Nem'nAKKESfTJE
£aatste ^Betichten
De waarheid over Ned.-Indië
HAARl. DAGBLAD, Vrijdag 6 Maart 1942
Handel in bewijzen van overdracht
voor ijzer en staal strafbaar
's-GRAVENHAGE, 5 Maart. Bij herhaling is
gebleken, dat veelal de meening heerscht, dat het
geoorloofd zou zijn handel te drijven in toewijzingen,
bewijzen van overdracht, Kontrollnummer-Aufstel-
lungen „Kennziffer"), Zuweisungsformblatter en
soortgelijke bescheiden, welke recht geven op den
aankoop van een bepaalde hoeveelheid walserij-
of gieterij producten.
Naar aanleiding hiervan wordt de aandacht er op
gevestigt dat het ten strengste verboden is, deze be
scheiden te verkoopen te koopen of te koop aan te
bieden. Ook is het niet geoorloofd ze in pand te ge
ven, in pand te nemen, op.andere wijze te gelde te
maken dan wel tegen het verstrekken van geld aan
ie nemen of onoevoegd voorhanden te hebben.
Al deze handelingen zija strafbaar volgens de be
palingen van het Economisch Sanctiebesluit 1941.
Vredegerechtshof
Verzet tegen politieman
's-GRAVENHAGE, 5 Maart. Op een namiddag in
November 1940 was er in de omgeving van de Paul
Krugerlaan en den De la Reyweg een straatrelletje
ie verband met de aanwezigheid van eenige nationaal
socialisten, die met het weekblad „Volk en Vader
land" colporteerden.
Een agent van politie in burger, lid van de N.S.B.
njnde en met het insigne dezer beweging op zijn jas,
trachtte in te grijpen, doch ontmoette tegenstand bij
eenige menschen, die aan zijn legitimatiepenning geen
waarde hechtten. Toen bij dit relletje de agent in
burger een waarschuwingsschot uit zijn revolver los
te, was dit voor zekeren G. J. R. aanleiding op den
man toe te loopen en te trachten hem te overmeeste-
ren. Daar het publiek mede opdrong, ging de politie
man een winkel (slagerij) binnen, waarbij echter ge
noemde G. J. R. hem volgde, gesteund door een deel
van het publiek. In den winkel ontstond een handge
meen tusschen de twee mannen, doordat G. J. R. zich
op den ander wierp, waarbij deze laatste nogmaals
van zijn revolver gebruik maakte zijn tegenstander
de beenen rakend. G. J. R werd licht gewond naar
t ziekenhuis overgebracht, dat hij spoedig weer kon
verlaten.
Wegens verzet en geweldpleging veroordeelde de
Haagsche rechtbank G. J. R. eenigen tijd later tot f 25
boete; de officier van justitie, die een maand gevan
genisstraf had geëischt, ging in beroep.
Heden heeft het Vredegerechtshof uitspraak in deze
raak gedaan en verd. tot twee maanden gevangenis-
jtraf veroordeeld.
De eisch van den procureur-generaal luidde drie
veken gevangenisstraf.
DE VERKOOP VAN BROOD IN DE
OCHTENDUREN.
De secretaris-generaal van -het departement van
rociale zaken heeft de tot'en met 7 Maart door
hem toegestane afwijking van de arbeidswet voor
wat, betreft het vervoer en den verkoop van brood,
opnieuw verlengd. Het zal tot en met Zaterdag 21
Maart geoorloofd zijn, brood, dat na acht uur
des namiddags van den vorigen dag geb.akken' of
opgewarmd is, van zeven uur 's morgens- af uit het
gebouw waarin zich de broodbakkerij bevindt, te
vervoeren. Dit brood mag van half acht af wor
den vervoerd of afgeleverd.
DE MOORD IN DE HAARLEMMERSTRAAT
TE AMSTERDAM.
Wie weet iets van een gouden horloge?
In verband met den moord, gepleegd op 24
Februari j.l. in het winkelhuis Haarlemmerstraat
106 te Amsterdam, verzoekt de plaatsvervangend
commissaris van politie in de 6e sectie te Am
sterdam, hun, die inlichtingen kunnen geven nm-»
trent een te koop aangeboden gouden heerenhorloge
(polshorloge) merk „Centra", zich ten spoedigste
te willen vervoegen aan het politiebureau War
moesstraat 48. Het horloge is voorzien van een
bruin lederen riempje, waaraan een gouden of
doublé gespje. Het is rechthoekig, heeft een gele
wijzerplaat, terwijl dé rand rondom het glas, be
werkt is.
DE SNEEUW- EN IJSTOESLAG VOOR VERVOER
LANGS DEN WEÓ.
Eenige weken geleden- werd voor bepaalde ver
voeren langs den weg een tiidelijke verhooging
toegestaan in verband met de aanwezigheid van
sneeuw en ijs op de wegen. De toestand op de
wegen is thans zoodanig verbeterd, dat de toege
stane verhooging kan worden verminderd. De ge
machtigde voor de prijzen brengt ter kennis, dat
de tijdelijke toeslag op de vervoerpryzen met in
gang van den vijfden Maart hoogstens nog slechts
20 pet. mag bedragen. De tijdelijke toeslag op het
tarief van den autobevrachtingsdienst zal in het
algemeen eveneens op 20 pet. worden terugge
bracht.
„Heb je dan
niet gedaan wat ik
je van morgen reeds heb
aangeraden, om AKKERTJES^
te nemen, waar ik zelf altijd,
wanneer ik hoofdpijn voel, on
middellijk baat bij vind Neem
er toch vlug een. wij moeten
uit en eer je gekleed bent heb
ben de AKKERTJES hun werk
gedaan en is je hoofdpijn over.
want AKKERTJES zijn uniek,
ook voor kiespijn of andere
pijnen. Den besten raad dien ik
je in 2ulke gevallen geven kan
is: dadelijk AKKERTJES!"
De Nederhndsche Pijnstiller
WIJZIGING STATUTEN L. C. O.
