De waarheid over Ned.-Indië
HAARL. DAGBLAD. Vrijdag 6 Maart 1942
Handel in bewijzen van overdracht
voor ijzer en staal strafbaar
■s-GRAVENHAGE, 5 Maart. Bij herhaling is
gebleken, dat veelal de meening heerscht, dat het
geoorloofd zou zijn handel te drijven in toewijzingen,
bewijzen var} overdracht, Kontrollnummer-Aufstel-
lungen „Kennziffer"), Zuweisungsformblatter en
soortgelijke bescheiden, welke recht geven op den
gankoop van een bepaalde hoeveelheid walserij-
of gieterijproducten.
Naai- aanleiding hiervan wordt de aandacht er op
gevestigt dat het ten strengste verboden is, deze be
scheiden te verkoopen te koopen of te koop aan te
bieden. Ook is het niet geoorloofd ze in pand te ge
ven, in pand te nemen, op andere wijze te gelde te
maken dan wel tegen het verstrekken van geld aan
Se nemen of onbevoegd voorhanden te hebben.
Al deze handelingen zijn strafbaar volgens de be
palingen van het Economisch Sanctiebesluit 1941.
Vredegerechtshof
Verzet tegen politieman
's-GRAVENHAGE, 5 Maart. Op een namiddag in
November 1940 was er in de omgeving van de Paul
Krugerlaan en den De la Reyweg een straatrelletje
in verband met de aanwezigheid van eenige nationaal
socialisten, die met het weekblad „Volk en Vader
land" colporteerden.
Een agent van politie in burger, lid van de N.S.B.
Jjnde en met het insigne dezer beweging op zijn jas,
trachtte in te grijpen, doch ontmoette tegenstand bij
eenige menschen, die aan zijn legitimatiepenning geen
waarde hechtten. Toen bij dit relletje de agent in
burger een waarschuwingsschot uit zijn revolver los
te, was dit voor zekeren G. J. R. aanleiding op den
man toe te loopen en te trachten hem te overmeeste
ren. Daar het publiek mede opdrong, ging de politie
man een winkel (slagerij) binnen, waarbij echter ge
noemde G. J. R. hem volgde, gesteund door een deel
van het publiek. In den winkel ontstond een handge
meen tusschen de twee mannen, doordat G. J. R. zich
op den ander wierp, waarbij deze laatste nogmaals
van zijn revolver gebruik maakte zijn tegenstander
In de beenen rakend. G. J. R. werd licht gewond naar
het ziekenhuis overgebracht, dat hij spoedig weer kon
verlaten.
Wegens verzet en geweldpleging veroordeelde de
Haagsche rechtbank G. J. R. eenigen tijd later tot f 25
boete; de officier van justitie, die een maand gevan
genisstraf had geëischt, ging in beroep.
Heden heeft het Vredegerechtshof uitspraak in deze
zaak gedaan en verd. tot twee maanden gevangenis
straf veroordeeld.
De eisch van den procureur-generaal luidde drie
weken gevangenisstraf.
DE VERKOOP VAN BROOD IN DE
OCHTENDUREN.
De secretaris-generaal van het departement van
sociale zaken heeft de tot' en met 7 Maart door
hem toegestane afwijking van de arbeidswet voor
.wat betreft het vervoer en den verkoop van brood,
opnieuw verlengd. Het zal- tot en met Zaterdag 21
Maart geoorloofd zijn, brood, dat na acht uur
des namiddags van den vorigen dag gebakken of
opgewarmd is, van zeven uur 's morgens af uit het
gebouw waarin zich de broodbakkerii bevindt, te
vervoeren. Dit brood mag van half acht af wor
den vervoerd of afgeleverd.
DE MOORD IN DE HAARLEMMERSTRAAT
TE AMSTERDAM.
Wie weet iets van een gouden horloge?
In verband met den moord, gepleegd op 24
Februari j.l. in het winkelhuis Haarlemmerstraat
106 te Amsterdam, verzoekt de plaatsvervangend
commissaris van politie in de 6e sectie te Am
sterdam, hun, die inlichtingen kunnen geven om
trent een te koop aangeboden gouden heerenhorloge
polshorloge) merk „Centra", zich ten spoedigste
e"willen vervoegen aan het politiebureau War
moesstraat 48. Het horloge is voorzien van een
bruin lederen riempje, waaraan een gouden of
doublé gespje. Het is rechthoekig, heeft een gele
wijzerplaat, terwijl de rand rondom het glas, be
werkt is.
DE SNEEUW- EN ÏJSTOESLAG VOOR VERVOER
LANGS DEN WEG.
Eenige weken geleden werd voor bepaalde ver
voeren langs den weg een tijdelijke verhooging
toegestaan in verband met de aanwezigheid van
sneeuw en ijs op de wegen. De toestand op de
wegen is thans zoodanig verbeterd, dat de toege
stane verhooging kan worden verminderd. De ge
machtigde voor de prijzen brengt tèr kennis, dat
de tijdelijke toeslag op de vervoerprijzen met in
gang van den vijfden Maart hoogstens nog slechts
20 pet. mag bedragen. De tijdelijke toeslag op het
tarief van den autobevrachtingsdienst zal in het
algemeen eveneens op 20 pet. worden" terugge
bracht.
„Heb je dan
niet gedaan wat ik
je van morgen reeds heb
aangeraden, om AKKERTJES
te nemen, waar ik zelf altijd,
wanneer ik hoofdpijn voel. on
middellijk baat bij vind? Neem
er toch vlug een, wij moeten
uit en eer je gekleed bent heb
ben de AKKERTJES hun werk
gedaan en is je hoofdpijn over,
want AKKERTJES zijn uniek,
ook voor kiespijn of andere
pijnen. Den besten raad dien ik
je in zulke gevallen geven kan
is: dadelijk AKKERTJES!"
Nnm'nAKKEKTJE
De Nederhndsche Pijnstiller
UITGAAN
Heden VBIJDAG 6 MAART.
Gemeentelijke Concertzaal: Ledenconcert H.O.V,.
7.30 uur.
