De waarheid over Ned.-Indië HAARL. DAGBLAD. Vrijdag 6 Maart 1942 Handel in bewijzen van overdracht voor ijzer en staal strafbaar ■s-GRAVENHAGE, 5 Maart. Bij herhaling is gebleken, dat veelal de meening heerscht, dat het geoorloofd zou zijn handel te drijven in toewijzingen, bewijzen var} overdracht, Kontrollnummer-Aufstel- lungen „Kennziffer"), Zuweisungsformblatter en soortgelijke bescheiden, welke recht geven op den gankoop van een bepaalde hoeveelheid walserij- of gieterijproducten. Naai- aanleiding hiervan wordt de aandacht er op gevestigt dat het ten strengste verboden is, deze be scheiden te verkoopen te koopen of te koop aan te bieden. Ook is het niet geoorloofd ze in pand te ge ven, in pand te nemen, op andere wijze te gelde te maken dan wel tegen het verstrekken van geld aan Se nemen of onbevoegd voorhanden te hebben. Al deze handelingen zijn strafbaar volgens de be palingen van het Economisch Sanctiebesluit 1941. Vredegerechtshof Verzet tegen politieman 's-GRAVENHAGE, 5 Maart. Op een namiddag in November 1940 was er in de omgeving van de Paul Krugerlaan en den De la Reyweg een straatrelletje in verband met de aanwezigheid van eenige nationaal socialisten, die met het weekblad „Volk en Vader land" colporteerden. Een agent van politie in burger, lid van de N.S.B. Jjnde en met het insigne dezer beweging op zijn jas, trachtte in te grijpen, doch ontmoette tegenstand bij eenige menschen, die aan zijn legitimatiepenning geen waarde hechtten. Toen bij dit relletje de agent in burger een waarschuwingsschot uit zijn revolver los te, was dit voor zekeren G. J. R. aanleiding op den man toe te loopen en te trachten hem te overmeeste ren. Daar het publiek mede opdrong, ging de politie man een winkel (slagerij) binnen, waarbij echter ge noemde G. J. R. hem volgde, gesteund door een deel van het publiek. In den winkel ontstond een handge meen tusschen de twee mannen, doordat G. J. R. zich op den ander wierp, waarbij deze laatste nogmaals van zijn revolver gebruik maakte zijn tegenstander In de beenen rakend. G. J. R. werd licht gewond naar het ziekenhuis overgebracht, dat hij spoedig weer kon verlaten. Wegens verzet en geweldpleging veroordeelde de Haagsche rechtbank G. J. R. eenigen tijd later tot f 25 boete; de officier van justitie, die een maand gevan genisstraf had geëischt, ging in beroep. Heden heeft het Vredegerechtshof uitspraak in deze zaak gedaan en verd. tot twee maanden gevangenis straf veroordeeld. De eisch van den procureur-generaal luidde drie weken gevangenisstraf. DE VERKOOP VAN BROOD IN DE OCHTENDUREN. De secretaris-generaal van het departement van sociale zaken heeft de tot' en met 7 Maart door hem toegestane afwijking van de arbeidswet voor .wat betreft het vervoer en den verkoop van brood, opnieuw verlengd. Het zal- tot en met Zaterdag 21 Maart geoorloofd zijn, brood, dat na acht uur des namiddags van den vorigen dag gebakken of opgewarmd is, van zeven uur 's morgens af uit het gebouw waarin zich de broodbakkerii bevindt, te vervoeren. Dit brood mag van half acht af wor den vervoerd of afgeleverd. DE MOORD IN DE HAARLEMMERSTRAAT TE AMSTERDAM. Wie weet iets van een gouden horloge? In verband met den moord, gepleegd op 24 Februari j.l. in het winkelhuis Haarlemmerstraat 106 te Amsterdam, verzoekt de plaatsvervangend commissaris van politie in de 6e sectie te Am sterdam, hun, die inlichtingen kunnen geven om trent een te koop aangeboden gouden heerenhorloge polshorloge) merk „Centra", zich ten spoedigste e"willen vervoegen aan het politiebureau War moesstraat 48. Het horloge is voorzien van een bruin lederen riempje, waaraan een gouden of doublé gespje. Het is rechthoekig, heeft een gele wijzerplaat, terwijl de rand rondom het glas, be werkt is. DE SNEEUW- EN ÏJSTOESLAG VOOR VERVOER LANGS DEN WEG. Eenige weken geleden werd voor bepaalde ver voeren langs den weg een tijdelijke verhooging toegestaan in verband met de aanwezigheid van sneeuw en ijs op de wegen. De toestand op de wegen is thans zoodanig verbeterd, dat de toege stane verhooging kan worden verminderd. De ge machtigde voor de prijzen brengt tèr kennis, dat de tijdelijke toeslag op de vervoerprijzen met in gang van den vijfden Maart hoogstens nog slechts 20 pet. mag bedragen. De tijdelijke toeslag op het tarief van den autobevrachtingsdienst zal in het algemeen eveneens op 20 pet. worden" terugge bracht. „Heb je dan niet gedaan wat ik je van morgen reeds heb aangeraden, om AKKERTJES te nemen, waar ik zelf altijd, wanneer ik hoofdpijn voel. on middellijk baat bij vind? Neem er toch vlug een, wij moeten uit en eer je gekleed bent heb ben de AKKERTJES hun werk gedaan en is je hoofdpijn over, want AKKERTJES zijn uniek, ook voor kiespijn of andere pijnen. Den besten raad dien ik je in zulke gevallen geven kan is: dadelijk AKKERTJES!" Nnm'nAKKEKTJE De Nederhndsche Pijnstiller UITGAAN Heden VBIJDAG 6 MAART. Gemeentelijke Concertzaal: Ledenconcert H.O.V,. 