IN ENKELE REGELS
Nieuwe oproep van Bose
Proces te Ankara begonnen
Sovjetagenten aangewezen als opstellers
van het plan tot den aanslag
Het D.N.B. meldt: Woensdagochtend om tien uur is
voor de eerste strafkamer te Ankara het proces be
gonnen inzake den aanslag op den Duitschen ambas
sadeur Von Papen. In de beklaagdenbank hadden zit
ting genomen:
1. Abdoerrahman Sayman, student.
2. Soeleyman Sagol, kapper, beiden Turken, geboren
In Jocgo Slavië.
3. De Sovjetburger Leonid Kornilof, leider der
transportafdeeling der handelsvertegenwoordiging van
het consulaat generaal der Sovjet Unie.
4. De Sovjetburger Iwano GeogiewitsJ Pawlof.
De president. Sabri Joldash. opende de zitting met
'de vaststelling der identiteit van de vier beklaagden,
waarbij voor de beide Sovjetbeklaagden een tolk ver
plicht gesteld werd. Den beklaagden werd de aanklacht
voorgelezen en den Russen werd een afschrift in Rus
sische vertaling overhandigd. De Sovjetbeklaagden
weigerden naast de beide Turken op dezelfde bank
plaats te nemen. Vervolgens ging de president tot het
verhoor der beklaagden over, beginnend met den
Turksehen student Sayman, die eerst zijn levensloop
schetste. Hij was als emigrant uit Joego Slavië naar
Istanboel gekomen, waar hij zijn actie als communist
voortzette. De beklaagde erkende aan den aanslag op
den Duitschen ambassadeur te hebben meegewerkt.
Sayman verklaarde ten aanzien van zijn medeplich
tigheid dat de beide Sovjet-agenten Kornilof en Paw
lof het plan voor den aanslag hebben opgesteld.
Voorts schilderde Sayman in het bijzonder het con
tact tusschen de communistisch georiënteerde emi
granten en hun betrekkingen met de beide Sovjet
Russische beklaagden.
Het openbaar ministerje, dat door den procureur-
generaal Dsjemil Altay wordt vertegenwoordigd, gaat
uit van het standpunt dat de aanslag van den 24en
Februari tegen den Duitschen ambassadeur Von
Papen was gericht. De president merkte in verband
hiermede op dat de beklaagden de doodstraf hadden
kunnen verwachten, wanneer de ambassadeur bij
dezen aanslag zou zijn gedood.
Over het tweede deel der zitting meldt het DNB o.a.:
De president ging over tot het verhooren van ver
dachte Sagol, aan wien de passage in de aanklacht
jegens hem, welke gebaseerd is op het vooronderzoek,
werd voorgelezen. De verdachte gaf op de tweemaal
gestelde vraag de verzekering dat zijn verklaringen juist
waren weergegeven en dat hij hieraan niets meer had
toe te voegen.
Daarna begon het verhoor van de beide Sovjet-
Russische verdachten, Pavlof en Kornilof, die beiden
categorisch ontkenden de Turksche medeverdachten
te kénnen. Pavlof noemde zich ambtenaar van de
handelsvertegenwoordiging der Sovjetambassade in
Turkije. Met een openlijk aan den dag tredende arro
gantie eïschte Pavlof bewijzen en getuigen voor het
feit dat hij met Sayman en zijn vrienden een samen
komst zou hebhen gehad. Kornilof gedroeg zich precies
eender. Hierna volgde een gesprek tusschen den Sov-
jet-Russischen verdachte, de rechtbank en den officier
van justitie.
De tactiek van de Sovjet-Russische verdachten be
goot duidelijk het plan om zich voor te stellen als
slachtoffers van een provocatie en om met het voor
wendsel te schermen dat zij wegens onvoldoende
vertaling het proces niet kunnen volgen. De rechtbank
besloot een anderen tolk te beëedigen.
De volgende zitting zal op 8 April worden gehouden.
Polen ter dood veroordeeld
21 doodvonnissen te Bromberg
BROMBERG, 1 April. Het D.N.B. meldt: Voor
het bijzondere gerechtshof alhier is vonnis geveld
tegen een aantal Polen, die volksduitschers op den
weg van Thorn naar Warschau met machinegeweren
en bajonetten hebben vermoord. 21 beklaagden
werden ter dood veroordeeld, een beklaagde kreeg
vijf jaar verzwaard strafkamp, de overige 16 beklaag
den werden vrijgesproken.
NOORDERBAD
Café en terrassen blijven (voorloopig)
geopend
PAVILJOEN ZUIDERBAD
Café en terrassen zijn geopend
UITGAAN
Heden DONDERDAG 2 APRIL.
Palace: „Vluchtelingen", 2.6.30 en 8.45
uur.