Frans Hals Theater: „Terug naar het geluk",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Het meisje uit Fanó", 2.30,
6.30 en 8.45 uur.
Palace: „Vracht van Baltimore", 2.6.30 en 8.45
uur.
Rembrandt Theater: „Mijn chef is.een vrouw",
2.30. 6.30 en 8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma, o.a. „Walvisch-
vangst in de Zuidelijke IJszee", van 12 uur af.
ZATERDAG 7 MAART.
Stadsschouwburg. Wilsonsplein: „Levend speel
goed" door het Nederlandsch Jeugdtooneel, 2.30
uur.
Stadsschouwburg: „Het meisje met de negen pun
ten", door het Ruys-Ensemble, 7.30 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht uur tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Bosch en Vaart-apotheek, Bosch en Vaartstraat
26. T<ft 13290
H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6. Tel. 10354.
Noorder Apotheek, Jan Gijzenkade 181, Tel.
23821.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
B8197.
OFFICIEELE LANDBOUWMEDEDEELINGEN VOOR DE PROVINCIE NOORD-HOLLAND.
WIJZIGING STATUTEN L. C., O.
Met ingang van 15 Februari j.l. zijn in de Sta jten van
de Landbouw-Crisis-Organisatie belangrijke wijJglngen
aangebracht. De bestuursleden en de plaatselijke commis
sieleden zijn met ingang van dien datum van hun functie
ontheven, terwijl de Provinciale Voedselcommlssaris als
eenuige Bestuurder is aangewezen. De functie van Plaatse
lijke Bureauhouder zal gehandhaafd blijven. Zoowel deze
bestuurder als de Plaatselijke Bureauhouders zullen in de
toekomst regelmatig overleg plegen met Commissies, welke
door den Landstand worden aangewezen.
Practlsch was de leiding van het apparaat der Voedsel
voorziening reeds lang ln handen van de P. V. C. en had
den ook de plaatselijke commissies niet meer de beteeke-
nls welke aanvankelijk daaraan was toegekend.
WEIDECO*lTRACTEN 1942.
Zooals reeds gebleken is uit de officieele perspublicatie,
zal binnenkort worden overgegaan tot het verstrekken van
weldecontracten 1942. In afwijking van het voorgaande
jaar zullen deze runderen geschetst worden, daar zij reeds
aUen van het verplichte registratiemerk zullen zijn voor
zien.
Het ligt ln de bedoeling, om uit de geleverde koelen in
gevolge de opzelcontracten, een gedeelte voor de weiderij
beschikbaar te stellen. Op de overname-markten zullen
dan C. en D. koeien beschikbaar gesteld worden. In ver
band met een eventueele groote aanvraag, moet het voor
behoud gemaakt worden, dat mogelijk niet aan alle ver
zoeken voldaan zal kunnen worden.
Op de overname-markten moeten deze runderen voet
stoots worden overgenomen, tegen een bruto slachtvee
prijs, verhoogd met f 15.—. Vanzelfsprekend blijft het vrij
om ook rundererv buiten de overname-markt te betrekken.
De gecontracteerde runderen zullen medetellen voor de
levering 1942, voor het aantal kg., dat zij naar schatting
tijdens het schetsen zullen wegen.
Zooals reeds bekend gemaakt ls. sluit de termijn tot
aanvragen uiterlijk 7 Maart 1942.
Over dit onderwerp zullen nog nadere mededeelingen
volgen.
NOODSLACHTINGEN EN DE STRUCTIEGE VALLEN.
Er wordt de veehouders nogmaals de Aandacht op geves
tigd. dat alleen die destructlegevallen en die noodslach-
tingen (w. o. ook wrakke dieren in nood geslacht), wc-ike
hebben plaats gehad na 1 December 1941 in aftrek gaan
voor de verplichte veelevering 1941—1942.
In destruc tl ege vallen wordt de leveringspllcht met een
vaststaand aantal kg. verminderd, hetwelk afhankelijk
ls van het soort dier, zooals kalf, nuchter kalf, koe, stier,
os, pink. enz.
Bij noodslachtingen en wrak vee wordt de nieuwe leve
ringsplicht verminderd met een aantal kg., gelijk aan 5/3
maal het geslacht gewicht, ongeacht het goedgekeurde
deel hiervan. In het geval, dat nog niet aan de oude leve
ringsplicht tot 1 December 1941 is voldaan, kunnen destruc-
tlegevallen hiervoor niet als geldige leveringen doorgaan,
wel een noodslachting of wrak rund; maar dan alleen,
wanneer het „goedgekeurd" geslacht tenminste 125 kg.
bedraagt. Deze bepaling geldt vanaf 28 Juli 1941.
Het ls mogelijk, dat er eenige vertraging ontstaat in het
uitreiken der ontvangstbewijzen voor noodslachtingen cn
wrakke dieren over de periode Augustus—December 1941,
terwijl de betrokken veehouders reeds in het bezit zijn
van de afrekening.
Daarom wordt er hier nogmaals op gewezen, dat ge
noemde ontvangstbewijzen worden verstrekt, nadat de ad-
vlezen van P. T. C. en B. O. v. V. V. te Den Haag te onzen
kantore zijn ontvangen.
Aan schapenhouders, welke nog leveringsplicht hebben,
wordt in geval van destructie, ontheffing verleend.
De betreffende destructiebon dient daarbij te worden
overgelegd. Noodslachitngen, wrakke schapen gaan alleen
dan ln aftrek voor de verplichte schapenlevering, Indien
de betrokken eigenaar leveringsplicht heeft.
Wij vestigen er nogmaals de aandacht op, dat bij des-
tructlegevallen alleen bewijzen, afgegeven door de Fede
ratie van Destructoren, geaccepteerd worden of indien de
betrokken veehouder voorkomt op de advleslljsten van
deze lnstantie.
DE PROVINCIALE VOEDSELCOMMISSARIS
VOOR NOORD-HOLLAND.
Ingeschreven als „Officieele Landbouwmededeelingen"
No. 6.
(Adv. Ingez. Med.)
II MUIDEN
Marktprijzen en besommingen.
IJMUIDEN 5 Maart 1942.