Met ingang van 15 Februari j.l. zijn in de Statuten van
de Landbouw-Crisis-Organisatie belangrijke wijzigingen
aangebracht. De bestuursleden en de plaatselijke commis
sieleden zijn met Ingang van dien datum van hun functie
ontheven, terwijl de Provinciale Voedselcommissaris als
eenuige Bestuurder is aangewezen. De functie van Plaatse
lijke Bureauliotider zal gehandhaafd blijven. Zoowel deze
bestuurder als de Plaatselijke Bureauhouders zullen in de
toekomst regelmatig overleg plegen met Commissies, welke
door den Landstand worden aangewezen.
Practisch was de leiding van het apparaat der Voedsel
voorziening reeds lang in handen van de P. V. C. en had
den ook de plaatselijke commissies niet meer de beteeke-
nls welke aanvankelijk daaraan was toegekend.
WEIDECONTRACTEN 1342.
Zooals reeds gebleken is uit de officleele perspublicatie,
zal binnenkort worden overgegaan tot het verstrekken van
weidecontracten 19=2. In afwijking van het voorgaande
jaar zullen deze runderen geschetst worden, daar zij reeds
allen van het verplichte registraüemerk zullen zijn voor-
Het ligt in de bedoeling, om uit de geleverde koeien in
gevolge de opzelcontracten, een gedeelte voor de weiderïj
beschikbaar te stellen. Op de overname-markten zullen
dan C. en D. koelen beschikbaar gesteld worden. In ver
band met een eventueele groote aanvraag, moet het voor
behoud gemaakt worden, dat mogelijk niet aan alle ver
zoeken voldaan zal kunnen worden.
Op de overname-markten moeten deze runderen voet
stoots worden overgenomen, tegen een bruto slachtvee
prijs, verhoogd met f 15,—. Vanzelfsprekend blijft het vrij
m ook runderen bulten de overname-markt te betrekken.
De gecontracteerde runderen zullen medetellen voor de
levering 1942. voor het aantal kg., dat zij naar schatting
tijdens het schetsen zuilen wegen.
Zooals reeds bekend gemaakt is, sluit de termijn tot
aanvragen uiterlijk 7 Maart 1942.
OVer dit onderwerp zullen nog nadere mededeelingen
volgen.
UITGAAN
Heden VRIJDAG 6 MAART.
Gemeentelijke Concertzaal: Ledenconcert H.O.V,
7.30 uur.
Frans Hals Theater: „Terug naar het geluk",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Het meisje uit Fanó", 2.30,
6.30 en 8.45 uur.
Palacé: „Vracht van Baltimore", 2.6.30 en 8.45
uur.
Rembrandt Theater: „Myn chef iseen vrouw",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma, o.a. „Walvïsch-
Vangst in de Zuidelijke IJszee", van 12 uur af.
ZATERD'AG 7 MAART.
Stadsschouwburg. Wilsonsplein: „Levend speel
goed" door hef Nederlandsch Jeugdtooneel, 2.30
uur.
Stadsschouwburg: „Het' meisje met de negen pun
ten", door het Ruys-Ensemble, 7.30 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht uur tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Boscli en Vaart-apotheek. Bosch en Vaartstraat
26. Tel. 13290.
H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6. Tel. 10354.
Noorder Apotheek. Jan Gijzenkade 181, Tel.
.23821.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek. Binnenweg 98, Tel.
aam.
OFFICIEELE LANDBOÜWMEDEDEELIXGEN VOOR DE PROVINCIE NOORD-HOLLAND.
NOODSLACHTINGEN EN DESTRUCTIEGE VALLEN.
Er wordt de veehouders nogmaals de aandacht op geves
tigd. dat alleen die destructiegevallen en die noodslach-
tingen (w. o. ook wrakke dieren In nood geslacht), welke
hebben plaats gehad na i December 1941 in aftrek gaan
voor de verplichte veelevering 1941—1942.
In destructiegevallen wordt de leverlngspllcht met een
vaststaand aantal kg. verminderd, hetwelk- afhankelijk
is van net soort dier, zooals kalf, nuchter kalf, koe, stier,
os. pink. enz.
Bij noodslachtingen en wrak vee wordt de nieuwe leve
ringsplicht verminderd met een aantal kg., gelijk aan 5/3
maal het geslacht gewicht, ongeacht het goedgekeurde
deel hiervan. In het geval, dat nog niet aan dé oude leve
ringsplicht tot 1 December 1941 is voldaan, kunnen destruc
tiegevallen hiervoor niet als geldige leveringen doorgaan,
wel een noodslachtlng of wrak rund; maar dan alleen,
wanneer het „goedgekeurd" geslacht tenminste 125 kg.
bedraagt. Deze bepaling geldt vanaf 23 JuU 1941.
Het is mogelijk, dat er eenige vertraging ontstaat in het
uitreiken der ontvangstbewijzen voqr noodslachtlngen en
wrakke dieren over de periode Augustus—December 1941,
terwijl de betrokken veehouders reeds in het bezit zijn
van de afrekening. '-
Daarom worijt er hier nogmaals op gewezen, dat ge
noemde ontvangstbewijzen worden verstrekt, nadat de ad-
vlezen van P. T. C. en B. O. v. V. V. te Den Haag te onzen
kantore zijn ontvangen.
Aan schapenhouders, welke nog leverlngspllcht hebben,
wordt in geval van destructie, ontheffing verleend,
De betreffende destructlebon dient daarbij te worden
overgelegd. Noodslachltngen, wrakke schapen gaan alleen
dan In aftrek voor de verplichte schapenlevering, indien
de betrokken eigenaar leveringsplicht heeft.
WIJ vestigen er nogmaals de aandacht op, dat bij des
tructiegevallen alleen bewijzen, afgegeven door de Fede
ratie van Destructoreri, geaccepteerd worden of indien de
betrokken veehouder voorkomt op de advleslljsten van
deze Instantie.
DE PROVINCIALE VOEDSELCOMMISSARIS
VOOR NOORD-HOLLAND.
Ingeschreven als „Officleele Landbouwmededeellngen"
No. 6.