7.30 uur. Frans Hals Theater: „Terug naar het geluk", 2.30, 6.30 en 8.45 uur. Luxor Theater: „Het meisje uit Fanó", 2.30, 6.30 en 8.45 uur. Palace: „Vracht van Baltimore", 2.6.30 en 8.45 uur. Rembrandt Theater: „Mijn chef is.een vrouw", 2.30. 6.30 en 8.45 uur. Moviac: Gevarieerd programma, o.a. „Walvisch- vangst in de Zuidelijke IJszee", van 12 uur af. ZATERDAG 7 MAART. Stadsschouwburg. Wilsonsplein: „Levend speel goed" door het Nederlandsch Jeugdtooneel, 2.30 uur. Stadsschouwburg: „Het meisje met de negen pun ten", door het Ruys-Ensemble, 7.30 uur. Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en des avonds. Apotheken De volgende apotheken te Haarlem zijn van des avonds acht uur tot des morgens acht uur (ook op Zondag) geopend: Bosch en Vaart-apotheek, Bosch en Vaartstraat 26. T<ft 13290 H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6. Tel. 10354. Noorder Apotheek, Jan Gijzenkade 181, Tel. 23821. Te Heemstede is geopend: Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel. B8197. OFFICIEELE LANDBOUWMEDEDEELINGEN VOOR DE PROVINCIE NOORD-HOLLAND. WIJZIGING STATUTEN L. C., O. Met ingang van 15 Februari j.l. zijn in de Sta jten van de Landbouw-Crisis-Organisatie belangrijke wijJglngen aangebracht. De bestuursleden en de plaatselijke commis sieleden zijn met ingang van dien datum van hun functie ontheven, terwijl de Provinciale Voedselcommlssaris als eenuige Bestuurder is aangewezen. De functie van Plaatse lijke Bureauhouder zal gehandhaafd blijven. Zoowel deze bestuurder als de Plaatselijke Bureauhouders zullen in de toekomst regelmatig overleg plegen met Commissies, welke door den Landstand worden aangewezen. Practlsch was de leiding van het apparaat der Voedsel voorziening reeds lang ln handen van de P. V. C. en had den ook de plaatselijke commissies niet meer de beteeke- nls welke aanvankelijk daaraan was toegekend. WEIDECO*lTRACTEN 1942. Zooals reeds gebleken is uit de officieele perspublicatie, zal binnenkort worden overgegaan tot het verstrekken van weldecontracten 1942. In afwijking van het voorgaande jaar zullen deze runderen geschetst worden, daar zij reeds aUen van het verplichte registratiemerk zullen zijn voor zien. Het ligt ln de bedoeling, om uit de geleverde koelen in gevolge de opzelcontracten, een gedeelte voor de weiderij beschikbaar te stellen. Op de overname-markten zullen dan C. en D. koeien beschikbaar gesteld worden. In ver band met een eventueele groote aanvraag, moet het voor behoud gemaakt worden, dat mogelijk niet aan alle ver zoeken voldaan zal kunnen worden. Op de overname-markten moeten deze runderen voet stoots worden overgenomen, tegen een bruto slachtvee prijs, verhoogd met f 15.—. Vanzelfsprekend blijft het vrij om ook rundererv buiten de overname-markt te betrekken. De gecontracteerde runderen zullen medetellen voor de levering 1942, voor het aantal kg., dat zij naar schatting tijdens het schetsen zullen wegen. Zooals reeds bekend gemaakt ls. sluit de termijn tot aanvragen uiterlijk 7 Maart 1942. Over dit onderwerp zullen nog nadere mededeelingen volgen. NOODSLACHTINGEN EN DE STRUCTIEGE VALLEN. Er wordt de veehouders nogmaals de Aandacht op geves tigd. dat alleen die destructlegevallen en die noodslach- tingen (w. o. ook wrakke dieren in nood geslacht), wc-ike hebben plaats gehad na 1 December 1941 in aftrek gaan voor de verplichte veelevering 1941—1942. In destruc tl ege vallen wordt de leveringspllcht met een vaststaand aantal kg. verminderd, hetwelk afhankelijk ls van het soort dier, zooals kalf, nuchter kalf, koe, stier, os, pink. enz. Bij noodslachtingen en wrak vee wordt de nieuwe leve ringsplicht verminderd met een aantal kg., gelijk aan 5/3 maal het geslacht gewicht, ongeacht het goedgekeurde deel hiervan. In het geval, dat nog niet aan de oude leve ringsplicht tot 1 December 1941 is voldaan, kunnen destruc- tlegevallen hiervoor niet als geldige leveringen doorgaan, wel een noodslachting of wrak rund; maar dan alleen, wanneer het „goedgekeurd" geslacht tenminste 125 kg. bedraagt. Deze bepaling geldt vanaf 28 Juli 1941. Het ls mogelijk, dat er eenige vertraging ontstaat in het uitreiken der ontvangstbewijzen voor noodslachtingen cn wrakke dieren over de periode Augustus—December 1941, terwijl de betrokken veehouders reeds in het bezit zijn van de afrekening. Daarom wordt er hier nogmaals op gewezen, dat ge noemde ontvangstbewijzen worden verstrekt, nadat de ad- vlezen van P. T. C. en B. O. v. V. V. te Den Haag te onzen kantore zijn ontvangen. Aan schapenhouders, welke nog leveringsplicht hebben, wordt in geval van destructie, ontheffing verleend. De betreffende destructiebon dient daarbij te worden overgelegd. Noodslachitngen, wrakke schapen gaan alleen dan ln aftrek voor de verplichte schapenlevering, Indien de betrokken eigenaar leveringsplicht heeft. Wij vestigen er nogmaals de aandacht op, dat bij des- tructlegevallen alleen bewijzen, afgegeven door de Fede ratie van Destructoren, geaccepteerd worden of indien de betrokken veehouder voorkomt op de advleslljsten van deze lnstantie. DE PROVINCIALE VOEDSELCOMMISSARIS VOOR NOORD-HOLLAND. Ingeschreven