Oudheidkundige vondsten in de Crebbestad
Munten, kanonskogels, pijpen en kannetjes
HALF OM
FRANKEN'S
Hoesten
De winter en de voedselvoorziening in Duitschland.
^ffieïSi,sLrren''"sane ,s
TOBIAS
Neen, AKKERTJE
Historische vondsten in Rhencn's bodem. Bij het maken van grondwerk voor den
nieuwbouw te Rheneii zijn zeer merkwaardige historische vondsten gedaan, waaronder
kannetjes van eeuwen her, verschillende munten, oude kanonskogels, pijpen en con
soles: Op bijgaande foto ziet men den lieer \Y. /.anen zijn collectie gereed maken'
o miiaar Rhenen's Oudheidkamer te worden overgebracht. foto A. Ph. do Keijzer
jfu de oude Grebbestad aan de boorden van den
j n geheel in het teeken van den opbouw staat en
Etds voor een belangrijk gedeelte uit de asch her-
sen is. stond het graven van fundeeringen in den
Bisten tijd practisch dagelijks op het program. En
dens deze werkzaamheden hebben arbeiders den
odem verschillende interressante „geheimen" ont-
litscld
De heer W. Zanen, beheerder van de plaatselijke
udheidskamer waar reeds vele „schatten" van
•uwen her een veilig plaatsje gevonden hebben, die
c den loop der jaren uit den Grebbebodem te voor
schijn gekomen zijn heeft aldus bij stukjes en beet
jes weer een merkwaardige collectie kunnen vergaren.
Met verwondering hebben we onze oogen laten gaan
over het grillige lijnenspel van diverse gebruikte, ge-
«rsten en slanke kannetjesover kogels, groen
eoxydeerde munten, een huisversiering met reliëf
tekening van St. Joris en den draak, kannetjes van
nkele eeuwen oud, steénen pijpen
Zooveel dingen, zooveel vragen. Bij het „vaatwerk"
«vinden zich bijzonder fraaie specimen van Baard-
M- en Jacobakannetjes, waarbij een merkwaardige
imstandigheid in het spel is: zij werden namelijk alle
evonden op een plaats in de Heerestraat, dicht bij
tt gemeentehuis, waar vroeger een kroeg gestaan
iteft. Het woord „vaatwerk" is dus vermoedelijk niet
telemaal op zijn plaatsmen neemt aan, dat Rhe-
ihi's voorvaderen hun gerstennat uit deze sierlijke
annetjes die overigens wel eens meer hier ge
raden werden gedronken hebben. Bij de „ballen"
«vindt zich een zware ijzeren mortierkogelin-
ten deze vertellen kon, zou ze interessante dingen
•er gevechten om de Grebbestad in de grijze oudheid
ijnnen verhalen. De andere kogels zijn uit steen
ren weet niet. of deze ook eens dienst deden als wa-
entuig; vermoedelijk hebben zij deel uit gemaakt
-ilgens deskundigen van een bepaald „gooi- of kegel-
ptl"zekerheid hieromtrent bestaat echter niet.
ditzelfde onzekere element doet zich gelden, indien
naar de paar groene miniatuur-schijfjes kijken:
lunten, die totaal onherkenbaar geworden zijn....
De steenen pijpen, die volgens den heer Zanen hier
lij „bosjes" uit den grond gekomen zijn, dateeren naar
uil vorm te oordeelen uit de vroegste rookperiode in
ns land dus omstreeks 1600
Een arbeider, die met straatklinkers van een Rhe-
lenschen weg bezig was, ontdekte ineens, dat een
jteen aan de andere zijde een zeer typischen vorm had;
et bleek een oeroud consoletje te zijnde teerlaag
in het wegdek zit er aan de bovenzijde nog op
lok deze curieuze steen kwam bij de verzameling. Het
evondene heeft weer eens bewezen, dat de heuvelige
randstrook langs den Rijn tegen de grens van Gel-
erland aan, een rijke geschiedenis heeft. In den loop
eer jaren heeft de Rhenensche oudheidkamer, waar
J deze stille getuigen een eereplaatsje krijgen, zich
reeds meer gevuld. Kannetjes en tegeltjes, oud-blauw
si munten wisselen elkaar daar afook vindt men
kar urnen, waarvan de heer Zanen. die dikwijls in
archeologische problemen „liefhebbert", er diverse
orgvuldig met engelen-geduld uit tal van scherven
elkaar geplakt heeft. Er zijn immers in de omgeving
Rn Rhenen ook wel eens grafheuvels gevonden, al
raren deze dan ook leeg. Toen men destijds in de
osschen een ontginningswerk ter hand nam, uitge-
raerd door de Ned. Heidemaatschappij, werd de weg
Itr arbeiders gemarkeerd door schervenvermoe-
Itlijk is men toen door. een uitgebreid urnen-veld
«ngetrokken1 Ook Mammoethonderdeelen zijn
Ier te voorschijn gekomen, terwijl men zich ook zal
winneren, dat Dr. Bursch de conservator van het
Ireng brood terdisch
_^j!._dat lekker is!
Dank zij onze vakkennis
leveren wij ook thans nog
yoed doorbakken brood.
