Aan de Lichtzijde.
Kort en bondig.
Potsdam
weer aan den gang.
Het'woord is aan
Voetballers spelen
voor de petekinderen.
Japan wordt verder in hef nauw gedreven;
We ^amrnnir Wo. 18089 V T*^. 1*1 *1 Maandag 30 Juli 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 •"■"I f*~NT "1^ I VV^ C* I I /^T l^\ 8 Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem J 1^1 I I III I M I1IIÏSIÏ 1 1 Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. KJ VA JL %g^> \A Abonnementen: p.week 31 ct
Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peeroboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
NEDERLAND herstelt zich veel sneller
en rustiger dan de andere bevrijde
gebieden.
Dit is een uitspraak van Amerikaansche
officieren, die nogal wat in andere landen
hebben meegemaakt. Zij constateerden,
dat in Noord ^Nederland meer bereikt was
in twee maanden dan in de Balkan, in
Frankrijk en in België in een half jaar.
Er moet wel bij in aanmerking genomen
worden, dat de oorlog nog woedde toen
die andere landen bevrijd waren. Met onze
bevrijding was tevens de oorlog uit. Dat
gaf ons een betere kans, ook in verge
lijking met ons eigen Zuiden. Evenwel
stond er tegenover dat wij zulk een ellen-
digen, uitputtenden winter achter den rug
hadden. Dit alles namen die Amerikanen
in een gesprek met Nederlanders in
aanmerking en hun slotsom bleef: een
gunstige indruk, veel gunstiger dan elders
in Europa.
Laten wij ons daarin verheugen. In
hoofdzaak is ons betere herstel te danken
aan de omstandigheid, dat het Koning
schap volkomen ongerept en zelfs ver
sterkt in ons land terugkeerde. Wie de
sleepende misère van de Koningscrisis in
België en de moeizame pogingen tot schep
ping van een stabielen regeeringsvorm in
Frankrijk daarmee vergelijkt beseft, hoe
veel dit waard is. Wij konden opnieuw be
ginnen op den ouden, stevigen grondslag.
In de meeste landen was er geen grond
slag meer. Daar zijn erger voorbeelden
van dan de Belgische en Fransche. Wie
aan Polen en Griekenland denkt voelt zich
dankbaar gestemd voor ons lot.
Op hechten grondslag herstellend en
vernieuwend zullen wij hopelijk spoedig
weer die voorwaarden voor een gezonde
democratie, parlement en pers, in hun
volle nuttige werking bezitten. Op deze
belangrijke chapiters gaat het herstel in
ons land langzaam en blijft het achter bij
de bevrijde Scandinavische landen: Dene
marken en Noorwegen.
Maar ik wil het vandaag over de licht
zijde hebben. In haar warmte en zon ziet
gij meer. Gij vindt er een groot deel van
de jeugd.
Het is in dezen tijd gebruikelijk, bij de
sombere beschouwingen over ontwrichting
en demoralisatie, die de bezettingsjaren in
Nederland aangericht hebben, vooral jam
merklachten over de jeugd aan te heffen.
Daar wordt sterk bij overdreven. Niemand
kan ontkennen dat een deel van onze
jeugd zwaar geleden heeft en ontworteld
is, oneerlijk en bandeloos geworden in
jaren, waarin het gezag in Nederland bij
Duitsche desperado's en hun handlangers
berustte. Veel jonge-menschen zijn in het
legioen van den zwarten handel verzeild
en arbeidsschuw geworden door gemakke
lijk verworven geld, dat niet verdiend was.
Het is nog niet op. Straks, als het op zal
zijn. zullen zij wel moeten werken. Als zij
dan nog niet willen, zal arbeidsdienstplicht
er hen toe dwingen.
Maar wie generaliseert over de jeugd
ziet haar verkeerd. Want een groot deel,
het beste deel, vormt een sterkere jonge
generatie dan haar voorgangsters waren.
