Haarlems Dagblad
Venray... en
Nijmegen!
Flitsen
Heftige Japansche aanval in Birma.
Croentenpositie niet al te gunstig.
60e Jaargang. No. 18082
Bureaux: Groote Hóutstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooin
Zaterdag 21 Juli 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct
per kwartaal 4.
Redactie 10600. Expeditie 14825.
HAARLEM, Heemstede en Bloemendaal
hadden al de zorg voor de Limburgsche
dorpsgemeente Venray op zich genomen.
Dat is bekend. In dit blad is er zelfs dage
lijks over geschreven. Dus weet ook ieder
een dat Maandag de groote inzameling
van goederen, groote en kleine goederen,
begint. Die zal een week duren. Plotseling
komt nu een bericht van de overheid,
waaruit blijkt dat onze hulpvaardigheid
op een veel zwaarder proef wordt gesteld.
Aan Haarlem, Heemstede en Bloemendaal
is niet meer alleen de hulpverleening voor
Venray toegewezen, maar ook die voor de
zwaargetroffen Geldersche stad Nijmegen!
Daaruit volgt, dat de groote inzameling
een doorslaand succes moet worden! Er is
ontzaglijk veel meer noodig dan eerst het
geval leek te zijn. Van ons wordt nu ge
vergd, dat wij inderdaad doen wat wij
kunnen. Daar zal niet alleen bereidheid
tot geven, maar ook overleg en verbeel
dingskracht voor noodig zijn. Wij zullen
ons niet kunnen bepalen tot de eerste din
gen, die ons te binnen schieten. Niemand
weet binnen tien minuten te bedenken,
wat hij wel kan missen uit den veelzijdigen
voorraad kleine en groote voorwerpen,
die zich in den loop van jaren in het
huishouden heeft verzameld. Er zal. onder
de bevoegde leiding van de vrouw des
huizes, wellicht familieraad belegd
moeten worden, om het nu maar eens
wat gewichtig uit te drukken. De zaak is
inderdaad gewichtig. Het weekeinde biedt
den tijd en de gelegenheid om haar goed
te behandelen. Waarbij deze overweging
vooral moet gelden: de duizenden, die
alles verloren hebben, kunnen dus ook
alles gebruiken: alles dat in bruikbaren
staat is, tot de eenvoudigste dingen en de
kleinste kleinigheden toe
Ik heb groot vertrouwen in het resul
taat. Dit district heeft een grooten naam
op het gebied van hulpverleening: den
grootsten naam in Nederland. Want in de
statistieken van het Centraal Bureau be
treffende de kerkelijke en particuliere
liefdadigheid stond het vóór den oorlog,
toen zulke statistieken nog gemaakt wer
den, te boek als nummer één. Hoeveel te
meer reden is er niet om dfen naam te
handhaven, nu het meer dan liefdadigheid
betreft: de verstrekking van bijstand aan
landgenooten, die maandenlang gevaren
doorstaan hebben, die ons bespaard zijn
gebleven en die onze hulp op dit gebied
niet slechts vragen, maar ook verdienen!
Het is waar. dat ons in dienzelfden tijd
een andere ramp getroffen heeft: de voed-
selnood. Zuid heeft niet nagelaten dat te
erkennen en Noord te helpen met de
warme hartelijkheid, die ons in het Zuiden
altijd weer treft. Wij zijn een beetje koe
ler en stugger van aard, maar daarom niet
minder bereid tot hulp! Noord zal Zuid
bijstaan op zijn beurt. Het is er al mee
bezig en ook dit beroep op Haarlem.
Heemstede en Bloemendaal, plotseling zoo
sterk vergroot, zal tenvolle gehoor vinden
De uitwerking van dit bericht op de
bevolking van ons district ik verneem
juist, dat het zich voor dit doel uit
breidt met Bennebroek, Velsen en Zand-
voort. maar ben mij welbewust, dat de
beide laatste, zelf zoo zwaar getroffen
gemeenten niet veel kunnen doen zal
m.i. zijn, dat de groote uitbreiding van
onze taak als een eer zal worden be
schouwd. Dat is het ook. Met mij moeten
velen gevoeld hebben, toen ons alleen
Venray was toegewezen, dat wij er wel
met een bescheiden aanvraag afkwamen,
ondanks het feit. dat hier al eerder een
goederen-inzameling door Volksherstel
was gehouden. Dat is nu volkomen veran
derd. De geestdrift, waarmee de voorzit
ter en directeur van Volksherstel mij gis
teren van de nieuwe situatie op de hoogte
stelden, teekende hun opvatting van de
zaak. Zij waren blij, dat nog meer van hun
enthousiasme en werkkracht gevraagd
werd. Daar kunnen wij ons van harte mee
vereenigen Door den ondernemingsgeest
en de jonge energie van het Schoolcomité
van leerlingen van Midelbare Scholen
moet succes verzekerd zijn.
