Haarlem's Dagblad
b'& Swelk
s «tï!^«?^wse" dT£
SlrF?
BEZOEKT DE TENTOONSTELLING „HET DUITSCHE BOEK VAN HEDEN" in de Vleeschhal
haarlemsche rechtbank.
examens
59o JAARGANG No. 18055 x
mtjavo Loorens Coster, M(J. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Boutstraat 93. bUk. Soenda-
pleln 37. Postgiro 38810 Drukkerij: Z. B Spaaroe 12. Telef.
Directie 13082. Bootdred. 15034. Redactie 10600. Orukkerl) 10132,
Administratie 10724, 14825. Soendapletn 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
DONDERDAG 50 APRIL 1942
Abonnement per week 0,2«, per maand 1,15. per kwartaal
3.42, franco per post ƒ3,73, losse nummers S cent. Adverten-
tlfn: I—|j mm. 3,— elke mm. mccr 8,20. Reclames ƒ0,34
per mm. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—13
mm. 0,96, elke mm. meer 0,08. Groentjes 1—9 mm. 45 cent,
elke mm. meer 5 cent bi) contante betaling.
S.choenenbons blijven 2 maanden
geldig
's-GRAVENHAGE, 30 April. De secretaris-
generaal ven handel, nijverheid en scheepvaart
maafct bekend, dat in den vervolge schoenenbon
nen zullen worden uitgereikt met een geldigheids
duur van twee maaVidpn.
In verband hiermede wordt de geldigheidsduur
van de in den loop der maand April uitgereikte
schoenenbonnen, welke gedurende één maand
geldig waren, verlengd met één maand. De in
April uitgereikte bonnen blijven derhalve twee
nTaanden na den daarop vermelden datum van
afgifte geldig. s
Vernietiging van bonnen
's-GRAVENHAGE, 30 April De secretaris
generaal van landbouw en visscherij maakt be
kend, dat na afloop van iedere distributieperiode
van vier weken, dat is dus op het oogenblik, dat
de nieuwe bonkaarten voor voedingsmiddelen in
gebruik worden genomen, alle niet aangewezen
bonnen der oude bonkaarten voor voedingsmid
delen kunnen worden vernietigd. Men houde er
evenwel voor reeds aangewezen bonnen rekening
mede:
1) dat na afloop van iedere distributieperiode
de mogelijkheid bestaat, dat de geldigheidsduur
van bepaalde bonnen wordt verlengd.
2) dat het eveneens kan voorkomen, dat bonnen
bij aanwijzing voor een langer tijdvak dan een
distributieperiode worden geldig verklaard.
In deze beide laatste gevallen moeten de bonnen
uiteraard niet vernietigd worden, aangezien men
ook in de volgende distributieperiode nog de op
deze bonnen verkrijgbaar gestelde artikelen tegen
inwisseling daarvan kan koopen.
Vaste brandstoffen voor koken en
voor genarotoren
BONAANWIJZING.
•s GRAVENHAGE 29 April. De secr.-gen. van handel,
nijverheid en scheepvaart maakt bekend, dat gedurende
het tijdvak van 1 Mei 1942 tot en met 30 April 1943 de
bon ..01 KF" (beige kleur) van de nieuw uitgereikte
kookkaarten voor vaste brandstoffen DZ recht geeft op
het koopen van één eenheid vaste brandstoffen, met
uitzondering van antharciet. Men dient er rekening mede
te houden, dat met de op dezen bon betrokken brandstof
fen tot 15 Juni a.s. moet worden uitgekomen, daar het in
de bedoeling ligt gedurende de zomermaanden voor kook-
doeleinden twee eenheden brandstoffen per drie maan
den beschikbaar te stellen.
Voorts geven gedurende het tijdvak van 1 Mei 1942 tot
en met 31 Mei 1942 de met „generatoranthraciet vijfde
periode" gemerkte bonnen recht op het koopen van één
hectoliter (max. 75 kg.) anthracietnootjes 4 of 5, terwijl
de met ..generatorturf vijfde periode" gemerkte bonnen
gedurende hetzelfde tijdvak recht geven op het koopen
van 50 stuks baggerturf. Zooals reeds eerder bekend is
gemaakt zijn turfcokes niet meer op de bonnen „gene-
ratorantharclet" verkrijgbaar, doch op' vergunningen van
het rijkskolenbureau of de rijksverkeersinspectie. Deze
vergunningen geven recht op het koopen van het op de
vergunning vermelde aantal eenheden turfcokes. Een een
heid turfcokes bedraagt 50 kg.
De distributie van zeep
Nieuwe bon bekend gemaakt. Geldig
heidsduur van de oude bonnen verlengd
's-GRAVENHAGE, 30 April. De sebr.-gen. van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend,
dat de onderstaande bonnen recht geven op de daar
achter vermelde hoeveelheden zep.