als „Officieele Landbouwmededeelingen" No. 6. (Adv. Ingez. Med.) II MUIDEN Marktprijzen en besommingen. IJMUIDEN 5 Maart 1942. Tarbot f 13,10 per K.G.: Tong f12 per K.G.; Kabeljauw f 25—f 15 per stuk; Kleine schol le soort f 114—f 102; Kleine schol 2e soort f94—f80; Pufschol le soort f69—f59; Puf- schol 2e soort f51—f41; Groote bot f 104—f 84; Kleine bot f73—f61; Groote sch,ar f 90—f 74; Kleine schar f61—f 50; Pufschar f40—f29; Wijting f 82—f 66. alles per 50 K.G. Besommingen trawlers: VL 80 Gefcina 25 mnd. f1109; KW 122 Nico Hoos 20 mnd. f1128; KW 129 Bali 18 mnd. f 825; IJM 417 Derika 7 145 mnd. f4897; IJM 18.Jan Mayen Land 125 mnd. f 6593; IJM 323 Walvisch 25 mftd. f2079; IJM 29 Zeeleeuw 15 mnd. f 545; IJM 165 Martha 25 mnd. f 1740; IJM 80 Rijnstroom 100 mnd. f5745; KW 158 Cornelis IJsbrand Willem 65 mnd. f 2802; VL 83 Gezlena 25 mnd. f 1575; IJM 21 Corrie 150 mnd. f 7265; IJM 189 Mary 70 mnd. f 3227; IJM 129 Shamrock 40 mnd. f2136. Kotters: IJM 222 f 1426; IJM 224 f 1804; KW 148 f192; IJM 223 f 5482. Loggers: KW 38 1 5787: KW 54 f 10.176; KW 26 f 7097; KW 110 (2e ged.) f4466; KW 60 f 6734; KW 52 (2e ged.) f1124; IJM 268 f 11.600; VL 132 f3478; VL 166 f 902; KW 15 f7378; KW 175 f5492; KW 91 f8569; KW 107 f 769; KW 33 f9833; SCH 275 f 7960; SCH 2Ï3 f 6078; SCH 245 f 8630; SCH 73 f 6970; SCH 242 f 7240; SCH 30 f8160; SCH 39 f 8249; SCH 97 f 18.354; SCH 243 f 3850; SCH 324 f 9969. Binnengesleept De stoomtrawler Olympia IJM! 111 heeft alhier binnengesleept den motorkotter -IJM. 221, die met een warmgeloopen motor op zee ronddreef. HILLEGOM GESLAAGD. Onze plaatsgenoote mej. H. Kelfens slaagde voor het Federatie-examen Stenografie „Groote als Kantoor-stenografe, 130 lettergrepen. VERGADERING V.V.V. Donderdagavond hield de Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer in hotel Sistermans haar 10e jaarvergadering. De voorzitter, de heer C. Joh. Bakker, hield ter herdenking van het 2e lustrum een'rede, waarbij hij wees op het vele werk in de afgeloopen 10 jaren verricht, al moest jammer ge noeg erkend worden, dat dit werk in het belang der gemeente gedaan, niet dien steun mocht ontvangen die het verdiende, gezien het geringe ledental der afdeeling. Na de openingsrede gaf de secretaris een over zicht over het afgeloopen jaar hetgeen zeer be vredigend genoemd kan worden. Het financieel verslag gaf een batig slot van ruim f 145 aan. De penningmeester werd onder dank gedechargeerd. Bij de bestuursverkiezing werden de heeren C. Joh. Bakker en D. Sistermans herkozen. Bij de rondvraag kwam de voorjaarscampagne ter sprake. Getracht zal worden ook dit jaar be vredigende resultaten te verkrijgen. O.m. staat een bloemencorso op het programma. Na eenige dis cussie sloot de voorzitter met een woord van dank. 8LOEMENDAAL GEVONDEN VOORWERPEN. Terug te bekomen bij: J. Zalm, Hofje van Stoel 10 Bloemendaal, damespolshorloge, tube jodium, passer en lippenstift; Van Os, V. d. Duijnstraat 25 Haarlem, wantje- K. Logmans, Denijs van Hulle- laan 25 Haarlerrf, zilverbon, distributiebonnen en vlakgom; Klaver! Rio Grandelaan 29, portemonnaie inh. pasfoto's; Bon, Rollandslaan 19, ledige geld zak; Pool, Bloemendaalsohestraatweg 40 Sant poort-Station, koperen kraan; Luchtbeschermings dienst, Bureau van Politie te Overvffen, rubber zadeldek: Kaars Sypestein, Vogelenzangscheweg 39 bruine gladharige hond; Van Amerongen, Ramp laan 97a Haarlem, vulpenhouder: De Krijger. Sta tionsstraat 12 Zandvoort, eenige bankbiljetten: Maaike, Zuider Stationsweg 33, grijze sjaal; V. d Kogel, Brederodelaan 55, etui met distributiebon nen. Politiebureau Overveen (Inlichtingen alleen op werkdagen van 1012 u. v.m.: ceintuurs, wanten, handschoenen, f ietssleuteltje. Post Aerdenhout: kin- derwantje en handschoen. HEEMSTEDE DIEFSTAL OPGEHELDERD. Eenigen tijd geleden werd aangifte gedaan van diefstal van geld en brood uit een woning aan den Meerweg. Thans is aangehouden de 16-jarige krantenbezorger J. H. uit Haarlem die bekende den diefstal te hebben gepleegd. He geld had de knaap versnoept. Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt. TWEE STIEREN IN BESLAG GENOMEN. Door de politie te Heemstede zijn, in samen werking met den crisssiscontroledienst twee stieren welke resp. 895 en 835 K.G. wogen en bestemd waren om frauduleus geslacht te worden, in beslag genomen. PRIJSOPDRIJVING. Door de politie te Heemstede-is prdces-verbaal opgemaakt tegen een inwoner van Heemstede die een costuum ter warde van f 30. voor f 75 had verkocht. UITREIKING BONKAARTEN. In dit nummer vindt men een advertentie over de uitreiking der bonkaarten. Een ieder raadplege deze gegevens dus nauwkeurig. GEVONDEN VOORWERPEN. Terug te bekomen bij: Politiebureau bril; van Haringen. Fred, van Eedenplein 15, das: Loudsma, J. Israëlplein 10. geld; Schreuder. Binnenweg 71, geld: Politiebureau, hand schoen; Raadhuisstraat 12, hoed; Politiebureau, 2 hand-» schoenen: Bakker, Bankastraat 95, handschoen; Politie bureau, mand; v. d. Werf. Joh. Vermeerstraat 17, muts: Akkerboom, Bleekersvaartweg 27. muts; Politiebureau, 2 mutsen: Politiebureau, sleutels; Ballot, Franz Schubert- laan, spatlat; W. Boers, Eschdoornkade 27 zwart; Politie bureau, want. ZANDVOORT BURGERLIJKE STAND. GEBOREN: Theodorus, zoon van P. J. van Dam en van F. Hölzl, Zandv.laan 369 a; Jan Leendert. zoon van J. W. v. d. Werff en van L. Verspuij. Hoogeweg 34: Nicoiaas Relnder, zoon van P. v. d. Vloed en van R. P. Delhaas. Wilhelminaw. 