Haarlem's Dagblad
Uitbreiding van het driemogendhedenpact?
De strijd in Oost-Azië
',9e JAARGANG No. 18021 x
Cltjave Lourens Coster, Mfl. v. Courant-Uitgaven en Algem.
DrukkerU N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, blik. Soenda-
plein 37. Postgiro 38810. Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telet.
Directie 13082, Hoofdred. 15054. Redactie 10600. Drukker!) 10132,
Administratie 10724. 14825. Soeudapleln 12230.
Olrecteur: P. W. PEEREBOOM
DONDERDAG 19 MAART 1942
Abonnement per weck 0,26, per maand 1,13, per kwartaal
3,42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Adverten-
tiën: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0,42. Reclames 0,72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1I
regels ƒ0,72, elke regel meer 0.18. Groentjes 1—3 regels 36
cent, elke regel meer 12 cent bU contante betaling.
In Berlijn is men zwijgzaam
Verhoogde diplomatieke
activiteit?
BERLIJN, 18 Maart. De A.N.P.-correspondent
meldt: Op vragen naar de juistheid van geruchten over
een binnenkort te verwachten „uitbreiding van het
driemogendhedenpact" waarmee de toetreding van
een of meer staten-Iedcn bedoeld is werd van be
voegde zijde geantwoord, dat men niet zou weten waar
op deze geruchten slaan. Daarom kon men ook geen
standpunt ten aanzien dier geruchten formuleeren.
Van dezelfde zijde weigerde men zich uit te laten
over geruchten inzake een aanstaand bezoek aan
Berlijn van hooge Bulgaarsche persoonlijkheden.
In het algemeen doen hier in buitenlandsche krin
gen verwachtingen betreffende een verhoogde diplo
matieke activiteit veel van zich spreken en men ge
bruikt daarbij veel het woord „diplomatiek offensief".
Van bevoegde zijde werd in dit verband verklaard,
dat het kenmerk van een offensief steeds de uiterste
geheimhouding is, zoodat men moeilijk kan. verwach
ten, dat men van Duïtsche zijde van te voren mede-
deelingen hierover aan de peis verstrekt.
Vorschingen in de richting van Turkije leverden
geen succes op. Slechts kon men omtrent Edens be
weerde voornemens eener reis naar Turkije verne
men, dat men sinds de eerste berichten daarover niets
meer gehoord heeft. Men ziet hier ook geen aanleiding
voor zulk een reis, noch eenige hoop op succes voor
Engeland. Misschien zou de Britsche minister gaarne
het komende proces inzake den aanslag op Von Papen
bijwonen, verklaarde men lachend
Wat dit incident betreft, zoo dee:de men heden mede,
dat de Duitsche rïjksregeering thans het materiaal
van het vooronderzoek ontvangen heeft. Van het trek
ken eener conclusie daaruit is voor de Duitsche re
geering geen sprake, dat is de taak der Turksche over
heid.
Rede van Ineunoe
Turkije wil neutraal blijven
ANKARA, 18 Maart (D.N.B.) De president der
Turksche republiek, Ismet Ineunoe, heeft Woensdag
In een rede te Smyrna verklaard, dat Turkije met be
paalde andere landen zich buiten den oorlog kon hou
den, nochtans de uitwerking daarvan merkte. Wij
hebben onze politiek steeds zeer duidelijk verkondigd.
Zij kan als volgt worden geformuleerd: wij onder
houden met de oorlogvoerenden betrekkingen op
grond van verdragen die zonder onderscheid in goed
vertrouwen gehandhaafd worden. Het is niet gemak
kelijk met een oorlogvoerend land een neutrale en
vriendschappelijke politiek te voeren, doch de regee-
:ir,g der republiek, die steunt op het parlement, volgt
deze politiek tegenover alle mogendheden en put de
kracht daartoe uit hun vertrouwen. Wij hebben geen
onopgeloste kwestie, die ons in conflict met de oor
logvoerenden zou kunnen brengen, wij hebben geen
wolken aan onzen nabijen horizon. Wij zij voorzichtig
met onze voorspellingen, want de allesomvattende en
gecompliceerde aard van den oorlog maakt het nood
zakelijk alle mogelijkheden onder het oog te zien.
Wij hebben aan onzen kant alle maatregelen getrof
fen. Ons besluit ten aanzien van de toekomst is een
voudig en duidelijk. Wij zullen trachten buiten den
oorlog te blijven. Als het echter onvermijdelijk zou
zijn, zullen wij onze plicht jegens het vaderland met
eer en waardigheid vervullen. Wij gaan het voorjaar
met vertrouwen, met bewustzijn van eigen kracht en
edele gezindheid tegemoet, doch ook op die van het
geloof en de vastbeslotenheid.
Zelfbestuur in Litaueu, Letland
en Estland
BERLIJN, 18 Maart (D.N.B.) „De ïnheemsche
bevolking van het bezet gebied in het Oosten heeft
gedurende den strijd en de bezetting van het land
zooveel bewijzen van haar goeden wil tot samen
werking gegeven, dat het toestaan van een ver
strekkend zelfbestuur mogelijk is", aldus wordt ge
zegd in een decreet, door minister Rosenberg voor
het Rijkscommissariaat „Oostland" uitgevaardigd.