Gdurende het tijdvak van 1 Mei tot en met 31 Mei
a.s. geven ae met „Algemeen'293" en de met „J zeep"
gemerkte bonnen van de zeepkaarten, welke aan kin
deren beneden den leeftijd van 8 jaar zijn uitgereikt,
recht op het koopen van:
hetzij 150 gram toiletzeep (samenstelling van na 1
September 1940); hetzij 90 gram huishoudzeep; hetzij
150 gram zachte zeep (samenstelling van-na 1 januari
1941); hetzij 100 gram zachte zeep (samenstelling van
na 31 Augustus 1941); hetzij 250 gram zeeppoeder (sa
menstelling van voor 1 Mei 1942): hetzij 250 gram zeep
poeder (samenstelling van na 1 Mei 1942); hetzij 450
gram waschpoeder.
Nog voorradige stukken huishoudzeep van 120
gram mogen tegen inlevering van één bon worden
uitverkocht.
Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft de met „J-
toiletzeep" gemerkte bon van de zeepkaart, welke is
uitgereikt aan kinderen beneden den leeftijd van 2
jaar, recht op het koopen van 75 gram toiletzeep van
oude samenstelling.'
Zooals bekend, mag waschpoeder uitsluitend aan
V/asscherijen worden afgeleverd, terwijl vloeibare
Shampoo uitsluitend voor kappers "beschikbaar wordt
gesteld, waarbij één rantsoen Shampoo 200 gram be
draagt.
Wasscherijen zijn verplicht voor elke twintig kilo
gram droge, vuile wasch een zeepbon van het publiek
in ontvangst te nemen, voordat zij tot behandeling
van het waschgoed, hetzij ineens, hetzij in gedeelten,
overgaan. Dit voorschrift geldt eveneens voor „wasch-
verzenders", die slechts als tusschenpersoon tusschen
het publiek en de wasscherijen optreden. De wasch
van kantoren, hötels, cafés enz. kan ter behandeling
worden gegeven, zonder dat daarbij bonnen behoeven
te worden afgegeven, voor zoover het betreft hand
doeken. poets- en stofdoeken, servetten e.d. De hier
genoemde uitzonderingen gelden derhalve niet voör
beddegoed van hötels.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat de geldigheids
duur der eveneens tér verkrijging van zeep aange
wezen bonnen „Algemeen 211"; „Algemeen 228", Al
gemeen 272", „G-zeep", „H-zeep", „I-zeep", „G-toilet-
zeep", „H-toiletzeep" en „I-toiletzeep" is verlengd tot
en met 31 Mei a.s.
Gedurende het tijdvak van 1 Mei tot en met 31
Augustus a.s. geeft de met „U" gemerkte bon der tex-
tielkaart DA. welke is uitgereikt aan mannen en jon
gens van 15 jaar en ouder, recht op het koopen van
hetzij 50 gram scheerzeep, hetzij één tube of één pot
scheercrême.
Het is reeds vaak gezegd, maar het kan niet genoeg
worden herhaald distributiebescheiden zijn waarde
papieren. Waardepapieren ontleenen hun waarde aan
de aanwezige dekking en onze distributie-kaarten
maken hierop geen uitzondering. Gelukkig mag wor
den geconstateerd, dat zij tot nog toe steeds „gehono
reerd" konden worden; d.w.z. dat inderdaad datgene
waar zij recht op gaven ook verkrijgbaar was. Een
buitenstaander kan zich echter nauwelijk voorstellen
hoeveel moeite het met zich brengt te zorgen dat de
vereischte „dekking" steeds overal tijdig voorhanden
is. Wie daar even over nadenkt moet echer wel be
seffen, dat het niet te verwonderen is. dat er zich zoo
nu en dan moeilijkheden voordoen, bijv. tengevolge
van transport-moeilijkheden door een langdurige vorst
periode zooals wij die dezen winter hebben beleefd.
Het is dan een enkele maal noodig. dat de geldig
heidsduur van bepaalde bonnen verlengd moet wor
den of dat een gedane belofte niet zoo spoedig kan
worden ingelost als men verwacht had.
Zoo is dat thans het geval bij de distributie van
zeep en zeepproducten: er zijn nog velen die zeep-
bonnen in hun bezit hébben, die in Februari reeds
geldig waren, doch waarop zij geen zeep konden
koopen.
Ter geruststelling wordt van officieele zijde mede
gedeeld. dat op alle zeepbonnen die op het oogenblik
ieldig zijn, t.w. no. 211, 228 en 272 tegen zeep of zeep-
rroducten zeep zal kunnen worden gekocht. Wel moet
ierbij worden opgemerkt dat men genoegen zal moe
ten nemen met hetgeen de winkelier voorhanden
heeft, vooral huishoudzeep is schaarsch Het is dus
niet uitgesloten, dat b.v. met toiletzeep of zeeppoeder
genoegen genomen moet worden. Nochtans kan er op
worden gerekend, dat in ieder geval op elk van de
hierboven genoemde bonnen geleverd zal kunnen
worden. Men beware daarom de nog-in bezit zijnde
bonnen zorgvuldig!
