Haarlem's Dagblad
Slag om Singapore bereikt
het hoogtepunt
59e JAARGANG No. 17992 X
Uitgave Lonrcns Coster, MU. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukker!) N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, b)Jk. Soenda-
plein 37. Postgiro 38819 Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082. Hoofdred. 15054. Redactie 10600. Drukker!) 10132,
Administratie 10724. 14825. Soendapleln 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1942
Abonnement per week 0,28. per maand 1,15, per kwartaal
ƒ3,42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Adverten*
tién: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0.42. Reclames 0.7J
per regel. Cuntracttarlcven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—I
regels 0,72, elke regel meer 0,18. Groentjes 1—J regels 38
cent, elke regel meer 12 cent bU contante betaling.
Haarlem in oorlogstijd
Feiten en cijfers
Wij schrijven al bijkans half Februari 1942 en nu pas
verschijnt het verslag van den toestand der gemeente
Haarlem over.... 1940! Wel laat dus! Toch staat er in
dit drukwerk nog wel eens en ander dat de moeite
waard is te vermelden.
Allereerst een nieuwigheid. Het verslag wordt in
geleid met een vrij uitvoerige beschouwing over de
moeilijkheden veroorzaakt door de internationale ver
wikkelingen buiten ons land. alsmede de ernstige ge
beurtenissen in den loop van het jaar 1940 voorge
vallen binnen Nederland. Beide hebben in menig op
zicht een terugslag gehad op het gemeentelijk leveh
van Haarlem. Herinnerd wordt aan de mobilisatie, de
uitbreiding van de luchtbescherming, het vele nuttige
werk verricht op sociaal terrein door het Korps
Vrouwelijke Vrijwilligers, de oorlogsdagen (waarbij,
zooals wordt aangeteekend Haarlem gelukkig voor
daden van oorlogsgeweld gespaard gebleven is), de
komst der vluchtelingen uit Rotterdam en Middelburg,
de intocht der Duitsche troepen te Haarlem, de bom
bardementen en de luchtgevechten die later plaats
hadden en verscheidene slachtoffers eischten en groote
verwoestingen aanrichtten, de uitbreiding van de
distributie, de moeilijkheden die de bouwnijverheid
en ook de industrie ondervond door de schaarschte
van materialen, de stichting van Winterhulp „Neder
land"'enz.
In de oorlogsdagen sneuvelden 35 Haarlemmers dij
de vervulling van hun militairen plicht, terwijl nog
87. als vermist werden opgegeven.
In totaal werden, door verschillende oorlogshande
lingen in 1940 in Haarlem 20 perceelen volkomen ver
nietigd, 38 perceelen zwaar beschadigd en ongeveer
1000 perceelen licht beschadigd.
Door de verduistering geraakten 42 personen te wa
ter. waarvan er 7 verdronken.
Er werden van gemeentewege zooveel mogelijk
voorzorgen tegen zulke ongelukken genomen.
Gewezen wordt op de hulpvaardigheid die de Haar-
lemsche bevolking bij verschillende gelegenheden
toonde, waardoor veel leed verzacht kon worden en
moeilijkheden uit den weg geruimd.
Vele gegevens die in het verslag zijn opgenomen
over de bevolkingsaanwas, de gemeentefinanciën en
de gemeentebedrijven hebben wij reeds eerder gepu
bliceerd. zoodat wij die nu onvermeld kunnen laten.
De grbotte der gemeente is 2556.25 H.A.
De Haarlemmers brachten in 1940 aan gemeentebe-
lasting op f 5.204.600. wat f 50.000 moer „asdanjinl938.
De winsten van de bedrijven beliepen f 1.209.000 of
t 303.000 minder dan over 1939.
De gemeente had aan leeningen op 31 Dec. 1940 uit
staan f 49.274.000. In 1940 werd aan aflossing betaald
f 2.433.000 en aan rente f 1.411.000.
De brandweer verleende In 1940 188 keer hulp,
daaronder waren evenwel slechts 6 zware uitslaande
branden, 3 uitslaande branden, 18 binnenbranden. 56
keer moest de brandweer komen voor een begin van
brand. Van de 188 keer dat de hulp der brandweer
werd gevraagd konden in 137 gevallen enkele man
schappen het werk af, 51 keer werd meer personeel
gealarmeerd.
Interessant zijn de gegevens over het verkeer.
De N.Z.H. vervoerde op haar lijn Haarlem-Heem
stede en op de stadsautobuslijnen 5.500.427 passagiers
(exclusief abonnés), de Brockway bracht het op haar
autobuslijnen tot 2 025.604 passagiers.
In 1940 hadden 708 verkeersgevallen plaats, waar
van 432 door fouten van bestuurders van vervoermid
delen, 57 door fouten van voetgangers, 12 ten gevolge
van gebreken of gebeurtenissen aan verkeersmidde
len 120 door den toestand van den weg, slippen of
doorglijden en 87 door andere en onbekende oor-
Z3Bij de verkeersongevallen werden 346 personen ge
kwetst waarvan 9 personen zijn overleden.