EET UITSLUITEND
Alleen FRANKEN bakt het echte!
(Vooral dun snijden)
FABRIEKEN
Haarlem - Bleemendaal - Heemstede
UITGAAN
Heden DONDERDAG 12 MAART.
Frans Hals Theater: „Terug naar het geluk",
230, 6.30 en 8.45 uur.
Palace: „Vracht van Baltimore", 2.6.30 en 8.45
öur.
Luxor Theater: „Het meisje uit Fanó", 2.30,
5-30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: Mijn chef iseen
vrouw", 2.30. 6.30 en 8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma o.a. „Walvisch-
vangst in de Zuidelijke IJszee", van 12 uur af.
VRIJDAG 13 MAART.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
«es avonds.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van
fles avonds acht tot des morgens acht uur (ook op
bondag) geopend:
Fa. Duym en Keur, Keizerstraat 6. Tel. 10378.
j^rma Begeman en Sneltjes. Kruisweg 30. Tel.
Marnix Apotheek. Marnixstraat 65, Tel. 23525.
Tc Heemstede is geopend:
Apotheek Schotsman, Binnenweg 206, Tel. 28320.
oudheidkundig museum te Leiden voor eenigen tijd
tevergeefs zocht naar de grondsporen van een oud-
Romeinsche Nederzetting. Een ding staat vast: veel is
in den loop der eeuwen diep in Rhenen's bodem „ver
zonken" geraakt. Rhenen ligt immers op een helling
en het voortdurend van den berg spoelende regen
water heeft de eene aardlaag boven op de andere ge
stapeld. Dit verklaart ook het curieuze feit, dat men
soms enkele meters onder een bestaanden wèg ineens
een anderen kruisenden weg ontdekte. En heeft men niet
op een gronddikte van 2 meter niet minder dan 5
vloeren boven op elkaar gevonden....? Wie lost ove
rigens het „mysterie" van den Paltzhof op, waar vol
gens Prof. van Iterson een oud-inwoner van Rhe
nen vroeger de Tinshof gestaan moet hebben, waar
de bevolking in natura zijn belasting betaald heeft?
Zoo zijn er nog meer veronderstellingen en vragen,
maar er blijven uiteindelijk geheimen, die practisch
onbereikbaar zijn en die de bodem misschien nimmer
zal loslaten. Wat men nu gevonden heeft is in elk ge
val een waardevolle aanwinster is weer een kleine
tip opgelicht van den grooten sluier, die over Rhe
nen's oudheidkundige bodemgeheimen ligt.
(Nadruk verboden).
J. St.
Door het gebruik van Hoestival,
verdwijnt Uw hoest geheel en al
„Wat Mijnhardt maakt is goed".
Flacon 90 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
De macht van het kleine
Melkdrinkende bevolking betaalt de kosten
van t.b.c.-bestrijding onder het vee
De behartiging van de belangen van ongeveer 4 millioen
melkdrinkers in het dichtstbevolkte deel van Nederland
werd in 1938 gelegd in de handen van het bestuur der Con-
sumptie-Melk-Centrale, welke in genoemd jaar belast werd
met de uitvoering van de consumptiemelk-regeling in het
Westen des lands. Het bestuur heelt van den aanvang af
zijn laak zeer serieus opgevat. Dit blijkt o.a. uit een ver-
strekkenden maatregel, n.l. het verplichtend stellen van
de bestrijding der rundertuberculose bij de dieren van de
ongeveer n.ooo aangesloten veehoudersbedrijven. Deze
maatregel, welke beoogt de ziekte onder het vee te be
strijden, die niet alfeen een gevaar voor de volksgezondheid
vormt, doch ook een groote materieele schade teweeg
brengt, is van bijzonder belang. Immers in de onderhavige
streek was tot dan toe betrekkelijk weinig aan de bestrij
ding van deze ziekte gedaan, terwijl juist in dit gebied,
waar de melk vrijwel geheel voor directe consumptiedoel
einden wordt afgezet, een hoog reactie-percentage dat
is het percentage van het aantal dieren, dat bij onderzoek
positief reageert mocht worden verwacht.
Hiervoor waien verschillende goede gronden aanwezig,
welke verband hielden met de in dit gebied gebruikelijke
bedrijfsvoering, die ingesteld is op het regelmatig produ-
ceeren van een groote en zooveel mogelijk constante hoe
veelheid melk. Daar dit doel slechts is te bereiken door
het voortdurend aan- en verkoopen van vee. zijn de be
smettingskansen buitengewoon groot. Immers het con-
sumptiemelkgebied vormde de vergaarbak, waar overig
Nederland zijn doorgaans niet al te beste vee afzette.
Onder deze dieren waren talrijke koeien besmet met tuber
culose, zoowel in gesloten als in open vorm. Doordat in
vele streken de Rijksvoorschriften niet voldoende werden
in acht genomen, kwamen deze besmette dieren zonder
eenig merkteeken op de markt. De verwachting bleek
helaas juist: ruim 35 van den veestapel bleek het eerste
jaar der verplichte tuberculose-bestrijding te reageeren,
hetgeen beteekent, dat er in het besproken gebied onge
veer 100.000 reactie-dieren van een kenteeken (gaatje in het
oor) moesten worden voorzien.