Honden, en kattenbrood
's-GRAVENHAGE7 30 April. Het rijksbureau voor
de voedselvoorziening in oorlogstijd maakt bekend,
dat" voor de periode van 1 tot en met 31 Mei 1942 op
bon no 5 van de nieuwe voederkaarten yoor honden
dezelfde hoeveelheden hondenbrood verkrijgbaar wor
den gesteld als" voor de afgeloopen periode.
Op bon no. 5 van de voederkaart voor hondehbrood
groep K) wordt voor dezelfde periode IV2 K-G katten
brood verkrijgbaar gesteld.
Na 30 Afcril 1942 zijn de bonnen no. 4 van boven
bedoelde kaarten ongeldig: zij mogen dan niet meer
worden aangenomen.
Het Bron-water uit de
Haarlemmermeer
voorde^e'idfn" naaf Haari^rT"
de gemeenteTaadmvanAHaaVljemSt 5° Jaar geleden dat
aan de Maatschappij tot exo ver,ecnde
bronnen tot het leggen der e Va1 s,aa!water-
het staalwater uitde broïnon ,V°°i het leidpn var.
meer naar het in erfpacht af^c,'n de Ha"lemmer-
Frederikspark te Haariem. afgestane terrein in het
bedroe?fa335h000PwaarïaS'ïoórr8" -deze onderneming
hif&yJfavsps.rjj'- -«■
deff. van welke verwachting badplaats zóu wor-
Trih<" klC""
want de leening die" d°e" on'de?"' ,eleu"'<41lng.
het werk te kunnen uit,™™ Cmini! tiitschrwf orn
volteekend. Maar de enthöusTa.tm aa"vanI<e"ik niet
?teh met sfsehrikken m °"i slaa.d "01 p,a" Ilet«"
wTaSfiTSte^ '°Ch
denig. van het BrongebSlw^heri"®6 !ijdensgeschie-
Men weet dat het einde was a|Klnerm5 brengen.
vrijgekomen grond het «braak zoodat op den
worden. De gebouwd kon
evenwel nog steedsS»tottSï?^ee.n?older wordt
der jaren is wel gebifS dat 'n den lo°P
goede kwaliteit is 4 bronwater van zeer
Directeur Haarlemsche
Strafgevangenis
De heer J de t Vert"kt 1 Mci naar Rotterdam
directeur van de s"?a%evanBenift°V1f bef 1939 als
zaam is, gaat 1 Mei naar RnHwda aariem werk-
eens ,5e functie van dirl?teur d^ cT' T daar ^en-
aanvaarden. De heer S^ strafgevangenis te
Huis van Bewaring te Utrecht i'c*ur van het
benoemd. utrecht, is als zijn opvolger
De rijtijden van de tram
Zouut r',brcid'nt v"tnoedcIijk na 14 Juni
jaar de rijTifdei,2 vïn dïTzh T M/rt" vp,rleden
zomer verlengd tot half twaalf'Lc ged^rende den
14 Jum er dus een hïït na
De lijn Heemstede—Soendaplein
DeNZH VCrbullrinS avonddienst
soendapiein, 1, Heemstede.
teekent. met fringe verbetering be-
DIEFSTAL VAN KIPPEN.
lnmehadfenimtneenetuninejfalfré beW-1? u." Haar"
buit verkocht. Tegen ieder van Ler hadden ze de
dtfdiger d VaT**!lis*^De^ve?!
cleméntie aan daar de vprdni'Kt ^lem op
stal onder invloed
Uitspraken Haarlemsche Rechtbank
1™.V°toopmfrvgeroo?S5td!i Vï ,ecn Haar"
mt een pakhuis in de HelnibAefeJeg^ad lëstS'
tot 8 ënaanden'1^ gevangenisstraf ver" d|n !jPopman
huis ga'ën dehBakeëiSrffMhtTSjdi™ pal'"
wS°ltUl0 Zij
len waren opgeslagen werd mT» levensmidde-
genisstraf gevonnist fFic^.-^ maanden gevan-
Tenslotte we?den eèn 3 maanden).
koopman uit Haarlem gevonniS nuf -Vwer en een
Tegen "don Ub ïaMeJ èesffi. 'Uin 500
eisihf?nfeïenCdee„efcrao7WaS 10 '"aanden ge-
strat. Zij werden beidën^Ol 5 2cvan«nis-
straf veroordeeld. maanden gevangenis-
Uitreiking distributie-bescheiden
te Haarlem
VRIJDAG DE LETTÉRS E EN G
ters E en G. vryctag i Mei de beurt aan de let-
van Boekhoven; cand c heer E- H-
J. Kahmann en d°e h4r*e„ T"a'"g ft', M"
j E- Buikema en T P p d Berg.
derd tot doctor in de" geneêskundë Bev°r-
Het verband tussehen het pD ""^thrift
van de voeding en dSt va? "tonüne A-gehalte
J M. Jansen (Amsterdam! ff en l"t mej.
F. K. Verhoeff MMoeemT ™l7°r'Sr? M
Geslaagd artsex. Ie eed niï A Walburgh.
