Het fusileeren van de gebroeders van Dijk.
OPTICIEN - STIENS
IN ENKELE REGELS
HOEST
ABDIJSIROOP
mtmim
Dramatische zitting van het vredegerechtshof.
ten der getuigen, verdacht van meineed,
gevankelijk weggeleid.
DEN HAAG, 8 April. In een deel der vorige oplage
is melding gemaakt van den eisch tegen overste H.
Mijsberg. die voor het Vredegereehtshof in Den Haag
heeft terecht gestaan, omdat hij den 12den Mei 1940 te
Dordrecht de gebroeders Van Dijk zou hebben laten
fusileeren-
President van het Hof was mr. dr. Carp. De procu
reur-generaal prof mr. dr Van Genechten heeft 20
jaar gevangenisstraf geëischt. Hieronder volgt een ver
slag der zitting.
GETUIGENVERHOOR.
Als eerste getuige werd de pianostemmer Vugts ge
hoord, die als soldaat het drama van begin tot einde
heeft meegemaakt. Wie intusschen het bevel heeft ge
geven de gebr. Van Dijk bij den overste te brengen,
weet hij niet, evenmin of den slachtoffers bevel was
gegeven zich niet te bewegen noch te spreken. Daar
entegen wist hij zich wel te herinneren, dat aan de
Gebr. Van Dijk geen enkele vraag was gesteld omtrent
het vermeende gebeuren in hun huis. Wel deed het
gerucht de ronde, dat uit hun huis op Nederlandsche
soldaten zou zijn geschoten, maar persoonlijk heeft hy
daarvan niets bemerkt. Alvorens het bevel tot fusilee
ren werd gegeven, zoo deelde hij mede, waren de slacht
offers met hun gezicht naar den muur geplaatst.
Een andere getuige, Sieverding, deelde eveneens
mede, dat de gebr. Van Dijk geen woord hadden geuit
en dat hun geen vraag was gesteld.
Wanneer de verdachte tijdens het verhoor van ge
tuige Sieverding door een interruptie poogt te sugge-
reeren. dat hij wel degelijk vragen tot de gebr. Van
Dijk heeft gericht, laat de president door den griffier
voorlezing doen van zijn verhoor voor den rechter
commissaris. Hieruit blijkt, dat verdachte op weg van
zijn commandopost naar een telefoonpost waar hy ont
boden was. de twee slachtoffers tegen den muur zag
staan met twee soldaten achter hen die hun karabijnen
schietklaar hadden gericht. Hij heeft toen pvraagd:
„Zijn dat die twee kerels die geschoten hebben.
waarop twee soldaten antwoordden (wie weet hy niet
meer): „Ja. dat zijn die verrekte N.S.B.'ers".
Verdachte zegt nu. dat zijn vraag niet direct tot de
soldaten was gericht, maar meer in 't algemeen was
bedoeld. Uit het feit. dat alleen de twee soldaten ant
woord gaven, en de gebr. Van Dijk geen woord te
hunner verdediging aanvoerden, doch m schuldbewuste
houding bleven staan, concludeerde hij dat ze inder
daad schuldig waren en gaf bevel te schieten.
Overste De Haan deelde mede, dat kort na den oorlog
de soldaat Mannessen bij hem op bezoek is geweest,
die hem het drama in Dordrecht had verteld. Toen hy
later, deel uitmakende van een militaire rechtbank,
van deze zaak kennis nam en de namen yan de geba-
Van Dijk las, rekende hij het tot zijn plicht, met de
mededeelingen van Mannessen te voorschijn te komen.
Terstond hierop kwam getuige Mannessen fcelf voor
het hekje. Getuige erkende kort na den oorlog by
overste De Haan te zijn geweest en hem het drama
te hebben verteld. Hij heeft in den middag van 12 Mei
aan de deur van een woning te Dordrecht gestaan, al
waar hem thee werd verstrekt. Vandaar had hij een
onbelemmerd uitzicht op de woning van de gebr. Van
Plotseling werd er enkele malen kort na elkaar ge
vuurd. Hij zag duidelijk dat dit vuren uit een der beide
ramen kwam, die hij onbelemmerd kon zien.
De president: „Denkt u er aan, dat u onder eede
staat. Voor den rechter-commissaris verklaarde u ge
heel Iets anders en uit de foto's blijkt ook, dat u alles
behalve een onbelemmerd uitzicht had. Blijft u er nu
bij, dat uit een der beide ramen van het huis van de
gebr Van Dijk geschoten werd?"
Getuige: „Het is uit het raam geweest, of uit den tuin
voor het huis
Hierna behandelt de president het door get. aan
overste De Haan gedane verhaal, dat op fantasie bleek
te berusten. Get. erkent alles van hooren zeggen te
hebben en niet in het huis te zijn geweest.
President: „Hebt u gehoord, dat overste Mijsberg
aan de gebr. Van Dijk gevraagd heeft of zij schuldig
waren?"
