Jëstrijding van den „zwarten handel"
Hoesten
TOBIAS Stijgkracht.....
Neem 'n AKKER TJE
Neen!
(jBucgeciilkeSicuid^
HAARL. DAGBIAD, Donderdag 19 Mrt 1942
Van listen
en lagen
Vroeg of laat loopen de clandestiene
handelaars tegen de lamp
n station ergens in het Noorden van het land. Een
ói staat op het punt van vertrek. Het gewone ge-
3 en gedraaf, het openen en weer sluiten van cou-
s. het gebruikelijk zoeken van gemakzuchtigen
sr een hoekplaatsje. In een volle coupé stapt een
b naar binnen met een langwerpig pak in zijn hand,
hij nonchalant in een bagagerek gooit. Dan gaat
Keer naar buiten en wacht tot het oogenblik waar-
je trein zal vertrekken. Als het fluitje, ten teeken
•alles klaar is. weerklinkt, stapt hij weer naar bin-
5. monstert'even de menschen. bromt iets, dat moet
cjekenen, dat alles vol is, doet een paar stappen
raarts, kijkt in de'naastgelegen coupé en valt daar
een bank neer. De trein vertrekt. Niemand denkt
sr aan het pak, dat de reiziger zooeven in het net
eft gedeponeerd.
ten paar stations verder stappen twee mannen in
i trein en al spoedig blijkt het, dat zij gekomen zijn
[de bagage van de reizigers te onderzoeken. Want
s moet vooral niet denken, dat men op het oogen-
straffeloos allerlei waren kan vervoeren waarvan
a zich in strijd met de voorschriften op een clan-
üiene wijze in het bezit heeft gesteld. De controle
rdt steeds strenger en langzamerhand wordt een
Ier er wel van overtuigd, dat de „zwarte handel"
alleen een laakbaar, maar bovendien ook een
riskant bedrijf is. Vroeg of laat loopt men tegen
amp. De reeks van berichten in de bladen over het
.jouden van personen, die zich met den verboden
;del inlaten, vormt daarvan een duidelijk bewijs,
je eoupé wordt doorzocht. Koffers worden geopend
alles wordt in orde bevonden. Maar dan haalt een
t opsporingsambtenaren het langwerpig pakket te
srschijn, verwijdert het papier en constateert, dat
een groot stuk rookvlèesch in zit. „Is dit van U,
Inheer?" vraagt hij aan den reiziger, die vlak onder
bewuste pakket zit. „Neen", antwoordt de man
schrikt. Degene die tegenover hem zit weet zich
•I goed te herinneren dat een man vlak voor de
jn vertrok het pak heeft gedeponeerd en in de cou-
ernaast is gaan zitten. Een andere inzittende kan
bevestigen en het is een 'geluk voor dengene
;en wiens hoofd het rookvleesch ligt. dit er getui-
zijn, die zijn onschuld in het licht kunnen stellen,
set wordt een onderzoek in de coupé er naast in-
«Id.-maar de reiziger, die zoo nonchalant het pak
het bagagenet heeft gegooid, is nergens meer te
sden. Welncht heeft hij den trein verlaten of zit
sthien ergens anders in den trein. Hij heeft gezien
de ambtenaren van den crisis^contröledienst in-
jten en wist meteen, dat hij zich naar veiliger oor-
c moest begeven. Vanzelfsprekend wordt het rook-
esch in beslag genomen, maar de clandestiene han
gar is den dans ontsprongen. Een andere maal zal
echter minder gelukkig zijn en met de verboden
iren zal hij. zelf ook worden gepakt. Nu is hij het
iket, dat ongetwijfeld een flinke waarde vertegen-
;ordigt, in elk geval kwijt.
Jet bovenstaande moge voor iederen treinreiziger
a waarschuwing zijn om vooral te letten op hetgeen
ei in de bagagenetten boven zijn hoofd plaatst en
td toe te zien. dat de betrokkene niet in een andere
spé gaat zitten. Want anders lo->pt men groote kans
cr den „zwarten" handelaar te worden aangezien!
ROOKARTIKELEN.
Iet is helaas nu eenmaal een feit, dat allerlei artï-
iei aan den normalen handel worden onttrokken en
t name is dat ook het geval met rookwaren, tabak,
pren en sigaretten. In alle brdèfehes zijn er lieden.
;ten koste van hun gewone afnemers hun artikelen
den „zwarten handel" stoppen. Maar hoe riskant,
l is, is onlangs in Steenwijk gebleken. Daar xfrerd
klaarlichten dag een man aangehouden, die in het
at bleek te zijn van een groot aantal pakjes siga-
:ien. Hoe was hij daaraan gekomen? Het onderzoek
ies al spoedig uit, dat enkele winkeliers hun siga-
Iten aan dezen man, een ingezetene van Enschedé,
dden verkocht, terwijl hun normale klanten te hoo-
i hadden gekregen, dat alles was uitverkocht. De
trokkene, die vlak bij het station werd aangehou-
a, werd even in de wachtkamer „gedeponeerd", daar
a meende, d,at er nog een paar personen uit Ensche-
in de buurt waren geweest, die men ook verdacht
h bezig te houden met ongeoorloofde zakenmetho-
i Deze lieden werden evenwel niet gevonden, maar
a de gelegenheid maakte de ander gebruik te ont-
ïhten. Het baatte Hem echter weinig, want men
ïa hem over de landerijen na en hij kon spoedig
k; worden gegrepen. Zijn naam was trouwens toch
«kend.
