Buitenlandsch Overzicht De rede van professor Schermerhorn. Elk leven is kosfbaar. Waar de oorlogsfakkel het felst brandde. Een relaas over slachtoffers, verwoestingen en ander leéd In deze dagen hebben twee gebeurtenissen de aandacht van allen: de conferentie te Potsdam tusschen Truman, Stalin en Chur chill en de dreigende spanning in Z. O. Europa. Dinsdag zal de conferentie der drie groote mogendheden midden in Pruisen be ginnen. Zij wordt gehouden om „den vrede te winnen" en daarbij zij we allen in Europa zoozeer betrokken, dat we kunnen zeggen, <iat dhar over het lot van ons werelddeel zal worden beslist. Vanwege deze groote be langrijkheid worden de drie politieke leiders door een uitgebreiden staf van deskundigen vergezeld. En naar verluidt zou president Truman de voorstellen voor de vredescon ferentie der Vereenigde Volken welke con ferentie eind van dit jaar of begin 1946 zal worden gehouden meebrengen. Kierin zou men een onderstreping kunnen zien van het feit, dat de Ver. Staten thans onbetwist de machtigste mogenheid is. Volgens Reuter zou de agenda aldus zijn samengesteld: 1. De regeling of vestiging der regeling van een dertigtal grensdisputen in Europa, alsmede de aanspraken op stroken Duitscn grondgebied van Nederland, België, Frankrijk, Tsjecho-Slowijkije en Polen, en op Italiaansch grondgebied van Frankrijk en Joego-Slaviè. 2. De regeling van de politieke, economi sche en militaire aangelegenheden t.a.v. de vijandelijke staten. President Truman, zoo verwacht men, zou Italië weer willen opne men in de gemeenschap van beschaafde vre delievende naties en de opneming van Italië in de organisatie van de vereenigde volken in overweging willen nemen. 3. De toekomstige positie van de Italiaan- sche en Japansche koloniën. In dit verband is het van beteekenis, dat Molotof, naar men gelooft, onlangs te Washington met Truman de Russische aanspraken zou heb ben kenbaar gemaakt op Japansch grond gebied, waarvan sommige deelen vroeger Russisch zijn geweest. Vraagstukken van meer dringenden aard die behandeid zullen worden zijn de vol gende: 1. De bezetting en de controle op de demi- litarisatie van Duitschland, en de door Duitschland te leveren herstelbetalingen in natura. 2. Het ontsluiten van den Balkan voor grooteren Britschen en Amerikaanschen in vloed. 3. Rusiand's plaats in de Middellandsche Zee. mede met het oog op Tanger en de Dardanellen. 4. De hulpverleening aan en wederopbouw van het bevrijde Europa, waaronder begre pen de voedselvoorziening 5. Het berechten van oorlogsmisdadigers als Göring, Ribbentrop en Hess. 6. Het opstellen eener gemeenschappelijke politiek t.a.v. Franco. 7. Verbetering van het overleg tusschen de „big three" over de politieke en econo mische problemen van de bevrijde Europee- sche landen. Niet onwaarschijnlijk zal de dreigende eruptie op den Balkan te Potsdam besproken en bezworen zal worden. Ook nu weer gist het in dezen hoek van Europa. Uiterlijk botsen hier de belangen van Joego-Slavië en Bulgarije eenerzijds de Bulgaren lijken het er door hun vlotte koersverandering beter te zullen afbrengen dan aanvankelijk vermoed mocht worden en Griekenland anderzijds. De spanning is volgens het ge wone en bekende recept ontstaan. Eerst is de eene partij begonnen met klachten over grensincidenten, wegvoeringen, mishande lingen en wat verder op dat terrein bedacht kan worden, waarna de ontkenning en de beschuldiging van de andere parij volgden. Nu zeggen de Grieken, dat er bij de andere staten plannen bestaan om eên deel van Ma