Italiaansch weermachtsbericht
Britten verliezen zeven
koopvaarders, een torpedojager en
een escortevaartuig.
Het Italiaansche weermachtsbericht van Maandag
luidt als volgt:
„Lucht- en zeestrijdkrachten van de spil hebben in
succesrijke welberekende samenwerking een schitte
rend succes behaald door op tc treden van de ver
schillende steunpunten in de Middellandsche Zee uit.
Het groote vijandelijk^ convooi, dat gesignaleerd
werd door onze verkenning bij zijn poging om ver
deeld in verscheidene groepen en onder" sterk escorte
van Alexandrië uit Malta te bereiken. werd weer
herhaaldelijk aangevallen. Een deel van het convooi
werd vernietigd, een ander deel gedwongen rechts
omkeert te maken.
Tijdens de gevechtshandelingen van 13 tot 15 dezer
zijn in totaal, naar is geconstateerd, zevjn koopvaar
ders, een torpedojager en een klein escorteschip ir
den grond geboord. Acht koopvaarders, vijf kruisers
cn twee torpedojagers werden beschadigd, twee vlieg
tuigen vernietigd.
Ook in Cyrenaïca heeft de Duitsche en Italiaansche
luchtmacht bijzonder levendige bedrijvigheid ont
plooid. Zij bestookte in scheervlucht op stoutmoedige
wijze auto's, artilleriestellingen en troepenconcentra
ties van den tegenstander met mitrailleurvuur en
bracht hem zeer zware verliezen toe.
Escadrilles van onze jagers hebben in den strijd met
een groot aantal Curtiss-toestellen vier tegenstanders
neergeschoten en vele andere getroffen. Een onzer
toestellen is niet teruggekeerd.
Duitsche en Italiaansche formaties hebben herhaalde
malen de doelen op Malta met zichtbaar succes met
bommen bestookt. Omvangrijke branden werden nog
op groolen afstand van het. eiland tijdens den terug
tocht door de vliegers waargenomen.
Een onzer duikbooten is niet op haar basis terug
gekeerd.
De vijand heeft zonder succes aanvallen gedaan op
Tripolis cn Benghazi. Talrijke bommen die Zondag in
de eerste ochtenduren werden uitgeworpen boven
Augusta Cyracuse en Floridia. beschadigden enkele
gebouwen zwaar. Deze aanvallen eischten enkele
dooden en gekwetsten onder de burgerbevolking".
De verklaring van Cluircliill
Duitsche stemmen over de rede van den
Britschen premier
BERLIJN, 16 Februari. Het A.N.P. meldt: In
i Duitsche politieke kringen is de geresigneerde toon
opgevallen van Churchill's rede ter gelegenheid van
de capitulatie van Singapore, waaruit de politieke,
militaire cn organisatorische onbekwaamheid van
den Britschen staatsman spreekt.
De bewering dat Churchill de doodgraver van het
Imperium is geworden, wordt volgens toonaangeven
de kringen in de Wilhelmstrasse ten volle bevestigd
door zijn laatste rede.
Op de vraag of de oppositie in Engeland, die
Churchill ondubbelzinnig heeft bedreigd, te Berlijn
van bijzondere beteekenis wordt geacht, verklaarde
men dat de oppositioneele stroomingen uiteraard
met belangstelling worden waargenomen. Het heeft
evenwel geen z:n beschouwingen ten beste te geven
of Churchill blijft dan wel moet gaan, want onaf
hankelijk daarvan blijft het feit bestaan dat
Engeland zoowel in het eene als in het andere ge
val den oorlog zal verliezen.
De diplomatieke correspondent van het D. N. B.
schrijft: De radiorede van Churchill is meer dan een
bewust „pastpraal" gehouden overzicht van den toe
stand. Dit overzicht is een Mea Culpa (door mijn
schuld) en een bekentenis van den va-banque spe
ler, die, gewaarschuwd als hij is voor den chaos
die na hem komt, zich nog een laatste kans ver
schaft en door. het dreigen met drastische, in
Bijbelsche woorden vervatte maatregelen de opposi
tie in eigen huis den mond wil snoeren. Het is niet
onze taak ons bezig te houden met de eventueele
uitwerking van Churchill's gedachtengang - op de
breede massa van het Britsche volk. doch het is
wel de moeite waard aan de hand van deze ge-
da chtengangen te toonen met welk een driestheid
Winston Churchill zijn volk, de .openbare meening
der wereld en misschien zelfs zich zelf zand in de
oogen zou willen strooien.
De Britsche minister-president probeert zich er op
te beroepen dat hij alles gedaan heeft om de deel
neming van Japan aan den oorlog en zoodoende de
catastrofen, zooals die van Singapore, te vermijden.
Tevens echter heeft hij de deelneming van de
Vereenigde Staten aan «ten oorlog als een bijjonder.
ja als het grootste door hem behaalde succes ge
vierd. Hij ze|ft o.a.: „Hiervan heb ik gedroomd,
hiernaar heb ik gesteefd, hiervoor heb ik gestreden
en thans is dit alles werkelijkheid geworden".
