Haarlem's Dagblad
Slag langs de Noordkust
van Java
59e 3AARGANG No. 18007
x x
Uitgave Lourens Coster, MQ. v. Courant-Uitgaven en Algera.
Drukkerij N'.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bük. Soenda-
plelD 3? Postgiro 38810. OrukkerU: Z- B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054. Redactie 10600. OrukkerU 10132.
Administratie 10724. 14825. Soendapleln 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
DINSDAG 5 MAART 1M2
Abonnement per week 0,28. per maand 1.15, per kwartaal
3.42, franco per post 1,71. losse nummer» 6 cent. Advcrten-
tttn: 1—5 regels 2.10 elke regel meer 0.42. Reclames 0.7*
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aiobod 1—4
regels 0,72, elke regel meer 0,18. Groentjes t—3 regels M
cent, elke regel meer 12 cent bU contante betaling.
Schouwburgbezoek te Haarlem
Concurrentie tooneelopera
operette en cabaret
Welke voorstellingen het meest
bezocht werden
'V
In het dezer dagen gepubliceerde jaarverslag der
gemeente Haarlem is een statistiek opgenomen over
het bezoek van den Stadsschouwburg.
Het aantal bezoekers was:
Voorstellingen Bezoekers Gemidd.
Gewone voorstellingen 48 9787 204
Abonnementen le serie 1 574 574
2e serie 1 374 374
Populaire abonn. le serie 2 955 477
2e serie 3 1071 357
Volksvoorstellingen 4 1522 380
Schoolvoorstellingen 3 2821 940
Opera's 2 582 291
Operettes 3 1292 430
Cabaretvoorstellingen 6 952 160
Invitatievoorstelling 1 153 153
Matinées Vereen. Huisvrouw. 6 3604 600
De zaal was verder 93 keeren verhuurd.
Uit dit staatje blijkt dat het aantal bezoekers voor
de gewone tooneelvoorstellingen-in 1940 niet bijzonder
groot was. Er kwamen op de voorstellingen immers
gemiddeld niet meer dan twee honderd personen, zoo
dat de zaal veelal slechts voor een derde gevuld was.
Het bezoek aan de abonementsvoorstellingen was veel
beter, het gemiddeld aantal bezoekers van de le serie
was zelfs 574. zoodat daar van een bijna „uitverkocht
huis" gesproken kan worden, want qls er 600 zijn is
de zaal vol. De volksvoorstellingen er werden pr
in dat seizoen 4 gegeven haalden gemiddeld 380
bezoekers.
Het bezoek aan de 3 schoolvoorstellingen was zeer
druk. Gemiddeld kwamen er bij die voorstellingen
940 bezoekers. Die kunnen niet in de zaal, maar een
deel van die bezoekers werden naar de avondvoorstel
lingen verwezen.
Bij de twee operavoorstellingen kwamen gemiddeld
291 bezoekers,, bij de 3 operettes 430. Het meest in trek
was dus de operette, maar ook het aantal bezoekers
bij de opera was hooger dan bij de gewone tooneel-
voorstellingen. Bij de 6 cabaretvoorstellingen kwamen
gemiddeld slechts 160 bezoekers, zoodat die het tegen
het tooneel moesten afleggen.
De schouwburg was 93 keer verhuurd, natuurlijk
meestal aanvereenigingen.
Wij vernemen dat het schouwburgbezoek den laat-
sten tijd belangrijk is toegenomen, zoodat de statistiek
over het algeloopen seizoen belangrijk hoogere cijfers
over het bezoek te zien zal geven. Dit toegenomen
bezoök is geen speciaal Haarlemsch verschijnsel, maar
doet zich ook in andere steden voor. Blijkbaar past
de bevolking zich meer aan bij de verduisteringsom
standigheden en laat zich niet meer zooveel als voor
heen afhouden van het bezoek aan avondvoorstellin
gen.
De autobussen van de N.Z.H.T.M.
Wijzigingen in öe rijtijden
In ons nummer van Donderdag 26 Februari werd
medegedeeld, dal de trams van de N.Z.H.T.M. met
ingang van 1 Maart 's avonds later zouden gaan
rijden.
Ook de busdiensten van deze maatschappij zijn
gewijzigd. Zooals men weet, zullen de bussen niet
op Zondag riiden. De diensten van buslijn A
(station Haarlem—KleverparkVijverweg) zijn
nu als volgt: vertrek station Haarlem: 7.18, 7.33;
vervolgens om de 15 minuten tot 9.03; vervolgens
om de 20 minuten tot 13.03. daarna om de 15 mi
nuten tot 19.18, 19.48. 20.18, 20.48 en 21.18. Ver
trek Vi,jverweg 7.33. 7.48, vervolgens om de ,15 mi
nuten tot 9.18, 9.43; daarna om de 20 minuten tot
13.03; vervolgens om de 15 minuten tot 19.33, 20.03.