Naast het tuberculineeren van den veestapel was het
opsporen en door verplichte afslachting onschadelijk ma
ken der „open lijders" een belangrijk onderdeel der be
strijding. In 1938 1930 werden er ruim 2400 „open lijders"
afgeslacht; ln 1930/40 steeg dit aantal zelfs tot meer dan
3000. De grootste saneering is in dit opzicht thans achter
den rug.
Als gevolg van deze maatregelen neemt het aantal t.b.c.-
vrije stallen voortdurend toe. Waren in 1938 39 van de
11.000 bedrijven ruim 1800 vrij van tuberculose, in 1939 40
werden de 2700 vrije bedrijven benaderd en in het volgen
de werkjaar werd het getal 3700 reeds overschreden.
Het tempo der bestrijding wordt in belangrijke mate
versneld door het systeem van premies, subsidies en extra
melkgeld, zooals de C. M. C. dit heeft ingesteld en waar
mede belangrijke bedragen gemoeid zijn. Over het afge-
loopen werkjaar b.v. wordt uitgekeerd aan subsidies voor
opgeruimde open lijders, aan premies voor t.b.c.-vrije
bedrijven cn voor bedrijven met gedaald reactiepercen
tage. aan melkgeld voor t.b.c.-vrije stallen, enz. een bedrag
van in totaal rond 480.000.
Ten behoeve van deze belangrijke ultkeeringen wordt
een gedeelte van den melkprijs, dien de consument be
taalt. gereserveerd. Men zal zich misschien afvragen, of
dergelijke groote bedragen wel verantwoord zijn en of zij
geen te groote belasting beteekenen van den consument.
Om hiervan een indruk te krijgen zij herinnerd aan de
mededeeling in den aanvang gedaan, dat de C. M. C. de
belangen van ongeveer 4 millioen melkdrinkers heeft te
behartigen. Welnu, die 4 millioen consumenten brengen te
zamen bovenstaand bedrag van 480.000 op. hetgeen be
teekent. dat per melkgebruiker een jaarlijksche bijdrage
van slechts 12 centen ontvangen wordt.
Voor een enkelen cent per maand maakt de melkgebrui
ker in het Westen des Lands het mogelijk, dat in dit
zwaar besmette gebied de bestrijding der rundertuber
culose zoo krachtdadig wordt aangepakt als hierboven is
uiteengezet.
De bestrijding van deze ziekte onder het vee beteekent
een onschatbare verbetering van den gezondheidstoestand
van de bevolking en van de productiviteit der bedrijven,
welke worden mogelijk gemaakt met een luttel bedrag,
dat niemand mist.
Zoo ooit, dan treedt hier de macht van het kleine dui
delijk in het licht.
HAARl. PAGHLAD Ponderdag 12 Mrt. 1942
Waarom niet margarine?
•s GRAVENHAGE 11 Maart. Het Is zonderling: bij vele
menschen bestaat er bepaald een afkeer, om in plaats van
boter, of behalve boter, ook margarine bij het koken, bra
den en ook op het brood te gebruiken .Toegegeven, dat
de smaak van boter iets bijzonders is, dal den eetlust op
wekt; maar aan den anderen kant is de scherpe afkeer
voor margarine ongegrond en stellig berust deze op de
omstandigheid, dat men aan bepaalde vooroordeelen
hangt, welke betrekking hebben op de samenstelling van
de margarine
Hieromtrent valt op te merken, dat margarine gemaakt
wordt van zuivere grondstoffen, deels van dierlijke, groo-
tendeels echter van plantaardige herkomst Het vetge
halte staat met dat van boter gelijk, hoewel vaak beweerd
wordt, dat margarine zonder twijfel meer water moet be
vatten dan boter. Men maakt dit op uit het verschijnsel,
dat margarine bij het verhitten begint te spatten. Juist
dit spatten echter berust niet op een hooger watergehalte,
doch op de omstandigheid, dat de emulsie, d w. z de men
ging lusschen vet er. water niet zoo stabiel Is als bij boter.
Het vetgehalte is gelijk, echter ontbreken aan margarine
de bij boter zoo geliefde aromastoffen en ten deele de
vitamine. Om het vitamine-gehalte echter te verhoogen,
pleegt men sedert kort bij "de productie van margarine
vitamine A of de grondstof voor deze vitamine kunst
matig toe te voegen. Hierdoor wordt de margarine tot een
uit voedingsoogpunt volwaardig vervangingsmiddel voor
boter.
Waarom zou men nu de margarine in de keuken of bij
de boterham van de hand wijzen? Alleen wegens haar
weliswaar neutralen, maar niet zoo heel „voornamen"
smaak?
