Haarlems Dagblad Nieuwe regeering gevormd. Jioni en föandiq. Ter inleiding. Onze terugkeer. Onderhoud met Burgemeester Reinalda. S9e Jaargang, No. 18959 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 21. JJmuiden, Kennemerlaan 154. Tel.: Directie-Hoofdredactie 15054 Administratie 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooiu I Maandag 25 Juni IMS Uitgave van de Stichtinf Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: per week 31' cent, per kwartaal 4.-. Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825. Met groote blijdschap hervatten wij, na jarenlange ambteloosheid, onzen journa- listieken arbeid en brengen Haarlems Dagblad weer tot de lezers. Het is een v .'1 kleiner blad dan vroeger. De heer- rehende papiernood en de daaruit voort- i .oeiende voorschriften tot beperking van -n omvang der bladen noodzaken er oe. Alleen op Zaterdagen zullen wij de :rant kunnen laten verschijnen in vier ngina's van het huidige formaat; op de overige weekdagen blijft voorloopig deze omvang gehandhaafd. Maar uitbreiding is binnen korten tijd te wachten blijkens een hoopvolle mededeeling, die het A.N.P. verleden week heeft verspreid. Ook van een kleine courant is evenwel iets goeds te maken. Ik kan U verzekeren L wij daartoe al onze vakkennis en er- v .ring zullen aanwenden. Meer dan dat. Mnn redactieleden en ik zijn ons welbe wust van grootë verantwoordelijkheid. *TMj zullen daarnaar handelen. In de de mocratische samenleving is de vrije dag bladpers een onmisbare factor. Haar taak is niet alleen, betrouwbaar nieuws te ver spreiden, maar ook het publiek voor te lichten en de openbare meening omtrent de vraagstukken van den tijd te helpen vormen en leiden. Deze tijd wemelt van problemen. Zelden zal een Nederlandsche Regeering voor een zwaarder taak ge staan hebben dan de groep mannen, die vandaag door H. M. de Koningin be- eedigd is. Nederland leeft nog onder den Bijzonderen Staat van Beleg, die voor dezen uiterst moeilijken overgangstijd is ingesteld. Land en volk hebben ontzaglijk geleden in de bezettingsjaren. Herstel en opbouw kunnen alleen verwezenlijkt wor den door moedigen, volhardenden arbeid, "let Woord is aan de Daad. Er worden groote verwachtingen van deze Regeering gekoesterd. Haar vooruit strevend karakter en het feit, dat zij zoo veel bekwame mannen telt die getoond hebben, ook rustige en standvastige mannen te zijn, wettigen die. Maar wij zijn nog niet tot de democratische be- ■wiadsvorm, die zich op het Parlement baseert, weergekeerd. Eer dat gekozen wordt, zal ons volk zich moeten hebben hervonden. De nieuwe gedachten, die bij zoovelen van ons leven, zullen gekristal liseerd moeten zijn.Nieuwe politieke wils vorming, zij het dan in verschillende scha keeringen, zal zich moeten hebben vol trokken. Daartoe dient vooral het forum der openbare meening: de Pers. Wij hopen ons aandeel in deze taak met welslagen te mogen verrichten. Wij hopen bovendien dat in ons land zoowel als daarbuiten met kracht zal worden gestreefd naar het geen vereent. Het is duidelijk, dat Haarlems Dagblad zich de vervulling van zijn taak als ste delijk en districts-orgaan tenvolle bewust blijft. Daarvan getuigt dit nummer reeds. Onze belangsteling geldt niet minder de buitengemeenten dan de stad Haarlem, waarbij wij tenvolle beseffen dat twee eemeenten in de omgeving, Velsen en Zandvoort, tot de zwaar getroffen plaat sen in den lande behooren. De verhouding van Nederland tot het buitenland zal meer aandacht eischen dan ooit tevoren. Velen zijn er zich