Etten-Leur en omgeving lijkt deze epidemie zich
te hebben vastgezet. Inenting en herinenting der
schoolkinderen heeft de ziekte niet kunnen ver
jagen, zoodat in den loop der laatste weken weer
verschillende personen, o'udere zoowel als jongere,
naar de barakken van Breda en Oudenbosch moes
ten worden overgebracht. In die gemeente, zoomede
in de dorpen Sprundel en St. Willebrord, hebben
zich verschillende gevallen met doodelijken afloop
voorgedaan. De ziekte heeft ook te Baarle-Nassau
en te Baarle-Hertog verontrustende afmetingen
aangenomen. Nadat daar de scholen wegens de
vele gevallen van diphterie waren gesloten, heeft
de epidemie zich intusschen nog uitgebreid. Reeds
een vijftal kinderen is eraan bezweken.

Duitschland strijdt voor Europa.

Indische strijdkrachten in Noord-
Afrika teruggedrongen.

HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRÈR. 4 Fe
bruari. (D.N.B.) Het operbevel der weermacht
maakt bekend:

„Aan het Oostelijk front levendige gevechtsacti
viteit. Gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloo
pen nacht havenwerken ln Zuidwest Engeland ge
bombardeerd.

In Noord-Afrika werden Indische strijdkrachten,
die den Britschen terugtocht moesten dekken, ver
slagen cn teruggedrongen. Duitsche gevechtsvlieg
tuigen hebben autocolonnes in het gebied om To-
broek alsmede vijandelijke opslagplaatsen van ma
teriaal nabij Mersa Matroeh met bommen bestookt.

Dc luchtaanvallen op vliegtuigsteunpunten, lucht
afweerstellingen en andere militaire werken op de
eilanden Malta en Gozo werden voortgezet".

Na den val van Benghazi en Cyrene

DuitschItaliaansche opmarsch
naar het gebied van Derna.

ROME. 5 Februari. (Stefani). De „Popoio di
Roma" schrijft dat dc troepen van de as in Noord-
Afrika hun opmarsch ijlings voortzetten. Nu Benghazi
en Cyrene heroverd zijn, trekken de pantsercolonnes
en de infanterie op naar het gebied van Dernar. De
vijand, die poogt den opmarsch van de Italianen en
Duitschers te belemmeren, is door de snelheid van
onze manoeuvre ontwricht. De zware verliezen aan
menschenlevens en materiaal noodzaken hom om zich
onder deq beslissenden druk der strijdkrachten van
as op den achtergrond te houden. De geheele stra
tegie van Churchil is bezig ineen te storten. De droom
van Churchill om op te trekken naar Tripolis en de
grens van Tunis is vervlogen. Voor de tweede maal
hebben Italianen en Duitschers de geallieerde colonnes
van de Britsche democratie de Egyptische woestijn
ingejaagd.

In een beschouwing over de gebeurtenissen in
Noord-Afrika schrijft het Engelsche blad „Daily Mail"
o.a „Het is geen geheim meer dat wij enorme hoe
veelheden benzine, munitie en andere oorlogsvoorra-
den voor ons offensief naar de voorste linies gebracht
hadden. Het meeste daarvan heeft Rommel buit ge
maakt. De snelheid van den Duitsehen tegenaanval
verschaft de zekerheid dat thans een groot aantal
Duitsche voertuigen op Engelsche benzine rijdt en dat
een deel der troepen van de asmogendheden gevoed
wordt uit de Engelsche voorraden".

Zwitserland in den derden
oorlogswinter.

Ook hier rantsoeneering,

(Van onzen correspondent te Genève).

In Zwitserland is de algemeene toestand in dezen
derden oorlogswinter eigenlijk niet veel anders dan
hij tijdens den eersten en den tweeden oorlogswinter
was. Het leven is duurder geworden en men moet
zich steeds meer eenige genoegens en gemakken ont
zeggen. De temperatuur in de woningen moet lager
gehouden worden en men moet thans ook bij de elec-
trische verlichting zuinigheid betrachten. De industrie
moet zich aan steeds meer ingrijpende 'regeerings-
maatregelen onderwerpen.

En toch handhaaf ik ten volle wat ik voorop stelde:
de algemeene toestand is vrijwel nog hetzelfde ge
bleven. Want hoe klein zijn tenslotte al die verande
ringen, stuk voor stuk op zich zelf beschouwd en ook
alle tezamen in hun geheel genomen, in vergelijking
tot de groote alles beheerschende omstandigheid dat
voor Zwitserland de vrede nog is behouden gebleven.
Bij alle materieele offers, die thans ook van de Zwit
sers gevraagd worden is dit toch het groote feit dat
allen hier met innige dankbaarheid vervult en dat aan
het geheele Zwitsersche leven zijn eigen karaktertrek,
van de toestanden elders in Europa sterlc afwijkend,
is blijven geven.