Tarbot f 13,10 per K.G.: Tong f12 per K.G.; Kabeljauw
f 25—f 15 per stuk; Kleine schol le soort f 114—f 102; Kleine
schol 2e soort f94—f80; Pufschol le soort f69—f59; Puf-
schol 2e soort f51—f41; Groote bot f 104—f 84; Kleine bot
f73—f61; Groote sch,ar f 90—f 74; Kleine schar f61—f 50;
Pufschar f40—f29; Wijting f 82—f 66. alles per 50 K.G.
Besommingen trawlers: VL 80 Gefcina 25 mnd. f1109;
KW 122 Nico Hoos 20 mnd. f1128; KW 129 Bali 18 mnd.
f 825; IJM 417 Derika 7 145 mnd. f4897; IJM 18.Jan Mayen
Land 125 mnd. f 6593; IJM 323 Walvisch 25 mftd. f2079;
IJM 29 Zeeleeuw 15 mnd. f 545; IJM 165 Martha 25 mnd.
f 1740; IJM 80 Rijnstroom 100 mnd. f5745; KW 158 Cornelis
IJsbrand Willem 65 mnd. f 2802; VL 83 Gezlena 25 mnd.
f 1575; IJM 21 Corrie 150 mnd. f 7265; IJM 189 Mary 70 mnd.
f 3227; IJM 129 Shamrock 40 mnd. f2136.
Kotters: IJM 222 f 1426; IJM 224 f 1804; KW 148 f192;
IJM 223 f 5482.
Loggers: KW 38 1 5787: KW 54 f 10.176; KW 26 f 7097;
KW 110 (2e ged.) f4466; KW 60 f 6734; KW 52 (2e ged.)
f1124; IJM 268 f 11.600; VL 132 f3478; VL 166 f 902; KW 15
f7378; KW 175 f5492; KW 91 f8569; KW 107 f 769; KW 33
f9833; SCH 275 f 7960; SCH 2Ï3 f 6078; SCH 245 f 8630; SCH 73
f 6970; SCH 242 f 7240; SCH 30 f8160; SCH 39 f 8249; SCH 97
f 18.354; SCH 243 f 3850; SCH 324 f 9969.
Binnengesleept
De stoomtrawler Olympia IJM! 111 heeft alhier
binnengesleept den motorkotter -IJM. 221, die met
een warmgeloopen motor op zee ronddreef.
HILLEGOM
GESLAAGD.
Onze plaatsgenoote mej. H. Kelfens slaagde voor
het Federatie-examen Stenografie „Groote als
Kantoor-stenografe, 130 lettergrepen.
VERGADERING V.V.V.
Donderdagavond hield de Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer in hotel Sistermans haar 10e
jaarvergadering. De voorzitter, de heer C. Joh.
Bakker, hield ter herdenking van het 2e lustrum
een'rede, waarbij hij wees op het vele werk in de
afgeloopen 10 jaren verricht, al moest jammer ge
noeg erkend worden, dat dit werk in het belang der
gemeente gedaan, niet dien steun mocht ontvangen
die het verdiende, gezien het geringe ledental der
afdeeling.
Na de openingsrede gaf de secretaris een over
zicht over het afgeloopen jaar hetgeen zeer be
vredigend genoemd kan worden. Het financieel
verslag gaf een batig slot van ruim f 145 aan. De
penningmeester werd onder dank gedechargeerd.
Bij de bestuursverkiezing werden de heeren C.
Joh. Bakker en D. Sistermans herkozen.
Bij de rondvraag kwam de voorjaarscampagne
ter sprake. Getracht zal worden ook dit jaar be
vredigende resultaten te verkrijgen. O.m. staat een
bloemencorso op het programma. Na eenige dis
cussie sloot de voorzitter met een woord van dank.
8LOEMENDAAL
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: J. Zalm, Hofje van Stoel
10 Bloemendaal, damespolshorloge, tube jodium,
passer en lippenstift; Van Os, V. d. Duijnstraat 25
Haarlem, wantje- K. Logmans, Denijs van Hulle-
laan 25 Haarlerrf, zilverbon, distributiebonnen en
vlakgom; Klaver! Rio Grandelaan 29, portemonnaie
inh. pasfoto's; Bon, Rollandslaan 19, ledige geld
zak; Pool, Bloemendaalsohestraatweg 40 Sant
poort-Station, koperen kraan; Luchtbeschermings
dienst, Bureau van Politie te Overvffen, rubber
zadeldek: Kaars Sypestein, Vogelenzangscheweg 39
bruine gladharige hond; Van Amerongen, Ramp
laan 97a Haarlem, vulpenhouder: De Krijger. Sta
tionsstraat 12 Zandvoort, eenige bankbiljetten:
Maaike, Zuider Stationsweg 33, grijze sjaal; V. d
Kogel, Brederodelaan 55, etui met distributiebon
nen. Politiebureau Overveen (Inlichtingen alleen op
werkdagen van 1012 u. v.m.: ceintuurs, wanten,
handschoenen, f ietssleuteltje. Post Aerdenhout: kin-
derwantje en handschoen.
HEEMSTEDE
DIEFSTAL OPGEHELDERD.
Eenigen tijd geleden werd aangifte gedaan van
diefstal van geld en brood uit een woning aan den
Meerweg. Thans is aangehouden de 16-jarige
krantenbezorger J. H. uit Haarlem die bekende den
diefstal te hebben gepleegd. He geld had de knaap
versnoept. Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt.
TWEE STIEREN IN BESLAG GENOMEN.
Door de politie te Heemstede zijn, in samen
werking met den crisssiscontroledienst twee stieren
welke resp. 895 en 835 K.G. wogen en bestemd
waren om frauduleus geslacht te worden, in beslag
genomen.
PRIJSOPDRIJVING.
Door de politie te Heemstede-is prdces-verbaal
opgemaakt tegen een inwoner van Heemstede die
een costuum ter warde van f 30. voor f 75 had
verkocht.
UITREIKING BONKAARTEN.
In dit nummer vindt men een advertentie over
de uitreiking der bonkaarten. Een ieder raadplege
deze gegevens dus nauwkeurig.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Politiebureau bril; van Haringen.