Hiermede bevestigt hij dat hij de uitbreiding van
den oorlog ook 'in den Stillen Oceaan nastreefde
en via den omweg over Japan de Vereenigde Staten
het snelste in den oorlog wist te sleepen. Hiervoor
pleit ook het feit dat de onderhandelingen van den
specialen'Japanschen ambassadeur Koeroesoe te
Washington, als gevolg van den Britschen invloed
op hef Witte Huis, zijn mislukt. Zoodoende past
het Churchill niet te weeklagen over de verwoesting
van schoone landstreken in Oost-Azië, dit is zijn
schuld. Het verrassingsmoment, waarvan hij met het
oog op het vastberaden handelen van Japan gewag
maakte, gaat niet op, daar hem de verplichtingen,
\*oortvloeiende uit het driemogendhedenpact niet
onbekend waren. Kortzichtigheid, illusies en struis
vogelpolitiek zijn in ieder geval nooit de kenmerken
van een groot staatsman geweest. Kenmerkend voor
Churchill en daarmede voor het Britsche denken is
thans het heil van buiten te verwachten, in dit ge
val van China en de Sovjet-Unie, waarop hij zijn
laatste hoop stelt.
Vermeld dient nog te worden dat plotseling voor
Churchill ook Indië en Birma miet meer tot gehoor
zaamheid verplichte koloniën zijn, doch toegespro
ken worden als „loyale vrienden". Het appel van
Churclvil tot de Sovjet-Unie krijgt eveneens een
bijzondere beteekenis door het feit dat vele kringen
in Engeland, met Cripps aan het hoofd, op hetzelfde
oogenblik de Russische erfopvolging van de Britsche
traditie van. den vastelandsdegen proclameeren,
nadat reeds andere kringen zich verzoend hebben
met de erfopvolgingsplannen der Vereenigde Staten
in de overzeesche bezittingen van Groot-Brittanmië".
Ook boven deze laatste rede van Churchill staat
het motto: „de doodgraver van het imperium".
Na den val van Singapore
Gedrukte stemming in Engeland
STOCKHOLM, 16 Febr. Het A.N.P. meldt:
De bekende Lo'ndensche commentator Robert
Johnston heeft voor de radio verklaard: „In
Groot-Brmannië heerscht thans een stemming als
na Duinkerken. Ik kan niet nalaten", zoo zeide
Johnston, „te 'wijzen op dezelfde atmosfeer die be
stond in den tijd toen de Britsche bevolking zich
geplaatst zag tegenover het donKerste uur van haar
duizendjarige geschiedenis. In het leven van het
Engelsche volk is een zeer groote' verandering ge
komen. De grootste militaire ramp, welke ooit is.
voorgekomen, is met een snelheid als van een
meteoor gekomen. Engeland weet", zoo besloot
Johnston, „dat het leeft in een tijd, vol van ge
varen als nog nooit tevoren".
De marinedeskundige van de „Daily Express"
schrijft dat de val van Singapore de zwaarste slag
is voor de Britsche marine'sinds het uitbreken van
den oorlog. De Japanners kunnen nu probeeren den
Indischen Oceaan te isoleeren en te controleeren.
Thans komt de vraag op waar de geallieerden hun
groote schepen kunnen laten herstellen. Hongkong
en Singapore zijn verloren, de Amerikanen hebben
Manilla verloren en Rangoon wordt bedreigd.
De politieke correspondent van de „Evening
Standaard" meldt dat Churchill in de eerstvolgen
de zitting van het Lagerhuis nadere bijzonder
heden over den val van Singapore alsmede over
het zeegevecht in het Kan^l met Duitsche oorlogs
schepen zal verstrekken. Dezelfde correspondent
schrijft dat een aantal afgevaardigden tijdens deze
zitting opnieuw de vorming van een klein oorlogs
kabinet zullen eischen. Verder wordt het instellen
van een zelfstandig verdedigingsministerie, een
reorganisatie van de regleering, het vaststellen van
de voor den afloop van het gevecht in het Kanaal
verantwoordelijke instanties en de mededeeling
van nadere bijzonderheden over.de verdediging van
Singapore geëischt.
Voorts meldt de correspondent dat de adviseurs
van Churchill zich ditmaal verzet hebben tegen
het stellen van een motie van vertrouwen. Ook
zouden de voorstellen om de debatten in een ge
heime zitting te houden, van de hand zijn ge*
wezen.
AMERIKAANSCHE PERSSTEMMEN.
GENeVE, 16 Februari (D.N.B.) „De slag om
Malakka is met een totale Japansche overwinning
geëindigd en de slag om Nederlandsch-Indië waar
van zooveel afhangt, is met de bezetting van Pa-
lembang begonnen1', zoo schrijft Associated Press.
De Japanners zijn thans m staat hun winsten snel
te vermenigvuldigen en er moeten nieuwe, zware
slagen verwacht worden. De Vereenigde naties
maken een crisis door, welke haar geheele be
kwaamheid en besluitvaardigheid eischt.