15. ONDERTROUWD: M. .T. Cabalt en C. J. Dees. Zeestraat 47 boven; A. Pel en C. M. Kramer, Vuurtorenpad 5; C. J. Waiboer en K. A. Vriend, van Speykstraat l; J. H. Steels-- kamp en A. M. C. Janssen, Zandvoortschelaan 291; J. v. Duijn en S. Paap, Noorderstraat 6; J. F. Heintjes en M Paap, Hobbemastraat 9; J. K. Feenstra en J. M. de Lugt, Haltestraat 57. OVERLEDEN: A. Eijken, oud 68 jareh, Brederodestraat 26; J Brederode, oud 65 Jaren, echtgenoote van W. Koper, C. Huljgensstraat 24. J. Keur. oud 61 jaar. Zuiderstraat 8a; M. Kerkman, oud 71 jaren, weduwe van J. Koper, Sme- destraat 7. HAARLEMMERLIEDE Burgerlijke Stand Ondertrouwd: Willem van der Giessen. oud 19 jaar en Geertje Jager, oud 21 jaar- Jacob Nooij oud 26 jaar en Cornelia van Essen 23 jaar. Gehuwd: Baldewijn Bottelier, oud 30 jaar en Anna Bunt, oud 27 jaar. Overleden: Johannes Molenaar, oud 86 jaar, we duwnaar van Katharina Glas, T- BEWAAR UW LEDIGE KRUSCKEN-FLACONS! Tol nu toe >ton de verpakking van Kruschen hier te lande nog regel matig als voorheen voortgang vinden. De voorraad Kruschen is nog voor geruimen tijd voldoende, doch glos schaarschte bemoeilijkt thans de levering. - Daarom kan voortaan Uw apotheker of drogist slechts Kruschen afleveren, indien U hem een onbeschadigde ledige Kruschen-flacon met deksel inlever^ van gelijke grootte. Hij vergoedt U daarvoor 5. 3 of 2 ets. naar grootte. Kruschen wordt uitsluitend verkocht in de bekende gele verpakking. Vredegerechtshof Noodweer tegenover aanranding van de eer als het hoogste goed. Levende in plaats van historische uitlegging der wet. In de zaak tegen Albert Korenhof. die op 7 Sep tember 1940 bij een volksoploop ln Zeist waaruit beschimpingen tot hem en andere colporteurs met het blad der Nationaal-Soclallstisohe Beweging in Nederland, Volk en Vaderland, werden geuit met de tot zijn uitrusting als lid der W.A., behoorenden koppelriem naar de menigte geslagen en-daarbij een persoon pijnlijk getroffen had. h??ft het Vredege rechtshof o.a. het volgende overwogen; Het hof ls van oordeel, dat van de zijde va» verdachte terecht een beroep op noodweer on nood weer-exces is gedaan. Immers verd. heeft zich tegen over een volksmenigte tewcenfesteld. uit welker optre den een gezindheid en houding bleek die zich kennelijk richtte tegen de waardigheid van verdachte als drager van beginselen, die slechts het welzijn van het vaderland beoogen. en in zooverre als vertegenwoor diger. van de Nationaal-Socialistlsche Beweging in Nederland. Verdachte heeft zich onder deze omstan digheden met recht in zijn eer, die mede gelegen is in de eer deel uit te maken van de Nntlonaal- Socialistische Beweging in Nederland, aangetast" en diep gekrenkt gevoeld, zoodat zijn recht van nood zakelijke verdediging tegen de oogenbllkkeiljke we derrechtelijke aanranding van dit hoogste goed door het hof wordt erkend. Voorzoover verdachte daarbij, een wellicht on schuldig persoon treffend, de grenzen ran nood zakelijke verdediging overschreden heeft, aanvaardt het hof het beroep van de zijde van verdachte op nopdweer-exces. Het hof verklaarde derhalve verdachte niet straf baar aan het hem ten laste gelegde feit. Teraardebestelling H. Dandey Donderdagmiddag half één werd op de Algemeene Be graafplaats aan de Kleverlaan te Haarlem ter aarde besteld het stoffelijk overschot van den heer H. Dau- dey, vroeger een bekende figuur bij de Haarlemsche Brandweer. Vooral van dit zijde werd veel belang stelling getoond- Onder de aanwezigen waren de heer C. J. van den Broek, commandant van de Haarlemsche Brandweer, met de leden van het college van hoofdbrandmeesters; het bestuur van de Haarlemsche Vrijw. Brandblus- schersvereeniglng „De Tien", het bestuur van de Haarlemsche Slagerspatroonsvereeniging: het bestuur van de Amsterdamsche Huidenclub; bestuursleden van de kegelclub De Phoenix. Toen de kist in het Mausoleum was opgebaard, trad de heer C. J. van den Broek als spreker naar voren. Hij merkte op. dat de heer Daudey rijk was aan vrien den en rijk aan raadgevingen voor familie en kennis sen. „Vijftig jaar lang heeft hij de Haarlemsche brandweer gediend en tot aan zijn dood toe heeft hij er vee! belangstelling voor getoond. Dank zij ook hem was de verstandhouding bij de Brandweer altijd uitstekend. Wij verliezen in hem een goed vriend en edel mensch". De heer L. Valkenburg vertolkte de dankbare gevoe lens van de Amsterdamsche Huidenclub, waaraan hij als bestuurslid 33 jaar lang zijn beste krachten gege ven heeft. Men zal hem daar ook noode missen. Nadat de heer P. C. Jansen, voorzatter van de Ke gelclub „De Phoenix", namens deze club dankbaar gewaagd had van de groote vriendschap van den heer Daudey. sprak -Ds. C. H. Brandt. Evang. Luthersch predikant. ,,De heer Daudey was een uitstekend brand weerman. hebben we zooeven gehoord. Een brandweer man is altijd een man met een hart vgor een ander, want hij gaat er op uit. zoowel bij dag als bij nacht en in alle weersomsftndigheid: hij is steeds bereid, anderen te helpen en daarom is ook zijn leven niet vergéefsch geweest." Spreker eindigde met het bidden van het „Onze Vader". Daarna werd de kist grafwaarts gedragen. Een familielid dankte voor de belangstelling. BESCHERMHEERSCHAPPEN. DIE NIET IN OVEREENSTEMMING MET DEN TIJD ZIJN. 