r 9
7
Een bezoek aan de'Bijzondere
Strafgevangenis voor jonge mannen
LANGS DE STRAAT.
De weg naar een nieuw leven
|p.k
TOBIAS
Jeugd achter tralies
(Van een specialen VJ'.B.-verslaggever).
Tot de b^andendste problemen, waarmede deze
tijd te worstelen heeft, behoort ongetwijfeld dat
van de jeugdcriminaliteit. M.en behoeft slechts de
jongste gegevens van het Centraal Bureau voor de
Statistiek te zien, om zich een weinig rooskleurig
beeld te kunnen vormen van de steeds toenemende
misdadigheid onder de jeugd.
Het ontbreekt een groot gedeelte van de huidige
rijpere jeugd in ons land aan een zedelijk funda
ment bij den opbouw van haar levenshouding. Het
gevolg hiervan is, dat bij velen het bruutste egoïsme
alle andere gevoelens in de kiem heeft verstikt. An
deren opgegroeid in een zich aan bandeloosheid en
tuchteloosheid te buiten gaand jeugdleven, ontwik
kelden zich tot jonge kerels zonder ruggegraat, die
in geen enkele verleidelijke situatie weerstand ver
mochten te bieden en onverbiddelijk met den straf
rechter in aanraking moesten komen.
Het is naar aanleiding van deze brandende kwes
tie, dat een verslaggever van de V.P.B. een bezoek
bracht aan de Bijzondere Strafgevangenis voor
jonge mannen te Zutfen. In een tweetal artikelen
zal hij een indruk trachten te geven van dit wel zeer
belangrijke instituut, waar, zij het helaas in zeer
bescheiden mate, een gedeelte van deze ontspoorde
jeugd voor de samenleving behouden kan worden
en, geestelijk en zedelijk gesterkt opnieuw een
plaats in deze maatschappij kan innemen.
ZUTFEN, 3 Maart (V.P.B.) In de ruime, frissche
gymnastiekzaal van de Bijzondere Strafgevangenis
voor jonge mannen te Zutfen staan een zeventigtal
gevangenen opgesteld. Stram in de houding, in drie
gescheiden groepen. Jonge kerels, van zeventien tot
twee en twintig jaar, gekleed in bruine manchester
pakken. Het is een groote dag in het leven van de
jeugdige gevangenen. Vandaag zal, aan de hand van-
de uitgebrachte rapporten, een aantal hunner worden
bevorderd tot een hoogere klasse en zij, die tot de
bevorderden behooren, weten dat zij een nieuwe
schrede hebben gezet op den weg naar de ^vrijheid.
De directeur en zijn staf van medewerkers weten
echter ook, dat in deze jeugdige ontspoorden lets is
gerijpt; het besef, dat hun levenshouding behoort te
iteunen op een zedelijk fundament.
Be ,,eel" van een derde klasser. Dc platen aan
den wand, de bloemen op tafel, liet tafelkleed, kort
om al die kleinigheden die liet verblijf veraangena
men, heort de veroordeelde zich door voorbeeldig
gedrag, vlijt en ijvc# verworven. Xog slechts kor
ten tijd en hij zal ais een flinke kerel, niet gerijpte
levenservaring en herwonnen zedelijk inzicht in de
maatschappij kunnen terugkeeren.
(Foto V.P.B.-I.P.R.S.-van Suchtelen)
plechtigheid duurt niet lang. In een korte, kern
achtige toespraak heeft de directeur van de gevange
nis. de heer Schotsman zich tot de jongens gewend.
Striemend zijn de ^/oorden, waarmede hij het gedrag
van een tweetal jongens geeselt, die .zich hebben ver
grepen aan bezittingen van deze kleine gemeenschap
want dit is deze jeugdgevangenis en het in hen
gestelde vertrouwen hebben beschaamd. Maar als hij
zich richt tot dè bevorderden en vooral tot de bevor
derden naar de hoogste klasse, is hij geen strenge ge
vangenisdirecteur, dan is hij een opvoeder van deze
jongens, die immers nooit een goede opvoeding ont
vingen en meer nog, dan is hij een vaderlijk vriend.
En als hij dan ook het woord tot dgze jonge mannen
richt, en hen vraagt, of zij hun eerewoord willen
geven om het in hen gestelde vertrouwen niet te be
schamen, hun opdracht naar hun beste weten uit te
voeren en al hun krachten te willen stellen in dienst
van de gemeenschap, dan kijken vier paar oogen hem
open en recht aan en duidelijk klinkt het antwoord:
„Ik wil!"
OPVOEDING VAN EEN GEDETINEERDE.
Met den directeur maken wij vervolgens een rond
gang door de gevangenis. Eerst langs de cellen van de
observatieklasse. Want hier vang' het nieuwe leven
van den veroordeelde aan. Een maand verblijft hij in
de observatiecel. Geen versiering ls in het kale ver
trekje te vinden, slechts een opklapbare brits, een
stoel en een klaptafel vormen het meubilair. Alleen
voor de godsdienstoefeningen, voor de morgenexer
citie en voor de verdere lichaamsoetening verlaat hij
de cel.
In deze maand wordt een onderzoek naar zijn gees
telijken, infellectueelen en physieken toestand inge
steld en wordt de gevangene nauwkeurig door den
directiestaf en de overige ambtenaren geobserveerd.
Dan, als blijkt, dat hij voor verdere strafopvoeding
ln aanmerking kan komen en zijn gedrag hiertoe aarf-
leiding geeft, volgt plaatsing in de tweede klasse.