Getuige: „Ja. Tot tweemaal toe heeft de overste ge
vraagd of zij geschoten hebben. De eerste maal werd
geen antwoord gegeven. Op de herhaalde vraag werd
door één van de belde broeders met „ja" geantwoord,
terwijl de ander alleen maar kreunde(groote ver
bazing).
De president (met stemverheffing): „Bedenkt dat u
OOK AAN BRIL-REPARATTES
SCHENKEN WIJ ONZE VOLLE AANDACHT
Gierstraat 27 - Telef. 16764
UITGAAN
Heden DONDERDAG 9 APRIL:
Turnzaal Concertgebouw: Piano-concert Karei de
Jong. 7.30 uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: Snip en Snap in de
revue: „Dat's wat voor u", 7.30 uur.
Frans Hals Theater: „Friedemann Bach", 2.-'*,
6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Brieven aan een onbekende",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De pionier van Oost-Afrika"
(Hans Albers als Carl Peters), 2.30, 6.30 en 8.45
uur.
Palace: „Janssens tegen Peeters", 2.6.30 en
8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
VRIJDAG 10 APRIL.
Gemeente Concertzaal: Volksconcert H.O.V. Ans
Bouter, piano. 7.30 uur.
Bioscopen, nieuw programma.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op Zon
dag) geopend:
Bosch en Vaart-apotheek, Bosch en Vaartstraat
26. Tel. 13290.
H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6, Tel. 10354.
Noorder-Apotheek, Jan Gijzenkade 181, Tel.
23821.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
28197.
HoofdredacteurC. J. van Tilburg, Heemstede
PIv. Hoofdredacteur: G. X. T.eendcrs. Heemstede
Eerste medewerker: F. C. Derks, Haarlem
onder eede staat! Deze verklaring is in geen .enkel op
zicht in overeenstemming met hetgeen u aan overste
De Haan verteld hebt. Bovendien heeft geen enkele
der andere getuigen het gehoord en zelfs de verdachte,
overste Mijsberg zelf, heeft verklaard, dat hij het zelfs
niet noodig vond een zoodanige vraag te stellen!"
Wanneer de getuige nochtans bij zijn verbazingwek
kende verklaring blijft, staat de procureur-generaal op,
en verzoekt het hof een onderzoek ln te stellen naar
de verklaringen van deze getuige. Nadat zijn verkla
ringen door den griffier zijn opgetcekend en door ge
tuige onderteekend, vraagt prof. Van Genechten zijn
onmiddellijke gevangenneming, verdacht van meineed.
Het hof stemt hierin toe, waarna de getuige Mannesseri
gevankelijk wordt weggeleid.
LICHTKOGELS
De weduwe Vermeer kwam vervolgens verklaren,
dat zij reeds 's morgens om half zes in de nabijheid
van het huis van de gebr. Van Dijk had hooren schie
ten. Zij had ook lichtkogels gezien, die in verschillende
kleuren in den tuin van Van Dijk neerdaalden, hoewel
ze van veel verder vandaan kwamen. Welken vorm
deze lichtkogels hadden wist zij niet. Overigens had zij
haar ontdekkingen eerst later alleen aan haar huis-
genooten medegedeeld.
Getuige Breen, reserve le luitenant, was de man, die,
zij het zonder direct bevel daartoe te hebben gehad en
alleen op grond van mededeelingen van twee burgers,
waarvan hij overigens zelfs niet meer wist tot welke
sexe zij behoorden, in het huis van de gebr. Van Dijk
huiszoeking heeft verricht.
De huiszoeking leverde niets op. Slechts werden en
kele bescheiden van de N.S.B. gevonden. Wapens noch
munitie werden aangetroffen. Wel een doosje met
„lichtkogels".
De president: „Daar hebben we nu weer zoo iets,
waarover zoo makkelijk gesproken wordt, alsof niet
het leven van twee menschen ermede gemoeid is ge
weest! Want tusschen lichtkogels en „luftkugeln" Is
een enorm verschil!"
Getuige erkent dat op het doosje „luftkugeln" stond
gedrukt en de twaalf patroontjes die er in zaten in
derdaad van zeer klein kaliber waren. De verdachte
bevestigd dit door als kaliber aan te geven, ongeveer
de maat tusschen een revolverpatroon en de patroon
van een legerpistool. Hij meende echter dat het wel
degelijk patronen waren waarmede lichtsignalen ge
geven konden worden.
Luitenant Van de Valk, heeft de bij de huiszoeking
gevonden bescheiden overgenomen en later de slacht
offers gefouilleerd. Ook dit laatste leverde geen enkele
concrete aantijging op. Niettemin meende hij dat de"
gebr. Van Dijk. gelet op hun N.S.B.-er zijn (één hun
ner was echter een heftig tegenstander') zeer wel tot
hetgeen waarvan zij bij geruchte beschuldigd werden
in staat waren, redenen waarom hij hen weg liet bren
gen naar den commandant, overste Mijsberg.