Over Venray is al veel gezegd. Van Nij
megen, een stad van bijna 100.000 inwoners,
weten wij dat het vele maanden lang
letterlijk in de vuurlinie heeft gelegen,
aan de top van den geallieerden „corri
dor". die van Maastricht via Eindhoven
in Noordelijke richting vrijgemaakt was.
Eerder had Nijmegen al zwaar geleden
door een bombardement. Er zijn 2100 hui
zen totaal verwoest en nog een duizendtal
zwaar beschadigd. Totaal 3100. Het geheele
Haarlemsche verlies aan woningen be
loopt. zooals wij hebben medegedeeld, 125.
Dit bij wijze van tegenstelling.
De Nijmegenaars, nu „geadopteerd" door
ons district, hebben hoopvol naar zulk een
maatregel uitgezien. Laat ons ervoor zor
gen dat zij later getuigen zullen1 onze
stad heeft het goed getroffen. R. P.
TEGEN ZWARTE HANDELAREN.
Er is een koninklijk besluit verschenen
waarbij verboden zijn nlet-periodieke uit-
keeringen, afkoop en beleening ten aan
zien van bepaalde categorieën levens-,
pensioen- of lijfrenteverzekeringen en in
schrijvingen In een spaarkas, behoudens
door of namens den minister van finan
ciën te verleenen ontheffing.
Het is de bedoeling te voorkomen dat
zwarte handelaren in de mogelijkheid zou
den verkeeren de door hen in dergelijke
verzekeringen en in spaarkassen belegde
felden aan eventueele overheldsmaatrege-
en te onttrekken.
Maatschappijvernieuwing en
onderwijshervorming.
Gisteravond en vandaag den geheelen dag
vinden in de Nieuwe Kerk vergaderingen
plaats van het onderwijzend personeel van
lagere en middelbare scholen. Vrijdagavond
hield Prof. Dr. M. J. Langeveld een inlei
dende lezing onder bovengenoemden titel,
waarbij hij o.m. wees op de noodzaak voor
docenten bij hel M. O. om een cursus in
paedagogie te volgen, dat de hervorming
dus eerst onder het leeraren- en onderwij
zerscorps dient te geschieden. Hedenochtend
werden de Moderne Onderwtjsstroomingen
In Nederland door den heer Ph. H. van
Praag en de Practische Mogelijkheden voor
Hervorming van L. O. en U. L. O, door Dr.
H. Nieuwenhuis behandeld. De moderne on
derwtjsstroomingen hebben in net algemeen
gebroken met het starre klassikale onder
wijs en het iaat zich aanzien dat het mo
derne onderwijs de maatschappelijke situatie
nauwer zal volgen dan tot nu toe het geval
is geweest. Dit is de hoofdinhoud van deze
beide besprekingen.
Hedenmiddag bespreekt de heer C. J. E.
Dinaux de Practische Hervormingsmogelijk-
heaen In het M. O.
Chef Staf Militair Gezag.
Aan den chef-staf Militair Gezag, generaal
majoor mr. H. J. Kruis ls dezer dagen geble
ken. dat op grond van tijdens zijn afwezig
heid voorgevallen betreurenswaardige feiten
en omstandigheden, zijn naam betrokken zal
worden in aangelegenheden, welke een ge
rechtelijk onderzoek zullen vorderen.
In verband hiermede heeft de generaal ge
meend. ontheffing uit zijn functie te moeten
verzoeken. De regeering heeft dit verzoek
zeer ernstig overwogen. Zij begrijpt de motie
ven. welke den generaal tot dit verzoek heb
ben geleld en waardeert zijn houding.
Gelet op de belangrijke diensten, die de.
generaal Kruis bij voortduring als chef-staf
Militair Gezag den lande bewijst en op het
feit, dat hij gedurende 5 Jaren afwezig is
geweest en ook na de bevrijding weinig con
tact met zijn gezin hoeft gehad, zoodat hem
de bovenbedoelde betreurenswaardige feiten
geheel onbekend zijn gebleven, heeft de re
geering gemeend, H.M. de Koningin te moe
ten adviseeren, het verzoek van generaal
Kruis niet in te willigen.