Nu is de cel voor hem slechts verblijfplaats gewor
den voor den nacht en die uren, welke hij niet door
brengt in gemeenschappelijken arbeid bij school- en
godsdienstonderwijs, corvee en lichamelijke oefenin
gen. De inrichting van de cel verandert, hij mag er
enkele eigen bezittingen hebben, er is een tafel geko
men, een wandversiering.
De gevangene leert weer arbeiden, vrije- en orde
oefeningen stalen geest en lichaam, het meestal ge
brekkige en grootendeels vergeten onderwijs wordt
opgefrischt en uitgebreid. In de boekbinderij, de stof-
feerderij, de meubelwerkplaats en de smederij leert
hij een vak en hij leert het grondig. Daarvan getuig
den de meubels, die wij zagen, het bindwerk en de
overige vervaardige artikelen.
DE WEG NAAR DE MAATSCHAPPIJ.
Ten slotte komt de bevordering naar de derde
klasse. De cel, welke op de bovenverdieping ligt en
een onbelemmerd uitzicht geeft op de velden, rond
om de gevangenis is geen cel meer. Het is een ruim
vertrek, met een kast, een teekentafel voor hen, die
vakonderwijs krijgen, een vloermat, tafelkleed en
foto's aan den wand. Hier slaapt de gedetineerde, hier
studeert hij. Hij eet met zijn klasse-genooten, hij ver
blijft met hen in de ruime, frissche recreatiezalen. Hij
wandelt, zij het onder bewaking, met zijn klasgenoo-
ten in de vrije natuur en in den zomer trekt de direc
teur er een enkele maal met zijn jongens op uit. Een
geheelen dag buiten de muren van de gevangenis! En
het is hier, in deze klasse, dat de ontspoorde jeugd
nieuwe levenskrachten krijgt, een nieuw zedelijk be
wustzijn. Hier, in een omgeving van onopvallende be
waking, van grootere bewegingsvrijheid krijgt de voor
malige slappeling een nieuwe ruggegraat, leert hij
sociaal voelen en denken en van hier uit kan hij ten
slotte voorwaardelijk in vrijheid worden gesteld.
In enkele trekken is in dit artikel getracht een in
druk te geven van het leven in de Bijzondere Straf
gevangenis voor jonge mannen te Zutphen. In een
volgend artikel meer over de resultaten van dit be
langrijke opvoedingswerk.
HET BEDAREN VAX AFVALSTOFFEN.
's-GRAVEXHAGE, 2 Maart In eenige bladen
is een bericht verschenen a!s zou het mogelijk zijn
dat, nu de ophaaldiensten van oude materialen en
afvalstoffen tengevolge van de weersomstandigheden
minder vlot hebben kunnen werken, dispensatie
wordt verleend van het verbod deze grondstoffen
voor onze industrie te vernietigen of ze mee te geven
aan de gemeentereiniging.
Het Rijksbureau voor oude materialen en afval
stoffen te. Den Haag vestigt er de aandacht op dat.
zooals ieder zonder meer duidelijk zal zijn, van een
dergelijke ontheffing geen sprake kan zijn. Belang
rijke grondstoffen, waaraan onze industrie dagelijks
dringender behoefte heeft, te vernietigen, is niet al
leen een overtreding van het desbetreffende verbod,
maar bovendien een zonde tegen het eigen volk. En
dat blijft het, ook wanneer men door omstandighe
den. waaraan niemand iets kan verhelpen, ze eens
wat langer moet bewaren, omdat de ophaler niet ln
staat is ze te komen weghalen.
Zooals reeds werd vermeld doet het Rijksbureau
voor oude materialen en afvalstoffen, al wat het kan
om de ophaaldiensten zoo goed mógelijk te doen
functlonneeren. Het verwacht dan ook medewer
king van het Nederlandsche publiek, ook wanneer
het op den ophaler moet wachten.
Hoe 'grooter de voorraad is, dien men ln deze we
ken verzamelt, hoe grooter de voldoening zal zijn
wanneer men dien kan afgeven aan den wljkophaler.
die ln zijn inkomsten óók sterk is gedupeerd en
wien een extra'tje na deze moeilijke weken zeker
uiterst welkom zal zijn.
GESTROOMLIJNDE BAGAGEWAGENS.
UTRECHT, 2 Maart. Naar Van de zijde van de
Ned. Spoorwegen wordt ^vernomen, ziin voor reke
ning van de spoorwegen nieuwe bagagewagens in
aanbouw. Deze nieuwe wagens zijn gestroomlijnd en
men k?n ze het best vergelijken met de electrische
treinen van de laatste jaren zonder de vele ven
sterruiten. Het in- en uitlaten der goederen ge
schiedt door acht openingen, waarvan vier aan el-
ken kant, welke door middel van rolluiken worden
afgesloten. De laadruimte is in vieren verdeeld door
schotten. Het draagvermogen zal 15 ton zijn, de to
tale lengte is ruim 25 Meter.
FAILLISSEMENTEN.
De Haarlemsche Rechtbank heeft het volgende
faillissement uitgesproken:
H. J. ter Waarbeek. schilder, wonende te Zaan
dam; Oostzijde no. 374 b. Curator Mr. H. J. M.
Tonino te Haarlem. Rechter-commissaris in boven
genoemd faillissement mr. H.J. Ferwerda te Haarlem.
Op grond van verzet werd vernietigd het fail
lissement van Cörnelis Blank, melkslijter, wonende
te Wormerveer, Wilgenkade no. 36, uitgesproken
d.d. 24 Februari 1942. Curator mr. A. Beets te
Haarlem.
