Haarlem's Dagblad
59e JAARGANG No. 19995 x
Uitgave Lour ens Coster, Mij. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Grootc Houtstraat 93, t>l)k. Soenda-
pleln 37. Postgiro 38810. Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, DrukkerU 10132,
Administratie 10724, 14825, Soendapleln 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
DINSDAG 17 FEBRUARI 1942
Abonnement per week ƒ9,28, per maand ƒ1,15, per kwartaal
3,42, franco per post 3,73, losse nummers 8 cent. Adverten-
tiën: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0,42. Reclames 0,72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4
regels 0,72, elke regel meer 0,18. Groentjes 1—3 regels 34
cent, elke regel meer 12 cent b|J contante betaling.
ZUIVERHEID VAN WAREN
HET NUTTIGE WERK VAN DEN
HAARLEMSCHEN KEURINGSDIENST
Het jaarverslag van den Keuringsdienst van
Warén voor het gebied Haarlem geeft bij ver
nieuwing het bewijs dat nuttig werk gedaan wordt
ter bevordering van de Volksgezondheid. In dezen
oorlogstijd, nu veel vervangingsmiddelen op de
markt komen, is het toezicht meer dan ooit nood
zakelijk gebleken.
Nicotine inspinazie
Gekookte spinazie in het braaksel van een
patiënte werd onderzocht, daar het vermoeden
bestond dat nicotine van het onwel worden de
oorzaak was. Inderdaad werd nicotine aangetrof
fen en bij nasporing van de herkomst der spinazie
bleek in de kas waar die gegroeid was nicotine
gebruikt te zijn ter bespuiting van de boven de
spinazie groeiènde perzikboomen, waarbij op de
spinazie was gemorst. Voor het voorzichtig toe
passen van dergelijke bespuitingen werd gewaar
schuwd.
Melk en dysenterie
In verband met het voorkomen van dysenterie-
gevallen in één gemeente werden bij eenige melk-
verkoopers monsters water genomen. Op het uit
sluitend gebruiken van leidingwater werd aange
drongen.
Slecht meel
Bij eenige bakkers werd strooimeel aangetroffen
dat uit krijt of uit gips gemengd met koffiedoppen
bestond. Deze ontoelaatbare hulpmiddelen werden
door hen betrokken van een grossier, die niet met
den aard daarvan op de hoogte was. De fabrikant,
die geacht mocht worden met de ondeugdelijkheid
bekend te zijn, werd vervolgd, doch voorkwam dit
door het betalen van een boete. De partijen wer
den in beslag genomen.
Tegen melkslijters werden 26 processen-verbaal
opgemaakt, 9 waren daarvan wegens toevoeging
van water en 7 wegens vuil.
Kaneel
Als kaneel werd een vervangingsmiddel verkocht
bestaande uit gekleurd aardappelmel met wat
olie.
Oude koffiesurrogaten
Het is gebleken dat, toen de samenstelling van
koffiesurrogaten nog niet aan voorschriften gebonden
was, er pakjes verkocht werden waarin o.a. bittere
lupinen, die schadelijk voor de gezondheid zijn,
verwerkt waven. Verder gedroogd koffiedik en
allerlei bloembollen.
Consumptie-ijs
Van gewoon consumptie-ijs werden wat meer
monsters genomen, room-ijs kwam minder voor.
Van de 375 onderzochte monsters consumptie-ijs be
vatten er.56 te veel becteriën (meer dan 100.000 per
c.c.). 9 coli-bacteriën, 22 vertoonden een positieve
reactie van Storch. 61 Monsters hadden een bac
teriën-cijfer tusschen 25.000 en 100.000. Van 32 mon
sters room-ijs bevatten er 8 te weinig room, van
4 was 'het baeteriëncijfer te hoog. 1 bevatte coli-
bacteriën en 5 reageerden positief met de reactie van
Storch. Bij de bereiders werd op een meer hygiëni
sche behandeling aangedrongen en op verbeteringen
gewezen. De indruk werd verkregen, dat deze
voorlichting wel succes had.
Zeep
Verschillende zeepsoorten en zeeppoeders bevat
ten te weinig Vetzuur terwijl vrij alkali of water
glas aanwezig was. Bij zelfwerkende waschmiddelen
was zoowel het actieve zuurstof als het vetgehalte
te laag. Er kwamen talrijke waschmiddelen voor
onder fantasienamen, waaruit de samenstelling en
de al of niet schadelijke werking, niet bleek. Zoo
veel mogelijk werd er naar gestreefd deze afwij
kingen te bestrijden.
Uitreiking inlegvellen te Haarlem
WOENSDAG O EN R.