Het totaal aantal telefoonaansluitingen te Haarlem,
Aerdenhout, Bloemendaal en Heemstede steeg dit
laar van 11.000 lot 11.085. Er is dus nog een kleine
vooruitgang, terwijl aanvankelijk een vermindering
werd verwacht. Er werden niet minder dan 5.838.9.9
lnterlocale gesprekken gevoerd, wat 180.000 meer was
dan het jaar daaraan voorafgaande.
Bedrijfsleider van cacaofabriek
verdacht van diefstal
Een jaar gevangenisstraf geëischt
HAARLEM Donderdag.
De 35-jarige H. G. W. te Amsterdam, die bedrijfsleider
was geweest van een groote cacaofabriek In Wormerveer
had zich te verantwoorden wegens diefstal van cacaopoe
der en cacaoboter. De bedrijfsleider had toestemming iets
van de producten voor zich te gebruiken doch hij maakte
daarvan wel een bijzonder ruim gebruik. Zoo steeg in be
paalde maanden het normale verlies op de fabricage der
eindproducten van 6 h 7 tot 24 „0,w„,g0
Een voorman van de cacaopoeder-afdeebng verklaarde,
dat hij opdracht had gekregen cacaopoeder naar het kan
toor, de woning en de garage van den bedrijfsleider te
brengen. Soms betrof dit wel hoeveelheden van 50 K.G.
In de twaalf jaar dat getuige in de fabriek werkte had hij
zooiets nog nooit, meegemaakt. Ook de chef van het
cacaobotermagazijn had van den bedrijfsleider opdracht
eekregen cacaoboterbrooden naar diens kantooi te
brengen. Deze getuige had ook gezien dat de verdachte
op een Zondagmorgen met een tuinslang bezig was vloei
bare cacaoboter In blikken over te hevelen. De verdachte
gaf dit toe doch zeide gehandeld te hebben in opdracht
van een der directeuren, die graag chocoladereepen had
willen hebben. Hij bekende voorts wel wat veel te hebben
gebruikt doch hij bevond zich in financieele moeilijkheden
wegens een echtscheidingsprocedure.
Een werkbaas van de cacaoboterafdeebng deelde mede,
dat de bedrijfsleider wel 600 K.G cacaoboter bij zich had
laten brengen. De verdachte merkte op, dat dit hoogstens
een hoeveelheid van 150 K.G. was geweest. DsOfficl
zeide ln zijn requisitoir dat de verdachte schandelijk mis
bruik van vertroliwen heeft gemaakt. Dat hu dit alles
slechts gedaan had uit liefdadigheid om anderen te helpen
kon de Officier niet aannemen. Eisch: 1 jaar gevangenis-
De' verdediger Mr. J. H. Meyer wees erop dat de ver
dachte toegaf dat hij wel wat te ver Is gegaan. Men moet
er echter rekening mee houden, dat een hoeveelheid van
ln tótaal 500 K.G. voor de grootste cacaoboterfabriek van
Nederland practisch van geen beteekenis is. Verdachte
had een zekere vrijheid om iets voor zich zelf te behou
den doch van diefstal kan niet worden gesprokem
hoogstens van verduistering. Indien de Rechtbank het
daar niet mêe eens zou zijn verzocht pleiter uiterste cle
mentie daar de verdachte inmiddels zijn zoo goede betrek
king is kwijt geraakt.
Teraardebestelling J. P. v. d. Zee
Vele vrienden bewezen den overledene
de laatste eer
Velen die met hem hebben samengewerkt waren
gistermiddag op Westerveld aanwezig om hun vriend
J. P. van der Zee, die dezer dagen op zulk een nood
lottige wijze om het leven kwam, naar zijn laatste
rustplaats te brengen. Aanwezig waren tal van be-
Tangstellenden.
In de aula hebben velen in treffende woorden den
overledene hulde gebracht voor wat hij voor de ge
meenschap heef gedaan. De heer W. de Zaaljer roem
de namens het bestuur van „Eigen Woning zijn ar
beid als penningmeester.
De heer J. A. A. Ochtman, directeur van het Ge
meentelijk Gasbedrijf zeide, dat de wethouder der Be
drijven hem had verzocht mede te deelen, dat het zun
plan was. bij de teraardebestelling tegenwoordig te
zijn. maar dat hij door ambtsbezigheden verhinderd
was. Spreker voelde behoefte een persoonlijk woord
te zeggen, ook namens het personeel van hoog tot
laag en wees er op, dat de omstandigheden, waaronder
het ongeval is geschied des te treffender zijn, omdat
van der Zee meer deed dan zijn plicht was. Het heeft
op allen diepen indruk gemaakt, dat hij te midden
van zijn werk is gevallen. Dit moet voor de familie
een troostrijke gedachte zijn.
