Haarlem's Dagblad
BEZOEKT DE TENTOONSTELLING „HET DUITSCHE BOEK VAN HEDEN" in de Vleeschhal
59© JAARGANG Ne. 18055
Uitgave Louren? Coster, M(). v. Courant-Uitgaven en Algera.
DrukkerU N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bUk. Soenda-
plelD 37. Postgiro 38810. OrukkerU: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600. DrukkerU 10132.
Administratie 10724, 14825. SoendaplelD 12230.
Dlrecteurj P. W. PEEREBOOM
DONDERDAG 50 APRIL 1942
Abonnement per week 0.2S, per maand 1,13, per kwartaal
3,42, franco per post ƒ3,73, losse nummers 6 cent. Adverten-
Ufn: 1—15 mm. 3.— elke mm. meer ƒ0,20. Reclames ƒ0,34
per mm. ConU-acttarlevcn op aanvraag. Vraag en aanbod 1—12
mm. 0,96. elke mm. meer 0,08. Groentjes 1—9 mm. 45 cent,
elke mm. meer 5 cent bU contante betaling.
Schoenen!)ons blijven 2 maanden
geldig
's-GRAVENHAGE, 30 April. De secretaris
generaal van handel, nijverheid en scheepvaart
maakt bekend, dat in den vervolge schoenenbon
nen zullen worden uitgereikt met een geldigheids
duur van twee maanden.
In verband hiermede wordt de geldigheidsduur
van de in den loop der maand April uitgereikte
schoenenbonnen, welke gedurende één maand
geldig waren, verlengd met één maand.. De in
April uitgereikte bonnen blijven derhalve twee
maanden na den daarop vermelden datum van
afgifte geldig-
Vernietiging van bonnen
's-GRAVENHAGE, 30 April De secretaris
generaal van landbouw, en visscherij maakt be
kend, dat na afloop van iedere distributieperiode
van vier weken, dat is dus op het oogenblik, dat
de nieuwe bonkaarten voor voedingsmiddelen in
gebruik worden genomen, alle niet aangewezen
bonnen der oude bonkaarten voor voedingsmid
delen kunnen worden vernietigd. Men faoude er
evenwel voor reeds aangewezen bonnen rekening
mede:
1) dat na afloop van iedere distributieperiode
de mogelijkheid bestaat, dat de geldigheidsduur
van bepaalde bonnen wordt verlengd.
2) dat het eveneens kan voorkomen, dat bonnen
bij aanwijzing voor een langer tijdvak dan een
distributieperiode worden geldig verklaard.
In deze beide laatste gevallen moeten de bonnen
uiteraard niet vernietigd worden, aangezien mén
ook in de volgende distributieperiode nog de op
deze bonnen verkrijgbaar gestelde artikelen tegen
rvan kan k
inwisseling daarvan
i koopen.
Vaste brandstoffen voor koken en
voor genarotoren
BONAANWIJZING.
's GRAVENHAGE 29 April. De secr.-gen. van handel,
nijverheid en scheepvaart maakt bekend, dat gedurende
het tijdvak van 1 Mei 1942 tot en met 30 April 1943 de
bon .,01 KF" (beige kleur) van de rueuw uitgereikte
kookkaarten voor vaste brandstoffen DZ recht geeft op
het koopen van één eenheid vaste brandstoffen, met
uitzondering van antharciet. Men dient er rekening mede
te houden, dat met de op dezen bon betrokken brandstof
fen tot 15 Juni a.s. moet worden uitgekomen, daar het In
de bedoeling ligt gedurende de zomermaanden voor kook-
doeleinden twee eenheden brandstoffen per drie maan
den beschikbaar te stellen.
Voorts geven gedurende het tijdvak van 1 Mei 1942 tot
en met 31 Mei 1942 de met „gengratoranthraclet vijfde
periode" gemerkte bonnen recht op het koopen van één
hectoliter (max. 75 kg.) anthracietnootjes 4 of 5, terwijl
de met „generatorturf vijfde periode" gemerkte bonnen
gedurende hetzelfde tijdvak recht geven op het koopen
van 50 stuks baggerturf. Zooals reeds eerder bekend is
gemaakt zijn turfcokes niet meer op de bonnen „gene-
ratorantharclet" verkrijgbaar, doch op vergunningen van
het rijkskolenbureau of de rijksverkeersinspectie. Deze
vergunningen geven recht op het koopen van het op de
vergunning vermelde aantal eenheden turfcokes. Een een
heid turfcokes. bedraagt 50 kg.
Dc distributie van zeep
Nieuwe bon bekend gemaakt. Geldig
heidsduur van de oude bonnen verlengd
's-GRAVENHAGE, 30 April. De secr.-gen. van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend,
dat de onderstaande bonnen recht geven op de daar
achter vermelde hoeveelheden zep.
Gdurende het tijdvak van 1 Mei tot en met 31 Mei
a.s. geven de met „Algemeen 293" en de met „J zeep"
gemerkte bonnen van de zeepkaarten, welke aan kin
deren beneden den leeftijd van 8 jaar zijn uitgereikt,
recht op het koopen van:
hetzij 150 gram toiletzeep (samenstelling van na 1
September 1940); hetzij 90 gram huishoudzeep; hetzij
150 gram zachte zeep (samenstelling van na 1 januari
1941); hetzij 100 gram zachte zeep (samenstelling van
na 31 Augustus 1941); hetzij 250 gram zeeppoeder (sa
menstelling van voor 1 Mei J>942); hetzij 250 gram zeep
poeder (samenstelling van /na 1 Mei 1942); hetzij 450
gram waschpoeder.