cedonië. boven de Aegaeische Zee gelegen, en Epirüs, ten Z. van Albanië, te annexeeren. Daartegenover wordt de Atheensche regee ring aangeklaagd een fascistisch getint ter- reurregime te zijn en de democratische elementen zoo fel te onderdrukken, dat ve len genoodzaakt zijn uit te wijken. Ook de Russische pers houdt zich met dezen kant van de zaak bezig. De Grieksche regeering ontkent dit alles evenwel en ook, daarbij van Engelsche zijde gesteund, dat door haar troepen grensincidenten zouden zijn ver oorzaakt. Onder deze oppervlakkige gebeurtenissen gaan andere zaken schuil, die hier echter de werkelijke reden vormen van den ge spannen toestand. In dezen hoek van den Balkan komen de Britsch-Russische belan gen met elkaar in botsing. Zoolang Enge land krachtigen invloed in Griekenland kan blijven uitoefenen moet het bezit en de be- heersching van de Dardanellen van slechts beperkte waarde zijn, omdat de Aegaeische Zee dan gecontroleerd wordt door (Enge- land-)Griekenland en de toegang tot de Mid dellandsche Zee dus nog niet vrij is. Zeer waarschijnlijk moet nu het rumoer van deze dagen dienen om de positie duidelijker af te bakenen, het hoeft geenszins een bereidheid tot strijden aan te geven. Uit de hierboven vermelde agenda blijkt wel. dat deze kwestie onder oogen zal worden gezien, maar tevens wordt er kort en krachtig in gezegd „ont sluiten van den Balkan voor grooteren Britschen en Amerikaanschen invloed". De Ver. Staten en Engeland willen er zich derhalve niet bij neerleggen, dat het Sla visch blok zich vrijwel uitsluitend naar het Oosten zou oriënteeren. Dat men op den Balkan ook meer aandacht aan het Westen gaat besteden, kan niets dan goeds uitwer ken, want van Russische zijde kan bezwaar worden gemaakt tegen een West-Europeesch blok, evenzeer kan men in West-Europa bezwaren hebben tegen een Oost-Europeesch blok. De positie der kleine mogendheden is sinds 1914 snel verzwakt, zij moeten tot aaneensluiting met nabuurstaten overgaan, maar deze blokken mogen en moeten zich niet eenzijdig gaan oriënteeren, want dan zijn zij met oorlogskiemen besmet. West- Europa moet contact hebben met Oost- Europa, maar evenzeer mag Oost-Europa zich niet gaan distancieeren van West- Europa. Zoo en zóó alleen zal een Euro- peesche federatie welke de voorloopster moet zijn van de wereldfederatie be reikbaar zijn. L. i WAT HET ROODE KRUIS SINDS DE BEVRIJDING DOET. Wist U, dat het Nederl. Roode Kruis in vier weken tijds o.a. een millioen blikjes melk, 500.000 blikjes sardines, een half millioen doosjes kaas na de bevrijding in de westelijke provincies invoerde? Uitgestalde goederen moeten geprijsd zijn. De verplichting bij alle uitgestalde en ten verkoop aangeboden goederen den prijs te vermelden, blijft onverkort ge handhaafd. De controle op de naleving van dit voorschrift zal in de komende tlagen 6cherp worden uitgeoefend. Ontvangst Tooneelgroep Vrijdagmiddag werd de tooneelgroep, die savonds in den schouwburg „Vrij Volk" zou opvoeren, ten stadhuize ontvangen door 't ge meentebestuur en daarbij toegesproken door den burgemeester den heer M. A. Reinalda, die deze groep noemde een symbool, een rperkteeken in een historisch, zeer belang rijk tijdperk van ons volk. waarvan het karakter niet wordt bepaald door zijn'staat kundige vormgeving, maar veel meer door zijn cultureel, zijn nationaal zelfbewustzijn. Nu staan we voor de bijna niet meer men- schelijke taak op de puinhoopen een nieu we wereld te bouwen, waarbij behoefte is aan klaarheid in ons 'nationaal zelfbewust zijn. In