Er is na dit voorval in Steenwijk minder vriende-
i: gesproken over sommige winkeliers. Hoe de vork
den steel zat weten wij niet, maar het blijft in elk
«1 een merkwaardig feit, dat iemand met duizen-
n sigaretten poogde het stadje in Noord-Overijsel
verlaten. Van belang is, dat Steenwijk naar gelang
d het aantal inwoners een groot kwantum rook-
ükelen krijgt. De toewijzing geschiedt n.l. met het
ar '39 als basis en daar er toen garnizoen lag, was
omzet aan sigaretten uiteraard zeer groot. Intus-
:en is wel gebleken dat het grootste deel van de
kenwijker sigarenwinkeliers bonafide is en niets
K de hiervoor gemelde zaak uitstaande heeft.
LISTEN EN LAGEN.
Groot is het aantal listen, dat de „zwarte hande-
irs" toepassen, maar voortdurend worden de con-
:!eerende ambtenaren slimmer naarmate ze langer
de practijk zijn. Onlangs werd ergens in Overijsel
tocht naar een partij manufacturen, welke naar men
ter wist in een bepaald perceel aanwezig moest zijn.
a vond echter niets, zelfs niet onder den vloer,
ar men door middel van een luik onder kon komen.
>ar toen men later dien vloer nog weer eens onder
st bleek dat verderop onder de balken pakken met
tnufacturen waren bevestigd, welke men eerst niet
zien maar die bij een grondige inspectie voor den
kwamen.
Dezer dagen werd in het Westen een man aangehou-
i die naar het scheen mismaakt was. Het was een
«ehelde, maar toen de controleurs hem eens" be
en hem ter visitatie meenamen bleek, dat zijn
oge rug op een kunstmatige wijzAwas ontstaan.' Hij
n.l. een groot aantal pakjes thee om zijn lichaam
sapeerd en daarmede had hij een kunstmatige
rhel gevormd 1
HOOGE BOETEN.
Da bureaux van de inspecteurs voor prijsbeheer-
-ig worden met werk overstelpt. In de meeste
vallen houden de zaken, waarmede deze inspec-
zich bezig moeten houden, nauw verband met
Doof het gebruik van Hoestiyal,
verdwijnt Uw hoest geheel en al!
„Wat Mijnhardt maakt is goed".
Flacon 90 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
UITGAAN
Heden DONDERDAG 19 MAART:
Gemeentelijke Concertzaal: Bokswedstrijden, 7.30
Stadsschouwburg: Revue „Elck wat wils", 7.30
kuxor Theater: „Heimkehr", 2.30, 6.30 en 8.45
Frans Hals Tfleater: „Ich kenn' dich nicht und
fce-dich", 2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De moderne blauwbaard",
«,6.30 en 8.45 uur.
Ralace: „De getemde draak". 2.6.30 en 8.45
Moviac: Gevarieerd programma, o.a. „Rose Marie
niet meer", van 12 uur af.
VRIJDAG 20 MAART:
Stadsschouwburg: „Het meisje met de negen pun-
door het Ruys-ensemble, 7.30 uur.
bioscooptheaters: Voorstelling des middags en des
■•".cis.
Apotheken
5e volgende apotheken te Haarlem zijn van des
ends acMt tot des morgens acht uur (ook op Zon-
'li geopend:
hn A. Klinkhamer, Koninginneweg 69, Tel.
Grijseels en Van Hees, L. Veerstraat 19, Tel.
ooo.
Frans Hals Apotheek, Frans Halsplein 1. Tel.
Je Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98. Tel.
den „zwarten handel". Wat er in de betrokken bu
reaux omgaat leeren de gegevens, welke de te Arn
hem gevestigde inspecteur heeft gepubliceerd over de
maanjl Februari. Het ambtsgebied van dezen inspec
teur omvat alleen de provincies Overijsel en Gelder
land.
In de maand Februari werden door de inspectie
Arnhem in totaal 794 zaken behandeld, hetgeen dus
neerkomt op ca. 200 per week. In deze periode werden
192 zaken aan den Officier van Justitie overgedragen,
26 werden naar een andere Inspectie verwezen, ter
wijl er eind Februari nog 213 op berechting wachtten.
Het totaal der opgelegde boeten bedroeg f 59.607;
nierbij was er één van f 1000, twee van f 1500, één
van f 2.000, ja zelfs één van f 10.000.
In 121 gevallen werden inbeslaggenomen goederen
verbeurd verklaard.
Ergerlijke woningtoestanden
in Den Haag
Bezoek aan hofjes die dringend
verbetering behoeven
Meest verwaarloosde panden worden weer in
bewoonbaren staat gebracht
's-GRAVENHAGE, 19 Maart. Voor den ingang
vdn het „Koninginnehofje" staat een met 'n paard
bespannen mestkar. Menschen groepen samen voor
een W.A.-man, die op post staat, en volgen nieuws
gierig de verrichtingen Van een paar gemeentewerk
lieden. Per kruiwagen worden afval en huisvuil, af
komstig van de binnenplaats, afgevoerd en opgela
den. Het voorspel van de groote schoonmaak die hier
de eerstvolgende dagen zal worden gehouden.
Aan het woningvraagstuk is in Nederland veel ge
daan. Niemand zal dat ontkennen. Dat er echter
nog lang niet genoeg gedaan is en woningen worden
aangetroffen, die men eerder in Sovjet-Rusland dan
op Hollandschen bodem zou verwachten is een te
weinig bekend feit.
