Diplomaten. Hevige explosies in Beverwijk en bij Westerveld. Spanning in Z.O. Europa stijgt. Venray heeft hulp noodig Hef woord is aan Japanners vreezen landing op Sumatra. De bonnen voor de week van 15 tot 21 Juli. Aan beide zijden worden lichtingen opgeroepen KANS OP IJSJES 500 T.B.C-Lijders naar Zwitserland. fiOe Jaargang. No. 18075 TT 1 1 "li *1 Vrijdag 13 Juli 1945 Bureaux: Groote Houtstr. 93 "S^ I C* 1 /N" 1 J^T Uitgave van de Stichting en Soendaplein 37. Haarlem. I I H J III I J A. J j J L J 8 C. JCJ Voorlichting te Haarlem. IJmuiden. Kennemerlaan 154. W "B V^. X Abonnementen: per week 31 cent, per kwartaal 4.- Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054, Adm. 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel.: Redactie 10600, Expeditie 14825. Onze diplomatieke dienst is een aange legenheid, die meestal buiten de aan dacht van het groote publiek heeft ge legen. Daarom hebben de mededeelingen van onzen Haagschen correspondent over de hervorming van den dienst, die nu voorbereid wordt, waarschijnlijk maar weinigen belangstelling ingeboezemd. Ik kom erop terug in de hoop, die belang stelling te kunnen vergrooten. Al eerder is op deze plaats gezegd, dat onze ver houdingen met het buitenland voortaan van ingrijpende beteekenis voor ons volksbestaan zullen zijn en ons binnen- landsch beleid direct zullen beïnvloeden. Wij zullen deel moeten nemen in een zeer nauwe aaneensluiting van staten, die naar ik hoop een nauwe aaneensluiting van volken zal worden, om voor de toe komst gevrijwaard te zijn van een over val, zooals die ons in Mei 1940 trof. Kleine volken, vooral kleine volken op een be perkt grondgebied, hebben in den moder nen, totalen oorlog geen kans meer om zich met succes te verdedigen, tenzij zij behooren tot een volkengroep, die de be veiliging van het geheel op zich neemt. Ik denk dus aan Federale Unie, aan Ver- eenigde Staten bijvoorbeeld van Europa, of van een kleiner of gröoter gebied dan Europa. Het is een onderwerp waarvan ik in ambtelooze jaren studie heb ge maakt. Het zal noodig zijn er in vol gende artikelen op terug te komen. Mij heeft het verheugd te lezen dat een van onze knapste historici, prof. dr. Jan Romein, de gedachte ook voor staat. In een artikel in Het Parool, waar in de Amsterdamsche hoogleeraar de splitsing van Duitschland in een drietal federaties, die gezamenlijk het Duitsche Rijk zouden vormen, bepleitte, schreef hij over zulk een Rijk: „Het zou nog minder te vreezen zijn, indien ook de staten, om het Rijk heen gelegen, zich tot federaties zouden aaneensluiten, waarvoor trouwens reeds verscheidene stemmen zijn opge gaan. Die plannen hadden zoowel in het Noorden als in het Zuiden, in Scandinavië en op den Balkan, al voor den oorlog een verwerkelijking gevonden. Dit lijkt trou wens de eenige weg om tenslotte tot de gewenschte oplossing te komen: een Euro- peesche federatie zonder hegemonie van welke mogendheid ook. Europa immers is een eenheid in veelheid, tengevolge van zoowel geografische als historische fac toren." Wie er van overtuigd is dat het onaf wendbaar in deze richting gaat, tot behoud tevens van onze waarlijke vrijheid, ons zelfbestuur en onze regeeringsvorm, voelt des te sterker van hoe groot belang het is. dat onze buitenlandsche dienst ge moderniseerd en op het hoogst mogelijke peil gebracht wordt. Het feit dat wij niet langer een neutrale mogendheid zijn maar een actieve buitenlandsche politiek moe ten voeren en de omstandigheid, dat nu al zulke belangrijke internationale onder handelingen op til zijn, zullen dat voor ieder duidelijk maken. Onze diplomatieke dienst was verouderd en stond niet op een hoog peil van be kwaamheid. Zijn taak was trouwens in den regel niet zwaar en beperkte zich in hoofdzaak tot representatie. De keuze van diplomaten werd begrensd tot een heel kleinen kring, deels om traditioneele redenen, anderdeels als gevolg van de bescheiden salarieering, waardoor alleen gefortuneerde menschen zich het vervul len van een