M'yoo^" êj-iESnrii!1 v:
de Bruyn en G A. IV. VersS' MitnUj; H"
Het oiondeiu^ëeditiot11 van ht'. S' TE J ARI.EM
gem. H B. s. A te Haarlem to S eindexamen van de
13. 15. 36. 18. is. 20 Mei. E"hf"!c,Pn gmrden op 12
In de staatscourant van 28 An5f5™En ONDEI"nJZER.
genomen omtrent het examen Md5m5»frl"den °P"
m "diensh'^lh ^-ërd^vgnëjorgen n^^^n
gecomplimenteerd door ziin onmfdd i-m6 d'rectie
a:e hem het gebruikelijke JÜLw' d?''ll|ken chef.
met oorkonde overhandigde Ook de° eeff en,vc,1.°Dbe
zich niet onbetuigd Het verrW. l j s lleten
dag mocht de fubUaris S ?edec1It? van den
doorbrengen. huisehjken kring
OM DSECIUPPEi?v¥N^,E, aDp1?SAM"OEN-
Maandagavond i i werriJ-I k 1942.
strijden in het clublokS de?°H^gfn°enlde wed"
dub. bdvenzaal restauïam MtrnSkl G™?6 £an,'"
Voë?5SSbDpe Gr°0,e Markl
J Oudhof Jr., H Berghuis"woft rp,T]'e hle' H
Aebe de Jong wint van J R qw. nT J' Boerkoel;
Eijk, wint van K. Oln H vV i1' Jl' :- J' P' van
G. Amelung Jr.; y Horiti-? win* ^mt van Ph
Mooij G. A. Ottoiini afgëbroken- W O. rerkhoï: B
Meure afgebroken; Ymf dë rem®' "S_P H
^i^kSasïf ^Neëlë' J" H
Goede. misseeuw remise met W. de
Welke bonnen zijn thans geldig
Van 26 April tot en met 2 Mei:
22A Brood 4 rants. - _„KoL-
22B Brood V2 raots. Brood gobak
22A Vleesch 1 rants. Vleesch of
22B Vleesch rants. vleeschwaren
22A Aardappelen l"ë K G. Aardappelen
22B Aardappelen Vi> K G. Aardappelen
Van 19 April t'm 16 Mei:
279 Algemeen 1 K.G. Suiker
280 Algemeen 500 gr. Jam
277. 281, 285, 289
Algemeen 1 rants. Bloem, brood of gebak
4-09. 4-10 Res. 250 gr. Rijst
283 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
284 Algemeen 250 gr. Gort
287 Algemeen 100 gr. Vermicelli of maïzena
278. 282, 286. 290.
294 Algemeen 100 gr. Kaas
21A t'm 24A Melk 3V2 L. Melk
21B t/m 24B Melk l-A L.Melk
Van 26 Maart tot en met'ï MeTï
3-04 of 4-04 Res. 400 gr. Sinaasappelen
Van 26 April t'm 16 Mei:
3-12 en 4-12 Res. 400 gr. Sinaasappelen
Van 30 April tot en met 8 Mei'
23 Boter 125 gr. Boter
23 Vet 125 gr. Boter zonder reductie
of margarine of 100 gr.
vet (voor zoover voor
radig).
Van 19 April t'm 13 Juni:
288 Algemeen 250 gr Koffiesurrogaat
Bijzondere rantsoenen:
Van 19 April t/m 16 Mci:
291 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Lente aan het Oostelijk front. Regelmatig moeten de
loopgraven, waarin het dooiwater binnendringt, wor
den lecggeschept.
Hoffmann-Stapf-P.K. Schürer-Pax Holland-m.
Sonatenavond
De violist Chris van uer Glas en zijn echtgenoote,
de pianiste Pie van der Glas-Boosraan vertolkten
Woensdagavond in de bovenzaal van het Gem, Concert
gebouw voer een vrij groot aantal belangstellenden
drie Sonates en een Sonatine voor viool en piano.
Het werd weliswaar geen avond, rijk aan groote span
ningen en diepe gemoedsberoeringen de aard der
gespeelde werken gaf ook weinig aanleiding daartoe-]
maar toch een, die door het correcte en consciën
tieuze musiceeren aangename indrukken kon nala
ten. Aan de acoustische factoren der bovenzaal mqg
het wel toegeschreven worden dat de vleugeltoon
meerendeels domineerde. Toch schijnt het mij toe,
dat bescheidener toongeving der pianiste in begelei
dingsfiguren als die in het Andante van Mozart's
Sonate K.V. 296 aan het klankevenwicht ten goede
gekomen zou zijn en dat zij enkele deelen van
Veracini's Sonate wel wat al te „pootig" aanpakte.
(De uitwerking der becijferde bas in deze Sonate liet
talrijke parallelgangen hooren, die niet door den
beugel van strenge harmonische regels konden).
Schubert's A dur-Sonate op. 62 verschaft door de
schoone melodieën en de geniale overgangen een ver-
•ukking aan oor en geest; de Weensche sfeer van
enkele gedeelten had nog in wat wiegender beweging
dan de concertgevers deden tot uiting mogen komen.