Opgegeven door afd. Handelsinformaties v. d.
Graaf en Co. N.V. Amsterdam.
Uitgesproken:
27 Febr. H. Hogenkamp, handelaar in bloembol
len en zaden, Hoogkerk, Peizerweg 221. R.-C. Mr.
H. J. E. Engelkens, Groningen.- Cur. Mr. J. C. Hum-
melen, St.-Jansstraat 11a, Groningen.
27 Febr. J. F. de Jager, beambte Prov. Griffie,
Groningen, R. C. Mr. J. E. Engelkens. Cur. Mr. G.
F. L. Tonckens, Spilsluizen no. 1, Groningen.
Opgeheven:
A. A. Beijersbergen, Wassenaar.
Gedeponeerde uitdeelingslijsten:
24 Febr. De nalatenschap van F. A. Janssefi.
Groningen. Geëindigd door het verbindend worden
der eenige uitdeelingslijst. Uitk. nihil aan cone,
cred.
NED. ZWEM- EN REDDINGSBOND.
In de maand Februari verdronken slechts twee mannén.
Februari 1942 is een unicum geweest: er verdronken
twee mannen, die bij duisternis te water waren geraakt.
In Jan. '42 was het aanta*»«J0, ln Februari '41: 54 dooden.
De gesloten wateren waren oorzaak^ van de gelukkig wei
nig voorgekomen verdrinkingsgevallen.
Er reden, in de verslagmaand, geen auto's te water.
Dammen
HAARL. DAGBLAD, Woensdag 4 Maart 1942 Distributie van vaste brandstoffen
Voorrangsregeling voor zieken en bevallingen
's GRAVENHAGE. 4 Maart. De secretaris
generaal van het departement van handel, nijver
heid en scheepvaart maakt bekend, dat personen,
die blijkens een door den vertrouwerfcarts gefiat
teerd formulier MD 29 op medische gronden voor
een extra-rantsoen vaste brandstoffen in aanmer
king komen van den distributiedienst een verkla
ring kunnen verkrijgen dat aan hen bij voorrang
brandstoffen moeten worden afgeleverd. Op ver
toon van deze verklaring is iedere leverancier ver
plicht bij voorrang na in ontvangstneming van de
geldige bonnen gedurende het op de verklaring
vermelde tijdvak per twee weken een eenheid
vaste brandstoffen af te leveren, derhalve dient dus
ook een leverancier, bij wien degene, te wiens
name de verklaring gesteld is. niet als verbruiker
is ingeschreven, op vertoon van de verklaring bij
voorrang af te leveren. De leverancier dient op de
verklaring een aanteekening betreffende de afge
leverde hoeveelheid en den dag van aflevering te
stellen.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat de aanvrage
voor het verkrijgen van een extra rantsoen vaste
brandstoffen, wegens een bevalling in het vervolg
veertien dagen voor den vermoedelijken datum van
de bevalling moet worden ingediend. Evenals voor
zieken op door den vertrouwensarts gecontroleerd
medisch attest is voorgeschreven, kan bij een be
valling een verklaring door den distributiedienst
worden afgegeven, krachtens welke iedere leveran
cier, aan wien deze verklaring wordt overgelegd,
verplicht is na in ontvangsneming van den geldi-
gen bon, een eenheid vaste brandstoffen bij voor
rang af te leveren aan dengene, te wiens name de
verklaring is gesteld, ook al behoort deze niet tot
zijn geregelde afnemers. Bij een bevalling is echter
niet het door den vertrouwensarts gefiatteerde for
mulier MD 29 vereischt. Uitdrukkelijk wordt er de
aandacht op gevestigd, dat de handel weliswaar
verplicht is bij voorrang te leveren op de bovenbe
doelde verklaringen, doch dat niet geëischt kan
worden, dat de brandstoffen worden thuisbezorgd.
OM HET PERSOONLIJK DAMKAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND.
Drie ronden te Haarlem vastgesteld!
Dank zij de bemoeiingen der Haarlemsche Damclub, heeft
het bestuur van den Nederlandschen Dambond een drie
tal ronden van den wedstrijd om .het persoonlijk dam
kampioenschap van Nederland te Haarlem vastgesteld er
wel de tweede, vierde en zesde ronde op resp. Zaterdag
middag 7, 14 en 21 Maart a.s.
Zaterdagmiddag a.s. wordt dus te Haarlem in het club
lokaal der Haarlemsche Damclub, bovenzalen Restaurant
Munnlks, Groote Markt 10, de tweede ronde van dit be
langrijk tournooi gespeeld.
Het programma voor deze ronde luidt als volgt:
P..J. van Dartelen (Zandvoort) tegen J. H. Vos (Amster
dam) J. M. Bom ('s Gravenhage) tegen W. Huisman (Lei
den) A. M. Olsen (Utrecht) tegen A. de Graag (Heusden
N.-Br.); R. C. Keiler (Amsterdam) tegen J?h. J. Ham (Rot
terdam).
Aanvang 3% uur n.m. Wedstrijdleider is de heer J. W.
van Dartelen te Heemstede.
Zwemmen
SLUITING SA VOND DER ZWEMCOMPETITIE.
Op Vrijdag 6 Maart zal de zwemcompetitie besloten wor
den met de laatste ontmoeting. Deze zal In Stoop's bad
gehouden worden en door Haarlem's oudste zwemvereenl-
ging „H. V. G. B." georganiseerd worden.