De kosteres Van der Sijde was de getuige, die ge
tuige Mannessen thee had gegeven: Thans verklaarde
zij, dat laatstgenoemde naar haar, en niet naar het
huis van de gebr. Van Dijk had gekeken toen er
schoten vielen. Het. geluid ging langs haar heen, waar
uit zij afleidde, dat de schoten uit de richting van het
perceel van Van Dijk kwamen.
De president: Het is u toch bekend, nietwaar, dat
u volgens uw eerste verklaring gezien zou hebben,
dat er vanuit één der ramen van het huis geschoten
werd?
Getuige: „Ik kan het niet met zekerheid zeggen en
blijf bij mijn eerste lezing."
Getuige Herwijnen verklaarde aanwezig te zijn ge
weest bij het verstrekken van de thee aan Mannessen.
Toen er geschoten was heeft hij een kleine vuurstraal
en rook opgemerkt, die zoowel uit een der ramen als
wel uit de dichte begroeiing voor het huis afkomstig
kan zijn geweest.
Getuige Busink verklaarde van des morgens vijf uur
af in een perceel tegenover het huis van de gebr. van
Dijk te zijn geweest. Eerst in den middag heeft hij
lichtkogels gezien.
Generaal Seyffardt, militair bijzitter, was van mee
ning dat de get. den afstand tot de plaats vanwaar de
lichtkogels kwamen, onmogelijk heeft kunnen schatten.
HET VERHOOR VAN MEVR. VAN DIJK.
Mevrouw van Dijk, die haar ontroering nauwelijks
meester was, meende dat de gevonden luchtkogeltjes
nergens anders voor bestemd kunnen zijn geweest dan
voor een windbuks, die haar overleden echtgenoot
langen tijd in bezit heeft gehad. Wel heeft zij later in
ouden rommel op zolder een z.g. stakkelllcht gevon
den, waarschijnlijk van de vader van haar man, doch
een getuige-deskundige verklaarde, dat hiermede on
der geen beding lichtsignalen kunnen worden gegeven.
HET VERHOOR VAN VERDACHTE.
Verdachte beriep zich op de per radio overgebrachte
lastgeving van het Nederlandsche opperbevel, volgens
welke alle mannelijke personen boven de zestien jaar,
die uit huizen werden gehaald waaruit werd gescho
ten, zonder vorm van proces moesten worden gefusi-
leerd. Hij erkende echter op de desbetreffende vraag
van den president, dat dan eerst de schuld van de
onder verdenking van schieten staande burgers, moest
worden vastgesteld.
Dit was naar zijn meening hier het geval. Als com
mandant, die bovendien met zijn troepen in gevecht
was gewikkeld, moest hij zonder meer op de rappor
ten van zijn mannen vertrouwen.
Vooral de verklaring van Mannessen, die hij overi
gens nooit gezien had en die niet bij zijn legergroep
behoorde, waren voor hem van doorslaggevende be-
teekenis.
Procureur-gen.: „Houdt u uw verhaal van vanmor
gen over die lichtkogels vol? Ik wil u één ding zeg
gen: U stond in Dordrecht ongetwijfeld in een moei
lijke positie. Over het misdrijf dat u begaan hebt wil
ik mij thans niet uitlaten. Maar denk er om, dat het
de laatste keer is, dat u als man van eer, als oud
officier, de mogelijkheid hebt, althans wat de eer be
treft, ongeschonden hier vandaan te komen. Gevan
genisstraf gaat voprbij; een schending van uw eer
gaat nooit voorbij. Heeft u inderdaad een doosje ge
vonden in dat pakje, waarop stond „Luftkugeln" en
waarin u lichtkogels gevonden zou hebben? Niemand
is er hier in deze zaal die het gelooft!"
Verdachte: Ik weet alleen zeker dat het geen lucht
drukpatroontjes waren: ik heb het slechts vluchtig
bekeken.
Wat mijn daad zelf betreft kan ik slechts zeggen, dat
ik overtuigd was van de schuld van de gebroeders
van Dijk, en door hun te laten fusileeren, mijn plicht
te doen jegens het vaderland."
REQUISITOIR.
Prof. mr. dr. van Gepechten vangt zijn requisitoir
aan met het memoreeren van de tenlastelegging, die
naar zijn meening overtuigend is bewezen, zoodat ver
dachte zal moeten worden veroordeeld. Dit misdrijf is
een van de afzichtelijkste gebeurtenissen die zich in
de oorlogsdagen hebben afgespeeld. In werkelijkheid
Iis er niets gebeurd. Alleen door de systematische op
hitsing, reeds vóór den oorlog door onverantwoorde
lijke personen en kringen die dc macht in handen had
den en nadien lafhartig gevlucht zijn, begonnen, kon
den deze excessen tegen dc nationaal-socialisten voor
komen. Deze ophitsing, die een centrum had in
Dordrecht, zooals wij ook volgende week zullen zien
bij de behandeling van de zaak tegen de moordenaars
overste Mussert. Deze grenzelooze lichtzinnigheid,
waarmede men bereid is geweest wanneer het woord
N.S.B. maar werd uitgesproken, zich alles te veroor
loven, de geniepigheid, waarmede schijnbaar chris
telijke menschen hun haat hebben gelucht door zonder
eenigen grond -de liederlijkste beschuldigingen uit te
spreken, culmineert in dit geval van moord op de
gebroeders van Dijk.