20.33, 21.03 en 21.33.
Buslijn B (station Haarlem—Groote Markt
Julianalaanstation OverveenRamplaanj: Ver
trek station Haarlem: 7.48, 8.10, 8.33, 8.55. 9.18.
9.40, 10.03, 10.25, 10.48; vervolgens om de 22 a 23
minuten tot J9.48, 20.33 en 21.18. Vertrek Ramp
laan: 7.25, 7.47, 8.10, 8.32, 8.55, 9.17. 9.40, 10.02,
10.25; daarna om de 22 a 23 minuten tot 19.47, 20.10
20.55 en 21.40 (deze laatste gaat tot de Raaks-
brug).
De dienstregeling van de autobussen is aan wijzi
gingen onderhevig. Deze zullen in de bussen en
wachtlokalen kenbaar worden gemaakt.
De directie tracht aan de zeer sterk verhoogde
vervoersbehoefte zoo goed mogelijk te voldoen,
waarbij veel steun van personeel en publiek wordt
ondervonden. Gehoopt wordt, dat enkele reizigers
die van de omstandigheden misbruik maken door
te trachten gratis mede te rijden, daarmede zullen
ophouden, want anders zou de directie er toe
over kunnen gaan, een minder groot aantal per
sonen in de bussen toe te laten; liever wil zij dit
echter niet doen, omdat door dezen maatregel de
goedwillende passagiers gedupeerd zouden worden.
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Geslaagd aan de Gem. Universiteit te Amsterdam voor
het doet. natuurkunde de heer J. C. v. d. Bosch; doet.
geneesk. de heeren L. W. de Wall. W. D. v. d. Hoek en A.
B. J. Graafland.
APOTHEKERSASSISTENT.
Geslaagd mej. M. Phenning, te Haarlem.
Meestercyclus
Willem Noske en Theo v. d: Pas
Het 2de concert van den door het Concertbu
reau Alphenaar georganiseerden .Meestercyclus"
had een programma, dat grootendeels uit Sonates
voor piano en viool bestond: de vierde gelijksoorti
ge combinatie dus, die binnen 9 dagen in onze
stad optrad. Het vulde de vorige aan. doordat het
de 2de vioolsonate van Brahms bevatte, zoodat we
ze nu met zeer korte tusschenpoozen alle drie heb
ben kunnen hooren.
Het meesterschap van Theo v. d. Pas als solist,
ensemblespeler en begeleider behoeft noch staving
noch pleit. Zijn spel is uitzonderlijk gaaf, vergis
singen of misslagen komen er nimmer in voor, al
moet hij meestal na zeer korte voorbereiding optre
den; zijn adaptatievermogen is enorm: steeds brengt
hij met zijn partners, wie het ook mogen zijn, een
sluitend geheel tot stand. En zoo hebben we hem
Maandagavond in de nagenoeg geheel gevulde en
hierdoor zelfs voor de ..muziek der kleine ruimte"
redelijke acoustische verhoudingen opleverende
groote concertzaal weer kunnen bewonderen: als
pianist en ensemblespeler in Mozart's Sonate in|
F. K.V. 376 en in Brahms' Sonate in A. op. 100 Voor
al in het Vivace dezer laatste gaf hij een verbluf-J
fend staaltje van lichte en vaardige pianistiek; in
het „Morgentlich leuchtend" en het „Wie Melo-
dien zieht es mir" van het Allegro amabile bleek zijn
gevoel voor ,,1'Art du chant, appliquée au piano".
Het meesterschap van Willem Noske is nog niet
zoo rijp en zoo universeel als dat van zijn partner.
Het demonstreerde zich behalve in zijn goed ge
heugen hoofdzakelijk in de voordracht zijner solo-
•tukken, die het laatste nummer van het programma
vormden: De warm-melodische Ariëtta van Hen-
riette Bosmans, het levendige geestige Scherzo van
Dirk Schafer. de twee korte, muzikaal niet zeer
belangrijke stukken van Dvorak en de tot wilde op
zweping voerende Bagatelle van Scarlatescu: het
waren evenzoovele proefstukken voor Noske's veel
zijdige violistische vaardigheid.
De indruk van zijn sonatenspel werd door éen
factor ongunstig beïnvloed: door zijn sterk over
dreven vibrato. Geen enkele toon stond; vaak scheen
zijn intonatie erfdoor te hoog te worden alles klonk
nerveus en ongezond. Het vibrato kan heel mooi
zijn, als het met ooi-deel toegepast wordt. Capet
bewees destijds ook waar het vermeden moet wor
den. In onschuldige begeleidingsfiguren, zooals die
in Mozart's Sonate voorkomen, doet het meer kwaad
dan goed. En in de speelsche rondo-finale van
K. V. 376 behoort de metrische accentuatie niet
verlegd te worden. De nog jonge violist moge zich
boven manier of aanwendsel uitwerken om tot veel
zijdig kunstenaarschap te komen.