Door dit decreet wordt in de districten Li-
tauen, Letland en Estland een nieuwe regeling
gegeven voor 't bestuur met verantwoordelijke
medewerking der landelijke autoriteiten. De
Duitsche leiding in de drie districten vormt een
controleerend bestuur, terwijl de recht-
streeksche bestuurswerkzaamheid door de
autoriteiten van het land zelf moet worden
uitgeoefend. Het Duitsche gezag en de politieke
leiding ressorteeren onder den rijksminister
voor het bezette gebied in het Oosten. Het lan
delijk bestuur wordt uitgeoefend door de eigen,
dus de Litausche, Letlandsche en Estlandsche
organen en autoriteiten, welke worden benoemd
óf rechtstreeks door de Duitsche burgerlijke
autoriteiten óf met haar toestemming.
Door deze reorganisatie hebben de drie Baltische
volken gelegenheid gekregen daadwerkelijk mede
te werken aan het vormen van hun bestaan; boven
dien hebben zij een verstrekkende verantwoorde
lijkheid gekregen. Het tot het buitenland behooren-
de district Wit-Roethenië kon in deze regeling niet
worden opgenomen, doordat hier, tengevolge van
de langdurige bolsjewistische heerschappij de voor
waarden van organisatorischen en personeelen aard
log niet aanwezig zijn.
Na de agrarische ordening beteekent dit decreet
een nieuwen belangrijken stap op den weg naar
de definitieve annuleering der bolsjewistische na
latenschap en de ontplooiing der krachten, die
tot opbouw in het Oosten bereid zijn.
Rijksmaarschalk Göring brengt
den boeren dank
Oproep tot nog grootere prestaties dit jaar
BERLIJN, 18 Maart (DNB) Rijksmaarschalk Her
mann Göring heeft heden in een oproep tot de Duitsche
boeren hun namens het geheele Duïtsche volk zijn dank
uitgesproken voor de geweldige volbrachte prestatie
ter waarborging van de voedselposite. Voorts riep de
minister het boerenvolk op tot onvermoeiden arbeid,
om dit jaar nog grootere prestaties te volbrengen. In
de dringende behoefte aan arbeidskrachten voor den
landbouw zal voorzien worden door het betrekken van
bruikbare hulparbeylers uit de bezette gebieden in het
Oosten en door het inschakelen van vreemdelingen er
krijgsgevangenen. Ook is er gezorgd voor het beschik
baarstellen van meststoffen en zaaigoed. Ook de aan
voer van vloeibare brandstof is ten gunste van den
landbouw geregeld en bijzondere contingenten grond
stoffen zijn verleend aan de industrie van landbouw
werktuigen, teneinde de vervaardiging van de benoo-
digde landbouwmachines te verhoogen.
Uw arbeid, aldus minister Göring, is even belang
rijk voor de beslissing van den oorlog als de strijd en
overwinning van den Duitschen soldaat ginds tegen
over den vijand. Vervult derhalve uw taak met volle
toewijding en den grootsten ijver, opdat ook voor de
toekomst de voeding van het Duitsche volk gewaar
borgd is.
ATTLEE OVER HET PASSEEREN DER DUITSCHE
OORLOGSBODEMS DOOR HET KANAAL.
LISSABON, 18 Maart (ANP) Naar de Britsche
nieuwsdienst meldt, heeft de plaatsvervangende minis
ter-president Attlee heden in het Lagerhuis bekend
gemaakt, dat de regeering het rapport ontvangen heeft
van den rechter van onderzoek Bucknell en zijn com
missie over het ontwijken van de drie Duitsche oor
logsschepen in het Kanaal.
Op een reeks vragen die hierop gesteld werden ver
klaarde Attlee, dat hij geen nadere inlichtingen kon
verstrekken, daar hij „daarmede Duitschland zou hel
pen". Om dezelfde redenen was het niet mogelijk het
rapport te publicceren. Attlee zeide echter verder, dat
de algemeene conclusies in het onderzoek, afgezien
van ccnige punten „geen belangrijk gebrek aan voor-
uifzienden blik. samenwerking of organisatie hebben
doen blijken". Verscheidene leden van het Lagerhuis
verzochten dringend om meer inlichtingen, maar Attlee
weigerde zijn verklaringen aan te vullen. Hij beloofde
echter, te zullen overleggen, of hij in een geheime zit
ting meer zou kunnen vertellen.
Men twijfelt er hier niet aan, dat de uitkomst daar-
■an weinig aangenaam voor de Engelsch-bolsjewis-
tische aanstichters zal wezen De bomaanval op het
stadje Milas heeft ïntusschen de stemming tegen En
geland in Turkije nog slechter gemaakt. Volgens de
laatste berichten heeft men in Londen, gezien het
overstelpende overtuigingsmateriaal, de schuld aan
dezen luchtaanval niet langer meer kunnen en durven
loochenen.