Voor de uitreiking van inlegvellen voor de distri
butiestamkaart is het morgen Woensdag de beurt aan
de letters O en R. Bon dertien van de reservekaart
moet worden ingeleverd.
Hooge straffen voor clandestiene
slachters
Twee Haarlemmers slachtten 24 kalveren
Johannes van Anema te Haarlemmerliede werd
wegens het slachten van twee varkens tot zes
maanden gevangenisstraf veroordeeld. Nicolaas
Wempe te Haaarlem werd wegens medeplichtigheid
tot 4 maanden gevangenisstraf veroordeeld. De
varkens waren voor eigen gebruik bestemd. De
slachtingen hadden plaats gehad na het in wer
king treden van het Economisch Sanctiebesluit.
Jacobus Theodorus Antonisse en Berend Jan van
der Sluys beiden te Haarlem werden ieder tot 5
maanden gevangenisstraf veroordeeld. Zij hadden
in Juli en Augustus van het vorige jaar 24 kal
veren geslacht. Beiden waren reeds eerder door
den Haarlemschen Economischen Rechter veroor
deeld.
Haarlemsche Politierechter.
EÉN ZONDERLINGE HUURDER.
Een huurder verliet zijn woning en nam daarbij
verschillende dingen mee, (o.a. een groot, mooi vloer
zeil), die hem bij het huren van het perceel waren
afgestaan om te gebruiken, maar niet om te b e-
h ou den. Hij zeide toen, dat de makelaar hem het
recht op die zaken had gegeven, maar zooals te be
grijpen is, was daarvan geen sprake.
Nu, voor den Politierechter, beweerde hij, dat hij
zich niet bewust was geweest, door medeneming der
verschillende artikelen, zich aan een misdrijf te heb
ben schuldig gemaakt. Hij dacht dat hij alles mocht
houden!
Intusschen had de eigenaar, door de verkeerde han
deling van den huurder, f 70 onkosten gehad.
De zonderlinge huurder kreeg, conform den eisch,
f 30 boete of 30 dagen hechtenis, met last tot afgifte
van de medegenomen goederen.
IN DRONKENSCHAP.
Een sleger te Haarlem mhad in December van het
vorig jaar bij de firma Gerzon een ruit van f 100.
waarde ingetrapt en zich daarna uit de étalage ei
overhemd en twee dassen toegeëigend:
De Officier vestigde de aandacht op het blanco
strafregister van verdachte en was overtuigd, dat deze
den diefstal niet zou hebben gepleegd, als hij niet
dronken was geweest. De eisch luidde 3 weken ge
vangenisstraf, het vonnis f 25 boete of 25 dagen hech
tenis en vergoeding van de schade aan de firma
Gerzon.
WINKELDIEFSTAL.
Een gehuwde Haarlemsche juffrouw had een japon
bij de firma C. en A. Brenninkmeyer weggenomen.
Zij had de japon toen de verkoopster even afwezig
was, onder haar eigen japon aangetrokken en daar
over haar mantel aangedaan. Intusschen werd de
diefstal toch bemerkt.- Zij toonde nu veel berouw en
beloofde, dat „zoo iets nooit meer zou voorkomen".
..Mag ik asjeblieft een boete?" vroeg zij, toen de Of
ficier een gevangenisstraf van 1 week had gerequi-
reerd. De Politierechter wilde daaraan voor dezen
keer voldoen en veroordeelde haar tot f 40 boete of
40 dagen hechtenis.
DIEFSTAL VAN VET.
Niet minder dan dertien slagers kwamen nu in drie
groepen voor den rechter. Zij allen hadden zich in het
Openbaar Slachthuis van de door hen geslachte koeien,
telkens kleine gedeelten vet toegeëigend, ten nadeele
van de Ned. Veehouderij Centrale. Zij allen op één
na werden, conform den eisch. gestraft met f 15
boete of 15 dagen hechtenis. De ecne, die bijna 10
K.G. ontvreemd had. niet alleen voor eigen gebruik
maar ook om met St.- Nicolaas aan zijn moeder en
verdere familieleden te geven, hoorde 14 dagen gevan
genisstraf tegen zich elschen. waarvan de Politierech
ter 4 dagen afdeed. De Inspecteur van het Slachthuis,
die als getuige werd gehoord, deelde mede. dat deze
slager ook al gestraft was, doordat hem de toegang tot
het Slachthuis was ontzegd.
Zilveren doktersjubileum van
Tjebbo Franken
Ter gelegenheid
van zijn zilveren
doktersjubileum
op 23 Febr. a.s.
zal dokter Tjeb
bo Franken op
Zondag 22 Febr.
van 35 uur te
zijnen huize re
ceptie houden.