's-GRAVENHAGE, 5 Maart. Op grond van een onlangs uitgevaardigde beschikking van den Commissaris-generaal voor Bestuur en Justitie dra- Sen, naar men weet, de Nederlandsche straten, ruggen, enz. geen namen rr^eer van levende le den van het Huis van Oranje Nassau. Van bevoegde zijde worden wij er op opmerkzaam gemaakt, dat het in overeenstemming daarmede ook niet in den tijd past wanneer vereenigingen op het gebied van het openbare leven, inrichtingen op het gebied van wetenschap en kunst enz. zich thans nog op het beschermheerschap van leden van het Huis van Oranje beroepen en dit in het openbaar vermelden. De verwachting wordt uitgesproken, dat de ver melding van dergelijke banden, die met de feiten in geenerlei opzicht meer in overeenstemming is, in den loop van het jaar ook uit de jaarboeken en andere publicaties verdwijnt. BURGERLIJKE STAND HAARLEM, 5 Maart. Bevallen 2 Maart: J. L. SchreuderRus. z.; 3 Maart: J. G. KruljerDijkstra, d.; 4 Maart: N. >M. van Oossanenvan Rijsbergen. d.; C. C. Wesselink 'P'obbe, z.; G. RiezebosAren], d.; M. J. de Graaf Jansen. z.\ M. C. StokmanKoster, z.; M. J. Malie paardvan Lemel. d.; M. C. ZomerWarmerdam, z.; G. VosseZwartjens, z.: 5 Maart: A. CrlensBui tenhuis, z.\ E. J van der Voortde Heij. dr Overleden: 2 Maart; M. J. PotVethake, 82 J., Schouwtjeslaan; M. SpringveldZwommer, 68 Lange Heerenvest; 3 Maart: D. v. d. PuttenSmal, 6S Kenaupark. Eind 1941 stond de Nederlandsche emigrantenregee- ring te Londen na felle onderlinge discussies aan de Ver. Staten de militaire bezetting van Suriname toe. De Nederlandsche gezant te Washington, Loudon, mo tiveerde dezen stap met de noodzakelijkheid, de aldaar gelegen troepen voor Nederlandsch-Indië vrij te ma ken. en met het feit, dat Noord-Amerika het bauxiet van Suriname voor zijn vliegtuigproductie noodig had. In een tot het moederland gerichte radiotoespraak verklaarde de gezant dat de Ver. Staten de overgave van Suriname tot voorwaarde gesteld hadden voor hun militaire steunverleening aan Nederl—Indië. Aan de officieele overgave van het militair bestuur in Suriname waren zeer lange onderhandelingen voor afgegaan, die aan Nederlandsche zijde ernstige bezwa ren hadden uitgelokt. Dat ministerpresident De Geer niet alleen zijn functie neerlegde, doch zelfs via Por tugal naar Nederland terugkeerde, duidt ondubbel zinnig op het afpersende karakter van deze onderhan delingen. Kort voordat de overeenkomst tot stand kwam, traden nog twee andere leden van het kabinet af: zij wilden zictt niet schikken in de Noord-Ameri- kaansehe afpersing. Niettemin kwam het pact tot stand. Bezield door den angst voor Indië, stemde de Nederlandsche emigrantenregeering tenslotte met alle voorwaarden in. Op 12 December 1942 werden Aruba en Curacao „op wensch .van de Nederlandsche regeering" afgestaan. Daarmee werd de rest der Nederlandsche bezittingen op het westelijk halfrond geliquideerd. Tezelfdertijd hadden zich in Oost-Azië gebeurtenis sen van wereldbeteekenis afgespeeld. Tusschen de Ver. Staten en Engeland eenerzijds en Japan anderzijds was de oorlog uitgebroken, die begon met de vernietiging der Noord-Amerikaansche- zware vlootstrijdkrachten op Hawaii. Wel werd in een Nederlandsche mededee- ling van 5 Februari beweerd, dat slechts „een deel van de Noord-Amerikaansche vloot in den Stillen Oceaan te Pearl Harbour'tijdelijk gevecntsonklaar was gemaakt", maar in werkelijkheid had Japan vijf slag schepen en een reeks zware kruisers tot zinken ge bracht, alsmede verscheidene andere slagschepen en kruisers zwaar beschadigd. Hoewel Japan daardoor ondubbelzinnig de superio riteit op vlootgebied hadden verkregen, en er geen toe reikende bescherming voor Nederl. Indië meer aan wezig was, haastte zich de Nederl.-Indische regeering, JTapan den oorlog te verklaren, in weerwil van het felj, dat haar van Japansche zijde tevoren stellige verzekeringen gegeven waren voor de onschendbaar heid van het Nederlandsche grondgebied. Men rekende er op dat Singapore niet zou kunnen worden ingeno men en men rekende ook op de versterkingen, die, zoowel door de Britten als door de Noord-Amerika nen waren toegezegd. Op 4 Februari verklaarde Lon den dan ook. dat Wavell als opperbevelhebber der ge allieerden meldde, dat Engelsche en Noord-Ameri kaansche versterkingen in Singapore zouden aanko men. Op 13 Februari waren zij daar nog niet aange komen. maar waren zij er ook niet meer noodig daar inmiddels de „onneembare" vesting in een strijd van acht dagen door de Japanners was veroverd. NED.