De heer J. van Daalen. sprekende namens de Ne-
derl. Federatie van Woningbouwverenigingen schet
ste de groote verslagenheid toen men het bericht van
zijn dood vernam. Hij stond steeds op de bres als het
gold de verbetering van de volkshuisvesting. Veel
goeds is er door zijn toedoen tot stand gekomen.
De heer W. J. van Velzen zeide als districtsbestuur
der van den Nederl. Bond van Fabrieksarbeiders lang
met Van der Zee te hebben samengewerkt. Niets was
hem të veel.
De heer A. F. C. Melchior sprak namens de afdeer-
ling Haarlem van den Fabrieksarbeidersbond. Ook
deze spreker prees het vele werk dat de overledene
voor de afdeeling Haarlem van den bond heeft ge
daan.
Ten slotte sprak nog de heer T. Schreinders namens
de oud-leden van de Oudercommissie van de Teijler-
«chool woorden van dank. Daarna werd de kist onder
orgelspel uitgedragen.
De nieuwe bonnen
's-GRAVENHAGE. 13 Februari. Voor de vol
gende week zijn ter verkrijging van de gebruike
lijke rantsoenen brood en vleesch aange
wezen bons 09 van de daartoe bestemde kaarten.
Ook voor aardappelen is bon 09 aangewe
zen, do.ch deze bon zal geldig zijn tot 28 Fe
bruari.
Gort, gortmout en gortbloem
's-GRAVENHAGE, 13 Februari. De prijs van gort,
gortmout en gortbloem is thafts opnieuw vastgesteld
en zelfs lager dan hij tot nu toe geweest is. Per rant
soen, d.i. per *250 gram, zijn g'ortproducten 1 tot 5 cent
goedkooper geworden al naar gelang het om mindere
of betere soorten gaat.
De gemachtigde voor de prijzen vestigt de aandacht
op de officieele publicatie, die dezer dagen in de bla
den zal verschijnen en waarin de prijzen voor Zaan-
landsche en Groningsche gortproducten bekend wor
den gemaakt.
Het aardappelrantsoen
's GRAVENHAGE, 13 Februari. Zooals uit de
elders in dit blad opgenomen lijst van geldige bon
nen voor voedingsmiddelen blijkt, is heden de reeds
gisteren in uitzicht gestelde nieuwe bon van de
aardappelkaart n.l. bon 09, welke recht geeft op
het normale rantsoen van 3V2 K.G. per week, op
de gebruikelijke wijze aangewezen. De geldigheids
duur van dezen bon is echter, evenals dip van bon
08, op vertien dagen gesteld, teneinde te waar
borgen, dat een ieder op dezen bon ten volle zijn
rantsoen zal kunnen betrekken.
Prijzen baring en haringproducten
's-GRAVENHAGE, 13 Februari. ,tyet ingapg van
15 Februari 1942 zijn gr maximumprijzen vastgesteld
voor haring en haringproducten, die aanzienlijk lager
liggen dan die, welke tot nu toe in den winkel"werden
gevraagd. Voor nadere bijzonderheden wordt verwe
zen naar de officieele publicatie, die binnenkort in
de bladen zal verschijnen.
Haarlem's Stadsbibliotheek en
Openbare Leeszaal
(gebouw op het Prinsenhof voldoet
voorloopig weer aan de eischen
Indertijd hebben wij medegedeeld dat er plannen
waren om een nieuw onderdak te zoeken voor de
Stadsbibliotheek en Openbare Leeszaal, omdat het,
gebouw aan het Prinsenhof te klein werd. Het oog
was gevestigd op de gerestaureerde Vleeschhal. maar
die zou alleen groot genoeg zijn als de courantenlees
zaal werd ondergebracht in een nieuw gebouw dat
zou moeten komen op de plaats waar nu de Visch-
hal staat. DooT de oorlogsomstandigheden „slapen" die
plannen evenwel. Ged. Staten vonden de nieuwe plan
nen om financieele redenen bezwarend.
Nu schrijft de directeur van de Stadsbibliotheek en
Openbare Leeszaal in zijn jaarverslag:
Naar schatting verhuisden 30.000 boeken van de oude
boekerij naar den kelder van den Vleeschhal. waar
ze naar alle eischen konden worden opgesteld, maar
waar de droogte nog te wenschen overliet, zoodat hier
en daar schimmel zich op de banden vastzette. Dit
was aanleiding voor te stellen een warme-luchtinstal-
latie te laten aanbrengen, die gereed kwam en al da
delijk verrassend goed effect had.
Reeds lang was de uitleenruimte van het hoofdge
bouw op het Prinsenhof te klein, waarvan het gevolg
was dat het publiek niet gemakkelijk kon worden ge
holpen en het personeel zich niet voldoende kon be
wegen.