Al is de gang van zaken in elk opzicht niet meer
na te gaan: de roode draad is overal duidelijk zicht
baar. Spr. gaf hierna een overzicht van de gebeurte
nissen van den dag van het drama.
..IK DEK GEEN ONRECHT!"
Daarna zeide de proc.-gen.: Er heeft zich in dit
proces nog een incident voorgedaan. Toen ik tot pro
cureur-generaal bij het hof te Den Haag werd benoemd
en mij de dossiers van deze zaak werden voorgelegd,
bleek mij al spoedig: le. dat de heer van de Valk met
zijn Deutsche Luftkugeln eieren voor zijn geld had ge
kozen en 2e. dat in Dordrecht geruchten liepen, dat
de weduwe van Dijk iets zou hebben weggemaakt.
Ik heb toen geen oogenblik geaarzeld, naar deze fei
ten een zeer streng onderzoek in te stellen. Want zoo
als ik hier sta als verdediger van mijn volksgenooten,
die op de liederlijkste wijze waren beklad en nog
steeds, in het bijzonder van militaire zijde worden be
zwadderd, en ik niet zal rusten voor ik de bedrijvers
daarvan aan de kaak heb gesteld, wensch ik ook geen
ongerechtigheid te dekken en zal ik iederen werkelij-
ken landverrader de straf geven die hem voor zijn ont
zettende misdrijf toekomt., Vandaar dat ik besloten was,
desnoods den heelen dijk te laten afgraven, naar het
weggewerkte voorwerp. Het bleek een stakkellicht te
zijn, waarmede men met den besten wil van de wereld
geen lichtkogel kan afschieten!
Mevrouw van Dijk heeft een dwaasheid begaan. Haar
handelwijze werpt slechts een blik temeer in den af
grond van ellende, dien zij heeft moeten doormaken.
In haar wanhoop heeft zij zich tot een dwaasheid laten
verleiden; ik ben dankbaar t:c hebben kunnen vast
stellen, dat het slechts een dwaasheid was.
Spr. had aanvankelijk niet de maximum-straf willen
eischen, omdat verdachte in de war was gebracht door
een misdadige propaganda en waarachtig niet de
eenige officier was, die zijn zenuwen niet meer de baas
was. en omdat spr. meende, dat verdachte, hoewel hij
uiterst lichtzinnig heeft gehandeld, zijn eer niet had
gekwetst. Het speet spr. oprecht van meening te zijn
veranderd. Hij eischte thans de maximum-straf van
twintig jaren.
HET PLEIDOOI.
Na dit, onder ademlooze stilte aangehoorde requisi
toir. was het woord aan den verdediger van verdachte,
mr. J. H. Rolandus Hagedoorn, die zijn knappe plei
dooi in een zevental punten samenvatte. Achtereen
volgens besprak hij o.a. de situatie in de oorlogsdagen,
de lastgeving van het opperbevel, het zonder vorm
van proces fusileeren, waarvan verschillende voorbeel
den in de oorlogsgeschiedenis te vinden zijn, de vraag
of deze zaak voor het vredegerechtshof behandeld
diende te worden, en dan vooral de houding van de
slachtoffers. Hij noemde deze onlogisch en onverklaar
baar, zulks nog temeer, omdat immers één hunner
verre van een N.S.B.'er te zijn, veeleer een fel tegen
stander van het nationaal-socialisme moest worden
genoemd.
Door zijn deelneming te betuigen met de achterge
bleven weduwe, zou verdachte Mijsberg in feite heb
ben erkend, dat hij onjuist heeft gehandeld, terwijl
hij zelf er van overtuigd is, slechts te hebben gedaan
wat het oogenblik van hem als "officier die in den
strijd gewikkeld was, eischte.
Indien overste Mijsberg schuldig moet worden ge
acht, dan is hij toch nog slechts een schakel in de
keten van schuldigen. Hetzelfde wetsartikel dat de
karabijnschutters die de executie voltrokken, vrijuit
doet gaan, omdat zij slechts een bevel opvolgden, hun
door een meerdere gegeven, is dan ook van toepassing
op overste Mijsberg, die op zijn beurt eveneens een
bevel van zijn meerdere, in casu het opoerbevel, uit
voerde.
Pleiter bracht hulde aan den president, die blijk
heeft gegeven dit proces tot in de kleinste details vol
komen te beheerschen. Vol vertrouwen zeide hij de
uitspraak van het hof tegemoet te zien, die naar zijn
meening geen andere dan een vrijspraak zou kunnen
zijn.