(Adv. Ingez. Med.)
Er komt no; een
kolenbon-aanwijzing
Door uitschakeling van het vervoer te
water ontstond stagnatie
j-GRAVENHAGE, 6 Maart. In September j.l.
is reeds medegedeeld dat bij de kolen voorziening
de uiterste zuinigheid moest worden betracht en
dat kleine tegenslagen tot een belangrijke stagnatie
zouden kunnen leiden. De opgestelde regeling was
zonder al te groote moeilijkheden slechts onder
gunstige omstandigheden uit te voeren.
De toestand'van thans heeft verschillende oorza
ken. Begin Januari begon een periode van vorst,
waardoor tot heden het vervoer te water is uitge
schakeld. Alle vervoer moet thans per as geschie
den, hoofdzakelijk per spoor. Het treinvervoer kreeg
bovendien" nog alle andere goederen te verwerken,
welke in normale omstandigheden te water worden
vervoerd. Dit spoorwegvervoer is dus overbelast.
Deze transportmoeilijkheden deden zich ook voor
bij het vervoer van de groótere opslagplaatsen naar
de handelaren.
Tengevolge van deze moeilijkheden is er, vooral
in de groote steden, een tekort ontstaan, waardoor
de overheid gedwongen was regelen te stellen om
althans de meest vitale bedrijven, zooals spoorwe
gen, gas-'en electriciteitsfabrieken, levensmiddelen-
ledrijven, ziekenhuizen enz. aan het allernoodza
kelijkste te* helpen.
Zoodra de dooi invalt en flink doorzet, zal er met
alle middelen naar worden gestreefd den achter
stand in de kolenvoorziening tot staan te brengen
en geleidelijk in te halen. Er zijn met name in de
groote steden nog vele personen die hun bonnen
welke reeds geldig zijn verklaard, nog niet nebben
kunnen inwisselen voor kolen.
De bedoeling was in den loop van dit stooksei-
zoen nog enkele bonnen geldig te verklaren. Thans
kunnen wij mededeelen dat in den loop van de vol
gende week een bonaanwijzing kan worden ver
wacht. Dit beteekent echter niet dat in alle plaat
sen een ieder direct kolen op deze bonnen zal kun
nen krijgen. Het tempo, waarin de inwisseling van
deze bonnen mogelijk zal zijn, hangt sterk af van
plaatselijke omstandigheden en daarbij moet niet
uit het 'oog worden verloren dat de kolen voor
babies, zieken en ook de reeds tot heden geldig ver
klaarde bonnen voorrang by de aflevering blijven
houden.
AANBESTEDINGEN TE HAARLEM
Hedenmorgen werd door den Rijkswaterstaat
te Haarlem aanbesteed: het onderhouden van de
werken van het Noord zeekanaal gedurende 1942, in
2 perceelen. Laagste inschrijver voor perceel I was
P. P. Huberts te De Bddt voor 44.000: voor per
ceel II H» Mertens te Weert voor 15.440.
Verder wer daanbesteed: het onderhoud der wer
ken van het Noordhollandsch kanaal gedurende
1942. Laagste inschrijver voor perceel I was J. de
Groote te Purmerend voor 29.980: voor perceel II
P.* Huberts te De Bilt voor 9800; voor perceel
III dezelfde 125 60.
Tenslotte werd aanbesteed het onderhoud van de
Rijkszee- en Rijkshavenwerken op Urk gedurende
1942: raming 3.300. Laagste inschrijving: De Boer
en Ten Napel, Urk, voor 3496.
HMUfDEN
Marktprijzen en besommingen.
Tarbot f 13,10 per K.G.; Tong .f 12 per K.G.; Kabeljauw
f25—f 15 per stuk; Kleine schol le soort f114—f 102; Kleine
schol «e soort f 94—f 80; Pufschol le soort f 69—f 59; Puf-
schol 2e soort f51—f41; Groote bot f104—f84; Kleine bot
f73—f61; Groote schar f90—f74; Kleine schar f61—f50;
Pufschar f40—f29; Wijting f82—f66. alles per 50 K.G.
Besommingen trawlers: VL 80 Gezina 25 mnd. f1109;
KW 122 Nico Hoos 20 mnd. f1128; KW 129 Balt 15 mnd.
f 825; IJM 417 Derika 7 145 mnd. f4897; IJM 18 Jan Mayen
Land 125 mnd. f 6593; IJM 323 Walvisch 25 mnd. f2079;
IJM 29 Zeeleeuw 15 mnd. f 545; IJM 165 Martha 25 mnd
f 1740: IJM 80 Rijnstroom 100 mnd. f5745; KW 158 Cornells
IJsbrand Willem 65 mnd. f 2862; VL 83 Geztena 25 mnd,
f 1575; IJM 21 Corrie 150 mnd. f7265; IJM 189 Mary 70 mnd.
3227; IJM 129 Shamrock 40 mnd. f2136.
Kotters: IJM 222 f 1426; IJM 224 f 1804; KW 148 f192;
IJM 223 f5482.
Loggers: KW 38 f 5787; KW 54 f 10.176; KW 26 f 7097;
KW 110 (2e ged.) f4466; KW 60 f 6734; KW 52 (2e ged.)
f U24; IJM 268 f 11.600; VL 132 f 3478; VL 166 f 902; KW 15
f 7378; KW 175 f5492; KW 91 f 8569; KW 107 f 769; KW 33
f 9833; SCH 275 f 7960; SCH 213 f 6078; SCH 245 f 8630; SCH 73
f 6970; SCH 242 f 7240; SCH 30 f8160; SCH 39 f 8249; SCH 97
f 18.354; SCH 243 f 3850; SCH 324 f9969.