Nog voorradige stukken huishoudzeep van 120
gram mogen tegen inlevering van één bon worden
uitverkocht.
Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft de met ',,J-
tóiletzeep" gemerkte bon van de zeepkaart. welke is
uitgereikt aan kinderen beneden den leeftijd van 2
jaar, recht op het koopen van 75 gram toiletzeep van
oude samenstelling.
Zooals bekend, mag waschpoeder uitsluitend aan
wasscherijen t worden afgeleverd, terwijl vloeibare
Shampoo uitsluitend .voor kappers beschikbaar wordt
gesteld, waarbij één rantsoen Shampoo 200 gram be
draagt.
Wasscherijen zijn verplicht voor elke twintig kilo
gram droge, vuile wasch een zeepbon van het publiek
in ontvangst, te nemen, voordat zij tot behandeling
van het waschgoed, hetzij ineens, hetzij in gedeelten,
overgaan. Dit voorschrift geldt eveneens voor „wasch-
verzenders", die slechts als tusschenpersoon tusschen
het publiek en de wasscherijen optreden. De wasch
van kantoren, hötels, cafés enz. kan ter behandeling
worden gegeven, zonder dat daarbij bonnen behoeven
tc worden afgegeven, voor zoover het betreft hand
doeken, poets- en stofdoeken, servetten e.d. De hier
genoemde uitzonderingen gelden derhalve niet voor
beddegoed van hötels.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat de geldigheids
duur der eveneens ter verkrijging van zeep aange
wezen bonnen „Algemeen 211"; „Algemeen 228", Al
gemeen 272", „G-zeep", „H-zeep", „I-zeep", „G-toilet-
zeep", „H-toiletzeep" en „I-toiletzeep" is verlengd tot
en met 31 Mei a.s.
Gedurende het tijdvak van 1 Mei fot en met 31
Augustus a.s. geeft de met „U" gemerkte bon der tex-
tieiksart DA, welke is uitgereikt aan mannen en jon
gens van 15 jaar en ouder, recht ot> het koopen van
hetzij 50 gram scheerzeep, hetzij één tube of één pot
scheercrême.
Het is reeds vaak gezegd, maar het kan niet genoeg
worden herhaald distributiebescheiden zijn waarde
papieren. Waardepapieren ontleenen hun waarde aan
de aanwezige dekking en onze distributie-kaarten
maken hierop geen uitzondering. Gelukkig mag wor
den geconstateerd, dat zij tot nog toe steeds .„gehono
reerd" konden worden; d.w.z. dat inderdaad datgene
waar zij recht op gaven ook verkrijgbaar was. Een
buitenstaander kan zich echter nauwelijk voorstellen
hoeveel moeite het met zich brengt te zorgen dat de
vereischte „dekking" steeds overal tijdig voorhanden
is. Wie daar even over nadenkt moet echer wet be
seffen, dat het niet te verwonderen is. dat er zich zoo
nu en dan moeilijkheden voordoen, bijv. tengevolge
van transport-moeilijkheden door een langdurige vorst
periode zooals wij die dezen winter hebben beleefd.
Het ls dan een enkele maal noodig, dat de geldig
heidsduur van bepaalde bonnen verlengd moet wor
den of dat een gedane belofte niet zoo spoedig kan
worden ingelost als men verwacht had-
Zoo is dat thans het geval bij de distributie van
zeep en zeepproductener zijn nog velen die zeep
tonnen in hun bezit hebben, die in Februari reeds
geldig waren, doch waarop zij geen zeep bonden
koopen.
Ter geruststelling wordt van officieele zijde mede
gedeeld. dat op alle zeepbonnen die op het oogenblik
geldig zijn, t.w. no. 211. 228 en 272 tegen zeep of zeep
producten zeep zal kunnen worden gekocht. Wel moet
hierbij worden opgemerkt dat men genoegen zal moe
ten nemen met hetgeen de winkelier voorhanden
heeft, vooral huishoudzeep is schaarsch. Het is dus
niet uitgesloten, dat b.v. met toiletzeep of zeeppoeder
genoegen genomen moet worden. piochtans kan er op
worden gerekend, dat in leder geval op elk van de
hierboven genoemde bonnen geleverd zal kunnen
worden. Men beware daarom de nog in bezit zijnde
bonnen zorgvuldig!
Honden, en kattenbrood
's-GRAVENHAGE. 30 April. Het rijksbureau voor
dc voedselvoorziening in oorlogstijd maakt bekend,
dat voor de periode van 1 tot en met 31 Mei 1942 op
bon no. 5 van de nieuyje voederkaarten voor honden
dezelfde hoeveelheden hondenbrood verkrijgbaar wor
den gesteld als voor de afgeloopen periode.
Dp bon no. 5 van de voederkaart voor hondenbrood
groep K) wordt voor dezelfde periode IV2 K.G katten
brood verkrijgbaar gesteld.
Na 30 April 1942 zijn de bonnen no. 4 van boven
bedoelde kaarten ongeldig: zij mogen dan niet meer
worden aangenomen.