Het succes van beide spelers was zeer groot. Als
toegift schonken zij de Spaansche Dans uit „La
Vida breve" van De Falla.
K. DE JONG.
VERDUISTEREN Van 19.22 tot 8.21
Maan 3 Maart op 20.09 V.M., 4 Maart onder 9.02
Tuchthuisstraf voor het luisteren
|naar een verboden zender
's-GRAVENHAGE, 2 Maart. De"Nederlander
J. Gr. heeft in zijn woning herhaaldelijk naar éen
verboden zender geluisterd. Bovendien heeft hij
zich schuldig gemaakt aan het verspreiden van
vijandelijke radioberichten, doordat hij eenige
andere personen in de gelegenheid stelde vijande
lijke radiozendingen mede te hooren. Hij is door
het Duitsche Landgerecht veroordeeld tot V/s jaar
tuchthuis.
Een andere beklaagde, die zich aan hetzelfde
strafbare feit heeft schuldig gemaakt en bovendien
zich nog schuldig heeft gemaakt aan voor Duitsch-
land vijandige uitlatingen, is door het Duitsche
Landgerecht veroordeeld tot een tuchthuisstraf
van 2V» jaar.
Uitreiking bonkaarten te Haarlem
Voor de uitreiking van de nieuwe bonkaarten
is morgen Woensdag de beurt aan het restant van
de letter B en de letters C en E.
Behalve de distributiestamkaart moet ook het
daarbij behoorende inlegvel worden medegenomen.
Maansverduistering
Zoo hebben wij dan in den afgeloopen nacht weer
eens kunnen zien hoe betrekkelijk alle dingen zijn.
Daar stond de maan, in volle glorie nog al en plot
seling was de glorie naar de maan en zag men
niets meer. Nou ja, plotseling.... je ziet zooiets
altijd aankomen. Eerst is het een donker pldc.ie dat
zich echter langzaam maar zeker verpreidt ên ten
slotte is hetnee, een en al donkere vlek werd
het toch niet. Er bleef een roodachtig, soms zelfs
naar het violet overhellende lichtschijn zichtbaar.
Dit werd veroorzaakt door zonnestralen, die door
de atmosfeer van de aarde worden afgebogen en op
die wijze toch binnen het schaduwgebied kwamen.
Denk niet dat ik die geleerde verklaring zelf ge
vonden heb, want ik heb het ook maar van een ster-
rekundige overgenomen. Ten slotte doet het er ook
niet veel toe: het was mooi en daarmee uit.
Ik ben eigenlijk toch wel benieuwd hoeveel men-
schen vannacht de maan naar de maan heb
ben zien gaan. Om acht minuten voor half drie was
de maan volkomen weg en ik helaas ook. Twaalf
minuten over vieren was de maan weer zichtbaar.
En niet alleen voor mij en u maar voor alle bewo
ners van Azië, Indië. Afrika en Amerika. Dat is
toch wel een vreemd idee. Zoo boven alle onderlin
ge ge- en verschillend blijkt dan plotseling toch
weer, dat wij allemaal verbonden zijn: bewoners
van één en dezelfde planeet; nietig in het wereld
ruim. Zou men nu ook op de maan naar de
aarde gekeken hebben? Misschien wèl, misschien
niet. Wel zijn de meeste astronomen van meening dat
er op de maan geen leven mogelijk is, doch waar
zijn al die menschen gebleven die in de loop der
jaren naar de maan verwenscht zijn?
Het zou me verwonderen als ze niet af en toe
eens een spijtigen blik naar de aarde wierpen.
Vooral nu het op de maan zóó donker was zullen ze
het ^allesbehalve prettig hebben gehad. Ik hoop,
dat mijn sigarenhandelaar er goede nota van heeft
genomen.
ALLE-DAG-KERK.
Bij den kérkdïenst van de Alle-Dag-Kerk op
Woensdag 4 Maart des middags ten 2.30 uur zal
voorgaan Ds. Spliethóf. Deze dienst zal worden
opgeluisterd door vioolspel van mej. Lasschuit.
Haarlemsche Politierechfer.
tijdelijke; zwakheid.