Een staaltje daarvan is ons gisteren getoond, toen
wij onder leiding van de referenten Dickmann en
Hundenborn van den Beauftragte voor Züid-Hol-
land en in gezelschap van heerbanleider Feenstra
van de W.A., den districtsleider der N.S.B., v. Ier-
sel, mevr. A. v. d. Water van de Nat. Soc. Vrouwen
organisatie en van den heer Hollander van den N.
V. D. een bezoek brachten aan eenige hofjes in de
Residentie. Het eerste bezoek gold dit Koninginne
hofje aan de Koningstraat.
Rond een modderig binnenplaatsje, waarop hoo-
pen huisvuil en groentenafval liggen en tuinhekjes
blijkbaar den weg van kachelhout zijn opgegaan, be
vinden zich twaalf woningen, waarvan de meeste^ in
verregaanden staat van verval. Drempels en raam
kozijnen zijn uitgesleten, kapotte ruiten gedicht met
linoleum of stukken blik. De adem stokt in de keel
wanneer men ze betreedt en de bedompte lucht in
ademt.
In perceel 459 troffen we een gezin aan van elf
personen, oüders en negen kinderen. Het huisje, dat
2.75 huur deed, bestond uit slechts één kamer,
waarin gekookt, gegeten, geleefd, geslapen en ge-,
wasschen werd. Via een trapje bereikte men een
vlieringzoldertje met een vertrekje van 2 bij 3y:
meter. Onder lekkende dakpannen sliepen daarin
vijf kinderen op een bed en drie op een beddezak
op den grond. Het gezin, dat hier ruim een jaar
woonde, moest rondkomen met een weekloon van
19 gulden.
In het nevenliggend pand nummer 461 huisde se
dert drie maanden een kleiner gezin op even primi
tieve wijze. De twee kinderen sliepen daar in een
donkere nis van amper 1 bij V/2 meter. Een behoor
lijke waschgelegenheid was er niet, het privaat een
onhygiënisch hok. en de kalk viel uit het plafond.
Bij gebrek aan ruimte werd huisvuil vóór de wo
ning gedeponeerd.
Hoe deze menschen, die een enkelen keer eens
wat van kerkelijke instellingen kregen, het in deze
woningen bij 14 graden vorst hebben kunnen uit
houden is onbegrijpelijk. Eén der gezinshoofden
bleek rheumatieklijder en derhalve ongeschikt voor
arbeid. In het gezin met negen kinderen kon eén
der dames het resteerende ondergoed van al deze
kinderen in één hand bergen. De huiseigenaar, een
Jood, die eenigen tijd geleden onder een beheerder
werd gesteld, had sinds jaren geen verbeteringen
meer laten aanbrengen.
Voorts werd nog een bezoek gebracht aan het v.
Ostadehofje. Hier was de aanblik wat minder on
gunstig omdat de gemeenteremiging al aan t werk
was geweest. Enkele dezer huisjes bleken bewoond
door weinig honkvaste lieden die her- en der
waarts trekkën en voor den.winter een onderko
men hadden gezocht. Een opkamertje voor kinde
ren, dat we bezichtigden, leek met zijn klein getra
lied raam meer op een gevangeniscel dan op een
slaapvertrek. Overigens had een zindelijke huis
vrouw b.v. in een der huisjes met weinig,,al heel
wat weten te bereiken.
Natuurlijk kon met dezen rondgang slechts een
kleine greep worden gedaan uit talrijke voorbeel-n
den. We kregen den indruk, dat er een zekere wis
selwerking bestaat tusschen bewoner, woning en
huiseigenaar. Is het aan den eenen kant begrij
pelijk, dat gezinnen, door de omstandigheden ge
dwongen krotten te betrekken, a-sociale neigingen
gaan vertoonen, verklaarbaar hoewel niet goed
te keuren is het ook, dat huiseigenaartjes met
altijd bereid waren de vaak geruïneerde en met
huurschuld verlaten woningen weer op te lappen.
Ongetwijfeld zijn er ook gevallen van opzettelijke
nalatigheid wederzijds. Hier had de overheid moe
ten ingrijpen
Naar wij vernamen heeft de wnd. burgemeester
van den Haag jl. Dinsdag een bezoek aan de wo
ningen gebracht. De sociale diensten van de WA,
de afdeeling den Haag van de N. S. B„ de N. S. V.
O. en den N. V. D. zullen gezamenlijk een voorbeeld
stellen door de meest verwaarloosde panden weer
in bewoonbaren staat te brengen.
Genoemde diensten stellen hiermee een daad van
practisch socialisme. Het is de bedoeling, dat de ge
meente in samenwerking met deze instellingen op
den ingeslagen weg voortgaat. Want het eenige ka
pitaal van het Nederlandsche volk is momenteel
zijn gezondheid. Daaraan ontleent de arbeider zijn
arbeidskracht. Vooral thans, in oorlogstijd, moet
alles gedaan worden wat mogelijk is om hem deze
te doen behouden. (ANF)
Meisje door Duitseh militair uit het
water gered
Zondag 15 Maart J.I., tusschen 5 en 6 uur n.m.. heeft
een onderofficier van de Duitsche weermacht een
meisje gered uit het water van de Jan Gijzenvaart te
Haarlem, aldus het Haarlemsche Politierapport.
Aangezien dit meisje onbekend gebleven is, wordt
zij verzocht zich, voor het geven van nadere inlich
tingen, te vervoegen aan de Koudenhorn-Kazerne ei
daar te vragen naar den onderofficier Kuberg.