Daarom is de uitleening overgebracht naar het bind-
lokaal en de binderij naar de uitleenruimte. Dit bracht
een algeheele nieuwe opstelling van de boekerij met
zich mee en een verdere verhuizing naar de Vleesch-
halkelder. Hoewel een en adder een werk van weken
was kon de uitleening ongestoord dóórgaan en al da
delijk bleek de verandering een groot succes niet al
leen. maar ook een groote noodzakelijkheid want
de toeloop van het jpubliek was zoo groot, dat op de
drukste dagen het nieuwe uitleenlokaal, dat ongeveer
3 keer zoo groot is als het oude. geheel gevuld was
met wachtende menschen.
Thans zijn de Prinsenhof-lokalen zoozeer ont
last dat de exploitatie voor enkele jaren, wat
ruimte betreft, weer gegarandeerd is.
Het laatste kan niet gezegd worden van het filiaal,
waar de leeszaal van begin Mei in gebruik is genomen
door den luchtbeschermingsdienst, terwijl het zeer
kleine magazijn en de uitleenruimte nog meer dan in
vorige jaren gevuld is met boeken.
Uitreiking inlegvellen te Haarlem
197 Algemeen
1 K.G.
Suiker
05C en 05D res.
50 gr.
Cacao
198 Algemeen
500 gr.
Jam
199-202
1 rants
Bloem brood of gebak
06 en 07 reserve
250 gr.
Rijst
203 Algemeen
250 gr.
Havermout of
Peulvruchten
209
250 gr.
Gort
210
100 gr.
Vermicelli of maïzena
204-208
100 gr.
Kaas
0GA-09A Melk I
3'/j L.
Melk
06B-09B Melk I
1H L.
Melk
Van 10 Februari
tot en niet
18 Februari:
OS Boter
125 gr.
Boter
08 Vet
125 gr.
Boter zonder reductie
of margarine
(De geldigheidsduur van de
bonnen 06 en 07 is ver-
Voor de uitreiking van de inlegvellen is het mor
gen, Zaterdag, de beurt aan het restant van de letter
K. Bovendien is morgen een aparte gelegenheid voor
bewoners van het Ramplaankwartier en wel voor de
letters A tot en met K. Bon dertien van de reserve-
kaart inleveren.
Bloemendaal koopt kunstwerken
Schilderijen voor het Raadhuis
De Raad heeft indertijd een bedrag op de be
grooting gebracht om beeldènde kunstenaars te
steunen. Iri verband hiermede zijn thans twee schil
derstukken aangekocht van Bloemendaalsche kun
stenaars en wel een heidegezicht bij Vierhouten
van Han Boskamp en een Huisje aan den Ken-
nemerweg, van Henk de Vries.
Beide schilderijen zullen in het Gemeentehuis
een plaats vinden'.
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Geslaagd aan de Gem. Universiteit te Amster
dam voor het doet. ex. geologie de heer G. v. d.
Kaaden.
U weet, wat "W.H.N. beduidt.
Welnu, help dan mee en stel niet uit.
Giro Winterhulp Nederland 5553
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 8 tot en met 14 Februari:
08A Brood 4 rants. Brood of bak
08B Brood rants.
0SA Vleesch 1 rants. Vleesch of
OSB Vl.waren y rants. vleeschwaren
Vun 8 tot en met 21 Februari:
08A Aardappelen 1-% K.G. Aardappelen
08B Aardappelen -Yi K.G. Aardappelen
(De aardappelbonnen 07A en 07B blijven tot en me:
14 Februari geldig).
lengd tot en met Dinsdag 18 Februari)
Van 19 t.m. 27 Februari:
09 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. Rundvet
Van 8 Januari t.m. 21 Februari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van 8 Januari t.m. li Februari:
G4B, 04C, 04D Reserve 1 el
Van 28 December t.m. 21 Februari:
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
Van 8 Februari tot en met 21 Februari:
212 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon G toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 28 Februari. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 genheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende'
'periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m. 30 April,
Amerikaansche troepen naar
Curacao en Aruba
STOCKHOLM, 13 Februari. (D.N.B.) Volgens een
bericht van den Engelschen Berichtendienst uit Wash
ington, heeft het ministerie van Buitenlandsche Za
ken meegedeeld, dat de' V. S. een contingent troepen
naar Curagao en Aruba, gelegen in de nabijheid van
Nederlandsch Guyana, hebben gestuurd om de Ne-
derlandsche strijdkrachten te steunen bij de verdedi
ging van deze eilanden.
Voorts wordt nog uit Buenos Aires gemeld, dat, in
verband met de bezetting van Curaqao en Aruba door
Amerikaansche troepen, het Amerikaansche ministe
rie van Buitenlandsche Zaken, naar uit Washington
wordt gemeld, heeft verklaard, dat nu ook Venezuela
zal medewerken- aan de zoogenaamde beschermings
maatregelen. Dienovereenkomstig heeft Venezuela met
de Nederlandsche emigrantenregeering een overeen
komst gesloten, die ongeveer gelijk is aan de overeen
komst. welke Brazilië kort geleden met Washington
heeft aangegaan.