8LOEMENDAAI
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: J. Zalm, Hofje van Stoel
10 Bloemendaal, damespolshorloge, tube jodium,
passer en lippenstift; Van Os, V. d. Duijnstraat 2d
Haarlem, wantje; K. Logmans, Denijs van Hulle*
laan 25 Haarlem, zilverbon, distributiebonnen en
vlakgom: Klaver, Rio Grandelaan 29, portemonnaie
inh. p&sfoto's; Bon, Rollandslaan 19, ledige geld
zak; Pool, Bloemendaalschestraatweg 40 Sant
poort-Station, koperen kraan; .Luchtbeschermmgs
dienst, Bureau van Politie te Overveen, rubber
zadeldek; Kaars Sypestein, Vogelenzangscheweg 39
bruine gladharige hond; Van Amerongen, Ramp
laan 97a Haarlem, vulpenhouder; De Krijger, Sta
tionsstraat 12 Zandvoort, eenige bankbiljetten;
Maaike, Zuider Stationsweg 33, grijze sjaal; V. d.
Kogel, Brederodelaan 55, etui met distributiebon
nen. Politiebureau Overveen (Inlichtingen alleen op
werkdagen van 1012 u. v.m.: ceintuurs, wanten,
handschoenen, fietssleuteltje. Post Aerdenhout: kin
derwantje en handschoen.
HEEMSTEOE
DIEFSTAL OPGEHELDERD.
Eenigen tijd geleden werd aangifte gedaan van
diefstal van geld £n brood uit een woning aan den
Meerweg. Thans is aangehouden de 16-jarige
krantenbezorger J. H. uit Haarlem die bekende den
diefstal te hebben gepleegd. He geld had de knaap
versnoept. Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt.
TWEE STIEREN IN BESLAG GENOMEN.
Door de politie te Heemstede zijn, in samen
werking met den crisssiscontroledienst twee stieren
•welke resp. 895 en 835 K.G. wogen en bestemd
waren om frauduleus geslacht te worden,- in beslag
genomen.
PRIJSOPDRIJVING.
Door de politie te Heemstede is proces-verbaal
opgemaakt tegen een inwoner van Heemstede die
een costuum ter warde van f 30 voor f 75 had
verkocht.
UITREIKING BONKAARTEN.
In dit nummer vindt men een advertentie over
de uitreiking der bonkaarten. Een ieder raadplege
deze gegevens dus nauwkeurig.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Politiebureau bril; van Haringen
Fred, van Eedenplein 15. das: Loudsma. J. Israëlplein 10,
geld; Schreuder, Binnenweg 71. geld: Politiebureau, hand
schoen; Raadhuisstraat 12, hoed; Politiebureau. 2 hand
schoenen: Bakker, Bankastraat 95, handschoen: Politie
bureau, mand; v. d. Werf, Joh. Vermeerstraat 17, muts:
Akkerboom, Bleekersvaartweg 27. muts; Politiebureau, 2
mutsen', Politiebureau, sleutels; Ballot. Franz Schubert-
laan, spatlat; W. Boers, Eschdoornkade 27 zwart; Politie
bureau, want.
BEWAAR UW LEDIGE
KRUSCKEN-FLAC0NS1
Tot nu toe tcon de verpakking van
Kruschen hier te lande nog regel
matig alsvoorheen voortgang
vinden. De voorraad Kruschen is
nog voor geruimen tijd voldoende,
doch glas schaarschte bemoeilijkt
thans de levering. - Daarom kan
voortaan Uw apotheker ol drogist
slechts Kruschen afleveren indien
U hem
een onbeschadigde ledige
Kruschen-flacon met deksel
inlevert van gelijke grootte. Hij
vergoedt U daarvoor 5, 3 of
2 ets., naar grootte
Kruschen wordt uitsluitend
verkocht in de bekende
gele verpakking.
ZANDVOORT
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Theodorus. zoon van P. J. van Dam en van
Hölzl. Zandv.laan 369 a; Jan Leendert, zoon van J. W.
d Werff en van L. Verspuij, Hoogeweg 34; Nlcolaas
Rëlnder, zoon van P. v. d. Vloed en van R,- P. Delhaas,
Wilhelminaw. 15.
ONDERTROUWD: M. J. Cabalt en C. J. Dees. Zeestraai
47 boven; A. Pel en C. M. Kramer, Vuurtorenpad 5; C. J.
Wal boer en K. A. Vriend, van Speykstraat 1; J. H. Steets-
kamp en A. M. C. Janssen, Zandvoortschelaan 291; J. v.
Duijn en S. Paap, Noorderstraat 6; J. F. Heintjes en M
Paap, Hobbemastraat 9; J. K, Feenstra en1 J. M. de Lugt,
Haltestraat 57
De guikerrietplantages op de
Philippijnen en Java
BERLIJN. 8 Maart. Het ANP. meldt: Be
voegde kringen constateeren dat de Japansche
successen in dezen oorlog aan de Ver. Staten niet
alleen rijke rubber- en tingebieden van Malakka,
Thailand, de Philippijnen en Insulinde ontnemen,
doch ook de voor de vrije' wereldsuikermarkt on
vervangbare suikerrietplantages op de Philippijnen
en Java. De Philippijnen, welker jaarlijksche sui
kerproductie ongeveer een millioen ton bedraagt,
bevinden zich thans bijna geheel in Japansch be
zit, terwijl na de verovering van Java ook-de sui
kerproductie van dit eiland onder Japansche con
trole zal geraken. Java staat bekend als de grootste
suikerleverancier van Oost-Azië. Zyn productie per
jaar ligt tusschen de 2 tot 3 millioen ton. welke
bijna geheel wordt uitgevoerd. Het verlies van deze
gebieden beteekent dus voor de Anglo-Amen-
kaansche mogendheden het verlies van minstens 3
millioen ton suiker. Houdt men daarbij in het oog
dat 85 procent van het suikerproductiegebied der
Sovjet-Unie aan Duitschland verloren is gegaan,
dan komt men 'tot een totaal verlies van 5 tot 6 mil
lioen ton suiker voor de geallieerde mogendheden.
DUITSCHE TEGENSPRAAK VAN ENGELSCHE
BEWERINGEN.
BERLIJN, 6 Maart (A.N.P.) Engelsche kranten
beweren onder sensationeele koppen dat bij de lan
ding van Britsche parachutisten in het Noord-Fran-
sche kustgebied gebleken is dat de Duitschers bekend
waren met het radiografisch peilen van vliegtuigen.