militairen zin zal ons kleine volk zich niet kunnen vergelijken met de groote volken, maar in wetenschappelijken, in eco- nomischen, in politieken, en in geestelijken zin zijn wij geroepen tot leiding. Nauwer aan eengesmee.d zal de politieke vormgeving ter hand worden genomen. Men moet ons volk zijn cultuur doen dragen, niet door een deel ervan of door oplegging van bovenaf, maar door de voorwaarden te scheppen, dat ieder kan deelnemen aan het cultuurleven van ons volk. Ons volk zal een groot doel moe ten nastreven en daarbij werken deze, in den oorlog weggedoken tooneelspelers mede door thans voor het voetlicht te treden. De heer Ben Groeneveld zeide, dat de tooneelgroep hoopt door de overheid ge holpen te zullen worden bij den opbouw. Als het Nederlandsche volk groot wil wor den, moet er een groote cultuur zijn. Daar door kan het volk zijn moeilijke taak sterker verrichten. Toen het gezelschap om 6 uur bij den Stadsschouwburg arriveerde, stond daar de Postfanfare opgesteld. Onder het spelen van het Wilhelmus werden de vlaggen op het gebouw geheschen. Het was een plechtig gebeuren. De heer Groeneveld heeft een korte, pret tige toespraak tot de Postfanfare gehouden. Naar wij vernemen waren de leden van de groep zeer getroffen door de prettige en waardige ontvangst in Haarlem. KERKCONCERT. Albert de Klerk aan het groote orgel in de oude St. Bavo, met medewerking van de alt-zangeres Annie Hermes: twee beproefde en erkende talenten. Hooge artistieke waarden mochten we dus Vrij dagavond verwachten. De vervulling kwam ten volle, helaas ook ten aanzien van de minder artistieke vertroebeling van alle snelle klankfiguren door den kerkgalm, die ook ditmaal groote gedeel ten van Bach's Toccata, Adagio en Fuga even onverstaanbaar maakte als ze waren toen George Robert het werk onlangs speelde. Ook het fugatische, zeer tonaal gehouden, alleen voor het manuaal ge schreven Capriccio, de harmonisch inte ressante Passacaglia en de Toccata van Alb. de Klerk, leden er wat onder, zijn Pastorale minder, doch in de deelen van Joseph Jongen's „In Memoriam" scheen de resonans het iriseerende der klank kleuren en -verbindingen te verhogen. Geheel dit werk hield de organist in zachte tinten, de Fugue van Honegger ook, en toch was het niet steeds gemak kelijk hier het thema na te speuren. Bescheiden en fijn geregistreerd klon ken ook zijn begeleidingen van den zang; bijzonder trof mij de aetherische bij twee strofen van Bach's „Meine Seele", de meer terrestriscjhe bij de derde. En die zang was verrukkelijk, sereen van klank en diep gevoeld, met prachtige, soms exta tische hoogtepunten, b.v. in De Klerk's moeilijk, met een fugatisch orgelinzet be ginnend, mooie momenten openbarend „Pie Jesu" en diens kort, juichend „Jubi late Deo"; voorts in César Frank's prach tige „La Procession", in het brooze „Pie Jesu" en het met groote stijging naar het stralend slot gezongen „Symbole des Apótres" (het Fransche Credo) van André Caplet. Welk een schakeering en uitdruk king in die stem van Annie Hermes en hoe weet zij het materiaal te beheerschen en dienstbaar te maken! Zoowel Bach als de modernen vinden in haar een waar dige vertolkster. KAREL DE JONG. Een A. N. P.