Een noviteit was de Sonatine in a kl. t. van Louis
Somer. Ik herinner me, dat Somer destijds een be
gaafd vioolleerling van het Amst. Conservatorium
was; hij blijkt ook een begaafd componist te zijn. Voor
beide instrumenten is de Sonatine goed, bijwijlen
zelfs brillant geschreven. De klankcombinaties er
doen soms aan Debussy denken, het rythme van het
3de deel aan het Scherzo van Brahms' Klavierkwartet
op. 34. Elk deel op zich zelf heeft een tekort aan
innerlijke spanning: het lijkt musiceeren zonder be
paald floel, maar de klank bekoort veelal en de
structuur van het Allegro molto is knap. speciaal wat
den terugkeer naar het hoofdthema betreft.
K. DE JONG.
Groote brand op Zeeburg
Werkplaatsen van het A.G.W.O. in de
ascta gelegd
AMSTERDAM, 29 April. Een groote brand
heeft vanmiddag de werkplaatsen van het Amster-
damsche Genootschap voor Werkverschaffing aan
Onvolwaardigen (A.G.W.O.), gelegen aan den Zee-
irgerdijk 209211, volkomen jn de asch gelegd.
Het was tegen 2 uur vanmiddag, dat de brand
weer de melding kreeg, dat in genoemde werk
plaatsen, gevestigd in twee voormalige "tijdelijke
schoolgebouwen, brand was ontstaan en met het
oog op de zeer brandbare huisvesting houtbouw;,
met rieten daken werd het alarm „groote brand"
gegeven, dat. helaas, reeds spoedig volkomen ge
grond bleek te zijn. Ternauwernood konden de aan
wezigen ongeveer veertig man het veege lijf
rdrden en zelfs hun kleeding moesten zii ten deele
achterlaten.
Het geheele complex van de A.G.W.O. over een
lengte van meer dan 100 meter werd een prooi
lier vlammen. Ook de belendene woonhuizen
werden aangetast. Deze waren inmiddels zoo goed
als ontruimd. zoodat de vlammen hier mireier
voedsel vonden en het ten slotte tegen de water
massa's moesten afleggen, niet echter, dan nadat
twee zolderverdiepingen nog ten offer waren ge
vallen.
Een oogenblik dreigde het vuur nog over te slaan
naar de overzijde van de straat, doch dank zij de
activiteit van de brandweer kon een begin van brand
daar worden gebluscht. Ook de manschappen van
de Duitsche militaire brandweer hebben zich bij
het ontruimingswerk verdienstelijk gemaakt.
De zeer aanzienlijke schade voor het A.G.W.O.
wordt door verzekering geliekt.
Arbeiders en kantoorbedienden,
schenkt bier aandacht aan
Wanneer de beschikbare arbeid juist verdeeld
wordt, kan iedereen werk vinden. Het verwis
selen van betrekking in de bedrijven heeft ten
doel, dat werklooze arbeiders met veel kinderen
en oudere Nederlanders in het arbeidsproces
worden opgenomen. Wanneer daartoe van jonge
en krachtige menschen eens geverfd wordt arbeid
in Duitschland te verrichten, is dat dan on
rechtvaardig? Wees eerlijk, Jioe denk je daarover?
Reichsarbeitsdienst en Nederlandsche
Arbeidsdienst
's-GRAVENHAGE. 30 April. Op grond van artikel
13 der arbeidsdienstverordening en in overeenstemming
met de par. 2 en 3 der verordening nr. 3/1M0 van den
Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche ge
bied wordt bepaald:
Art. 1 De met toestemming van den commandant
van den Nederlandschen arbeidsdienst bij den Reichs
arbeitsdienst doorgebrachte diensttijd telt voor de toe
passing van het arbeidsdienstpüchtbesluit ten volle
mede ais diensttijd, doorgebracht bij den Nederland
schen Arbeidsdienst.
Art 2. Dit besluit treedt in werking op den dag van
zyn afkondiging.
's-Gravenhage, 29 April 1942. -
De wnd. secretaris-generaal van het
departement van algemeeije zaken,
w.g. SCHRIEKE.
Het rustieke Salland lokt
den vacantieganger
Een land tusschen rivier en heuvels
DEVENTER April. Hoog, in zijn statige
thiek. met zijn koepel en kroon naar de wolken gehe
ven, verrijst de Lebuinus-toren boven de oude stad
Deventer, boven den IJsel. waarin zich het breede
front van huizen weerspiegelt. Lager spitsen de twee
torens van de Bergkerk omhoog, de kerk op den
vluchtheuvel aan de rivier. Men ziet het aan het ge
heele silhouet, dat daar een koopstad- ligt, die eens
de machtige stapelplaats en markt was tusschen Hol
land en Hannover. Ook uit Vlaanderen, uit Gelre. uit
Friesland kwamen er de kooplieden ter jaarmarkt.
Deventer bloeide, zijn burgers war on gezien. De
stoffelijke rijkdommen waren groot, doch kunsten en
wetenschappen bleven niet achter. Geert Groote vorm
de hier in de 14de eeuw zijn vermaard geworden ka
pittel der moderne devotie, dat de grondslag is ge
worden van vele kloosters en fraterhuizen.
