Haarlems Dagblad De Honderden. Diplomafen uit breeder kring. Alleen principiëele richtlijnen te Potsdam? Geen bed, geen bord, geen stoel. Twee meisjes gedood. Het woord is aan Amerikaansche luchtmacht meester boven Tokio. Volledige Geallieerde confrole over de baai van Balikpapan. VOETGANGERS. Truman ook naar ons land? 53c Jaargang, No. 18073 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soondaplein 37, Haarlem. IJmuiden. Kennemerlaan 154. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054, Adm. 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Woensdag 11 Juli 194S Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: per week 31 cent. per kwartaal 4.- Tel.: Redactie 10600, Expeditie 14825. Dat zuivering van ons geldwezen moest komen, wist men. Dat er krachtdadige maatregelen voor noodig zouden zijn, was ook bekend. Een stijging van den omloop van bankbiljetten tot het vijfvoudige kon natuurlijk niet worden gehandhaafd. Ver schijnselen, die op inflatie duidden, waren immers al talrijk en iedereen begreep, dat de zwarte handel niet in het bezit van zijn onrechtmatig verkregen winsten zou worden gelaten. Toch waren de oorspronkelijke ver wachtingen omtrent de te nemen maat regelen anders. Verwacht werd immers, dat bij inlevering van bankbiljetten zeventig procent zou worden geblokkeerd en dertig procent in nieuwe biljetten ver strekt. Dat de „tusschenregeering" niet tot maatregelen overging en de bestaan de toestand nog tot een paar maanden na de bevrijding gehandhaafd bleef, deed evenwel al vermoeden, dat andere op lossingen overwogen werden. Tenslotte blijkt nu de aanval op het biljet van honderd gulden te zijn gericht, dat als wettig betaalmiddel buiten actie is ge steld en alleen nog, via een bankrekening, voor de voldoening van belasting kan dienen. Goede gevolgen van dit krachtdadig op treden kunnen niet uitblijven. Dat de geldcirculatie met naar schatting 1750 millioen gulden wordt verminderd, moet een heilzamen invloed hebben, die in de eerste plaats zal blijken uit daling van de prijzen in den zwarten handel. De gan- sche ongezonde, abnormale sfeer van zwarte handelskringen wordt verstoord. Het einde van de kwalijke geldsmijterij van deze lieden is bereikt. Het vooruit zicht van een fiscaal onderzoek zal hen niet hoopvol stemmen en ik vermoed dat velen al de noodzaak zitten te bepein zen, eerjijk werk te gaan verrichten. Laat ieder toch begrijpen, dat wat zij deden geen eerlijk werk was. Deze lieden heb ben geen geld verdiend, maar het uit de bevolking gezogen door misbruik te ma ken van den nood, waarin zij verkeerde. Wie terugdenkt aan den benarden winter en zich de koude gevoelloosheid herin nert, waarmee zwarte handelaren de men- schen van hun spaarduitjes beroofden, kan er alleen van harte mee instemmen dat zulke lieden hun trekken thuis krijgen. De typische zwarte handelaar heeft even gemakkelijk met geld gesmeten als hij het binnensleepte. In dat opzicht bleef hij de historie van zijn soort volkomen getrouw. Na den eersten wereldoorlog hebben wij den snellen financieelen on dergang van die lieden aanschouwd en nu verliep het proces weer in precies den zelfden stijl. Ditmaal wordt het evenwel plotseling bekort. Braspartijen en het overige dure ge doe van de zwarte handelaars hebben bij vele eenvoudige menschen ten on rechte den indruk gewekt, dat er nog vrij- wat van de vroegere welvaart van ons land moest zijn overgebleven. Dat is niet zoo. Deze uitwas van de samenleving werd feitelijk met fictieve waarden in stand gehouden. Nu hij verdwijnt zal mis schien het besef wat dieper doordringen, dat wij zwaar verarmd zijn en een veel bescheidener levensstandaard, dan voor den oorlog gold, zullen moeten aanvaar den. Dat geldt dan voor de meerderheid; een minderheid was vóór den oorlog al getroffen op een wijze, die zich