Het Bron-water uit de
Haarlemmermeer
50 jaar geleden werd de concessie gegeven
voor de leiding naar Haarlem
Hm is thans (einde April) juist 50 jaar geleden dat
de «gemeenteraad van Haarlem concessie verleende
aan de Maatschappij tot exploitatie van Staalwater-
bronnen tot het leggen der buizen voor het leiden van
het staalwater uit de bronnen in de Haarlemmer
meer naar het in erfpacht afgestane terrein in het
Frederikspark te Haarlem
Het maatschappelijk kapitaal van deze onderneming
bedroeg f 335.000, waarvan voorloopig geplaatst werd
f 200.000 in stukken van f 1000, f 500 en f 250.
Dat was het begin van de lange lijdensgeschiedenis
van het Brongebouw. Het wekken van de verwachting
dat Haarlem een druk bezochte badplaats zou wor
den. van welke verwachting evenwel nooit het klein
ste gedeelte in vervulling gegaan is.
Trouwens het begon al met een teleurstelling,
want de leening die de onderneming uitschreef om
het werk te kunnen uitvoeren werd aanvankelijk niet
volteekend. Maar de enthousiasten voor het plan lieten
zich niet afschrikken en zij slaagden er tenslotte toch
in het benoodigde geld bijeen te brengen.
Wij zullen nu niet opnieuw de lange lijdensgeschie
denis, van het Brongebouw in herinnering brengen.
Men weet dat het einde was afbraak zoodat op den
vrijgekomen grond het Sportfondsenbad gebouwd kon
worden. De bron in den Haarlemmermeerpolder wordt
evenwel nog steeds ge6xploiteerd, want in den loop
der jaren is wel gebleken dat dit bronwater van zeer
goede kwaliteit is.
Directeur Haarlemsche
Straf gevangenis
Vertrekt 1 Mei naar Rotterdam
De heer J. de Jonge, die sinds November 1939 als
directeur vón de Strafgevangenis te Haarlem werk
zaam is, gaat 1 Mei naar Rotterdam, om daar even
eens Ide functie van directeur der strafgevangenis te
aanvaarden. De heer J. Hoogland, directeur van het
Huis van Bewaring te Utrecht, is als zijn opvolger
benoemd.
De rijtijden van de tram
Uitbreiding vermoedelijk na 14 Juni
Zooals men zich herinneren zal zijn verleden
jaar de rijtijden van de N.Z.H.T.M. gedurende den
zomer verlengd tot half twaalf des avonds, op welk
tijdstip de trams in de remise moesten zijn.
Naar wij vernemen, zal deze uitbreiding, onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden, ook dit jaar
weer plaats hebben. Verwacht mag worden, dat na
14 Juni er dus een half uurtje bijkomt.
De lijn Heemstede—Soendaplein
Verbetering van den avonddienst
De N.Z.H.TH.M. onderhoudt op lijn 1, Heemstede-
Soendaplein, des avonds na 7 uur een tien minuten-
dienst.
Met ingang van Zondag zal in plaats van dezen
dienst na zevenen om de 7V2 minuut gereden
worden, hetgeen een niet geringe Verbetering bg-
teekent.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
DIEFSTAL VAN KIPPEN.
Een electricien en een reiziger, beiden uit Haar
lem hadden uit een tuin van een villa te Bloe-
mendaal 12 witte leghorns gestolen, nadat ze de
kippen eerst geslacht hadden. Later hadden ze de
buit verkocht. Tegen ieder van hen vorderde de
Officier acht maanden gevangenisstraf. De ver
dediger mr. S. C. v. d. Wal, drang met klem op
clementie aan daar de verdachten tijderib den dief
stal onder invloed van sterken drank verkeerden.
Uitspraken Haarlemsche Rechtbank
Tot 10 maanden gevangenisstraf werd een Haar
lemsche koopman veroordeeld, die 7 balen suiker
uit een pakhuis in de Helmbrekerssteeg had gesto
len.
Wegens heling werd een broer van den koopman
tot 8 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Een jaar gevangenisstraf had de Officier geëischt
tegen een branidstoffenbewerker en een stoker, die
een groote hoeveelheid levensmiddelen uit een pak
huis aan de Bakenessergracht hadden gestolen. Zij
werden tot 1 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Een bloemenkoopman bij wien de levensmidde
len waren opgeslagen werd met 8 maanden gevan
genisstraf gevonnist. (Eisch: 1 jaar en 3 maanden).
Tenslotte werden een scheepsbouwer en een
koopman uit Haarlem gevonnist die uit een tuin 500
kilo brandhout hadden gestolen.
Tegen den scheepsbouwer was 10 maanden ge-
eischt en tegen den koopman 7 maanden gevangenis
straf. Zij werden beiden tpt 5 maanden gevangenis
straf veroordeeld.
Uitreiking: distributie-bescheiden
te Haarlem
VRIJDAG DE LETTERS E EN G.
Voor de uitreiking van de nieuwe distributiebeschei
den is het morgen, Vrijdag 1 Mei de beurt aan de let
ters E en G.
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Geslaagd aan de Gem. Universiteit van Amster
dam canö. ex. wis- en natuurkunde (D) N. Schim
mel.Bevorderd tot apotheker de dames C. G.
v. d. Vorm, M. C. E. Scheffener. M. J. Balder en
de heeren J. R. Cals. E. D. A. Sindram en M. V.