Er heeft zich uit
zijn patiënten
kring een comi
té gevormd, dat
den jubilaris bij
den aanvang de
zer receptie zal
complimeptee-
ren.
Dit comité be
staat uit de da
mes N. Pliester-
de Vries. E.
Kimman-Marti-
not. S. RhodiusBunge, F. Röell-Steenberghe en
de heeren Bekelaar, M. v. d. Bijl, M. Dixon, Taco
Mulder en H. Roosemalen.
Het comité „verwacht, dat veel patiënten ter recep
tie zullen komen en stelt zich ook voor dokter Fran
ken een herinnering aan dezen feestdag aan te bie
den,* waartoe patiënten, die dit zouden verlangen,
kunnen bijdragen door bemiddeling van het comité
lid Taco Muider, Nieuwe Gracht 53 (giro 33849).
Dokter Franken heeft zich behalve aan de genees
kunst ook gewijd aan tooneel en litteratuur. Van zijn
hand verschenen o.a. „Studentenhaver". „Tusschen
Leven en "Dood", „Lentekalveren", „Het Bloembollen-
boek", Rond het Huis van den Dokter" en „Leeuwke
de Geus". Ook voor het tooneel heeft hij zich altijd
bijzonder geïnteresseerd. Hij is sedert vele jaren lid
het Hoofflbestuur van het Ned. Tooneelver-
bond, hij is ook eenige jaren voorzitter van dit ver
bond
Tjebbo Franken
(archief H.D.)
De inwisseling der
radioluistervergunningen
's GRAVENHAGB Febr. Ter voorkoming van mis
verstand en onnoodige correspondentie wordt in verband
met de inwisseling der radio-luistervergunningen, de aan
dacht gevestigd op het volgende: Bij verordening van den
Rijkscomissaris d.d. 19 Dec. 1940. houdende maatregelen
op het gebied van den Ned. Omroep, gingen de technische
zendinrichtingen en goedgekeurde radio-distributie-cen-
trales in eigendom over naar het rijk en werd het P. T. T.-
bedrijf belast met de oprichting en het in stand houden
daarvan. Tevens werd het recht om radlo-uitzendin'gen te
ontvangen verbonden aan het bezit van een luistervergun
ning. Het P. T, T.-bediijf, c.q. de betrokken dienstafdee-
lingen. werd belast myt de heffing en administratie der
luisterbijdrage, het verleenen van ontheffingen en vrij
stellingen, en de controle op de naleving der voorschriften,
tegen overtreding waarvan hechtenis van ten hoogste zes
maanden of een geldboete van maximaal duizend gulden
kan worden gevordercf Den directeur-generaal der P.
T. T. werd de uitvoering dezer verordening opgedragen.
In een uitvoeringbesluit d.d. 27 Dec. 1940 vaardigde deze
hierop betrekking hebbende voorschriften uit.
De luisterbijdrage kan men voldoen door het plakken
an maandzegels voor den vijftienden van iedere maand,
of door storting of overschrijving op postrekening no.
400200 van het staatsbedrijf der P. T. T.. per kwartaal, half
jaar of heel jaar, voor den vijftienden dag van eiken
termijn. De luisterbijdrage der aangeslotenen op een
radio-distributiecentrale wordt automatisch verrekend bij
inning der abonnementskosten. Door de aansluiting zelve
worden dezen geacht in het bezit te zijn eener luister-
vergunning.
De gelegenheid tot inwisseling der lulstervergunningen
staat voor hen, die hun bijdrage voldoen door het plakken
van zegels, op voor ieder bepaalde dagen open aan de post
kantoren tot 12 Maart. Wie voor dien datum daartoe geen
gelegenheid heeft gehad, moet de volgeplakte kaart op
zenden naar de derde afdeeling hoofdbestuur P. T. T.,
afdeeling administratie luistervergunning, te 's Graven-
hage. Hij is feitelijk in overtreding.
Degenen, die hun luisterbijdrage voldoen door giro-stor
ting krijgen hun nieuwe luistervergunning toegezonden.
Wie een luistervergunning had. behoeft dus niet opnieuw
aangifte te doen van het bezit van een radio-toestel.