niet zal mogen herhalen. Dat wij als volk verarmd zijn is al vaak gezegd en geschreven, maar blijkbaar voor veel menschen nog maar een phrase. Zij zullen de werkelijkheid ondervinden. Zij zullen een veel soberder bestaan moe ten leiden dan vroeger. Teveel werkelijk Nederlandsch bezit is vernietigd, dat niet vervangen kan worden. Aandeelen in de „oorlogsbuit" en schadeloosstellingen zul len het maar ten deele kunnen vervangen. Een gevolg van de krachtige maatrege len tot zuivering van het geldwezen zal waarschijnlijk ook zijn, dat arbeidsschuw- heid zal verminderen en velen aan het werk zullen gaan, die het nu nog ver mijden. Het zal in het algemeen belang en in hun eigen belang zijn. In de toelichting van minister Lieftinck op den genomen maatregel hebben wij iets gemist. De minister heeft wel sympathie en begrip getoond voor de moeilijkheden, waarin menige bonafide bezitter van en kele biljetten van honderd gulden is komen te verkeeren, maar nog geen af doende uitkomst geboden. Ik hoop dat die spoedig zal worden verstrekt. Verschil lende gevallen zijn mij al ter oore ge komen Zij betreffen niet alleen gepen- sionneerden en kleine renteniers, maar b.v. ook menschen die van huurinkomsten van enkele huisjes, waarin zij hun spaar- duiten belegd hebben, moeten bestaan. „Het mogelijke zal worden gedaan om in individueele gevallen bijzondere hard heden te verzachten", heeft de minister gezegd. Zijn beroep op samenwerking, „waarbij de menschen gedurende de eer ste dagen of weken aan wat kleinere coupures worden geholpen", lijkt mij evenwel te optimistisch. In de kringen waarin zulke gevallen zich vooral voor doen. bestaat weinig mogelijkheid, om getroffenen nog eens een poosje met ge leend geld op de been te gaan houden. De zwarte handel heeft het publiek te gron dig geplukt. Er is niet veel meer. Een nadere verklaring op dit punt zal hope lijk volgen. R. P. MEN is te Washington van meening, dat de conferentie van de „big three" (de drie groote mogendheden Ver. Staten, Rusland en Engeland) 17 Juli zal begin nen. De delegatie, welke Truman en Byr- "'"•vezelt is de grootste welke ooit door de U. S. A. naar een conferentie werd iezonüen. De toegevoegde staatssecre taris James Dunn, die langen tijd direc teur voor Europa was aan het ministerie van buitenlandsche zaken, maakt er deel van uit, eveneens behooren er toe Char les Bohlen, specialist voor Russische aangelegenheden, en admiraal Leahy. Op de agenda voor de conferentie ko men onderwerpen voor van de grootste belangrijkheid, zooals de modaliteiten voor de bezetting van Duitschland en de voorwaarden voor een hervatting van het politieke leven aldaar, de grenzen tus- schen Duitschland en Polen, de kwestie van de schadevergoedingen, de oorlogs misdadigers, enz. Men neemt in zekere kringen aan, dat het probleem van de zeeëngten, actueel geworden door de recente initiatieven van Rusland te Ankara, ook door de „big three" zal worden aangesneden, men twij felt er in Washington niet aan, dat men ook den oorlog in het Verre Oosten ter sprake zal brengen evenals de houding van Rusland jegens Japan. Na de conferentie, waarvan men de sluiting einde Juli verwacht, zal Truman een reis van twee of drie weken door Europa maken. Men gelooft te Washing ton, dat, gezien de onmogelijkheid om in alle détails te treden, de conferentie zich zal bepalen tot het opstellen van prin- cipieele richtlijnen. Deze hoopt men dan achteraf nader te kunnen uitleggen, zon der risico van afwijkende meeningen te scheppen, zooals na de conferentie van Yalta, waarvan de interpretatie strijd vragen deed ontstaan. Dit eerste contact van Truman met Stalin wordt geacht van groot gewicht te zijn voor de toekomst der Russisch-Ame- rikaansche betrekkingen. Zoowel aan Tru man als aan Byrnes schrijft men het voornemen toe, zooveel als overeen