Het blad Philadelphia record verklaart: „Terwijl
de geallieerden zich achter de straat van Johore
veilig waanden, evenals de Franschen achter hun
Maginotlinie, heeft' Japan gewerkt. Wij hebben de
kracht der Japanners onderschat en onze paraat
heid overschat".
„New York Sun" schrijft: het heeft geen zin de
Japansche overwinning te kleineeren. Het verlies
van Singapore beteekent meer dan het verlies van
een machtige vesting. De vereenigde naties moeten
onmiddellijk haar oorlogsprogram herzien.
„DE TAAK VAN' HET NEDERLANDSCHE VOLK".
HILVERSUM 16 Febr. Op Dinsdag 17 Februari van
18 45—19.00 uur zal over den zender Hilversum II de heer
Ernst Voohoeve. propagandaleider van de N. S B. en
raadsadviseur aan het departement van volksvoorlichting
en kunsten, een belangrijke bespreking geven over het
zevende punt van Musserfs programma, in de serie uit
zendingen: de taak van het Nederlandsche volk. (A. N. P).
RADIO PROGRAMMA
woensdag 18 februari 1942.
hilversum i, 415.5 m.
7.15 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 7.55
Gramofoonmuziek. 8.20 Ochtendgymnastiek. 8.30 B. N. O.
Nieuwsberichten. 8.45 Gramofoonmuziek. 9.15 Voor de huis-
jw. 9.20 Gramofoonmuziek. 11.01) Voor dè kleuters. 11.20
Orkest Willy Eberle. 12.00 Orgelconcert en viool. 12.40
B. N. O. Nieuws- en economische berichten. 13.00'Repor
tage. 13.15 Zang en piano. 14.00 Gramofoonmuziek. 14,15
Sylvestre Trio. 15.00 Voor de vrouw. 15.20 Pianovoordracht.
16.00 Bijbellezing. 16.20 Voor de jeugd. 17.00 Gramofoonmu
ziek. 17.15 B. N. o. Nieuws-, economische en beursberich
ten. 17.30 Nationale jeugdstormkwartier. 17.45 Zang. viool
en clavecimbel. 18.30 Volksgezondheid. 18.45 Gramofoon
muziek. 19.00 Actueel halfuur. 19.30 Melodie en poezie
(opn.) Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Centrales die be
schikken over een lijnverbinding met de Studio. 20.15 Om
roeporkest. 21.00 Gramofoonmuziek. 21.45 Ramblers. 21.45
b. N. O. Nieuwsberichten. 22.00—24.00 Gramofoonmuziek.
hilversum ii. 301.5 m.
7.15—8.45 Zie Hilversum I. 8.45 Gramofoonmuziek. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.40 Voordracht
11.00 Zang met pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 11.40
Gramofoonmuziek. 12.00 Frans Wouters en zijn orkest.
12.45 B. N. O. Nieuws-, en economische berichten. 13.00
Melodisten eri solist. 14.15 Uit Nederlands Gouwen. 14.30
Gramofoonmuziek. 16.00 Haagsche trio. 16.45 Gramofoon
muziek. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 B. N. O. Nieuws-,
economische- en beursberichten. 17.30 Romancers en solist.
18.15 Amusementsorkest en soliste. 19.00 B. N. O. Brabantsch
praatje. 19.10 B. N. O. Nieuwsberichten. 19.20 Omroep-
Volkszangkoor. 19.45 In en om de N. S. B. (Voorbereid
door de N. S. B.) 20.0p Fragmenten uit de opera „II Tro-
vatore". (Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Cenirales die
over een lijnverbinding met de studio bescthtkken). 21.00
Causerie „Uit oude tijden: „Ouderliefde". 21.15 Fragmen
ten uit de opera Martha. 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten.
22.00 Gramofoonmuziek. 22.10—22.15 Avondwijding.
Admiraal Hart gesneuveld
SJANGHAI. 16 Februari. Admiraal Thomas
Hart, die dpn 7en Februari, naar men zeide wegens
ziekte, het opperbevel over de geallieerde vloot in
den Stillen Oceaan aan den Nederlandsch-Indi-
j sehen vice-admiraal Helfrieh moest overgeven, is
volgens een bericht uit Soerabaja aan boord van
den Amcrikaanschen kruiser „Houston" gesneu
veld. De kruiser „Houston" werd den 4en Fe
bruari in den zeeslag bij Java met twee Nedcr-
landsch-lndischc kruisers tot zinken gebracht.
(D.N.B.)
„Moeder en kind" en de distributie
's-GRAVENHAGE, 14 Febr. Het A N.P. meldt:
Den laatsten tijd zijn eenige veranderingen aange
bracht in de verstrekkingen aan aanstaande en jonge
moeders, waardoor op den duur misschien eenig mis
verstand kan ontstaan. Vooral wanneer, zooals vaak
gebeurt, a s. moeders te rade gaan bij haar die de
blijde gebeurtenis al eenigen tijd achter den rug heb
ben. Ter vermijding daarvan leek het het A.N.P.
nuttig den heer de Hoo van het Centraal Distributie
kantoor een overzicht te vragen van de extra-ver
strekkingen* voor deze bijzondere categorie. Uit dit
overzicht kan men tevens zien voor welke aanvragen
een attest moet worden overgelegd, zoodat medicus of
vroedvrouw hiervoor slechts eenmaal behoeven te
worden lastig gevallen. Hieronder volgt bedoeld over
zicht:
LEVENSMIDDELEN.