Rembrandt Theater: „Aleazar", 2.30 6.30 en
8.45 uur.
Luxor Theater: „Verbannen". 2.30, 6.30 en
8.45 uur.
Frans Hals Theater: „Hij en zijn typiste", 2.30,
6.30 en 8.45' uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
VRIJDAG 3 APRIL:
Frans Hals Theater: „Friedemann Bach", 2.
6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Brieven aan een onbekende",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De pionier van Oost-Afrika"
(Hans Albers als Carl Peters), 2.30, 6.30 en 8.45
uur.
Palace: „Janssens tegen Peeters", 2.6.30 en
8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
ZATERDAG 4 APRIL:
Stadsschouwburg, Wilsonsplein: „Liefdesbrieven"
door het Nederlandsch Tooneel, 7.30 uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: Snip en Snap in de
revue: „Dat's wat voor u!", 7.30 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags
en des avonds.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op Zon
dag) geopend:
Apotheek -Van Rijn N.V., Kleine Houtweg 15,
Tel. 10539.
Firma C. G. Loomeyer en Zoon, Zijlweg 34, Tel.
12495.
Schoterbosch Apotheek, Rijksstraatweg 19, Tel.
12711.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
28197.
Hoofdredacteur: C. J. van Tilburg, Heemstede
PIv. Hoofdredacteur: G. N. f-eenders. Heemstede
Eerste medewerker: F. O. Derks. Haarlem
Een laatste waarschuwing:
verwerp de voorstellen van
Stafford Cripps
BERLIJN, 1 April (D.N.B.) Soebhas Chandra
Bose heeft Woensdag per radio opnieuw een oproep
gericht tot het Britsch-Indische volk, waarin hij
positie koos ten aanzien van de voorstellen van
Cripps.
Ten aanzien van hel Britsche aanbod verklaarde
Bose o.a.: „Britsche Nieuwsbureaux hebben het be
richt verspreid, dat ik op weg naar Tokio om het
leven gekomen ben. Evenals de Britsche propagan
da in het afgeloopen jaar steeds met elkander in
tegenspraak zijnde berichten over mijn verblijf en
mijn bedoelingen verspreid heeft, zoo heeft zij ook
thans mijn dood gemeld. Hier is wellicht de wensch
de vader van de gedachte. Ik ken nog niet de bij
zonderheden over het gemelde vliegongeluk en
weet derhalve niet. of dit ongeluk een gevolg is
van sabotage van ae zijde van mijn vijanden. In
elk geval wil ik het hoofd nijgen voor degenen, die
bij dit tragische ongeluk hun leven moesten laten.
Na bestudeering van het aanbod van de
Britsche regeering en van de desbetreffende rede
voeringen van Sir Stafford Cripps kom ik als ieder
objectief denkend mensch tot de conclusie dat
Cripps zich heeft laten gebruiken als werktuig van
de sinds eeuwen door het Britsche imperialisme ge
voerde politiek namelijk de politiek van het
„divide et impera" (verdeel en heersch). Engeland
heeft altijd reeds, zooals laatstelijk in Ierland en
Palestina, het regeeringsprobleem er toe misbruikt
om het volk te splitsen. Ik twijfel niet dat de geest
van onze vrijheidsstrijders ook tot over de gevange
nismuren het Indische volk er toe zal brengen, het
huichelachtige aanbod van den heer Cripps van de
hand te wijzen. Ik zou verrast zijn geweest, indien
Britsche politici werkelijk zouden gelooven, dat
Indië een dergelijk voorstel in overweging zou
nemen. Hoe kan Cripps denken dat hij door het
aanbod van dergelijke kleinigheden als een zetel
in de vredesconferentie Indië's vrijheidsdrang zou
kunnen bevredigen. Dergelijke kleinigheden werden
ons ook tjjdens den laatsten wereldoorlog beloofd.
Desondanks bestond de belooning voor Indië na den
wereldoorlog in verdere onderdrukkingen en te
rechtstellingen.
Het aanbod van Stafford Cripps, zoo zeide Bose
verder, doet zien dat het de Britsche regeering
er slechts om te doen is Indië voor zijn imperialis
tische oorlogsdoeleinden uit te buiten. Derhalve
moet ook de militaire macht in Indië aan de Brit
sche regeering büiven. Engeland denkt daardoor
te bereiken dat Indië's krachten voor het imperium
kunnen worden ingespannen en Engeland's vijan
den er toe gebracht kunnen worden de Engelsche
militaire basis in Indië aan te vallen. Engelsche
politici speculeeren, dat dan wellicht het Indische
volk vrijwillig als bondgenoot van Engeland in den
strijd zou gaan. Daartegenover moet ik met allen
klem verzekeren, dat, indien de Britsche regeering
Indië's krachten niet zou uitbuiten en in Indië geen
militaire basis meer zou onderhouden, er niet de
geringste mogelijkheid bestaat voor een aanval
van een vreemde mogendheid op Indië.