Operaties op Timor geëindigd
Japansche luchtaanval
op de Salomons-eilanden
GENèVE, 18 Maart (D.N.B.) De eigenaar van
groote Australische dagbladen, Sir Keith Murdoch,
heeft een beroep op Engeland gedaan om zijn
groote dominion Australië te hulp te komen. In
een artikel, dat tot opschrift draagt „Australië
kan niet alleen tegen de Japanners vechten", schrijft
hij, in de Daily Mail dat er in geheel Australië
slechts negen millioen blanken zijn, dTe door groote
afstanden van elkander gescheiden in de verschil
lende deelen van het Australische vasteland ge
vestigd zijn.
Langs de Australische Oostkust wordt een ver
dediging tegen een Japansehen aanval bemoeilijkt
door het feit, dat de spoorwijdte der spoorwegen
aldaar niet overal hetzelfde is. dat over vele rivie
ren geen bruggen liggen en dat men in vroeger
jaren wegen heeft aangelegd zonder- daarbij te
denken aan de mogelijkheid van een oorlog. Thans
wreekt het zich ook, dat de sedert 1939 door
Australië aan Engeland gegeven oorlogsopdrachten
niet zijn uitgevoerd. Australië kan den strijd met de
Japanners niet doorstaan indien het niet onmid
dellijk honderden gevechtsvliegtuigen en torpedo
vliegtuigen, steun ter zee en gemechaniseerde
troepen van Engeland krijgt. Geen hulp uit de
Vereen. Staten kan daarvoor als vervanging
dienen.
OPERATIES OP TIMOR GEëINDIGD.
JAPANSCHE LEGERBASIS, 18 Maart. (D.N.B.)
In frontberichten wordt gemeld, dat de Japansche
strijdkrachten op het eiland Timor op 12 Maart
hurt operaties hebben voltooid met beëindiging van
de actie tegen de resten der geallieerde troepen,
die in den Westelijken sector der hoofdstad van
Portugeesch Timor, Dilli, bescherming gezocht
hadden.
DE STRIJD OP SUMATRA.
De Japansche strijdkrachten, die 12 Maart waren
geland aan de Noord-Oostkust van Sumatra, heb
ben in zes dagen tïids 500 K.M. afgelegd en op 18
Maart, de belangrijke stad Padang bereikt.
De frontcorrespondent van de Tokio Asahi Sjim-
boen meldt, dat met de bezetting van deze belang
rijke havenstad in zoover de operaties op Sumatra
min of meer geëindigd zijn, omdat thans alle be
langrijke bases op dit groote eiland zich in Ja
pansche handen bevinden. Het blad wijst op de
groote 'strategische beteekenis van Sumatra juist
voor nieuwe operaties in den Indischen Oceaan.
Het Amerikaansche ministerie van marine heeft
volgens radio New-York meegedeeld, dat bij de
„Evacuatie" van de Philippijnen en van Java ver
scheidene Amerikaansche oorlogsschepen door de
Amerikanen zelf zijn vernietigd. Zoo zijn de duik
boot Shark in Manilla en de torpedojagers Sealion
en Steward in Soerabaja in het droogdok vernield.
KLOKKEN IN SOERABAJA GELIJKGEZET
MET DIE VAN TOKIO.
Met ingang van middernacht 19 op 20 Maart
zullen in Oost-Java, met inbegrip van Soerabaja,
de klokken gelijkgezet worden met die van Tokio.
Op het oogenblik is de tijd hier l1/'2 uur ten ach
ter bij Tokio.
Japansche strijdkrachten hebben Dinsdag 162
Japansche burgers bevrijd uit een interneerings-
kamp nabij Tjilatjap.
Welke bonnen zijn thans geldig? Stabilisatie van liet renteniv
Van 15 tot en met 21 Maart:
13A Brood 1 rants. - „-v-v
13 B Brood l/2 rants. B™00 of gebak
13 A Yleeséh -i rants. Vlecsch of
13B VI.waren rants, vleeschwaren
13A Aardappelen lij K.G. Aardappelen
13B Aardappelen \2 K.G. Aardappelen
Van 22 Februari tot en met 21 Maart:
213 Algemeen 1 K.G. Suiker
10C en 10D res. 50 gr. Cacao
214 Algemeen 250 gr. Kofflesurrogaat
215 500 gr. Jam
221-224 1 rants. Bloem brood of gebak
1.1D, 12D res'. 250 gr. Rijst
225 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
22 6 250 gr. Gort of 250 gr. Aard-
appelmeelvlokken
227 100 gr. Vermicelli of maizena
216-220 100 gr. Kaas
10A-13A Melk I 3«/z L. Melk
10B-13B Melk I l'i L. Melk
Van 1" tot eu met 25 Maart:
13 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. rundvet
Voorts:
Petroleum: Bon 15 Petroleum: 2 L. tot 31 Maart
1942. Bon 26: 2 L. tot 31 Maart.
Zeep Bon 228 Algemeen en Bon H Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon H toiletzeep 75 gram
toiletzeep SO pCt. t.m. 31 Maart. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
De geldigheidsduur van bon 211 Bonkaart Alge
meen en de met Zeep G gemerkte bon is verlengd
t.m. 31 Maart.
Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 HK en 09 van
de brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste
brandstoffen por bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV en
29 t.m. 32 CV van de brandstoffen kaart Lie
heid vaste brandstof per bon. Bonnen brandstoffen
7de, Se en De periode één eenheid per bon. Alles
geldig tot 15 April.
Eindelijk, de winter is voorbij! Uit dankbaarheid
een gulle gift voor de laatste Winterhulp
collecte van dit seizoen, op 20 en 21 Maart!
De persafdeeling van het Japansche expeditie-
leger in Zuid-China meldt, dat de Japansche troe
pen in nauwe samenwerking met eenheden van de
vloot Dinsdag een zuiveringscampagne begonnen
zijn in de delta van de Paarlrivier. De Japanners
worden hierbij geholpen door Chineesche troepen,
die behooren "tot de nationale regeering van Nan
king.
SALOMONSEILANDEN AANGEVALLEN.
STOCKHOLM, 19 Maart. (A.N.P.) Naar de
Britsche berichtendienst meldt, heeft Curtin, de
Australische minister-president. Woensdagavond
verklaard dat Japansche vliegtuigen Woensdag
tweemaal Toelagi, de zetel van het bestuur over
de Salomons-eilanden, hebben aangevallen. Het
eiland Florida in dezelfde eilandengroep, is naar de
Britsche Berichtendienst verder meldt, ook met
bommen bestookt.
GEVECHTEN BIJ SHWEGYIN.
BANGKOK. 18 Maart. (D.N.B.) Naar de In
dische radio meldt, zijn Britsche troepen in de
buurt van Shwegyïn in gevecht gewikkeld met
Japansche en Birmaansche troepen, die schouder aan
schouder tegen de Britten strijden.
DE STRIJD OP DE PHILIPPIJNEN.
TOKIO, 19 Maart (D.N.B.) Na de geslaagde
landing der Japanners nabij Calapan op het eiland
Mindoro bevindt dit eiland zich thans geheel onder
coi\ trole van de Japansche strijdkrachten.
Omtrent den toestand op de overige talrijke
Philippijnsche eilanden zijn hier nog geen berich
ten ontvangen. Het is echter nauwelijks aan te
nemen, dat zich op deze eilanden nog noemens
waardige vijandelijke strijdkrachten bevinden, daal
de Amerikanen zich in de verdediging der Philip
pijnen vooral beperkt hebben tot het eiland Luzon
met de hoofdstad Manilla. Welingelichte kringen
zijn van meening, dat het ook niet noodig zal zijn.
het ontelbare aantal eilanden te bezetten, doch al
leen de militair belangrijke plaatsen.
VERSTERKINGEN IN IRAN EN IRAK.
GENèVE. 17 Maart. (AFIP) Volgens den cor-
despondent van de Lonaensche ..Daily Mail" te Bag
dad, zouden duizenden Iraansche en Iraksche ar
beiders, die onder leiding van .Amerikaansche en
Engelsche ingenieurs werken, sedert maanden ze
kere streken in Iran en Irak in een waar ver
sterkt kamp veranderd hebben, door het aanleggen
van vliegvelden, anti-tankhindernissen, enz.
De moeilijkheden der bolsjewieken
BERLIJN, 18 Maart (D.N.B.) Een belangwekkende
erkenning van de werkelijke verliezen der bolsjewie
ken is een schrijven van den sovjet-majoor Geranin
van de 20e brigade aan den met hem bevrienden
sovjet-majoor Worokin van het 89ste regiment tirail
leurs. dat dezer dagen in den centralen sector van het
Oostelijke front met de papieren van een regiments
staf werd buitgemaakt. Geranin schildert de moeilijke
positie, waarin de bolsjewieken zich in dezen winter-
veldtocht bevinden. Het ontbreekt ons vooral aan de
noodige wapens, zoo schrijft hij. Onze hoop is sinds
maanden gericht op de grootscheepsch aangekondigde
hulp van Engeland en de Ver. Staten, maar tot dus
ver konden wij van de verwezenlijking dezer beloften
niets bemerken. Over de bolsjewistische verliezen
schrijft Geranin: „Wij hebben tot dusver in het sov
jet-leger minstens vijf millioen gewonden en ongeveer
evenveel dooden. Vier millioen gevangenen bevinden
zich in handen der Duitschers
KLOMPEN TE DUUR VERKOCHT.
Door de Haarlemsche politie wordt proces-verbaal
opgemaakt tegen een 34-jarige inwoonster van Haarlem,
die klompen van 99 cent per paar voor f 1.75 per paar
-verkocht. In beslag genomen zijn 9 paren klompen.
Bekendmaking
De hoogere S. S. und Polizeiführer maakt be
kend:
Voor den len April 1942 moeten in de bezette
Nederlandsche gebieden alle personenauto's, die een
Rijks-Duitsch kenteeken dragen en alle personen
auto's, die weliswaar een Nederlandsch kenteeken
dragen, doch zich na den 14en Mei 1940 in het be
zit van Rijks-Duitschers bevinden, aangegeven
worden. De aangifte dient voor den len April
1942 te geschieden bij den voor de woonplaats (in
de bezette Nederlandsche gebieden) van den tot
aangifte verplichten persoon bevoegden politie
officier bij den gevolmachtigde van den Rijks
commissaris. Bij de aangifte dient een gereed lig
gend formulier te worden ingevuld, dat tegelijker
tijd het verzoek tot uitreiking van een kenteeken
voor de bezette Nederlandsche gebieden en het
verzoek tot verder gebruik bevat.