gezantschapspost konden ver oorloven. Het consulaire korps werd even eens onvoldoende bezoldigd, telde zelfs te weinig gesalarieerde krachten en was aangevuld met een groot aantal honoraire consuls, ten deele buitenlanders. Nu zal dit alles veranderen. En de her vormingsplannen voor den buitenland- schen dienst zijn ingrijpend. Diplomatieke, consulaire en handels-vertegenwoordigers zullen in één dienst worden vereepigd. Wie tot dien dienst is toegelaten zal nu eens een diplomatieke. dan weer een handels- of een consulaire post krijgen, al naar gelang van de noodzaak en van zijn bekwaamheden. De salarissen zullen worden verhoogd, waardoor candidaten voor den buitenlandschen dienst uit veel ruimer kring dan vroeger kunnen worden gekozen. Het is de bedoeling, met de keuze uit beperkten kring volkomen te breken. Deskundigen op het gebied van voorlich ting zullen worden aangesteld. Wat dit punt betreft, verneem ik, dat aan eenige gezantschappen al tijdelijke pers-attaché's verbonden zijn. hetgeen dringend noodig is voor de voorlichting over ons land in het buitenland. Deze nieuwigheid komt niet te vroeg. Het is nu al een kleine twin tig jaar geleden, dat in dit blad ge zegd moest worden, dat men geen arti kel over een land als Polen kon schrijven zonder onmiddellijk den Poolschen pers- attaché te zien opdagen met het aanbod, litteratuur te verstrekken, inlichtingen over andere onderwerpen, die zijn land raakten, te geven en zoo meer. Polen was een enkel voorbeeld, geen uitzondering. Al de herzieningen in onzen buiten landschen dienst kunnen als belangrijke verbeteringen worden beschouwd. Zij be- teekenen dat de begrootïng van Buiten landsche Zaken, vroeger verreweg de laagste van de departementale begrootin gen. aanzienlijk verhoogd zal moeten wor den Maar dat is het te bereiken doel zeker waard Wel zal het jaren duren eer de dienst c.p het peil is. waarop men hem brengen wil. Er zal door velen ervaring opgedaan moeten worden. Bij de eerst- Aantal slachtoffers gelukkig gering, groote materieele schade. Donderdagmiddag om ongeveer half vijf is een munitieopslagplaats, gelegen achter Westerhout op de grensscheiding van Be verwijk en Velsen-Noord, in de lucht ge vlogen, tengevolge waarvan een tuinder werd gedood en 13 personen gewond, waar van 8 ernstiger. Levensgevaar was echter niet aanwezig. De door de ontploffing aangerichte materieele schade is groot, maar nog veel grooter is de glasschade. Op zeer grooten af stand van het ontploffingsterrein zijn nog ruiten vernield. Een boerderij en een aantal woningen in de onmiddellijke omgeving zijn verbrand. Een weggeslingerde benzinebom kwam terecht in de Strick van Linschoten- straat, waardoor een woonhuis is uitge brand, een ander plofte op den zolder van de conservenfabriek van de gebr. Docter neer. De zolder brandde uit en een hoeveel heid verpakkingsmateriaal ging verloren. De Beverwijksche brandweer heeft zelf de branden kunnen blusschen. De Haarlemsche brandweer, die met een motorspuit ter as sistentie was uitgerukt, behoefde geen dienst te doen. De explosies hebben tot Donderdagavond 8 uur voortgeduurd en uit veiligheidsoog punt werden verschillende straten ontruimd, die echter later op den avond weer voor de bewoners werden vrijgegeven. Des avonds heeft de brandweer het geheele terrein na- gebluscht. De gedoode tuinder Aardenburg was werk zaam op een terrein vlak nabij de opslag plaats. Ook ontploffing in Slingerduin. Om 10 uur gisteravond werden de bewo ners van IJmuiden, Driehuis en Santpoort in de eerste plaats, maar ook die van verder gelegen plaatsen opgeschrikt door een hevige ontploffing, die spoedig door meer gevolgd werden. De ontploffing geschiedde in een groote bunker achter Slingerduin. De luchtdruk was merkbaar in een gebied met een straal van 12 K.M. Ongeveer 40 personen werden, meest lichtgewond door glasscherven. Enke len bevinden zich nog In het ziekenhuis. Van de bewakingstroepen wordt één man vermist. Roode Kruis colonnes kwamen ter assistentie uit