Ik zou daarom miin landgenooten willen waar
schuwen het Indische volk niet in den oorlog te
sleepen. Indië zal het niet anders vergaan als den
volken, die Brittannië in den oorlog heeft gesleurd,
om ze dan, als het kritiek begon te worden, te
laten zitten en zich glorierijk terug te trekken.
De overwinningvan Engeland zou voor ons de
vereeuwiging van de Indische slavernij beteeke-
nen, terwijl onze hoop op vrijheid slechts op de
overwinning van de landen van het driemogend-
hedenverdrag kan gegrondvest zijn. Op grond van
mijn goede kennis van de landen van het pact van
drie kan ik mijn landgenooten verzekeren, dat zij
bij hun strijd tegen het Britsche imperialisme
begrip voor de Indische vrijheid hebben
Volgens den stand van den oorlog is de in
eenstorting van het Britsche imperium aanstaande,
Met deze mogendheid thans nog te willen onderhan
delen is niet alleen dwaasheid, doch waanzin. Ik
doe derhalve een beroep op mijn Indische landge
nooten thans een definitieve beslissing te nemen.
Aan de eene ziide staat de oude orde. die ons met
holle woorden en ijdele beloften afscheept en aan
den anderen kant de nieuwe wereld, die Indië on
middellijke bevrijding aanbiedt. Iedere Indiër, die
thans vrijwillig met Engeland samenwerkt, pleegt
verraad jegens Indië.
Tenslotte riép Bose zMn landgenooten op gereed
te zijn voor den komenden strijd. „Wij_ Indische
nationalisten buiten Indië zoo besloot hij zijn oproep,
bereiden thans de laatste beslissende fase van onzen
strijd om de vrijheid voor. Als het uur komt, zullen
wij aan uw zijde staan, vastbesloten tot den strijd
en tot de overwinning. De zon van de vrijheid zal
dan weder over ons oude land opgaan".
Deze nieuwe oproep van den leider der onafhan
kelijkheidsbeweging in Britsch-Indië is bedoeld als
een laatste en krachtige waarschuwing aan zijn land
genooten om de voorstellen van Stafford Cripps te
verwerpen. „Geen enkel compromis, maar een totale
breuk", dat is in het kort gezegd, ziin advies. Daar
bij stelt hij in het licht dat de ineenstorting van
het Britsche imperium aanstaande is.
Bose wekt zijn landgenooten op gereed te zijn voor
den komenden strijd onder de verzekering dat de
Indische nationalisten buiten Indië thans de laatste
beslissende fase van den strijd voor de vrijheid voor
bereiden. Zoo noodig wil men dus met geweld alle
banden met Engeland verbreken. De bevolking van
Britsch-Indië wordt gerust gesteld met de mede-
deeling dat er geen aanval op het land behoeft ge
vreesd te worden van een vreemde mogendheid als
het geen basis meer is van Engeland en zijn bond-
genooten. De vrijheid van Britsch-Indië kan slechts
gegrondvest zijn op de overwinning in den oorlog
van de landen van het driemogendhedenpact, die
Bose kan het uit eigen wetenschap verzekeren
begrip hebben voor de Indische vrijheid.
Britsch-Indië staat thans voor de beslissing. Onge
twijfeld zal de nieude boodschap van Bose strijders
voor de vrijheid van Britsch-Indië bemoedigen en
wankelmoedigen tot een besliste keuze brengen.
MAX BLOKZIJL VOOR DE RADIO.
's* GRAVENHAGE, 2 April. Hedenavond van
19.1519.30 spreekt Max Blokzijl via den zender
Hilversum 2 m de serie brandende kwesties over
het onderwerp: „Het vrije woord in tijd van oorlog".
OLIERAFFINADERIJEN TE PALEMBANG
BINNENKORT WEER IN BEDRIJF.
TOKIO, 2 April (A.N.P.) Domei deelt mede dat
de groote olieraffinaderijen te Palembang binnenkort
hun bedrijf weer zullen voortzetten. Sedert de bezet
ting van bijna 7 weken geleden, is er onafgebroken aan
het herstel gewerkt.
V redegereclit.shof
Het drama bij het transport van duizend
geïnterneerden. De dood van vier ge-
interneerden in den trein van Filmstad
naar Amsterdam op den 12den Mei 1940
een gevolg van onbeheerscht optreden
van een hunner. Tragische samenloop
van omstandigheden. Geen schuld van
den kapitein van Gellicum. Vrijspraak
een eisch van rechtvaardigheid.