Daarmede zou ook voldaan worden aan den wensch
an de achtergebleven moeder, die met haar mede
familieleden op clementie voor den verdachte heeft
aangedrongen.
Na een korte repliek van prof. van Genechten ver-,
zekerde verdachte nogmaals naar beste weten zijn
plicht te hebben gedaan. Hoewel begaan met het lot
van de achterblijvenden, vermocht hij zijn schuld niet
in te zien.
Het Vredegerechtshof zal Dinsdag 21 April des voor
middags te tien ure uitspraak doen.
LTQyiDATIE VAN BANKEN TE HONGKONG.
HONGKONG 8 April. Vernomen wordt dat het gouver
nement generaal van Hongkong besloten heeft de liquida
tie der banken van vijandelijke landen in de vroegere
Britsche kroonkolonie, welke sinds de Japansche bezet
ting van Hongkong onder de Japansche militaire contróle
staat, in de handen te leggen van de Yokohama Specie
Bank en de Bank van Taiwan. Onder deze liquidatie val
len de volgende banken: De Hongkong Sjanghai Banking
Corporation, de Mercantile Bank of India, de Charter
Bank of India (alle Britsch), de Chase National Bank,
de National City Bank of New York, de Underwriters
Savings Bank for the Far East, de American Express
Banking Corporation (alle Amerikaansch), alsmede de
Nederlandsch-Indlsche Handelsbank en de Nederlandsche
Handel Maatschappij, en tenslotte de Bank voor België.
(A. N. P.)
BCSTUUQDERS VAN v/oeqmjiGEN WELKE
ZlCMMETGFQINGC SNELHEID VOORTBEWEGEN
zjn steeds veqc* icm on aan oe uhep?ste.
l^eCKTLRZ/JDE VAN QE pjJ&AAN TE f^JDEN
Agjr Ov/e\NfeGEN\/ERKFfSp5RE<bEl_!NG
Italiaansch weermachtsbericht.
Vooruitgeschoven Britsche
stellingen in Cyrenaïca
ontruimd.
ROME, 8 April. (Stefani). Het 676e Weer
machtsbericht luidt:
In het Oostelijk deel van Cyrenaïca heeft de vijand
onder den druk van onze afdeelingen enkele voor
uitgeschoven stellingen ontruimd.
Het vlootsteunpunt Alexandrië is in den nacht
van 6 op 7 April door vliegtuigen van de as hevig
aangevallen. Talrijke bommen van het zwaarste
kaliber werden boven het havengebied uitgeworpen
en hebben aanzienlijke schade toegebracht aan de
militaire en industrieele inrichtingen, die herhaal
delijk getroffen en in brand gestoken werden.
Opnieuw werden hevige luchtaanvallen op Malta
ondernomen. Duitsche escadrilles plaatsten tref
fers op werkplaatsen en opslagplaatsen op het eiland
en brachten enkele luchtdoelbatterijen tot zwijgen.
Een torpedojager werd beschadigd.
Bij een vijandelijke luchtaanval op Bengasi wer
den 10 Arabieren gedood of gewond. Een Engelsch
vliegtuig werd door het luchtdoelgeschut va» Derna
bij den in het weermachtsbericht van 7 April ge-
melden aanval neergeschoten. Voorts hebben Duit
sche jagers nog een Engelsch vliegtuig neerge
haald ter hoogte van Kreta. Een onzer vliegtuigen is
niet op zijn steunpunt teruggekeerd.
Het proces te Ankara
Uit Ankara verneemt het A. N. P.: Woensdagmorgen is
het verhoor van de Sovjet Russische beklaagden Pawlof
en Kornilof in het proces wegens den aanslag op Von Pa
pen voortgezet. Pawlof verklaarde te weinig tijd te heb
ben gehad voor de bestudeering van de verklaringen van
Abdoel Rahman Sayman. Hij eischte een schriftelijke ver
taling van de verklaringen in het Russisch en wenschte
op grond hiervan dat het proces zou worden uitgesteld.
Ook de beklaagde Kornilof eischte verdaging van het
proces om dezelfde redenen.
De beklaagde Abdoerxahman zeide nog op een vraag
van den president, wel voor het communisme te hebben
gevoeld, doch niet lid van de partij te zijn geweest. Zoo
wel in Joego Slavië als in Turkije had hij een aantal com
munistische vrienden, met wie hij tezamen z.g. cellen had
gevormd.
Tijdens de middagzitting kwam het veelvuldig tot
woordenwisselingen tusschen de beide Sovjet Russische
beklaagden, Pawlof en Kornilof, en den president en pro-
cureur-genraal.
De beklaagde Pawlof weigerde zijn handteekening te
plaatsen onder het procesverbaal van het verhoor van
Abdoerrahman. De president verklaarde dat indien de on-
derteekening werd geweigerd, het proces daardoor niet in
zijn loop gestoord zou kunnen worden. De procureur-
generaal was van meening dat er geen aanleiding bestond
af te zien van het hooren van de gedagvaarde getuigen
en het proces te verdagen.