Redert. Geslaagd doet. ex. Entgelsch de heer E. H.
van Boekhoven; cand.ex. rechten: mej J. M.
J. Kahmann en de heeren V. A. G. v. d. Berg.
H. E. Buikema en T. P. P. Kalkhoven. Bevor
derd tot doctor in de geneeskunde, op proefschrift
„Het verband tusschen het vitamine A-gehalte
van de voeding en dat van lever en bloed": mej.
J. M. Jansen (Amsterdam). Bevorderd tot arts:
W. F. K. Verhoeff. M. Moerman en L. P. Walburgh.
Geslaagd artsex. Ie eed.: mej. A. C. C. v. d. Toorn,
mej. E. W. A. A Toben en J. J. J. v. d. Griek en
M. Young. Gesl. doet. ex. geneeskunde: J. H. N.
de Bruyn en G. A. W. Verspijck Mijnssen.
EINDEXAMEN H. B. S. A TE HAARI.EM.
Het mondelinge gedeelte van het eindexamen van de
gem. H. B. S. A te Haarlem zal gehouden worden op 12
13. 15. 16. 18. 19. 20 en 21 Mei.
EXAMEN ONDERWIJZER.
In de Staatscourant van 28 April zijn bijzonderheden op
genomen omtrent het examen voor onderwijzer.
JUBILEUM BIJ DE SPOORWEGEN.
Heden is de heer M. Sunter. onderbaas aan de
Centrale Werkplaats der Nederlandsche Spoorwe
gen te Haarlem, 25 jaar bij deze maatschappij
in dienst. Hij werd vahmorgen namens de directie
gecomplimenteerd door zijn onmiddellijke» chef,
die hem het gebruikelijke geschenk onder enveloppe
met oorkonde overhandigde. Ook de collega's lieten
zich niet onbetuigd. Het verdere gedeelte van den
dag mocht de jubilaris in den huiselijken kring
doorbrengen.
OM DE PERSOONLIJKE DAMKAMPIOEN
SCHAPPEN VAN HAARLEM 1942.
Maandagavond j.l. werden bovengenoemde wed
strijden in het clublokaal der Haarlemsche Dam
club, bovenzaal restaurant Munniks, Groote Markt
10, voortgezet. De uitslagen luiden:
Hoofdklasse: P. L. Schriinemakers remise met H.
J. Oudhof Jr.: H. Berghuis wint van J. Boerkoel;
Aebe de Jong wint van J B. Sluiter Jr.: J. P. van
Eijk wint van K Olij: H. v. d. Linden wint van Ph.
G. Amelung Jr.: Y. Horjus wint van C. Berkhout: B.
Mooij—G. A. Ottolini afgebroken: W. de JongP. H
Meure afgebroken; Yme de Jong remise met J. H.
Meure: A. F. van Leuffen wint van J. Neele.
Eerste klasse: I. Risseeuw remise met W. de
Goede.
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 26 April tot en met 2 Mei:
(Uan'S/ Brood O. gebak
22A Vleesch 1 rants. Vleesch of
22B Vleesch V* rants. vleeschwaren
22A Aardappelen lfó K.G. Aardappelen
22B Aardappelen Vz K.G. Aardappelen
Van 19 April t/m 16 Mei:
279 Algemeen 1 K.G. Suiker
280 Algemeen 500 gr. Jam
277. 281. 285. 289
Algemeen 1 rants. Bloem, brood of gebak
4-09, 4-10 Res. 250 gr. Rijst
283 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
284 Algemeen 250 gr. Gort
287 Algemeen 100 gr. Vermicelli of maïzena
278. 282. 286, 290,
294 Algemeen 100 gr. Kaas
21A t/m 24A Melk 3V? L. Melk
21B t/m 24B,*Ielk 1% L. Melk
Van 26 Maart tot cn met 2 Mei:
3-04 of 4-04 Res. 400 gr. Sinaasappelen
Van ,26 April t/m 16 Mei:
3-12 en 4-12 Res. 400 gr. Sinaasappelen
Van 30 April tot cn met 8 Mei:
23 Boter 125 gr. Boter
23 Vet 125 gr. Boter zonder reductie
of margarine of 100 gr.
vet (voor zoover^voor
radig).
Van 19 April t-'m 13 Juni:
288 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
Bijzondere rantsoenen:
Van 19 April t/m 16 Mei:
291 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Lente aan het Oostelijk front. Regelmatig moeten de
loopgraven, waarin het dooiwater binnendringt, wor
den Iceggeschept.
Hoffmann-Stapf-P.K. Schürer-Pax Holland-m.
Sonatenavond
De violist Chris van der Glas en zijn echtgenoote,
de pianiste Pie van der Glas-Boosman vertolkten
Woensdagavond in de bovenzaal van het Gem. Concert
gebouw voor een vrij groot aantal belangstellenden
drie Sonates en een Sonatine voor viool en piano.