"s GRAVENHAGE, 2 April In den avond van
12 Mei 1940 werd een duizendtal geïnterneerde na-
tionaal-socialisten van „Filmstad" bij den Haag per
trein naar Amsterdam gebracht. Onderweg, even
voorbij Haarlem, speelde zich een drama in een
treingedeelte af, dat aan vier geïnterneerden het
leven kostte. Een geïnterneerde had aan den be
waker gevraagd, zich naar den anderen coupé te
mogen begeven, waar zijn vrouw en kinderen zich
bevonden. De bewaker hield zich aan de strenge
orders, dat niemand mocht opstaan enz., waardoor
de geïnterneerde zenuwachtig: werd en naar den be
waker toeliep, met wien hij in de duistgrnis in een
handgemeen raakte. De bewaker heeft daarop eenige
schoten uit zijn karabijn gelost; een collega deed
insgelijks en het resultaat was, dat vier menschen.
het leven lieten, n.l. Chr. W. von Lützow, Arie A
Hoek, Petrus J. Wolters en Jan N. Roest.
De thans 47-Jarige inspecteur van politie A. M.
van Gellicum. indertijd dienst doende als reserve
kapitein, had zich deswege onlangs voor het Vrede
gerechthof te 's Gravenhage te verantwoorden, om
dat hij te stringente orders voor het transport zou
hebben uitgevaardigd.
Overeenkomstig de conclusie van den fg. procu
reur-generaal mr. P. R. Blok heeft het Vrede
gerechtshof heden den kapitein van Gellicum vrij
gesproken.
Het hof heeft daarbij de volgende overwegingen
laten gelden:
Verdachte, die op den 12en Mei 1940 door zijn
militaire meerderen belast is geweest met de over
brenging van een groot aantal geïnterneerden van
Filmstad (gemeente 's Gravenhage) naar Amster
dam, is als commandant van het bewakingsdetache
ment, dat de geïnterneerden in den trein van Was
senaar naar Amsterdam heeft begeleid verantwoor
delijk gelijk door verdachte wordt erkend
voor de aan het bewakingspersoneel uitgegeven
order, welker strekking was, dat het den geïnter
neerden was verboden gedurende het treinvervoer
te spreken en van hun zitplaats op te staan, bij
overtreding van welk verbod door de bewakings
manschappen zou moeten worden geschoten. Ver
dachte heeft verklaard, dat hij op grond
van zün bekendheid met zijn onderhebben
de bewakingsmanjchappen de overtuiging had,
dat zjj deze order aldus zouden opvatten, dat zij
eerst dan van hun vuurwapenen gebruik zouden
maken, indien de overtreding van het vorenbedoel
de verbod het karakter van verzet van de zijde der
geïnterneerden droeg, welke opvatting ook in de
bedoeling van verdachte lag.
Als is aan het Hof niet gebleken, dat verdachte
als verantwoordelijk commandant in alle opzichten
de vereischte zorgvuldigheid heeft betracht waar
het leven van medevolksgenooten op het spel stond,
tegen wie niets anders kon worden aangevoerd
dan dat zij een andere politieke overtuiging hadden
dan aan de toenmalige machthebbers welgevallig
was, naar het oordeel van het Hof kan de dood van
de vier geïnterneerden, die de betreurde slachtoffers
zijn geworden van de destijds hier te lande heer-
schende politieke verdwazing, aan den verdachte
niet worden aangerekend, voor zoover is komen vast
te staan, dat de omstandigheden, waaronder de be
wakingsmanschappen de doodelijke schoten hebben
gelost, onafhankelijk waren van de door verdachte
verstrekte order als vorenbedoeld.
Het is het Hof namelijk gebleken, dat de bewa
kingsmanschappen, inzonderheid zij, die de doode
lijke schoten hebben gelost te weten de ge
tuigen Eikema en Schakel bij de uitvoering
van de meergenoemde order van verdachte inder
daad de tegemoetkomendheid hebben betracht,
welke verdachte veronderstelde en dat zij eerst tot
het gebruik van hun vuurwapenen zijn overgegaan,
toen het gedrag van een der geïnterneerden daar
toe bepaaldelijk aanleiding gaf.
Uit voor het Hof door verschillende getuigen af
gelegde verklaringen is komen vast te staan, dat een.
der geïnterneerden, die klaarblijkelijk niet heeft
kunnen berusten in de weigering van zijn tot den
bewaker (getuige Eikema) gedaan verzoek om bij
de zich mede in den trein bevindende leden van
zijn gezin te mogen gaan zitten, bij herhaling niet
alleen van zijn plaats is opgestaan, maar daartoe
zelfs eenige malen het geweer van genoemden be
waker heeft vastgegrepen, ondanks de herhaalde
waarschuwingen van dezen bewaker en de door hem
aanvankelijk toegepaste maatregelen van geweld.