Het gerechtshof besloot echter na kort beraad den be
klaagden de verklaringen van Soelleyman en het verloop
van de zitting van Woensdag vertaald ter beschikking te
stellen en het proces tot 15 April des ochtends te ver
dagen.
Lentetijd, schoonmaaktijd
De lente is weer in het land en na een langen, kou
den en donkeren winter wordt allerwege een aanvang
gemaakt met de traditioneele Hollandsche voorjaars
schoonmaak. Oude rommel wordt over boord gewor
pen en weldra blinken de Hollandsche binnenhuisjes
weer, dat het een lust is.
Oude rommel wordt over boord gegooid: werpt ook
uw oude principes nu eens over boord en doe nu eens
eindelijk afstand van het stokpaardje, dat u tot dus
verre bereed. Stem nu eens eindelijk in met degenen,
die beweren, dat het ook uw plicht is te zorgen, dat
ginds aan het Oostfront de gewonden, vriend of vijand,
zoo snel en zoo goed mogelijk geholpen moeten wor
den. Laat al die vooroordeelen nu eens varen en maak
eens groote schoonmaak in uw geweten. Vang deze
nieuwe lente met een goede daad aan en stort een bij
drage op girorekening
8 7 6 0 0
NEDERLANDSCHE AMBULANCE.
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
Het Al-Indische Congres heeft gisteren zijn defini
tieve antwoord aan Cripps meegedeeld, zoo meldt de
„Times". Men meent dat vastgehouden is aan de eerste
beslissing, waarbij de Britsche voorstellen werden afge
wezen.
De voorzitter van den Amerikaanschen oorlogs-
tuigraad, Nelson, heeft volgens een bericht uit de „Nya
Dagligt Allehanda" verklaard dat de Amerikaansche le
vensstandaard waarschijnlijk wel zal dalen, daar vele ge
bruiksvoorwerpen slechts moeilijk verkrijgbaar te stellen
zijn. De komende drie maanden zullen het Amerikaansche
volk moeilijke beperkingsproblemen brengen.
Uit Boedapest: Het M.T.I. maakt bekend dat vijande
lijke agenten hebben gepoogd een grootscheepsche sabo
tagedaad te plegen, waartoe reeds alle toebereidselen
waren getroffen. Deze poging werd verijdeld en de deel
nemers konden worden gearresteerd.
De Japansche ambassadeur te Berlijn, generaal Osjima.
is te Boekarest aangekomen. Na een verblijf van twee
dagen in de Roemeensche hoofdstad zet hy zijn reis voort
naar Sofia, waar hij een ontmoetlnk zal hebben met den
Japanschen ambassadeur te Ankara en den Japanschen
missiechef voor de landen van Zuidoost-Europa.
Het Grieksche schip „Enderani" is bij KanliAda door
den storm op een rots geworpen, waar het in stukken
brak. Het had Grieksche reizigers aan boord. Van de 236
opvarenden konden er 29 worden gered. Het lot der
overigen is nog niet bekend.
De chef van den generalen staf van het Amerikaan
sche leger, generaal Marshall, en de bijzondere gevolmach
tigde van president Roosevelt voor de uitvoering der le
veranties krachtens het leen- en pachtprogram, Harry
Hopkins, zijn te Londen aangekomen.
Uit een pakhuis aan de Rozengracht te Amsterdam
zijn 94 kruiken oude jenever gestolen.
Verleden week werden uit een veem aan de Brou
wersgracht te Amsterdam 30 balen ongebrande koffie-
boonen ontvreemd. Deze booneti zijn thans in een schuur
tje van een winkelier aan de Lijnbaansgracht gevonden.
De winkelier is. verdacht van heling, opgesloten.
Dieven hebben kans gezien ln te breken in de Rem-
brandt-bioscoop te Almelo en zich meester te maken van
een bedrag van ongeveer f 1000.
De Zwolsche politie heeft vier mannen aangehouden,
die zich aan minstens 12 diefstallen zouden hebben schul
dig gemaakt.
De 70-jarige landbouwer H. Overbeek uit Stokkum
is onder Markelo door een op hol geslagen paard omver
geloopen en zeer ernstig gewond.
In Den Haag is van pollliewege tegen hoofdbewoners
van perceelen, die in ernstige mate licht uitstraalden, een
dezer avonden streng opgetreden. Zij zijn een nacht door
de politie vastgehouden en voor acht dagen afgesloten
van den toevoer van electrischen stroom.
Op den Hoenderlooschen weg onder Apeldoorn is een
ti actor met twee aanhangwagens omgeslagen. De inzit
tende heer M. M. G. uit Rheden is aan de opgeloopen ver
wondingen bezweken.