Amsterdam, Haarlem Zaandam en Beverwijk. Zij behoefden echter geen assistentie te verleenen daar er geen ernstige gewonden waren. Na de eerste ontploffing die zoo hevig was dat de huizen op hun fundeering ston den te trillen volgden nog vele andere, die echter minder zwaar waren. Onophoudelijk gierden projectielen door de lucht en werd de omgeving fel verlicht door opstijgende vuurpijlen, brandbommen enz. De explosies duurden bijna onafgebroken tot middernacht. De luchtdruk, veroorzaakt door de hevige De inzameling sactie in Haarlem, Heem stede en Bloemendaal ten bate van Venray waaraan door de jeugd met zooveel over gave wordt gewerkt, zal op 21 Juli met een optocht door de stad ingeleid wor den. Daarna zal op Maandag 23 Juli met de eigenlijke actie worden begonnen en zal straat na straat worden afgewerkt om goederen meubilair, keukengerei, linnengoederen enz. bijeen te brengen in groote hoeveelheid en 'van goede kwa liteit. explosies, heeft groote schade veroorzaakt; tal van ruitjes zijn gesprongen aan den Oos terduinweg en den Zeeweg te IJmuiden en in sommige deelen van Driehuis en Sant poort. Een aantal huizen werd ook door granaten gecronen. In de gemeenten Bloe mendaal en Haarlem hebben ook ruiten het moeten ontgelden. Door deze beide ontploffingen moet ieder zich nog eens weer realiseeren, dat de aan wezigheid van groote voorraden munitie ook groote gevaren met zich brengt. Daarom is b.v. ook het afschieten van lichtkogels, waaraan de jeugd zich zoo vaak schuldig maakt, zoo ontzettend gevaarlijk. Dit is een „spel", waartegen met niet genoeg kracht kan worden opgetreden ter bescherming van eigen leven en goed, maar evenzeer ter be scherming van het leven der kinderen, die dergelijk gevaarlijk oorlogstuig hanxeeren. VOORSCHOT VOOR LOOXEN Op verzoek van de Nederlandsche Bank is aan de leden van de bedrijfsgroep Handels banken en bedrijfsgroep Landbouwcrediet- banken medegedeeld, dat zij als voorloopige maatregel gemachtigd zijn aan houders van geblokkeerde saldi, ontstaan door storting van bank- of muntbiljetten van f 100, voorschot te verleenen. uitsluitend ten ein de hen in staat te stellen de bij het einde van deze week vervallende loonbetalingen te verrichten, mits zij niet over andere mo gelijkheden beschikken om zich de daar voor benoodigde contanten te verschaffen. RADIOTOESTELLEN GESTOLEN Door de Haarlemsche politie zijn in ver zekerde bewaring gesteld D. D., J. W. en K. van V., verdacht van diefstal en heling van een radiotoestel, dat bij D. in beslag genomen is. Hij bekende. Tevens werd aan gehouden H. A. M. K., die twee radiotoe stellen gestolen heeft. Ook hij heeft bekend. DE SLUIZEN TE IJMUIDEN. De versperring in den toegang tot IJmui den, waar o.a. de Coen tot zinken was ge bracht, is in zooverre opgeruimd, dat sche pen van 26 voet diepgang (ongeveer 8 a 9 meter) kunnen passeeren, dus b.v. schepen van de Liberty-klasse. Het herstel van de grootste sluis zal nog wel een jaar duren. Deze sluis is zoowel in haar mechanisme, de sluiskolk als de sluisdeuren, be schadigd. Gelukkig is echter de midden- sluis in staat de grootste schepen, zooals de Marnix of de Oldenbarneveldt of twee Li- berty-schepen tegelijk te schutten. De sluis zoowel als de intact gebleven spoorbruggen over het Noordzeekanaal worden weer elec- trisch bediend. Willem de Zwijger: Het is niet noodig te hopen om te ondernemen. Het is evenmin noodig te slagen om te volharden. Radio Tokio bevestigt het reeds door de ge allieerden verspreide bericht, dat ruim twee honderd bommenwerpers een aanval hebben gedaan op Sabang. Het Japansche commu niqué voegt er aan toe, dat aanzienlijke zee- strijdkrachten langs de Noordkust van Suma tra kruisen en de vrees wekken, dat er tot een landing zal worden overgegaan. Troepen van de Australische zesde divisie die het binnenland van Nieuw-Guinea intrek ken, hebben vele vijandelijke versterkingen genomen. Acht Japansche formaties bieden evenwel hevigen weerstand op dicht be- boschte heuvels en hebben