De jongeman, die in het verdachtenbankje stond
verschilde in menig opzicht van zijn andere collega's,
die Maandag voor den Politierechter verschenen. Hij
was keurig gekleed in een onberispelijk bruin pak
waarover een even onberispelijke bruine overjas was
gegoten terwijl zijn natuurlijk eveneens bruine hoed
achteloos op het groene bankje lag. Zijn' gezicht was
beschaafd en zijn geheele optreden was dat van een
jongeman, die het leven nog voor zich heeft, een goede
'gezondheid geniet en er ook materieel niet al te slecht
voorstaat. Eilacie, hoe het ter wereld mogelijk is dat
juist deze keurig gekleede en wel gevoede jongeling
twee pakjes boter uit den mand van een kruidenier
wegnam zal wel eeuwig een mysterie blijven.
Zijn verweer dat ze het thuis zoo goed konden ge*-
bruiken werd door den Politierechter onmiddellijk
weerlegd want de jongeman was van plan geweest
een der pakjes te verkoopen en slechts één had hij
thuis afgegeven. Bovendien zie je er niet naar uit. dat
jullie daar thuis, nu direct om zalen te springen",
voegde de Politierechter daar nog aan toe. „Je ziet
er beter uit dan de meeste menschen tegenwoordig
De Officier vond diefstal van boter vooral in dezen
tijd bijzonder ernstig. Twee weken gevangenisstraf.
De politierechter 'stelde de stereotype vraag: „Hoe
kwam je daar nu bij om te gaan stelen. Dat is toch
wel heel erg."
Dat gaf de beleefde jongeman grif toe, want hij be
speurde een klein kansje. „Het zal nooit meer gebeu
ren", zei-ie gauw.
„Vijftien gulden,maar denk er om den volgenden
keer ga je onherroepelijk de gevangenis in. Doe je af
stand van hooger beroep?"
„Zeker, meneer!" En weg was een bruine, welge-
kleede en welgevoede en opgeluchte jongeman. Dat wij
hem nooit meer mogen terugzien. Althans niet in het
groene bankje. Groerv past trouwens niet bij bruin.
Maandag was de heer Ch. Boeree 25 jaar aan de X.V.
..Het Klaverblad" verbonden. De beer Boeree is ook
in de sportwereld een goede bekende. Op de Folo
links de beer Boeree, die een bureaulamp in ont
vangst neemt, van den beer P. Stassen, namens bet.
kantoorpersoneel van „Hot Klaverblad". In bet mid
den mevrouw Boercc. (folo De Haas)
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 1 tot en met 8 Maart:
11A Brood 4 rant». Brood ot Bebak
11B Brood J4 rants.
11A Vleesch 1 rants. Vleesch of
11B Vl.waren rants. vleeschwaren -
11A Aardappelen K.G. Aardappelen
11B Aardappelen K.G. Aardappelen
Van 22 Febr. tot en met 21 Maart:
213 Algemeen 1 K.G. Suiker
10C en 10D res. '50 gr. Cacao
214 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
215 500 gr. Jam
221-224 1 rants. Bloem broöd of gebak
11D, 12D res. 250 gr. Rijst
225 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
226 250 gr. Gort
227 100 gr. Vermicelli of maïzena
216-220 100 gr. Kaas
10A-13A Melk I 3V* L. Melk
10B-13B Melk I 1$£ D. Melk
Bonnen 06-00 Melk zijn verlengd tot en met 7 Maart.
(Bonnen 204-208 (Kaas) zijn verlengd tot en met
Zaterdag 7 Maart 1942)
Van 10 Februari tot en met 16 Maart:
08 Boter 125 gr. Boter
08 Vet 125 gr. Boter^zonder reductie
of margarine
Van 17 tot en met 25 Maart:
13 Boter 250 gr. boter of
200 gr. rundvet
Bonnen voor vet inleveren tot en met 28 Februari.
Van 1» Februari tot en met 16 Maart:
09 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. Rundvet
09 Vet 125 gr. Boter of margarine
Van 28 Februari lot en met 16 Maart:
11 Boter en Vet 125 gr. Boter of margarine of
100 gr. Vet
12 Boter en Vet 125 gr. Margarine of vet
Moordaanslag te Haarlem
Vrouw te bed met een mes gestoken
In den nacht van Zaterdag op Zondag j.l. heeft
in een logement te Haarlem een moordaanslag
plaats gehad op een 26-jarige vrouw, die in dat
logement verblijf hield, door een 46-jarigen koop
man.
Na een oneenigheid tusschen beiden heeft de
koopman de vrouw, die reeeds te bed lag. met
een mes eenige steken toegebracht aan hoofd,
schouders en armen. Het slachtoffer is overge
bracht naar het St. Elisabeth's Gasthuis.
Hoewel de toestand zich aanvankelijk ernstig
liet aanzien, is thans geen levensgevaar meer aan
wezig.
De dader is direct na het gebeurde door de
politie gearresteerd. Hij heeft bekend, de vrouw
de messteken te hebben toegebracht. Minnenijd
schijnt de oorzaak te zijn.