Ze noemen deze z.g. radiolocaliseering een Engelsche
uitvinding. Het geheim van de technische toepassing
van deze vinding zou, aldus de Londensche bladen,
aan het Duitscbe opperbevel verraden zijn door een
hooggeplaatst Fransch officier.
Van welingelichte Duïtsche kringen wordt hierover
het volgende verklaard: In Duitschland overtrof de
stand van de ontwikkeling van de radio- en de ge-
heele hoogfrequentie-techniek reeds lang voor den oor
log de prestaties op dit gebied in de Angelsaksische
landen. Des te opmerkelijker is het. dat de Engelschen
hun voormalige bondgenooten betichten van het_ ver
raad van deze z.g. nieuwe uitvinding. De schrijvers
van dëze onzin hebben blijkbaar al lang hun doode
Engelsche vliegers vergeten, die bij Wilhelmshaven,
boven de Noordzee, bij Stavanger, Drontheim, Narvik
en bij hun glorierijke terugtochten bij Duinkerken en
op Kreta omlaag geschoten zijn.
Onbegrijpelijk is het echter, dat zij zich ook niet
meer de verwijtende persartikelen- herinneren, waarin
het falen van de Engelsche luchtmacht gegeeseld werd,
toen de Duitsche slagschepen door het Kanaal voeren.
De heeren kunnen rustig zijn, zoo zegt men verder in
welingelichte Duitsche kringen. De Duitsche lucht
afweer is in orde. Duitschland is niet aangewezen op
het verraad van militaire geheimen door Fransche of
ficieren. Het zijn geen Fransche officieren, die mili
taire geheimen verraden hebben, maar het is Groot-
Brittannië, dat Frankrijk heeft verraden.
WIJZIGING HAARLEMSCHE
BOUWVERORDENING.
De door den Burgemeester van Haarlem bij be
sluit van 14 Januari 1942 vastgestelde en door den
Commissaris der provincie Noordholland goedge
keurde verordening tot wijziging der Bouwveror
dening is van heden af gedurende drie maanden
voor een ieder op de 7e Afdeeling der gemeente
secretarie ter lezing nedergelegd.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 6 Maart.
Bevallen: 4 Maart:
C. de Klerkvan Lüijken, d 5 Mrt: M. P. van de
Wakker—Admiraal, z., M. NijholtBosman, d., C. E.
VinkKrijgsman, z., P. C. BronkhorstSmit, z., H.
M. van den RaadtJongeling, z.. C. J. J. Missèt
Pleine. z.. L. H. M. van der Aa—Heckhausen, z.. J. W.
Driessen—Scheltinga, z.
Overleden- 4 Mrt: J. van der PolPeek, 74 j.. Zuid
polderstraat. P., 16 j., z. v. P. Dal, Maerten van Heems
kerkstraat. 5 Mrt: W. H. Kranenburg—Bekkenk, 80 j.,
van 't Hoffstraat. P. P., 9 J-, z. v. C. Buskermolen,
Kamperlaan. C. D., 7 d., z. v. A. Schuurman, Gast-
buisvest.
Eind 1941 stond de Nederlandsche emigrantenregee-
ring te Londen na felle onderlinge discussies aan. de
Ver. Staten de militaire bezetting van Suriname toe.
De Nederlandsche gezant te Washington, Loudon, mo
tiveerde dezen stap met de noodzakelijkheid, de aldaar
gelegen troepen voor Nederlandsch-Indië vrij te ma
ken. en met het feit, dat Noord-Amerika het bauxiet
van Suriname voor zijn vliegtuigproductie noodig had.
In een tot het moederland gerichte radiotoespraak
verklaarde de gezant dat de Ver. Staten de overgave
van Suriname tot voorwaarde gesteld hadden voor hun
mflitaire steunverleening aan Nederl—Indië.
Aan de officieele overgave van het militair bestuur
in Suriname waren zeer lange onderhandélingen voor
afgegaan, die aan Nederlandsche zijde ernstige bezwa
ren hadden uitgelokt. Dat ministerpresident De Geer
niet alleen zijn functie neerlegde, doch zelfs via Por
tugal naar Nederland terugkeerde, duidt ondubbel
zinnig op het afpersende karakter van deze onderhan
delingen. Kort voordat de overeenkomst tot stand
kwam, traden nog twee andere leden van het kabinet
af: zij wilden zich niet schikken in de Noord-Ameri-
kaansche afpersing. Niettemin kwam het pact tot
stand. Bezield door den angst voor Indië, stemde de
Nederlandsche emigrantenregeering tenslotte met alle
voorwaarden in.
Op 12 December 1942 werden Aruba en Curacao „op
wensch van de Nederlandsche regeering" afgestaan.
Daarmee werd de rest der Nederlandsche bezittingen
op het westelijk halfrond geliquideerd.
Tezelfdertijd hadden zich in Oost-Azië gebeurtenis
sen van wereldbeteekenis afgespeeld, Tusschen de Ver.
Staten en Engeland eenerzijds en Japan anderzijds was
de oorlog uitgebroken, die begon met de vernietiging
der Noord-Amerikaansche zware vlootstrijdkrachten
op Hawaii. Wel werd in een Nederlandsche mededee-
Iing van 5 Februari beweerd dat slechts „een deel
van de Noord-Amerikaansche vloot in den Stillen
Oceaan te Pearl Harbour tijdelijk gevechtsonklaar was
gemaakt", maar in werkelijkheid had Japan vijf slag
schepen en een reeks zware kruisers tot zinken ge
bracht, alsmede verscheidene andere slagschepen en
kruisers zwaar beschadigd.
Hoewel Japan daardoor ondubbelzinnig de superio
riteit op vlootgebied hadden verkregen, en er geen toe
reikende bescherming voor Nederl. Indië meer aan
wezig was, haastte zich de Nederl.-Indische regeering.