Laat ons tevreden zijn. dat de margarine de soms optre
dende verstoringen in den boteraanvoer helpt overbrug
gen. WIJ zullen er ook wel spoedig aan gewend raken,
vooral wanneer wij het verstaan haar op de juiste manier
te gebruiken. Voor het beste gebruik volgen hieronder
eenige aanwijzingen:
Wie bij het middageten den smaak van boter absoluut
niet kan missen, kan een mengsel maken van boter en
margarine, waarbij de margarine zelfs kan overwegen. Het
zelfde kan men ook doen voor het besmeren van de boter
hammen. Nog beter kan men voor de boterhammen met
behulp van margarine volgens onderstaand recept zelf het
volgende smeersel bereiden:
Recept: 30 g. margarine. 60 g. meel. 's tot 'l liter water
of melk. zout Men verhit het mengsel van meel en
margarine, zonder het bruin te laten worden, giet dan het
warme water of de melk bij en kookt dit tot een dikke
pap, die men tijdens het afkoelen herhaaldelijk doorroert,
Ti te voorkomen dat er zich een vel op vormt.
Vervolgens voegt men naar smaak en keuze het vol
gende hieraan toe: a. geraspte kaas. evt. krulden (bies
look); b. tomatenpuree; c. mosterd, kruiden en gehakte
komkommer; d. paddestoelen (ook gedroogde, die men
weekt, gaar stooft of smoort en fijnhakt) en krulden:
e. geraspte ramenas; f. rauwe of gestoofde selderij.
Op deze wijze smaakt de margarine in het geheel niet
meer als zoodanig. Bovendien heeft men het voordeel,
dat men aldus zijn rantsoen vet aanzienlijk kan vergroo-
ten. Dit smeersel is vooral geschikt voor groote gezinnen
en voor de leden van het geztn. die boterhammen mee naar
school of naar het werk moeten nemen (A. N. P.).
DIRECTEUR VERDUISTERDE 30.000.
ALMELO 11 Maart. In Augustus van het vorige jaar
werd door controleurs van de afdeeling comptabiliteit van
de N.V. Expeditie-onderneming van Gend en Loos een
onderzoek ingesteld in de boeken van den directeur van
het kantoor te Oldenzaal. Men had namelijk op het hoofd
kantoor te Utrecht ontdekt, dat er op de door een direc
teur ingeleverde bescheiden nog transito-posten open
stonden en dit vond men in de huidige omstandigheden
wel wat vreemd. De controle bracht aan het licht, dat er
in de boeken geknoeid moest zijn en toen de directeur
daarover werd onderhouden, bekende hij al heel spoedig
wat er was gebeurd.
In een tijdsverloop van ruim tien jaren had hij zich door
valsche boekingen, het opmaken van valsche bescheiden
en het doen van onware mededeelingen een bedrag weten
toe te eigenen van ruim dertig duizend gulden.
Uit de mededeelingen van den president bleek, dat de
man een zeer moeilijken tijd acnter den rug had.
De officier eischte negen maanden gevangenisstraf.
P. T. T.
Aan de schrijfster bij de P. T. T. te Haarlem J. C.
M. van DongenWaterloo is op haar verzoek eer
vol ontslag te verleend, zulks ingaande 1 Maart j.l.
De heer G. de Vogel, werkzaam op het postkan
toor te Haarlem is benoemd tot kantoorbediende.
W. VV. WEIDE f
Dinsdag is te Haarlem in den ouderdom van 57
jpaar overleden de heer W.W. Weide, hoofd derTeyler
school aan de Haarlemmerliedestraat. Hij werd 6
Juli 1884 te Dwingelo geboren. Hij begon zijn on
derwijzersloopbaan op 1 December 1905 te Dwingelo
waar hij twee jaar werkzaam bleef. Op 1 Mei 1907
werd hij onderwijzer te Kampen en 1 Mei 1913 te
Haarlem. Op 16 Februari 1937 werd hij benoemd
tot hoold aan de toenmalige school 14 aan de Haar-
lemmei'liedestraat, die op 1 Jaftuari 1939 den naam
Teylerschool kreeg. Bovendien gaf hij gedurende
vijftien jaar les aan de vroegere herhalingsschool, la
ter vervolgcursus.
De heer Weide fas een uitstekend onderwijsman,
die bij collega's, leerlingen en oud-leerlingen zeer
gezien was; dit kwam o.a. bij de viering van zijn
zilveren jubileum duidelijk tot uiting.
De teraardebestelling zal plaats hebben Vrijdag
13 Maart, des namiddags drie uur, op de Alge-
meene Begraafplaats te Heemstede.
JAARVERGADERING „DE WATERRATTEN*"..
In een druk bezochte vergadering werden bestuur en
commissies van de H.Z. P C. „De Waterratten" als volgt
samengesteld.
Bestuur: G. Voogd, voorzitter; J. H. v. d. Booren, secre
taris; C. M. H. v. d. Broek, penningmeester; S. T. de Vries.
J. M. Thuis. B. Bergman en H. Handgraaf.
Technische commissie: S. T. de Vries, voorzitter; H.
Handgraaf. polo-secretaris; L. ten Berge, zwemsecretaris;
D v. Vlersen en J. R. Seubring.
Pers- en propagandacommissie: T. H. v. d. Booren.
'oorzitter; D. v. d. Vlerk, secretaris; mej. A. C. Houben,
T. Thuis. H. Willemze en R de Leeuw.
een woord van afscheid gesproken te hebben tot de
vertrekkendie bestuursleden A. H. de Bruljn Jr. en J.
Bergman, sloot de voorzitter de vergadering.
ZWARTE HANDEL IN TABAK BESTRAFT.