blijk baar nog niet van bewust, dat op dit stuk groote veranderingen op til zijn. Ons be zette land heeft vijf jaar lang in afzonde ring geleefd. Wij hebben geen ander bui- tenlandsch contact gehad dan het Duit- sche, dat wij weigerden te aanvaarden. Daarom is het voor de meesten moeilijk zich voor te stellen, dat wij Nederlanders niet geïsoleerd kunnen leven, maar in tegendeel een werkzaam aandeel in nauw internationaal verband zullen moeten ne men. Wij zullen daar zelfs naar moeten streven, om ons vrije volksbestaan voor de toekomst mogelijk te maken. En het zal zeker tot offers onzerzijds nopen. Neder land zal zijn bijdrage moeten leveren om den vrede te winnen en te behouden. Wie zeggen: met onze neutraliteit is het afge- loopen, spreken slechts een primaire ge dachte uit. Er zal veel meer uit volgen. Het zal ook op de vorming van onze bin nen landsche politiek grooten invloed doen gelden. Er is nog heel weinig voorbereid voor de komende internationale verhoudingen. Onder den titel „The Unprepared Peace" betoogde het belangrijke Engelsche tijd schrift The New Statesman and Nation eenige weken geleden zelfs, dat zelden of nooit een vrede minder voorbereid was' dan die, in Europa bereikt na de Duit- sche capitulatie. Misschien zal dit voor Nederland een voordeel blijken te hebben: het zal tijd krijgen om adem te halen en zich te bezinnen. Tntusschen is buiten Europa de oorlog nog lang niet ten einde. En wij zijn er ten nauwste bij betrokken. De bevrijding van onze overzeesche gewesten zal groote Ne- deriandsche toewijding en Nederlandsche offers vergen. Temidden van toestanden, waarin zoo veel voorlichting van de dagbladpers ge vraagd wordt, deelt niet alleen haar grondstoffen-voorziening in den algemee- nen productienood, maar ook het tech- ri-cche apparaat van de nieuwsvoorziening we*-kt nog heel gebrekkig. Wij zullen evenwel doen wat wij kun nen Wii zullen ons best doen. R. P. PRINSES HAALT DRIE PRINSESJES. Prinses Juiiana vertrok met de Queen Eli- zaheth, het grootste stoomschip ter wereld, van Schotland, op weg naar Canada, om al daar de drie Prinsesjes af te halen. NIEUWE POOLSCHE REGEERING. Te Moskou is overeenstemming bereikt over de samenstelling van een nieuwe Poolsche regeering. In een communiqué der drie groote mogendheden wordt gezegd, dat de thans genomen besluiten in overeenstemming zijn met hetgeen werd vastgelegd op de Krimconferentie. De V.S. treffen voorbereidingen om de erkenning van de Poolsche regeering te Lon den in te trekken en daarna de nieuwe voor- ioopige regeering te Warschau te erkennen. Ambtenaren der conferentie van San Fran cisco hebben opdracht gekregen zich voor te bereiden op de mogelijkheid, dat de nieuwe r>oolsche regeering tijdig genoeg haar ver tegenwoordigers naar San Francisco kan zenden om het charter der Ver, Naties te tee kenen. BINNENLAND In het Zuiden van ons land zijn ver schillende sigaren- en sigarettenf abrieken weer in werking. Er worden voorrraden ge maakt om binnenkort in het geheele land te distribueeren. De prijzen worden: sigaren 15Mi cent per stuk, plus opcenten, tabak 40 cent per 40 gram en sigaretten 75 cent per 20. Het rijksbureau voor de metaalverwer kende industrie heeft een programma opge steld voor het maken van 200.000 fietsen. Voor de productie gaat werken duurt even wel nog een half jaar. Om het tekort te overbruggen wil men o.a. 40.000 fietsen in Engeland koopen; eenige duizenden zijn er al geleverd. Het tekort aan rijwielbanden wordt op 3 mlllioen geschat. De eigen productie gaat