te brengen is met de Amerikaansche belan gen te doen voor het bestendigen van de betrekkingen met Rusland. Een dergelijk resultaat wordt in meerderheid door de publieke opinie in Amerika gewenscht. AT olgens een voorloopige taxatie van deskundigen is tien procent van het Nederlandsche volk al zijn be zittingen kwijt. Meer dan 800.000 Ne derlandsche mannen, vrouwen en kin deren bezitten geen bed, dat zij hun eigen kunnen noemen, geen bord om van te eten en geen stoel om op te zitten Zooals is gemeld, zal de Nederlandsche diplomatieke dienst een aanmerkelijke wij ziging en daardoor ook een verbetering on dergaan. Het plan bestaat om diplomatie- ken, eonsulairen en tolkendienst tot één Buitenlandschen dienst te maken. Diploma- Ernstig ongeluk te Haarlem. Hedenmorgen omstreeks half tien had in de Gierstraat ongeveer ter hoog te van perceel 44 een vreeselijk ver keersongeval plaats, dat aan twee jonge meisjes, die vol opgewektheid onder weg waren naar hun werk in de tuinen, waar ze boonen zouden gaan plukken, het leven heeft gekost. Een derde meis je werd zoo zwaar gewond, dat voor haar leven wordt gevreesd. Een aantal meisjes werd op een lichten bakwagen, die werd voortgetrokken door een personen-auto, vervoerd. De bakwagen was geheel open. Alleen eenige ongeveer 1/2 M. hooge schotten beveiligden de meisjes er voor, dat ze wanneer de auto plotseling mocht stoppen, van den wagen vielen. Op bovengenoemde plaats in de Gierstraat moest de bestuurder van den auto wegens een defect aan den motor stoppen. Hij par keerde auto en bakwagen aan den linker kant van de straat (gaande van N. naar Z.) om de trambaan vrij te laten. Van de rich ting van het Verwulft naderde op dat tijd stip een groote vrachtauto van de brigade Prinses Irene. Er was juist voldoende ruim te om te passeeren, maar hiertoe was het noodig geweest, dat de bestuurder even over het rechtsche trottoir zou moeten rij den. Hij hield zijn wagen echter geheel op den rijweg, met het noodlottige gevolg, dat hij den bakwagen waarop de meisjes zich bevonden, aanreed. De gevolgen waren ontzettend. De auto nam een der schotten mee, tengevolge waar van drie meisjes van den wagen vielen en onder den zwaren legerauto terecht kwamen. Twee der meisjes werden op slag gedood. Van een dezer meisjes werd het hoofd, dat onder de wielen geraakte, geheel verbrijzeld. Het derde meisje werd eveneens zeer ernstig gewond, zoodat ook voor haar leven wordt gevreesd. Zij werd naar het St. Elisabeth's Gasthuis overgebracht, waarheen ook de beide lijken zijn vervoerd. Het spreekt vanzelf, dat dit tragische on geluk een hevige consternatie in de drukke straat veroorzaakte. Vooral onder de meis jes op den bakwagen, die van zoo nabij ge tuigen van het ongeluk waren, ontstond een ware paniek, Haast niemand durfde zich in het eerst met de slachtoffers te bemoeien, waarvoor trouwens geen hulp meer zou hebben mogen baten. Het verkeer moest geruimen tijd worden omgeleid. Het tramverkeer ondervond ver traging. De suikerfabriek te Halfweg Gaat in October weer draaien De suikerfabriek „Holland" te Halfweg is goed door de oorlogsjaren heengekomen. Alle machines zijn nog aanwezig. De vrij aanzienlijke glasschade de eenige wonde, die de oorlog geslagen heeft zal weldra hersteld zijn en de leden van het personeel, die voor Duitschland gevorderd waren, zijn terug. Men is reeds begonnen met de voor bereidende werkzaamheden voor de cam pagne, die begin October het bedrijf weer op vooroorlogsch toerental zal doen draaien. DIRECTEUR VOLKSHERSTEL. Tot directeur van Volksherstel district Kennemerland is benoemd de heer W. J. B. van Liemt Jr. te Haarlem. tieke, handels- en consulaire vertegenwoor digers zullen zoodoende als het ware één geheel vormen, terwijl iemand, die na be hoorlijke opleiding en onderzoek tot dezen dienst is toegelaten, nu