Wie om zich heen kijkt en gaarne met
jongeren praat, belangstelling voor hun
inzicht heeft en zich in durf en onder
nemingsgeest verheugt, zal met mij in
stemmen. Hij weet dat er velen zijn, die
met lust en plezier aan den arbeid zijn
getrokken, al is het niet altijd de arbeid
waarop zij gehoopt hadden en al zijn de
vooruitzichten vaak onzeker. Als hij hen
vergelijkt met de makkers uit zijn eigen
jeugd vindt hij hen anders, maar zeker
niet minder. Zij lijken ouder, ernstiger,
ook harder: beter tegen het leven bestand.
Zij hebben meer beleefd dan vroegere
jonge generaties. Hun vertrouwen in de
wereld der volwassenen is eerder ge
schokt. Zij hebben andere, ernstiger lec
tuur gelezen, over andere onderwerpen
met elkaar en met hun ouders gepraat en
meer en dieper over het leven nagedacht.
Velen onder hen hebben gevaren door
staan en moeilijke besluiten voor zichzelf
moeten nemen. Dat zijn kostbare ervarin
gen. Dit alles maakt hen tot een sterk
jong geslacht. Van deze jeugd kunnen
wij veel goeds verwachten. Eerder dan
haai ouders en grootouders zal zij voor
verantwoordelijke posten geschikt zijn. Zij
heeft op vroegere jeugd een voorsprong
in training en ervaring.
Er blijft dat andere, ontwrichte deel.
Sommigen zullen zich tijdig bezinnen. Zij
moeten niet lang wachten, want het ^zal
een zware concurrentiestrijd worden on
der de jongeren. Zwaarder dan vroeger,
omdat er zooveel goede krachten bij zijn.
Wie dat ontkennen zijn meestal beïn
vloed door ongunstige gevallen, die hun
toevallig ter oore zijn gekomen. Laten zij
zelf eens op onderzoek uitgaan.
Tenslotte moeten wij niet vergeten, hoe
een volk is samengesteld. Ik bedoel niet
volgens propagandistische redevoeringen,
maar in werkelijkheid. „Heldenvolken"
bestaan evenmin als kunstenaarsvolken
en uitvindersvolken. Helden, evenals kun
stenaars en uitvinders, zijn zeldzaam.
Groote mannen zijn en blijven immer
zeldzaam. In ieder beroep vindt men dat
opnieuw bevestigd. De groote meerder
heid bestaat uit middelmatige menschen,
van wie velen hard hebben moeten ploe
teren om tenminste een behoorlijk vak
man te worden. De kopstukken, de be
gaafden hebben zelfs als paarden moe
ten werken om hun gaven tot gelding te
brengen. Met de aanvoerders, de chefs, de
regeerders is het niet anders gesteld.
Maar slechts een minderheid is geschikt
om leiding te geven. De meesten laten
De N. R. Ct. verschenen.
Zaterdag is het eerste nummer versche
nen van de Nationale Rotterdamsche Cou
rant, als uitgave van een Stichting van
dien naam. Het blad wordt gedrukt bij de
Nieuwe Rotterdamsche Courant N.V. Hoofd
redacteur is Mr. M. Rooy, die tot half Juli
1940 belast is geweest met de hoofdredactie
van de Nieuwe Rotterdamsche Courant en
toen aftrad. Na jarenlange afwezigheid keert
hij in het vak terug, vergezeld door ver
scheidene oude redacteuren van de N.R.Ct.
Als bestuursleden van de Stichting Natio
nale Rotterdamsche Courant treden op de
heeren mr. Jacq. Dutilh (voorzitter), jhr. P.
R. Feith en mr. W. H. Fockema Andreae.
In een Woord vooraf deelt de hoofdredac
teur mede, dat de N.R.Cte zal zijn een vrij
zinnig dagblad, dat zijn onafhankelijkheid
tegenover alle partijen zal bewaren. Hij be
sluit met deze woorden: Alles, wat uwe
hand vindt om te doen, doe dat met uwe
macht. In dezen geest ook wenscht de
N.R.Ct. op den grondslag van haar begin
sel een bijdrage tot den wederopbouw van
ons land te leveren, gedachtig aan over de
eeuw bestaan hebbende Rotterdamsche jour
nalistieke tradities, die tengevolge van
enkele jaren verkeerde redactioneele leiding
niet ineens onder denzelfden naam voort
gezet mochten worden".