Evenmin dienen aangeslotenen van een radio-distributie-
centrale aangifte te doen aan bovengenoemd adres Slechts
in geval van aan- of afschaffing van een toestel dient
aangifte te worden gedaan met gebruikmaking van een ten
postkantore verkrijgbaar formulier en voorts op dezelfde
wijze bij verhuizing uiterlijk 7 dagen daarna. Voot het
indienen van verzoeken tot ontheffing of vrijstelling dient
een eveneens ten postkantore verkrijgbaar formulier te
worden ingevuld, tdat na volledige en duidelijke invulling
en onderteekening in de daarbij verstrekte enveloppe
rechtstreeks kan worden doorgezonden naar het gemeen
tebestuur.
Voor verdere inlichtingen wende men zich tot de post
kantoren, voor de verzftrging der radioprogramma's uit
sluitend tot den Ned. Omroep te Hilversum. (A. N. P.).
EXAMENS
DIVERSE.
Geslaagd voor diploma C scheepswerktuigkunde de
heeren J. Kroon en G. Oostendorp, beiden te Haarlem;
geslaagd voor het eerste deel van diploma C de heer A.
Mooij, te Haarlem.
NED. VROUWEN ELECTRICITEITSVEREENIGING.
De afd. Haarlem van de Ned. Vrouwen Electricï-
teitsvereeniging houdt Donderdag 19 dezer een leden
vergadering in Brinkmann. Nadat voor de pauze de
gebruikelijke agendapunten der jaarvergadering zijn
behandeld zal mevrouw A. Wolthers-Arnolli een in
leiding houden over het onderwerp: „Wat doet de
N.V.E.V. voor de vrouwen in oorlogstijd".
De algemeene jaarvergadering der vereeniging zal.
blijkens een mededeeling op de convocatie, in April
te Haarlem worden gehouden.
GEBEDSURE VOOR VROUWEN.
Te Haarlem zal op 20 Februari een gebedssamen
komst worden gehouden in de kapel van Bethesda
Sarepta, Hazepaterslaan 26.
De ontvangst voor deze samenkomst, die onder lei
ding staat van mevrouw A. Drost-Felix, heeft te
kwart voor vier plaats.
TWEE VROUWEN DOOR KOLENDAMP BEDWELMD
's-GRAVENHAGE, 14 Februari. Een werkster,
die zich gistermorgen naar een perceel aan de Bego
niastraat begaf, dat bewoond wordt door de gezusters
H. en F. van Z., resp. 65 en 64 jaar oud. vond het
vreemd, dat op haar herhaald bellen niet opengedaan
werd. Daar zij zeker wist, dat de beide dames op dat
oogenblik thuis waren, waarschuwde zij een agent,
die via de woning van de buren en een bovenlicht
het huis binnendrong. Hier trof hij de beide bewoon
sters in bewusteloözen toestand voor de kachel aan.
Zij zijn naar het Roode Kruisziekenhuis overgebracht.
Bij een nader onderzoek bleek, dat de kachel te veel
gesloten was geweest, waardoor zich kolendamp ont
wikkeld had. Een der zusters, die inmiddells verhoord
kon worden, vertelde dat zij Woensdagavond be
dwelmd geraakt was. De andere dame was hedenoch
tend nog niet tot bewustzijn gekomen. Haar toestand
is ernstig.
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van J5 tot cn met 21 Februari:
5ro°5 J ra".tB' Brood of gebak
09B Brood rants.
09A Vleesch 1 rants. Vleesch of
09B yi.waren rants. vleeschwaren
Van 8 tot en met 21 Februari:
08A Aardappelen l.}4 K.G. Aardappelen
08B Aardappelen fcj K.G. Aardappelen
Van 15 Februari tot en met 28 Februari;
09A Aardappelen K.G. Aardappelen
09B Aardappelen y2 K.G. Aardappelen
Van 25 Januari t.m. 21 Februari:
197 Algemeen 1 K.G. Suiker
05C en 05D res. 50 gr. Cacao
198 Algemeen 500 gr. Jam
199-202. 1 rants. Bloepi brood of gebak
06D en 07D res. 250 gr. Rijst
203 Algemeen 250 gr. Havermout of
Peulvruchten
209 250 gr. Gort
210 100 gr. Vermicelli of maïzena
204-208 100 gr. Kaas
0CA-09A Melk I 3y, L. Melk
06B-09B Melk I 1 $4 L. Melk
Van 10 Februari tot en met 18 Februari:
08 Boter 125 gr. Boter
08 Vet 125 gr. Boter zonder reductie
of margarine
(De geldigheidsduur van de bonnen 06 en 07 is ver
lengd tot en met Dinsdag 18 Februari)
Van 19 t.m. 27 Februari:'
09 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. Rundvet
Van 8 Januari t.m. 21 Februari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
94B, 04C, 04D Reserve 1 ei
Van 28 December t.m. 21 Februari:
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
Van 8 Februari tot en met 21 Februari:
212 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep Bon G toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 28 Februari. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m 30 April.
