wssasMBw Haarlems Dagblad hssïs: Met nieuwen moed Kort en bondig. 59e Jaargang, No. 18066 IJmuiden. Kennemerlaan 154. cent, per kwartaal 4.-. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724. Directcor-Hoofdrednctenr: Robert Peereboom Tel.: Redactie 10600, Expeditie 14825. IVfnsda* i Jul! IMS Er is een opvolger van den Volkenbond gest;cht in San Francisco. Het Wereld- handvest is onderteekend door de afge vaardigden van vijftig naties. Wij hebben de voornaamste bepalingen van dat Hand vest vermeld en ook de hoofdpunten in de redevoeringen, die op den laatsten dag van de conferentie door een reeks staats lieden werden gehouden. Een samenwer king is geformu'cerd, waarin vijf groote mogendheden een sterk overheerschende positie innemen en waarbij waarborgen zijn vastgelegd voor het gewapend optre den tegen een mogelijken aanvaller. Op papier is deze samenwerking zoo sterk, dat men haar in theorie onaantastbaar kan noemen. Als dit instrument diplo maten spreken gaarne van een instrument volgens de letter zou worden toegepast. 20U er in de toekomst geen kans meer zijn op een wereldoorlog. Zelfs niet op een oorlog van bescheidener omvang. Want het oorlogszuchtigstc volk zou het niet aandurven, zulk een vereenigde macht te trotseeren. Om het Handvest van kracht te doen worden, behoeft het nog de ratificaties van al de betrokken parlementen. Dat zal eenigen tijd eischen, ook omdat in som mige landen, zooals bet onze. het parle ment nos zelfs niet in functie is hersteld. Maar voor het einde van dit jaar zullen ce ratificaties er wel zijn. De eerste voor spelling op dat punt was hoopvol. Zij kwam van den President der Vereenigde Staten Truman, die op grond van de heerschenöe stemming in het Amerikaan- sche volk, in het Congres en in den Se naat dorst te profeteeren, dat rati ficatie spoedig een feit zou zijn. Dit woord is een goed voorteeken voor het Wereldhandvest en kondigt tevens de be langrijkste verschillen met den ouden Vol kenbond aan. Want die Bond, nu zes-en- twintig jaar geleden te Parijs gesticht, ondervond al binnen weinig maanden den zwaarsten tegenslag, die hem in den aan vang van zijn bestaan treffen kon. De Senaat van de Vereenigde Staten weiger de de ratificatie van het Statuut en Ame rika bleef er buiten. Het gezag en de macht van den Bond werden daardoor al op noodlottige wijze verzwakt voor hij in werking kon treden. Nu zal het, als de voorteekenen niet bedriegen, anders gaan. En spoedige rati ficatie door de machtige Vereenigde Sta ten, op dit oogenblik zeker de machtigste mogendheid ter wereld, zal een groote aansporende uitwerking op de andere deelnemers doen gelden. Als het dus alles naar de lener en het voorschrift goed verloopt, zullen wij het merkwaardige schouwspel zich zien voltrekken, dat een nieuwe wereldorganisatie tot verzekering van den toekomstigen vrede tot stand komt terwijl nog een groote oorlog, die van de geallieerde mogendheden tegen Japan, woedt. Maar als dit theoretische succes behaald en daarna Japan verslagen is, moet de praetijk nog komen. De ervaringen, die de wereld in de periode 19191939 met den Volkenbond niet alleen, maar met vele internationale verdragen heeft opgedaan, stemmen niet tot lichtvaardig optimisme. De redevoeringen in San Francisco gaven daar dan ook geen blijk van. Zij verschil den sterk van de gezwollen taal. waarin de oude Volkenbond door zijn scheppers verheerlijkt placht te worden. Vrijwel alle woordvoerders legden nu het zwaarte punt van hun rede op den ernstigen wil tot samenwerking, die ontwikkeld zou moeten worden en op de praetijk, die moeilijk zou zijn. Door de deelneming van Amerika en de onmiddellijke toetreding van Rusland zal het Wereldhandvest, het United Nations' Charter, een sterkere samenwerking kun nen belichamen dan de oude Volkenbond in 1919. Maar het grootste tekort dat den ouden Bond aankleefde en dat in den loop van zijn bestaan steeds duidelijker werd: dat hij geen Bond van volken maar slechts een van regeeringen was, dat de mensch er zich niet in opgenomen voelde, kenmerkt