DELFT, 11 Maart. JAmbtenaren van de prijs-
beheersching hebben procesverbaal opgemaakt te
gen den sigarenwinkelier K. alhier die zijn tabak
in den zwarten handel bracht.
Voorts is zijn geheele winkelvoorraad in beslag
genomen.
(P olygooa-L»««ntt)
Een brief uit Berlijn.
Berlijn, 23 Februari:
Er bestaat een frappant verschil tusschen den we
reldoorlog van 1914'18 en den huldigen wereld
oorlog. Zoo hoorden we dezer dagen in Duitsche mi
litaire kringen beweren. En toen we belangstellend
om een nadere toelichting vroegen, kregen we ten
antwoord: In den vorigen oorlog werd het front
door een deel van de civiele bevolking verraden en
verkocht. Thans bestaat er een nauwe en voortref
felijk georganiseerde samenwerking tusschen het
militaire en civiele deel der bevolking. Burgers en
soldatvn voelen zich als het ware een in den ge-
meenschappelijken strijd om Duitschland's onafhan
kelijkheid en den wederopbouw van Europa.
Het ging hierbij niet om een propagandistische
uitlating van officieele zijde, maar om een vertrou
welijke gedachtenwissel.ng over de stemming, wel
ke er thans in den derden oorlogswinter te
Berlijn en in het verdere Duitsche Rijk heerscht.
Deze stemming is geheel en al in overeenstemming
met den ernst van den huidigen tijd. Men is gaan
beseffen, dat er logisch gedacht aan een spoe-
digen vrede niet te denken valt en met een voor
beeldige „Fügsamkeit" is 'men zich naar deze om
standigheid gaan schikken. Aan de vaste innerlijke
overtuiging, dat Duitschland tenslotte den
strijd zal winnen, heeft deze omstandigheid niets
veranderd, want het vertrouwen op den Führer en
zijn naaste omgeving is onbeperkt.
Deze meegaandheid (het Duitsche woord „Füg
samkeit" zegt eigenlijk veel meer, want het typeert
een karaktereigenschap, die vooral in tijd van oor
log van ingrijpend belang is voor de burgerlijke sa
menleving!) kan men het best constateeren in het
doodgewone dagelijksche leven, bij voorbeeld in de
tallooze zorgen en moeilijkheden, welke de huis-
Teeltplan akker- en weidebouw 1942
HET TELEN* VAN RUWVOEDERGEWASSEN.
Een zeer belangrijke bepaling van de Bodemproduclie-
beschikking 1942 Akkerbouw- en Weidebouw heeft betrek
king op het telen van ruwvoedergewassen. Op den voor
grond moet worden gesteld, dat deze teelt beperkt is en
dat bij deze beperking voederbieten, koolplanten en der
gelijke enkelvoudige ruwvoedergewassen gelijk gesteld
zijn met kunstwelden en blijvend grasland. By het vast
stellen van de oppervlakte ruwvoedergewassen. welke per
bedrijf aan enkelvoudig ruwvoeder, kunstweide en blij
vend grasland gezamenlijk is toegestaan, wordt als volgt
tewerk gegaan.
In beginsel mag per bedrijf een oppervlakte ruwvoe
dergewassen aanwezig zijn. welke gelijk is aan de in 1941
toegelaten oppervlakte enkelvoudig ruwvoeder en kunst-
weide vermeerderd met de oppervlakte van het in 1941
aanwezige blijvend grasland. Het staat den teler vrij wij
ziging in de oppervlakten onderling te brengen.
Afgezien van het feit. dat het toegestaan Is een grootere
oppervlakte ruwvoeder te houden, mits men in het bezit
Is van een vergunning van den Productiecommissaris, be
staan op bovenstaanden regel twee uitzonderingen. In de
eerste plaats moet de aldus berekende gezamenlijke opper
vlakte verminderd worden met een oppervlakte, welke
gelijk is aan die van het grasland, dat voor het scheuren
is opgegeven of waarvoor een scheurpllcht is opgelegd.
Dit zal een leder duidelijk zijn, aangezien de reden voor
het van overheidswege zoo sterk bevorderde scheuren van
grasland deze is. dat de totale oppervlakte veevoeder
gewassen ln het belang der voedselvoorziening moet
worden verminderd, ter vergrooting van de oppervlakte,
welke beteeld wordt met gewassen, bestemd voor men-
schelijke consumptie.
Een tweede uitzonderingsbepaling Is van toepassing, in
dien van een bedrijf de som van de oppervlakten blijvend
grasland en bouwland, waaronder kunstweide begrepen
Is, grooter of kleiner geworden is. In dat geval wordt de
toegestane oppervlakte ruwvoeder evenredig vermeerderd
of verminderd.
Als aanvulling op de hierboven geschetste bepalingen
over het ruwvoeder is tenslotte pog bepaald, dat het aan
leggen van kunstweiden en blijvend grasland verboden is.
Dit verbod geldt echter niet voor kunstweiden, welke
uitsluitend geschikt zijn voor eenjarig gebruik. Het verbod
geldt bovendien niet, indien voor het aanleggen door den
Productiecommissaris vergunning is verleend.
HET SCHEUREN VAN GRASLAND.