Bouwmeesters schiepen in de 17e eeuw de gebouwen
met de fraaie renaissancegevels. die nog de trots der
stad zijn; Revius dichtte ?r zijn vrome meditaties.
Gerard ter Borgh, die vele Zuidelijke landen bezocht,
gaf in zijn deftige portretten en figuren de statige
levenshouding, waaraan Spaansche invloed niet vreemd
was.
Deventer leeft thans in energieken arbeid, in han
del, in nijverheid, in oud en modern bedrijf, doch de
stad leeft ook in herinnering aan haar groot en rijk
verleden.
Daar zijn de kerk van St. Lebuinus en de Bergkerk,
het huis „Di drie vergulden herinck", de Waag. het
voormalige Landshuis, de poort der Doopsgezinde
kerk, 't Brouwershuis, alle voorbeelden van rijke
bouwkunst. Hun schoonheid is van buitenaf,
straat en plein, tè bewonderen, doch de toerist moet
verder gaan en achter het schoone uiterlijk nog an
dere schoonheden ontdekken: de Imposante Romaan-
sche cryptain St. Lebuinus. de muurschilderingen met
het beeld van St. Olof de schutspatroon der Deven
ter schippers die naar Noorwegen voeren en handel
dreven in stokvisch de merkwaardige grafsteenen
en muurschilderingen in de Bergkerk, het kapitale
doek met de deftige magistraat der stad door Gerard
ter Borgh, dit kostbare bezit van het stadhuis, het
museum „De Waag", waarbinnen heel het leven yan
het burgerdom der stede te reconstrueeren is.
Men vindt er de eerste rijwielen, zooals deze eens
door de straten ratelden. Men ziet er de antieke keu
ken met de keur van koper en tin. Er is bijeen ver
zameld al wat den Deventenaar van nut was van zijn
geboorte tot zijn dood, als ..de koperen luehte" de
doodenlantaérn werd uitgehangen. En de antieke
schouwen, de fraaie schepenstoelen, de gebeeldhouw
de kasten, zii getuigen van de macht en voorspoed der
keizerlijke vrije Hanzestad en van den schoonheidit
zin harer magistraten. Deventer beheerseht het Sal-
landsche gebied, dat Oostelijk begrensd wordt door
de heuvelreeks van Holtensche en Hellendoornsche
bergen en Westelijk door den schilderachtigen IJsel-
stroom, welks bochten en begroeiingen zooveel afwis
seling brengen in het landschap.
In het Geldersche, ten Zuiden van Deventer, ligt
aan den linkeroever hef kasteel Nijenbeek, en van
daar boven de glinsterende rivier doemt in het blauwe
waas de Lebuinus op. Aan de overzijde lokken de bos-
schen van Gorssel en het Joppe. In Salland. aan den
oever van de Schipbeek, ligt het landelijke Bathmen.
met mooie landwegen en boerderijen, akkers met hout
gewas omzoomd, tot de vlakte vervloeiende uitloopers
der Twentsche heuvels, het Langenbergerveld, het
Traasterveld. Veel ouds is In dit dorpje gebleven, de
eendenkooi, en de oude ketk met goedbewaarde muur
schilderingen. Nooraelijk van Deventer ligt verscho
len achter boomen, begroeid met klimop het oude
dorpskerkje van Diepenveen, eens de kapel van een
klooster uit den tijd van Geert Groote En dit is het
opmerkeliiko van deze geheele streek: overal door
kruisen landelijke wegen het landschap: zij brengen
den toerist in contact met den eenvoud, de intimiiteit
het ongekunstelde van land en leven.
In alle richtingen treffen wij in Salland de rustieke
schoonheid aan. in de richting Olst. dat daar ook zoo
schilderachtig aan den IJsel gelegen is. in de richting
Raaltc waar de Schoonheeterheide zich uitstrekt, in
de richting Holten, waar de omtrekken van den Hol-
terberg de horizon donker begrenzen en het dorp met
zijn kerk en molen idvllisch tegen de helling gelecen
is. in de richting Lochem en Markelo. *vaar de Schip
beek door de Larensche heide stroomt en waar veler-
leid flora vonden wij er niet in den nazomer de
blauwe gentianen, zonnedauw, waterbezie en in den
vollen zomer orchideeën tot excursies nooden.
In Deventer de historische merkwaardigheden lee-
ren kennen, daarna de stad uit en Salland in.
Omtrent de vele mogelijkheden, die deze streek
biedt, zal het Nederlandsche V V V.-wezen den toerist
gaarne inlichïen.
DE A.S. FILMTEEKENAARS.
De tentoonstelling van werkstukken, die zijn inge
leverd tijdens den wedstrijd, die verleden week in de
le H B S. A te Haarlem is gehouden en naar aaftlei-
ding waarvan 30 jongelui zijn aangewezen, om een
leergang voor filmteekenaar te volgen, is hedenavond
van 7 tot half tien te bezichtigen in genoemd school
gebouw aan de Zijlvest, ingang Raaks.