In Washington is voorts medegedeeld, dat de Ame
rikaansche republieken van- dit besluit in kennis zijn
gesteld, dat in het belang is van het geheele Ameri
kaansche continent. In welken vorm Venezuela aan
de bezetting van Curasao en Aruba zal deelnemen, is
uit de Amerikaansche verklaring niet op te maken.
Ook uit Caracas is hieromtrent tot dusver nog niets
Minister Huil «aat met verlof
STOCKHOLM, 13 Februari (D.N.B.) Personen uit
de omgeving van den Amerikaanschen minister van
buitenlandsche zaken, Cordell Huil, hebben ver
klaard dat hij sinds het uitbreken van den oorlog
moedeloos en vermoeid is en daarom thans gedurende
verscheidene weken in het Zuiden met verlof zal
gaan. De Japansche aanval en de zware nederlaag der
V.S. op Pearl Harborhébben Hull bijzonder ernstig
getroffen.
Fransche mededeeling over de
„Normandie"
VICHY, 12 Februari (D.N.B.) De Fransche Ad-
mrialiteit maakt bekend:
Om alle misverstand te voorkomen en een einde
te maken aan bepaalde geruchten, moet worden ge
constateerd dat het Fransche passagiersschip „Nor-
mandie", dat sinds September 1939 in de haven van
New-York lag gemeerd, 16 December 1941 door de
Amerikaansche regeering gerequireerd is. De Fran
sche bemanning werd tevens zonder verderen omslag
uitgenoodigd het schip te verlaten. Zij werd door een
Amerikaansche bemanning vervangen.
Noch de Fransche bemanning, noch de Compagnie
Générale Trans-Atlantique, noch de Fransche Admi
raliteit draagt de verantwoordelijkheid voor de thans
voorgevallen catastrofe.
De Fransche regeering verwacht dat de Amerikaan
sche regeering zich uit omtrent de „wettige schadever
goeding", die zij had beloofd, toen zij bezit nam van
het schip en het requireerde. Een nota der Fransche
regeering van deze strekking is wellicht door den
Franschen ambassadeur te Washington. Henry Haye,
aan de regeering aldaar overhandigd of zal overhan
digd worden.
Australische parlement
bijeengeroepen
STOCKHOLM, 13 Februari (D.N.B.) In ver
band met de ernstige positie, waarin Australië zich
bevindt, is, naar de Britsche Berichtendienst uit
Canberra meldt, het Australische parlement tegen
25 Februari bijeengeroepen. Deze zitting, die twee
dagen zal duren, zal waarschijnlijk om veiligheids
redenen geheim 4ijn
strijd nik
ken Finscln
troepen lie*
stadje
Kontupolija
binnen, dat
door de
vlnchtende
sovjets in
brand is
gestoken.
Burgers begeven zich
naar Ned.-Indië
STOCKHOLM, 12 Februari (A-N.P.) De
Britsche Berichtendienst meldt: De slag om
Singapore heeft zijn hoogtepunt bereikt. De
Japanners breftgen vele pantserwagens vein
zwaar en middelbaar kaliber en groote aantal
len jagers en duikbommenwerpers in den
strijd.
De berichtendienst meldt verder dat in de
haven van Singapore Engelsphe burgers zich
te midden van het vuur van Japansche lucht
macht en artillerie aan boord van schepen be
geven om zich in veiligheid te stellen in Ne
derlandsch Indië.
Naar Domei meldt, ontwikkelt zich de strijd
om Singapore meer en meer tot een „nieuw Duin
kerken". Woensdagmiddag hebben Japansche
bommenwerpers een vloot van 25 koopvaardij-
en oorlogsschepen aangevallen, die uit Singapore
wilde vluchten. Tien schepen werden getroffen. Een
schip van 3000 ton geraakte-in brand.
ENGELSCHE PERSSTEMMEN.
BERN. 12 Februari (D.N.B.) De Londensche
correspondent der National-Zeïtung geeft het vol
gende persoverzicht uit Londen.
De val der eilandvesting Singapore zal steeds
een donkere dag in de geschiedenis van het Im
perium zijn.' Het verlies van Singapore kan ont
zaglijke gevolgen hebben. De „Daily Mail" ver
klaart dat zoowel het Britsche rijk als de demo
cratische wereld tegenover een „groote oorlogs
ramp" staan. Te Londen heerscht de overtuiging
dat vele fouter/ zijn gemaakt, waarnaar volstrekt
een onderzoek dient te worden ingesteld.
De „Daily Express" schrijft: De hoofdfout, die
thans de verdediging ven Ned. Indië en Birma on
eindig bemoeilijkt en den Japanscheri schepen der
weg naar den Indischen Oceaan en de golf van
Bengalen opent, is weer eens de verwaarloosde
kracht vanhet luchtwapen. De Japanners ver
sterken stelselmatig him heerschappij over de zee
wegen naar den Stillen Oceaan.