Hei Hof acht' het dan ook onder de gegeven
omstandigheden waarbij in aanmerking moet
worden genomen, dat de duisternis was ingevallen
en de trein met het oog op luchtgevaar niet mocht
worden verlicht niet zonder redelijke aanleiding
dat de meergenoemde bewaker (getuige Eikema).
die verklaard heeft zich door de bedoelde gedragin
gen van den geïnterneerde bedreigd te hebben ge
voeld, tenslotte van zijn vuurwapenen heeft gebruik
gemaakt.
Ook het door den anderen bewaker, getuige
Schakel, geloste schot, toen hij, in het duister, nadat
getuige Eikema reeds geschoten had, iemand op
zich toe zag komen, vindt naar het oordeel van het
Hof onder dezelfde omstandigheden zijn rechtvaar
diging.
Het Hof stelt derhalve vast, dat de doodelijke
schoten door de bewakingsmanschappen kennelijk
uit andere overwegingen zijn gelost dan bepaaldelijk
Uit Washington wordt gemeld: De voorzitter van de
juridische commissie van den senaat, Vannuys, heeft een
wetsontwerp ingediend dat beoogt voor den duur van den
oorlog in de V. S. alle niet op een Zondag vallende feest
dagen op te heffen. Ook op de Christelijke feestdagen,
met uitzondering van Kerstmis, zou het werk niet on
derbroken moeten worden.
Een nieuw contingent Portugeesche troepen heeft
Lissabon veriaten om het garnizoen op de Kaap-Verdische
eilanden te gaan versterken.
Volgens een bericht uit Tanger is tusschen Mazagan
en Settat een volle autobus van een hellling van 15 me
ter hoogte in een rivier gereden. Zeventien personen kwa
men om het leven, 14 werden gewond. In Galicië in
Noordwest-Spanje. bij Lugo, is een vrachtauto, die men
schen vervoerde, tegen een muur gereden en geheel ver
nield. Negen personen kwamen om het leven, 2 werden
zwaar gewond.
Naar de zender te Boston meldt, is de Oorlogsraad
voor de Zuidzee Woensdag voor het eerst bijeengekomen.
Lord Halifax vertegenwoordigde Engeland, Abbot Austra
lië, Nash Nleuw-Zeeland en Soeng China, terwijl ook
ter voldoening aan de meergenoemde order van
verdachte, namelijk uit zelfverdediging.
Da: het in de gegeven omstandigheden niet on
redelijk gebruik van hun vuurwapenen door de
genoemde bewakers, verband houdende met het ge
drag van één der geïnterneerden, mede tot den
dood van drie anderen, die zich in zijn onmiddel
lijke nabijheid bevonden heeft geleid, is aan een
diep betreurenswaardigen samenloop van omstan
digheden te wijten, waartoe niet in de laatste plaats
de in den trein heerschende duisternis behoort.
Het Hof heeft nog overwogen of tengevolge
van de meergenoemde order van verdachte, welke
opstaan verbood, wellicht verzuimd is aan de ge
troffen slachtoffers hulp te bieden, waardoor hun
leven gered had kunnen worden. Ook deze vraag
heeft het Hof echter ontkennend beantwoord, om
dat, gelijk mede door den getuige-deskundige Man
schot en door getuige Hers, arts te Wassenaar, is
verklaard, onder de gegeven omstandigheden en
bij de onmogelijkheid van eenige verlichting hulp
verleening aan de overigens reeds doodelijk getrof
fenen in elk geval uitgesloten moest worden geacht.
Het Hof is op grond van vorenstaande overwe
gingen van oordeel, dat de dood der vier slacht
offers, welke het beruchte geïntemeerdentransport
van Filmstad naar Amsterdam op den 12en Mei
1940 in de herinnering van velen doet voortleven,
niet te wijten is aan de schuld van verdachte.
Het Fransclie pantserwapen tijdens
den oorlog
Beschuldigingen aan het adres van Blum
VICHY, 1 April. Het D.N.B. meldt: Den
23sten dag van het proces te Riom werd kolonel
Perret als getuige verhoord, die zijn standpunt uit
eenzette ten aanzien van de kwestie van het Fran-
sche pantserwapen en in dit verband bezwarende
verklaringen aflegde voor den beklaagde Blum,
onder wiens regime, naar Perret zeide, de mate-
riaalvervaardiging voor pantserwagens zes maanden
vertraagd werd. Verder gaf kolonel Perret, evenals
de meeste der tot nu verhoorde getuigen, als zijn
meening te kennen dat de inferioriteit en de gebrek
kige ondersteuning van het pantserwapen door de
luchtmacht een der beslissende oorzaken was ge
weest voor de militaire catastrofe van Frankrijk.