Japan den oorlog te verklaren, In weerwil van het
feit, dat haar van Japansche zijde tevoren stellige
verzekeringen gegeven waren voor de onschendbaar
heid van het Nederlandsche grondgebied. Men rekende
er op dat Singapore niet zou kunnen worden ingeno
men en men rekende ook op de versterkingen, die,
zoowel door de Britten als door de Noord-Amerika
nen waren toegezegd. Op 4 Februari verklaarde Lon
den dan ook, dat Wavell als opperbevelhebber der ge
allieerden meldde, dat Engelsche en Noord-Ameri
kaansche versterkingen in Singapore zouden aanko
men. Op 13 Februari waren zij daar nog niet aange
komen. maar waren zij er ook niet meer noodig daar
inmiddels de „onneembare" vesting in een strijd van
acht dagen door de Japanners was veroverd.
NED.-INDÏë IN DEN STRIJD BETROKKEN.
Inmiddels had Japan een reeks Nederlaridsche eilan
den bezet. Thans begon de aanval op Sumatra en de
omsingeling van Java. De nood steeg van dag tot dag.
De eene hulpkreet na de andere werd tot de Ver. Sta
ten gericht, die immers den kooporijs voor hun hulp
verleening reeds in den zak gestoken hadden. Op 5
Februari zeide Dr. van Mook.fb een rede te New
York: „Wij staan tegenover een vijand, die over een
heid beschikt, en wij kunnen hem niet verslaan al
vorens wij dezelfde eenheid bezitten". Op 3 Februari
verklaarde minister van Kleffens na een conferentie
van een uur met Cordell Huil, dat hij zeer ontmoe
digd was over het algemeene beeld der geallieerde'
samenwerking in den Stillen Oceaan. „Ons doel Is en
blyft de aanval!"
Op 9 Februari kon men verheugd mededeelen dat
„ook in Nederl.-Indië versterkingen waren aangeko
men", doch de sterkt* daarvan werd in het geheel niet
bekend gemaakt. Op II Februari meldden Noord-Ame
rikaansche persbureaux dat Japan Nederl.-Indië een
afzonderlijken vrede had aangeboden, waarop men
niet was ingegaan. Men hoopte nog altijd op hulp,
maar Cordell Hull, die garant stond voor de beloofde
hulp aan Nederl.-Indië, begon met te verklaren, dat
hy de griep had en eerst een flink verlof moest né
men. Washington voegde daaraan toe, dat Pearl Har
bour voor Hull een zware slag geweest was, die hem
zwaar gedeprimeerd had.
Desondanks had Van Mook alle hoop nog altijd niet
verloren.
Op 8 Februari nam hij afscheid van Roosevelt met
de, verklaring,*dat de geallieerden-het op alle punten
der oorlogvoering volkomen eens waren. Hij rekende
toen nog niet op den val van Singapore, want nog op
10 Februari, dus kort voor den val van de vesting,
bracht Londen de mededeellng „dat het politieke
evenwicht in Zuid-Oost-Azië zich ten nadeele van
Japan had gekeerd en wel als gevolg van de vele En
gelsche en Noord-Amerikaansche gevechtsvliegtuigen,
die onlangs op de Philippijnen,, op Malakka en in Ne
derlandsch-Indië waren aangekomen" Na den val van
Singapore veranderde de stemming echter spoedig.
De eene hulpkreet volgde na den andere. Op 17 Fe
bruari smeekte Van Kleffens dringend om versterking
voor Ned.-Indië. Wanneer die versterkingen niet ter
stond verstuurd werden, zoo zeidc hij. zou het lot van
Ned-Indië binnen zeer korten tijd beslist zijn Van
Mook evenwel koesterde altijd nog hoop. Op 18 Fe
bruari verklaarde hij nog te Sydney dat de Ver Sta
ten altes wat zij konden opbrengen in den strijd om
het Zuidelijke deel van den Stillen Oceaan zouden
werpen, en dat de tijd thans rijp was voor groot
scheeps geallieerd offensief, dat nog van Java
zou kunnen uitgaan. De arme optimist!
Maar optimistisch was ook de koningin. In haar
rede van 21 Februari zeide zij letterlijk: „Het ls mij
een groote voldoening dat de zware spanningen, welke
het leger ter verdediging en als voorbereiding tegen
,den aanval van den vijand ontplooid heeft, thans zulke
voortreffelijke vruchten afwerpen". De vruchten wa
ren inderdaad voortreffelijk, want acht dagen later
waren de Japanners reeds op het laatste groote eiland,
op Java, geland.
Roosevelt, de oude menschenvriend en knappe za
kenman, liet inmiddels niet na de oude beloften te
vernieuwen. In zijn praatje aan den haard van 24 Fe
bruari zeide hij: „Het voornaamste doel van Noord-
Amerika is op het oogenblik zijn bondgenooten te
helpen door het vervaardigen van oorlogsmateriaal In
geweldige hoeveelheden. Helaas is daarvan tot dusver
nog niets op zijn plaats van bestemming aangekomen.
Denzelfden dag had Van Kleffens eveneens weer moed
gevat. Hij verklaarde dat zijmregeering zeer bevredigd
was dat Groot-Brittannië en Noord-Amerika alles wat
hun mogelijk was In het werk stelden om aan den toe
stand in het Zuidelijke deel van den Stillen Oceaan
het hoofd te bieden. Er wordt in het geheel
niet aan gedacht, aldus Van Kleffens, J a
teverlaten.
Ondanks alle optimisme kan het echter niet langer
een geheim blijven dat de toestand in snel tempo berg
afwaarts ging. Batavia, dat iets dichter bij het vuur
zat dan Van Kleffens, uitte precies op denzelfden dag
waarop laatstgenoemde zijn optimistische rede hield,
n.l. op 24 Februari, wanhopige kreten om hulpver
leening. Batavia maakte een redevoering, bekend van
den gouverneur-generaal, die deze hulp in de volgende
dramatische woorden opeischte: „Stuur thans hulp.