Rittenboek voor personenauto's
De ritten moeten worden aangeteekend
's GRAVENHAGE, 18 Maart. De secretaris
generaal van het departement van waterstaat
maakt op grond van de verordening no. 15/1940
bekend, dat met ingang van 1 April 1942 het
bijhouden van een rittenboek voor alle houders
van rijvergunningen, uitgereikt voor personenauto's
geen taxi's of huurauto's zijnde, voorzien van een
Nederlandsch nummerbord, verplicht zal worden
gesteld.
D.eze rittenboekj es bevatten 25 genummerde
kaarten in tweevoud, waarop voor eiken rit afzon
derlijk verschillende gegevens behooren te worden
ingevuld. Dit invullen dient dadelijk na het be
ëindigen van iederen rit te geschieden, zoodat bij
controle steeds de voorlaatste rit is ingeschreven.
Bij nalatigheid stelt men zich aan geheele of ge
deeltelijke intrekking van de brandstof toewijzing
of van de rijvergunning bloot.
De gebruikers van rittenboekjes, geen ambtena
ren ziinde, moeten de origineelen der ingevulde
rittenkaarten maandelijks bij hun aanvragen om
motorbrandstof aan den betrokken rijksinspecteur
van het verkeer inzenden. Zij, die als ambtenaren
in het bezit zijn van een grijs vergunningsbewijs
behooren bij de inzending van de rittenkaarten
te handelen, zooals hun door de boven hen ge
plaatste instantie wordt aangegeven.
De duplicaten blijven in het boekje, hetwelk
steeds in de auto aanwezig moet zijn en op ver
zoek van den controleerenden ambtenaar getoond
behoort te worden. Wanneer tot inzending der
kaarten aan de rijksverkeersinspectie wordt over
gegaan, dient dit in het rittenboekje te worden
aangeteekend' met vermelding van den datum, zoo
dat een en ander steeds uit het duplicaat kan
blijken. Moet men tot aanschaffing van een nieuw
rittenboek overgaan, dan behoort men het oude
exemplaar zoolang in den wagen te houden, tot
dat het nieuwe boekje een volledig overzicht van
een vorige distributieperiode geeft.
Verlies van het rittenboek behoort men zoowel
bij de politie als. bij de rijksverkeersinspectie aan
te geven.
De verplichting tot inschrijving van iederen af
zonderlijken rit geldt niet voor hen. die in de nor
male uitoefening van hun beroep ritten binnen de
bebouwde kom eener gemeente of aansluitende be
bouwingen moeten uitvoeren. Bedoelde personen
kunnen er mede volstaan, de gevraagde opgaven te
verstrekken per rondrit. Begeven zij zich echter
met hun wagens naar buiten dat gebied gelegen
plaatsen, dan geldt deze uitzonderingsbepaling niet
en zijn zij aan dezelfde verplichtingen als de overige
vergunninghouders gebonden. Het in deze alinea
vermelde is v.n.l. van toepassing op artsen e.d.
De rittenboekjes zijn verkrijgbaar gesteld bij de
Algemeene Landsdrukkerij. Bestelling kan door
den betrokkene op de gebruikelijke wijze plaats
vinden bij de postkantoren onder opgave van het
formuliernummer 118.
Houders van personenwagens, welke voorzien
zijn van persgas- of generatorinstallaties, wordt er
opmerkzaam op gewezen, dat het bovenstaande ook
op hen van toepassing is.
De eerste phase op een 3'A procentbasis
bereikt
's GRAVENHAGE, 19 Maart. De waarnemend
secretaris-generaal van het departement van fi
nanciën, mr. M. M. Rost van Tonningen, heeft, zoo
als bekend, geen goedkeuring gehecht aan het aan
bod van de nationale hypotheekbank aan de pand
briefhouders, waarbij deze in de gelegenheid wer
den gesteld de uitgelote 3Vs procent pandbrieven
om te zetten in 33V2 procent pandbrieven tot den
koers van 99 procent. Eveneens heeft de Friesch-
Hollandsche Hypotheekbank moeten afzien van de
uitgifte van 3 procent stukken tegen een koers van
98 procent, waarna thans de aangekondigde uit
gifte van 33V« pet. pandbrieven door de Utrecht-
sche Hypotheekbank is ingetrokken.
Naar aanleiding hiervan heeft een redacteur van
het ANP een onderhoud gehad met mr. M. M. Rost
van Tonningen over de motieven, die hem tot dit
besluit hebben geleid en over de consequenties, die
hieruit voortvloeien voor de toekomst.