beginnen, de helft van het tekort hoopt men uit het buitenland te betrekken. Gemeld wordt, dat in de eerste helft van Juni 150.000 landgenooten uit Duitsehland in West-Nederland zijn teruggekeerd. De vlugge afvoer was in hoofdzaak te danken aan de samenwerking tusschen den Repatrieerings- dienst en de afd. Vervoer van .Waterstaat". BUITENLAND Te Wolfenbtittel bij Hannover zijn twee Duitsche soldaten met de guillotine te rechtgesteld wegens overtreding van de ca pitulatiebepalingen. Zij waren in het bezit van revolvers met munitie. Bianchi, de componist van het offi- cieele fascistische volkslied „Giovinezza" is door de geallieerde politie gearresteerd. Naar de „Lancet" meldt is het thans mogelijk menschelijke huid, nadat deze eenigen tijd op een temperatuur van 3 tot 6 graden Celsius .is bewaard, op wonden te enten. Volgens mededeelingen uit kringen van het Hooggerechtshof is het proces tegen Pétain, dat op 5 Juli zou beginnen uitge steld. Door dezelfde zegslieden werd mede gedeeld, dat Laval bij verstek terecht zal staan op 15 Augustus. Tenzij hij kan be wijzen met geweld buiten Frankrijk te zijn gehouden, zal hij definitief veroordeeld worden. Het Geallieerde Militaire Bestuur in Triest heeft alle burgerlijke politieorgani saties in de stad, zoowel de Italiaansche als de Sloveensche ontbonden. Er ontstonden geen incidenten. Totdat een nieuwe politie gevormd en opgeleid zal zijn, zal de politie dienst in de stad door de Geallieerde Mili tairen worden waargenomen. Amerikaansche luchtlandingstroepen heb ben een luchtlanding uitgevoerd in het N. van het eiland Luzon. Door de autoriteiten is toestemming verleend tot de wederverschijning van Haarlems Dagblad als uitgave van een daartoe in het leven geroepen Stichting onder den naam Voorlichting. Het bestuur van deze Stichting bestaat uit de heeren Robert Peereboom, gedelegeerde met den titel van directeur; Mr. F. J. D. Theyse, advocaat te Haarlem en J. J. Thöne, ban kier te Haarlem. Als hoofdredacteur van Haarlems Dagblad treedt tevens op Robert Peereboom, die op 6 December 1941 op grond van gewetensbezwaren zijn functie neerlegde en het dagbladbedrijf verliet. Met hem zullen de redacteuren en medewerkers, die enkele maanden na zijn heengaan resp. uit eigen beweging ais zoodanig aftraden of door toedoen van den bezetter ontslagen werden, 'hun arbeid aan de courant hervatten. Onder den naam Haarlems Dagblad verscheen voor het laatst een courant op 2 Mei 1942. Terwijl redactie en exploitatie van Haarlems Dagblad thans door de autori teiten zijn toevertrouwd aan de Stichting Voorlichting, is deze Stichting door hen gemachtigd, het blad tegen kostprijs te doen administreeren, drukken en expe- dieeren door de Vennootschap Grafische Bedrijven Damiate te Haarlem. Tot be heerder van deze Vennootschap is be noemd Mr. F. J. D. Theyse. De aldus ten aanzien van de firma Damiate getroffen maatregelen dragen een voorloopig ka rakter en prejudicieeren derhalve niet op latere beslissingen van de autoriteiten. Met den hoofdredacteur hebben van daag vier redacteuren, de heeren C. J. van Tilburg, G. N. Leenders, J. H. D Kammeyer en S. Baarda hun arbeid als beroepsjournalisten na jarenlange ambte loosheid hervat. Onze Haagsche corres pondent, Dr. E. van Raalte (afgetreden in 1940) en andere vroegere medewerkers, die in Mei 1942 resp. aftraden of door toe doen van den bezetter ontslagen werden, zullen eveneens hun taak hervatten. COMMISSARIS A. HIEMSTRA. t In zijn woning te Bloemendaal, waar hij sinds kort was teruggekeerd, is plotseling overleden de Bloemendaalsche Commissaris van Politie, de heer A. Hiemstra. De heer Hiemstra, die in Huizum, gem. Leeuwarderadeel, geboren is. trad na zijn H. B. S.