16 GEVANGENEN UITGEBROKEN
Uit de tot noodgevangenis ingerichte
Ambachtsschool aan de Tamboerstraat te
Rotterdam zijn in den nacht zestien poli
tieke gevangenen ontvlucht. Daaronder
waren eenige misdadigers die tijdens de
bezetting op naam van de ondergrondsche
roofovervallen pleegden, maar het gesto-
lene ln den zwnrten handel brachten. Een
van de uitbrekers moet een ware acrobaat
geweest zijn. Hy heeft zich door een lucht
koker op het dak weten te werken, waarna
hij met behulp van aan elkaar gebonden
dekens de overige vfjftien denzelfden weg
heeft doen gaan. Vervolgeus hebben allen
in het nachtelijk duister de straat weten te
bereiken, waarna zy wisten te ontkomen.
Inmiddels is men er in geslaagd verschei
dene uitbrekers te achterhalen en opnieuw
achter slot te brengen
Circus Saltarino.
Verscheidene bloemenmanden en een
krans werden den directeur aangeboden
met een korte toespraak. Deze inleiding liep
vooruit op het succes van den avond: adem
loos aanschouwde trapèze-kunst. waar
vrouwelijke charme en mannelijke kracht
samenwerkten. Met groot enthousiasme
werden de nummers paardendressuur ont
vangen. vooral Dries, die bovendien ver
dacht veel van de paden der liefde wist
De andersomme mannekes ln hun dwaze
flodderjurken en kruippBkjes zorgden voor
een onophoudelijke stroom van de onzin
nigste zottigheden. Alles te vertellen van
dien avond zou het schrijven van ellen
lange verhalen over spanning, bijval,
lachen en zingen worden. Maar enkele din
gen mag men niet vergeten. Zoo de twee
gedresseerde karrepaarden, de zes Friezen,
leder met zijn eigen kunststuk („Op vrije
hoeven"). En dan Nico. beslist het buiten
gewoonste paardebeest dat er was, al zat er
een luchtje aan. Dat ls echter een verras
sing. Toen tegen twaalven de slotmarsch
weerklonk en de menschen de tent uit
stroomden, heb lk enkel blijken van groote
voldaanheid kunnen
Met de havenarbeiders in Rotterdam ls -
zoo meldt het A. N. P. - overeenstemming
bereikt De samenwerkende transport-arbei
dersbonden deelèn mede. dat de onderhan
delingen met de werkgevers tot een goed
einde zijn gebracht. Zoo goed als alle in het
urgentieprogram gestelde eischen zijn door
de Scheepvaartvereeniglng ingewilligd.
Ir. O. KUIPERS GEARRESTEERD
De recherche van den P.O.D. te Haarlem
is overgegaan tot arrestatie van Ir. O.
Kuipers, directeur van de Haarlemsche Ma
chinefabriek v.h. Gebr. Plgee. De gearresteer
de wordt er van verdacht, medewerking te
hebben verleend by het afbreken van kranen
ln de haven van Dordrecht en het doen ver
voeren van deze kranen naar Dultschland. De
gearresteerde is gevangen gezet in de kazer
ne aan den Koudenhorn.
Het woord is aan
Stuart Mill:
Wanneer staat een volk
stil? Wanneer het opge
houden heeft, individuali
teiten te bezitten.
HAARLEM EN OMGEVING
In het centraal bestuur van de Anti-
Revolutionnaire kiesvereeniging Nederland
en Oranje te Haarlem zijn gekozen de hee-
ren Mr. A Bruch (als voorzitter) en W. C.
Bakker, A. van Drlel, L. Sllvis. D. A. J.
Spek. Jac. Stoelman en P. Tjeerdsma.
Te Haarlem ls het plan opgevat een
nationaal schooldagblad uit te geven, dat
geredigeerd zou worden door leeraren en
onderwijzers. Het zou zoowel bestemd zijn
voor het middelbaar als het lager onderwijs.