Inbraken te Haarlem
Kaas en vleeschwaren gestolen
Door de Haarlemsche politie zijn wederom een
paar inbraken tot klaarheid gebracht. In den laten
avond van 25 Februari j.l. is ingebroken in het
pakhuis van een grossier in kaas en vleeschwaren
te Haarlem, waarbij een groote partij kaas en
vleeschwaren is gestolen. Het mocht aan de' politie
gelukken, nog denzelfden nacht de gestolen kaas
en vleeschwaren op te sporen en in beslag te nemen
en de daders te arresteeren. Het bleken een 55-
jarige grondwerker, diens 30-jarige schoonzoon en
de 22-jarige kostganger van dezen laatste te zijn.
Zij hebben bekend de inbraak te hebben gepleegd.
Bij hef verder ingestelde onderzoek bleek, dat
de kostganger, te zamen met een 24-iarigen
transportarbeider en een 33-jarigen groentehande
laar, ook reeds op 31 December j.l. in hetzelfde
pakhuis hadden ingebroken en ook. toen een groote
partij kaas hebben ontvreemd. Ook deze per
sonen zijn gearresteerd en hebben bekend. Deze
vijf personen zijn aan de justitie overgeleverd.
DIEFSTAL EN HELING VAN RIJWIELEN.
Door de recherche te Haarlem zijn aangehouden
een 19-jarige slager en een 27-jarige slager, ver
dacht van rijwieldiefstal en heling daarvan. De 19-
jarige slager heeft bekend .drie rijwielen te hebben
gestolen, welke door zijn 27-jarigen collega verkocht
werden. Zij zijn aan de justitie overgeleverd.
ELFJARIGE JONGEN STEELT f 80.
De politie te Haarlem heeft proces-verbaal opge
maakt tegen een 11-jarigen jongen, dij een bedrag
van f 80 had ontvreemd uit het kantoortje van een
lotencollecteur alhier. Van het geld is f 51 in beslag
genomen; het overige was door den jongen opge
maakt.
WIE MIST TWINTIG PAKJES BOTER?
Op 1 Maart zijn door de politie te Haarlem drie
jongens aangehouden, die in het bezit waren van een
doos met 20 pakjes boter, welke zij verklaarden te
hebben ontvreemd op Zaterdagavond 28 Februari
uit een bakfiets, staande in de Ambachtstraat. Aan
gezien van dezen diefstal nog geen aangifte bij de
politie is gedaan, wordt aafi den eigenaar van deze
pakjes boter verzocht, dit alsnog te doen:
VEREENIGING VAN HUISVROUWEN.
De heer Lode van Gent, ethnoloog te Utrecht, zal
Zaterdagmiddag 9 Maart voor de afdeeling Haar
lem en Omstreken van de Ned. Vereeniging van
Huisvrouwen in het gebouw „Zang en Vriendschap"
in de Jansstraat een lezing met lichtbeelden over
Indo-China houden.
H. DAUDEY OVERLEDEN.
In den ouderdom van 77 jaar is te Haarlem
overleden de heer H. Daudey, een bekende figuur
in brandweerkringen. De overledene heeft jaren
lang deel uitgemaakt van het College van de
Haarlemsche Brandweer en was eere-lid van „De
Tien". Ook bij zijn vakgenooten de heer Daudey
was slagerspatroon was hij zeer gezien. Hij was
destijds penningmeester van de voormalige
vleeschhouwersvereeniging en had ook zitting in
de huidencommissie. De teraardebestelling zal
Donderdagmiddag 5 Maart te> 12 uur op de Alge-
meene Begraaplaats aan de Kleverlaan plaats
vinden.
Christmas-eiland gebombardeerd
TOKIO, 2 Maart (DNB)'Japansche marine-vliegers
hebben Zondagmiddag het Britsche Christmas-eiland
ten Zuiden van Java aangevallen en het radipstation
alsmede andere inrichtingen der Vereenigde Britsch-
Amerikaansche vloot met een hagel van .bommen be
stookt en vernield.
Domei voegt hieraan toe dat de vernieling van het
steunpunt den vijand iedere mogelijkheid ontneemt de
operaties op Java te belemmeren. De Japanners hadden
geen verliezen. Het Christmas-eiland speelde voor den
vijand sedert den val van Singapore en het afsluiten
van Straat Malakka éen belangrijke rol.
Borneo in Japansche
handen
STOCKHOLM, 2 Maart (D.N.B.) Naar de
Britsche Berichtendienst uit Bandoeng meldt, woedt
langs de Noordkiist van Java en op de vruclttbare
vlakte, die zich van Batavia tot het gebied ten
Oosten van Soérabaja uitstrekt, een slag. Het front
heeft aldus een lengte van 960 K.M. en een diepte
van ongeveer 60 K.M. Onder verwijzing naar het
feit% dat de bqfichten over de gevechten van
Maandag zeer spaarzaam binnenkomen, meldt de
Britsche Berichtendienst verder dat de Japanners
van de kust uit, waar zij in de nabijheid van In-
dramajoe de voornaamste landing hadden onder
nomen, ongeveer 50 kilometer naar voren zijn ge
rukt.