Ingevolge de niéuwe regeling dd. 17 Jan. j.l. kun
nen a.s. en jonge moeders, gedurende 26 weken, n.l.
20 weken vóór den vermoedelijken datum van beval
ling en 6 weken daarna bonnen verkrijgen voor een
extra hoeveelheid van 3J/2 liter melk per week be
nevens, naar keuze, .1000 gram havermout per week,
óf 1000 gram gort per week, óf 1000 gram brood per
week, óf 750 gram brood 125 gram boter per week.
De uitreiking van deze extra-bonnen geschiedt dooi
den plaatselijken distributiedienst voor de geheele pe
riode van 26 weken tegelijk op aanvraag van belang
hebbende. Bij de aanvraag moet een attest van een
medicus of vroedvrouw^wórden overgelegd. De aan
vraagster kan bij de aanvraag opgeven hoeveel weken
zij, met inachtneming van het totaal van 26 weken
één van bovengenoemde keuzeartikelen wënscht te
ontvangen.
IXDUSTRIEELE ARTIKELEN
A.'Toiletzeep: A3n a.s. moeders, die op een attest
v.an een medicus of vroedvrouw extra-rantsoenbon-
nen voor melk. havermout enz. hebben ontvangen,
kan één bon „één rantsoen toiletzeep" wordwi ver
strekt. wanneer de bevalling thuis zal plaats hebben.
B. Vaste brandstoffen: Bij bevallingen kunnen sedert
27 October vorig jaar, extra-brandstoffen worden vert
strekt op vertoon van de distributiestamkaart van
de(n) jonggeborene. De extra-verstrekking kan ook
plaats hebben indien hét kind levenloos ter wereld
komt of wel kort daarna overlijdt. Inplaats van vaste
brandstoffen kan ook een extra-rantsoen gas of elee
triciteit worden toegestaan, waarvoor door den dis
tributiedienst een verklaring wordt afgegeven.
C. Textiel: Voor de baby-uitzet kan tegen overleg
ging van een schriftelijke verklaring van een genees
kundige of vroedvrouw aan de a.s. moeder een baby-
textielkaart worden uitgereikt. Voor het benoodigde
beddegoed voor een wieg of kinderledikantje kunnen
speciale punten worden verstrekt, terwijl voor be
kleeding van de wieg eveneens punten kunnen worden
afgegeven. Indien de bevalling thuis plaats heeft,
kunnen ten behoeve van de moeder speciale punten
voor beddegoed worden verstrekt. Voor een positie
japon worden in het algemeen geen speciale punten
verstrekt. Alleen indien de a.s. moeder op haar textiel-
kaart geen voldoende aantal punten meer beschik
baar heeft kunnen haar het ontbrekende aantal pun
ten worden afgegeven. A.s. Moeders kunnen voorts 3
a 4 maanden vóór de bevalling een speciale vergun
ning en speciale punten verkrijgen voor een positie
wintermantel, een positie-zomermantel en bustehou
ders.
Op een desbetreffende vraag deelde de heer de Hoo
nog mede, dat geringe stagnatie in de aflevering van
kindermeel en havermout veroorzaakt wérd door de
vervoersmoeilijkheden der afgeloopen periode. Te dien
aanzien legde hij echter geruststellende verklaringen
af. De aflevering daarvan zal geleidelijk weer normaal
worden.
Wat de aflevering van wol op punten betreft, kan
niet worden gegarandeerd dat deze in iedere zaak.
doch wel dat deze hier en daar verkrijgbaar is.
KLEINKUNST-CURSUS VAN DEN
NED. OMROEP GEOPEND.
AMSTERDAM, 16 Februari. Ekele maanden
geleden heeft de Ned. Omroep het initiatief geno
men tot hetoraniseeren van een cursus voor hen.
die, na een degelijke opleiding, in staat zouden zijn
nieuw bloed te geven aan de kleinkunst in ons land.
Vandaag is die cursus na vele voorbereidende werk
zaamheden officieel geopend. In de studio aan de
Heuvellaan te Hilversum waren de uitverkorenen,
vijf dames en vijf heeren, bijeengekomen en zij
werden door den directeur-generaal van den Ned.
Omroep, dr. ir. W. A. Herweyer, toegespoken. Hij
zeide o.m., dat de cusisten spraakles en zang-
pedagogiek, literatuur- en kunstgeschiedenis, Neder
landsche taal en practische voordrachtslessen zul
len krijgen. Verder zal de hitorïsche ontwikkeling
van de kleinkunst worden geschetst en zal de uit
spraak van de vreemde talen worden verbeterd.