ook dit Wereldhandvest, dat zich trouwens niet meer met den naam Volkenbond aandient. Het is een voort zetting, zij het dan in indrukwekkender vorm, van de oude politiek der interna tionale verdragen. Een nauwere samen werking voor de bevestiging van den vrede dan wij vroeger kenden, een samen werking van de volken zelf, zooals die waarlijk belichaamd i$ in de achtenveertig staten van Noord-Amerika en indertijd werd voorgestaan in plannen voor de Ver eenigde Staten van Europa, ontbreekt nog. Een groote gedachte, een machtig élan dat naar nieuwe vormen van samenwer king drijft, doet zich nog niet gelden. Maar daarom kan die wel komen De naweeën van den vorigen oorlog hebben wel bewezen, dat men het groote élan niet onmiddellijk verwachten moet. Dit maal zijn wij zelfs in slechter positie dan in 1919, want er woedt nog een groote oorlog. En de vrede is niet voorbereid terwijl de strijd tegen Duitschland gestre den werd. Het United Nations' Charter, dat trouwens ruimte biedt voor het schep pen van „regionale" regelingen, z.ou ik daarom slechts willen zien als het eerste stuk voorbereiding. Er zal op voortge bouwd kunnen worden. Met nieuwen moed zal ook Nederland deze mogelijkheden onder het oog moeten zien. Móeten zien. want ons volksbestaan is ermee gemoeid. De totalitaire oorlog heeft duidelijk ge maakt, dat de kleine staten zich op eigen GED. STATEN VAN NOORD-HOLLAND. Met ingang van 1 Juli is door den minis ter van Binnenlandsche Zaken benoemd tot lid van het college van Ged. Staten van Noord-Holland de heer L. v. d. Wal te Amsterdam, oud-lid van dat college. HALFWEG EN DE N. Z. H. Maandag hebben de bewoners van Half- weg de eerste tram die na de bevrijding uit Haarlem naar Amsterdam reed met ge juich en een vlaggen versiering ontvangen. De forensen uit Halfweg en Zwanenburg hadden een comité gevormd voor een hul diging. Bij het versierde tramhuisje speelde de plaatselijke muziekvereeniging een „lang zullen ze leven", toen de heeren Jhr. Ir. J. Roëll en J. J. Jurrissen. directeur en adj - directeur der N. Z. H. als eersten den wa gen verlieten, Zij werden hartelijk toege sproken door den heer H. A. Stol van het feestcomité. Hij overhandigde aan den wa genbestuurder en de vier conducteurs een vulpen en een vooroorlogsche sigaar. Bo vendien was f 950 bijeengebracht als een feestgave voor het ondersteuningsfonds der N, Z H. De heer Roëll zei dat hoewel de bo venleiding ernstig gehavend was de N. Z. H. toch alles gedaan heeft om den dienst zoo spoedig mogelijk te hervatten. Nadat de aanwezigen het lied „Noord Zuid. Noord, Zuid, wij gaan er weer op uit" gezongen hadden, kon de tram. met 20 minu ten „vertraging", vertrekken! De graven in de duinen bij Haarlem. Deze week voltooiing van de identificatie der slachtoffers. De gerechtelijke geneeskundigen, belast met de schouwing van onze. In de auinen bij Haarlem begraven, door den S. D. sinds October 1944 gefusilleerde landgenooten. hebben hun werkzaamheden beëindigd. Een aantal slachtoffers zijn bereids geïdentifi ceerd: het zal echter geruimen tijd duren aan de hand der gevonden herkennlngstee- kenen de identiteit der nog niet geïdentifi ceerde personen vast te stellen. Uit den aard der zaak kan echter met de weder teraarde bestelling der gevongen slachtoffers niet worden gewacht. In overleg en in volle overeenstemming met het Militair Gezag, de rechterlijke macht, den Politieken Opsporlngs Dienst en de vertegenwoordigers der illegaliteit, is be sloten: Alle ter identificatie opgegravenen worden, ieder afzonderlijk, in een groot ge meenschappelijk graf bijgezet, zoodat de na bestaanden op deze begraafplaats de juiste plaats sullen kunnen vinden, waar hun dierbaren rusten. Het ligt in de bedoeling deze begraafplaats zoo in te deelen. dat de verschillende groepen bij elkaar blfjven. Met klem wordt van de nabestaanden ge vraagd hun dooden niet op te vragen: een verzoek tot teruggave kan eventueel alleen dan worden Ingewilligd, wanneer voor een looden kist wordt gezorgd en tevens voor de kisting en het