aldus het Austra lische front uitgebreid, zoo deelt het Austra lische hoofdkwartier mede. Een andere be langrijke bergtop ten Noorden van Kandibus werd na een verbitterden strijd genomen, in de omgeving van Mount Tazaki doodde een Australische voorpost alle aanvallende Japanneezen. De Japanneezen op ZuidB Bougainville ondernamen een krachtige po ging om door de Australische verdedigings stellingen bij de rivier de Nivo heen te breken. Het Japansche yerzetscentrum rond den berg Batochampar op Borneo bij Balikpapan wordt op de flanken gepasseerd. De Austra liërs rukken naar het Noorden op en de Ned.-Indische troepen trekken op tegen den rechterflank der Japanneezen. Het communiqué van Mac Arthur maakt heden melding van een nieuwe verrassende landing van Australische troepen, waardoor de vorderingen in Noord-West Borneo wor den voortgezet. Onderdeelen van de negende Australische divisie rukken op langs den spoorweg naar Jesselton. Zij drongen door in Kimanis, 21 mijl ten Noorden van Beau fort, terwijl tegelijkertijd andere eenheden' een verrassende landing bij Andus, 5 mijl ten Noorden van Kimanis, uitvoerden. De Australiërs zijn nu 30 mijl verwijderd van de havenplaats Jesselton. Bij de landing werd geen tegenstand ondervonden, evenmin bij het oprukken langs de spoorbaan van Beaufort naar Jesselton. Van de Oostkust van Borneo worden nieuwe Australische successen gemeld ten Noorden en Noord oosten van Balikpapan. 121 400 gram brood 122 400 gram brood 123 125 gram versch vleesch of indien dit niet aanwezig is 4 oz. vleesch in blik of 4 oz. visch in blik (112 gr.) 124 4 oz. vleesch in blik of 4 oz. visch in blik 125 100 gram vet of 125 gram margarine 126 100 gram vet of 125 gram margarine 127 125 gram suiker 128 1 tablet- of 55 gram gebroken chocolade 129 2 liter melk 130 100 gram kaas 131 200 gram bloem (uitsluitend verkrijgbaar bij de bakkers) 132 50 gram zeep 133 50 gram zout 134 1 kg. aardappelen (oogst 1945) 135 1 kg. aardappelen (oogst 1945) 137 400 gram brood 138 400 gram brood 139 600 gram biscuits 140 1 kg. aardappelen (oogst 1945) R. 25 250 gram rijst of kindermeel R. 26 125 gram suiker R. 27 4 liter melk Bij deelneming aan de Centrale Keuken De spanning tusschen Griekenland en zijn Balkanburen wordt van uur tot uur grooter. Volgens berichten uit Athene zou de Albaneesche regeering vier lichtingen hebben gemobiliseerd. Bijna 600 Grieksche gezinnen zouden door de Albaneezen gede porteerd zijn naar een concentratiekamp in Kroja In het gebied van Argyrocastro zou den 5000 Albaneesche partisanen en in het gebied van Remeti 1200 in opmarsch zijn naar de Grieksche grens. Te Pilioen zou een Griek door Albaneezen zijn terechtgesteld. De Engelsche generaal, die het bevel voert over de Britsche troepen in Macedonië heeft president Voulgaris de verzekering gegeven,, dat alle beweringen betreffende z.g. inci denten, die door Grieksche eenheden zouden zijn verwekt aan de Zuid-Slavische grens, van iederen grond ontbloot zijn, aldus wordt uit Athene bericht. Een telegram meldt, dat Wat de grondstoffen betreft: melkpoe der en aardappelmeel zullen geen onoverkomelijken hinderpaal vormen, maar de suikerpositie baart de meeste zorgen. Het ligt nu echter in de bedoe ling om zoodra de suikerpositie het toe laat. en dat zal hoogstwaarschijnlijk bin nen niet al te langen tijd het geval zijn, de fabrieken met de noodige grondstof fen te bevoorraden, zoodat we waar schijnlijk nog dezen zomer ijs zullen kunnen eten. Mits tenminste de brand stoffen geen „roet in 't eten gooien". komende internationale onderhandelingen zullen ongetwijfeld verscheidene aanvul lende krachten uit de kringen van de wetenschap en het zakenleven opgeroepen worden. R. P- 30 Bulgaarsche soldaten zijn doorgedrongen op Grieksch gebied. Terstond hebben zich Roematas, de Grieksche generaal in Thracië, de Britsche brigadier en de Grieksche com mandant naar den grenspost begeven en een protest ingediend bij den Bulgaarschen commandant, waarbij hem verzocht werd een einde te maken aan deze schendingen van Grieksch gebied. Een Russisch officier zou bij de demarche aanwezig zijn geweest. Lichtingen in Grieksch Mace donië gemobiliseerd. Een A.F.P.