Een groote inschrijving is van de aangesloten vereenl-
gtngen ontvangen zoodat het niet aan twijfel onderhevig
is dat spannende wedstrijden kruinen worden tegemoet-
gezlen. Op het programma staan nog de 50 meter borst-
crawl voor heeren Junioren, de 50 meter schoolslag dames,
de 100 meter schoolslag voor heeren Junioren en de 5 x 50
meter borstcrawlestafette heeren Junioren.
H. Smits, G. en P. Koonings en R. Kult van Haarlemsen
L. ten Berge van D. W. R. zijn de favorieten voor de 50
meter baan. bij de dames zal Cobi Koster 'n feilen strijd
voeren met C. Kraft van Haarlem en mej. Leunis van
D. W. R. De estafette zal wel in een Overwinning van
zwemclub Haarlem eindigen daar deze vereeniglng over
sterke Junioren beschikt.
De stand is thans als volgt:
Heeren Junioren: D. W. R. 611 pnt., Haarlem 622.x pnt.,
H. P. C. 641.3 pnt., H. V. G. B. 647.9 pnt., V. Z. V. 650.6
pnt., Watertrappers en Kennemer Zwemclub elk 728 pnt.
Dames: Haarlem 1471.2 pnt., D. W. R. 1491.1 pnt.. H. P. C.
1499.1 pnt., V. Z. V. 1566.2 pnt., H. V. G. B. 1701.1 pnt.,
Kennemer Zwemclub 1782.3 pnt.
De wedstrijden zullen te half acht beginnen.
Sledevaart
't Was me een mooi „gespan", dat zich moeizaam
een weg baande over de modder van Amsterdam's
straten. O, als het gevroren had, dan -was de aar-
blik heel anders geweest. Dan had de Amsterdam-
sche kwajongen, aie voorop liep en het sleetje aan
een half-versleten touw voortzeulde, fier daarheen
gestapt, terwijl zijn soortgenoot, die nu met een
verveeld gezicht het sleetje, dat telkens het rechte
spoor verliet, weer in de goede richting schopte,
aan met schitterende oogen het „paard" met blij
geroep tot grooteren spoed zou hebben aange
moedigd.
En de slee zelf! Hoe zou die op de gladde ijzers
snel en sierlijk voortgegleden hebben, kleine on
effenheden op haar weg niet achtend, door niets
tegengehouden in haar snelle vaart!
Maar nu: het trottoir, waarover de slee door de
twee knapen werd voortgetrokken en -geduwd, was
bedekt met een vieze, bruine brij en de jongens
hadden moeite genoeg om het voertuig door de
modderige massa voort te bewegen. En op een ge
geven oogenblik reed' het geheeie geval tegen een
lantarenpaal en nu versperden slede en lading het
trottoir heelemaal. Dat kwam door een fout ïnUe
lading van deze „vrachtauto". Er lagen n.l. lange,
oude, eens door e§n laag grijze verf bedekte iatten,
op verschillende plaatsen gedecoreerd door krom
me, verroeste spijkers, in de breedte op de slee,
zoodat zij er aan weerskanten een heel emd uitsta
ken. Zoo versperden zij den voetgangers den weg.
Die zagen zien nu verplicht een omwég over den
rijweg te maken, om vehikel en lading te vermijden.
De jongens waren edit baldadig, stonden wat te
dazen maar deden verder niets. Een man mopperde:
„Bemoei je met je aage!" schreeuwde een van de
jongens brutaal. De man werd kwaad en keerde
zich met een „Wat zeg je?" driftig om, gereed om
den kwajongens, naar hij aanbood, een pak slaag
te geven. De jeugdige sledevaarders achtten het
raadzaam, zich wat terug te trekken, tot de booze
man doorgeloopei) was. Toen keerden zij weer naar
hun slede terug en begonnen nu tegen elkaar te
schreeuwen, zonder verder iets te doen.
Maar aan dezen toestand zou vrouwelijk initiatief
een einde maken. Daar naderde, duwend een kind
in een kinderwagen, een groote, forsche en onver
schrokken Amsterdamsche juffrouw. Zij hield even
stil en overzag het terrein. Toen waarschuwde zij
de baldadige knapen kort en krachtig: „Op sij. of
ik rij d'r sou overheen, hour!" De sleebeheerders
wilden dit blijkbaar wèl eens zien, want zij verroer
den geen vin, keken alleen belangstellend toe. De
juffrouw aarzelde nu geen oogenblik. Zij zette haar
wagen weer in beweging en met iets versnelde
vaart forceerde zij een botsing. De slee was nu ge
heel naar den kant van het trottoir geduwd en alle
latten lagen over het trottoir verspreid. Triomfan
telijk keek de juffrouw nog eens om.
In eens veranderden de jongens nuvan hou
ding. „Die lette motte overlengs legge. Jen!" vond
de oudste. „Dan nemen ze minder ploas in!" En
overeenkomstig dit voorstel werd de lading gewij
zigd.
Vanwaar die plotselinge ijver?
In de verte naderde een agent!
J. C. E.
Liefdesbrieven. Medewerkenden zijn: Vera Bondam,
Louis de Bree. Carolina van Dommelen. Carla de Raet,
Jenny van Maerlant. RUa Veth en Fons Rndemakers.
Daar de maan op 24 Maart a.s. dc hoogstwaarschijn
lijk beter begaanbare wegen, zal verlichten, twijfelen
we er niet aan of deze voorstelling zal zich in een bui
tengewoon druk bezoek mogen verheugen. O
HEEMSTEDE
£aatste Betichten
De Japansche operaties in Ned.-Indië
en Birma
TOKIO, 4 Maart. (D.N.B.) De snelle vor
deringen van de Japansche troepen op Sumatra,
in het bijzonder de bezetting van de stad Benkoe-
len aan de Westelijke kust van Sumatra, alsmede
de activiteit van de Japansche verkenningseenhe
den in de wateren ten Westen van het Maleische
schiereiland en ten Zuiden van Rangoon, worden in
Tokio beschouwd als een voorbereiding voor de uit
breiding der operaties tot in den Indischen Oceaan.