Tijdens het tweede deel der zitting legde gene
raal Langois verklaringen af over de 'geestelijke
houding van het Fransche leger. Hij laakte de gerin
ge geestdrift die de Fransche reservisten en re-
cruten aan den dag hadden gelegd. Ook was de
Fransche jeugd beïnvloed door een pers, die voort
durend het leger had bestreden. De beklaagde Da-
ladier protesteerde tegen de verklaringen, omdat zij
een politiek karakter droegen. Het debat daarover
veroorzaakte een incident met den beklaagde Blum,
die opgewonden opstond en den getuige de vraag
stelde, of hij, Blum, bedoeld was met de uitlating
van den getuige, dat eenige vooroorlogsche politici
zich niet als Franschen hadden gedragen.
Ondanks het bezwaar van den president, dat de
getuige niet verplicht was namen té noemen, riep
Léon Blum: „Ik sta er toch op te weten of ik be
doeld ben". Generaal Langois verklaarde daarop
niet in te zien, waarom hij als getuige bepaalde per
sonen met name zou moeten noemen. Hij kon slechts
verklaren, dat al degenen, die zich aan de Vol
kenbondsideeën hadden gewijd, zich niet als
Franschen hadden gedragen.
JUBILEUM J. F. DE NIJS.
Woensdag herdacht de heer J. F. de Nijs, hoofdbe
steller bij het P.T.T.-bedrijf te Haarlem, den dag, dat
hij 40 jaar geleden in dienst trad. Het heeft hem niet
aan belangstelling ontbroken. Tal van schriftelijke
felicitaties en bloemstukken waren binnengekomen.
De jubilaris werd eerst gelukgewenscht door den
heer J. C. Smid, directeur van het Post- en Telegraaf
kantoor; die hem schetste als een zeer verdienstelijk
ambtenaar. Namens het bedrijf overhandigde spreker
de oorkonde; hij bood persoonlijk een fraai boekwerk
aan.
Vervolgens werd het woord gevoerd door den heer
Van Wateren, chef der afdeeling bestelling, die ge
waagde van een voorbeeldige samenwerking.
Namens de huldigingscommissie, bestaande uit de
heeren v. d. Velde, v. Lookeren, Van Wateren en
Flooren, sprak laatstgenoemde namens het P.T.T.-
personeel. Spreker schetste de moeilijke functie van
hoofdbesteller, vooral wat de leiding en controle be
treft. De jubilaris is in zijn werk uitstekend geslaagd.
Hem werden aangeboden bloemen en een gekleurde
ets.
De jubilaris dankte de sprekers
HERHALING VAN „LIEFDESBRIEVEN".
Naar aanleiding van hel groote succes van de eerste
opvoering te Haarlem van Liefdesbrieven, in vijf taferee-
len van Felix Lützkendorf, zal door het Gemeentelijk
Theaterbedrijf Amsterdam, afdeeling Tooneel, Int. Cor
van der Lugt Melsert een herhaling van dit succesblijspel
worden gegeven in den Stadsschouwburg te Haarlem op
Zaterdagavond 4 April om halfacht.
Aanval afgeslagen.
Bijna dagelijks kan men in de dagbladen lezen:
Onder hooge en bloedige verliezen werden de Sovjet-
aanvallen afgeslagen.... Men realiseert het zich nau
welijks onder welke omstandigheden en met welke
offers dit gepaard gaat. Honderden dappere soldaten
van de verbonden legers staan dag en nacht klaar om
de herhaalde uitvallen der Sovjets af te slaan.
Zorgt u er voor dat, wanneer deze helden het slacht
offer worden van hun plicht het hun aan niets ont
breekt. De beste verpleging is nog maar net goed ge
noeg.
Zorgt u er voor dat de Nederlandsche Ambulance
haar taak aan de fronten in het Oosten zoo goed mo
gelijk kan volbrengen. Steunt daarom deze hulpexpe
ditie en stort uw bijdrage op girorekening
8 7 6 0 0.
NEDERLANDSCHE AMBULANCE,
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
Nederlandsch-Indië en Canada vertegenwoordigd waren
Voorts was Hopkins aanwezig. Men neemt aan daj de lei
ding der oorlogspolitiek zal worden overgenomen door
den Oorlogsraad.
Bij besluit van den secr.-gen. van opvoeding, weten
schap en kuituurbescherming is met ingang van 31 Maart
1942 aan mr. J. Linthorst Homan eervol ontslag verleend
als curator van de rijksuniversiteit te Groningen.
Bij besluit van den zelfden secr.-gen. is dr. J. Jong
bloed, thans conservator, benoemd tot gewoon hoog
leeraar in de faculteit der geneeskunde aan de Rijks
universiteit te Utrecht, om onderwijs te geven in de
physïologie.
Woensdag is de 62-jarige landbouwer P. van der Wie
len uit Oss op den onbewaakten overweg aan den Kant
weg aldaar door een losse locomotief gegrepen en op slag
gedood.