-INDIë IN DEN STRIJD BETROKKEN. Inmiddels had Japan een reeks Nederlandsche eilan den bezet. Thans begon de aanval op Sumatra en de omsingeling van Java. De nood steeg van dag tot dag. De eene hulpkreet na de andere werd tot de Ver. Sta ten gericht, die immers den koopprijs voor Hun hulp- verieening reeds in den zak gestoken hadden. Op 5 Februari zeide Dr. van Mook in een rede te New York: „Wij staan tegenover een vijand, die over een heid beschikt, en wij kunnen hem niet verslaan al vorens wij dezelfde eenheid bezitten". Op 3 Februari verklaarde minister van Kleffens na een conferentie van een uur met Cordell Huil. dat hij zeer ontmoe digd was over het algemeene beeld der geallieerde samenwerking in den Stillen Oceaan. „Ons doel is en blijft de aanval!" Op 9 Februari kon men verheugd mededeelen dat ..ook in Nederl.-Indië versterkingen waren aangeko mendoch de sterkte daarvan werd in het geheel niet bekend gemaakt Op 11 Februari meldden Noord-Ame rikaansche persbureaux dat Japan Nederl.-Indië een afzonderlijken vrede had aangeboden, waarop* men niet was ingegaan. Men hoopte nog altijd op hulp, maar Cordell Hull, die garant stond voor de beloofde hulp aan Nederl.-Indië, begon met te verklaren, dat hij de griep had en eerst een flink verlof moest ne men. Washington voegde daaraan toe. dat Pearl Har bour voor Hull een zware slag geweest was, die hem zwaar gedeprimeerd had. Desondanks had Van Mook alle hoop nog altijd niet verloren. Op 8 Februari nam hij afscheid van Roosevelt met de verklaag, dat de geallieerden het op alle punten der oorlogvoering volkomen eens waren. Hij rekende toen nog niet op den val van Singapore, want nog op 10 Februari, dus kort voor den val van de vesting, bracht Londen de mededeeling „dat het politieke evenwicht in Zuid-Oost-Azië zich ten nadeele van Japan had gekeerd en wel als gevolg van de vele, En gelsche en Noord-Amerikaansche gevechtsvliegtuigen, die onlangs op de Philippijnen, op Malakka en in Ne derlandsch-Indië waren aangekomen' Na den val van Singapore veranderde de stemming echter spoedig. De eene hulpkreet volgde na den andere. Op 17 Fe bruari smeekte Van Kleffens dringend om versterking voor Ned.-Indië. Wanneer die versterkingen niet ter stond verstuurd werden, zoo zeide hij, zou het lot van Ned.-Indië binnen zeer korten tijd beslist zijn. Van Mook evenwel koesterde altijd nog hoop. Op 18 Fe bruari verklaarde hij nog te Sydney dat de Ver. Sta ten alles wat zij konden opbrengen in den strijd om het Zuidelijke deel van den Stillen Oceaan zouden werpen, en dat de tijd thans rijp was voor groot scheeps geallieerd offensief, dat nog van Java zou k.unnen uitgaan. De arme optimist! Maar optimistisch was ook de koningin. In haar rede van 21 Februari zeide zij letterlijk: „Het is mij een groote voldoening dat de zware spanningen, welke het leger ter verdediging en als voorbereiding tegen den aanval van den vijand ontplooid heeft, thans zulke voortreffelijke vruchten afwerpen". De vruchten wa ren inderdaad voortreffelijk, want acht dagen later waren de Japanners reeds op het laatste groote eiland, op Java, geland. Roosevelt, de oude menschenvriend en knappe za kenman. liet inmiddels niet na de oude beloften te vernieuwen. In zijn praatje aan den haard van 24 Fe bruari zeide hij: „Het voornaamste doel van Noord- Amerika is op het oogenbük zijn bondgenootcn te helpen door het vervaardigen van oorlogsmateriaal ln geweldige hoeveelheden. Helaas Is daarvan tot dusver nog niets op zijn plaats van bestemming aangekomen. Denzelfden dag had Van Kleffens eveneens weer moed gevat. Hij verklaarde dat zijn regeering zeer bevredigd was dat Groot-Brittannië en Noord-tynerika alles wat hun mogqlijk was in het werk stelden om aan den toe stand in het Zuidelijke deel van den Stillen Oceaan het hoofd te bieden. Er wordt ln het geheel niet aan gedacht, aldus Van Kleffens, Java te verlaten. Ondanks alle optimisme kan het echter niet langer een geheim blijven dat de toestand in snel tempo berg afwaarts ging. Batavia, dat iets dichter bij het vuur zal dan Van Kleffens. uitte precies op denzelfden dag waarop laatstgenoemde zijn optimistische rede hield, n.l. op 24 Februari, wanhopige kreten om hulpver- ieening. Batavia maakte een redevoering bekend van den gouverneur-generaal, die deze hulp in de volgende dramatische woorden opeischte: „Stuur thans hulp. Ge kunt het absoluut, en ge hebt den plicht, dit kunnen onverwijld met terdaad te toonen!" HET HOOGTEPUNT VAN HET DRAMA. De hulp bleef uit, hoewel zij, zooals bekend, door de overgave van Suriname. Curacao en Aruba en be halve dit met haar geld reeds vooruit betaald was. Ook de laatste hulpkreet van Van Mook kon daar niets meer aan helpen, toen hij op- 25 Februari tegenover den Amerikaanschen journalist Knickebocker aandrong op de onverwijlde levering der door Nederland reeds betaalde vliegtuigen. Er kwam niets, het drama naderde zijn