transport. Een mooi gelegen duinterrein aan den Zeeweg is. naar wij Zaterdag reeds hebben gemeld, beschikbaar gesteld om te dienen als gemeenschappelijke laatste rustplaats voor deze gevallenen Het ligt in de bedoe ling ook van hen die in Westerveld gecre meerd zijn de verzamelde asch op dit kerk hof bij te zetten. Gemeend wordt in den geest van deze strijders te handelen door hen groepsgewijs, zóoals zij in hun laatste uren bijeen waren, ter aarde te bestellen. Ook de nabestaanden zullen hierin vrede kunnen vinden, waar toch leder In een af zonderlijk graf wordt begraven. Ons land ls het op die wl|ze gegeven dezen martelaars een blijvende laatste hulde te bewijzen. Ten einde de definitieve identificatie te kunnen voltooien zullen deze week de na bestaanden van de slachtoffers verzocht worden naar Amsterdam te komen. Ieder krijgt een persoonlijke oproep Zij. die in den loop van deze week geen oproep ontvangen hebben en meenen. dat familieleden van hen na October 1944 In Noord-Holland gefusilleerd zijn. worden ver zocht zich schriftelijk te melden bij het Bureau I. P. M. (kamer 2061, Singel 208. Amsterdam. Onze Terugkeer. De terugkeer van Haarlems Dagblad is voor zeer velen aanleiding geweest om ons mondelinge en schriftelijke ge. lukwenschen te doen toekomen. Ook hebben velen ons bloemen gezonden. Wij danken voor zooveel blijken van hartelijke belangstelling- Dat onze lezers Haarlems Dagblad niet vergeten waren en het met open armen ontvan gen hebben, verheugt ons. Wij zijn ons bewust van een verantwoordelijke taak in een moeilijken tijd. De hartelijke verwelkoming, ons ten deel gevallen, is voor ons een extra aansporing om ons beste werk te leveren. houtje niet meer "kunnen handhaven. Zij moeten tot een volstrekt gewaarborgd verband behooren. om veilig te kunnen zijn. Zij zullen een deel van hun souve- reiniteit. dat zij zelf niet meer kunnen uitoefenen, dfenen prijs te geven om hun vrijheid, hun zelfbestuur, hun regeerings- vorm te kunnen behouden. Er is al vaak gezegd dat het met onze neutraliteit is afgeloopen. Dat is slechts een aanduiding van de groote verande ringen in onze verhouding tot het buiten land, die te wachten zijn. Wij kunnen ons beter daarop voorbereiden en met nieu wen moed de toekomst ingaan dan te zeg gen, zooals sommigen: Over twintig jaar is er weer oorlog. Want dat is zwart gallige onzin, even vaag en onbewezen als de taal van den man, die beweerde dat er spoedig oorlog tusschen Engeland Amerika en Rusland zou zijn. R. P. Conflict bij Amsterdamschen P.O.D. opgelost De sectie voorlichting Militair Gezag deelt mede. dat in verband met de moeilijkheden bij den Politieken Opsporingsdienst te Am sterdam de huidige en de vroegere leiding van den dienst bijeen zijn geweest In 'n zeer openhartige bespreking werden alle misver standen opgelost. Naar aanleiding van deze bespreking hebben de heeren Coops, Dijk stra. Stheeman en van der Tak besloten ge zamenlijk aan het M. G. te verzoeken, ditf viermanschap met de leiding te belasten. Het M. O heeft hierin toegestemd. Het viermanschap zal een regeling treffen met het personeel, dat ontslag genomen heeft Hiermede ls het conflict bij den P. O. D. opgelost. RUDOLF MENGELBERG GESCHORST Dr. Rudolf Mengelberg ls voor den tijd van één jaar geschorst als directeur van de N.V. het Concertgebouw te Amsterdam. PERSONALIA Ds. W. C. v. d. Brink te Heemstede staat op een tweetal voor predikant bij de Gereformeerde Kerk te Amsterdam. Evenzoo Ds. E. G. Teylingen te IJmuiden Oost. Ds I. p. v d Waal te Haarlem is be-, roepen bij de Ned. Herv. Kerk te 's Gra ven hage. Op een tweetal voor Zaandam staat Ds. D. Henstra van de Christ. Geref. Kerk m Haarlem Noord. Ds. E. Frater, Doopsgezind predikant te Haarlem heeft tegen 1 September ontslag gevraagd als jeugdpredikant en wijkprediker te Bloemendaal. BEDRIJFSGEMEENSCHAP P. E. N. Door leden van het personeel van het Pro vinciaal Electriciteitsbedrijf van Noordhol land te Bloemendaal werd een bedrijfsge- meenschap gesticht. Het streven is, dat deze bedrijfsgemeen- schap