Overal in de vlakte van Noord-Java, waar de belan-
rijke plaatsen Semar^ng, Cheribon, Batavia en Soéra
baja liggen, staan vernielings- en pioniertroepen ge
reed om havenwerken, pakhuizen, fabrieken en brug
gen, wegen en spoorlijnen op te blazen. Wegens het
groote aantal der door de Japanners gelande troepen
en het aangevoerde materiaal kan er nauwelijks aan
getwijfeld worden of de Japanners zijn voornemens
de invasie op Java met de snelheid van een bliksem-
oorlog ten uitvoer te leggen.
Verder deelt de Britsche Berichtendienst mede dat
te Batavia belangrijke installaties vernield zijn, of
schoon „een direct gevaar voorde hoofdstad nog niet
bestaat".
Van een niet nader genoemd steunpunt meldt
het Japansche persbureau Domei. Nederlandsch-
Javaansche troepen, die ter sterkte van ongeveer
200 man op 50 K.M. ten Zuidoosten - van Sing-
kawang op Borneo zijn aangetroffen, zijn op 27
Februari door Japansche eenheden geheel versla
gen. Hiermede is practisch geheel Borneo onder
Japansche contróle gekomen.
Het A.N.P. meldt na de bezetting van Soebang: De
plaats Soebang,. welke genoemd wordt in een melding
van den Britschen Berichtendienst, ligt diep in het
binnenland van Java. Soebang is geen stad. doch ont
leent zijn beteekenis aan de Pamenoekan- en Tjias-
samlanden, een groote groep ondernemingen, toebe-
hoorend aan een Engelsch concern, the Anglo-Dutch
Java Estates Agency, waarvan Soebang het adminis-
stratief centrum is. Oorspronkelijk behoorden deze
ondernemingen tot de zoogenaamde particuliere lan
derijen. Van de spoorlijn langs Java's Noordkust be
staat een uitstekende railbaan-verbinding met Soe
bang, uitsluitend ten behoeve van genoemde onder
nemingen. Wellicht hebben de van Indramajoe optrek
kende Japansche troepen hiervan gebruik kunnen
maken. Soebang is ook met Bandoeng door goede we
gen verbonden, welke echter ten deele door hoog ge
bergte leiden. De Pamenoekan- .en Tjiassamlanden
produceeren voornamelijk rubber thee en vezel.
MOEARATEBO EN SOEROELANGOEN
OP SUMATRA BEZET.
BIJ HET JAPANSCHE LEGER OP SUMATRA. 3
Maart (Domei). Een Japansche colonne, welke in
Noordwestelijke richting oprukt, heeft op 21 Februari
Moearatebo, gelegen op 300 kilometer ten Noordwes
ten van Palembang bezet. Japansche strijdkrachten
hebben eveneens Soeroelangoen op 200 kilometer ten
Westen van Palembang bezet.
De Japansche verliezen bij de bezetting van Moea
ratebo bedroegen slechts tien gewonden.
VERPLAATSING VAN ZETELS BUITEN
NEDERLANDSCH-INDIë.
BATAVIA. 2 Maart (A.N.P.) Destijds is reeds ge
meld dat alle voorbereidingen in Nederlandscb-Indië
waren getroffen voor de verplaatsing van de zetels
van verschillende maatschappijen naar Curacao en
Suriname, welke verplaatsing op een nader te bepalen
datum van kracht zou worden. Gisteren, 1 Maart. Is te
Batavia het besluit genomen deze verplaatsingen op
dienzelfden dag te doen ingaan. De vertegenwoordi
gers in Suriname en Curagao zijn hiervan onmiddellijk
in kennis gesteld.
Opperbevel in Ned. Indië
door de Nederlanders
overgenomen
STOCKHOLM. 2 Maart (A.N.P.) In een draad
loos bericht uit Londen wordt door den Engelschen
nieuwsdienst gemeld dat het opperbevel over de
geallieerde strijdkrachten in Nederlandsch-Indië
door de Nederlanders wordt overgenomen. Wavell
belast, zich weer met het Indische opperbevel.