hoogtepunt. Aan de Noord-Amerikanen bleef dat niet verborgen. Met den hun aangeboren scherpen blik hadden zij het hopelooze van den toestand en hun eigen onbekwaam heid ingezien en trokken daaruit de conclusies. De Amerikaansche admiraal Hart, die, zonder dat de Nederlandsch-Indische regeering daarnaar gevraagd was, tot opperbevelhebber der geallieerde zeestrijd- krachten benoemd was, trad op 11 Februari af, n.l. na een zeeslag die een aanmerkelijk deel van de ge allieerde vlootmacht. vooral van de Nederlandsche. vernietigd had Hart trad af „om gezondheidsredenen" Vermoedelijk had hij hoofdpijn. Zijn plaats werd nu Ingenomen door den Nederland schen vice-admiraal Helfrich die daarmee de eervolle taak kreeg de verantwoordelijkheid voor de onvermij delijke nederlaag op zich te nemen en Nederland daar mede te belasten. Verdwaasd als de Nederlandsche autoriteiten waren, lieten zij Helfrich die benoeming niet alleen aannemen, neen, zij waren er zelfs nog trotsch op. Waeacer zooals Londen op 12 Fobruari door W. I. Ispert meldde „in Amerika de benoeming levendig werd toegejuicht", dan was dat volkomen te begrijpen want daarmede had men immers nu een bliksemafleider ge vonden. Minder begrijpelijk daarentegen was het dat Batavia op 12 Februari verklaarde: „De benoeming is tegen de verwachting in geschied en heel Indië heelt zich erover verheugd. De indruk in vele kringen is, dat zij ten goede zal komen aan de doeltreffendheid der operaties van alle zeestrijdkrachten ln dit werelddeel Het getuigt van een merkwaardige storing in het nor male denkvermogen, wanneer Radio Oranje denzel.den dag in juichende woorden losbarst: „Wij zien he. dus gebeuren dat een Nederlandsch admiraal aan Engelscne, Amerikaansche en Australische eskaders zijn bevelen geeft. Het denkbeeld zou ons tot voor kort nog fan tastisch geleken hebben!" Jawel, n.l. tot aan den ver melden zeeslag, nadat er van „eskaders" in het geheel geen sprake meer was. De rest van de geallieerde overwegend Nederlandsche vloot is inmiddels Dy Java vernietigd. Op den 5den Maart werd bekend dat Helfrich was afgetreden: hij had geen schepen meer Het geval-Hart vond een parallel in het geval- Wavell. Ook Wavell is verdwenen toen de zaak hope loos werd en heeft heel genadig zijn commando aan den Nederlandschen generaal Ter Poorten afgestaan, die thans, door-alle geallieerden Sn den steek gelaten, den laatsten wanhoopsstrijd van Nederlandsch-Indie •oert. En hoe meer zijn troepen en Helfrichs scheDen aan de bondgenooten den tijd verschaffen om het door Nederland betaalde oorlogsmateriaal naar hun eigen bezittingen te brengen, des te luider worden de door Nederland dankbaar in ontvangst genomen bijvals kreten van Engeland en Noord-Amerika. „Alles lof aan de Nederlanders, die den vijand op zoo schitterende wijze trotseeren. Zij zijn een aan stekelijk voorbeeld voor de geallieerden", verklaart Londen op 19 Februari 1942. Natuurlijk, wie zich voor zijn bondgenooten vrijwillig laat afslachten staat bij hen destemeer in aanzien naarmate hij door hen in den steek gelaten wordt en desondanks doorvecht. Na alle andere eilanden is thans Java zelf aan de beurt. De regeering is reeds uit Ratavia vertrokken, nadat de geallieerden allang verdwenen waren. Zij konden toch niet helpen, want bulten eenige staven was er niets meer van hen op Java aanwezig. Dc laat ste wijsheid der Nederlandsche regeering krijgt thans haar kracht: de politiek der verschroeide aarde Wat blij is zij dat zij alles trouw volgens de aanwijzingen van haar Amerikaansche vrienden vernietigt wat er aan waarden in dit land steekt, en hoe slecht ziet zij den werkelijken achtergrond, die Roosevelt tot deze politiek gevoerd heeft. Voor ons is die achtergrond echter volkomen duidelijk, ondanks het feit dat wij niet tot de regeering behooren: De Vereenlgde Staten hebben den oorlog aangewakkerd omdat zij daarvan afzet van hun industrie en beleggingsmogelijkheid voor hun goud verwachtten, nadat al hun hervormings plannen door eigen onbekwaamheid gefaald hadden. Thans vervolgen zij consequent het doel om bovendien alle grondstofbronnerl en industrieën in Europa of Azië die zij niet zelf bezitten of beheerschen. te ver nietigen, opdat de concurrentie voor langen tijd blijft uitgeschakeld. Anders n.l. zou hun vooroorlogsche crisis na het sluiten van deft- vrede in sterk overtref fende trap van voren af aan beginnen en onafwend baar tot revolutie.leiden. Zoo is het zonneklaar waar om zij zoo blij zijn wanneer ln Indië alles verbrand of verwoest wordt, of wanneer er bommen vallen op Duitsche, Nederlandsch en ook Britsche Industrieën. DE BETEEKENIS VAN DE INEENSTORTING Het verlies van Nederlandsch-Indië beteekent de in eenstorting van de Nederlandsche politiek en het einde van een'geheel tijdvak in de Nederlandsche ge schiedenis. Sinds in de dagen van De Ru.vter en Tromp Nederland's positie ter zee verloren ging, heeft het steeds in de schaduw van Engeland gestaan en afge zien van een politiek met eigen kenmerk. De mannen, die als géneraal