NIEUWE UITGAVEN.
Gestichtstypen uit den ouden tijd. door
A. Hallema. Uitg. „De Tijdstroom". Lochem.
Er is een tijd geweest, dat besmettelijke zieken,
krankzinnigen, melaatschen, hulpbehoeftige ouden van
dagen, a- en anti-sociale elementen in menige stad
onder één dak huisden, ja zelfs dat zulk een inrich
ting gecombineerd was met een tucht- en spinhuis,
dol- èn pesthuis en kinder- en armenweeshuis. Ook in
Haarlem zijn dergelijke combinaties van sociaal-phi-
lantropische instellingen jaren lang bekend geweest.
De bekende geschiedvorscher A Hallema heeft een
onderzoek ingesteld naar de centralisatie en decentra
lisatie in ons vaderlandsch gestichtswezen tijdens de
republiek en vertelt daarover aan de hand van his
torische gegevens en interessante plaatjes. Voorname
lijk heeft hij daarbij de gestichtsgeschiedenis van en
kele Nederlandsche steden als Delft en Rotterdam tot
grondslag genomen, doch het spreekt vanzelf, dat
hierdoor een beeld werd verkregen van het gestichis-
wezen in het algemeen. Het is een interessant boekje
geworden, waarin menigeen, die iets wil weten van
de beoefening van philantropie, ziekenverpleging, be
strijding van maatschappelijke euvelen e.d. veel we
tenswaardigs zal vinden.
MARXTBERICHTEN
BARNEVELD (Dondevdag). Pluimvcemarkt. Oude kip
pen f 2—f 3,50. Oude kippen per K.G. f 0,90. Oude hanen"
f 2,40—f 4.20. Jonge hanen f 2,35—f 3,60. Jonge hanen per
K.G. f 0.90. Jonge hennen #4,25—f5,50. Tamme eenden f 1.50
f 2. Ganzen f 6—f 7,50. Kalkoenen per K.G. f 0,90. Tamme
konijnen f3.75f6,50. Wilde konijnen 1,10. Aanvoer 700.
Handel redelijk.
Eiermarkt. Witte eieren fl.32 per K.G. Eenden eieren
f 6,70. Aanvoer 7000. Handel vlug.
Veemarkt. Zeugen f150—f 250. Biggen f 24f 28. Nuchtere
kalveren f12—f 20. Aanvoer 55. Handel redelijk.
VI lnint u nog zoo goed fietsen, toch mag u niet ou
der liet rijden het stuur niet belde handen los laten
of de voeten van de trappers nemen.
Art. 22 Wegenverkeersregeling (Polygoon-Seym)
Zure snijboonen, zuurkool en zure
roode kool
Eenige recepten
Degi -
snijboonen, zuurkool en zure roode kool inmaakten, zijn
nu te benijden. Zij bezitten nu n.l. zeer smakelijke vat-
groenten, die in tegensteling met snijboonen en andijvie
uit het zout, uit voedingsoogpunt bijna gelijk te stellen
zijn met versche groenten
Nu zoo langzamerhand de zelf ingemaakte groenten aan
de beurt komen, zullen vele huisvrouwen, die voor het
eerst op een dergelijke wijze inmaakten, verbaasd zijn óver
het geurig product, dat zij uit hun lnmaakpot te voorschijn
halen.
De zure snijboonen en ook de zure roode kool behoeft
men niet af te koken, zij kunnen op de gewone wijze
gaar gekookt worden en 2ijn in pl.m. een half uur gaar.
De Jonge malsche snijboonen zijn wat eerder gaar; waren,
het oude snijboonen, dan moet men een wat langeren
kooktijd rekenen.
Een bekende combinatie Is: „Snijboonen uit het zout met
witte boonen"; zure snijboonen smaken daarentegen goed
bij bruine boonen. Dat komt dus goed uit, nu er witte
boonen te krijgen zijn.
Zure roode kool heeft meer smaak, dan de versche: op
dezelfde wijze wordt zij (slechts een half uur) gekookt; zij
kan met versche visch, gerookte visch of mosselen gege-
worden. Zure roode kool kan zóó geurig zijn. dat men
er geen azijn aan toe behoeft te voegen. Heeft men zelf
zuurkool ingemaakt en ls die reeds eenige maanden oud.
dan leent zij zich meer nog dan die, welke men koopt,
voor het maken van eeh rauw slaatje en voor den stamp
pot met rauwe groenten, omdat zij zoo zacht geworden is.
Rauwe zuurkool ls heel gezond; kook haar dus bij voor
keur niet en doet u dit wel, kook haar dan slechts een
half uur; de zuurkool is dan zeker gaar. De verschillende
voedingsstoffen, die het gebruik er van zoo belangrijk
maken, blijven behouden.
De zelf Ingemaakte groenten worden als volgt bereid
(recept voor vier personen):
ZURE SNIJBOONEN: 1 kg. zure snijboonen, zout. De
zure snijboonen"met een weinig kokend water en zout in
goed gesloten pan vlug aan de kook brengen en gaar
koken. Kooktijd een half uur. Afmaken met een stukje
boter en desgewenscht met wat zout of Iets suiker. Zure
snijboonen smaken goed bij bruine of witte boonen. bij
boonengehakt met een bruin sausje en bij koud rund-
vleesch.
ZURE ROODE KOOL: 1 kg. zure,roode kool, kruidna
gelen. suiker, zout. De zure roode kool met wat kruid
nagel, suiker en zout in een goed gesloten pan gaar koken.