de eenige werknemersorganisatie wordt, waartoe elk lid van het personeel ongeacht zijn godsdienstige of politieke over tuiging behoort. Zij behartigt de be langen van de leden in den meest uitge- breiden zin op democratischen grondslag, terwijl zij daarbij tevens beoogt de belangen van het bedrijf te dienen. De Australische zevende divisie heelt bij Balikpapan een strook strand ter leng te van 3 mijl bezet ten Oosten van de haven en is 2500 yards 2250 meter) landinwaarts gedrongen tegen 6tugger wordenden tegenstand De helft van Klandasan, het woonge bied der Europeanen in het Westen, is ingenomen en de landingstroepen rukken Oostelijk op over open terrein naar het dorpje Stalkoedo. Ook landinwaarts zijn goede vorderin gen gemaakt. Hier is hooggelegen gebied ingenomen, maar de Australiërs hadden de belangrijke streek der olietanks, lig gende ten N.W. van het opmarsch gebied, nog niet bereikt. De Australiërs leden zeer weinig verliezen bij het bereiken van hun aanvankelijke doelen, doch tegen het vallen van den nacht werd de tegen stand hardnekkiger. Zij rukten toen land inwaarts op, gesteund door marinegeschut en bommenwerpers. Het bij tusschen- poozen afgegeven kanonvuur uit de kust- batterijen op de Geallieerde schepen ge durende de vroege stadia van den aanval stierf spoedig uit. terwijl de Japansche mortieren, die den linkerflank bestook ten, spoedig tot zwijgen werden gebracht. Op bevredigende wijze komen voorraden aan land Amerikaansche bommenwerpers -zware, middelzware en jagers, hebben krachtigen steun verleend aan de grondtroepen. Jachttoestellen der marine, opgestegen van vliegdekschepen, hebben aanvallen gedaan op transportwegen in het binnen land Bij het contingent van het Nederland- sche leger bevinden zich oliedeskundigen. Deze zullen de installaties herstellen, die zij zelve in 1942 hebben vernield en die later werden gebombardeerd, nadat zij door de Japanners hersteld waren. Aan den anderen, den Noord-Westelijken kant van Borneo, bevindt de Australi sche negende divisie zich thans op onge veer 30 mijl van Jesselton. het Noorde lijke kopstation van de spoorlijn langs de kust. De beteekenis der landing. De landing van de Geallieerden schijnt de Japanners te hebben afgesneden van de vitale oliebronnen in Ned Indië. Wel hebben de Japs nog de belangrijkste olie bronnen in Ned Indië in bezit, n 1. Plad- joe en Soengei Gerong in Zuid-Sumatra. alsmede eenige kleine olieterreinen op Java. maar al die bronnen zijn nu prac- tisch waardeloos voor hen. Het Japan sche commando zal niet langer olie in - tankbooten naar Japan kunnen aanvoe ren. De invasie van Balikpapan heeft de Geallieerde blokkade voltooid. Japan zal thans vermoedelijk gebruik moeten maken van zijn voorraden synthetische olie in het moederland. Japansche schepen vernietigd. Een Britsche duikboot, opereerende in het Zuid-Westen van den Stillen Oceaan, onder Amerikaansche controle, heeft een Japanschen kruiser van de „Hagoero"- klasse tot zinken gebracht. Voorts meldt het communiqué, dat Amerikaansche duikbooten in de wateren van het verre Oosten tien vijandelijke vaartuigen tot zinken hebben gebracht. Evacuatie van Singapore. De onder Japansche controle staande omroep op Java heeft bekend gemaakt, i Het woord is aan Bacon: Er is niets te vreezen dan de vrees. Belevenissen van Nederlandsch schip. Aan aanval van zelfmoord vliegtuigen ontsnapt. in een haven aan de Westkust der Ver. Staten is onlangs aangekomen een Neder landsch troepentransportschip, dat ln het Okinawa-Ishïma gebied aan hevige aanval len onderworpen is geweest. Nauwelijks waren daar namelijk de laatste soldaten van boord gegaan of er werd alarm voor lucht aanvallen gegeven. De Nederlandsche ge zagvoerder L. N. van den Deren uit Oegst- geest had juist een Amerikaanschen generaal aan boord. Hij snelde naar de brug. waar de eerste officier J. Mohlenpage de wacht betrok. Van een groep zelfmoord-toestellen, door twee Japansche vliegtuigen beschermd, zet ten er iwee koers naar het schip. Een van die vliegtuigen werd, toen