De cursus is geheel gratis. De deelnemers worden
zelfs voor den duur van de opleiding nog schade
loos gesteld.
i jllSmeo op reis gaat
beschermen
«*2 $Aetfasmeer^n°g
Hoofdredacteur: C. J. van Tilburg, Heemstede
plv. Hoofdredacteur: G. N. Leenders. Heemstede
Eerste medewerker: P. C. Dcrks. naarlem
Ambtenaren van den C. C. C. D. hebben bij een inwo
ner 1600 pond vleesch en 150 pond vet gevonden, afkomstig
an frauduleuze slachting.
Op 74-Jarigen leeftijd is te Utrecht overleden dr. ir.
P. Joosltng. in leven hoofdingenieur en chef van den brug
genbouw bij de Ned. Spoorwegen.1'»
Na een vrij langdurige ziekte is te Leiden overleden
dr. J. R. de Bruïne Groeneveldt, tot voorkort practisee-
ren chirurg aldaar.
Uit Sjanghai verneemt het A. N. P. dat meer dan
10.000 man Japansche troepen weer met een aanval begon
nen zijn op de Chrneesche strijdkrachten die hun operatie
basis in het Tai-Sjan-gebergte hebben. De Japansche be
wegingen dienen blijkbaar ter bevrijding van de gebieden,
gelegen aan weerskanten van de spoorlijn Tslnan-Tsing-
iu. van den Chlneeschen druk.
De Londensche radio heeft Maandagavond de lulste-
ïars aangespoord om geen papier, lompen en ook keuken
afval, dat misschien nog als- waardevollè grondstof kan
dienen voor de vervaardiging van andere artikelen, weg
te gooien. (D. N. B.)
De Führer heeft den Roemeenschen staatsleider
maarschalk Antonescu, naar aanleiding van zijn bezoek In
het hoofdkwartier van den Führer, het grootkruis van
den Dultschen adelaar in goud overhandigd. (D. N. B.).
De Britsche Berichtendienst meldt dat Duff Cooper en
zijn echtgenoote uit Oost-Azié te Londen zijn aangekomen.
Het aantal negers in de Amerikaansche weermacht
zou volgens een bericht van een New Yorksch persbureau
reeds 175.000 bedragen e^ nog stijgen.
De Führer heeft, naar het D. N. B. verneemt, den chef
vaneen generalen staf der Italiaansche weermacht, gene
raal Cavallero. wegens zijn groote verdiensten inzake de
sucesvolle gemeenschappelijke leiding der weermacht het
ridderkruis van het IJzeren Kruis verleend,
r
De Hilversumsch recherche heeft een 24-jarigen be
woner van de Kampstraat gearresteerd, die zich aan een
inbraak bij de coöperatie „Help u zelf" heeft schuldig
gemaakt.
Een 25-jarige bewoner van de Vossenstraat te Hilver
sum heeft, naar bij zijn. arrestatie is gebleken, vrij wat
rijwieldiefstallen gepleegd.
Een vierjarig dochtertje van den heer P. v. d. Wal te
Langerak heeft een ketel heet water over het lichaam ge
kregen. Het kind Is aan de gevolgen overleden.
De boerderij van den heer L. Buitenhuis te Nijevoen
is door het vuur verwoest. Zes koelen, twee geiten, twee
schapen en een paard zijn in de vlammen omgekomen.
In de Ned. Staatscourant van 16 Febr. is een besluit
van den secr.-gen. van het departement van landbouw
en visscherij verschenen, waarbij eenige vlsscherij regle
menten worden gewijzigd. Een der wijzigingen is, dat ver
minkte visch waarvoor een minimum-maat is vastgesteld,
zal worden beschouwd als onder de maat te zijn. Een
andere wijziging is. dat voortaan voor het visschen'met
alle vischtuigen in het IJselmeer een schriftelijke ver
gunning van het districtshoofd is vereischt. Slechts het
visschen met één hengel is hiervan uitgezonderd.
De 70-jarige weduwe W. J. Keppels—Brasse te Hen
gelo is tengevolge van kolendampvergiftiging om het
leven gekomen.
Het Masker
Domheidsmacht
„Domheidsmacht" is het beste tooneelstuk, dat
Marceilus Emants ons hoeft nagelaten. In dat strenge,
onverbiddelijke requisitoir tegen de domheid bij
dezen schrijver natuurlijk de domheid der vrouw
naden Emants het meest Strinifberg, al zijn de ka
rakters. het milieu en de geest in dit stuk dan ook vol
komen Hollandsch.
Het was belangwekkend dit tooneelspel van Emants
na jaten weer eens te zien. Wij voelden tijdens de
opvoering wel. dat de tijd in die jaren niet heeft stil
gestaan. Wij zijn op het tooneel die nu en dan wat
langdradige bewijsvoeringen wat ontwend. wij zijn
gewoon geraakt aan sneller tempo en ook in de
hoewel zeer kleine voor ons toeschouwers, bestemde
alleen-spraakjes, die zelfs nu en dan de oude ter zijdes
naderen, merken wij, c(at Domheidsmacht ongeveer
40 jaar oud is. Maar met welk een consequentie en
diep psycholisch inzicht wordt hier een jaloersche
vrouw in al haar domheid en het gevaar van zoo'n
vrouw voor haar omgeving geteekend, streng maar
eerlijk ook, zóó dat men tenslotte niet alleen mede
lijden moet hebben met het slachtoffer, den man.
maar ook met de vrouw, die dit alles doet in de volle
overtuiging van haar goed recht. Want deze vrouw is
alleen dom, maar niet slecht. Het tragisch conflict,
waarvoor Emants ons in zijn stuk stelt, is voor alle
tijden en daarom is het in zijn kern niet verouderd
Ook door zijn yoortreffelijken bouw en zijn knappen
dialoog is Domheidsmacht een der meest representa
tieve en gave tooneelwerken uit den tijd van veertig
jaar geleden.