-opleiding in dienst bij de politie te Arnhem. Van hiér vertrok hij 31 jaren ge leden naar Bloemendaal als hoofd der Poli tie, de laatste jaren tevens met den titel van Commissaris. In dezen langen tijd heeft de heer Hiem stra twee wereldoorlogen meegemaakt, pe rloden, die zoo buitengewoon moeilijk zijn voor het politiecorps. Gedurende den eer sten oorlog heeft hij zich ook verdienstelijk gemaakt op het terrein der Distributie. De laatste oorlogsjaren zijn voor den heer Hiemstra, een trouw Nederlander, zeer zwaar geweest. In September werd hij door Rauter ontslagen en naar het Oosten van het land verbannen. Dinsdagmiddag 2 uur heeft de begrafenis plaats aan den Bergweg te Bloemendaal. De beide door H.M. de Koningin aangewe zen Kabinetsformateurs prof. Ir. W. Scher- merhorn en de heer W. Drees, hebben hun taak tot een goed einde gebracht. Het mi nisterie, welks opdracht was samengevat in de woorden „Herstel en Vernieuwing", be staat uit de volgende heeren: Voorzitters van den raad van ministers, tevens belast met de algemeene oorlogvoe ring van het Koninkrijk is prof. ir. W. Scher- merhorn. Buitenlandsche Z alk en: Mr. E. N. v. Klef- fens. Minister zonder portefeuille: Mr. J. H. van Royen. Oorlog: Mr. J. Meynen. Marine: J. M. de Booy. Overzeesche gebiedsdeelen: prof. dr. J. H. Logemann. Binnenlandsche Zaken: Dr. L. J. M. Beel. Justitie: Mr. H. A. M. T. van Kolfschoten. Financiën: prof. mr. P. Lieftinck. Handcl en Nijverheid: ir. H. Vos. Voedselvoorziening, Landbouw en Vissche- ry: Ir. S. L. Mansholt. Scheepvaart: J. M. de Booy a.i. Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen: prof. dr. G. van der Leeuw. Sociale Zaken: W. Drees. Openbare Werken: dr. ir. J. A. Ringers. Verkeer en J^nergie: ir. Th. S. G. J. M. van Schaik. De beëediging van de nieuw optredende ministens vindt plaats op Maandag 25 Juni. De eerste zitting van den ministerraad zal gehouden worden op Dinsdag 26 dezer, ter wijl H.M. de Koningin het voornemen heeft deze nieuwe regeering bij het Nederlandsche volk in te leiden met een radiotoespraak, te houden op Woensdag 27 Juni, des avonds te 8 uur. Hierna zal ook de nieuwe miester- president het woord voeren. Prof. ir. W. Schermerhorn, hoogleeraar in de geodosie te Delft, oud-voorzitter van E. D. D., voorzitter Ned. Volksbeweging. Leeftijd 50 jaar. Mr. E. N. van Kleffens, sinds 1939 minister van buitenlandsche zaken, daarvoor admi nistrateur aan dat depart. Leeftijd 50 jaar. Mr. J. H. van Royen, chef afd. Diploma tieke Zaken van Dep. van Buitenlandsche Zaken, woonde de confentie van San Fran cisco bij. 40 jaar oud. Mr. J. Meynen. secr. gen. van departement voor alg. oorlogvoering onder leiding van prof. Gerbrandy. Eerder chef inkoopbureau voor leger en vloot en secr. van Philips. J. M. de Booy, ook minister in Kabinet-Ger- brandy. In 1937 directeur der Kon. Ned. Petroleum Mij, geworden. Leeftijd 60 jaar. Prof. dr. J. H. Logemann, hoogleeraar rechtshoogeschool te Batavia. 53 jaar oud. Mr. H. A, M. T. Kolfschoten, directeur van dr. Schaepmanhuis, particulier secretaris van minister Ch. Ruys de Beerenbrouck. opvolger van mr. R. J. H. van Schaik als lid van het politiek convent, ook lid van het Vaderlandsch Comité. Leeftijd 42 jaar. Dr. L. J. M. Beel, lid Kabinet-Gerbrandy, vroeger werkzaam geweest aan Prov. Griffie van Overijsel, daarna hoofdambtenaar Soc. Zaken Gem. Eindhoven. Dr. Beel is 43 jaar oud. Prof. mr. P. Lieftinck, hoogleeraar Ned. Handelshoogeschool Rotterdam in de econo mie, inzonderheid geld-, crediet-, bankwezen en handelspolitiek, lid H. Raad v. Arbeid. Leeftijd 43 jaar. Ir. H. Vos, lid 2e Kamer S.D.A.P., lid gem. raad A'dam, samensteller Plan van den Arbeid. 