Fred, van Eedenplein 15, das: Loudsma, J. Israëlplein 10.
geld; Schreuder. Binnenweg 71, geld: Politiebureau, hand
schoen; Raadhuisstraat 12, hoed; Politiebureau, 2 hand-»
schoenen: Bakker, Bankastraat 95, handschoen; Politie
bureau, mand; v. d. Werf. Joh. Vermeerstraat 17, muts:
Akkerboom, Bleekersvaartweg 27. muts; Politiebureau, 2
mutsen: Politiebureau, sleutels; Ballot, Franz Schubert-
laan, spatlat; W. Boers, Eschdoornkade 27 zwart; Politie
bureau, want.
ZANDVOORT
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Theodorus, zoon van P. J. van Dam en van
F. Hölzl, Zandv.laan 369 a; Jan Leendert. zoon van J. W.
v. d. Werff en van L. Verspuij. Hoogeweg 34: Nicoiaas
Relnder, zoon van P. v. d. Vloed en van R. P. Delhaas.
Wilhelminaw. 15.
ONDERTROUWD: M. .T. Cabalt en C. J. Dees. Zeestraat
47 boven; A. Pel en C. M. Kramer, Vuurtorenpad 5; C. J.
Waiboer en K. A. Vriend, van Speykstraat l; J. H. Steels--
kamp en A. M. C. Janssen, Zandvoortschelaan 291; J. v.
Duijn en S. Paap, Noorderstraat 6; J. F. Heintjes en M
Paap, Hobbemastraat 9; J. K. Feenstra en J. M. de Lugt,
Haltestraat 57.
OVERLEDEN: A. Eijken, oud 68 jareh, Brederodestraat
26; J Brederode, oud 65 Jaren, echtgenoote van W. Koper,
C. Huljgensstraat 24. J. Keur. oud 61 jaar. Zuiderstraat 8a;
M. Kerkman, oud 71 jaren, weduwe van J. Koper, Sme-
destraat 7.
HAARLEMMERLIEDE
Burgerlijke Stand
Ondertrouwd: Willem van der Giessen. oud 19
jaar en Geertje Jager, oud 21 jaar- Jacob Nooij oud
26 jaar en Cornelia van Essen 23 jaar.
Gehuwd: Baldewijn Bottelier, oud 30 jaar en
Anna Bunt, oud 27 jaar.
Overleden: Johannes Molenaar, oud 86 jaar, we
duwnaar van Katharina Glas,
T-
BEWAAR UW LEDIGE
KRUSCKEN-FLACONS!
Tol nu toe >ton de verpakking van
Kruschen hier te lande nog regel
matig als voorheen voortgang
vinden. De voorraad Kruschen is
nog voor geruimen tijd voldoende,
doch glos schaarschte bemoeilijkt
thans de levering. - Daarom kan
voortaan Uw apotheker of drogist
slechts Kruschen afleveren, indien
U hem
een onbeschadigde ledige
Kruschen-flacon met deksel
inlever^ van gelijke grootte. Hij
vergoedt U daarvoor 5. 3 of
2 ets. naar grootte.
Kruschen wordt uitsluitend
verkocht in de bekende
gele verpakking.
Vredegerechtshof
Noodweer tegenover aanranding van de
eer als het hoogste goed. Levende in
plaats van historische uitlegging der wet.
In de zaak tegen Albert Korenhof. die op 7 Sep
tember 1940 bij een volksoploop ln Zeist waaruit
beschimpingen tot hem en andere colporteurs met
het blad der Nationaal-Soclallstisohe Beweging in
Nederland, Volk en Vaderland, werden geuit met
de tot zijn uitrusting als lid der W.A., behoorenden
koppelriem naar de menigte geslagen en-daarbij een
persoon pijnlijk getroffen had. h??ft het Vredege
rechtshof o.a. het volgende overwogen;
Het hof ls van oordeel, dat van de zijde va»
verdachte terecht een beroep op noodweer on nood
weer-exces is gedaan. Immers verd. heeft zich tegen
over een volksmenigte tewcenfesteld. uit welker optre
den een gezindheid en houding bleek die zich kennelijk
richtte tegen de waardigheid van verdachte als
drager van beginselen, die slechts het welzijn van het
vaderland beoogen. en in zooverre als vertegenwoor
diger. van de Nationaal-Socialistlsche Beweging in
Nederland. Verdachte heeft zich onder deze omstan
digheden met recht in zijn eer, die mede gelegen
is in de eer deel uit te maken van de Nntlonaal-
Socialistische Beweging in Nederland, aangetast" en
diep gekrenkt gevoeld, zoodat zijn recht van nood
zakelijke verdediging tegen de oogenbllkkeiljke we
derrechtelijke aanranding van dit hoogste goed door
het hof wordt erkend.
Voorzoover verdachte daarbij, een wellicht on
schuldig persoon treffend, de grenzen ran nood
zakelijke verdediging overschreden heeft, aanvaardt
het hof het beroep van de zijde van verdachte op
nopdweer-exces.
Het hof verklaarde derhalve verdachte niet straf
baar aan het hem ten laste gelegde feit.
Teraardebestelling H. Dandey
Donderdagmiddag half één werd op de Algemeene Be
graafplaats aan de Kleverlaan te Haarlem ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van den heer H. Dau-
dey, vroeger een bekende figuur bij de Haarlemsche
Brandweer. Vooral van dit zijde werd veel belang
stelling getoond-
Onder de aanwezigen waren de heer C. J. van den
Broek, commandant van de Haarlemsche Brandweer,
met de leden van het college van hoofdbrandmeesters;
het bestuur van de Haarlemsche Vrijw. Brandblus-
schersvereeniglng „De Tien", het bestuur van de
Haarlemsche Slagerspatroonsvereeniging: het bestuur
van de Amsterdamsche Huidenclub; bestuursleden
van de kegelclub De Phoenix.
Toen de kist in het Mausoleum was opgebaard, trad
de heer C. J. van den Broek als spreker naar voren.