Bovendien zouden de beste bijdragen wor
den vertaald ln het Pransch en Engelsch en
afgedrukt worden ln een Internationaal
school maandblad
Kinderen en natuurlijk ook volwas
senen. moeten niet op de rijwegen loopen
maar op de trottoirs, zoo wordt herhaal-
deiyk gezegd. Zeer Juist zoo schrijft een
lezer ons. maar dan moet het ook niet voor
komen dat fietsers op trottoirs rijden. De
zer dagen is in de Duinoordstraat een man
en in de Laurierstraat een kind on het trot
toir door fietsers nnncered»^
SPORT
WIELRENNEN. - van alle ztyden komen
bij de N. W U aanvragen binnen om toe
stemming voor wlelerwedstryden. zoowel
op de baan als op den weg
Op 18 Aug wordt gereden de ronde van
Amsterdam-Oost; 19 Aug. de ronde van Be-
verwyk.
De reeds dagen lang verwachte Japan
sche uitbraakpogingen aan den voet van
de Egu-bergrug zijn gistermiddag begon
nen Vijf Japansche eenheden, elk 200 man
sterk rukten op naar den hoofdweg vier
mijl ten Westen van een plaatsje, halfweg
Mandalay en Rangoon.
De geallieerde artillerie, pantserauto's,
jachtvliegtuigen en bommenwerpers, ver
oorzaakten reeds hooge Japansche ver
liezen.
Een groep van nog eens 1000 Jappen
werd waargenomen op 12 KM. ten Z.W
van Toungoo. Volgens een Japansch com
muniqué waren er nog 7000 man ten Wes-
N'IEÜW ZAXDVOORT. Een door Ir. G. Friedhoff gemaakte schets van liet
centrale plein in het door hem ontworpen plan voor een Nieuw Zundvoort. Dit
plein zou ongeveer dezelfde afmetingen hebben als het Gevers Deynootplein te
Schevcnhigcn. Ter weerszijden van het groote badhotel zijn winkelgalerijen ont
worpen. Poorten door de pleinhcbouw ing geven toegang tot de boulevards. Op den
achtergrond links ziet men een drietal van de /es flathötels. die aan de boulevard
de Favauge zullen verrijzen en welker gevellijnen in ecu hoek van 45- op den
boulevard zullen liggen.
Bevrijding kwam voor tuinders, toen zij al voor eigen
gebruik hadden gezaaid.
Een redacteur van het A N. P. heeft zich
ln verbinding gesteld met de groote veiling-
centra Beverwijk en Aalsmeer waarbij hy
tot de conclusie kwam dat men dit Jaar nog
niet op lage groentenprijzen hoeft te reke
nen. doch dat dit het volgend jaar belang-
ryk beter zal zijn. Dit is vooral te wijten
aan het voor de tuinders vrij ongelukkige
tijdstip waarop de bevryding gekomen ls. n.l.
toen de meesten hunner landbouwproducten
voor eigen gebruik gezaaid hadden Boven
dien hebben de tuinders ln den afgeloopen
winter zulke hooge pry zen moeten hetalen
voor arbeidskrachten, mest e d. dat het hun
moeilijk valt de groenten thans tegen de door
de regeering vastgestelde maximum-prijzen
te leveren. Het ls daarom wel begrijpelijk,
dat de groente den weg buiten de veiling om
naar den consument vindt, hoewel de meeste
tuinders dez*n onregelmatigen gang van za
ken betreuren.
De groenten die wij dit Jaar uit Beverwyk
mogen verwachten zijn: groote hoeveelhe
den worteltjes, verder tulnboonen, komkom
mers. sla. bloemkool en verschillende peul
vruchten.
De schaarsche bedeeling van de groote ste
den met aardbeien vindt zijn oorzaak in den
verkoop buiten de veiling om en het misluk
ken van den aardbeienoogst elders in het
land. waardoor Beverwijk niet alleen aan
Haarlem, Amsterdam en Den Haag moest
r dan twintig gemeen -
Nu er maximum-prijzen zijn vastgesteld
fungeeren de vellingen uitsluitend als ver-
deellngscentra; het veilingbedrijf zal zijn
oorspronkeiyke functie pas hernemen als de
groentenprijzen vry zijn. d.w z als er. een
behooriyke opbrengst ls. omdat anders de
prijzen te veel zouden oploopen.