41 jaar oud. Ir. S. L. Mansholt, 3 jaar op theeplantage in Tndië gewerkt, daarna zich in Wieringer- meer gevestigd, aldaar voorz. Coöp. Zaaizaad Vereeniging, 36 jaar oud. Prof. dr. G. van der Leeuw, hoogleeraar te Groningen in godsdienstgeschiedenis, phae- nomenologie v. d. Godsdienst, encyclopaedic. Leeftijd 55 jaar. W. Drees, voorzitter Soc. dem. Tw. Kamer fractie. Tot 1933 weth. van Den Haag, na de arrestatie van K. Vorrink voorz. van zijn partij, contactman der S.D.A.P. in het Va- derlandsche Comité. Leeftijd 58 jaar. Dr. ir. J. A. Ringers, was o.a. belast met lei ding bouw nieuwe sluiskolk IJmuiden, dir. hoofduitv. Mij. tot uitv. Zuiderzeewerken, dir. gen. Rijkswaterstaat, dir. gen. Weder opbouw. Ir. Th. S. G. J. M. van Schaik, directeur A. K. U. Ministers zaten by elkaar 15 jaar in gevangenschap. Voor 10 Mei 1940 strekte het over het alge meen niet tot aanbeveling, wanneer iemand eenigen tijd achter slot en grendel had ge zeten. Na de Duitsche bezetting hebben we hier echter anders over leeren denken. Daarom lijkt het niet oninteressant er op te wijzen, dat in het nieuwe kabinet ver schillende ministers zitting hebben, die reeds heel wat jaren tusschen de gevangenismuren of achter prikkeldraad hebben doorgebracht. Het langst waren opgesloten Prof. Logemann en Prof. Lieftinck, die elk ongeveer 4V2 jaar gevangen hebben gezeten. Dan volgt ir. Ringers met 3 jaar, de beide formateurs prof. Schermerhorn en de heer Drees met resp. 1 en 1 jaar en tenslotte van Royen met ongeveer Vz jaar. Bij elkaar hebben de leden van het kabinet dus niet minder dan 15 jaar in gevangenschap doorgebracht, iets wat zeer zeker met eere vermeld mag worden. DE OORLOG IN HET VERRE OOSTEN. De Australische troepen op Borneo hebben zich zonder tegenstand meester gemaakt van de olievelden van Seria. 450 vliegtuigen hebben vliegtuigfabrieken en arsenalen der Japanners te Koere aange vallen. Het succes was goed. Bij een aanval op vliegvelden op Sumatra werden 19 Japansche vliegvelden vernield. 19 Japansche vliegtuigen werden vernield. De Amerikaansche troepen in het Cagayau- dal op Luzon zijn 13 mijl naar het Noorden opgerukt. Zij staan nu nog 17 mijl van de guerillatroepen die de Japanners in de plaats Guguegarao bestrijden. 59 Japansche vliegtuigen zijn de laatste twee dagen door de Amerikanen in het ge bied van Okinawa neergeschoten. De zuive ring van Okinawa wordt door de Amerika nen voortgezet. De Japansche verliezen be dragen daar 98.564 dooden en 6.932 gevange nen. De Japansche tegenstand op het eiland Tarakan is geëindigd. ERNSTIG ONGELUK MET LANDMIJN^ Hedenmorgen is aan het Bloemendaalsche strand een ernstig ongeluk gebeurd. De heer N. de Jong uit de Obistraat was aan net strand bezig hout te zoeken. Toen hij een balk zag liggen, wilde hij deze meenemen. Bij het opbeuren kwam een landmijn tot ontploffing, waardoor de heer De Jong op slag werd gedood en zijn pas uit Duitsch.