Niettegenstaande van bet front in Birma geen
nieuwe officieele rapporten zijn ontvangen, ver
luidt in welingelichte kringen dat de verovering
van Rangoon binnenkort verwacht kan worden. Van
het front in Nederlandse! Indië wordt gemeld dat
de operaties op Java snelr^portgang maken. Hier
schijnen de gevechten voc .-namelijk om Bandoeng
ten Zuidoosten van Batavia, alsmede in het ge
bied van Soerabaja zelf zich zeer in het voordeel
der Japanners ontwikkeld te hebben, hoewel offi
cieel hierover nog niets is medegedeeld. Van een
activiteit van den viiand ter zee en in de lucht kan
op dit oorlogstooneel geen sprake meer zijn.
CmNEEZEN GEARRESTEERD TE SINGAPORE.
SJANGHAI, 4 Maart (D.N.B.) Naar Domei uit
Sjonan (Singapore) meldt, zijn binnen het bestek van
de daar ondernomen zuiveringsactie 70.699 Chineezen
gearresteerd. Het betreft hier de tweede golf van ar
restaties op groote schaal.
DE „NORMANDIE" WORDT VïELïCHT.
LISSABON. 4 Maart (A;N.P.) De „Daily Mirror"
deelt mede dat het Amerikaansche departement van
marine een credlet van 5 millioen dollar heeft toege
staan om het vroegere Fransche passagiersschip „Nor
mandie", dat door brand in de haven vÉ New York
was gekapseisd, te lichten.
DE HEER JANKE LEGATIESECRETARIS.
's-GRAVENHAGE, 4 Maart. Naar wij vernemen
is de heer Wilhelm Janke, persreferent van den ver
tegenwoordiger van het ministerie van buitenlandsche
zaken bij den Rijkscommissaris voor de bezette Neder
landsche gebieden, door den Führer benoemd tot lega
tiesecretaris in het ministerie van buitenlandsche
zaken.
Gooi CTe* Lm ai «slikken wee/
UITGAAN
Heden, WOENSDAG 4 MAART.
Rembrandt Theater: „Wat wil Brigitte?", 2.30,
6.30 en 8.45 uur.
Palace: „Strijdende jeugd", 1.30, 6.30 en 8.45 uur:
Luxor Theater: „Wiener Geschichten", 2.30, 6.30
en 8.45 uur.
Frans Hals Theater: „Maria Ilona", 2.30, 6.30 en
8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
DONDERDAG 5 MAART.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht uur tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Bosch en Vaart-apotheek, Bosch en Vaartstraat
26, Tel. 13290.
H.- Remmers en Zoon, Kruisstraat 6, Tel. 10354.
Noorder Apotheek, Jan Gijzenkade 181, Tel.
33821.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsehe Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
18197.
BUKVtRMKKIKO e N KW
VDROOtN, ZOOCKCT ZS
"s-GRAVENHAGE. 4 Maart Aangezien het
voornemen bestaat bij de uitreiking van brandstof-
fenkaarten voor het stooxseizoen 1942-1943 de in
levering van een gedeelte der oude bonkaarten J.
of K. (voor haarden en kachels) of L. (voor cen
trale verwarming) verplicht te stellen, wordt er met
nadruk de aandacht od gevestigd dat men zoowel
de zich aan de oude bonkaart bevindende strook,
waarop onderscheidenlijk vermeld staat „haarden
en kachels (15) J" of „haarden en kachels (20) K"
of „centrale verwarming (L)" als de niet geldig
verklaarde bonnen dezer bonkaarten zorgvuldig
dient te bewaren. Zooals bekend kunnen echter de
bonnen „21 C.V. en „22 G.V." van de bonkaart
L. worden vernietigd. Over de wiize en het tijdvak
van de uitreiking van de nieuwe oonkaarten zullen
over eenigen tijd nadere berichten worden gepu
bliceerd.
Tabaksteelt is niet gemakkelijk
Te betelen oppervlakte aan begrenzing
gebonden
's GRAVENHAGE 2 Maart. Het A. N. P. meldt: De
groote behoefte aan tabak is aanleiding, dat voor de teelt
van dit product een' groote belangstelling aan den dag
treedt, zoowel in de kringen van de beroepstelers als In die
de particulieren, die willen probeeren ln eigen tuin
fabak te verbouwen. Deze belangstelling is nu zoo
danig geworden, dat bij den tuinbouwvoorlichtingsdlenst
van de directie van den landbouw een speciale kracht is
aangesteld, die ln samenwerking met de betreffende
rijkstuinbouwconsulenten leiding en voorlichting bij het
telen van tabak zal geven. Er zal echter alleen dan iets
te bereiken zijn, wanneer de teeltvoorschriften nauwkeu
rig worden opgevolgd en ook alleen dan ls het verant
woord, dat cultuurgrond voor tabak wordt gebruikt. Ook
al speelt de tabak ln het leven van velen ,een zeer belang
rijke rol, toch ztjn de belangen van de voedingsgewassen
primair en hebben we voor den verbouw van deze laatste
ln de allereerste plaats onze gronden te bestemmen. Wan
neer er dan ook wat wordt afgezonderd voor een genot
middel als tabak, dan dient te worden bereikt, dat hetgeen
wordt geoogst, ook rookbaar is.