Aangezien verondersteld mag worden, dat de regeling
Inzake het scheuren en de scheurpremie voldoende bekend
is, worden hieronder slechts in het kort de betreffende
nieuwe aanvullingsbepalingen behandeld.
Indien op Iret gescheurde perceel in 1942 koolzaad ls
geoogst bedraagt de premie f 250,— per ha. gemeten maat.
evenals dit het geval is bij de uitbreiding van de aard
appelteelt.
Op de oppervlakte, die voor scheurpremie ln aanmer
king komt, wordt in mindering gebracht de door den
teler onrechtmatig met haver, peulvruchten, karwij. gele
en bruine mosterd, spelt, evene of hennep beteelde opper
vlakte. Overschrijdt de teler dus zonder vergunning de
voor deze teelten toegestane oppervlakte, dan wordt over
een overeenkomstige oppervlakte de scheurpremie inee-
houden.
Op de voor premie in aanmerking komende oppervlakte
wordt eveneens in mindering gebracht de oppervlakte
ruwvoeder, die, al dan niet met vergunning, boven de toe
gestane oppervlakte op het bedrijf aanwezig is.
Tenslotte kan een gedeelte van de premie nog worden
ingehouden in geval de teler vergunning krijgt meer peul
vruchten te verbouwen dan het gemiddelde van 1910 en
1941 en hij de daaraan verbonden verplichting tot uit
breiding van zijn koolzaadteelt niet nakomt.
HET AFMAAIEN' VAN ONRIJPE GRANEN
EN VAN ONRIJP KOOLZAAD.
Evenals voor den oogst 1941 is thans bepaald, dat het
afmaaien van onrijpe tarwe, rogge, gerst, haver en boek
weit en van onrijp koolzaad zonder vergunning verboden
is. Thans is echter ook voor het aftnaaien van groene
mais een vergunning vereischt.
Het vefbod geldt echter niet voor het afmaaien van
groene rogge, bestemd voor strooband of indien het af
maaien van de rogge geschiedt vóór 10 Mei 1942 en daarna
als hoofdgewas op de betreffende oppervlakte tarwe
gerst, haver, boekweit, korrelmals, mangelwortclen, voe
derbieten, voederwortelen, koolrapen, suikerbieten, aard
appelen, hennep of cichorei wordt geteeld.
Voorzoover de teelt van deze gewassen aan beperkin
gen onderworpen is, gelden deze beperkingen uiteraard
ook voor deze teelt na de snijrogge.
STRAFBEPALINGEN.
Tenslotte wordt de aandacht van belanghebbenden nog
op het volgende gevestigd. s
Zooals hierboven is uiteengezet, is aan het nlet-nako-
*J,e" v,?" de teeltbeperkingen voor de overtreders het on
middellijk geldelijke nadeel verbonden, dat zij een even
tueel recht op scheurpremie geheel of gedeeltelijk verlie
zen. Daarnaast stellen zij zich uit den aard der zaak aan
een straf- of tuchtrechtelijke vervolging bloot.
In verband met het groote belang, dat aan de juiste na
leving der bepalingen op het gebied der bodemproductie
is verbonden is echter bovendien voor eenigen tijd een
nieuwe bepaling in de Bodemproductiewet 1939 opgenomen
welke het mogelijk maakt om overtredingen ln nog ster
kere mate tegen te gaan. Deze bepaling houdt in. dat aan
een overtreder het gebruik van zijn gronden en bedrijfs-
£c^fr £an wo^don ontzegd en aan andere personen
of instellingen worden toegekend.
h«^aitind,,^k^Wordt ee.n leder er op Se wezen, dat ook deze
bepaling zonder aarzeling op overtreders van de boven
staande teeltregeling zal worden toegepast.
AFDOENING VAN Z.G. BONDGENOOTSCHAPPELIJKE
VORDERINGEN.
's GRAVENHAGE H Maart De commissaris voor de
belangen van de voormalige Nederlandsche weermacht
maakt bekend, dat de behandeling van verzoeken terzake
van z.g, „bondgenootschappelijke vorderingen", dwz
vorderingen binnen het Nederlandsche grondgebied gedu
rende de oorlogsdagen gedaan door Fransche. Belgische
vóór dien datum Ingediende verzoeken zullen nog wor
den afgehandeld.
INSTALLATIE VAN DEN PROV. BOERENLEIDER IN
LIMBURG.
HILVERSUM 11 Maart. De persdienst van den Nederl
Omroep meldt: Woensdag 11 Maart, vond In Maastricht de
installatie plaats van den provincialen boerenleider in
Limburg, boer F. w. J. Quaedvlieg. Hedenavond om
20.00 uur zal Hilversum 2 deze Installatie uitzenden.
Represaille.
1
Sa/vV
METEOOR BOVEN ROME.
ROME. 12 Maart (D.N.B.) Een
zeer lichtsterke meteoor is gister
avond om 20.27 alhier waargeno
men. Dit hemellichaam bewoog zich
tamelijk langzaam uit het sterren
beeld van den Grooten Beer langs
de Poolster naar het sterrenbeeld
Cassiopeia. Het bestond uit een
kern, die sterk geelachttg-wit licht
uitstraalde en een langen staart.