Britsch-Indië voor de beslissing
De onderhandelingen in Britsch-Indië blijven de
aandacht trekken. Volgens hot laatste D N.B.-bericht!
heeft het Congres zijn definitieve antwoord aan Cripps
gezonden. Men meent te welen dat vastgehouden is
aan de eerste beslissing waarbil de voorstellen werden,
afgewezen.
De V.P.B. meldt:
„Gedurende de Paaschdagen is de toestand in;
Britsch-Indië wel zeer critiek geworden en men kan
niet. aannemen, dat Cripps de feestdagen nu bepaald
op een erg aangename en rustige wijze heeft doorge
bracht Hot klassieke bewijs van den ernst der moei-j
lijkheden met Britsch-Indië werd als gewoonlijk weer
geleverd, doordat Roosevelt zich haastte door het
zenden van een persoonlijken aTgezant, Johnson
om in te grijpen. In de praktijk zou deze buitenge
wone gezant zooals de Wilhelmstrasse niet zonder
gevoel voor humor vaststelde wel eens een nieuw
blok aan het been van Cripps kunnen blijken, daar het
den Amerikanen voor een dergelijke delicate, uiterst
moeilijke missie als regel ontbreekt aan de noodige
tact en fijngevoeligheid.
Cripps stelt zijn persconferentie, waarin hij belang
rijke verklaringen inzake de besprekingen met de In
dische leiders wilde afleggen, nog steeds van dag tot
dae uit. Het Britsche oorlogskabinet heeft op Paasch-
maandag nog tot diep in den nacht vergaderd om
Cripps vervolgens in het geheim nieuwe aanwijzin
gen te verstrekken, aanwijzingen, welke naar men in
politieke kringen te Londen geloofde, niets minder
inhielden dan aanneming van de Indische voorstellen.
Wanneer men thans de veronderstelling hoort oppe
ren, dat Cripps in Britsch-Indië stap voor stap wordt
teruggedrongen door de vertegenwoordigers der In
dische volkerenmassa's, die van lieverlede tot natio-
naliteitsbewustzijn zijn ontwaakt, dan zal deze niet
ver bezijden de waarheid zijn. Het is Londen niet;
langer mogelijk de angst voor het ineenstorten van zijn
imperium en het verlies der laatste koloniën te ver
heimelijken en afgezien van een enkele poging om het
oude perfide spel van „Verdeel en h^ersch" nog lan
ger voort te zetten, ten koste van de Britsch-Indische I
millioenenbevolking, schijnt ook in de grijze regee-
ringsgebouwen aan de Theems langzamerhand wel het
besef te moeten ontwaken, dat de wereld zich niet
langer blij laat maken met „blanco chèques", zooals
Ghandhi de Engelsche vrijheidsbeloften noemde.
Tenslotte is het kenteekenend voor de verhouding,
welke er heerscht tusschen de Engelsche autoriteiten
en de Britsch-Indische leiders, dat Cripps van Londen j
naar New Delhi moest komen om een bespreking te
bewerkstelligen tusschen deze leiders en den Brit-
schen militairen opperbevelhebber in Voor-Indië, ge-
neraal Wavell. Naar alle waarschijnlijkheid heeft
Wavell er de aandacht van Nehroe en Azad op geves- I
tigd. hoe hevig de bedreiging van Britsch-Indië door i
Japan wel is. Wanneer een overbevolkt land als J
Britsch-Indië, dat op geen stukken na in zijn eigen 1
levensonderhoud kan voorzien, eenmaal het lijdend 3
voorwerp van een Japanschen aanval en de Japansche
blokkade gaat worden, dan zal het leed voor de In-
dische volkeren inderdaad niet te overzien zijn. Men 1
kan echter moeilijk aannemen dat deze volkeren in
het licht van de feiten en gebeurtenissen nog zullen
gelooven dat generaal Wavell en de Britsche wapenen
hen tegen dat lot kunnen beschermen. Zij zullen eer- 1
der geneigd zijn geloof te hechten aan de roepstem
van den Indischen vrijheidsstrijder Bose en de Japan-
sche bedreiging van Britsch-Indië die alleen be- 1
staat zoolang er nog Engelschen in dat land zijn
zoo kort mogelijk te laten duren.
En onder die omstandigheden zal niet Britsch- 1
Indië, doch Engeland het hoofd moeten buigen, hoe
vreemd zulks den blanken, koloniseerenden volkeren
van het Westen ook moge lijken!" (Nadruk verboden).
„WAT DE ANTI'S ZEGGEN.". 1
's-GRAVENHAGE, 9 April. Hedenavond van
19.1519.30 spreekt Max Blokzijl, via den zender
Hilversum 2, in de serie „Brandende kwesties":
over het onderwerp: „Wat de anti's zeggen".
kinkhoest
slijmhoest
Gebruik toch Abdijsiroop,
die de vastzittende slijm
direct zal doen loskomen,
borst en keel verzacht en
Uw hoest zal doen ophouden.
Vanouds beproefd bij hoest,
griep, bronchitis, asthma.