Ge kunt het a b s o 1 u at, en ge heb
plicht, dit kunnen onverwijld
terdaad te toonenl"
door W. I. Ispert
meldde „in Amerika de benoeming levendig werd
toegejuicht", dan was dat volkomen te begrijpen want
daarmede had men immers nu een bliksemafleider ge-
vopden. Minder begrijpelijk daarentegen was het dat
Batavia op 12 Februari verklaarde; „De benoeming is
tegen de verwachting in geschied en heel Indië heeft
zich erover verheugd. De indruk in vele kringen is, dat
zij ten goede zal komen aan de doeltreffendheid der
operaties van alle zeestrijdkrachten in dit werelddeel
Het getuigt van een merkwaardige storing in het nor
male denkvermogen, wanneer Radio Oranje denze.fden
dag in juichende woorden losbarst: „Wij zien het dus
gebeuren.dat een Nederlandsch admiraal aan Engeisc-ie,
Amerikaansche en Australische eskaders zijn bevelen
geeft. Het denkbeeld zou ons tot voor kort nog fan
tastisch geleken hebben!" Jawel. n.l. tot aan den ver
melden zeeslag, nadat er van „eskaders" in het geheel
geen sprake meer was. De rest van de Rcjallieerde
overwegend Nederlandsche vloot ls Inmiddels bij
Java vernietigd. Op den 5den Maart werd bekend dat
Helfrlch was afgetreden: hij had geen scheoen meer
Het geval-Hart vond een parallel in het geval-
Wavell Ook Wavell is verdwenen toen de zaak hope
loos werd en heeft heel genadig zijn commando aan
den Nederlïindschen generaal Ter Poorten afgestaan,
dié thans, door alle geallieerden in den steek gelaten,
den laatsten wanhoopsstrijd van Naderlandsch-Tndié
voert. En hoe meer zijn troepen en Helfrichs scheoen
aan de bondgenooten den tijd^verschgffen om het door
Nederland betaalde oorlogsmateriaal naar hun eigen
bezittingen te brengen, des te luider worden de door
Nederland dankbaar in ontvangst genomen bijvals
kreten van Engeland en Noord-Amerika.
„Alles lof aan de Nederlanders, die den vijand op
zoo schitterende wijze trotseeren. Zij zijn een ann-
st'ekelijk voorbeeld voor de geallieerden", verk'aart
Londen op 19 Februari 1942. Natuurliik. wie zich voor
zijn bondgenooten vrijwillig laat afslachten staat bij
hen destemeer in aanzien naarmate hij door hen in
den steek gelaten wordt en desondanks doorvecht.
Na alle andere eilanden is thans Java zelf aan de
beurt. De regeering is reeds uit Batavia vertrokken,
nadat de geallieerden allang verdwenen waren 7.ij
konden toch niet helpen, want bulten eenige staven
was er niets meer van hen op Java aanwezig. De laat
ste wijsheid der Nederlandsche regeering krijgt thans
haar kracht: de politiek der verschroeide aarde Wat
blij is zij dat zij alles trouw volgens de aanwijzingen
van haar Amerikaansche vrienden vernietigt i^at c,r
aan waarden in dit land steekt, en hoe slecht ziet zij
den werkelijken achtergrond, die Roosevelt tot deze
politiek gevoerd heeft. Voor ons is die achtererond
echter volkomen duidelijk, ondanks het feit dat wij
niet tot de regeering behooren: De Vereenigde Staten
hebben den oorlog aangewakkerd omdat zij daarvan
afzet van hun industrie en belegglngsmozelbkbeid
voor hun goud verwachtten, nadat al hun hervornv'av-
plannen door eigen onbekwaamheid gefaald hadden.
Thans vervolgen zij consequent het doel om bovendien
alle grondstofbronnen en industrieën in Europa of
Azië die zij niet zelf bezitten of beheerschen te ver
nietigen, opdat .de concurrentie voor langen tijd bluft
uitgeschakeld. Anders n.l zou hun voofoorlo<"=ehe
crisis na het sluiten van den vrede in sterk overtref-,
"fende trap van voren af aan beginnen en onafwend
baar tot revolutie leiden. Zoo is het zonneklaar waar
om zij zoo blij zijn wanneer in Indië alles verb-a^d
of verwoest wordt, of wanneer er bommen vaMen op
Duitsche. Nederlandsch en ook Britsche industrieën.
DE BETEEKENIS VAN DE INEENSTORTING
Het verlies van Nederlandsch-Indië beteekent dé in
eenstorting van de Nederlandsche politiek on het
einde van een geheel tijdvak in de Nederlandsche Ge
schiedenis. Sinds in de d^gen van De Ruyter en Tromp
Nederland's positie ter zee verloren ging, heeft het
steeds in de schaduw van Engeland gestaan en afee-
zien van een politiek met eigen kenmerk. De mannen,
die als generaal van Heutz hun waarschuwende stem
verhieven werden niet gehoord omdat men liever zon
der moeite geld wilde verdienen dan met offers den
staat beschermen. Zooals altijd in tijden van verval
der volkeren werd ook hier het betoep van soldaat
een secundaire aangelegenheid, waarop een fatsoen
lijke burger met een ïekere minachting neerzag Men
•erwaarloosde de bewapening en wat nog erger was
- den geest van weerbaarheid Wanneer thans de
troepen in Indië zich zoo dapper verdedigen, dan doen
zij dat niet wegens, maar ondanks de Nederlandsche
voor-oorlogsche pqlitiek. Nog tot de laatste dagen
hebben de officieele vertegenwoordigers van Neder
land altijd weer gehoopt op de Amerikaafische en En
gelsche hulp en daarnaar verwezen. Zij zijn verraden,
en met hen het gehe^le Nederlandsche volk
„Wanneer de Japanners Java bijzetten, omdat de stel
lig beloofde versterkingen niet zijn verschenen, dan
zullen niet-Nederlanders wellicht minder goed dan wij
in staat zijn hun gevoelens van spijt en bitterheid te
verbergen, zoo zeide Van Mook op 3 Maart en hij trof
daarmee de spijker op den kop. Nederland is verraden,
maar het werd verraden niet zonder eigen schuld. Ieder
volk heeft immers de regeering die het verdient De
wereldgeschiedenis is geen rekensom en zij verloopt
niet volgens de wetten der koopmansbockhouding In
tegendeel, zij weegt de inwendige geestelijke krachten
der volkeren of en schat ze op den wil tot handelen
en niet naar den flinken zakengeest Niet geld ver
dienen, maar strijd is de vader van alle dingen een
uitspraak dië niet van een nationaal-socialist afkom
stig is. „Onze offers mogen zeer zwaar zijn, maar het
gaat om dingen die het leven waard maken geleefd te
worden", zoo sprak onlangs de vlootmedewerker van
Batavia. Waar heeft men tot dusver in Neder
land ooit een dergelijke taal verstaan of ook maar er
naar geluisterd?