ZELFPORTRET VAN GOYA
GEVEILD.
PARIJS. 12 Maart (D.N.B.) Een
zelfportret van Francisco Goya, dat
volgens de deskundigen omstreeks
1825 moet zijn ontstaan, is gisteren
alhier geveild, waarbij het den hoo-
gen prils van 1.450.000 frans oo-
bracht.
houding voor Moeder de Vrouw thans met zich
medebrengt. Juist de eerste weken en maanden
van het nieuwe jaar stelden te dien opzichte zoo-
wel het menschelijk geduld als het uithoudingsver
mogen op een zware proef Met zulk een felle en
langdurige koude had eigenlijk geen sterveling ge
rekend. Wie in de laatste maanden van het vorig
jaar wat al te royaal met zijn brandstoffen is om
gesprongen. die zal de gevolgen daarvan thans moe
ten ondervinden en wie niet bijtijds aardappelen
en groente heeft opgeslagen, die staat voor een vrij
wel onoplosbaar probleem want de schaarschte
op dit gebied maakt zich gevoelig merkbaar.
Toch mag deze schaarschte op huishoudelijk ge
bied eigenlijk geen verrassing worden genoemd,
want ook de eerste winter van den huidigen oorlog
bracht barre koude met zich mede en het toenmalig
te kort aan brandstoffen hebben- we aan den lijve
ondervonden. Sedertdien heeft men van bevoegde
zijde b ij t ij d s voor kolen en briketten en hout
zorg gedragen en voor iederen burger bestond dus
de mogelijkheid om in de zomermaanden een be
hoorlijken voorraad in te slaan. Minder eenvoudig is
het met de voedselvoorziening, in de eerste plaats
met alles, dat noodig is voor een aannemelijk mid
dagmaal. In het discours der huisvrouwen spelen
groente en fruit op het oogenblik een toonaange
vende rol. Dat ligt voor de hand, want beide vormen
als het ware een aanvulling voor het betrekkelijk ge
ringe kwantum vleesch hetwelk iederen burger
iedere week wordt toegekend. Aan Brusselsch lof,
andijvie, bloemkool, spruitjes en zelfs roode kool viel
de laatste weken vrijwel niet te denken en de
aardappelen voor zoover die verkrijgbaar waren
bleken maar al te vaak leelijk bevroren te zijn. In
de kranten verschenen allerlei raadgevingen, hoe ze
behandeld dienen te worden om althans eetbaar te
zijn. Vermoedelijk is er nog zelden tevoren zooveel
gestampte pot met zuurkool of savoyekool op tafel
gekomen!
Hierbij mag echter niet over het hoofd worden
gezien, dat de verkrijgbaarheid van groente en
fruit nauw samenhangt met de weergesteldheid en
het verkeer. Meer dan eens kregen we van on
zen groenteman te hooren: „Ik was van morgen bij
tijds op de markt, maar er viel niets in te slaan!"
Voor nem was dat al even onplezierig als voor de
klanten, die met een leege tasch naar huis moesten
terugkeeren. Hij vertelde verder: Onder normale
omstandigheden stonden we om 5 uur op om per
auto naar de markt te rijden, om 8 uur waren we
dan weer op de zaak en vijf minuten later konden de
vrouwen uitzoeken wat ze maar wenschten! Thans
begint de markt pas om een uur of acht, soms ook
wel later en het inslaan duurt minstens een uur of
drie, vier! Natuurlijk zijn we allen aan onze kaart
gebonden en aangewezen op een nauwkeurig aan
gegeven groothandelaar. Van hem krijgen we dan
een bepaalde hoeveelheid witte kool. savoyekool,
roode kool, knolrapen en wat er verder aan groente
verkrijgbaar wordt gesteld. Bij wijze van aanvul
ling hebben we thans weer sinaasappelen en ci
troenen meegebracht. De laatste dagen wordt opval
lend veel soepgroente verlangd, een feit, dat nauw
samenhangt met het tijdelijke tekort aan aardappe
len.
De vrouwen zijn dikwijls niet tevreden over het
feit, dat ze na het binnenkomen van den dagelijk-
schen voorraad nog eenigen tijd op de bediening
moeten wachten. Waar dat aan toe te schrijven? In
de eerste plaats kan het voorkomen, dat men ver
moeid is van de inspanning, die het werk thans met
zich medebrengt, in de tweede plaats moet van te
voren iederen dag worden nagegaan, welke hoeveel
heid we aan iederen klant kunnen afgeven. En bo
vendien moet dikwijls op het laatste nippertje nog de
prijs van een en ander worden vastgelegd."
Wacht dan geen oogenblik en
neem "AKKERTJES". Dadelijk
12yy genomen zullen ze die dreigen
de griep de pas wel afsnijden.
De Nederlandsche Pijnstiller
Drie dooden en tien gewonden
bij Engelsclie luchtaanvallen
's GRAVENHAGE, 11 Maart. Dinsdagavond
laat zijn Engelsche bommenwerpers boven Neder-
landsch grondgebied verschenen.- Eenige lukraak
en van groote hoogte uitgestrooide brisantbommen
vernielden of beschadigden verscheidene woon
huizen in een stad in het Westen des lands. Naar
tot dusver kon worden nagegaan, werden drie be
woners gedood en tien gewond. Verscheidene
elders uitgeworpen bommen richtten slechts ge
ringe materieele schade aan.