Hij merkte op. dat de heer Daudey rijk was aan vrien
den en rijk aan raadgevingen voor familie en kennis
sen. „Vijftig jaar lang heeft hij de Haarlemsche
brandweer gediend en tot aan zijn dood toe heeft hij
er vee! belangstelling voor getoond. Dank zij ook
hem was de verstandhouding bij de Brandweer altijd
uitstekend. Wij verliezen in hem een goed vriend en
edel mensch".
De heer L. Valkenburg vertolkte de dankbare gevoe
lens van de Amsterdamsche Huidenclub, waaraan hij
als bestuurslid 33 jaar lang zijn beste krachten gege
ven heeft. Men zal hem daar ook noode missen.
Nadat de heer P. C. Jansen, voorzatter van de Ke
gelclub „De Phoenix", namens deze club dankbaar
gewaagd had van de groote vriendschap van den heer
Daudey. sprak -Ds. C. H. Brandt. Evang. Luthersch
predikant. ,,De heer Daudey was een uitstekend brand
weerman. hebben we zooeven gehoord. Een brandweer
man is altijd een man met een hart vgor een ander,
want hij gaat er op uit. zoowel bij dag als bij nacht
en in alle weersomsftndigheid: hij is steeds bereid,
anderen te helpen en daarom is ook zijn leven niet
vergéefsch geweest." Spreker eindigde met het bidden
van het „Onze Vader".
Daarna werd de kist grafwaarts gedragen.
Een familielid dankte voor de belangstelling.
BESCHERMHEERSCHAPPEN. DIE NIET IN
OVEREENSTEMMING MET DEN TIJD ZIJN.
's-GRAVENHAGE, 5 Maart. Op grond van
een onlangs uitgevaardigde beschikking van den
Commissaris-generaal voor Bestuur en Justitie dra-
Sen, naar men weet, de Nederlandsche straten,
ruggen, enz. geen namen rr^eer van levende le
den van het Huis van Oranje Nassau.
Van bevoegde zijde worden wij er op opmerkzaam
gemaakt, dat het in overeenstemming daarmede
ook niet in den tijd past wanneer vereenigingen op
het gebied van het openbare leven, inrichtingen op
het gebied van wetenschap en kunst enz. zich thans
nog op het beschermheerschap van leden van het
Huis van Oranje beroepen en dit in het openbaar
vermelden.
De verwachting wordt uitgesproken, dat de ver
melding van dergelijke banden, die met de feiten
in geenerlei opzicht meer in overeenstemming is,
in den loop van het jaar ook uit de jaarboeken en
andere publicaties verdwijnt.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 5 Maart.
Bevallen 2 Maart: J. L. SchreuderRus. z.; 3
Maart: J. G. KruljerDijkstra, d.; 4 Maart: N. >M.
van Oossanenvan Rijsbergen. d.; C. C. Wesselink
'P'obbe, z.; G. RiezebosAren], d.; M. J. de Graaf
Jansen. z.\ M. C. StokmanKoster, z.; M. J. Malie
paardvan Lemel. d.; M. C. ZomerWarmerdam,
z.; G. VosseZwartjens, z.: 5 Maart: A. CrlensBui
tenhuis, z.\ E. J van der Voortde Heij. dr
Overleden: 2 Maart; M. J. PotVethake, 82 J.,
Schouwtjeslaan; M. SpringveldZwommer, 68
Lange Heerenvest; 3 Maart: D. v. d. PuttenSmal,
6S Kenaupark.
Eind 1941 stond de Nederlandsche emigrantenregee-
ring te Londen na felle onderlinge discussies aan de
Ver. Staten de militaire bezetting van Suriname toe.
De Nederlandsche gezant te Washington, Loudon, mo
tiveerde dezen stap met de noodzakelijkheid, de aldaar
gelegen troepen voor Nederlandsch-Indië vrij te ma
ken. en met het feit, dat Noord-Amerika het bauxiet
van Suriname voor zijn vliegtuigproductie noodig had.
In een tot het moederland gerichte radiotoespraak
verklaarde de gezant dat de Ver. Staten de overgave
van Suriname tot voorwaarde gesteld hadden voor hun
militaire steunverleening aan Nederl—Indië.
Aan de officieele overgave van het militair bestuur
in Suriname waren zeer lange onderhandelingen voor
afgegaan, die aan Nederlandsche zijde ernstige bezwa
ren hadden uitgelokt. Dat ministerpresident De Geer
niet alleen zijn functie neerlegde, doch zelfs via Por
tugal naar Nederland terugkeerde, duidt ondubbel
zinnig op het afpersende karakter van deze onderhan
delingen. Kort voordat de overeenkomst tot stand
kwam, traden nog twee andere leden van het kabinet
af: zij wilden zictt niet schikken in de Noord-Ameri-
kaansehe afpersing. Niettemin kwam het pact tot
stand. Bezield door den angst voor Indië, stemde de
Nederlandsche emigrantenregeering tenslotte met alle
voorwaarden in.
Op 12 December 1942 werden Aruba en Curacao „op
wensch .van de Nederlandsche regeering" afgestaan.
Daarmee werd de rest der Nederlandsche bezittingen
op het westelijk halfrond geliquideerd.
Tezelfdertijd hadden zich in Oost-Azië gebeurtenis
sen van wereldbeteekenis afgespeeld. Tusschen de Ver.
Staten en Engeland eenerzijds en Japan anderzijds was
de oorlog uitgebroken, die begon met de vernietiging
der Noord-Amerikaansche- zware vlootstrijdkrachten
op Hawaii. Wel werd in een Nederlandsche mededee-
ling van 5 Februari beweerd, dat slechts „een deel
van de Noord-Amerikaansche vloot in den Stillen
Oceaan te Pearl Harbour'tijdelijk gevecntsonklaar was
gemaakt", maar in werkelijkheid had Japan vijf slag
schepen en een reeks zware kruisers tot zinken ge
bracht, alsmede verscheidene andere slagschepen en
kruisers zwaar beschadigd.