Wij hebben dit stuk nog in zijn oorspronkelijke be
zetting, van het oude „Neêrlandsch" met Jan C. de
Vos en Christine Poolman in de. hoofdrollen, en latei-
in een uitstekende opvoering van de Rotterdammers
met Marie van Eysden en Nico de Jong gezien. Thans
heeft ook Het Masker onder regie van Cruys Voor-
bergh de sterke kwaliteiten van Domheidsmacht in
een gave. indrukwekkende voorstelling in het Cen
traal Theater getoond. Mevrouw Royaards-Sandberg
en Ko Arnoldi gaven .thans het echtpaar ter Voorst
in een samenspel, dat geheel op elkaar was ingesteld.
Mevrouw Royaards was wel volkomen de in haar
domheid, sluwe vrouw, de gepersonifieerde bekrom
penheid. die met koele berekening haar plannen vol
voerde. Zij speelde de rol met scherp intellect en zeide
eiken zin van'haar tekst met voortreffelijke intonatie.
Herman ter Voorst is meer passief. Hij werd in het
spel" van Arnoldi een werkelijk tragische figuur.
Nina Bergsma maakte van Clara ter Voorst een sym
pathiek persoontje, lief. jong en vrouwelijk. Guus
Oster gaf aan het verwende moederszoontje alle re-
lief. Cruvs Voorbergh kon ik moeilijker waardeeren.
noch in de rol van Baron van Echten, dien hij zeer
hoekig en onnoodig antipathiek speelde, noch als de
bezoeker op de lour, die toch te veel beneden de
uiterlijke distinctie van het milieu bleef. Nellv Ernst
trof mij door haar zuiver gevoelig spel in het kleine
rolletje van Dora Weimer. Cruys Voorbergh liet het
stuk win de weinig flatteuse costuums van 40
jaar geleden spelen. Van deze aankleeding was ook
voor de décors veel werk gemaakt. De opvoering
werd door de zeer goed bezette zaal hartelijk ontvan
gen en het was duidelijk, dat dit stuk van Emants het
publiek nog sterk boeide.
J. B. SCHUIL.
De driedaagsche te Antwerpen
ANTWERPEN 16 Febr. (A. N. Prj. Heden werd de derde
en laatste dag der driedaagsche wielerwedstrijden ln het
Antwerpsche Sportpaleis gehouden. In de eindklasseering
bezetten onze landgenooten de derde plaats achter de
koppels Kaers—Bruneel en Dekuysscher—De Bruvcker.
De totaalultslag der driedaagsche luidt als volgt:
1. Kaers—Bruneel. met 5 pnt.; 2. Dekuysscher—De Bruvc
ker. 9 pnt.: 3. SchultèBoeyen. 11 pnt.; 4. Cools—Clautier,
11 pnt.; 5. Thyssen—v. d. Meersehaut, 18 pnt.; 6. Buyssc—
Billiet. 18 pn?.: 7. Gebr. Maes, 22 pnt.: 8. Scherens—Visser.
24 pnt.: 9. Naeyevan Simaeys, 25 pnt.; 10. Somers—v. d.
Broeck. 26 pnt.
DEN HAAG 16 Febr. De Secretaris-generaal van het
Departement van Sociale Zaken heeft bepaald, dat in fa
brieken of werkplaatsen, waar gebruik wordt gemaakt
van de door hem in verband met de gaslooze uren ge
opende mogelijkheid tot werktijdverschuiving de arbeids
tijd niet na 4'j uur arbeid behoeft te worden afgewisseld
door een half uur rust. Echter zal dan na 5)4 uur arbeid
een onafgebroken rusttijd van ten minste een half uur
moeten plaats vinden. Mocht tengevolge van bepaalde
verordeningen niet tot des namiddags 9 uur kunnen wor
den gewerkt, dan is 't geoorloofd, met een onafgebroken
rusttijd van een kwartier te volstaan.
Indië in gevaar
Indië in gevaar. Hoe dikwijls is er niet op gewe
zen, dat het onverantwoordelijk gedoe van de „Ne-
derlandsche regeerders" in Londen ons Indië in de
waagschaal stelde. Wij hier in Holland moeten lijde
lijk toezien en kunnen aan den gang van zaken ginds
niets veranderen.
Maar wel kan dat gebeuren in Europa. En het ge
beurt ook. Toen Europa in gevaar" was hebben duizen
den flinke Nederlanders zich gemeld om dat gevaar
af te wenden. Schouder aan schouder met de Duit
sche weermacht hebben zij den strijd aangebonden
met het leger van de Sovjet.