Bij alle politieke discussies, die met de verwijde
ring van het directe oorlogsgevaar van de Zwitser
sche grenzen weer tal van meeningsversehillen aan
het licht brengen, is de door de Zwitsersche regeering
gevolgde politiek van volstrekte neturaliteit dan ook
nimmer een onderwerp van debat. De meeningsver
sehillen betreffen uitsluitend kwesties van binnen-
landsch beleid: de al of niet opneming van sociaal
democraten in de Zwitsersche regeering, de herzie
ning der Grondwet, sociale hervormingen, de verdee
ling der financieele lasten over de verschillende groe
pen der bevolking, de wijze van ondersteuning der
behoeftigen in verband met de steeds duurder wor
dende noodzakelijke levensmiddelen.

Op het gebied der binnenlandsche politiek is, on-<
danks het voortbestaan van deze meeningsversehillen,
de rustige eendrachtige stemming blijven voortbe
staan, ook al hebben eenige kantonale en gemeente
lijke verkiezingen doen zien. dat de oude historische
burgerlijke partijen een deel van haar traditioncelcn
aanhang verloren hebben. Vooral Gottlicd Duttwciier,
de zeer dynamische leider der nieuwe partij der „on-
afhankelljken". de succesvolle leider ook van de goed-
koopere „Migros"-warenhuizen, is in den laatsten tijd
op den voorgrond getreden als de „nieuwe man", van
wien menigeen redding uit de toenemende economi
sche moeilijkheden verwacht.

Het jaar 1941 Is rijk geweest aan telkens nieuwe
rantsoeneeringen van levensmiddelen. Werden bij het
begin van den oorlog slechts enkele uit het buiten
land komende levensmiddelen (rijst, suiker, meel, olie,
peulvruchten en macaroni) gerantsoeneerd en volgde
hierop een jaar later de rantsoenecring van boter,
het jaar 1941 bracht ons de rantsoeneering van koffie,
thee. cacao, kaas cn eieren, de contingenteering van
melk en de invoering van eerst twee. later drie
vleeschlooze dagen per week. Bovendien maakte de
invoering van „maaltijdenbons" in het voorjaar een
einde aan de mogelijkheid, om in restaurants on
cafés gerantsoeneerde levensmiddelen te gebruiken zon
der daarvoor een bon te behoeven afgeven (Koffie,
thee en cacao zijn echter ook zonder bon nog in kof
fiehuizen verkrijgbaar).

Met deze maatregelen tot beperking van de vrijheid
van verbruik van levensmiddelen zijn tal van regee-
ringsvoorsehriften gepaard gegaan, om den voorraad
industrieele grondstoffen zoolang mogelijk nog te
kunnen rekken. Aan den vrijen aankoop van klee-
dlngstukken en andere textielwaren. van schoenen en
van zeep is reeds geruimen tijd geleden een einde
gemankt. Textiel-, schoenen- en zeep-kaarten zijn ook
in Zwitserland niet meer onbekend. De regeering
heeft voorts zorg cr voor gedragen, dat staal, Ijzer,
aluminium, rubber, cement, cacao cn andere grond
stoffen nog slechts op de doeltreffendste wijzen in da
industrie zullen verwerkt worden en dat met de daar
van vervaardigde artikelen niet lichtzinnig zal worden
omgesprongen.

Ondanks de beperkingen, die aan de industrieele
bedrijvigheid moesten worden opgelegd in het be
lang van een zuinig huishouden met de nog voor
radige. doch slinkende grondstoffen, is de toestand
ten opzichte van de werkloosheid nog steeds zeer gun
stig. Einde December 1941 waren in geheel Zwitser
land nog slechts 15.580 personen als werkloozen bij
de plaatsingbureaux aangemeld. Aan het einde van
het jaar 1940 had het aantal werkloozen hier 22.000
bedragen. Intusschen ls de werkloosheid, die einde
Mei bijna geheel verdwenen was, sinds dien weder aan
het stijgen en wel in een versneld tempo. Tot ern
stige ongerustheid geeft dit echter nog geen aanlei
ding. Ook hierom niet, omdat de „productieslag" in
het voorjaar de medewerking van 30 ft 40.000 nieuwe
arbeidskrachten in den landbouw noodig zal hebben,
opdat de oppervlakte bebouwd akkerland wederom
met 40.000 hectaren vermeerderd worde en tot boven
de 300.000 hectaren stijge! (In September 1939 dienden
slechts 189.000 hectaren voor den aanbouw van graan,
aardappelen, groenten, en2.)

Verontrustender was in het midden van het jaar
1941 de snelle prijsstijging van vele artikelen. Gelukkig
is in de laatste maanden het tempo heel wat lang
zamer geworden. Bij den aanvang van 1942 waren de
kosten van levensonderhoud echter toch reeds 34 pet.
hooger dan in September 1939! Het streven is dat alle
arbeidsloonen ongeveer met 15 pet. verhoogd zullen
worden en dat dan een einde aan alle prijs-en-loon-
stijgingen, die anders tot inflatie zouden leiden tq
maken zal zijn. B. DE JONG VAN BEEK EN DONK,