Hoewel Japan daardoor ondubbelzinnig de superio
riteit op vlootgebied hadden verkregen, en er geen toe
reikende bescherming voor Nederl. Indië meer aan
wezig was, haastte zich de Nederl.-Indische regeering,
JTapan den oorlog te verklaren, in weerwil van het
felj, dat haar van Japansche zijde tevoren stellige
verzekeringen gegeven waren voor de onschendbaar
heid van het Nederlandsche grondgebied. Men rekende
er op dat Singapore niet zou kunnen worden ingeno
men en men rekende ook op de versterkingen, die,
zoowel door de Britten als door de Noord-Amerika
nen waren toegezegd. Op 4 Februari verklaarde Lon
den dan ook. dat Wavell als opperbevelhebber der ge
allieerden meldde, dat Engelsche en Noord-Ameri
kaansche versterkingen in Singapore zouden aanko
men. Op 13 Februari waren zij daar nog niet aange
komen. maar waren zij er ook niet meer noodig daar
inmiddels de „onneembare" vesting in een strijd van
acht dagen door de Japanners was veroverd.
NED.-INDIë IN DEN STRIJD BETROKKEN.
Inmiddels had Japan een reeks Nederlandsche eilan
den bezet. Thans begon de aanval op Sumatra en de
omsingeling van Java. De nood steeg van dag tot dag.
De eene hulpkreet na de andere werd tot de Ver. Sta
ten gericht, die immers den koopprijs voor Hun hulp-
verieening reeds in den zak gestoken hadden. Op 5
Februari zeide Dr. van Mook in een rede te New
York: „Wij staan tegenover een vijand, die over een
heid beschikt, en wij kunnen hem niet verslaan al
vorens wij dezelfde eenheid bezitten". Op 3 Februari
verklaarde minister van Kleffens na een conferentie
van een uur met Cordell Huil. dat hij zeer ontmoe
digd was over het algemeene beeld der geallieerde
samenwerking in den Stillen Oceaan. „Ons doel is en
blijft de aanval!"
Op 9 Februari kon men verheugd mededeelen dat
..ook in Nederl.-Indië versterkingen waren aangeko
mendoch de sterkte daarvan werd in het geheel niet
bekend gemaakt Op 11 Februari meldden Noord-Ame
rikaansche persbureaux dat Japan Nederl.-Indië een
afzonderlijken vrede had aangeboden, waarop* men
niet was ingegaan. Men hoopte nog altijd op hulp,
maar Cordell Hull, die garant stond voor de beloofde
hulp aan Nederl.-Indië, begon met te verklaren, dat
hij de griep had en eerst een flink verlof moest ne
men. Washington voegde daaraan toe. dat Pearl Har
bour voor Hull een zware slag geweest was, die hem
zwaar gedeprimeerd had.
Desondanks had Van Mook alle hoop nog altijd niet
verloren.
Op 8 Februari nam hij afscheid van Roosevelt met
de verklaag, dat de geallieerden het op alle punten
der oorlogvoering volkomen eens waren. Hij rekende
toen nog niet op den val van Singapore, want nog op
10 Februari, dus kort voor den val van de vesting,
bracht Londen de mededeeling „dat het politieke
evenwicht in Zuid-Oost-Azië zich ten nadeele van
Japan had gekeerd en wel als gevolg van de vele, En
gelsche en Noord-Amerikaansche gevechtsvliegtuigen,
die onlangs op de Philippijnen, op Malakka en in Ne
derlandsch-Indië waren aangekomen' Na den val van
Singapore veranderde de stemming echter spoedig.
De eene hulpkreet volgde na den andere. Op 17 Fe
bruari smeekte Van Kleffens dringend om versterking
voor Ned.-Indië. Wanneer die versterkingen niet ter
stond verstuurd werden, zoo zeide hij, zou het lot van
Ned.-Indië binnen zeer korten tijd beslist zijn. Van
Mook evenwel koesterde altijd nog hoop. Op 18 Fe
bruari verklaarde hij nog te Sydney dat de Ver. Sta
ten alles wat zij konden opbrengen in den strijd om
het Zuidelijke deel van den Stillen Oceaan zouden
werpen, en dat de tijd thans rijp was voor groot
scheeps geallieerd offensief, dat nog van Java
zou k.unnen uitgaan. De arme optimist!
Maar optimistisch was ook de koningin. In haar
rede van 21 Februari zeide zij letterlijk: „Het is mij
een groote voldoening dat de zware spanningen, welke
het leger ter verdediging en als voorbereiding tegen
den aanval van den vijand ontplooid heeft, thans zulke
voortreffelijke vruchten afwerpen". De vruchten wa
ren inderdaad voortreffelijk, want acht dagen later
waren de Japanners reeds op het laatste groote eiland,
op Java, geland.
Roosevelt, de oude menschenvriend en knappe za
kenman. liet inmiddels niet na de oude beloften te
vernieuwen. In zijn praatje aan den haard van 24 Fe
bruari zeide hij: „Het voornaamste doel van Noord-
Amerika is op het oogenbük zijn bondgenootcn te
helpen door het vervaardigen van oorlogsmateriaal ln
geweldige hoeveelheden. Helaas Is daarvan tot dusver
nog niets op zijn plaats van bestemming aangekomen.
Denzelfden dag had Van Kleffens eveneens weer moed
gevat. Hij verklaarde dat zijn regeering zeer bevredigd
was dat Groot-Brittannië en Noord-tynerika alles wat
hun mogqlijk was in het werk stelden om aan den toe
stand in het Zuidelijke deel van den Stillen Oceaan
het hoofd te bieden. Er wordt ln het geheel
niet aan gedacht, aldus Van Kleffens, Java
te verlaten.
Ondanks alle optimisme kan het echter niet langer
een geheim blijven dat de toestand in snel tempo berg
afwaarts ging. Batavia, dat iets dichter bij het vuur
zal dan Van Kleffens. uitte precies op denzelfden dag
waarop laatstgenoemde zijn optimistische rede hield,
n.l. op 24 Februari, wanhopige kreten om hulpver-
ieening. Batavia maakte een redevoering bekend van
den gouverneur-generaal, die deze hulp in de volgende
dramatische woorden opeischte: „Stuur thans hulp.
Ge kunt het absoluut, en ge hebt den
plicht, dit kunnen onverwijld met
terdaad te toonen!"