Europa in gevaar. Nederlanders snelden te wapen,
zorgt u er voor, dat het dezen mannen aan niets ont
breekt, als zij bij de uitoefening van hun plicht vallen.
Steunt daarom de Nederlandsche ambulance en
stort uw bijdrage op girorekening
8—7—6—0—0
NEDERLANDSCHE AMBULANCE.
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
Churchill en Roosevelt willen Europa uitleveren
aan de moordbenden van Stalin. Dat is verraad
en zou de ondergang van de Westersche bescha
ving beteekenen. Meldt u aan bij het
VRIJWILLIGERSLEGIOEN „NEDERLAND",
Koninginnegracht 22, Den Haag.
De zorg voor de cultuur
In zijn Woensdag bij de installatie van den Neder-
Iahdschen Kultuurraad in Pulchri Studio in Den.Haag
gehouden redevoering heeft de Rijkscommissaris drie
arbeidsgebieden voor de cultuurpolitiek van den Staat
geschetst. Deze drie gebieden omschreef hij als volgt:
1. De reiniging van het kultureele leven van alles,
dat kennelijk ziekte of ziektekiem of reeds uitwas als
gevolg der ontbinding en vernietiging der nationale
kuituur is.
2. De kultuurscheppenden, en in het bijzonder de
jonge generatie, wijzen op taken, die uit de gemeen
schap voortkomen en die voor de gemeenschap moe
ten worden vervuld.
3. De staat als nationale opvoedingsinstantie.
Ter toelichting zeide de Rijkscommissaris hierbij,
dat het voor de reiniging van het kultureele leven
noodzakelijk is terug te keeren tot de bronnen der
nationale kuituur. En de weg tot deze bronnen kan
naar zijn oordeel alleen gevonden worden door de
uitschakeling van eiken vreemden invloed.
Dit is slechts een uitvoering van de kultuurpolitiek.
Het belangrijkste middel voor de kultuurpolitiek noem
de de Rijkscommissaris het tweede punt. Een uiten-
aard zeer moeilijke taak, waarbij den leden van den
Kultuurraad, voor zoover dit nog noodig was, op het
hart werd gedrukt, dat op dit terrein met ge- eh ver
boden weinig kan worden bereikt. Alleen door begun
stiging, door raad en voorlichting en begrijpende zorg
kan voor de als echt en vruchtbaar erkende waarden
wat worden bereikt, zoo werd opgemerkt.
Omtrent het derde purtf werd verklaard, dat hier
nauwelijks meer van een „gebied" kan worden ge
sproken, omdat hier sprake is van de algeheele func
tie van den staat: het kultureele scheppen in zijn ge
heel, zooals het uit de gemeenschap van het volk is
gegroeid, weer voor de gemeenschap in zetten, als.
middel voor de opvoeding tot de gemeenschap.
Bij de instelling van dezen Nederlandschen Kuituur,-;
raad het is wel voor de eerste maal in de geschie^-
denis, dat midden in oorlogstijd in een bezet land on
der de auspiciën der bezettende macht een dergelijke
daad plaats heeft zal menigeen zich hebben afge
vraagd of het wel noodzakelijk was tot de instelling
van zulk een raad over te gaan Op deze vraag is ook
vorige week Woensdag het antwoord gegeven: Kul
tuurkamer en Kultuurraad hebben reeds heden en
zeker morgen een zeer belangrijke rol te vervullen.
Zij moeten er toe bijdragen, zoo werd er aan toege
voegd, dat de Nederlandsche kuituur zonder belangrijk
verlies aan haan gezonde substantie den weg tot haar
volkschen oorsprong en haar bronnen en daarmede
den weg door de geestelijke en politieke omwenteling
van onzen tijd vindt.
Daarnevens is antwoord gegeven op de vraag wat
de bezettende overheid in dit land aanleiding heeft
gegeven met de instelling van den Nederlandschen
Kultuurraad een daad te stellen, welke „uitsluitend de
bevordering en ontwikkeling van het Nederlandsche
volk moet dienen". Gezegd werd: „De daad, die wij
heden hebben verricht, komt slechts in zooverre voort
uit een belang van de bezettende overheid, als deze
bij een zoo geregeld mogelijken voortgang van het
geheele leven in het bezette gebied ook onder de ver
anderde omstandigheden geïnteresseerd is en hiertoe
behoort in de eerste plaats ook het geheele kultureele
leven, dat buitengewoon sterk uit het evenwicht was
geraakt en derhalve een bevordering, die met veel be
grip tewerk moet gaan, van noode had. De diepere
en verderq. beteekenis van deze daad evenwel leert gij
dan kennen, wanneer gij hem niet als een bestuurs
maatregel der bezettende overheid beschouwt, maar
indien gij mij daarnaast als den vertegenwoordiger
van het Duitsche Rijk als het Germaansche kernland
ziet. Als zoodanig heb ik u gezegd, dat wij u niet al
leen de practische maar ook de diepere en essentiee-
len ervaringen ter beschikking willen stellen waarbij
ik als vertegenwoordiger uitsluitend van de bezetten
de overheid, nauwelijks een interesse zou kunnen la
ten gelden".