eens een diploma- tieken, dan weer een handels- of eonsulai ren post zal krijgen, al naar gelang de nood zaak en tevens zijn bijzondere geschiktheid en bekwaamheid. Tevens zou het in de be doeling liggen voor een aanmerkelijk betere bezoldiging zorg te dragen, zoodat de Staat wat zeker aanbeveling verdient over een heel wat ruimere keuze voor eventueel te benoemen personen zal kunnen beschik ken. Het is de bedoeling ter dege te breken met wat er nog was overgebleven van de neiging om in den diplomatieken dienst al te zeer lieden uit een beperkten kring op te nemen. Verbinding van deskundigen op het gebied van voorlichting (Pers, secretarissen enz.) behoort wellicht nog mede tot de aan te brengen hervormingen. Alles tezamen genomen lijkt in den bui tenlandschen dienst de baan vrijer te ko men voor werkelijk goede krachten uit bree- de kringen van de samenleving, iets waar aan dringend behoefte bestaat. E. v. B. RW.Shaw: Geen hartstocht in het men- schelijk hart belooft zooveel en geeft zoo weinig als de wraakzucht. M.G. draagt zuivering gedeeltelijk over. De Militaire Commissaris in de provincie Noord-Holland heeft bekend gemaakt, dat de zuivering van burgemeesters en van per sonen in dienst van de provincie en de daartoe behoorende diensten, instellingen en bedrijven, met ingang van 15 Juli 1945 niet meer zal geschieden door het Militair Ge zag, doch door den Commissaris der Konin gin in de provincie Noord-Holland. Ook de zuivering van personen in dienst van de gemeenten en de daartoe behoorende diensten, instellingen en bedrijven, met uit zondering van het onderwijs- en politieper soneel, alsmede die van personen in dienst van waterschappen, veenschappen en veen- polders in Noord-Holland, zal eerlang door den Commissaris der Koningin worden over genomen. Dit zal echter geleideijk geschie den. De data van dezen overgang zullen nog nader worden bekend gemaakt. De door het Militair Gezag ingestelde ad viescommissies voor de zuivering blijven ge handhaafd en zullen haar adviezen van bo vengenoemde data af indienen bij den Com missaris der Koningin. 7 1/2 MILLIOEN M. TEXTIEL KOMT BESCHIKBAAR In de fabrieken van de N.V. P. F. van Vlissingen en Co's katoenfabrieken te Hel mond zijn, naar het A. N. P. meedeelt, door de Justitie 7 1/2 millioen meter textielgoe- deren gevonden (katoen en kunstzijde). Bijna 3 millioen meter was gereed voor'ver zending, daaronder waren 2 millioen meter exportkatoen, die volgens de directie niet bruikbaar was voor de binnenlandsche markt. De directie had slechts 121.800 M. aan het rijksbureau voor textiel opgegeven als voorraad. De directie meende dat een deel der goederen nog niet behoefde opge geven te worden omdat zij nog een bewer king moesten ondergaan. De partijen textiel waren, naar de directie verklaarde tijdens de; bezetting met groot risico aan de levering onttrokken. Er is door de politie proces-ver baal opgemaakt. De textielgoederen worden nu verwerkt en zullen in Nederland gedis tribueerd worden. ENGELAND EN VER. STATEN VOOR TURKIJE IN DE BRES? Volgens bepaalde welingelichte kringen te Ankara zouden de regeeringen van de Ver. Staten en van Engeland aan de Sovjet- regeering een nota hebben overhandigd, waarin zij verklaren, dat zij zeer groote waarde hechten aan de onafhankelijkheid van Turkije en aan de territoriale integri teit van dit land met de huidige grenzen. Kijkt goed uit voordat U de straat oversteekt. Staat niet in groepjes op den straatweg. De militaire transpor ten helpen Nederland weder op te bouwen Weest voorzichtig. De Amerikaansche vliegtuigen, op gestegen van vliegdekschepen voor den grootsten luchtaanval in den oor log in het Verre Oosten, hebben de volkomen heerschappij in de lucht boven Tokio veroverd. Admiraal Ni- mitz, die dit in zijn laatste commu niqué mededeelt, verklaart, dat de