De „Daily Mail" en de „News Chronicle" houden
nog rekening met de mogelijkheid dat de troepen
uit Singapore wegtrekken, hoewel dit een „riskante
manoeuvre" vormt.
De „Daily Telegraph" publiceert een „laatste,
melancholiek artikel uit de eenmaal zoo schoone
bloeiende stad. waar thans tientallen groote bran
den woeden. De vlootbasis Singapore is thans
verwoest. Over het -geheel zijn dë verwoestingen
sedert het begin van den Japanschen aanval be
paald ongelooflijk.
Straatgevechten te Singapore
TOKIO. 13 Februari (D.N.B.t Volgens de jongste
berichten van het front, bevinden zich in de stad Sin
gapore en vooral in de Oostelijke deelen der voor
steden ongeveer 20.000 man Britsche troepen, die in
straten en huizen zeer hevig verzet bieden. Japansche
troepen hebben enkele stadsdeelen «afgesloten, waar
door talrijke nesten van verzet tot overgave gedwon
gen werden. Herhaalde malen werd waargenomen dat
enkele schepen uit de haven probeerden te ontkomen,
hetgeen echter door Japansche vliegers verhinderd
werd.
De Japansche operaties in Birma
Alle stellingen langs de Salwien bezet
TOKIO. 12 Februari (D.N.B.) Een frontbericht van
Domei uit Birma behelst het volgende-
Japansche keurformaties, die 8 Februari de rivier
de Salwien overtrokken en Martaban innamen, ach
tervolgen in razend tempo de wijkende overblijfse
len der vijandelijke strijdkrachten.
De Japanners hebben thans alle stellingen langs de
Salwien, die de Britten een „onneembare natuurlijke
vesting" noemden, volkomen in de hand.
Terstond na den overtocht der Japanners over dé
Salwien waren de Britten ter sterkte van omstreeks
4000 marl uit Martaban gevlucht'met achterlating van
slechts weinig infanterie, die de andere steunpunten
in de omgeving van Martaban moest dekken.
Bandjermasin bezet
De hoofdstad van Nederlandsch Borneo
TOKIO,12 Februari. Het D.N.B. meldt: Het kei
zerlijk hoofdkwartier heeft Donderdagmiddag om 6
uur Japanschen tijd bevestigd dat het Japansche le
ger de strategisch belangrijke stad Martaban aan den
Westelijken oever van de rivier de Salwin, na den
vijandelijken tegenstand te hebben gebroken, vol
ledig bezet heeft.
Voorts heeft het hoofdkwartier meegedeeld, dat Ja
pansche troepen op 10 Februari de bezetting van
Bandjermasin aan de Zuidkust van Nederlandsch
Borneo Sfcbben voltooid. Bandjermasin. een versterkte
^ïavenstad aan de samenvloeiing vap de rivieren de
^lartapoera en Barito, op 20 K.M. van de zee. is de
hoofdstad van Nederlandsch Borneo. De stad. die zetel
is van den resident van Zuid- en Oost-Borneo. heeft
ongeveer 65000" inwoners. De voornaamste uitvoer-
producten van de residéntie Bandjermasin zijn petro
leum, steenkool en rubber.
Naar aanleiding van de bezetting van Bandjermasin
op Nederlandsch Borneo wordt nog medegedeeld dat
de Japansche strijdkrachten van Tanangrogot, aan de
Oostelijke kust van Borneo en ten Zuiden van Baiik-
papan, over land in Zuidwestelijke richting over een
gebied van 400 K.M. tot aan Bandjermasin zijn opge
rukt, waarna zij de stad op 10 Februari des middags
geheel hebben bezet.
Voorts heeft het keizerlijke hoofdkwartier mede
gedeeld dat een speciale landingsdivisie der marine
op 9 Februari Makassar volledig bezet heeft.
Ook Gasmata aan de Zuidkust van Nieuw-Brittan-
nlë is geheel bezet.
Volgens een andere mededeeling van het keizerlijke
hoofoKwartier hebben Japansche marinevliegtuigen
bij den grooten aanval op de vliegvelden van Batavia
op 9 Februari twintig vijandelijke vliegtuigen vernie
tigd en militaire installaties vernield.
Naar uit Canberra gemeld wordt, hebben Jananschc
Vliegtuigen Samarai. aan de Zuidoostkust van Papoea-
land (Britsch Nleuw-Guinea) gebombardeerd. Japan
sche verkenningsvliegtuigen vlogen herhaalde malen
boven de Zuidkust van Papoealand.