Van het eerste moment af, dat ik in functie trad.
heb ik er doelbewust naar gestreefd, aldus de waar
nemend secretaris-generaal, om een.goedkoope ren-
tepolitiek te volgen (in dit verband mogen wij o.a.
verwijzen naar een uitlating in het jongste jaarver
slag van jle Nederlandsche bank, waarin mr. Rost
van Tonnmgen in zijn hoedanigheid als president
van deze instelling een 3Va pet. rentebasis ten sterk
ste heeft gepropageerd).
Met het bereiken van het 3V?_ procent rentetype
was de eerste phase afgesloten. De laatste 3'/» pro
cent staatsleenning is uitgegeven tegen een koers
van 97V2 procent, zoodat hierop het netto rende
ment nog hooger was dan 3'/» procent. Ongetwijfeld
zal deze leening binnen niet al te langen tijd den
parikoers bereiken, zoodat hiermede een renteniveau
van 3Va procent voor de staatsleeningen definitief
een feit is geworden.
Provinciën, gemeenten en hypotheekbanken wer
den in de afgeloopen periode vrijgelaten om voor
hun schuldbrieven een 3' pet. basis te bereiken. De
waarnemend secretaris-generaal van financiën heeft
aan binnenlandsche zaken hierbij echter als voor
waarde gesteld, dat de looptijd van deze 3','a pro
cent leeningen van openbare lichamen minstens 20
jaren moet zijn.
Wat de pandbrieven betreft bevinden wij ons
reeds op een renteniveau, dat een half procent on
der het niveau ligt, dat in Duitschland is toegestaan
Men wil namelijk ook in Duitschland niet een zoo-
danigen diepen val van den rentevoet, dat de spaar
zin van de bevolking daardoor zou worden tegen
gegaan. Bovendien wil men geen al te groote schom
melingen in den rentevoet in het algemeen. Het is
immers te verwachten, dat zich bij een sterken op
bloei van het bedrijfsleven na het sluiten van den
vrede een zeer groote waag naar kapitaal in Euro-
pa zal voordoen. Wil men in dit geval, dat de ren
tevoet niet t e zeer stijgt, dan dient men er ook
voor te waken, dat de rente thans niet te sterk daalt
Het voornaamste motief, waarom men den ren
tevoet op een 3V° procent basis wil handhaven, is
den spaarzin van de bevolking niet tegen te gaan.
Dezer dagen is ook met de rijksfondsen overleg
gepleegd teneinde deze instellingen in het kader
van de algemeene rentepolitïek te betrekken.
Opgemerkt moet worden, dat op het gebied van
de nypotheekverleening natuurlijk ook aan parti
culieren beperkingen inzake het renteniveau zullen
worden opgelegd. Er zal derhalve voor gezorgd wor
den. dat verzekeringsmaatschappijen en andere in
stellingen alsmede particulieren aan de hypotheek
banken geen ongewenschte concurrentie zullen kun
nen aandoen. Hierover zijn thans besprekingen in
voorbereiding.
Het ligt dus in de bedoeling de hypotheekrente
eveneens te stabiliseeren; over de desbetreffende
tarieven worden thans nog besprekingen gevoerd.
Men mag echter wel aannemen, dat deze gebaseerd
zullen zijn op een tarief van 3 3/4 a 4 procent.
Tenslotte ligt het in dit verband ook in de bedoe
ling het vaststellen van een marge tusschen de hy
potheekrente en de pandbriefrente aan een onder
zoek te onderwerpen. Over het percentage hiervan
kon mr. Rost van Tonningen echter nog niets in het
vooruitzicht stellen.
Het blijkt dus. dat men zal streven naar een hand
having van de 31/- procent rente en naar het ver
mijden van te groote schommelingen in het rente
niveau in de toekomst.
Inbrekers gearresteerd
Groot deel van den buit achterhaald
De inbrekers, die Zaterdag in Santpoort hun slag
hebben geslagen hebben hun misdrijf niet lang in
vrijheid overleefd. Drie verdachten, een dorpsgenoot
en twee Amsterdammers zijn dezer dagen door de
politie gearresteerd.
Het was de politie ter oore gekomen, dat twee Am
sterdammers zich Zaterdagavond in Santpoort hadden
opgehouden en contact hadden gehad met een dorps
genoot. Onmiddellijk werd een uitgebreid onderzoek
ingesteld, dat er toe leidde, dat reeds Zondagavond de
Santpoortenaar als verdacht van medeplichtigheid
van de inbraak bij den fotograaf S. gearresteerd kon
worden.
Thans zijn ook de beide Amsterdammers, twee re
cidivisten, in arrest.* gesteld. Een groot gedeelte van
den buit kon achterhaald worden.
Duitschland strijdt voor Europa.
Aanvallen bij Kertsj afgeslagen.
Nieuwe Duitsche duikbootsuccessen
HOOFDKWARTIER VAN DEN FiiHRER, 18
Maart. (D.N.B.) Het opperbevel van dc weer
macht maakt bekend:
„Op het schiereiland Kertsj werden nieuwe
vijandelijke aanvallen deels afgeslagen, deels bij
de voorbereiding door artillerievuur en bestrij
ding van de lucht uit, verijdeld. Aan het overige
gedeelte van het Oostelijke front viel de vijand
ook gisteren op enkele plaatsen met vrij sterke
strijdkrachten zonder succes aan.