Het werd weliswaar geen avond, rijk aan groote span
ningen en diepe gemoedsberoeringen de aard der
gespeelde werken gaf 09k weinig aanleiding daartoe
maar toch een, die door het correcte en consciën
tieuze musiceeren aangename indrukken kon nala
ten. Aan de acoustische factoren der bovenzaal mag
het wel toegeschreven worden dat de vleugeltoon
meerendeels domineerde. Toch schijnt het mij toe,
dat bescheidener toongeving der pianiste in begelei
dingsfiguren als die in het Andante van Mozart's
Sonate K.V. 296 aan het klankevenwicht ten goede
gekomen zou zijn en dat zij enkele deelen van
Veracini's Sonate wel wat al te „pootig" aanpakte.
(De uitwerking der becijferde bas in deze Sonate liet
talrijke parallelgangen hooren, die niet door den
beugel van strenge harmonische regels konden).
Schubert's A dur-Sonate op. 62 verschaft door de
schoone melodieën en de geniale overgangen een ver
rukking aan oor en geest; de Weensche sfeer van
enkele gedeelten had nog in wat wiegender beweging
dan de concertgevers deden tot uiting mogen komen.
Een noviteit was de Sonatine in a kl. t. van Louis
Somer. Ik herinner me. dat' Somer destijds een be
gaafd vioolleerling van het Amst. Conservatorium
was; hij blijkt ook een begaafd componist te zijn. Voor
beide instrumenten is de Sonatine goed, bijwijlen
zelfs brillant geschreven. De klankcombinaties er in
doen soms aan Debussy denken, het rythme van het
3de deel aan het Scherzo van Brahms' Klavierkwartet
op. 34. Elk deel op zich zelf heeft een tekort aan
innerlijke spanning: het lijkt musiceeren zonder be
paald doel. maar de klank bekoort veelal en de
structuur van het Allegro molto is knap, speciaal wat
den terugkeer naar het hoofdthema betreft.
K. DE JONG.
Tiroolc brand op Zeeburg
Werkplaatsen van het A.G.W.O. in de
asch gelegd
AMSTERDAM, 29 April. Een groote brand
heeft vanmiddag de werkplaatsen van het Amster-
damsche Genootschap voor Werkverschaffing aan
Onvolwaardigen (A.G.W.O.), gelegen aan den Zee-
burgerdijk 209211, volkomen in de asch gelegd.
Het was tegen 2 uur vanmiddag, dat de brand
weer de melding kreeg, dat in genoemde werk
plaatsen. gevestigd in twee voormalige tijdelijke
schoolgebouwen, brand was ontstaan en met het
oog op de zeer brandbare huisvesting houtbouw,
met rieten ddken werd het alarm „groote brand"
gegeven, dat, helaas, reeds spoedig volkomen ge
grond bleek te zijn. Ternauwernood konden de aan
wezigen ongeveer veertig man het veege lijf
rörden en zelfs hun kleeding moesten zij ten deele
achterlaten.
Het geheele complex van de A.G.W.O. over een
lengte van meer dan 100 meter werd een prooi
tier vlammen. Ook de belendene woonhuizen
werden aangetast. Deze waren inmiddels zoo goed
als ontruimd. zoodat de vlammen hier mirtder
voedsel vonden en het ten slotte tegen de water
massa's moesten afleggen, niet echter, dan nadat
twee zolderverdiepingen nog ten offer waren ge
vallen.
Een oogenblik dreigde het vuur nog over te slaan
naar de overzijde van de straat, tioch dank zij de
activiteit van de brandweer kon een begin van brand
daar worden gebluscht. Ook de manschappen van
de Duitsche militaire brandweer hebben zich bij
het ontruimingswerk verdienstelijk gemaakt.
De zeer aanzienlijke schade voor het A.G.W.O.
wordt door verzekering gefiekt.
Arbeiders en kantoorbedienden,
schenkt liier aandacht aan
Wanneer de beschikbare arbeid juist verdeeld
wondt, kan iedereen wérk vinden. Het verwis
selen van betrekking in de bedrijven heeft ten
doel. dat werklooze arbeiders met veel kinderen
en oudere Nederlanders in het arbeidsproces
w,orden opgenomen. Wanneer daartoe van jonge
en krachtige menschen eens gevergd wordt arbeid
in Duitschland te verrichten, is dat dan on
rechtvaardig? Wees eerlijk, hoe denk je daarover?
Reichsarbeitsclienst en Nederlandsche
Arbeidsdienst
's-GRAVENHAGE, 30 April. Op grond van artikel
13 der arbeidsdienstverordening en in overeenstemming
met de par. 2 en 3 der verordening nr. 3/1940 van den
Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche ge
bied wordt bepaald:
Art. 1 De met toestemming van den commandant
van den Nederlandschen arbeidsdienst bij den Rclchs-
af-beitsdienst doorgebrachte diensttijd telt voor de toe
passing van het arbeidsdienstplichtbesluit ten volle
mede als diensttijd, doorgebracht bij den Nedej-land-
schen Arbeidsdienst.
Art. 2. Dit besluit treedt in werking op den dag van
zijn afkondiging.
's-Gravenhage, 29 April 1942
De wnd. secretaris-generaal van het
departement van algemeene zaken,
w.g. SCHR1EKE.
Het rustieke Salland lokt
den vacantieganger
Een land tusschen rivier en heuvels
DEVENTER April. Hoog, in zijn statige gö-
thiek, met zijn koepel en kroon naar de wolken gehe
ven. verrijst de Lebu.nus-toren boven de oude stad
Deventer, boven den IJsel. waarin zich het breede
front van huizen weerspiegelt. Lager spitsen de twee
torens van de Bergkerk omhoog, de kerk op den
vluchtheuvel aan de rivier. Men ziet het aan het ge
heele silhouet, dat daar een koopstad ligt, die eens
de machtige stapelplaats en markt was tusschen Hol
land en Hannover. Ook uit Vlaanderen, uit Gelre, uit
Friesland kwamen er de kooplieden ter jaarmarkt.