Kooktijd een half uur. Hei vocht zoo noodig met wat ge
raspte rauwe aardappelen of fijngehakte gekookte aard
appelen binden, naar verkiezing de groenten met een stuk
je boter afmaken. Zure roode kool smaakt heerlijk bij
mosselen en bij visch, terwijl ook gebakken bloedworst met
zure roode kool niet te versmaden is.
STAMPPOT VAN ZURE ROODE KOOL MET BRUINE
BOONEN EN AARDAPPELEN: Anderhalf twee kg. aard
appelen, 1 kg. zure roode kool, 200 g. bruine boonen. wat
suiker, kruidnagel (asljn). zout, boter en vet, 4 dl. tapte
melk. De boonen wasschen, weeken en gaar koken. De aard
appelen schoonboenen en ln stukken snijden. Een weinig
water met zout aan de kook brengen en daarin de aard
appelen en de groente met wat kruidnagel en suiker vlug
aan de kook brengen. De pan goed sluiten en de aard
appelen en kool op een getemperd vuur gaar koken. Kook
tijd een half uur. Aardappelen en groenten vlug fijn
stampen en de gekookte taptemelk, de gaargekookte
boonen en de boter of het vet erdoor mengen. Den stamp
pot niet lang stampen en roeren ei» niét meer nastoven.
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Geslaagd aan de Gem. Universiteit te Amsterdam voor
cand.ex. geschiedenis J. H. J. Heidoorn en A. J. Vis en
voor doet. ex. geschiedenis mej. D. de Hoop Scheffer. Be
vorderd tot arts mej. M. S. L. van Schuyrenburch (Poer-
woredjo) en de heeren P. Staverman (Vlissingen), P. Slort
(Gouda) en F. C. B. Jacobs (Bergen op Zoom). Artsexamen
le gedeelte mej. M. E. Polak Daniels (Den Haag) en de hee
ren J. J. Zijlstra (Hoogeveen), A. H. H. van Liebergen
(Roosendaal), Tan Lek Llm (Pekalongan), P. Scherpenisse
(Schiedam), W. Koenigsberger (A'dam) en G. de Reus
(Lelden); voor het candldaatexamen sociale geografie
mej. T. de Groot en voor het doctoraal examen aardrijks
kunde (vrije studierichting) de heer C.\\. P. Takes.
APOTHEKERSASSISTENT.
Geslaagd mej. J. M. Klein—Schiphorst te Haarlem.
JUBILEUM J. STIELTJES.
Heden is de heer J. Stieltjes, machine-bankwerker
aan de Centrale Werkplaats der Ned. Spoorwegen te
Haarlem. 25 jaar in dienst van deze maatschappij. De
jubilaris, die ziek is werd hedenmorgen te zijnen
huize namens de directie door zijn onmiddellijken
chef op hartelijke wijze gecomplimenteerd, waarbij
hem de gebruikelijke oorkonde en gratificatie werden
overhandigd. Van het personeel ontving de jubilaris
een lamp.
Alcazar
Een film van heldenstrijd
Het jaar 1936 heeft als hoogtepunt in den Spaan-
schen burgeroorlog de belegering en het ontzet van
het Alcazar in Toledo gekend. De communistische
revolutie teisterde Spanje en talrijke waren de
dramatische voorvallen waarmede de verschrikking
haar weg teekende. In de volksvertegenwoordiging
ontbrandde de strjjd, die al spoedig den afge
vaardigde Sotelo het leven kostte, vervolgens het
karakter van straatgevechten aannam en binnen
weinige dagen een communistisch schrikbewind
van ongekende afmetingen geworden was.
Maar op verschillende plaatsen wierpen moedige
patriotten een dam op tegen de aanrollende re
volutie en weerstonden, dikwijls met succes, de
revolutionaire benden. Ër zijn vele van deze bol
werken geweest, doch geen enkele heeft op zooveel
roemrijke heldenfeiten kujanen wijzen als het oude
Alcazar dat. als een herinnering aan den tijd van
Karei en Flips, nog altijd sterk en onbedwongen
met zijn machtige torens ten hemel wees efi van
den heuvel, waarop het was gebouwd, de stad
Toledo beheerschte.
In het Alcazar was de militaire academie ge
vestigd en bij het uitbreken der revolutie trokken
de cadetten zich in het Alcazar op zichzelf een
uitgestrekt gebouwencomplex vol middeleeuwsche
schoonheid terug en verschansten zich met een
deel der burgerbevolking achter de stevige muren.
Spoedig evenwel verschenen de -revolutionairen,
welbewapend met al de hulpmiddelen der moderne
krijgstcchniek. Bombardementen wisselden af met
heftige aanvallen, muren en torens moesten het
ten slotte afleggen tegen de granaten en weldra
verdedigden de belegerden, die aangevoerd wer
den door kolonel Moscardo, weinig meer dan een
punhoop. Vrijwel geen enkele beproeving werd
de dappere verdediging bespaard en een ontzet
tende explosie scheen het einde van de maanden
lange belegering te zullen vormen, doch ook dit
maal werd stand gehouden en weinig dagen later
geschiedde het wonder, toen generaal Franco er in
slaagde, zijn getrouwen te ontzetten.