De Japansche luchtaanvallen
op Batavia
TOKIO, 13 Februari (D.N.B.) Omtrent de lucht
aanvallen op Batavia wordt van Japansche zijde het
volgende gemeld:
Toen het vliegveld bij Batavia gebombardeerd werd.
viel er geen Nederlandsch vliegtuig te bekennen. Bij
den aanval op een ander vliegveld verscheen er
plotseling een eskader Buffalo en Blenheim machines
en jagers, die probeerden de Japanners tegen te hou
den. In een hevig luchtgevecht sctyiten de Japanners
in tien minuten tijds 7 Buffalo's, een jager en 3 Blen
heim bommenwerpers neer. Een ander Japansch
luchteskader viel de haven van Batavia aan en bom
bardeerde een kruiser en een koopvaarder.
Telegram van Hitier aan den
Japanschen keizer
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 12 Fe
bruari. De Führer heeft den keizer van Japan tele
grafisch een hartelijken gelukwensch doen toekomen
bij de inneming van Singapore. Minister von Rtbben-
trop heeft den Japanschen premier en den minister
van Buitenlandsche Zaken namens de Duitsche regee
ring gelukgewenscht (D.N.B.)
VERDUISTEREN van ig.4s tot 9.00
Maan 14 Febr. op 8.15 onder 17.58
Duitschland strijdt ooor Europa.
Talrijke bolsjewistische aanvallen
afgeslagen-
Engelsche kruiser in de
Middellandsche Zee getroffen.
Hoofdkwartier van den Führer, 12 Februari
(D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
„In het Oosten werden nieuwe, talrijke aan
vallen van den vijand afgeslagen. Aan het Do-
netzfront wierpen Duitsche, Roemeensche en
Kroatische troepen tijdens de voortzetting van
hun aanval den vijand in weerwil van den taaien
tegenstand verder terug.
In den ceniralen sector van het front werd een
sinds dagen ingesloten vijandelijke groep na
hevige gevechten nog nauwer ingesloten.
In Noord-Afrika aan beide zijden levendige
activiteit van verkenners. Duitsche formaties
jachtvliegtuigen en gevechtsvliegtuigen bestook
ten doeltreffend gemotoriseerde colonnes van den
vijand.
In het zeegebied rondom Malta werd een
kruiser van de „Dido"-klasse door bommen van
Duitsche gevechtsvliegtuigen getroffen. Aanval
len van de luchtmacht overdag en des nachts wa
ren gericht op vliegvelden, havenwerken en ben
zineopslagplaatsen van het eiland.
Aanvallen van Britsche bommenwerpers op
het Zuid-Westelijke Duitsche gebied veroorzaak
ten in den afgeloopen nacht geringe verliezen
onder de burgerbevolking. In de periode van 31
Januari tot 10 Februari verloor de Britsche lucht
macht 67 vliegtuigen waarvan 38 boven de Mid
dellandsche Zee en in Noord-Afrika. In dezelfde
periode gingen in den strijd tegen Groot-Brit-
tannië 13 eigen vliegtuigen verloren.
Kapitein Bar, „Staffelkapitan" van een jacht-
eskader behaalde zijn 89e en 90e overwinning in
de lucht".
Führer huldig) de nagedachtenis
van dr. Tod).
Plechtigheid in de Rijkskanselarij
te Berlijn.
Het D.N.B. meldt: Onder groote belangstelling van
de Berlijnsche bevolking is Donderdagmiddag dr. Todt
ten grave gedragen. De Führer zelf gaf tijdens de
plechtigheid in de nieuwe Rijkskanselarij, welke de
hoogste autoriteiten bijwoonden, in warme bewoor
dingen uiting aan den diepen rouw van het geheele
Duitsche volk.
De Führer noemde den overldene een scheppende
persoonlijkheid, in wien. Duitschland tegelijkertijd een
trouw man en een onvergetelijken kameraad heeft
verloren. In korte schetsen beschreef de Führer ver
volgens het optreden van dr. Todt voor het nationaal
socialisme reeds in den eersten tijd van den, strijd.
Terstond na de opheffing van het verbod der' partij
van November 1923 tot 1925 werd dr. Todt weer partij
lid. In dien tusschentijd ageerde hij onafgebroken.
Verschillende op grond hiervan tegen hem aanhangig
gemaakte strafvervolgingen werden eerst in 1924 ge
staakt. In 1931 kwam hij bij de SA. beginnende als
eenvoudig SA-man. Zijn activiteit in de partij gihg
niet alleen op in den dienst der SA. Hij was eerst
medewerker van den strijdhond van Duitsche archi
tecten en ingenieurs In München en deskundig advi
seur voor wegenbouw in het toenmalige bureau voor
economische -techniek en werkverschaffing der NSD
AP. In 1934 werd toen de door hqm geleide afdeeling
aaneengesloten met die van den strijdhond van Duit
sche architecten en ingenieurs in het bureau voor
techniek en tenslotte in den Nat. Soc. Bond voor Duit
sche techniek, welke onder zijn leiding stond. In 1936
werd de bond wegens bijzondere prestaties verheven
tot hoofdbureau voor techniek.
Intusschen, zoo» ging de Führer verder, begon dr.