HET HOOGTEPUNT VAN HET
DRAMA.
De hulp bleef uit, hoewel zij, zooals bekend, door
de overgave van Suriname. Curacao en Aruba en be
halve dit met haar geld reeds vooruit betaald was. Ook
de laatste hulpkreet van Van Mook kon daar niets meer
aan helpen, toen hij op- 25 Februari tegenover den
Amerikaanschen journalist Knickebocker aandrong op
de onverwijlde levering der door Nederland
reeds betaalde vliegtuigen. Er kwam
niets, het drama naderde zijn hoogtepunt.
Aan de Noord-Amerikanen bleef dat niet verborgen.
Met den hun aangeboren scherpen blik hadden zij het
hopelooze van den toestand en hun eigen onbekwaam
heid ingezien en trokken daaruit de conclusies. De
Amerikaansche admiraal Hart, die, zonder dat de
Nederlandsch-Indische regeering daarnaar gevraagd
was, tot opperbevelhebber der geallieerde zeestrijd-
krachten benoemd was, trad op 11 Februari af, n.l. na
een zeeslag die een aanmerkelijk deel van de ge
allieerde vlootmacht. vooral van de Nederlandsche.
vernietigd had Hart trad af „om gezondheidsredenen"
Vermoedelijk had hij hoofdpijn.
Zijn plaats werd nu Ingenomen door den Nederland
schen vice-admiraal Helfrich die daarmee de eervolle
taak kreeg de verantwoordelijkheid voor de onvermij
delijke nederlaag op zich te nemen en Nederland daar
mede te belasten. Verdwaasd als de Nederlandsche
autoriteiten waren, lieten zij Helfrich die benoeming
niet alleen aannemen, neen, zij waren er zelfs nog
trotsch op. Waeacer zooals Londen op 12 Fobruari
door W. I. Ispert
meldde „in Amerika de benoeming levendig werd
toegejuicht", dan was dat volkomen te begrijpen want
daarmede had men immers nu een bliksemafleider ge
vonden. Minder begrijpelijk daarentegen was het dat
Batavia op 12 Februari verklaarde: „De benoeming is
tegen de verwachting in geschied en heel Indië heelt
zich erover verheugd. De indruk in vele kringen is, dat
zij ten goede zal komen aan de doeltreffendheid der
operaties van alle zeestrijdkrachten ln dit werelddeel
Het getuigt van een merkwaardige storing in het nor
male denkvermogen, wanneer Radio Oranje denzel.den
dag in juichende woorden losbarst: „Wij zien he. dus
gebeuren dat een Nederlandsch admiraal aan Engelscne,
Amerikaansche en Australische eskaders zijn bevelen
geeft. Het denkbeeld zou ons tot voor kort nog fan
tastisch geleken hebben!" Jawel, n.l. tot aan den ver
melden zeeslag, nadat er van „eskaders" in het geheel
geen sprake meer was. De rest van de geallieerde
overwegend Nederlandsche vloot is inmiddels Dy
Java vernietigd. Op den 5den Maart werd bekend dat
Helfrich was afgetreden: hij had geen schepen meer
Het geval-Hart vond een parallel in het geval-
Wavell. Ook Wavell is verdwenen toen de zaak hope
loos werd en heeft heel genadig zijn commando aan
den Nederlandschen generaal Ter Poorten afgestaan,
die thans, door-alle geallieerden Sn den steek gelaten,
den laatsten wanhoopsstrijd van Nederlandsch-Indie
•oert. En hoe meer zijn troepen en Helfrichs scheDen
aan de bondgenooten den tijd verschaffen om het door
Nederland betaalde oorlogsmateriaal naar hun eigen
bezittingen te brengen, des te luider worden de door
Nederland dankbaar in ontvangst genomen bijvals
kreten van Engeland en Noord-Amerika.
„Alles lof aan de Nederlanders, die den vijand op
zoo schitterende wijze trotseeren. Zij zijn een aan
stekelijk voorbeeld voor de geallieerden", verklaart
Londen op 19 Februari 1942. Natuurlijk, wie zich voor
zijn bondgenooten vrijwillig laat afslachten staat bij
hen destemeer in aanzien naarmate hij door hen in
den steek gelaten wordt en desondanks doorvecht.
Na alle andere eilanden is thans Java zelf aan de
beurt. De regeering is reeds uit Ratavia vertrokken,
nadat de geallieerden allang verdwenen waren. Zij
konden toch niet helpen, want bulten eenige staven
was er niets meer van hen op Java aanwezig. Dc laat
ste wijsheid der Nederlandsche regeering krijgt thans
haar kracht: de politiek der verschroeide aarde Wat
blij is zij dat zij alles trouw volgens de aanwijzingen
van haar Amerikaansche vrienden vernietigt wat er
aan waarden in dit land steekt, en hoe slecht ziet zij
den werkelijken achtergrond, die Roosevelt tot deze
politiek gevoerd heeft. Voor ons is die achtergrond
echter volkomen duidelijk, ondanks het feit dat wij
niet tot de regeering behooren: De Vereenlgde Staten
hebben den oorlog aangewakkerd omdat zij daarvan
afzet van hun industrie en beleggingsmogelijkheid
voor hun goud verwachtten, nadat al hun hervormings
plannen door eigen onbekwaamheid gefaald hadden.
Thans vervolgen zij consequent het doel om bovendien
alle grondstofbronnerl en industrieën in Europa of
Azië die zij niet zelf bezitten of beheerschen. te ver
nietigen, opdat de concurrentie voor langen tijd blijft
uitgeschakeld. Anders n.l. zou hun vooroorlogsche
crisis na het sluiten van deft- vrede in sterk overtref
fende trap van voren af aan beginnen en onafwend
baar tot revolutie.leiden. Zoo is het zonneklaar waar
om zij zoo blij zijn wanneer ln Indië alles verbrand
of verwoest wordt, of wanneer er bommen vallen op
Duitsche, Nederlandsch en ook Britsche Industrieën.