In de periode van 15 tot 17 Maart verloor
de vijand aan het Oostelijke front in totaal 131
pantserwagens. De bolsjewistische luchtstrijd
krachten verloren gisteren 89 vliegtuigen, waar
van 56 in luchtgevechten. Een eigen vliegtuig
wordt vermist.
Aanvallen overdag en 's nachts op Malta van
Duitsche gevechtsvliegers veroorzaakten groote
branden en hevige ontploffingen in vliegveld-
installaties en havenwerken.
In de Middellandsche Zee viel een Duitsche
duikboot ten Oosten van Tobroek een krachtig
beschermd convooi aan en bracht een tankschip
van 8000 brt. tot zinken. Aan de Amerikaan
sche kust brachten Duitsche duikbooten vijf
vijandelijke koopvaardijschepen met een ge-
zamenlijken inhoud van 41.000 brt. en een kust
wachtschip van de Amerikaansche marine tot
zinken. Hierbij heeft de duikboot onder bevel
van luitenant-ter-zee 1ste klasse Rostin zich
bijzonder onderscheiden.
Een enkel Britsoh vliegtuig heeft overdag on
der bescherming van de laaghangende wolken
een militair nutteloozen aanval op West-
Duitsch gebied gedaan.
V Eli DUISTEREN van ls 50 tot45
Maan 20 Maart op 9.25, onder 23.47
PORT DAR WIN BEDREIGD? Do Japansche
luchtmacht, die nu haar bases heeft te Koepang en
Dell. beide plaatsen gelegen op het eiland Timor,
heeft in de laatste dagen verscheidene luchtaanval
len gedaan op het belangrijke strategische vloot
Steunpunt Port-Darwin, dut gelegen is aan de Anstra.
lisehe Noordkust. Volgens de laatste berichten is een
aanzienlijke Japansche transport-vloot, komende
Java, in de Timor-zee waargenomen, zoodat de aan
val op Australië ieder oogenblik te verwachten is.
Transatlan-
tic-RecIa-
I'.K. Horte
Pax-Hol-
land-c.
Bekendmaking
's-GRAVENHAGE. 19 Maart. Het Rijkscom
missariaat maakt bekend:
De commissaris-generaal voor bestuur en justitie
heeft op grond van art. 3 der verordening no. 108/40
(vierde verordening over bijzondere bestuursrech
telijke maatregelen) benevens art. 4 eerste alinea
van verordening no. 3/40 over de uitoefening van
de regeeringsbevoegdhedèn in Nederland benoemd:
den veearts dr. W. P. C. Bos te Winterswijk tot
burgemeester van Winterswijk en den boer G. H.
Klaessen te Meleck-Herkenbosch tot burgemeester
van St. Odiliënberg.
Uitreiking bonkaarten te Haarlem
Vrijdag de letter W.
Voor de uitreiking van de nieuwe bonkaarten
is he; Vrijdag de beurt aan de letter W. Behalve
de stamkaart dient ook het daarbij behoorende in
legvel te worden medegebracht.
Uitspraken Arroml. Rechtbank.
HET ONGELUK OP DEN SCHOTKRWEG.
De twintigjarige chauffeur, die op 9 October van het
vorig jaar den heer A. de Vos aanreed op den Schoter-
weg, aan de gevolgen van welke aanrijding dc heer De
Vos acht dagen later overleed, werd heden door de Haar
lemsche Rechtbank vrijgesproken.
De clsch luidde 1 maand hechtenis.
Als verdediger trad op mr. O. H. van Wijk
DIEFSTAL VAN ZEEP.
Een stoker te Haarlem, thans gcdetlr.cei d. had /.Ich in
Februari van dit jaar schuldig gemaakt aan diefstal van
twee platen zeep." ten nadeele van de zeepfabriek „Het
Spaarne". waar hij toen werkzaam was.
Verdachte bekende. Hij had eerst de zeep in een hok in
de fabriek gelegd en ze een paar dagen later meegenomen.
Toen werd hij op de Kennemerbrug aangehouden
Zijn patroon werd als getuige gehoord. IHj deelde mede,
dat verdachte al meer iets op dc fabriek had weggono-
men. maar de patroon had hem toon. Sn de hoop <1.it deze
zaak een les voor hem zou zijn. nog in dienst gehouden.
Het O M. requireerde legen verdachte 10 maanden gevan
genlsstraf met aftrek van den tijd ln preventieve hechtenis
doorgebracht.
De verdediger mr. C. A. Steketce. schreef de door ver
dachte gepleegde feiten voor een deel toe aan zijn vor
keerde opvoeding en vroeg een milde straf. Verdachte is
bereid, zich onder leiding van een reclasseering te .stellen.
Uitspraak 2 April, des morgens te half 10.
OPLICHTING.
Een suikerbakker te Amsterdam moest terechtstaan, om
dat hij een banketbakker tc Haarlem had opgelicht voor
bedrag van f150. Hij had dezen medegedeeld, dat hij
een toewijzing had voor een hoeveelheid suiker, die hij
den banketbakker wilde verkoopen voor fO.SS per pond.