Het volgende communiqué is Maandagavond uitge
geven:
„Het verlies van Malakka en de Japansche landing
op Sumatra hebben Birma van Nederlandsch-Indië
gescheiden. Onder deze omstandigheden heeft men
besloten dat het opperbevel over de land-, zee- en
luchtstrijdkrachten der geallieerde naties in Neder
landsch-Indië zal overgaan op de Nederlanders, wien
verder alle steun ten deel zal vallen die door de geal
lieerde naties kan worden verleend. Met toestemming
van den koning zal generaal Wavell weer den post van
opperbevelhebber in Indië op zich nemen, die thans
ook belast is met de verantwoordelijkheid voor de
operaties in Birma en voor een nauwe samenwerking
met China. De op het oogenblik aangegane overeen
komsten betreffende de algemeene gelijkschakeling
van de strategie en politiek in den oorlog tegen Japan
ondergaat geenerlei wijziging."
De slag in de Javazee
Verwoede strijd in het nachtelijk duister
TOKÏO, 2 Maart (DNB) Omtrent den strijd op de
Javazee publiceert het Japansche telegraafagentschap
Domei een verslag van den correspondent der marine-
persafdeelihg bij het vlootsteunpunt Singapore.
Op den avond van 27 Februari, aldus dit verslag,
kregen de door onze vloot begeleide troepentransport-
schepen de vage omtrekken in zicht van de gecombi
neerde vloot van den tegenstander in de nabijheid van
de kust van Batavia. De vloot der vereenigde naties
bestond uit twee zware kruisers, een lichten kruiser en
twee torpedojagers. Klaarblijkelijk waren deze schepen
uitgezonden om onze eonvooien aan te vallen. Wij-
wisten dat wij in de nabijheid van de kust van Batavia
en Soérabaja den vijand zouden ontmoeten, voor wij
met succes landingen op Java ten uitvoer konden leg
gen. Onze batterijen openden terstond het vuur. Het
was toen 27 Februari 18 uur. Onze vloot ontmoette
daarbij sedert het uitbreken van den oorlog in Groot
Oost Azië voor de eerste maal den tegenstander in
een werkelijken zeeslag.
Door een draadloos bericht van een andere eenheid
Op bijgaande kaart zfo'n de voornaamste
plaatsen en havens van Java te vinden,
alsmede de 18 afdeelingen, waaruit het
groote eiland met zijn 42 milliocn inwoners
bestaat. De Japanners hebben troepen aan
wal gezet in de provincie Bantam (1). dit
is aan de kust ten Noorden van Serang;
in de provincie Cheribon (5) in de Baai
van Indramajoe en in de provincie Rem
bang (12) ten Oosten van de stad Rembang.
De provincies zijn op dc kaart genummerd.
De Japanners hebben ook het eiland
Bawcan, ten Noorden van Madoera, in
hun bezit en behcerschert de Straat Socn-
da, tusschen Sumatra cn Java.
Daitschland strijdt voor Earopa.
Zware afweergevechten aan hel
Oostelijk front.
Bolsjewisten verloren in één week
204 pantserwagens
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 2. Maart.
(DNB) Het opperbevel der weermacht maakt
bekend:
Op de Krim, aan het Donetz-front en ten Zuid
oosten van het Ilmen-meer duren de zware af
weergevechten voort. In samenwerking met de
luchtmacht werden op het schiereiland Kertsj we
derom talrijke pantserwagens vernield. In den Zui
delijken uitgang van de Straat van Kertsj werd een
transportschip van 6000 b.r.t. door lucht-torpedo-
treffers tot zinken gebracht. Bij nachtelijke aan
vallen der luchtmacht op dc vliegtuigmotoren-
fabriek Woronesj werden bom-voltreffers geplaatst
op fabrieksgebouwen cn vliegveldinstallatics. Er
konden groote branden en hevige ontploffingen wor
den waargenomen.
In het tijdvak van 24 Februari tot 1 Maart ver
loor dc vijand aan het Oostelijk front in totaal 204
pantserwagens.
In Noord-Afrika wederzijdsche activiteit van ver
kenningsafdeel ingen. Duitsche jagers schoten vijf
Britsche vliegtuigen in luchtgevechten neer. Vijf
werden op d%n grond vernield.
Op Malta bestookten Duitsche gevechtsvliegtui
gen onder bescherming van jagers de haven van
La Valetta met bommen van zwaar kaliber. Hierbij
werden treffers geplaatst op duikboot-ligplaatsen,
kaden en ravitailleeringsbedrijven.
Britsche motortorpedobooten trachtten in den
afgeloopen0nacht in het Kanaal een alleenvarend
stoomschip aac. te vallen. Door eigen motortorpe
dobooten werd bij de terstond in werking tredende
afweer een Britsche motortorpedoboot tot zinken
gebracht. Verdragend geschut van dc marine be
schoot in het Kanaal met goed gevolg twee vijan
delijke eonvooien. Dc eonvooien werden uiteenge
dreven.
In het tijdvak van 21 tot 28 Februari verloor de
Britsche luchtmacht 62 vliegtuigen, waarvan 38
boven de Middellandsche Zee en in Noord-Afrika.