het tot op twin tig meter genaderd was. door een Ameri kaanschen schutter getroffen, waarbij zoo wel de piloot als de met springlading gevul de neus van het vliegtuig geraakt werden. Het vliegtuig spatte uiteen en de vleugels stortten in zee, maar de motor trof en be schadigde het bovendek, terwijl een golf benzine en olie over gezagvoerder en eers ten officier heensloeg. Gelukkig was op dat moment niemand aan het rooken en waren ook geen electrlsche installaties in gebruik, anders zou één vonk het heele schip in lichterlaaie gezet hebben. Het valsche gebit van den Japanschen piloot viel neer vlak bij den gezagvoerder, die het als souvenir bewaard heeft. dat de Japanneezen plannen hebben tot evacuatie van de burgers uit Singapore, voor zoover zij geen essentieele werk zaamheden verrichten, tegen half Juli. 4 M1LLIOEN DUITSCHE ARBEIDERS NAAR DE SOVJET-UNIE? Ook de kwestie van het gebruik van Duitsche werkkrachten bij den wederopbouw, van de verwoeste landen zal, naar verluidt, een onderwerp van gesprek vormen in de komende samenkomst van de „Big Three". Men meent te Lorf&n te weten, dat de 9ovjet-Unie het voornemen heeft vier mtl- itoen Duitsche arbeiders op te eischen. In dien Churchill en Truman dit verlangen in willigen. zouden talrijke krijgsgevangenen, die zich thans in Engelsch-Amerlkannsche Interneeringskampen bevinden, naar de Sov jet-Unie moeten worden gezonden. MOSKOU WIL DEELNEMEN AAN BESPREKINGEN OVER TANGER Een verzoek van de Sovjet-Unie tol deel neming aan de voorgenomen besprekingen tusschen Frankrijk. Engeland en de Ver. Staten over den toekomstigen status van Tan- ger, die heden te Parijs zouden zijn be gonnen. heeft op het laatste oogenblik tot uitstel dezer conferentie geleid. Het ls thans onzeker, wanneer zij zal worden ge opend. Men meent, dat de Sovjet-ambassa deur te Parijs Zondagavond het desbetref fende verzoek heeft gericht tot den Fran- schen minister van buitenlandsche zaken Bidault. die hierover Maandag een langdu rig onderhoud heeft gehad met generaal De Gaulle. GEEN FIETSBANDEN UIT ENGELAND Engeland heeft den uitvoer van rijwiel banden verboden, zoodat fietsend Nederland voorloopig niet behoeft te rekenen op aan voer van banden uit Engeland BINNENLAND Prinses Juliana is ln Ottawa aangeko men. „Wat zijn ze gegroeid!" riep de Prinses uit. toen zij haar kinderen, die zij ln geen 3 maanden gezien had. omhelsde De Prin ses. die nu ongeveer 10 dagen ln Ottawa blijft, zei. dat zij later nog wel eens terug zou komen, want het zou moeilijk zijn Ca nada voor goed vaarwel te moeten zeggen. Trouwens er zUn geen afstanden meer. 30 a 40 pet. van het nationaal vermo gen in ons land is verdwenen zoo zei mi nister Ir H. Vos in een rede voor de S. D. A. P. ln den Haag. In een rede die minister Drees iti o*ui Haag hield deelde hij mede dat van het stu dentencorps in ons land 10 pet. in den ver- zetstrtjd is gevallen. BUITENLAND Minister-president Churchill zal niet gerechtigd zijn bij de komende verkiezingen zijn stem uit te brengen. Bij vergissing ls nl. zijn naam weggelaten van de lijst van kiezers van het district, waaronder Downing street 10 valt Toen ln den zomer van 1943 de Identiteitskaarten, waaruit de lijsten worden opgesteld, werden ingewisseld te gen nieuwe, was Churchill afwezig Tot minister van buitenlandsche zaken der Ver Staten is benoemd Byrnes De se naat heeft met algemeene stemmen de be noeming bevestigd. Volgens de Berliner Zeltung is in Oost- Duitschland met toestemming van de Rus sen een christelijk-democratische unie opge richt, kort na de herleving van de commu nistische en de sociaal-democratische arbei derspartij. Met ingang van 1 Juli gaan ln heel Frankrijk de huren met 30 pet. omhoog voor alle hulzen gebouwd voor 1914 en met 15 bet. voor alle andere huizen. De verhooglng elaat niet op huren beneden f 10 per maand Dit is de eerste geautoriseerde huurvertaoo- ging sinds' 1939. In Balikpapan worden vorderingen gemaakt. Japansche olieaanvoer door invasie afgebroken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1