Todt met het werk. dat hem voor de eerste maal niet
alleen aan het Duitsche volk. maar aan een groot
deel van de overige wereld zou laten kennen In aan
sluiting op de in 1933 plaats gevonden opening van
de autotentoonstelling trachte ik de toen afgekon
digde beginselen ook te verwezenlijken on het gebied
der schepping van nieuwe, speciale autowegen. Een
door dr. Todt uitgegeven brochure over nieuwe ge
zichtspunten in den aanleg x'an wegen, gaf aanleiding
hem de taak van het aanleggen der nieuwe rijks
autowegen en in verband daarmede de hervorming
van het geheele Duitsche wegennet op te dragen als
General-Bnuinspektor voor het Duitsche wegennet
Da Duitsche rijksautowegen zijn in hun ontwerp en
uitvoering het werk van de unieke, technische en ar
tistieke talenten van dr Todt. Het. is derhalve niet
meer dan natuurlijk dat deze man toen ook tot alge
meen gevolmachtigde werd benoemd voor de regeling
van het geheele bouwbedrijf en in het vierjarenplan
een speciale positie kreeg.
DE WE8TWALL.
In het vervolg van zijn toespraak beschreef de
Führer dr. Todt als den eenigen man die in staat
was tegenover de Maginot-linie een vesting te
bouwen, die onder alle omstandigheden het vitale
Westen van het rijk tegen lederen aanval kon be
schermen. zelfs in geval groote Duitsche strijd
krachten in het Oosten zouden zijn gebonden. Ook
de ervaringen, die thans zijn opgedaan, hebben de
overtuiging nog slechts versterkt dat het geen
macht ter wereld zou zijn gelukt door deze ge
weldigste vcstingzöne van alle tijden heen te bre
ken.
Het uitbreken van den oortog gaf dr. Todt een
nieuwe taak. In zeer korten tijd moest ^een systeem
van groote opmarschwegen gereed komfcn. Toen de
strijd begon, marcheerden de door dit unieke organi
satietalent in het leven geroepen formaties achter en
met de troepen op. ruimden hindernissen op en her
stelden bruggen, verbeterden wegen, bouwden nieuwe
overgangen over dalen, kloven, rivieren, kanale-r. enz.
De overwinning in Noorwegen en het Westen bracht
nieuwen arbeid, Todt was intusschen tot minister van
wapening en munitie benoemd en kreeg bovendien tot
taak de veroverde kusten tegen vijandelijke aanvallen
te beschermen door den aanleg van geweldige ver
sterkingen. Voorts moesten bouwwerken voor actieve
en passieve luchtbescherming worden tot stand ge
bracht .die eveneens eenig in de geschiedenis zijn.
De totale afstand der verbeterde wegen in het Oos
ten en het aantal nieuwe bruggen daar zijn enorm Dit
geheele werk. met inbegrip van de taak die hij als
minister van wapening en munitie had te volbrengen,
verrichtte deze man met een minimale hulp. Op dit
gebied was hij ongetwijfeld de grootste organisator
die het Duitsche volk heeft bezeten. Veel van wat hij
tot stand heeft gebracht, zal eerst n§ den oorlog ter
kennis van het Duitsche volk komen en dat zal zich
daarover verbazen.
Hitier sprak daarna over Todt als mensch en zeide
dien mensch niet beter te kunnen typeeren dan met
de verklaring dat Todt in de beweging noch onder
zijn medewerkers ooit een vijand heeft gehad. -Hij
heeft steeds gestreefd naar verbetering der levens
voorwaarden van zijn arbeiders. Hitier zeide reeds
eerder het plan gehad te hebben een Duitsche orde
te stichten ter erkenning van de hoogste verdiensten
die een Duitschers jegens zijn volk kan hebben. Ik
verleen thans, aldus de Führer, de nieuwe orde aan
dr. Todt als eerste, den inspecteur-generaal onzer
wegen, den bouwer van onzen Westwnll. den organi
sator van wapening en munitie in den grootsten oor
log die het Duitsche volk ooit voor zijn vrijheid en
zijn toekomst heeft gevoerd. Ik zelf heb in dozen man
een mijner trouwste medewerkers en vrienden verlo
ren. Ik beschouw zijn dood ook als een bijdrage der
nationaal-socialistisehe beweging aan den vrijheids
strijd van ons volk. «-
Na de officieele plechtigheid, waaraaan ook gene-
raal-veldmaarschalk Goering deelnam, vond een pa
rade plaats. Bghalve door de weduwe, den zoon en
drie dockers van dr. Todt werd deze bijgewoond door
de generaals-veldmaarschalken Milch en Keitel, groot
admiraal Rader, Reichsleiter Stabschef Lütze, dr. Ley,
Reichsarbeitsführer Hierl, de rijksministers Rust,
Schwerin von Krosigk en Ohnesorge en den Opvolger"
van den overledene, rijksminister Speer.