In dit eérste nummer worden twee knappe
journalisten herdacht, die vroeger aan de
N.R.Ct. verbonden waren en beiden in
Duitsche gevangenschap zijn gestorven: R.
Dinger Jr. en W. K. E. de Ruyter. De eerste
heeft ook goed illegaal werk gedaan en
publiceerde een blad onder de kernspreuk
,,Weest waecksaem". De Ruyter, begin 1944
gearresteerd, stierf vlak voor de bevrijding
in het concentratiekamp Buchenwald.
De verschijning van de N.R.Ct. verheugt
ons. De goede geest 'van een der voornaam
ste organen, die de vooroorlogsche Neder-
landsche Pers bezat, keert daarmee terug.
Bij mr. M. Rooy is de hoofdredactioneele
leiding van het blad in volkomen vertrouw
de en bekwame handen.
Als waarnemend directeur treedt voor-
loopig op de heer F. Baas.
ERGERLIJK VANDALISME.
Eenigen tijd geleden is zooals men weet
met veel moeite een aantal slachtoffers van
het Duitsche terrorisme geïdentificeerd,
waarvan het stoffelijk overschot in de duinen
was gevonden. Na deze identificatie werden
de stoffelijke resten dezer ongelukkigen
opnieuw ter aarde besteld. Op hun graf
plaatste men een paaltje met hun naam er
op. Een aantal van deze paaltjes is thans
verdwenen. Zij zijn vermoedelijk wegge
haald door menschen die in de bunkers hout
waren gaan zoeken.
BINNENLAND
Te Abbenes in den Haarlemmer
meer-polder is Zaterdag een monument
onthuld dat opgericht is ter nagedachte
nis van drie leden van de K.P. die daar
op 8 September 1944 vielen. Deze leden
der ondergrondsche beweging werden bij
het vervoeren van een wapentransport door
Nederlandsche S.S. overvallen en zonder
vorm van proces doodgeschoten. Het woord
werd gevoerd door ds. W. Th. v. d. Windt
uit Den Haag, voorzitter der commissie die
voor het gedenkteeken zorgde, den heer C-
v. d. Stam, die commandant was in het
gewest Haarlemmermeer. De onthulling ge
schiedde door den lieer H. v Staveren, die
commandant van de groep was waartoe de
slachtoffers behoorden.
Telen van tabak onder glas is in ons land
verboden. De warenhuizen moeten geheel
ter beschikking staan van de teelt van
groente, tomaten en druiven. Er zijn al heel
wat processenverbaal opgemaakt tegen te
lers die toch tabak onder glas hadden staan.
De regeering heeft 363 2V> tons vracht
auto's van de Canadeezen kunnen aankoo-
pen. Als regel nemen de Canadeezen alleen
de „jeeps" mee nu ze naar Canada terug-
keeren.
Invoer van personenauto's is in ons land
niet te verwachten. In, Amerika mogen in
1946 slechts 600.090 personenauto's gemaakt
worden, de normale productie was vroeger
4.000.000 per jaar.
De vleeschlooze dagen in restaurants
zijn afgeschaft.
Tot hoogleeraren aan de gemeentelijke
universiteit te Amsterdam zijn benoemd
Prof. dr. J. M. Romein (vaderlandsche ge
schiedenis) en Prof. dr. B. O. Becker (Oost-
Europeesche cultuurgeschiedenis).
Op 4 Augustus komen de Prins, de Prin
ses en de Prinsesjes officieel in het paleis
te Soestdijk. De oranjevereenigingen hebben
feesten georganiseerd ter verwelkoming.
Het stoomschip „Volendam" van de
Holland-Amerika Lijn is te Rotterdam aan
gekomen om daar gerepareerd te worden.
BUITENLAND
De Sovjet-Unie is uitgenoodigd deel te
nemen aan de Tanger-conferentie.
Tijdens mist is een vliegtuig in botsing
gekomen met het Empire State Building te
New York, het op een na grootste gebouw
ter wereld. In het gebouw ontstond brand,
19 personen werden gedood.
Attlee heeft verklaard, dat de Labour
Party haar verkiezingsprogram zonder dra
len zal uitvoeren.
De Britsche admiraliteit heeft drijven
de vliegvelden geconstrueerd, welke alleen
op kalm water kunnen worden gebruikt.