Deventer bloeide, zijn burgers waren gezien. De
stoffelijke rijkdommen waren groot, doch kunsten en
wetenschappen bleven niet achter. Geert Groote vorm
de hier in de 14d,e eeuw zijn vermaard geworden ka
pittel der moderne devotie, dat de grondslag is ge
worden van vele kloosters en fraterhuizen.
Bouwmeesters schiepen in de 17e eeuw de gebouwen
met de fraaie renaissancegevels. die n<)g de trots der
stad zijn: Revius dichtte er zijn vrome meditaties,
Gerard ter Borgh. die vele Zuidelijke landen bezocht,
gaf in zijn deftige portretten en figuren de statige
levenshouding, waaraan Spaansche invloed niet vreemd
Deventer leeft thans in energieken arbeid, in han
del. in nijverheid, in oud en modern bedrijf, doch de
stad leeft ook in herinnering aan haar groot en rijk
verleden.
Daar zijn de kerk van St. Lebuinus en de Bergkerk,
het huis „Di drie vergulden herlnck". de Waag, het
voormalige Landshuis, de poort der Doopsgezinde
kerk. 't Brouwershuis, alle voorbeelden van rijke
bouwkunst. Hun schoonheid is van buitenaf, van
straat en plein, te bewonderen, doch de toerist moet
verder gaan en achter het schoone uiterlijk nog an
dere schoonheden ontdekken: de imposante Romaan-
sche cryptain St. Lebuinus, de muurschilderingen met
het beeld van St. Olof de schutspatroon der Deven
ter schippers die naar Noorwegen voeren en handel
dreven in stokvisch de merkwaardige grafsteenen
en muurschilderingen in de Bergkerk, het kapitale
doek met de deftige magistraat der stad door Gerard
ter Borgh, dit kostbare bezit van het stadhuis, het
museum „De Waag", waarbinnen heel het leven van
het burgerdom der stede te recoostrueercn Is.
Men vindt er de eerste rijwielen, zooals deze eens
door de straten ratelden. Men ziet er de antieke keu
ken met de keur van koper en tin Er is bijeen ver
zameld al wat den Deventenaar van nut was van zijn
geboorte tot zijn dood, als „de koperen luchte" de
doodenlantaarn werd uitgehangen. En de antieke
schouwen, de fraaie schepenstoelen, de gebeeldhouw
de kasten, zij getuigen van de macht en voorspoed der
keizerlijke vrije Hanzestad en van den schoonheids
zin harer magistraten. Deventer beheerscht het Sal-
landsche gebied, dat Oostelijk begrensd wordt door
de heuvelreeks van Holtensche en Hellendoornsche
bergen en Westelijk door den schilderachtigen IJsel-
stroom, welks bochten en begroeiïngon zooveel afwis
seling brengen in het landschap.
In het Geldersche, ten Zuiden van Deventer, ligt
aan den linkeroever het kasteel Nijenbcok, cn van
daar boven de glinsterende rivier doemt in het blauwe
waas de Lebuinus op. Aan de overzijde lokken de bos-
schen van Gorssel en het Joppe. In Salland, aan den
oever van de Schipbeek, ligt het landelijke Bathmen,
met mooie landwegen en boerderijen, akkers met hout
gewas omzoomd, tot de vlakte vervloeiende uitloopers
der Twentsche heuvels, het Langenbergerveld. het
Traa^erveld. Veel ouds is in dit dorpje gebleven, de
eendenkooi, en de oude kerk met goedbewaarde muur
schilderingen. Noordelijk van Deventer ligt verscho
len achter boomen, begroeid met klimop het oude
dorpskerkje van Diepenveen, eens de kapel van een
klooster uit den tijd van Geert Groote. En dit is het
opmerkelijke van deze geheele streek: overal door
kruisen landelijke wegen het landschap: zij brengen
den toerist in contact met den eenvoud, de intimiiteit.
het ongekunstelde van land en leven.
In alle richtingen treffen wij in Salland de rustieke
schoonheid aan, in de richting Olst, dat daar ook zoo
schilderachtig aan den IJsel gelegen is, in de richting
Raalte. waar de Schoonhceterheido zich uitstrekt, in
de richting Holten, waar de omtrekken van den Hol-
terberg de horizon dopker begrenzen en het dorp met
zijn kerk en molen idyllisch tegen de helling geleeen
is, in de richting Lochem en Markelo, waar de-Schip
beek door de Larensche heide stroomt en waar veler-
leid flora vonden wij er niet in den nazomer de
blauwe gentianen, zonnedauw, waterbezie en in den
vollen zomer orchideeën tot excursies nooden.
In Deventer de historische merkwaardigheden lee-
ren kennen, daarna de stad uit en Salland in.
Omtrent de vele mogelijkheden, die deze streek
biedt, zal het Nederlandsche V V V -wezen den toerist
gaarne inlichten.
DE A.S. FILMTEEKENAARS.