Engelsclio vliegtuigen boven
Denemarken
Eén toestel neergeschoten
KOPENHAGEN. 30 April. (D.NB) Van de
Engelsche vliegtuigen, die in den nacht van Woens
dag op Donderdag boven Denemarken zijn versche
nen, heeft naar Ritzau meldt, m Noord-Sleeswijk
een tweemotorige* mach ine een noodlanding moeten
maken, terwijl een tweede toestel werd neergescho
ten. Naar verder verluidt, is een lid der bemanning
an den Engelschen viermotorigen bommenwer
per. die in den nacht van Zaterdag op Zonl5ag ten
zuiden van Tingleff is neergestort, in het zieken
huis te Tondern aan zijn verwondingen bezweken.
Japanners bezetten Kotabato op
Mindanao
MANILLA, 29 April (Domei). Het Jajütnsche
hoofdkwartier op de Philippijnen heeft bekend ge
maakt dat Japansche strijdkrachten vandaag ge
land zijn te Kotabato op Mindanao en kort daarop
deze plaats geheel hebben bezet.
De strijd in Birma
STOCKHOLM, 30 April (A.N.P.) De ernst
van den tóesrand in Birma, zoo wordt in een Reuter-
bericht uit Tsjoengking gezegd, blijkt uit het
Chineesche legerbericht van Woensdagavond. Hier
in wordt gezegd dat Japansche troepen, die na een
omtrekkende beweging langs de Oostelijke Chi
neesche flank snel naar het Noorden oprukken en
probeeren Hsipaw in te nemen om zoodoende den
spoorweg tusschen Mandalay en Lasjio af te kunnen
snijden. Dinsdagochtend de voorsteden van Nieuw-
Lasjio en Manmang, een stad ten Zuid-Oosten van
Hsipaw hebben bereikt. Hoewel nog geen bijzon
derheden ontvangen zijn, is het duidelijk dat de
bezetting van Hsipaw door de Japanners ernstige
gevolgen met zich zal meebrengen.
Vruchtelooze aanvallen der
bolsjewisten aan het
Noordelijk front.
Talrijke branden en ontploffingen
te York.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER. 29 April.
(D.N B.) Het opperbevel der weermacht maakt be
kend
In het gebied van de Zwarte Zee. en de Zee van
Azof werden doeltreffende luchtaanvallen op haven
werken en schepen der bolsjewisten ondernomen.
In den middensector van het Oostelijk front herhaal
de de vijand op enkele piaatsen zijn vruchtelooze aan
vallen. In den Noordelijken frontsector werden eigen
plaatselijke aanvals- en stormtroepacties met
'uitgevoerd. Bij het opruimen van een vijandelijK
bruggèhoofd door een Duitsche infanteriedivisie ver
loor de tegenstander 1400 dooden, 6 pantserwagens,
9 kanonnen en talrijke andere wapens. In Lapland
sloegen Duitsche en Finsche troepen verscheidene
vijandelijke aanvallen af.
Aan het IJszcefront schoten Duitsche jagers zonder
eigen verliezen 15 vijandelijke vliegtuigen neer, waar
onder 14 van het type Hurricane.
In Noord-Afrika werd in het gebied ten Zuidoosten
van Mekili een Britsche uitval afgeslagen. Doeltref
fende luchtaanvallen waren gericht tegen Britscne
tentenkampen en cpnccntraties van automobielen
nabij Tobroek, alsmede tegen militaire werken van
het Britsche vlootstcunpunt Alexandrië.
Sterke formaties gevechtsvliegtuigen zetten het
bombardement van militaire installaties op het eiland
Malta voort.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen overdag
werfinstallaties op het eiland Wight en spoorwegdoe
len aan de Engelsche Zuidkust met bommen en boord-
wapens aan Boven de Kanaalkust schoten Duitsche
jagers uit sterke formatiesBritsche jagers zonder
eigen verliezen 6 vijandelijke vliegtuigen neer-
Als vergelding voor de Britsche luchtaanvallen op
woonwijken in Duitsche steden vielen formaties
vechtsvliegtuigcn in den nacht van 28 op 29 April de
Engelsche stad York aan Talrijke groote en kleinere
branden alsmede ontploffingen toonden de groote uit
werking van den aanval.
Britsche bommenwerpers vielen in den afgeloopen
nacht het Noord-Duitsche kustgebied aan. De aanval
was vooral tegen de stad Kiel gericht. De burgerbe
volking leed verliezen. Woonhuizen, ziekenhuizen en
cuitureele monumenten werden verwoest of bescha
digd. Elf der aanvallende bommenwerpers werden
neergeschoten bovendien verloor de vijand er drie bij
een nachtelijken aanval op do Noorsche kust.
De eerste luitenant Eckardt behaalde zijn 14e tot
16e nachtelijke overwinning met eeri jachtvliegtuig.
Norwich opnieuw gebombardeerd.
Sterke Duitsche gevechtsformaties
opereerden boven de stad.