Duitschland kan den geweldigen schok die het Ne
derlandsche volk heeft aangegrepen zeer goed begrij
pen. Toen in 1918 de Duitsche frontsoldaten onover
wonnen van het front terugtrokken, verraden door de
zelfde krachten die de Ineenstorting van Nederland op
't geweten hebben, droegen zij'reeds de kracht met zich
mee die tot een vernieuwing moest leiden. En deze ver
nieuwing begon op het moment, waarop zij de drijvende
krachten en de aanstichters van de ineenstorting dui
delijk herkenden. In dat uur werd de volksgemeenschap,
het nationaal-sociallsme van den frontsoldaat Adolf
Hiltler geboren. De oude afgodsbeelden stortten neer,
een nieuwe tijd brak aan.
Zoo ligt ook in de Nederlandsche catastrophe, hoo
ongerijmd het ook moge aandoen, de kiem voor
nieuwen bloei. Zoolang een volk nog. over volkscho
kracht beschikt, zoolang is de chaos altijd slechts een
eerste stap naar de vernieuwing. De weg daarheen
is evenwel niet gemakkelijk. Hij veronderstelt dat men
breekt met veel wat aan dierbaar geworden overleve
ring van de vaderen tot ons gekomen is. Velen gaan
daaraan te gronde De sterken echter blijven volharden
en worden tot figuren van een nieuwen tijd. In plaats
van bezige politici maken eindelijk weer mannen de
geschiedenis.
Het ls de onvermijdelijke tragiek van Nederland dat
deze krachten zich pas thans zullen laten gelden, nu
de staat ineen gestort is. Een reden tot wanhoop is dit
echter niet. integendeel: slechts over de onvoorwaar
delijke liquidatie van het doode verleden voert de weg
naar de vernieuwing. Zij zal het Nederlandsche volk
uiterlijk wel armer, innerlijk echter rijker maken cn
het van voren af aan den blik verschaffen voor de
werkelijke waarden van het leven.
De hulp bleef uit, hoewel zij. zooals bekend, door
de overgave van Suriname, Curacao en Aruba en be
halve dit mef baar geld reeds vooruit betaald was. Ook
de laatste hulpkreet van Van Mook kon daar niets meer
aan helpen, toen hij op 25 Februari tegenover den
Amerikaanschen journalist Knickebocker aandrong op
de onverwijlde levering der door Nederland
reeds betaalde vliegtuigen. Er kwam
niets, het drama naderde zijn hoogtepunt.
Aan de Noord-Amerikanen bleef dat niet verborgen.
Met den hun aangeboren scherpen blik hadden zij het
hopelooze van den toestand en hun eigen onbekwaam
heid Ingezien en trokken daaruit de conclusies. De
Amerikaansche admiraal Hart, die, zonder dat de
Nederlandsch-Indische regeering daarnaar gevraagd
was, tot opperbevelhebber der geallieerde zeestrijd-
krachtén benoemd was. trad op 11 Februari af, n.l. na
een zeeslag die een aanmerkelijk deel van de ge
allieerde vlootmacht. vooral van de Nederlandsche.
vernietigd had. Hart trad af „om gezondheidsredenen"
Vermoedelijk had hij hoofdpijn.
Zijn plaats werd nu ingenomen door den Nederland-
schen vice-admiraal Helfrich die daarmee de eervolle
taak kreeg de verantwoordelijkheid voor de onvermij
delijke nedgrlaag op zich te nemen en Nederland daar
mede te belasten. Verdwaasd als de Nederlandsche
autoriteiten \Varen, lieten zij Helfrlch die benoeming
niet alleen aannemen, neen, zij waren er zelfs nog
trotsch op. Wanneer zooals Londen op 12 Februari
Vrijwillige toetreding
tot den Ned. Arbeidsdienst
's Winters gewerkt
's Zomers gesterkt!
Jongemannen. Jullie hebt het overal kunnen lezen
op de tallooze affiches die alom in den lande op
reclamezuilen en borden waren aangeplakt en waar
mede wij ongehuwde Nederlanders van 17—23 jaar
opwekten tot dienstneming bij den Nederlandschen
Arbeidsdienst
In zoo grooten getale kwamen de aanmeldingen
binnen dat wij velen, die zich voor de lichting van
2 Februari hadden opgegeven, hiervoor hebben moe
ten-afwijzen. Zij komen nu in aanmerking voor de
kampen die op 1 Juni a.s. beginnen, 's Winters ge
werkt, 's zomers gesterkt! schreven wij in den aan
hef, Dit devies is op de zomerlichting natuurlijk
niet van toepassing. Maar dit wil volstrekt niet zeg-
gen dat het minder aangenaam zou zyn om in zomer
maanden zijn arbeidsdiensttaak te verrichten.
-Integendeel! welke jonge kerel stelt het bijv.
met op prijs om 's zomers de heilzame werking der
zonnestralen te ondergaan? Wij verwachten jullie
dan ook In grooten getale.
Denk vooral niet aat het n<fc ver van 1 Juni
a.s. af is en je nog maanden hebt om te overwe
gen, want dan herhaalt zich waartoe wij thans ook
moesten overgaan, vele laatkomers overschrijven
naar een volgende lichting.
Dezer dagen beginnen dan ook reeds de keuringen
in talrijke plaatsen van ons land. Dinsdag en
Woensdag wordt er te Haarlem een keuring ge
houden.