Japanners brachten reeds
33 duikbooten tot zinken
TOKIO, 16 Febr. (D.N.B.) In zijn heden voor den
Rijksdag gehouden rede heeft de minister van marine
admiraal Sjimada medegedeeld dat de Japanners se
dert het uitbreken van den oorlog met Engeland en de
Ver. Staten in tota.al 33 vijandelijke duikbooten tot
zinken hebben gebracht.
Reeds tijdens den veldtocht op Malakka opereerden
Japansche duikbooten in de Indische wateren. Zij
belemmerden daar het vijandelijke handelsverkeer en
de étappe-verbindingen van den vijand. Door den val
van Singapore is Japan in «staat zijn controle ter zee
en in de lucht ook tot den Indischen Oceaan uit te
strekken.
Sovjets verliezen ruim 2000 man
in den Zuidelijken sector
Mislukte doorbraakpoging bij Leningrad
Het D.N.B. meldt: Nadat de bolsjewisten reeds den
13en Februari in een sector van het Zuidelijke deel
van het Oostelijk front 2.000 man hadden verloren,
zetten zij den 14en Februari hun aanval op de Duitsche
stellingen voort. Weer sloegen de onvermoeid strij
dende Duitsche troepen de poging van den tegenstan
der af. Tot den avond van den 14en Februari bleven
alleen voor de linies van een corps in dit gebied 2250
gesneuvelde bolsjewisten liggen.
Van bevoegde zijde wordt verder aan het D.N.B.
gemeld: Terwijl op verscheidene plaatsen van den
Noordelijken sector van het Oostelijke front plaatse
lijke bolsjewistische aanvallen, die zonder uitwerking
bleven, den 14den Februari werden afgeslagen, heb
ben ook voor Leningrad Duitsche troepen een poging
tot doorbraak der bolsjewisten, die met sterke infan
terie strijdkrachten werd ondernomen, verijdeld. Of
schoon deze aanval door vijandelijke artillerie en
enkele pantserwagens werd gesteund, gelukte het den
bolsjewisten, die in breede en dicht opeenvolgende
golven opereerden, nergens in de Duitsche linies door
te dringen. Het goed geplaatste afweervuur van Duit
sche infanterie en artillerie sloeg de bolsjewistische
formaties, die voor den aanval gereed stonden, 'reeds
voor de Duitsche stellingen onder zoo groote verliezen
uiteen dat de bolsjewisten zich na eenigen tijd reeds
weer moesten terugtrekken. Desondanks herhaalde de
vijand in den loop van den dag zijn aanvallen op de
zelfde plaafs nog eenige malen zonder zijn doel te be
reiken. Den avond van den 14den Februari werden op
het slagveld ongeveer 800 gesneuvelde bolsjewisten
geteld.
UIT HET HAARLEMSCHE POLITIERAPPORT.
Door de recherche is een 54-jarige schilder aangehou
den, die eenige broodbonnen heeft vervalscht en deze
wilde "gebruiken. Tegen den man is proces-verbaal opge
maakt.
In een warenhuis alhier is een 53-jarige vrouw uit Hll-
legom aangehouden, die aldaar enkele winkelartikelen
had weggenomen. Tegen haar is proces-verbaal opgemaakt.
ZURICH 17 Febr. (A. N. P.) Zondag j.l. zijn ip Zürich
wielerwedstrijden gehouden. Behalve de Duitschers Kllian.
Vope! en Lohmann startten ook onze landgenooten Van
der Voort en Peilenaars in een koppelwedstrijd van drie
uur Het werd een klinkende overwinning voor de Neder
landers. Zij legden in deze drie uur niet minder dan ruim
137 K M. af en maakten dus een uureemiddelde van 45.87"
K M. Dit beteekende dus een mooie revanche op Kilian-
Vöpel. waarvan onze landgenooten op dezelfde plaats twee
weken geleden verloren. De Duitschers moesten thans met
de derde plaats genoegen nemen, met twee ronden achter
stand. Als tweede plaatste zich het Italiaansche koppel
Rossi—Vanni op een ronde achterstand
VERDUISTEREN van 18.55 tot 8.52
Maan 17 Febr. onder 21.37,18 Febr. op 10.12
Aan hot Oost
front. Eon af-
deeling van een
divisie op
marscli met
haar wagen
trein. Ondank?
de heersohende
koude trekken
de mannen
vastberaden
naar hun nieu
we stellingen.