BERLIJN, 30*April (D.N.B.) Als vergelding voor
den Brilsehen luchtaanval op de burgerbevolking van
Kiel, hebben, naar het D.N.B. van militaire zijde ver
neemt. sterke formaties Duitsche gevechtsvliegtuigen
in den nacht van 29 op 30 April de Engelsche stad
Norwich met zeer groote uitwerking van brand- en
brisantbommen aangevallen. Alle Duitsche vliegtuigen
keerden onbeschadigd op hun steunpunten terug.
Associated Press meldt uit Londen dat de Duitsche
luchtmacht in hel kader van haar vergeldingsaanval-
len in den nacht van Woensdag op Donderdag en
Donderdagochtend vroeg een stad in Oost-Engeland
heeft aangevallen.
Van Britsche zijtje wordt de aanval „zwaar ge
noemd. Over den oipvang van de aangerichte schade
en hel aantal slachtoffers zijn nog geen berichten
ontvangen, doch de plaatselijke brandweerformaties
zijn gedwongen geweest uit de omliggende gebieden
om hulp te .ragen. VRRKEhJMNGSVt.ttCHTEN
BOVEN ENGELAND.
BERLIJN, 30 April (D.N.B.) Duitsche M-
vechtsvliegtuigen hebben, naar van militaire zijde
wordt medegedeeld, in den loop van «isteren en
den afgeloopen nacht uitgebreide verkenningsvluch
ten boven het Britsche eiland ondernomen O.m.
konden de Duitsche vliegtuigen waardevolle op
namen maken van Norwich en York. Deze foto s
doen zien hoe b\iitengewoon het effect is ge
weest van de Duitsche vergeldingsaanvallen op deze
steden. ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DE
BEZETTE GEBIEDEN IN HET WESTEN.
BERLIJN. 30 April (D.N.B.) Van militaire zijde
verluidt het volgende: De Britsche mchtmacht heeft
in den nacht van 29 op 30 April geen aanvallen gedaan
opxhet Duitsche rijksgebied Bij nachtelijke vluchten
boven de bezette gebieden in ,het Westen en bij het
naderen van de Duitsche kust werden, volgens de tot
dusver ontvangen rapporten, twee Britsche bommen
werpers neergeschoten.
Proclamatie van den Japansclien
opperbevelhebber in Ned.-Ihdië
TOKIO. 29 April (D.N.B.) Naar aanleiding
van den verjaardag van den Tenno heeft de op
perbevelhebber van het Japansche expeditieleger
in Nederlandsch-Indië. generaal Imamoera, een
proclamatie uitgevaardigd, waarin het volgende
wordt medegedeeld:
De gezinnen van Indonesiërs, die aan Japansche
zijde in den strijd vielen, zullen steun ontvangen.
Er zullen godsdienstplechtigheden worden ge.nou-
den ter herdenking van de Indonesische met-strij
ders, die tijdens de kortstondige vijandelijkheden
werden gedood.
Inboorlingen, die bereid ziin, in samenwerking
met de Japanners mede te helpen aan het vestigen
van een nieuwe orde. zullen gelegenheid krugen
hun krachten te ontplooien. De beschikbare
zeikenhuizen in Indonesië zullen voortaan ook
voor de inheemsche bevolking open staan. Het aan
tal Indonesische volksscholen zal worden uitgebreid
De plaatsnamen, die aan het vroegere Nederlandsche
bewind herinneren, worden gewijzigd.
Laval's onderhoud met Leabv
Fransche regeeringschef zette zijn
standpunt nopens de internationale
vraagstukken uiteen
VICHY. 29 April. (D.N.B.) Nader verluidt om
trent het onderhoud, dat het hoofd der regeering.
Laval, heeft gehad met den Amcrikaanschen ambassa
deur. Leahy, dat eerstgenoemde zijn politiek stand
punt nopens de huidige internationale vraagstukken
heeft uiteengezet.
Laval stelde er daarbij "prijs op aan Leahy mee. te
deelen dat hij onvoorwaardelijk aan de overwinning
van Duitschland gelooft en dat hij daarom politieke
samenwerking met Duitschland onmisbaar acht. zoo
als hij zulks reeds gedurende zijn geheele politieke
loopbaan heeft gedaan.
Voorts heeft Laval den Amerikaanschen ambassa
deur onder het oog gebracht dat een overwinning der
vijanden van Duitschland de komst van het bolsje
wisme over geheel Europa zou beteekenen en dat
Frankrijk derhalve de noodige voorzorgen hiertegen
moet nemen.
Omtrent de verschillende Amerikaansche inbreuken
op het Fransche Imperium zou Laval hebben opge
merkt dat Frankrijk zijn koloniale rijk zal verdedigen
op alle punten, waar het over de vereischte middelen
beschikt
Bovendien zou Laval hebben gewezen op het op
treden der Fransche emigranten en yan een reexs
loden die slechts streven naar vertroebeling van de
Amerikaansch-Fransche betrekkingen. Volgens Laval
zijn zij ten deele aansprakelijk voor de onvriendelijke
houding der Amerikaansche regeering jegens Frankrijk
VERDUISTEREN
van 21.03 tot 6.11
Maan 30 April op 20.31 (VJVJ.). 1 Mei onder 6.55