-verslaggever die een tocht door ons land maakte vond kilometers lange puinhoopen in de Grebbestreek, in Arnhem, N ij m e g e n en ook in de Betuwe. Nijmegen is al van het puin bevrijd, daar is men namelijk onmiddellijk met het opruimen begonnen, de bevolking heeft trouwens tijdens de bombardementen getracht de branden zooveel mogelijk te blusschen. Kale plekken met bordjes geven aan waar vroeger huizen en winkels ston den. Het historische Valkhof is gelukkig ge spaard gebleven. Van de 60.000 bewoners van de Be tuwe, die nu terugkeerden zijn er 57.000 van alles beroofd. Zij hebben geen bed om op te slapen, geen kachel öm op te koken, geen bord om van te eten. De interkerkelijke organisatie „Centraal Comité Herstel Betuwe", die zich mede ten doel stelt de bevolking te helpen aan stroo- zakken, kookgelegenheid, eetgerei en één verschooning, moet daarvoor alleen rekenen op een uitgave, die in de millioenen loopt. Intusschen zijn de landerijen en de boom gaarden zwaar gehavend. Slechts 10 procent van den cultuurgrond is bebouwd, voorna melijk met aardappelen en voederbieten, waarvan echter niet meer dan een half ge was verwacht kan worden. Daardoor gaat een productie van pl.m. 30.000.000 kg land bouwproducten (granen, peulvruchten enz.) voor de Nederlandsche bevolking verloren. De totale fruitopbrengst van de Betuwe was gemiddeld 40.000.000 kg per jaar. waar van hoogstens 30 procent in het komend seizoen gered kan worden. Van de 10.500 huizen, die voor September 1944 in de Betuwe stonden, zijn er 4000 to taal verwoest of zwaar beschadigd. Onbe schadigde huizen zijn er in de Betuwe vrij wel niet. Het gevolg is, dat 52 procent der bevolking bij 48 procent moest inwonen, waarbij ook kippenhokken en varkensschuren soms aan dubbele gezinnen onderdak moeten bieden. De dringendste herbouw (kerken, stichtings gebouwen e.d. niet meegerekend), zal 165.000.000 steenen, 17.000.000 dakpannen en 14.650 ton cement vorderen. Arnhem moest in een vloek en een zucht geëvacueerd worden. Noor d-L 1 m- b u r g kon over de evacuatie wat langer doen, maar ze geschiedde ln overvolle trel- HET ONGELUK IN DE GIERSTRAAT. Het ernstig auto-ongeluk, dat Woens dagmorgen in de Gierstraat te Haarlem heeft plaats gehad en waarbij twee meis jes om het leven kwamen, heeft nog een derde slachtoffer geëischt, n.l. Areke van Bentem, Lotterstraat 16. Zij is hedenmor gen vroeg, nadat het aanvankelijk scheen dat levensgevaar niet te duchten was, in het St. Elisabeths Gasthuis vrij plotseling overleden. (Vervolg van pag. 1) De minister-president besprak eenige ar tikelen van de ..Verordening op bijzondere arbeidsverhoudingen". In haar consequentie toegepast beteekent deze verordening dat de regeering in dezen overgangstijd de loonen vaststelt, waarbij na tuurlijk de betreffende organen worden ge hoord. Er kunnen zich aan den anderen kant echter gevallen voordoen dat loonsver- hooging niet alleen kan worden toegestaan naar zelfs geboden is. In een overgangstijd als deze moet de ar beiderswereld bedenken, dat stakingen niet zoo zeer meer gericht zijn tegen den werk gever, doch regelrecht tegen de overheid zelf en tegen het welzijn van het Nederland sche volk. De overheid is dus verplicht thans stakingen, naar dien maatstaf te be handelen. Zij staat niet op het standpunt, dat tegen stakingen strafmaatregelen moe ten worden toegepast, maar zij neemt het standpunt fs, dat op het oogenblik waarop een staking uitbreekt van onderhandelen geen sprake kan zijn. Dat de regeering in zulke gevallen niet lijdelijk kan toezien staat wel vast, maar dat kan niet langs den weg van onderhan delingen. Wanneer, na het Inwinnen van de adviezen van werkgevers en arbeidersorgani saties, een besluit is genomen door de re geering en er dan toch gestaakt wordt, kan van de regeering niet anders worden ver wacht dan dat zij met kracht optreedt. Wij wenschen van den