In den laatsten tijd verschijnen in de dagbladen adver
tenties. waarbij tabakszaad wordt aangeboden .om daarvan
in eigen tuin tabak te Itweeken. Versehlllr.ide soorten
zaad worden daarbij aangeboden, zooals - Mi. Havana.
Virginia en zelfs Camel en bij den eenvoudlgSltaezer wordt
de indruk gevestigd, alsof hij zich op die wijït door eigen
teelt van de allerbeste tabakssoorten kan voorzien. Tegen
een dergelijke voorstelling van zaken moet ten zeerste
worden gewaarschuwd.
Ook bij het telen zelf zijn voor een particulier groote
moeilijkheden te verwachten Het zaad dient n.l. vóór het
midden van Maart in broeibakken te worden uitgezaaid.
Dit is vereischt, om tijdig planmateriaal van voldoende
grootte ter beschikking te hebben. De plantjes moeten
worden ultgeplant zoo spbedig dat mogelijk ls, daar in ons
land de zomers niet Jaar voor Jaar zoo mooi zijn, dat de
tabak zich ook ieder jaar op de meest bevredigende wijze
kan ontwikkelen.
Niet ieder Jaar wordt alle blad voldoende rijp. Men
dient dan ook met een slechten zomer rekening te houden
en zoo vroeg mogelijk te planten om nog zooveel mogelijk
van de mooie dagen te profiteeren. De datum hiervoor ls
ongeveer 15 Mei Later ultplanten verkort den groeitijd.
Voordien dient men echter, om een rookbare kwaliteit te
oogsten, den grond in den tuin goed bewerkt te hebben
en tevens flink bemest, waarvoor echter niet alle mest
stoffen geschikt zijn.
Verder dient men er rekening mede te houden, dat de
teelt van tabak gebonden is aan een teeltvergunning, ten
zij men teelt voor eigen gebruik "en de daarvoor in gebruik
zijnde oppervlakte niet grooter is dan 1 are.
Indien echter tabak wordt geteeld met de bedoeling de
oogst of een gedeelte daarvan te verha/idelen, dan dient
een teeltvergunning te worden aangevraagd bij den pro-
ductiecommissaris voor den tuinbouw en de ooftteelt,
Bezuidenhout 30, 's Gravenhage.
Uit het bovenstaande blijkt wel, dat het niet zoo een
voudig ls om ih ons klimaat tabak te telen. Mogelijk is
het echter wel. dat de rooker een product verkrijgt, dat
hem voldoening geeft, maar dan moeten de omstandighe
den medewerken en men moet er alle zorgen aan kunnen
cn willen besteden.
Tegen een klein hoekje met tabak beplant 5s natuurlijk
geen bezwaar, maar toch rijst ln het algemeen genomen
de vraag of het voor degenen, die een zonnlgen tuin heb
ben met goeden grond en die nog over wat mest beschik
ken, niet veel verstandiger is om hun tuin zoo volledig
mogelijk voor den verbouw van voedingsgewassen te be
nutten. Hetgeen men met aardappelen, boonen, mals en
enkele andere groentengewassen kan bereiken, is van
veel meer beteekenls voor het gezin en men bespaart zich
daardoor ook de kans op teleurstelling.
MARKTBERICHTEN
PURMEREND 3 Maart 1942. Runderen, totaal 794 stuks
Vette koeien 408 voor levering. Gelde koelen 210 260—£:o
per stuk, matig. Melk koelen 150 465—660 per stuk. matig
Stieren voor levering. Gras kalveren 14 voor levering.
Nuchtere kalveren voor de slacht voor levering, nuchtere
kalveren voor de fokkerij 3045 por stuk, totaal 644. Vette
varkêns voor de slacht 12 voor levering. Magere varkens
18 28—54 per stuk. matig. Biggen 334 25—30 per stuk. matig.
Schapen 116 4005 per stuk (25 voor levering). Bokken
112 27—55 per stuk. matig. Oude kippen en hanen (wit en
rood. oude kippen en'hanen (blauw) 1000 0,300.90 per K.G.
Konijnen 0,90 per stuk. Eenden 200 0.80—0,90 per-stuk.
ZANDVOORT
CLANDESTIEN GESLACHT.
Eén dezer dagen vernam de politie, dat een lnWOïu
dezer gemeente zijn varken zonder Inachtneming vac. de
desbetreffende bepalingen had geslacht. In samenwerking
met de ambtenaren van den Crislscontröledienst werd eer.
onderzoek ingesteld en bij de eerste huiszoeking werd een
flinke pan snert met „varkenspootjes enz." al sudderende
op de kachel aangetroffen. Deze aanloop was voldoende
om de clandestiene hulsslachting tot klaarheid te brengen.
Tegen drie personen, die bij deze aangelegenheid waren
betrokken, wordt proces-verbaal opgemaakt.
VEREENIGING VOOR VREEMDELINGENVERKEER.
Door bijzondere omstandigheden is het tooneelgezelschap
Met Masker verhinderd a.s. Donderdag 5 Maart naar Zand
voort te komen, om te spelen voor de leden van V. V. V.
Het bestuur van V. V. V. ls er evenwel ln geslaagd het
Nederlandsch Tooneel, directeur Cor van der Lugt Melsert.
te engageeren op Dinsdag 24 Maart. Opgevoerd zal worden
Burgerlijke Stand
Ondertrouwd: G. Brossois en R. T. v. d. Mije;
H. J. v. d. Braak en W. A. Kres.
Getrouwd: J. -1. Kamringn en L. van Wouw.