- land teruggekeerde zoon ernstig gewond. Met den waarnemenden burgemeester van Haarlem, den heer M. A. Reinalda, hebben wij een onderhoud gehad betref fende eenige aspecten van den huidigen toestand. De burgemeester herinnerde er aan, dat de overgang van bezettingstijd naar bevrijding in Haarlem zonder stoor nissen van belang verloopen is en met groote geestdrift gevierd. Op 8 Mei, 's morgens om 9 uur, toen de klokken ge luid werden, was de bevrijding een feit en sindsdien leeft Nederland onder den Bij zonderen Staat van Beleg. De burgemees ter sprak de hoop uit dat zoo spoedig mogelijk Parlement en Pers, primaire voorwaarden voor een gezonde democra tie, hun taak tenvolle zullen kunnen uit oefenen. Ten aanzien van de gemeentediensten zei hij: „Zij komen alle op gang. Er zijn groote moeilijkheden te overwinnen, voor al wegens gebrek aan transportmiddelen en materiaal, maar er is groote medewer king van het gemeentepersoneel, van hoog tot laag. Dat verheugt mij. Het gemeente- personeel toont begrip voor de situatie. Het begrijpt vooral dat arbeid het eerste noodige is. Onzerzijds toonen wij, omdat velen nog lichamelijk verzwakt zijn, bij zondere bereidwilligheid bij het verleenen van ziekteverlof. Welke werken nu aan de orde zijn? In de eerste plaats het oprui men van de gevolgen van de Duitsche be zetting. Niet alleen hebben de Duitschers veel vernield, maar zij hebben ook veel obstakels opgericht, die moeten verdwij nen. En het vuil moet worden opgeruimd. Dank zij de verstrekking van benzine door de geallieerden kan vandaag begonnen worden met ophalen van het huisvuil. Dat wordt nu uit de stad weggevoerd in een mate, afhankelijk van de mogelijkheden. Wij hebben meer schuiten noodig. Ik doe een dringend beroep op de bevolking om geen huisvuil meer buiten te werpen! Als zij medewerkt, zal Haarlem spoedig weer het oude aanzien hebben. Openbare Werken is begonnen, met oud materiaal de straten te herstellen. Kinde ren hebben ook veel vernield. Ik doe nóg een beroep op de bevolking: steunt de politie om verdere vernieling te voorko men Wij spitsen ons verder toe op werkob- jecten waarvoor geen materialen noodig zijn, maar hebben tot dusver te kampen gehad met gemis aan werktuigen. Bijna alle kruiwagens en schoppen zijn 'o.v. door de Duitschers gestolen. Door uitste kende medewerking van Militair Gezag krijgen wij, hopelijk deze week al, hier voor hulp van geallieerde zijde. Het plan is. veel werklieden aan te nemen en wer ken uit te voeren voor den D.U.W. De „Duw" is de Rijksdienst voor uitvoering van werken. Onze voornemens betreffen grondwerk voor bestaande uitbreidings plannen, ook voor sportterreinen,' voor recreatie-terreinen in het Oosten van <39 stad en voor doorgaande wegen in over eenstemming met de plannen van Rijk en Provincie. De beperking van kolenvoorziening tot de vier grootste gemeenten des lands heeft mij zeer teleurgesteld. Haarlem en de omgeving tellen 260.000 inwoners. Dat argument doen wij krachtig gelden. Wij hebben alles in het werk gesteld om toe wijzing te krijgen en houden er ons dage lijks mee bezig. Iedere dag vertraging be- teekent immers ernstig nadeel voor de bevolking Verwacht kan worden, dat electriciteit weer vrij spoedig voor particulieren be schikbaar zal zijn, zij het dan sterk ge rantsoeneerd. De industrie en menschen die werk van vitale beteekenis verrichten hebben den voorrang. Wat de zuivering betreft wil ik even de opmerking maken dat natuurlijk ook het gemeentepersoneel van alle on-Neder- iandscl.e elementen ontdaan moet worden, voovzociver dat niet reeds is geschied. Het intensieve gebruik van het politie corps neemt dagelijks toe. Er zijn ook weer verkeersagenten op de spitsuren. In het algemeen kaa gezegd worden: we gaan dagelijks ctap vooruit 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1