Het orkest van den Nederlandschen
Omroep
's GRAVENHAGE 11 Maart In verband met den reus-
aehtigen groei van het omroep-orkest t. o. v. die, welke
vroeger voor de verschillende vereenlglngen speelden,
heeft het A. N. P. zlcli tot een der dirigenten van dit
orkest, den heer Pierre Rclnards. gewend om eenige gege
vens te brengen over de taak van het orkestwezen en in
het bijzonder over die van het symphonie-orkest In dienst
van den omroep.
De heer Rclnards. de eerste dirigent van den N O., ont
ving het A. N P. midden tusschen een paar repetities in
en het gesprek werd telkenmale onderbroken, omdat spe
lers en andere medewerkers zijn advies noodig hadden.
Het hoofd van de afd ernstige muziek weet, dat er bi)
den omroep wordt gewerkt.
„Wat is eigenlijk uw bedoeling met de groote verster
king van het orkest?", was de eerste Vfaag aan den man,
die vroeger als dirigent ook met het kleine orkest van een
der vereenigingen heeft gewerkt
„Laat mij beginnen met op den voorgrond te stellen, dat
de oude omroeporkesten nuttig werk hebben verrtchi. De
uitbreiding is dan ook niet zoozeer geschied om de qualt-
tei: van het gegevene te verhoogen. als wel om de quan-
titeit ervan ie vergrooten. Wat toch ls het geval? Afge
zien van de, uiteraard beperkte medewerking van de
voltallige symphonle-orkesten der groote steden. d:c ook
nu regelmatig hun diensten blijven verleenen. was het
niet mogelijk een groot stuk behoorlijk voor de micro
foon te brengen De concentratie der oude ornroep-orkes-
ten nu geeft ons de gelegenheid ook de grootste werken
uit te voeren."
„Is er nu ook een werkgelegenheid geschapen voor de
andere dirigenten?"
„Zeker, alle dirigenten hebben hun eigen werkzaamhe
den, die verdeeld zijn over de verschillende rkestcn,
hetzij op het gebied der opera, op dat der operette, hetzij
op dat der amusementsmuziek. Dit heeft het voordeel, dat
een dirigent zich geheel kan wijden aan een bepaald on
derdeel. Hierbij kunnen nu ook nieuwe werken van Jonge
componisten uit binnen- en buitenland worden bestudeerd.
„Hebben jonge componisten hier eenige mogelijkheid om
zich te ontwikkelen?"
„In de eerste plaats", zoo luidde het antwoord van den
dirigent, mag ik u verwijzen naar de debutanten-concer
ten. waar zij de gelegenheid krijgen hun werk voor het
eerst te hooren verklanken. Van deze mogelijkheid, om
te hooren, hoe een stuk „het doet", wordt zeer veel ge
bruik gemaakt. Reeds meer dan 100 composities werden
hier ingezonden Wat mogelijkheden biedt, zulen wij op
deze concerten ten gehoore brengen, waarbij in de keu
ring er streng rekening mee wordt gehouden, of de com
ponist zijn fouten door het uitvoeren van zijn werk kan
vinden. U begrijpt, dat het omroep-symphonle-orkes: niet
zooveel tijd heef', dat het alle inzendingen In zijn pro
gramma kan opnemen.
Steeds zulen wij de voorkeur geven aan Nederlandsche
muziek Natuurlijk niet zoo. dat er nooit meer een goed
stuk uit het verleden door ons orkest zou worden uitge
voerd. Maar naast deze klassieke muziekwerken zullen
er nu regelmatig moderne Nederlandsche werken een
gelijkelijk met de andere gedeeld percentage In beslag
komen nemen. Hiermede vertrouwen wij evenzeer bij te
dragen tot de opwekking aan Jonge componisten om zich
te uiten: zij kunnen daarin Immers zien. da*, er voor hen
weer een plaats onder de zon komt."
PROF. DR. P. VALKHOFF OVERLEDEN.
'S op 66."Jari«en leeftijd overleden prof. dr.
P. \alkhoff, bijzonder hoogleeraar in de Fransche taal en
letterkunde aan de Utrcchtsche universiteit.
Prof. Valkhof! werd op 26 December 1875 te Heerenveen
geboren, genoot zijn H. B, S.-opleiding tc Heerenveen en
Arnhem en haalde daarna zijn diploma Fransch M. O. Hij
deed zeer veel voor de verbreiding van de kennis der
Fransche cultuur in ons land, niet ln het minst door de
oprichting tezamen met prof. Salverda de Grave van het
genootschap Nederland-Frankryk. waarvan hij vele jaren
secretaris was. Sedert 1924 was prof. Valkhoff bijzonder
hoogleeraar aan de universiteit te Utrecht in de Fransche
letterkunde van wege de vereeniglng tot bevordering der
studie in het Fransch.
De crematie van het stoffelijk overschot geschiedt VrlJ«
WesterveRi. Cn °a aankomst van treir DriFhuüw