Geboren: J. M. C. v. d. Weiden—Opdam z.; A.
A. M. SchopmanSchmitz d.; B. van Staveren
Nievaard d.
Overleden: J. v. Delden 71 j., echtgen. van G.
van Eijk.
COMMISSIE VAN OVERLEG VOOR HET GEMEENTE-
PERSONEEL.
De burgemeester heeft besloten, dat de werkzaamheden
van de Commissi® van Overleg voor het gemeenieperso-
neel alsmede die van de daarmede verband houdende
dienstèommlsle voor -dc onderschelden gemeentebedrijven
zullen blijven rusten.
BEVERWIJK
Gaat de aardbeiencultuur
in Kenncmerland verdwijnen?
Moeten de tuinders naar andere
cultures uitzien
In de Dinsdagmiddag gehouden ontwikkelings
bijeenkomst voor tuinders, georganiseerd door den
Tuinbouwvoorlichtingsdienst in samenwerking met
de „B.E.T."_ en Ver. Veilingen, heeft de assistent
van den Rfjkstuinbouwconsulent, de heer J. C.
Muyen een voor de streek Kennemerland zeer
belangrijke lezing gehouden.. De heer Muyen wees
er in zijn inleiding op, dat één \*an de hoofdcul
tures in Kennemerland, de aardbeien, steeds meer
schijnt terug te loopen. Ook de nieuwe soorten,
welke in den loop der jaren geprobeerd zijn, w ijken
na enkele seizoenen weer sterk af. De oogst heeft
geregeld te kampen tegen vele ziekten, waartegen
o.l.v. mej. Ir. H. G. Kronenberg een onderzoek
geopend is. Uit dit onderzoek is gebleken, dat het
aantal ziekten onder het gewas zeer groot is,
waardoor de bestrijding stagneert. Langzamerhand
gaat de aardbeiencultuur hier dan ook achteruit.
Ook moeten de tuinders hun* oogen niet voor een
ander feit sluiten, n.l. de steeds grooter wordende
concurrentie voor de Bever&ijksche aardbei. De
aardbeicnteelt in Bulgarije is met sprongen toege
nomen. Volgens den levensstandaard aldaar worden
voor dit product hoQge prijzen betaald, maar dit
zijn voor ons land prijzen waar niet tegen te con-
curreeren valt. Ook in Brabant en Zeeland is de
kostprijs van de aardbei veel lager en is een prijs
van14 cent per K.G. voldoende. Dit is veel te
laag voor deze streek. In de toekomst zag spr. het
dan ook zoo, dat Beverwijk en omgeving slechts
aardbeien voor de consumptie zou leveren en de
grootste afnemers de fabrieken goedkooper
aardbeien uit andere streken zouden oetrekken.
Om deze redenen kwam spr. tot de conclusie om
geleidelijk aan de aardbeienteelt te gaan omschake
len. Hij dacht hierbij aan de goede toekomst, welke
de veredelde bramensoorten tegemoet schijnen te
gaan. De gewone duinbramen zijn ondanks dat zij
veel gevraagd worden geen al te gunstig handels
artikel, omdat zij te klein zijn. Niettemin willen
de fabrieken en jeneverstokerijen ze graag hebben
om den pittigen smaak. In het buitenland is men
echter gaan onderzoeken of deze bramen niet om
gezet konden worden in een cultuur. De resul
taten zijn zeer goed geweest met de veredelde
bramen. De oogst valt in de eerste week van
Augustus tot omstreeks half. October. De vruch
ten rijpen gelijkmatig en zün veel grooter dan de
duinbramen. Bovendien geeft de plant veel meer
vruchten. De oogsttijd valt voorts juist in een
periode als er hel weinig klein fruit is. Het ar
tikel kan goed verzonden worden. Een ander voor
deel is. dat deze cultuur voor het grootbedrijfniet
geschikt is door het vele naloopen bij het snoeien.
Voor kleine bedrijven, zooals in Kennemerland is
deze cultuur uitstekend geschikt. De veredelde
bramen zijn te onderscheiden in twee groepen n.l.
de rankende en de 'niet-rankende (vrijwel als de
framboos), die wel voor het grootbedrüf geschikt
is, maar waarvan de opbrengst lager is. De ranken
de braam geeft 5 M. lange scheuten, die bijgehouden
moeten worden om door elkaar groeien te voor
komen. Van de rankende soort ziin drie soorten
o.a. Black Diamond en Himalia.
In ons land heeft de bramencultuur zich lang
zamerhand al uitgebreid en vooral in Zeeland. Te
Capelle in Zeeland werd in 1938 12000 K.G. ge
veild en in 1940 reeds 16 tot 20.000 K.G. De
braam schijnt het op alle gronden goed te doen.
Ook in Kennemerland zijn er reeds proeven mee
genomen, o.a. in Heemskerk. Deze proef mislukte
ten deele, doordat de plant bevroor. Op het bedrijf
van de fa. v. d. Wel te Beverwijk is ongeveer 50
roe beplant en op dezen zandgrond doet de braam
het uitstekend. Ook op veen- en kleigronden groeit
de plant goed. Tijdens het rijpen kan het gewas
echter niet tegen droogte, maar dit is voor ons
land geen bezwaar, daar hier de meeste regen in
Augustus valt. In het eerste jaar is nog geen op
brengst te verwachten: in het tweede jaar be
draagt de oogst enkele kilogrammen per struik en in
het dei-de jaar 20 tot 25 K.G. per struik. Het. is
een overblijvend gewas en vraagt daarom een
diepe grondbewerking. De groeiduur wordt geschat
op ongeveer 15 jaar. In Zeeland staan er reeds
strüikeh 10 jaar op hetzelfde perceel. Een groot
voordeel is. dat in het eerste jaar nog een tus-
schenteelt gezet kan worden, die dezelfde bemes
ting vraagt als de braam, bijv. spinazie, sla met
prei, stamboonen of spruitkool. Bij den groei moeten
de ranken zoodanig langs draden of latten geleid
worden, dat er hagen gevormd worden. Het plukken
kan twee tot driemaal per week gebeuren.