AKKER's
RADIO PROGRAMMA
VRIJDAG 10 APRIL 194Z.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.15 Gramofoonmuztek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 7.51
Gramofoonmuziek. 8.15 Ochtendgymnastiek. 8.25 Gramo-
foonmuziek. 8.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.45 Gramofoon
muziek. 9.15 Voor de huisvrouw. 9.20 Gramofoonmuziek.
10.00 Amusementsorkest, solisten en Omroep-mannenkoor
(opn.J. 11.00 Voor de kleuters. 11.20 Sylvestre-Trio. 12.00
Orgelconcert en zang. 12.40 Almanak. 12.45 B. N .O,
Nieuws- en economische berichten. 13.00 Productieslag.
13.15 Salonorkest. 14.00 Groninger Orkestvereeniging, so
list en gramofoonmuziek. 16.00 Cyclus „Vier groote zen
delingen". 16.20 Gramofoonmuziek. 16.45 Viool met piano
begeleiding. 17.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en
beursberichten. 17.30 Voor de jeugd. 17.45 Gramofoonmu
ziek. 18 00 Sportwetenswaardigheden. 18.20 Gramofoonmu-
zeik. 18.35 Neerlands stem van hot Oostfront. 18.50 B. N. O.
Nieuwsberichten. 19.00 B. N. O. Leidende staatslieden
schrijven. 19.15 Gramofoonmuziek 19.30 Gerard van Kreve
len en zijn orkest en soliste. Vanaf 20.15 alleen voor de
Radio-Centrales, die over een lijnverbinding met de Stu-
dit beschikken. 20.15 Roemeensch orkest Gregor Serban,
20.45 Luisterspel. 21.00 Salonorkest (opn.). 21.45 B. N. O.
Nieuwsberichten. 22.00 B. N. O. Binnenlandsch economiscö]
praatje. 22.10 Orgelspel (gr.pl.). 22.25 Rococo-octet (opn.).j
22,5524.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.15—8.45 Zie Hilversum I. 8.45 Gramofoonmuziek. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Pianovoordracht. 10.40 We gaan naar
de markt. 11.00 Zang met pianobegeleiding en pianosolo
(opn.). 11.35 Gramofoonmuziek. 12.00 Orkest Malando en
solist. 12.45 B. N. O. Nieuws- en economische berichten.
13.00 Gevarieerd m d"dagprogramma. 15.00 Voor de vrouw.j
15.45 Gramofoonmuziek. 16.00 „Liedjes uit Italië" gramo-
foonplatenprogramma. 16.30 Gramofoonmuziek. 15.45 Voor
de jeugd. 17.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en beurs
berichten. 17.30 Omroeporkest. 18.15 De heeren van der Aa
en Boom, zakenlieden, aan het woord. 18.30 Reportage.j
18.45 Gramofoonmbuziek. 19.00 Musetteorkest en soliste!;
19.30 B. N. O Nieuwsberichten. 19.40 Spiegel van den dag.
19.50 B. N. O. De Jordaner vertelt over sociale nooden.
20.00 B N O Engelsche uitzending: „Hollands political
aspects" (Voor de Radio-Centrales: Gramofoonmuziek.)'
Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Centrales, die over een
lijnverbinding met de Studio beschikken. 20.15 Rotter-
damsch Philharmontsch orkest en soliste. 21.00 Boekbe
spreking. 21.15 Rotterdamsch Orkest en soliste. 21.45 B. N.
O. Nieuwsberichten. 22.00 Gramofoonmuziek. 22.10—22.15
Avondwijding.
Tasa Prlhodft. de beroemde Boheemsche
violist, omtrent wiOU geruchten de ronde
deden, dat lilj zich van hot leven zon
hebben berooid, vertoeft <>P het. oogen
blik le Berlijn. Vnsn l'rlhoda offert een
gave voor het Kr legs Wlntorhllfówerk,
fcchei-l-FoUlnga-Pax Holland-c
Bij den naehtelijkeu Britsehen lucht
aanval op X/ubeck werd ook de in 1173
gebouwde Domkerk onherstelbiuir ver- Haartmwoho Niitreiinm-hank heeft In ham- bijkantoor niJkseU-aatweg 110. 20 haar
noest. Atla nt ie- Hol la n d P. K. Wuntfs- eerste Jeugdspaarbauk geopend. Op pagina 1 van dit blad vindt men daarover nadere
hammer-Pax Holland-c bijzonderheden. (foto Stevens)
Het Molenmuseum te Koog aan de Zaan, waar vele belangwekkende bijzonderheden
omtrent de historie der molens zijn bijeengebracht, is sinds 1 April weer geopend. Een
typisch Zaunscli huisje dient als omlijsting van de interessante verzameling.
Pax Holland-de Haan-o
4
h
C;
4
1,
H
4
gi
v,
G
4
di
Pl
'4
5
G
4
ij
'4
S'
Bi
4
g'
B
4
4
a
V
4
B
4
8]
k