Loosdrechfs oudste inwoner. Jan van Loenen, is op
honderdjarigen leeftijd overleden. Hij was op 13 Septem
ber 1941 honderd jaar geworden en bij die gelegenheid
hartelijk door de burgerij gehuldigd.
Arbeidsdienstplicht nader geregeld
Spoedig vereischt voor studenten
en hen die in staatsdienst treden
's-GRAVENHAGE, 1 April De secretaris-generaal
van het departement van algemeene zaken heeft be
treffende den arbeidsdienstphcht het volgende be
paald.
Voor dienstneming in den Nederlandschen Arbeids
dienst worden in de eerste plaats opgeroepen degenen,
die zich daartoe vrijwillig aanmelden, voor zoover zij
nog niet den leeftijd van 24 jaar hebben bereikt. Deze
bepaling en alle andere bepalingen in het besluit, be
halve die, waarbij uitdrukkelijk een andere datum ih
vermeld, treden met ingang van heden in werking.
Met ingang Van 1 Januari 1943 treden in werking
de volgende bepalingen-
„Zij. die in aanmerking wenschen te komen voor
een aanstelling in openbaren dienst of bij het bijzon
der onderwijs, moeten, indien zij den leeftijd van 18
jaren hebben bereikt, hun arbeidsdienstplicht hebben
vervuld. Dit is niet van toepassing op hen, die geboren
zijn vóór 1 Januari 1920.
Zij, die tijdens hun aanstelling in openbaren dienst
of bij het bijzonder onderwijs den leeftijd van 18 jaren
bereiken, moeten op straffe van ontslag binnen een
jaar hun arbeidsdienstplicht hebben vervuld".
Voorts treedt met ingang van 1 September 1942 het
volgende voorschrift in werking:
„Zij, die in eenig studiejaar als student wenschen te
worden ingeschreven of eenig examen wenschen af
te leggen bij een universiteit of hoogeschool, moeten,
indien zij den leeftijd van 18 jaar hebben bereikt vóór
1 Juni voorafgaande aan dat studiejaar, hun arbeids
dienstplicht hebben vervuld".
Deze bepaling is niet van toepassing op hen, die
vóór 1 Januari 1920 geboren zijn en ook niet op hen,
die vóór 1 Januari 1942 zich als student lieten inschrij
ven of al of niet met goed gevolg een examen afleg
den bij een universiteit of hoogeschool.
De secretaris-generaal van het departement van al
gemeene zaken is bevoegd, na overleg met den secre
taris-generaal van het departement van sociale zaken,
personen, die den leeftijd van 18, doch nog niet dien
van 24 jaar hebben bereikt en niet of niet volledig in
een beroep of een bedrijf werkzaam zijn en geen ge
regelde beroeps- of schoolopleiding volgen, tot het
vervullen van hun arbeidsdienstplicht of tot mede
werking aan een onderzoek naar hun geschiktheid
daarvoor, op te roepen.
Hij die aan zoodanige oproeping niet voldoet of niet
meewerkt aan een onderzoek, kan op verzoek van den
commandant van den Ned. Arbeidsdienst, door alU
ambtenaren van rijks- en gemeentepolitie worden aan.
gehouden en naar de plaats, waar de arbeidsdienst mod
worden vervuld of het onderzoek moet worden gehoui
den, worden overgebracht.
Hij kan bovendien worden gestraft met hechten^
van ten hoogste zes maanden of geldboete van te*
hoogste duizend gulden.
De voorgaande bepalingen zijn niet van toepassing op:
a. hen, die op grond van het bepaalde in artikel 7
van de Arbeidsdienstverordening voor het vervullen
van den dienst niet konden worden aangenomen;
b. hen die een werkelijken dienst van ten minste
vier maanden, tijd met verlof doorgebracht medege-
rekend, hebben vervuld als militair, als lid van den
Ned. Opbouwdienst of als vrijwilliger bij de Duitsche
weermacht, de „Waffen-SS" of het Vrijwilligerslegioen
Nederland, tenzij de dienstneming vrijwillig geschiedt;
c. gehuwden, tenzij zij In aanmerking wenschen te
komen voor een aanstelling in openbaren dienst of bij
het bijzonder onderwijs, dan wel als student wenschen
te worden ingeschreven of eenig examen wenschen
af te leggen bij een universiteit of hoogeschool.
In bijzondere gevallen kan door den secretaris-gene
raal van het departement van' algemeene zaken vrij
stelling of uitstel van bovengenoemde vereischten
worden verleend.