staat geen mon sterapparaat te maken, maar de omstandig heden van vandaag maken het noodzakelijk dat de staat op enkele punten van ons na tionale leven met kracht ingrijpt en met de grootst mogelijke zekerheid den rechten weg gaat. De minister-president vervolgde: Wij zijn ons er van bewust, dat dit alle punten zijn waarover het Nederlandsche volk zich straks moet kunnen uitspreken. Wil men den machtsstrijd als eenigen grondslag, of wil men een stap zetten op den weg van ont wikkeling en wil men een regeling in ge meenschappelijk overleg onder toezicht van de overheid met het recht van staken als psychologische uitlaatklep op den achter grond? Deze regeering pleit met hartstocht voor de laatste methode en het is slechts noode dat wij zelf van dezen weg afwijken. Het zijn de omstandigheden die dit drin gend noodzakelijk maken. Intusschen staat vanzelf sprekend vast dat overal waar ge schillen in redelijk overleg kunnen worden opgelost, dit ook zal gebeuren. Willen wij de kosten van het levensmid delenpakket dragelijk doen zijn en tevens de ontzaglijke verliespost doen verdwijnen, dan zal het in de eerste plaats noodzakelijk zijn. dat de dure voedingsmiddelen die thans worden Ingevoerd, worden vervangen door goedkoopere, die wij zelf produceeren: graan en aardappelen. Maar niet alleen uit een oogpunt van kosten maar ook uit een oog punt van hoeveelheid. Het is gewenscht dat onze oogst volledig binnen komt. Gelukt dit niet dan staat een vermindering van de rantsoenen voor de deur met al de ellende, die wij zoo goed kennen. De regeering zal er daarom alles op zetten de oogst binnen te laten halen. Besloten is daarom over te gaan tot het doen van een oproep om vrijwilligers. Minister Mansholt zal daarover binnen zeer korten tijd mededeelingen doen. Een orga nisatie hiervoor wordt inmiddels opgezet. Wij willen het Nederlandsche volk mobili- seeren om de oogst binnen te halen en onze voedselpositie voor dezen winter te verzeke ren op een dragelijke wijze. Natuurlijk kan men niet lederen Nederlander aan elk boe renwerk zetten. Zulk werk stelt dikwijls te hooge eischen. Juist bij de oogst zijn er echter een aantal werkzaamheden, die. zij nen, die door vliegtuigen beschoten werden. De menschen moesten soms dagenlang op stationsemplacementen wachten zonder dat er eten of drinken was. In N o o r d-B r a b a n t is al weer heel wat opgeruimd; daarvoor heeft men trou wens al 8 maanden den tijd gehad. In L i m- b u r g zijn de meeste kerktorens door de Duitschers vernield, voorzoover althans de pastoor bijvoorbeeld met veel wijn de Duit- sche „sprengcommando's" niet van hun lu gubere taak kon afhouden, of de burgers de lonten weghaalden. Er zijn prachtige mo numenten vernield, zooals het eeuwenoude kerkje van St. Odilliënberg en de beroemde kerk van Oorschot. In A r n h e m is de St. Eusebiuskerk vernield; merkwaardigerwijze is alleen het ingemetselde graf van Karei van Gelder ge spaard gebleven. De Cuneratoren te R h e n e n, in 1940 gerestaureerd, is thans grondig verwoest. Er is een strijd ontstaan tusschen de Jongere en de oudere generatie architecten of die vernielde monumenten weer opge bouwd moeten worden. De jongeren willen geen namaak-herstel van wat eens was; zij willen nieuwe schoonheid in moderne, eigentijdsche vormen bouwen. In het vrijwel met den grond gelijk ge maakte V e n 1 o bieef het raadhuis ge spaard. Evenzoo in het ook zwaar geteis terde K 1 u n d e r t. Bij de Marktstelllng van den N.W.