Tenslotte behandelde spr. nog de niet-rankende
braam, waarvan de behandeling vrijwel gelijk is als
die van de framboos.
Vóór deze lezing hield de her L. H. Bremmers
een causerie over de witlofteelt en trekkerij,
waarbij spr. uitvoerig het electrisch forceeren be
handelde.
Aan het slot van deze ontwikkelingsbijeenkomst
spfak de heer B. Machielse, hoofd van de-RK.
Lagere Tuinbouwschool te Beverwijk, over het
onderwerp „Nfeuwe meststoffen en bemestings-
moeiüjkheden in dezen tijd. Zeer vele practische
raadgevingen en wenken werden door den heer
Machielse gegeven. Van de gelegenheid tot vragen
stellen werd een druk gebruik gemaakt.
Verstrooid....
>AC
wf)
\J
4'
A\il\
wJh
T5>
7 ti
DE GECROONDE LEERSSE.
•s-GRAVENHAGE, 3 Maart.
Hedenavond heeft Den Haag kun
nen genieten van het vastenavond
spel „De Gecroonde Leersse" of „De
Verheerlijkte Schoenlappers" een
'tooneelstuk van den beroemden
Duinkerkschen dokter Michtel -'de
Swaen. Beroemd niet in den zin van
een Boerhaave, maar in dien van een
Vondel, met welken laatste hij dan
ook gaarne ln Zuid-Nederland
wordt vergeleken. Er zijn zelfs
Vlamingen, die de Swaen nog meer
achten dan den grooten Amsterdam-
dammer.
Dit spel verdient een uitverkocht
huis, en hoewel hier het bezoek
beter was dan in Amsterdam, toch
hadden nog heel wat Hagenaars van
dit oude, maar uitermate levendige
en levensfrissche spel kunnen ge
nieten.
PLEIDOOI VOOR KOOIVOGELS.
Een lid van den Ned. Bond van Vogelliefhebbers
schrijft ons, dat den laatsten tijd houders van l«ooi-
vogels, dus kanaries, vinken e. d. dezen dieren de
vrijheid geven, aangezien ze niet meer over voeder
zaad beschikken. De schrijver komt daar tegen od.
Wie in dezen tijd van het jaar kooivogels de vrij
heid geeft veroorzaakt hun dood. want den strijd
om het bestaan kunnen ze niet volhouden en voor
deze vogels beteekent de vrijheid dus tevens het
einde. Is het wat verder in den tijd. dan is er een
kans. dat sommige kooivogels. in. vrijheid gesteld,
het leven houden. Tot dien tijd echter houde men
ze vast en met wat zorg is er aan het voedseltekort
nog wel een mouw te passen, waartoe de Ned. Bond
van Vogelliefhebbers zijn leden met raad en daad
bijstaat
STADS-BIBLÏOTHEEK EN LEESZAAL VAN HAARLEM.
Statistiek vanx bezoek en ultleenlng over Februari
1942 (1941).
I. PRINSENHOF.
Bezoek aan de leeszaal door 2451 personen (v. j. 2176), t.
w. 2151 mannen en 300 vrouwen.
Bezoek aan de krantenzaal door 2821 personen (v. J.
3532). t. w. 2578 mannen en 243 vrouwen.
Totaal bezoek aan lees- en kranten zaal door 5272 perso
nen (v. j. 5708) t. w. 4729 mannen en 543 vrouwen.
Uitgeleend werden 12606 boeken Cv. j. 11198).
II. FILIAAL „HUIS TE ZAANEN".
Bezoek aan de leeszaal door 256
t. w. 172 mannen en 84 vrouwen
Uitgeleend werden 4532 boeken (v.'j. 3870).
III. HOOFDBIBLIOTHEEK EN FILIAAL werden te zo
men bezocht door 5528 personen, (v. J. t. w. 4901 man
nen en 627 vrouwen.
In het geheel werden uitgeleend 1713B boeken (v. J.
15068).
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM 3 Maart.
Bevallen 1 Maart: E. BourgonjeMethorst, z.; 3
Maart: T. Nelisscnde Knecht, d L. A. Wiersma
van Rijn, z.; 3 Maart: M. WijnandsSmink z.; A J.
Bom—Mooijeklnd, d., A. S. Bchagcvan Bakergen. z.;
G. M. van de WoestijneNijvcld, d.; D. Kruijff—Plan-
Jer, d.
Overleden: 28 Febr.: A. J Wnsscnberg, 8 j., z. v.
A. J. Wassenberg, v. d. Duijnstraat. M. E. Tientjes-
van den Brink, 68 P. C. Hooftstraat. 2 Mrt J. de
Jager, 65 j,, Zijlweg. B. Walstra—Dijkstra, 87 j„ Tem
peliersstraat H. Daudeij, 77 J., Kleverparkweg. H. P.
Kroesen, 79 j., Maerten van Heemskerkstraat. A. Ko
per—van der Mije, 42 J., Hazcpatcrslaan.