Orbls-
Holland
P.K.8chmidt
Bijgaande kaart geeft
't eiland Sumatra weer.
In hel Zuid-Oosten bij
het eiland Hanka vindt
men de stad Palembang
die thans door de Ja
panners is bezet. Palerrt-
bang Ligt aan de Moesi.
83 km. van de kust en
telt 109.000 inwoners.
De stad bezit uitgestrek
te olievelden. Do voor
naamste cultures van
dc omgeving zijn rijst,
koffie, tabak, rubber en
katoen.
_RL='.:Ls7.Li_
I ILJ
LiMPotufbcue DöracTEu
PM.CMB&U&
QjfiMBl
6CUK0ELEU
SUMIlTPAb WC5TlArtT
TfiPfi.UOCLl
PKXIW CU OUDCPUOOOlO UO
*AU&KA - -
asisTruT ces Buuron
JÖÜVERWEMEUTEKI
95TKU5T VAU SUMATBA
'rVI
KAART VA N RELT
Singapore wordt basis voor
Japansche operaties
Vestingen onmiddellijk na de
capitulatie in bezit genomen
TOKIO, 17 Februari. (D N.B.) Majoor Nakaji-
ma, van de persafdeeling van het Japansche le
ger, heeft_ Maandagavond in een radiotoespraak
Singapore de beste basis genoemd voor de toe
komstige Japansche operaties. Over de beteekenis,
die Singapore voor Engeland gehad heeft, zeide hij:
„Engeland beheerschte eens de zeven zeeën en bezat
een vijfde deel van de geheele wereld, maar voor het
grootste deel lagen de Britsche bezittingen in Azie.
Landen als Indië, Birma. Malakka en Australië vorm
den de grondslagen van de Britsche hegemonie in de
wereld. Singapore was niet alleen het voornaamste
steunpunt voor de beheersching van Azie. doch ook
voor de ontplooiing der Britsche wereldpolitiek. Na
schildering van de moeilijkheden met klimaat en
terrein op Malakka, roemde majooj Nakajima het
tempo van den Japanschen opmarsch. De troepen heb
ben op Malakka hun opmarsch over duizend K.M. zon
der pauze voortgezet. De veldtocht toont vooral de
flinkheid van de Xapansche gemotoriseerde eenheiden
aan. De sterke Japansche formaties, die als reserve m
den veldtocht van Malakka zijn achtergehouden, kun
nen thans in andere gebieden optreden", zoo besloot
majoor Nakajima.
Onmiddellijk na de capitulatie van Singapore neb
ben Japansche vlootstrijdkrachten. naar Domei meldt
de vestingen op en om het eiland Singapore in bezit
genomen en tegelijkertijd een aanvang gemaakt met
het opruimen der mijnen in de wateren in de omge
ving Intusschen hebben schepen der Japansche vloot
hun aanvallen op schepen voortgezet, die uit Singa
pore-waren gevlucht.
De Britsche strijdkrachten, die op de eilandvestmg
tot de overgave genoodzaakt werden, zouden ongeveer
60.000 man sterk zijn, van wie on8eveer 15 000 Engel-
sche en 15.000 Australiërs, de overige 30.000 Indiërs
Voorts wordt bekend dat zich in de stad Singapore op
het oogenblik van de bezetting nog ongeveer een mil-
lioen menschen bevond, onder wie 120 E^gelsche vrou
wen en kinderen.
Het keizerlijke hoofdkwartier maakt bekend dat
Singapore voortaan een nieuwen naam zal dragen. De
vroegere Britsche vesting zal van nu af aan heeten
Sjonanko. (Lichtende Zuidhaven).
MORGEN OFFICIEELS FEESTEN-
IN JAPAN.
TOKIO 16 Februari. (D.N B.) Naar hier bekend
wordt gemaakt, zullen de offieieele feesten ter gele
genheid var. den val van Singapore in heel Japan
plaats vinden op 18 Februari a.s.
Tojo over Jen val van Singapore
Alle belangrijke Britsche en Amerikaan'sche
steunpunten in Oost-Azië in Japansche
handen
De Japansche premier Tojo heeft in een uit
voerige verklaring in den Rijksdag znn standpunt
bepaald omtrent de situatie in Oost-Azie nai de
capitulatie van Singapore, zoo meldt het D.N.B.
uit Tokio.
De val van Singapore, aldus verklaarde hij, be-
teekent de bezetting van alle belangrijke Britsche
en Amerikaansche steunpunten in Oost-Azie door
de Japansche troepen. De Japanners zullen voort
durend de operaties in Birma voortzetten om de
Britsche militaire steunpunten te veroveren en om
dezen Anglo-Amerikaanschen ravitailleeringsweg
voor Tsjoengking te blokkeeren.