-telegram uit Athene meldt, dat langs een groot deel van de Grieksche grens, tusschen Monastir en Loiran, honderddui zend Joegoslavische soldaten zijn waarge nomen en dat Bulgaarsche benden voort gaan het Helleensche gebied Drama en Flo rida te overschrijden. In Macedonië is een spion gearresteerd, die belangrijke documenten bij zich had, en een officier blijkt te zijn uit een na- buurstaat van Griekenland, aldus dit A. F. P.-telegram. Het verhoor van dezen spion zal door president Voulgaris persoonlijk worden afgenomen. Voorts wordt gemeld, dat de lichtingen 1938 en 1939 in Grieksch-Macedonië zijn ge mobiliseerd. Inzake het Macedonische vraagstuk heeft Svolos, de leider van de Macedonische so cialisten, verklaard, dat de wensch om Ma cedonië volledig autonoom te maken, niet uitvoerbaar is. Macedonië is Grieksch. al dus Svolos en de Macedoniërs zijn Grieken. Het feit, dat sommigen Slavisch spreken, neemt niet weg, dat zij toch Grieken zijn. Zij zullen als uitstekende Grieken vechten. Sommigen hebben echter misdaden tegen de Bulgaren begaan en de vrees voor be straffing maakt hen tot „autonomisten". De Joego-Slavische communistische krant „Borba" zegt, dat honderden Macedoniërs zijn neergeveld en in stukken gescheurd en dat duizenden boeren roet vrouw en kinde ren uit hun huizen zijn verdreven. moeten ingeleverd worden bon 124 voor vleesch en bonnen 134 en 135 voor aard appelen. Tot 4 Augustus gelden: G. B. 501 en G. C. 501 (inlegvellen): 4% L. melk. Reeds aangewezen en nu nog geldige bonnen: tot 21 Juli: 88 125 gram suiker 94 50 gram zeep 96 versche-, gerookte of zoutevisch 107 125 gram suiker i' R 22 125 gram suiker Tabakskaart R 14 20 sigaretten Tot 4 Augustus: 70 groente en 71 fruit. Deze bonnen hadden voor Vrijdag 6 Juli bij den handel moeten zijn ingeleverd. 111 V» L. petroleum R 24 Yo L. petroleum Op de nieuwe bonnen mag reeds worden gekocht met ingang van Zaterdag 14 Juli, met. uitzondering van de artikelen melk en aardappelen, welke eerst op Maandag 16 Juli en vleesch. hetwelk eerst op Dinsdag 17 Juli mag worden verkocht. Bovengenoemde bonnen met uitzonde ring van die voor melk, mogen eerst bij af levering van de goederen aan de winkeliers worden afgegeven; ongeoorloofde vóór inlevering kan tot misbruik ten nadeele van het publiek aanleiding geven. Zelfverzorgers moeten op het Distributie kantoor, Zijlstraat 62 te Haarlem inleveren voor: graan 121. 122. 137, 138. 139 vleesch 123, 124 melk 129, R. 27. GB. 501. GC 501 aardappelen 134, 135, 140 De aandacht wordt er op gevestigd, dat de artikelen rijst, kindermeel, suiker, choco lade, kaas, zeep en zout moeten worden ge kocht bij de detaillisten, waar men des tijds resp. de bestelbonnen K 05 blauw, K 04, K 06. K 09. K 08 en K 07 heeft ingeleverd. Alle overige artikelen kunnen worden be trokken van de winkeliers waar zij tot dus-» verre verkrijgbaar waren. Dit geldt ook voor de artikelen vet en margarine, welke men ditmaal niet behoeft te betrekken van den detaillist, bij wien men de bestelbonnen D 05 en K 12 heeft ingeleverd. DE MINISTER-PRESIDENT VOOR DE RADIO. Hedenavond 9 uur zal de Minister-Presi dent, Prof. Ir. W. Schermerhorn, een begin maken met het houden van een wekelijkscli radio-kwartiertje, waarin hij, of een der andere leden van het kabinet, tot he\ Ne derlandsche volk het woord zal voeren over punten van regeeringsbeleid. 20 uit Haarlem. Door Zwitserland is het aanbod gedaan. 500 lijders aan tuberculose uit Nederland kosteloos gedurende een laar te verplegen. De eerste 100 patiënten zijn voor dit verblijf in Zwitserland reeds aangewezen, zij kwa men uit de allergrootste gemeenten Te ver wachten is, dat Haarlem onder de tweede groep zal vallen en dat er hier ongeveer 20 patiënten zullen kunnen worden aange wezen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1