De Bassoli-film, een Italiaansche onderneming,
heeft het aangedurfd, het Alcazar-drama te ver
filmen. Om 't dadelijk te zeggen: de even ver
schrikkelijke als heldhaftige dagen uit 1936 zijn
in deze film herleefd en de bekwame regisseur
Augusto Genina is er in geslaagd, ons het epos
van den Spaanschen burgerkring voor oogen te
tooveren, zooals het zich inderdaad moet hebben
afgespeeld.
Het is moeilijk te zeggen, in welk opzicht de
bijzondere waarde van deze film het meest aan
den dag treedt: Het spel der hoofdpersonen, de
commandant van het Alcazar (Rafael Calvo). ka
pitein Vela (Fosco Giachetti), Francisco (Aldo
Fiorelli) Conchita (Maria Denis) en Carmen Her-
rero (Mireille Balin) is voortreffelijk, doch het
kunstenaarschap van den regisseur komt al even
zeer tot uiting in de massaregie, waarbij in de
eerste plaats gedacht moet worden aan de paniek
in het Alcazar bij het eerste bombardement en
voorts aan de bestorming nadat de mijnen, die
door de belegeraars onder het Alcazar zijn aan
gebracht, tot ontploffing zijn gekomen.
Voegt men hieraan toe, dat de decors volkomen
de illusie wekken van het machtig bouwwerk in
welstand er was daartoe om. noodig 30 ton
gips, 7 ton cement, honderden kubieke meters
hout, 700 gedraaide houten balustraden enz., zoo
dat men als het ware de volkomen vernietiging
van het Alcazar zich ziet voltrekken, dan moge
uit het bovenstaande blijken, dat de film „Alca
zar" niet ten onrechte op de Biennale den Mus-
solini-bokaal verwierf.
Vrijwel geen enkele episode uit het lijden en
strijden van de Alcazar-bezetting of zij is met
meesterhand geschetst: we ?ien hoe de burgerbevol
king zich met de onherbergzame ruimten moet be
helpen, hoe zij honger lijdt, totdat nieuwe graan
voorraad wordt ontdekt, hoe het Alcazar-krantje
gedrukt wordt en hoezeer zij medeleeft met de wor
steling der soldaten. Doch ontroerender ziin de
vele getuigenissen van trouw en offervaardigheid
der troepen, het offer van dèn commandant, wiens
zoon wordt gefusilleerd, als de vader weigert tot
den prijs van zijn kind het Alcazar over te geven,
de moeilijkheden, die de bediening van de radio
toestellen meebrengt, als de electrische leidingen
zijn verbroken, de onderhandelingen omtrent de
overgave en de heroische eindstrijd, tijdens welken
Vela de roode vlag der revolutie van het Alcazar
rukt en die weer vervangt door de Spaansche vlag.
•tenslotte de ontmoeting van den commandant met
generaal Franco tusschen de nog rookende puin-
hoopen en omgeven door het handjevol overleven
den: „Niets nieuws te melden van het Alcazar,
generaal!"
Door het Alcazar-epos is in de film het verhaal
geweven van Conchita en Carmen, die genoodzaakt
zijn, het beleg mede te maken en daarbij ontroe
rende ervaringen beleven.
De film loopt van Vrijdag af in Rembrandt te
Haarlem. -v
F. C. DERKS.
Concertgebouw-orkest speelt voor de
Winterhulp
AMSTERDAM, 18 Maart. In het Concert
gebouw te Amsterdam beeft van avond de Win
terhulp Nederland aan een groot aantal onder
steunden een feestconcert aangeboden. De W.H.N.
had het Concertgebouw-orkest bereid gevonden
dezen avond onder leiding van prof. dr. Willem
Mengelberg geheel belangeloos op te treden. En
ongetwijfeld zullen de musici en hun dirigent geen
spijt hebben gehad van dit besluit. Want een
stampvolle zaal heeft genoten van het voortreffelijk
musiceeren en langdurig zijn Mengelberg en de
zijnen door het enthousiaste publiek toegejuicht.
Aan het begin van den avond sprak de landelijk
propagandaleider, de heer E. Zilver, een kort woord.
Hij noemde dit concert het eerste ware volkscon
cert en hij wees bovendien op het uitgelezen pro
gramma, dat hier geboden werd.
Na een orgelvoordracht door Piet van Egmond,
hield de directeur-generaal van de Winterhulp Ne
derland. de heer C. Piek, een toespraak. Hij zeide.
dat aan den winter gelukkig een einde gekomen is
en hij maakte het den aanwezigen duidelijk, dat
het volk geestelijk en maatschappelijk ook in den
winter geleefd heeft De jongeren hebben alleen
den winter gekend en de ouderen in ons land ook
den herfst. Ons volk weet echter, dat de lente en
de zomer moeten volgen. Daarom zijn nu reeds
maatregelen getroffen en zoo zijn de W.H.N. en de
N.V.D. ontstaan. Als iedereen vertrouwen in en
wil tot het leven heeft en men elkander helpt, ko
men wij tot de nieuwe lente.
Winterhulp beteekeht, dat wij elkaar lief hebben
als volk. Daarom wordt hier zonder aanzien des
persoons geholpen en is de eenige vraag: lijdt gij
nood?
Zoo zullen ook de W.H.N. en de N.V.D. ons volk
veroveren. Tenslotte wees de heer Piek er op, dat
Winterhulp niet alleen is ophalen en uitdeelen van
geld, doch dat de W.H.N. ook cultureel wil wer
ken. Hetgeen dit concert bewijst. De heer Piek
dankte den heer Mengelberg en het orkest voor hun
gewaardeerde medewerking.