van Heutz hun waarschuwende stem verhieven werden niet gehoord omdat men liever zon der moeite geld wilde verdienen dan met offers den staat beschermen. Zooals altijd in tijden van "verval der volkeren werd ook hier het beroep van soldaat een secundaire aangelegenheid, waarop eén fatsoen lijke burger met een zekere minachting neerzag. Men verwaarloosde de bewapening en wat nog erger was den geest van weerbaarheid Wanneer thans de troepen in Indië zich zoo dapper verdedigen, dan doen zij dat niet wegens, maar ondanks de Nederlandsche voor-oorlogsche politiek. Nog tot de laatste dagen hebben de officieele vertegenwoordigers van Neder land altijd weer gehoopt op de Amerikaansche en En gelsche hulp en daarnaar verwezen. Zij zijn verraden, en met hen het gehoele Nederlandsche volk. „Wanneer de Japanners Java bezetten, oipdat dc stel lig beloofde versterkingen niet zijn verschenen, dan zullen niet-Nederlanders wellicht minder goed dan wij in staat zijn hun gevoelens van spijt en bitterheid te verbergen, zoo zeide Van Mcok op 3 Maart en hij trof daarmee de spijker op den kop Nederland is verraden, maar het werd verraden niet zonder eigen schuld Ieder volk heeft immers de regeering die het verdient De wereldgeschiedenis is geen rekensom en zij verloopt niet volgens de wetten der koopmansboekhouding In tegendeel, zij weegt de inwendige geestelijke krachten der volkeren of en schat ze op den wil tot handelen en niet naar den flinken zakengeest. Niet geld ver dienen. maar strijd is de vader van alle dingen een uitspraak die niet van een nationaal-socialist afkom stig is. „Onze offers mogen zeer zwaar zijn, maar het gaat om dingen 'die het leven waard maken geleefd te worden", zoo sprak onlangs de vlootmedewerker van Radio-Batavia. Waar heeft men tot dusver in Neder land ooit een dergelijke taal verstaan of ook maar er naar geluisterd? Duitschland kan den geweldigen schok die het Ne derlandsche volk heeft aangegrepen zeer goed begrij pen. Toen ln 1918 dc Duitsche frontsoldaten onover wonnen van het front terugtrokken, verraden door de zelfde krachten die de ineenstorting van Nederland op 't geweten hebben, droegen zij reeds de kracht met zich mee die tot een vernieuwing moest leiden. En deze ver nieuwing begon op het moment, waarop zij de drijvende krachten en de aanstichters van de ineenstorting dui delijk herkenden. In dut uur werd de volksgemeenschap, het nationaal-sociallsme van den frontsoldaat Adolf HUtler geboren De oude afgodsbeelden stortten neer, een nieuwe tijd brak aan. Zoo ligt ook in de Nederlandsche catastrophe, hoe ongerijmd het ook mogê aandoen, de kiem voor nieuwen bloei. Zoolang een volk nog over volksche kracht beschikt, zoolang is de chaos altijd slechts een eerste stap naar de vernieuwing. De weg daarheen is evenwel niet gemakkelijk. Hij veronderstelt dat men breekt met veel wat aan dierbaar geworden overleve ring van de vaderen tot ons gekomen is. Velen gaan daaraan te gronde. De sterken echter blijven volharden en worden tot figuren van een nieuwen tijd. In plaats van bezige politici maken eindelijk weer mannen de geschiedenis. Het is de onvermijdelijke tragiek van Nederland dat deze krachten zich pas thans zullen laten gelden, nu de staat ineen gestort is. Een reden tot wanhoop is dit echter niet, integendeel; slechts over de onvoorwaar delijke liquidatie van het doode verleden voert de weg naar de vernieuwing. Zij zal het Nederlandsche volk uiterlijk wel armer, Innerlijk echter rijker maken en het van voren af aan den blik verschaffen voor de werkelijke waarden van het leven. Vrijwillige toetreding tot den Ned. Arbeidsdienst 's Winters gewerkt 's Zomers gesterkt! Jongemannen, jullie hebt het overal kunnen lezen op de tallooze affiches die alom in den lande op reclamezuilen en borden waren aangeplakt en waar mede wij ongehuwde Nederlanders van 1723 jaar opwekten tot dienstneming bij den Nederlandschen Arbeidsdienst. In zoo grooten getale kwamen de aanmeldingen binnen dat wij velen, die zich voor de lichting van 2 Februari Hadden opgegeven, hiervoor hebben moe ten afwijzen. Zij komen nu in aanmerking voor de kampen die op 1 Juni a.s. beginnen, 's Winters ge- 'wet-kt,'s zomers gesterkt! schreven wij in den aan hef. Dit devies is op de zomerllchting natuurlijk met van toepassing. Maar dit wil volstrekt niet zeg gen dat het minder aangenaam zou zijn om in zomer maanden zijn arbeidsdiensitaak te verrichten. Integendeel! welke jonge kerel stelt het bifv. niet op prijs om 's zomers de heilzame werking der zonnestralen te ondergaan? Wij verwachten jullie dan ook in grooten getale. Denk vooral niet dat het nog ver van 1 JunJ a.s. af is en je nog maanden hebt om te overwe gen. want dan herhaalt zich waartoe wij thans ook moesten overgaan, vele laatkomers overschrijven naar een volgende lichting. Dezer dagen beginnen dan ook reeds de keuringen in talrijke plaatsen van ons land. Dinsdag en Woensdag wordt er te Haarlem een keuring ge houden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1942 | | pagina 11