In denzelfden tijd gingen in den strijd tegen Groot-
Brittannië 20 eigen vliegtuigen verloren.
In den strijd tegen de ravitaillecringsscheepvanrt
van Groot-Brittannië en de Ver. Staten brachten
Duitsche zee- en luchtstrijdkrachten in de maand
Februari 79 vijandelijke koopvaardijschepen, in to
taal 525.400 b.r.t., tot zinken. In dit succes heeft
het Duitsche duikbootwapen met het tot zinken
brengen v;an 66 schepen, in totaal 448.400 b.r.t., een
belangrijk aandeel gehad. Bovendien werden 44
koopvaardijschepen van den vijand voor een deel
zwaar beschadigd.
In een rcparatiewerkplaats voor spoorwegmateriaal
in het bezette Sovjetgebied. Een locomotief wordt in
de montagehal onder handen genomen.
(Transatlantic-Recla-P.K. Götze)
van onze in de Nederlandsch-Indische wateren bij Soé
rabaja opereerende vloot vernamen wij. aldus het
verslag verder, dat onze vloot een vlootformatie van
den tegenstander, groot drie of vier kruisers en ver
scheidene niet nader aan te geven schepen, waarschijn
lijk torpedojagers in zicht had gekregen. Zij openden
tegelijk met ons het vuur. Een onzer schepen lan
ceerde torpedo's, die met vpltreffers twee vijandelijke
kruisers tot zinken brachten
In den stikdonkeren nacht kwam een verwoede slag
tusschen de staalmassa's tot ontwikkeling. Deze felle
slag duurde den gehcelen nacht door. Op 23 Februari
bij hc-t aanbreken van den dag bleek dat onze vloot
had bewezen superieur te zijn. Drie vijandelijke krui
sers en zes torpedobootjagers werden in den grond ge
boord en vier kruisers zwaar beschadigd. Onze marine
vliegtuigen ronkten over ons heen en lieten hun gra
naten en bommen op den vijand neer regenen Wat van
de vijandelijke vloot overbleef vluchtte de haven van
Batavia en Soérabaja binnen. Ons convooi zette zijn
weg weer voort.
Op 1 Maart om 12 uur 30 kreeg een eenheid van onze
bij Batavia liggende vloot een vijandelijke vloot, be
staande uit twee kruisers in zicht, terwijl een andere
eenheid van onze vloot in de nabijheid van Soérabaja
een vijandelijke vloot zag die bestond uit drie kruisers
en zes torpedobootjagers. De transportschepen van het
convooi werden op oen veilige plaats achtergelaten en
onze zeestrijdkrachten bonden opnieuw den strijd aan,
waarbij onze vloot twee vijandelijke kruisers tot zin
ken bracht, terwijl de rest op de vlucht sloeg. Wij
waren echter vastbesloten den tegenstander niet te
laten ontkomen en maakten derhalve jacht op hen.
Het resultaat was dat wij in totaal vijf kruisers en zes
torpedobootjagers lot zinken brachten en vier zware
kruisers beschadigden Een van onze torpedohoot-
jagers kreeg een bomtreffer, doch was in staat zich op
eigen kracht verder te bewegen
VERLIEZEN DER A.B.C.D.-VLOOT.
TOKIO. 2 Maart (D.N.B.) Het keizerlijk hoofd
kwartier heeft Maandagavond medegedeeld dat de
Japansche zeestrijdkrachten, die dc gecombincerdo
Engelsch-Amerikaanseh-Nederlandsche vloot achter
volgden. Zondagochtend om elf uur een Britschen
kruiser der K-klasse en twee niet geïdentificeerde
torpedojagers ten Noordqn van Kragan (een plaatsje
ten Oosten van Rembang gelegen) hebben ingehaald
en tot zinken gebracht
DE VERKLARING VAN DR. VAN MOOK.
ROME, 2 Maart (Stefan!) Dr. Van Mook, de luite
nant-gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië,
heeft in het persgesprek met de „Daily Mail" waar
van wij melding hebben gemaakt voorts nog betoogd
dat er menschen zijn, die schijnen te meenen dat men
Java slechts behoeft op te geven om Birma beter te
kunnen verdedigen. Dat is onzin, want men kan een
oorlog niet door voortdurende terugtochten winnen.
Ook belooft een. uitsluitend defensieve oorlogvoering
geen succes.
De houding van Amerika veroorzaakt zeer veel be
zorgdheid In Ncd.-Indlë, aldus dr. Van Mook, vooral
nopens de voortzetting van de beloofde leveringen van
oorlogstuig. Bij gelegenheid van zijn bezoek aan
Amerika had men hem zeer poncretc toezeggingen ln
dit verband gedaan. Thans verwacht Ned.-Indië dat
deze beloften ook worden gehouden.