De tentoonstelling van werkstukken, die zijn inge
leverd tijdens den wedstrijd, die verleden week in dc
le H.B.S. A t£ Haarlem is gehouden en naar aanlei
ding waarvan 30 jongelui zijn aangewezen, om een
leergang voor filmteekenaar te volgen, is hedenavond
van 7 tot half tien te bezichtigen in genoemd school
gebouw aan de Zijlvest, ingang Raaks.
Engelsche vliegtuigen boven
Denemarken
Eén toestel neergeschoten
KOPENHAGEN, 30 April. (D.N.B.) Van de
Engelsche vliegtuigen, die in den nacht van Woens
dag op Donderdag boven Denemarken zijn versche
nen, heeft naar Ritzau meldt, in Noord-Sleeswijk
een tweemotorige machine een noodlanding moeten
maken, terwijl een tweede toestel werd neergescho
ten. Naar verder verluidt, is een lid der bemanning
van den Engelschen viermotorigen bommenwer
per. die in den nacht van Zaterdag op Zortdag ten
zuiden van Tingleff is neergestort, -in het zieken
huis te Tondern aan zijn verwondingen bezweken.
Japanners bezetten Kotabato op
Mindanao
MANILLA, 29 April (Domei). Het Japansche
hoofdkwartier op de Philippijnen heeft bekend ge
maakt dat Japansche strijdkrachten vandaag ge
land zijn te Kotabato op Mindanao en kort daarop j
deze plaats geheel hebben bezet.
De strijd in Birma
STOCKHOLM, 30 April (A.N.P.) De ernst
van den toestand in Birma, zoo wordt in een Reuter-
bericht uit Tsjoengking gezegd, blijkt uit het
Chineesche legerbericht van Woensdagavond. Hier
in wordt gezegd dat Japansche troepen, die na een
omtrekkende beweging langs de Oostelijke Chi
neesche flank snel naar het Noorden oprukken en
probeeren Hsipaw in te nemen om zoodoende den
spoorweg tusschen Mandalay en Casjio af te kunnen
snijden. Dinsdagochtend de voorsteden van Nieuw-
Lasjio en Manmang, een stad ten Zuid-Oosten van
Hsi^w hebben bereikt. Hoewel nog geen bijzon
derheden ontvangen zijn, is het duidelijk dat de
bezetting van Hsipaw door de Japanners ernstige
gevolgen met zich zal meebrengen.
Vruchtelooze aanvallen der
bolsjewisten aan het
Noordelijk front.
Talrijke branden en ontploffingen
te York.
mHw°DFDKnARTIER VAN DEN FÜHRER,. 29 April,
kend- opperbevel der weermacht maakt be-
In het gebied van de Zwarte Zee en de Zee van.
Azof werden doeltreffende luchtaanvallen óp haven
werken en schepen der bolsjewisten ondernomen,
in den middensector van het Oostelijk front herhaal
de de vijand op enkele plaatsen zijn vruchtelooze aan-
dcn Noordelijken frontsector werden eigen
plaatselijke aanvals- en stormtroepacties mét succes
uitgevoerd. Bij het opruimen van een vijandelijk
pruggehoofd door een Duitsche infanteriedivisie ver
loor de tegenstander 1400 dooden. 6 pantserwagens.
9 kanonnen en talrijke andere wapens. In Lapland
sloegen Duitsche en Finsche troepen verscheidene
vijandelijke aanvallen af.
Aan het IJszeefront schoten Duitsche jagers zonder
eigen verhezen 15 vijandelijke vliegtuigen neer. waar
onder 14 van het type Hurricane.
Noord-Afrika werd in het gebied ten Zuidoosten
van Mek til een Britsche uitval afgeslagen. Doeltref
fende luchtaanvallen waren gericht tegen Britsche
tentenkampen en concentraties van automobielen
nabij1 Tobroek, alsmede tegen militaire werken van
het Britsche vlootsteunpunt Alexandria
sterke formaties gevechtsvliegtuigen zetten het
bombardement van militaire installaties op het eiland
Malta voort
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen overdag
werfinstallaties op het eiland Wight cn spoorwegdoe
len aan dc Engelsche Zuidkust met bommen en boord-
wapens aan Boven de Kanaalkust schoten Duitsche
jagers uit sterke formaties Britsche jagers zonder
eigen verliezen 6 vijandelijke vliegtuigen neer.
Als vergelding voor de Britsche luchtaam-allen op
woonwijken in Duitsche steden vielen formaties ge
vechtsvliegtuigen in den nacht van 28 op 29 April da
Engelsche stad York aan. Talrijke groote en kleinere
branden alsmede ontploffingen toonden de groote uit
werking van den aanval.
Britsche bommenwerpers vielen in den afgeloopen
nacht het Noord-Duitsche kustgebied aan. De aanval
was vooral tegen de stad Kiel gericl)t. De burgerbe-
vo king leed verliezen. Woonhuizen, ziekenhuizen en
cuitureele monumenten werden verwoest of bescha
digd. Elf der aanvallende bommenwerpers werden
neergeschoten bovendien verloor de vijand er drie bij
een nachtelijken aanval op de Noorsche kust.
De eerste luitenant Eckardt behaalde zijn 14e tot
16e nachtelijke overwinning met een jachtvliegtuig.
Norwich opnieuw gebombardeerd.