Hij moest de suiker nog op zijn toewijzing halen bij cic
firma Kremer en moest ze dan betalen. Hiervoor vroeg hij
een voorschot van f150. De banketbakker gaf die som.
Later bleek de suikerbakker alles verzonnen te hebben.
Het O. M. wees er in zijn requisitoir op. dat verdachte
reeds 10 maal is veroordeeld cn eischte een gevangenis
straf van 2 jaar en 6 maanden.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
DIEFSTAL VAN EEN GELDKISTJE.
Een dertigjarig varensgezel had zich voor de Rechtbank
te verantwoorden wegens diefstal van een bijouterie
kistje met f 220, toebehoorend aan een pcnsionhoudci te
Haarlem. Verdachte was met een ander, een metselaar te
Haarlem, op een avond in he teind van December van het
vorig jaar op bezoek geweest bij den pensionhouder, om
hem tabak te koop aan te bieden. Een voorloop;l<- afspraak
was hierover gemaakt in een café op de Botermarkt.
Onmiddellijk na afloop van het gesprek. <lle:i avond,
miste de pensionhouder het kistje met inhoud. Hij deed
toen dadelijk aangifte bij de politie.
Volgens de verklaringen van den pensionhouder cn diens
vrouw kon alleen de varensgezel den diefstal gepleegd
hebben, want de metselaar was totaal niet in de buurt van
het kistje geweest. De metselaar verklaarde nop. dat do
varensgezel hem later, bij een ontmoeting, lijd verteld:
dat hij dien avond „nog "n paar centen had gepikt„maar
zeg maar. dat Je mij niet gezien hebt"!
De varengezel ontkende nu alle schuld.
Het O. M. wees op het gehaast vertrek dien avond n
December, uit de woonkamer van den pensionhouder en
meende, dat zijn schuld vast stond. De eisch luidde 2 jaar
gevangenisstraf.
Verdachtes verdediger, mr. T. A. M. A. van I.ttben Seis,
achtte de schuld van verdachte allesbehalve vaststaande.
Vooral vond pl. het vreemd, dat de metselaar zoo laat ;s
aangekomen met zijn verklaring over de schuld van den
varensgezel. Hij zat toen al bijna 60 dagen ln voorarrestl
Pl. concludeerde tot vrijspraak van zijn cliënt.
Deze betuigde nog eens zijn onschuld.
Uitspraak 2 April.
Voedingsgewassen in eigen tuin
Zaaien en planten in het vroege voorjaar
Wanneer de grond ls omgespit, bemest cn Ingedeeld in
afzonderlijke vakken en bedden, wordt een aanvang ge
maakt me: het zaaien cn planten. In geval van langdu
rige vorst kunnen deze werkzaamheden belangrijk worden
vertraagd en er is dan, reden te meer om den tuin zoo
spoedig mogelijk voor bet zaaien en planten ln gereedheid
te brengen. De harde kluiten van pas gescheurd grasland
of zware kleigronden worden voordien met de spade naar
behooren fijn gemaakt.
In Maart of in de eerste helft van April worden geznniU:
tumbooncn, doperwten, capueijners en peulen. Voorts kart
men in Maart of in de geheele maand April zaaien: spina
zie, raapstelen, kropsla, snijsla, snijblet, tuinkers, zomcr-
bieten. zomerwortelen, radijs, uien, peterselie cn selderij.
Sjalotten, pootuien en de z.g weeuwplanton van bloem
kool en kropsla, kunnen naar verkiezing In Maart of April
worden geplant. Aardappelen worden in April geplant;
daarop komen we binnenkort terug.
Zooals bekend worden bruine boonen, sla- cn snljboonen
pas ln Mei gezaaid.
Het uitzaaien van zaden kan breedwerpig of op rijen ge
schieden. De eerste methode, waarbij het zaad uit de hand
over het zaaibed of veld wordt uitgestrooid, wordt o.a.
toegepast bij wortelen, spinazie, radijs en raapstelen. De
oppervlakte wordt dan het meest volledig benut, doch men
bedenke, dat het een geoefende hand vraagt om het zaad
breedvoerig goed uit te strooien.
Het uitzaaien van de laatstvcrmelde producten kan ech
ter zonder bezwaar ook op rijen geschieden. Dit verdient
om verschillende redenen zelfs de voorkeur, vooral ook
voor den beginneling Bovendien laat rljentcelt zich veel
gemakkelijker met andere gewassen combineeren. b v. op
rijen gezaaide spinazie tusschen erwten, tulnboonen of
bloemkool. Tenslotte heeft men bij het uitzaaien op njen
minder zaad noodig dan volgens de breedwcrplge methode.
Dat is thans een zeer belangrijke factor. De bcnoodigde
hoeveelheden zaad werden reeds in een vroeger artikel
vermeld. Zaden, welke zich moeilijk regelmatig laten uit
zaaien. omdat zc zeer fijn zijn. zooals postelein of pluizig,
zooals wortclzaad, kunnen eerst met wat zand worden ver
mengd. waardoor een grootere hoeveelheid wordt verkre
gen, welke zich gemakkelijke.- verdeelt.