Het Concertgebouw-orkest gaf hierna onder lei
ding van prof. Mengelberg o.m. een indrukwekken
de uitvoering van Beethoven's Egmont-ouverture.
De organisaties van huiseigenaren
's GRAVENHAGE, 18 Maart. De kop van het
Dinsdag in de pers verschenen bericht omtrent de
opheffing van organisaties van huiseigenaren bevat
geen juiste weergave van de feiten, wordt ons thans
nader medegedeeld.
Van opheffing der organisaties van huiseigenaren
in het algemeen is geen sprake, daar slechts de
twee met name genoemde bonden zijn opgeheven.
De overige organisaties als in de mededeeling
bedoeld, worden alle geacht te zijn aangesloten
bij den Bond van huis- en grondeigenaren en
bouwondernemers.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Inlichtingen te bekomen aan het Politiebureau, Smede-
straat te Haarlem, tusschen 11 en 18 uur.
Terug te bekomen bij: v. Rietschoten, Gr. Houtstraat 22,
beursje met inhoud; Rueb. Madeli evenlaan 6, Aerdenhout,
beursje met inhoud: Smolders, Zuidpolderstraat 78. boek;
Kruiderlnk. Borneostraat 48. Heemstede, duimstok: Gel-
sing. Nic. v. d. Laanstra.t. horloge: v. Dunenburg, Gael-
straat 45, handschoen; Fortgens. Solostraat 32. handschoen:
v. Veen, TImorstraat 9. handschoen; v. Zutphen, Insulinde-
straat 29. handschoen; Schippers, Meerenhout 12, Lisse,
handschoen; Klimper, Wagenweg 124 rood, oorbel;
Knqetschkc, Kleverlaan 257, rozenkrans; Kuipers, Klever
laar. 229, riem; v. Amerongcn, Nagtzaamstraat 1. portemon-
naie met lnh.; Duitingh, Prlnsessekade 38, papleren; GUJn,
Kleine Houtstraat 48, portemonnaie met inh.; Bosch. Dr.
Schaepmanstraat 19 rood, étui met lnh.; Slefers, Oblstraat
10. shawl; Bureau van Politie. Smedestraat 9, tasch met
inhoud; v. Eerde Floraplein 8, vulpen; Cornellssens,
Leeuwerikstraat 33. wantje; Borst. Brouwersstraat 77,
wantje; Slbellng, Vaartstraat 7, want.
Rillerig? Huiverig? Laat
AKKERTJES zorgen dat
't Kou-tje geen Kou wordt.
Neem ze dadelijk want een
kou kan gevaarlijk worden.
te- Nederlandsche Pjfnsti/lei
Het ontsla» van wethouder Buurman
-GRAVENHAGE 18 Maart. De commissaris-generaal
voor bestuur en Justitie heeft met Ingang van 19 Februari
1942 den heer L. Buurman, wethouder voor sociale zaken
te 'sGravenhage uit zijn ambt ontslagen.
In aansluiting hieraan kan worden medegedeeld, dat
de wethouder mr. dr. S. de Vries Czn. voorloopig diens
werkzaamheden zal waarnemen en dat aan dezen ls toe
gevoegd de heer P. Kuiper, die tot dusver belast was met
de leiding van den socialen dienst van de Haagsche politie.
De heer P. Kuiper ls met ingang van 1 Maart 1942 benoemd
tot hoofdcommies ln algemcenen dienst bij de gemeente
secretarie en onder de rechtstreeksche leiding van ge
noemden wethouder belast met alle werkzaamheden,
welke de bevordering van de verzorging der sociale be
langen van de gemeente dienen. Hij ls daarbij in het kader
van door den voornoemden wethouder te stellen regelen
gemachtigd, als zijn vertegenwoordiger op te treden.
JAARVERGADERING ST. VI.iCENTIUSVEREENIGING.
De St. Vlncentiusvereenlglng te Haarlem heeft in haar
gebouw aan de Nieuwe Groenmarkt haar Jaarvergadering
gehouden. Uit het jaarverslag van den secretaris bleek,
dat het aantal werkende leden ls toegenomen.
Groot was de belangstelling voor het liefdewerk „de Bi
bliotheek". Er waren 1309 lezers, waaraan 79179 boeken
werden uitgeleend.
De kinderbescherming elschte veel zorg. De spljskokerij
heeft haar doel. het verstrekken van warme maaltijden,
ook dit Jaar kunnen voortzetten.
Na het afhandelen der huishoudelijke aangelegenheden
heeft Pater H. Jansen S. J. nog een rede uitgesproken.
BRITSCHE PROPAGANDA ONDER FOREIGN
OFFICE.
STOCKHOLM, 19 Maart (D.N.B.) De plaats
vervangende Britsche premier, Attlee, heeft giste
ren volgens een bericht van „Svenska Dagbladet"
uit Londen in het Lagerhuis meegedeeld, dat de
geheele buitenlandsche propaganda van Engeland
voortaan onder het Foreign Office zal ressortceren.
De minister van buitenlandsche zaken Eden zal
dus de functie van propagandachef op zich nemen.
Het ministerie van voorlichting zal voortaan
slechts aansprakelijk zijn voor de bestuurstechnische
zijde der politieke oorlogvoering.
VOOR DE VROUW
HET MENU VAN DEN DAG.
Kaassoep.
Winterwortelen en groene erwten.
Aardappelen.
Gebakken gortmout.
RECEPTEN.