De Japanners denken er in het minst niet aan
de Birmeesche bevolking als hun vijand te be
schouwen. Als deze bevolking bereid is met Japan
samen te werken bij de afschudding van de oude
Britsche kluisters, zal Japan aan de bevolking
gaarne zijn positieve medewerking verleenen bp de
vorming van een „Birma voor de Birmeezen".
Tojo merkte voorts op dat Voor-Indië thans
de beste gelegenheid heeft om het meedoogenlooze
despotisme van Groot-Brittannië af te schudden en
deel te nemen aan den opbouw van de Groot-Azia-
tisehe welstandssfeer.
Tojo verzekerde voorts dat Japan ook de wen-
schen en de traditie der bevolking van Ned.-Indie
-zal respecteeren, indien deze de bedoelingen van
Japan begrijpt en bereid is aan den opbouw van
een' grooter Oost-Azië mee te werken.
Omtrent het China van Tsjoengking merkte Tojo
op dat dit met het oog op den voortdurenden op
marsch der Japansche troepen in Birma veroordeeld
is binnenkort afgesneden te worden. Het bewind
van Tsjang-Kai-Sjek is geïsoleerd en hulpeloos en
Japan is voornemens dit bewind met alle vast
beradenheid den doodsteek toe te dienen. De staats
man gaf evenwel de verzekering dat Japan's stand
punt jegens de bevolking van China dusdanig is dat
het streeft naar broederlijke aaneensluiting met
haar.
Nopens Zuid-Amerika en andere neutrale lan
den verklaarde Tojo dat hij de vaste overtuiging
koestert dat zij de werkelijke bedoelingen van Japan
begrijpen en zich niet onder pressie van Amerika
en Engeland genoopt zullen zien voor deze landen
de kastanjes uit het vuur te halen.
Met betrekking tot Australië en Nieuw-Zeeland
heeft Tojo in zijn reeds gemelde rede verklaard,
dat deze landen een onnoodigen oorlog, waarbij
zij zich op de Vereenigde Staten en Groot-Brit
tannië zouden moeten verlaten dienen te vermijden.
De toekomst van Australië zal ervan afhangen, of
het tegenover Japan een rechtvaardige en billijke
houding aanneemt.
Overigens mag de val van Singapore, aldus ein
digde Tojo. niet leiden tot verslapping van het mo
reel van het Japansche volk tot aanmatiging Japan
zal nog nauwer samenwerken met zijn oondge-
nooten en de militaire operaties krachtig voort
zetten om de vernietigendste slagen toe te brengen
aan de Ver. Staten, Groot-Brittannië en hun satel
lieten.
Toen Tojo in het parlement verscheen werd hij
met spontaan gejuich verwelkomd. Zelden heeft
het "parlement een zoo gedenkwaardige bijeenkomst
gehouden. Beide huizen waren overvol, evenals de
diplomatenloges. De rede van Tojo werd steeds
weer door bij vals betuigingen onderbroken.
Duitschland strijdt voor Europa.
Ingesloten bolsjewistische
formatie vernietigd.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FuHRER, 16 Fe
bruari. (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
„In den centrale sector van het Oostelijk front
werd een der ingesloten vijandelijke formaties ver
nietigd. Achthonderd gevangenen en 42 kanonnen
vielen ons- in handen. Ook in de andere frontsec
toren leed de vijand nieüwe zware verliezen. In
den strijd tegen de bolsjewistische luchtstrijdkrach
ten werden gisteren bij twee eigen verliezen 46
vijandelijke vliegtuigen vernield.
In het Kanaalgebied plaatste een blokkadebreker
in een kort gevecht met vijandelijke motortorpe-
dobooten verscheidene treffers. De ondergang van
een Britsche motortorpedoboot is waarschijnlijk.
In Noord-Afrika hadden plaatselijke aanvallen
van Duitsch-Italiaansche strijdkrachten een ge
slaagd verloop.
Op Malta werden door bomtreffers van Duitsche
formaties gevechtsvliegtuigen aanzienlijke vernie
lingen onder de militaire installaties cn kade-in
richtingen van de haven van La Valetta aangericht
Bij luchtaanvallen op vliegvelden van het eiland
werden drie op den grond staande Britsche bom
menwerpers vernield en benzine-dépöts in brand
geworpen. In luchtgevechten boven Malta en in het
Oostelijk deel van de Cyrenaica schoten Duitsche
jagers zonder eigen verliezen 15 Britsche vliegtui
gen neer.