DE BETEEKENIS VAN DE INEENSTORTING
Het verlies van Nederlandsch-Indië beteekent de in
eenstorting van de Nederlandsche politiek en het
einde van een'geheel tijdvak in de Nederlandsche ge
schiedenis. Sinds in de dagen van De Ru.vter en Tromp
Nederland's positie ter zee verloren ging, heeft het
steeds in de schaduw van Engeland gestaan en afge
zien van een politiek met eigen kenmerk. De mannen,
die als géneraal van Heutz hun waarschuwende stem
verhieven werden niet gehoord omdat men liever zon
der moeite geld wilde verdienen dan met offers den
staat beschermen. Zooals altijd in tijden van "verval
der volkeren werd ook hier het beroep van soldaat
een secundaire aangelegenheid, waarop eén fatsoen
lijke burger met een zekere minachting neerzag. Men
verwaarloosde de bewapening en wat nog erger was
den geest van weerbaarheid Wanneer thans de
troepen in Indië zich zoo dapper verdedigen, dan doen
zij dat niet wegens, maar ondanks de Nederlandsche
voor-oorlogsche politiek. Nog tot de laatste dagen
hebben de officieele vertegenwoordigers van Neder
land altijd weer gehoopt op de Amerikaansche en En
gelsche hulp en daarnaar verwezen. Zij zijn verraden,
en met hen het gehoele Nederlandsche volk.
„Wanneer de Japanners Java bezetten, oipdat dc stel
lig beloofde versterkingen niet zijn verschenen, dan
zullen niet-Nederlanders wellicht minder goed dan wij
in staat zijn hun gevoelens van spijt en bitterheid te
verbergen, zoo zeide Van Mcok op 3 Maart en hij trof
daarmee de spijker op den kop Nederland is verraden,
maar het werd verraden niet zonder eigen schuld Ieder
volk heeft immers de regeering die het verdient De
wereldgeschiedenis is geen rekensom en zij verloopt
niet volgens de wetten der koopmansboekhouding In
tegendeel, zij weegt de inwendige geestelijke krachten
der volkeren of en schat ze op den wil tot handelen
en niet naar den flinken zakengeest. Niet geld ver
dienen. maar strijd is de vader van alle dingen een
uitspraak die niet van een nationaal-socialist afkom
stig is. „Onze offers mogen zeer zwaar zijn, maar het
gaat om dingen 'die het leven waard maken geleefd te
worden", zoo sprak onlangs de vlootmedewerker van
Radio-Batavia. Waar heeft men tot dusver in Neder
land ooit een dergelijke taal verstaan of ook maar er
naar geluisterd?
Duitschland kan den geweldigen schok die het Ne
derlandsche volk heeft aangegrepen zeer goed begrij
pen. Toen ln 1918 dc Duitsche frontsoldaten onover
wonnen van het front terugtrokken, verraden door de
zelfde krachten die de ineenstorting van Nederland op
't geweten hebben, droegen zij reeds de kracht met zich
mee die tot een vernieuwing moest leiden. En deze ver
nieuwing begon op het moment, waarop zij de drijvende
krachten en de aanstichters van de ineenstorting dui
delijk herkenden. In dut uur werd de volksgemeenschap,
het nationaal-sociallsme van den frontsoldaat Adolf
HUtler geboren De oude afgodsbeelden stortten neer,
een nieuwe tijd brak aan.
Zoo ligt ook in de Nederlandsche catastrophe, hoe
ongerijmd het ook mogê aandoen, de kiem voor
nieuwen bloei. Zoolang een volk nog over volksche
kracht beschikt, zoolang is de chaos altijd slechts een
eerste stap naar de vernieuwing. De weg daarheen
is evenwel niet gemakkelijk. Hij veronderstelt dat men
breekt met veel wat aan dierbaar geworden overleve
ring van de vaderen tot ons gekomen is. Velen gaan
daaraan te gronde. De sterken echter blijven volharden
en worden tot figuren van een nieuwen tijd. In plaats
van bezige politici maken eindelijk weer mannen de
geschiedenis.
Het is de onvermijdelijke tragiek van Nederland dat
deze krachten zich pas thans zullen laten gelden, nu
de staat ineen gestort is. Een reden tot wanhoop is dit
echter niet, integendeel; slechts over de onvoorwaar
delijke liquidatie van het doode verleden voert de weg
naar de vernieuwing. Zij zal het Nederlandsche volk
uiterlijk wel armer, Innerlijk echter rijker maken en
het van voren af aan den blik verschaffen voor de
werkelijke waarden van het leven.
Vrijwillige toetreding
tot den Ned. Arbeidsdienst
's Winters gewerkt
's Zomers gesterkt!
Jongemannen, jullie hebt het overal kunnen lezen
op de tallooze affiches die alom in den lande op
reclamezuilen en borden waren aangeplakt en waar
mede wij ongehuwde Nederlanders van 1723 jaar
opwekten tot dienstneming bij den Nederlandschen
Arbeidsdienst.
In zoo grooten getale kwamen de aanmeldingen
binnen dat wij velen, die zich voor de lichting van
2 Februari Hadden opgegeven, hiervoor hebben moe
ten afwijzen. Zij komen nu in aanmerking voor de
kampen die op 1 Juni a.s. beginnen, 's Winters ge-
'wet-kt,'s zomers gesterkt! schreven wij in den aan
hef. Dit devies is op de zomerllchting natuurlijk
met van toepassing. Maar dit wil volstrekt niet zeg
gen dat het minder aangenaam zou zijn om in zomer
maanden zijn arbeidsdiensitaak te verrichten.
Integendeel! welke jonge kerel stelt het bifv.
niet op prijs om 's zomers de heilzame werking der
zonnestralen te ondergaan? Wij verwachten jullie
dan ook in grooten getale.
Denk vooral niet dat het nog ver van 1 JunJ
a.s. af is en je nog maanden hebt om te overwe
gen. want dan herhaalt zich waartoe wij thans ook
moesten overgaan, vele laatkomers overschrijven
naar een volgende lichting.
Dezer dagen beginnen dan ook reeds de keuringen
in talrijke plaatsen van ons land. Dinsdag en
Woensdag wordt er te Haarlem een keuring ge
houden.