Maak jus van blokjes bouillon en bind deze met
wat vermeeelli of macaroni of spaghetti. Roer er vlak
voor het opdoen wat geraspte kaas doorheen en verder
kleine blokjes van een goed schoongemaakte kaas-
korst.
WORTELEN EN ERWTEN.
Zet de erwten een nacht tevoren in ruim water te
weeken en kook ze in datzelfde water iaar. Voeg hier
bij het laatste halfuur de afgeboende, in reepjes ge
sneden wortelen en kook ze gezamenlijk. Gebruik het
overtollige vocht den volgenden dag voor soep. Stoof
de groenten in een stukje boter, of als dat er niet ls,
in een gebonden sausje van melk, maïzena of bloem,
peterselie en wat aroma.
GEBAKKEN GORTMOUT.
Kook stii"e gortmout in zoete melk of in karnemelk,
en wel 125 gr. op IV2 L. voor 4 personen. Laat de pap
koud en stijf worden, snijd ze in plakken en bak er
in de koefcepan koekjes van. Presenteer ze met stroop.
Oat gaat natuurlijk niet, maar
dieren geleiden, terwijl u op
de fiets zit, Is óók verbo
den, (evenals los rijden
of met belde voeten
van de trappers).
Xederlandsche Tocrixtmbond A.X. W.B.
BLOEMENDAAL
AANRIJDING.
Gistermiddag kwart voor een heeft een aanrijding plaats
gehad op de Hartenlustlaan hoek RustenburgerwcR Twee
dames kwamen van den Rustenburgerweg en. wilden links
af de Hartenlusttaan Ingaan, toen utt de richting Sant
poort over laatstgenoemde- laan een auto naderde? Een
van de dames reed het voetpad op en trachtte aldus langs
den wagen te rijden, doch werd door den auto gegrepen.
De dame werd met de flets tegen den grond gesmakt en
kreeg verschillende verwondingen. Een Juist passcerende
arts verleende de eerste hulp. waarna de gewonde per
dokters-auto naar haar woning werd vervoerd.
De commissaris van politie te Bloemendaal verzoekt de
genen, die getuigen zijn geweest van dit ongeval, zich zoo
spoedig mogelijk te willen vervoegen aan het bureau van
politie te Overveen.
ZANDVOORT
WERKVERRUIMING.
De burgemeester besloot, om bij wijze van werkverrui
ming werkloozen uit deze gemeente te werk te stellen ln
den Haarlemmermeerpolder.
Mede ln verband met de vergrooting van den omvang
van de werkverruiming binnen de gemeente, besloot de
burgemeester om de uitgaafposten voor arbeldsloonen in
werkverruiming te verhoogen met f58.200 en te brengen
op f 138.200. IJJf Zandvoort kunnen 130 personen te werk
gesteld worden en ln den Haarlemmermeerpolder 30 per
sonen.
IJMUIDEN
Marktprijzen en besommingen.
IJMUIDEN 18 Maart 1942.
Kleine schol le s. f 163; Idem 2e s. f 162—f 116; Pufschol
le s. f 108—f 106 idem 2e s. f85—f62; Groote bot f 192—f 170;
Kleine bot f 126—f 100; Groote schar f 152; Mlddelschar f 92
—f70; Kleine schar le s. f47—f34; idem 2e s. f26—f 13;
Wijting f142—#140, alles per 60 K.G.; Kabeljauw f74—
#61 per stuk.
Besommingen trawlers: ZK 68 Johannes 20 mnd. f816;
VL 103 Voorbcjde 35 mnd. f 1625; IJM 111 Olympia 60 mnd.
Kotters: IJM 203 #10.717; KW 82 #2001; KW 148 f235;
KW 160 f129; KW 92 f412; TX 4 #1015; TX 51 #468.
Loggers: SCH 196 f1712; SCH 402 f 2281;"3CH 159 f 320.
SANTPOORT
»L J. EXZERINK f
In het ziekenhuis St. Johannes de Beo te Haar
lem is gisteren op 69-jarigen leeftijd overleden
de heer M. J. Enzerink. De overledene, die jaren
lang het bekende café „De Uileboom" exploi
teerde, trad in zijn vakkringen zeer op den voor
grond. Want niet alleen was hij voorzitter van de
afd. Velsen en Omstreken van den Bond van Hotel-
Koffiehuis-, Restauranthouders en slijters „Ons
Belang", doch hij maakte ook deel uit van het
hoofdbestuur van dien bond. Ook op politiek-
terrein was de heer Enzerink geen onbekende. Hij
heeft nog eenigen tijd deel uitgemaakt van den
Velser gemeenteraad.
De teraardebestelling heeft a.s. Zaterdagmiddag
één uur op de begraafplaats „De Biezen" plaats.
HAARLEM, 19 Maart
Gehuwd: 19 Maart: G. Wamelink en J. M. Slik
ker; W. J. de Vries en A. Sliggers.
Bevallen: 18 Maart: E. Cornelissens-Goebert. d.;
F. de Liefde-van Loenen, z.; A. Ackermans-den
Braber, z.
Overleden: 17 Maart: J. Lucas,73 iaar, Ged. Oude
Gracht. T. J., 4 jaar, z. v. J. L. Saarloos, Rijnstraat,
18 Maart: J. C. van Hemert-van Koten, 64 j„ Kam
perlaan: W. J. A. Matla, 72 jaar, Sophiastraat; M. J.
Enzerink, 69 laar, Maerten van Heemskerkstraat;
J. Hoekstra-Klauwers, 68 jaar, Orionweg.