In het slagen van de doorbraak onzer zeestrijd-
krachten door het Kanaal hebben de onder bevel
van kapiteln-ter-zee en commodore Ruge staande
mijnenvegers alsmede escorte-vaartuigen een groot
aandeel gehad".
Val van Palembang.
Te Batavia bevestigd.
Naar het A.N.P. uit Stockholm verneemt!, beves
tigt de Londensclie nieuwsdienst, dat de Japan
ners Palembang hebben bezet.
De Britsche Nieuwsdienst noemt het verlies van
het Ned. Indische oliecentrum Palembang „een
zwaren slag". Deze dienst meldt verder dat het
grootste deel van Sumatra, vooral de olievelden in
het Noorden, reeds zijn afgesneden. Den geallieer
den blijven nog slechts de petroleumvelden van Java
over. die echter, naar de Britsche Nieuwsdienst
constateert, niet toereikend zijn om hun behoeften te
dekken.
(V.P.B.). Palembang een stad mei ruim 100.000
inwoners, waaronder 1900 Eui-opeanen, ligt aan de
Moesi, die met haar vele zijrivieren het grootste
gedeelte der residentie Palembang afwatert. Hoewel
de stad op vrij grooten afstand van de monding ligt,
is zij voor groote zeeschepen bereikbaar. Door deze
omstandigheid en door culturen en mijnbouw in
wijden omtrek heeft Palembang zich tot oen belang
rijke handelsstad met uitvoer van rubber, koffie,
steenkool en olieproducten ontwikkeld. Daartoe
werkt ook de spoorlijnverbinding met de olie- en
steenkoolvindplaatsen mede, terwijl Palembang
door. het vliegveld bij Talangbetoetoe in het lucht
verkeer was opgenomen.
De oliewinning geschiedt o.m. bij Moearaenim en
Lahat, eenige honderden kilometers ten Westen van
Palembang gelegen, en de ruwe olie wordt in pijp
leidingen naar Palembang vervoerd. De exploitatie
is in handen van de Bataafsche en de Nederlandsrihe
Koloniale Petroleum Maatschappij. Bovendien gaat
de olie uit het Djambigebied, waar de Ned. Indische
Aardolie Maatschappij werkzaam is. in een onder-
grondsche leiding van 268 kilometer lengte naar
Palembang. Totaal wordt op Sumatra ruim 4' mil-
lioen ton olie, d.w.z. ruim de helft der Ned. Indische
productie gewonnen.
De raffinaderijen bevinden zich enkele kilometers
ten Oosten der stad aan de Moesi..Zij zijn de groot
ste van Ned. Indië. De installaties van de Bataafsche
bij Pladjoe hebben een capaciteit van 2.35 millioen
ton jaarlijks, terwijl die van de N.K.P.M. nog iets
grootere capaciteit bezitten.
Vluchtelingen uit Singapore
te Batavia
Verplaatsing van het geallieerde opperbevel
naar Australië verwacht
GENèVE, 16 Februari. Het D.N.B. meldt: In
een speciaal bericht, uit Batavia meldt de „Daily
Mail" dat Batavia op het oogenblik door vluchte
lingen uit Singapore en van het Maleische schier
eiland wordt overstroomd. Geen der vluchtelingen
kan beweren dat hij gemakkelijk heeft kunnen
vluchten. De schepen, waarmede de vluchtelingen
naar Batavia voeren, zijn onderweg door de Ja
panners getorpedeerd of minstens uit de lucht aan
gevallen. De meeste vluchtelingen bezitten nog
slechts de kleeren die zij dragen en deze
ontbreken zelfs bij velen. Tenslotte meldt de
„Daily Mail" dat de militairen in Batavia reeds er
van spréken dat het opperbevel van de geallieerden
in Oost-Azië spoedig naar Australië zal worden
overgeplaatst.
Australië treft uitgebreide
verdedigingsmaatregelen
„Eikeen in dienst der regeering"
STOCKHOLM, 17 Februari. (D.N.B.). Naar de
Britsche Nieuwsdienst uit Sydney meldt, heeft de
Austalische minister-president, Curtin, bekend ge
maakt dat de ministerraad aan het oorlogskabinet
heeft opgedragen de noodige maatregelen te nemen
om de geheele bevolking en alle hulpbronnen des
lands, zoowel de menscnelijke als de materieele,
voor de verdediging te mobiliseeren. Curtin voegde
hieraan toe: dat wil m. a. w. dit zeggen dat elk
menschelijk wezen in dit land, of het wil of niet. zich
thans in dienst der regeering bevindt om voor de
verdediging van Australië te werken.