marineluchtmacht van admiraal Hal- sey daarbij 154 Japansche vliegtuigen heeft vernield of beschadigd. Nog 72 toestellen werden op den grond ver woest en 80 beschadigd in de eerste uren van den aanval. Het communiqué vermeldde niet of de aanvallen op het gebied van Tokio Dins dag werden voortgezet, doch verklaarde dat de resultaten op het peil van de „eer ste berichten" lagen. Voorts vermeldde het communiqué, dat geen enkel Ameri- kaansch oorlogsschip schade had opge- loopen tijdens den aanval en dat geen enkel vliegtuig was neergeschoten boven de vele vliegvelden in het gebied van Tokio. In een telegram van Goeam meldde een speciale correspondent van Reuter, dat de machtige Amerikaansche luchtmacht Dinsdag bij helder weer buiten de kust van Honsjoe zwermde en golf na golf van gevechtstoestellen naar willekeur uitzond tegen de Japansche doelen. De Japanneezen deden geen poging tot tegen aanval of represaille. Tot vroeg in den middag was geen enkel Japansch vlieg tuig of oppervlakteschip in zicht gekomen Twee Japansche verkenningsvliegtuigen werden opgevangen door patrouilles bij de vloot en snel neergeschoten. Het waren de eenige vijandelijke toestellen, die de Amerikaansche vliegers in de lucht kon den vinden. Vooruitgang bij Balikpapan En ook elders in het Verre Oosten ont vangen de Japanners slag na slag. Zoo heeft de Australische zevende divisie de geallieerde controle over de baai van Ba likpapan volledig gemaakt door een lan ding bij Djinabora, vier mijl ten Noor den van Penadjam op de Westkust van de baai. De raffinaderij Pandansa, ten Noorden van Balikpapan, is nu geheel in Geallieerde handen. Verder naar het Noorden hebben de Australiërs een punt bereikt bijna een kilometer van de brug over de rivier de Soember, waarover de pijpleiding loopt. Zij landden voorts bij het dorp Djinabora zonder vijandelijken tegenstand. Hevige gevechten worden ge meld langs de kust aan de Straat van Makassar ten Noord-Oosten van het vlieg veld Manggar. Chineesche strijdkrachten dringen in Noord-Oostelijke richting op langs de spoorlijn en den grooten weg naar Kwei- lin. Andere strijdkrachten der Chineezen bereikten Tsjoengtoe op den weg Kwei- linLioetsjau en heroverden Loechai aan de spoorlijn van Kwangsi naar Hoenan. In Zuidelijk Kiangsi wordt gestreden op twaalf mijlen van Kansjau. Japansche vredesvoelhorens Gezien de situatie waarin Japan zich thans reeds bevindt, is het begrijpelijk, dat Japan op verschillende wijzen pro beert met de Geallieerden in contact te komen om over vrede te spreken. De waarn. minister van buitenlandsche zaken der Ver. Staten, Grew, verklaarde be richten te hebben ontvangen over deze Japansche vredesvoelhorens, maar hij zei- de tevens, dat geen stappen ondernomen waren door gevolmachtigde personen en dat geen aanbod van overgave was ge daan. Een dezer berichten was, dat voor aanstaande Japansche industrieelen de gunstigst mogelijke voorwaarden wensch- ten te vernemen, die de Geallieerden kon den stellen voor een „compromis-vrede". Grew waarschuwde, dat deze vredesvoel horens een bekend middel waren om tweedracht te zaaien onder de Geallieer den. Uit Japan teruggekeerde Fransche zen delingen verklaren, dat het land door de luchtaanvallen ernstig beschadigd wordt. Het voedseltekort is aanzienlijk, maar niemand denkt eraan zich over te geven. Iedereen is er integendeel vast van over tuigd, dat Japan den oorlog zal winnen, „al zou het nog zoo lang moeten duren", In Washington blijven geruchten de ronde doen, dat president Truman niet alleen Duitschland, Italië en Engeland, maar ook Nederland, België Denemarken en Noorwegen zou bezoeken. Generaal Marshall, admiraal King en gene raal Arnold zullen den president, die thans per schip onderweg is naar Europa, per vliegtuig achternakomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1