-h oek van Brabant Joegen de Duitschers de boeren met hun paarden in de stallen en staken die stallen toen in brand. Over Breda vlogen eiken nacht 120 tot 150 V I's. Bovendien stonden er in de om geving 400 vuurmonden. Af en toe viel een V I op de stad; daardoor werden dan 20 tot 30 huizen in puinhoopen veranderd. Door granaten. V I's. bommen en opzet telijke brandstichtingen door de Duitschers zijn veel bosschen sterk beschadigd. Ook werden veel boerderijen daardoor vernield. In Montfoort kwam een bom op een schuilkelder terecht: 49 dooden. Een vader moest zijn 3 kinderen, door granaatscherven getroffen, op het erf van zijn boerderij begraven, zooals elders een vrouw haar eigen man. In Hutssen werden verscheidene paters Dominicanen in de pastorie, waar zij op bezoek waren, ge dood. Het aantal verkeersongelukken wordt weer steeds grooter. Vóór den oorlog bevat ten de bladen eiken dag en vooral op Maandag en op de dagen na feestdagen een ontstellend lange lijst van verkeers ongelukken. Zij waren zóo talrijk geworden, dat het getal van hen, die in één jaar het leven ontijdig op den weg verloren, grooter was dan dat der gesneuvelden in eenig jaar van den wereldoorlog. Het was zóó onrust barend hoog geworden, dat overal gezocht werd naar middelen om de veiligheid op den weg te vergrooten. Nu zijn we enkele jaren het snelverkeer vrijwel ontwend. Het oog der volwassenen is niet meer aan snel schatten van afstan den gewoond en moet zich weer wennen aan het jachtige beweeg over den weg. De regels en bepalingen van het verkeer moeten in het geheugen worden terugge roepen en nageleefd. Naast hen staat de Jeugd, die opgegroeid is in een tijd, welke haast alleen nog maar paard en wagen ken de en heelemaal niet meer opgevoed in de leer, dat kinderen op het trottoir behooren te loopen, omdat daarvan afdwalen levens gevaarlijk is. En thans zijn plotseling weer de auto's en motoren op den weg gekomen, bestuurd door hen, die soms in geen jaren meer een stuur in handen hebben gehad. Alle facto ren zijn er dus om een ontstellend groot aantal ongelukken te veroorzaken. Voet gangers, die meenen nog koning van de straat te zijn, fietsrijders, die vergeten dat er fietspaden zijn en verkeersregels, waar aan men zich behoort te houden; een snel verkeer dat tot soms roekeloos jagen geneigd is, wanneer het de virtuozen van den weg van onze bondgenooten heeft zien rijden. Als men dan ook nog ziet hoe somtijds tien tallen jongens of meisjes, mannen of vrou wen op een open laadbak van een auto staan zonder iets waaraan zij houvast kun nen hebben, dan kan men zich alleen ver bazen, dat er niet meer ongelukken ge beuren. Maar een menschenleven is kostbaar, stellig in deze dagen. Bij velen mag mis schien in den achter ons liggenden tijd de eerbied voor het leven kleiner zijn gewor den, nu is de waarde ervan weer op normaal menschelijk peil gekomen. Daarom, ouders, leert uw kinderen opnieuw voorzichtig te zijn, prent ze de regels van het verkeer goecl in: voetgangers, bedenkt, dat een groot deel van den weg gereserveerd moet blijven voor hen, die zich sneller bewegen; fietsers, doet afstand van den troon, waarop ge een tijd lang hebt gezeten, ook gij moet zich hou den aan de paden en voorwaarden u ge steld; motorrijders en automobilisten, be speelt het gaspedaal met voorzichtigheid en eerbied voor andermans leven. Nu, nu de periode van herstel en ver nieuwing is begonnen en een ontzaglijke druk van ons is genomen, mag, mag geen kostbaar menschenleven on nood ig en ontij dig verloren gaan. Laten we allen daaraan meewerken. het met enkele offers, ook