Voor de herleving van de kuituur zullen krachten
noodig zijn, vele krachten. Tot hen, die twijfelen of
er in dezen tijd wel voldoende krachten zullen zijn
voor zulk een herleving, is Woensdag gezegd, „dat
juist deze tijd en zijn buitengewoon en diep beleven
zelf weer geweldige en op het oogenblik in het geheel
nog niet te overzipne krachten opwekt. Ook geldt dit
niet op dezelfde wijze voor alle gebieden der kunst.
Zoo zullen de kunstvormen, welke in een direct en
elementair verband met de macht ook in politieken
zin staan, in het bijzonder de architectuur, eerder de
gedenkteekenen van dezen tijd kunnen oprichten,
doordat zij zijn wezen zichtbaren vorm verleenen, dan
dat dit eventueel b.v. in.de muziek mogelijk zal zijn,
die zich het allerminste van buitenaf laat beïnvloe
den". Voor heden zij hiermee voor deze belangrijke
materie volstaan. In een slotartikel zal nog op eenige
andere punten de aandacht worden gevestigd.
De dag der Duitsche politie
's GRAVENHAGE. 16 Februari (A.N.P.) Irt
het kader van den dag der Duitsche politie heeft
in de groote zaal van den Dierentuin het in Den.
Haag gelegérde res. bataljon der Ordnungspolizei
een bonten avond gegeven, welke tevens een af
scheidsavond was voor dit onderdeel. De baten
daarvan kwamen ten goede aan het Kriegswinter-
hilfswerk.
Niet minder dan 2500 personen woonden den
avond bij, onder wie talrijke vertegenwoordigers
van staat, weermacht, politie en partij en ook Ne
derlandsche autoriteiten. Onder hen zagen Wij den
vertegenwoordiger van den bevelhebber der weer
macht, Oberstleutnant von Zeska, namens den
höheren S.S. und Polizeiführer Rauter, den S.S.-
Oberführer en bevelhebber der Sicherheitspolizei
dr. Harster, als vertegenwoordiger van den bevel
hebber der Ordnungspolizei General Schumann, den
Oberstleunant der Polizei tevens chef van den
staf Miiller, dr. Schuon, Kreileiter der N.S.D.A.P.,
den gevolmachtigde voor de reorganisatie der Ne
derlandsche politie, mr. Broersen, deputaties van
de Nederlandsche politie, waaronder mr. Hamer,
hoofdcommissaris met een deputatie van het
Haagsche corps, vertegenwoordigers van de depar
tementen van Volksvoorlichting en van Onderwijs
en van'de N.S.B.
Het gedeelte voor de pauze werd in hoofdzaak
verzorgd door de mannen van het bataillon, het
tweede gedeelte door den Reichstheaterzug der
D.A.F., NS-Gemeinschaft „Kraft durch Freude".
Na een martiale entrée van den Stabsmusikzug
der Ordnungspolizei, welke voor het eerst haar
Êarade-uniform droeg met witte bandeliers en den
ekenden Schupo-helm met rooden pluim en onder
leiding van kapelmeester Lemberg twee marschen
ten gehoore bracht, leidde wachtmeester Schlag-
hecke met op eigen tekst en rijm gestelde voor
drachten de verschillende nummers in. Nadat het
uit vijftig man bestaande bataillonskoor onder
leiding van wachtmeester Schulz veel bijval ge
oogst had met twee nummers, sprak de comman
dant van het bataillon, majoor Sack, de aanwezigen
toe.
Spreker besloot zijn toespraak met een heilwensch
aan den Führer, waarna staande het Deutschland-
en het Horst-Wessellied werden gezongen.
Aan de successen der Japtuwche strijdkrachten in liet Verre Oosten heeft ook het
marine-lochtwapen een belangrijk aandeel. Een overzicht van een Japansrtio vlies*
boot-basis. Scherl-Fellinga
In hel kader van den „Dag der Duitsche ®en nanB nianl voor tien cent. Dunk /.lj liet Initiatief van den Ne- Het Proefstation voor de Wnschindustrie te Delft verricht belangrijk
u? ï>én hÏÏÜoGO derl"1"1^'1'™ Volkadlensl Is Pummrend eon central* keuken In „erk door rijn proeven mei neem mannende euvel,middelen, „nor-
pansmaalrijd. Obersturmführor Hauler het leven geroepen, waar een heerlijk warm maai voor dtyj Iuttclen door de wasM-lierljcn in deze dagen bijzonder gediend zijn. Na procf-
enthousiasukmclci^cl'aar'' tijdens' "den l)rÜs VHn ccr* dubbeltje kan worden afgehaald. nemingen worden de weefsels van allerlei soort en samenstelling
maaltijd een bezoek Stapf-Mol Pax-HolIand-de Haan-c nauwkeurig op slijtage gecontroleerd.- Pax-Holland-de Haan-a