Aalsmeer ls eigenlijk een centrum van
bloemkweekerljen, doch in de oorlogsjnren
waren de kweekers verplicht 50 pCt van hun
grond voor den tuinbouw beschikbaar te
stellen. Deze bepaling zal niet opgeheven
worden voordat onze oogst voldoende is om
ln eigen behoeften te voorzien. In tegen
stelling tot Beverwijk acht men de groen
tenprijzen hier loonend. Aalsmeer voorziet,
behalve ln eigen behoeften, ook in die van
Amsterdam en omstreken. De meeste gewas
sen worden er ln kassen gekweekt- fomaten
vroege aardappelen komkommers en toma
ten De tomatencultuur daalt elenderoogen
door uitputting van den bodem waarvan wij
juist dit Jaar een dieptepunt kunnen ver
wachten. Het staat er dit Jnar met de groen-
tenvoorzlenlng van West-Nederland dus nog
niet gunstig voor maar mettertijd zullen de
opgesomde moeilijkheden verdwijnen en ons
land niet alleen voor eigen gebruik, maar
ook voor den uitvoer ruimschoots kunnen
produceercn.
ten van de corridor, waar zij thans pogent
uit te breken.
Een zegsman van de Britsche marine ln
Washington, verklaarde dat de Japansche
verbindingen met de marinebasis van Singa
pore reeds zoo goed als vernield zijn. Hij
onthuide dat de Britsche vloot in de PaciOa
veel sterker is dan bekend werd gemaaki.
Alle groote en moderne Britsche schepen zi,ït
in actie, behalve die welke voor reparaties
in de thuishavens liggen.
Bommenraid op Japan en Sjanghai.
Op het eiland Hondsjoe werden 21 vlieg
velden en industriecentra gebombardeerd.
Vooral fabrieken van raketprojectielen ea
vlootonderdeelen moesten het ontgelden.
Meer dan 200 bommenwerpers stegen he
denochtend van Okinawa op. zij bombar
deerden vijf belangryke vliegvelden bij
Sjanhal. Ondertusschen nam de jagerbege
leiding de kans waar om doelen op Kioesjoe
te mitrailleeren.
Waardoor het complot tegen
Hitier mislukte.
Rolf Preiherr von Horadam. die wordt
aangeduid als „een der voornaamste sa
menzweerders" in het mislukte complot te
gen Hitler, heeft een uitvoerig artikel ge
schreven over hetgeen toentertijd in Dres
den is gebeurd. Begin 1944 werden in
Dresden de eerste plannen gesmeed om van
Hitler bevryd te raken Het was de bedoe
ling garnizoenscommandanten, die tegen
Hitier waren, ln het geweer te roepen. Een
opmarsch naar Berlijn werd ontworpen;
munitiedepots en openbare gebouwen zou
den bezet worden
De In Dresden bevelvoerende generaal
Mchnert droeg er zorg voor. dat von Hora
dam 52 officieren en 4900 manschappen tot
zyn beschikking kreeg van de oefenschool
ln Mylowlk (Praag). Op 20 Juli ontving
districtscommandant Lohse in Dresden te
gen half elf een telegram, dat Hitlers dood
meldde, maar spoedig volgde een tweede te
legram met de mededeellng. dat hy nog
leefde. Dit leidde tot mislukking van den
opstand
Truman: Vrije menschen kunnen
de wereld orqaniseeren.
De Amerikaansche vlag. die wapperde van
het Capitool in Washington op 7 December
1941 en die nadien geheschen ls te Cnsablan-
ca. Algiers en Rome verscheen Vrydag aan
den grooten mast van het hoofdkwartier der
Amerikaansche controlecommissie te Berlijn.
Aanwezig waien o.m president Truman en
generaal Elsenhower. De Amerikanen verkla
ren. dat deze vlag in Tokio zal zijn te aan
schouwen. zoodra Japan veroverd ls
President Truman sprak een rede uit. waar
in hij o.m zei: „Wy hebben afdoende bewe
zen dat vrije menschen de organisatie van
de wereld op zich kunnen nemen Als wij
deze vlag hijschen moeten wij beseffen, dat
wy dat doen in naam van de Ver. Staten,
die een betere en vrediger wereld wenschen,
een wereld waarin elkeen de gelegenheid zal
hebben van de goede dingen dezer narde te
genieten en waarin dit niet het voorrecht
van enkelen blijft
Haarlem adopteert ook
Nijmegen.
In de hulpactie van de schooljeugd
uit Haarlem en omgeving ten bate van
de zwaar getroffen streken in het Zui
den en Oosten van ons land is thans
ook het zwaar gehavende Nijmegen in
geschakeld. Dc door de inzameling van
volgende week tc verkrijgen goederen
zullen dus aan Venray en Nijmegen
ten goede komen.