door ongeschool den kunnen worden verricht. Wij rekenen er stellig op dat duizenden die thans langs den kant loopen, hun verantwoordelijkheid zullen inzien en de consequenties zullen trekken. Wij gaan niet werken met enorme premies, zooals vroeger de moffen, maar willen organiseeren met een beroep op het saamhoorigheidsgevoel en het nationale eer gevoel. Het spreekt vanzelf dat wij een re delijke belooning zullen toekennen. De minister-president besloot: Wij zijn als volk zeker niet minder dan eenig ander volk. Wij hebben kans om uit de put te ko men. Laat het ons een nationale trots zijn dat dit ons door gemeenschappelijken arbeid gelukt." Ned. tijd gelijk aan Greenwich? Het is bij het departement van Binnen- landsche Zaken nog niet bekend, of de Ne derlandsche zomertijd, die op het oogenblik gelijk is aan den z.g. dubbelen Engelschen zomertijd, dit ook zal blijven, wanneer straks deze dubbele Britsche zomertijd ver andert in Britschen zomertijd en daarna ln het najaar in Greenwich-tijd. Wel wordt de vraag behandeld of het wenschelijk is. dat de Nederlandsche tijd aan den Engelschen wordt gelijkgesteld. In de omgeving van Nijmegen hadden de Duitschers mijnen aan de glijvliegtuigen, waarmede de Engelschen geland waren, ge bonden, in de hoop dat de Engelschen die weer wilden gebruiken. Een boer, die wat hout wilde halen om zijn kapot geschoten huis te repareeren, werd getroffen toen een mijn ontplofte. Hij strompelt nu op één been. Als men in de grensstreeken waagt terug te halen wat weggevoerd werd, dan loopt men groote kans zooals in de practijk al gebleken is dat men door Duitsche po litie in Duitsche gevangenissen wordt gezet' op bevel van geallieerde krijgsraden. Slechts aan de interventie van Prins Bernard was het te danken dat dezulken weer in vrijheid werden gesteld. Wel kon een Duitsche boer met medewerking van een Britsch officier de eenige tractor, die er in Noord-Limburg te vinden was, opeischen. Als daar niet gauw verandering in komt, dan zijn de roodbonte Limburgsche koeien in Duitsch land geslacht, zooals het met de kippen, de konijnen en wat al niet gegaan is. In enkele plaatsen ln Limburg is de nood der bevolking zóó groot, dat soms beval lingen op den kalen grond gebeurden zon der een stukje textiel. De houding van de bevolking in de oor logsdagen was uitstekend. Waren het niet leden van de binnenlandsche strijdkrachten, die de bruggen bij Nijmegen redden? (al ging de spoorbrug door een Duitsch zwem- commando verloren en werd de verkeers- brug beschadigd, terwijl die bij Arnhem door de Engelsche parachutisten, omdat ze de brug niet langer konden houden, zelf werd vernield). Weigerden niet de Zeeu wen, toen de dijken op Walcheren waren verwoest en hun eiland werd overstroomd, een hulpdijk aan te leggen, omdat deze dijk de Duitsche verdedigingswerken zou be schermen? Wisten niet de inwoners van Roermond de Russische melsles, die tewerk waren gesteld by het maken van Duitsche schansen, in hun huizen te verbergen, het geen aan ettelijken hunner bij ontdekking het leven kostte? Walcheren heeft veel geleden. Er vielen ook veel slachtoffers, want velen konden niet tijdig van het eiland evacuee- ren. In Westkapelle werden 160 van de 2200 Inwoners bij een bombardement gedood. Een bom viel op een kelder onder een inolcn: van de 47 menschen, die daar een schuilplaats hadden gezocht, konden er slechts 2 gered worden. Toen de Engelsche oorlogsschepen Dom burg bombardeerden lieten 40 burgers het leven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 2