Personen, aangesteld in openbaren dienst of bij het
bijzonder onderwijs, die hun arbeidsdienstplicht ver
vullen, worden geacht met verlof te zijn zonder be
houd van bezoldiging. De arbeidsdiensttijd telt ten
volle mede voor recht op vaste aanstelling, voor pe
riodieke salaris- en loonsverhoogingen, bevordering en
pensioen, terwijl pensioenpremie over dien tijd niet
wordt verhaald.
Zij, die hun arbeidsdienstplïcht hebben vervuld,
hebben, in overeenstemming met hun bekwaamheden,
recht op voorrang bij arbeidsbemiddeling in Neder
land, waartoe de gewestelijke arbeidsbureaux hun
medewerking verleenen.
Zij, die thans zijn aangesteld of vóór 1 Januari 1943
aangesteld worden in openbaren dienst of bij het bij
zonder onderwijs, moeten, indien zij den leeftijd van
18, doch niet dien van 22 jaar hebben bereikt en onge
huwd. zijn, op straffe van ontslag, vóór 1 Juli 1944, ge
durende het daartoe door den secretaris-generaal van
het dep. van alg. zaken te bepalen tijdvak, hun ar
beidsdienstplicht hebben vervuld. Ook voor hen gel
den de hierboven genoemde gevallen van niet toe
passing en de mogelijkheid van vrijstelling.
De bepaling, dat voor dienstneming in den Ned.
Arbeidsdienst in de eerste plaats worden opgeroepen
degenen, die zich daarvoor vrijwillig aanmelden, voor
zoover zij nog niet den leeftijd van 24 jaar hebben
bereikt, en eveneens het gestelde, dat deze bepaling
niet van toepassing is op hen die op grond van het
bepaalde in artikel 7 van de arbeidsdienstverordening
voor het vervullen van den dienst niet konden wor
den aangenomen, zijn mede van toepassing op dienst
neming in den Ned. Arbeidsdienst door vrouwelijke
personen.
Overigens kan de secretaris-generaal andere bepa
lingen van dit besluit van- toepassing verklaren op
vrouwelijke personen.
DE ARBEIDSDIENSTPLICHT VOOR
STUDENTEN.
Omtrent de arbeidsdienstplicht voor studenten wordt
nog het volgende medegedeeld.
Vrijgesteld zijn volgens artikel 10 alle ouderejaars.
Daarin ligt natuurlijk niet opgesloten, dat zij zich niet
als vrijwilligers kunnen melden; integendeel, zij zullen
welkom zijn. Dit verdient trouwens alleen al uit over
wegingen van praktisehen aard aanbeveling voor hen,
die geboren zijn na 1 Januari 1920, voorzoover zij van
plan zijn, later een openbaar ambt te bekleeden. Want
alleen in bijzondere gevallen zal hun later van arti
kel 2, betreffende den dienstplicht in verband met het
bekleeden van een functie in openbaren dienst, vrij
stelling worden verleend.
Voor degenen, die het staatsexamen zullen afleggen,
zal een bijzondere regeling worden getroffen, die
waarschijnlijk daarin zal bestaan dat hun uitstel wordt
verleend of dat hun gedurende den dienst een kort
verlof wordt toegestaan, om aan het examen te kun
nen deelnemen.
VOORTAAN GEEN SPORT MEER OP GOEDEN
VRIJDAG.
Het college van gevolmachtigden voor de sport
heeft bepaald, dat met ingang van het jaar 1943
geen sportwedstrijden, sportfeesten of sportde-
monstraties zullen plaats vinden op Goeden Vrij
dag.
Onder de leuze „Schönhelt der Arbeit" zijn in verschillende steden van ons land de
tentoonstellingen geopend van speelgoed, vervaardigd door manschappen van de Dnlt-
echc politiebataljons. In het Rijksmuseum te Amsterdam Is een interessante verzame
ling bijeengebracht. De laatste hand wordt gelegd aan ecu kasteel
Pax-Holland-de Haan-c
l)e Rijkscommissaris dr. Seyss-In quart ontving dezer dagen in tegenwoordigheid va
den boerenleider E. J. Roskam en van Oberregierungsrat Von der Wense, Hauptabtei
lung Emalirung und Landwirtscliaft belm Reichskommissar, den voorzitter der Com
missie ter ondersteuning van de maatregelen, getroffen voor de regeling van de land
bouwproductie. dr. Posthuma. om hem te danken voor zijn werk In het kader van den
Productieslag in Nederland. V. 1. n. r.: de Rijkscommissaris dr. Seyss-Inquart, dr.
Posthuma, en de boerenleider Itoêkam, foto Stapf-Mol-Pax-HolIand-m
Ook het Hollandscl» boerinnetje ontbreekt niet op de tentoonstelling van speelgoed,
vervaardigd door de manschappen van het Duitsche politiebataljon, welke expositie in
het Rijksmuseum te Amsterdam is geopend, Pax-Holland-de Haan-g