Sterke Duitsche gevechtsformaties
opereerden boven de stad.
30. Afril ,DN B') Als vergelding voor
den Bnfschen luchtaanval op de burgerbevolking van
Kiel. Rebben, naar het D.N B. van militaire zijde ver
neemt. sterke formaties Duitsche gevechtsvliegtuigen
in den nacht van 29 op 30 April de Engelsche stad
Norwich met zeer groote uitwerking van brand- en
brisantbommen aangevallen. Alle Duitsche vliegtuigen
keerden onbeschadigd op hun steunpunten terug.
i,ASiS.2. v» press meldt uit Londen dat de Duitsche
luchtmacht in het kader van haar vergeldingsaanval-
J" a 1 van Woebsdag op Donderdag en
Donderdagochtend vroeg een stad in Oost-Engelana
heeft aangevallen.
Van Britsche zijde wordt de aanval „zwaar" ge
noemd. Over den omvang van de aangerichte schade
en het aantal slachtoffers zijn nog geen berichten
ontvangen, doch de plaatselijke brandweerformaties
zijn gedwongen geweest uil de omliggende gebieden
om hulp tc vragen.
VERKENNINGSVLUCHTEN
bittïtt™ o BOVEN ENGELAND.
BERLIJN, 30 April (D.N.B.) Duitsche se-
vecntsvlieg.tuigen hebben, naar van militaire zijde
wordt medegedeeld, in den loop van gisteren en
den afgeloopen nacht uitgebreide v<ffkenningsvluch-
ten boven het Britsche eiland ondernomen. Om.
konden de Duitsche vliegtuigen waardevolle op
namen maken van Norwich en York. Deze foto's
doen zien hoe buitengewoon het effect is ge-
stedenVan Du,tsche vergeldingsaanvallen op deze
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DE
BEZETTE GEBIEDEN IN HET WESTEN.
30 ,Aprl' N B Van militaire zijde
verluidt het volgende: De Britsche luchtmacht heeft
in den nacht van 29 op 30 April geen aanvallen gedaan
op het Duitsche rijksgebied Bij nachtelijke vluchten
boven de bezette gebieden in het Westen en bij het
naderen van de Duitsche kiftit werden, volgens de tot
dusver ontvangen rapporten, twee Britsche bommen
werpers neergeschoten.
Proclamatie van den Japanschen
opperbevelhebber in Ned.-Indië
TOKIO, 29 April (D.N.B.) Naar aanleiding
van den verjaardag van den Tenno heeft de op
perbevelhebber van het Japansche expeditieleger
m Nederlandsch-Indie, generaal Imamoera, een
proclamatie uitgevaardigd, waarin het volgende
wordt medegedeeld:
De gezinnen van Indonesiërs, die aan Japansche
zijde in den strijd vielen, zullen steun ontvangen.
Er zullen godsdienstplechtigheden worden gehou-*
den ter herdenking van de Indonesische niet-strij-
ders. die tijdens de kortstondige vijandelijkheden
werden gedood.
Inboorlingen, die bereid zijn, in samenwerking
met de Japanners mede te helpen aan het vestigen
K?,n eu" ?ieuwf orde- allien gelegenheid krijgen
hun krachten te ontplooien. De beschikbare
zeikenhuizen in Indonesië zullen voortaan ook
ÏSP? j m".eeJlsche bevolking open staan. Het aan
tal Indonesische volksscholen zal worden uitgebreid
pe plaatsnamen, die aan het vroegere Nederlandsche
bewind herinneren, worden gewijzigd.
Lavai's onderhond met Leaby
Fransche regeeringschef zette rijn
standpunt nopens de internationale
vraagstukken uiteen
VICHY. 29 April. (D.N.B.) Nader verluidt om
trent het onderhoud, dat het hoofd der regeering,
Laval, heeft gehad met den Amerikaanschen ambassa
deur. Loahy. dat eerstgenoemde zijn politiek stand
punt nopens de huidige internationale vraagstukken
heeft uiteengezet.
Laval stelde er daarbij prijs op aan Leahy mee te
deelen dat hij onvoorwaardelijk aan de overwinning
van Duitschland gelooft en dat hij daarom politieke
samenwerking met Duitschland onmisbaar acht. zoo
als hij zulks reeds gedurende zijn geheele politieke
loopbaan heeft gedaan.
Voorts heeft Laval den Amerikaanschen ambassa-
deur onder het oog gebracht dat een overwinning der
vijanden van Duitschland de komst van het bolsje-
wisme over geheel Europa zou beteekenen fen dat
Frankrijk derhalve de noodige voorzorgen hierteeen
moet nemen.
Omtrent de verschillende AmAikaansche Inbreuken
op het Fransche imperium zou Laval hebben opge
merkt dat Frankrijk zijn koloniale rijk zal verdedigen
0.0 alle punten, waar het over de vereischte middelen
beschikt.
Bovendien zou Laval hebben gewezen op het op
treden der Fransche emigranten en van een reeks
Joden, die slechts streven naar vertroebeling van do
Amerikaansch-Fransche betrekkingen Volgens Laval
zijh zij ten deele aansprakelijk voor de onvriendelijke
houding der Amerikaansche regeering jegens Frankrijk
VERDUTSTEREN van 21.03 tot 8.11
Maan 30 April op 20.31 (VJVL). 1 Mei onder 6.55