Onderzocht wordt nog hoe men het effect
van den golfslag geheel meester kan worden.
In Engeland is een uitvinding open
baar gemaakt, waardoor men gezonken sche
pen onder water kan dichten, waarna ze
kunnen worden leeggepompt en gelicht. De
nieuwe methode is reeds gebruikt bij het
lichten van schepen in de haven van Ant
werpen.
zich liever leiden, al houden zij van hun
werk en al doen zij het goed. Het initia
tief, de zware verantwoordelijkheid, de
twijfel en de extra-zorgen laten zij gaarne
over aan degenen, die tot die taak zijn
uitverkoren.
Zoo zal het met deze jeugd ook gaan.
Zoo zal het móeten gaan. Maar er groeit
het vertrouwen, dat zij de hooge èn de
lage posten goed zal bezetten. Meer kan
niemand vergen, R< P*
Sudeten-Duitschers verzetten
zich.
De correspondent van de Times te Praag
meldt, dat de Tsjecho-Slowaaksche autori
teiten zich ongerust maken over de georga
niseerde houding van verzet ten opzichte
van de Tsjechische autoriteiten in sommige
grensgebieden. De Duitsche anti-fascistische
commissie heeft publicatie gedaan van een
groot aantal documenten welke strekken tot
bescherming van de Duitsche minderheden
tegen uitzetting. Bovendien houden de Su
deten-Duitschers, welke politieke overtuiging
zij ook zijn toegedaan, hun aanspraken vol op
veel verder gaande rechten dan welke men
hun wil toestaan. Tsjechische officieren zijn
aangevallen en zelfs gedood. De plaatselijke
Tsjechische autoriteiten bekennen dat zij de
situatie niet baas kunnen zonder hulp van
de regeering te Praag en sommigen van hen
verklaren ontdekt te hebben, dat er betrek
kingen bestaan tusschen de Duitsche anti
fascistische commissie ter plaatse en de
„weervolven".
Achtste Britsche leger
ontbonden.
Het achtste Britsche leger, waarin alle
deelen van het Britsche gemeenebest en
waarbij bovendien Polen, Grieken en Ita
lianen waren ingedeeld, en dat zich al vech
tende een weg van El Alamein naar de Alpen
heeft gebaand en zich met roem heeft over
dekt, is Zondag ontbonden.
SENAAT DER VER STATEN
RATIFICEERT HANDVEST.
De senaat der Ver. Staten heeft het hand
vest der vereenigde volken met 89 tegen 2
stemmen geratificeerd. Dit najaar zal bij
de nieuwe zitting een wet voor den senaat
gebracht worden, die Edward Stettinius'
macht als gedelegeerde zal omschrijven.
HET VERBOD VAN DUITSCHE
POLITIEKE PARTIJEN.
In een hoofdartikel van de Berliner Zeï-
tung wordt het voorstel gedaan, dat de
Engelschen het verbod van politieke partijen
opheffen voor antifascisten en democraten
in het gebied van het 21ste Britsche leger.
Het artikel moet geschreven zijn met toe
stemming van de Russische autoriteiten en
men moet het zien als een voorzichtige voel
horen om te zien in hoeverre de nieuwe
Labourregeering zal toestemmen in een
spoedig herstel van het politieke leven in
Duitschland. In de Amerikaansche zone
zouden binnenkort Duitsche politieke par
tijen worden toegelaten.
GRIEKSCHE REGEERING AFGETREDEN.
De Grieksche radio heeft medegedeeld, dat
de Grieksche ministerpresident, admiraal
Petros Voulgaris, het ontslag van zijn regee
ring heeft ingediend bij den regent. Voul
garis zou dezen stap hebben gedaan om het
den regent gemakkelijk te maken eenig
door hem ge wenscht initiatief te nemen.
CHURCHILL BLIJFT ACTIEF POLITICUS.
De Daily Mail schrijft dat Churchill niet
voornemens is bij de pakken neer te zitten.
Hij zal den strijd tegen zijn politieke tegen
standers voortzetten. Hij zal niet aftreden
doch actief leider worden van de conserva
tieve oppositie in het Lagerhuis. Hij zal ook
zijn mémoires gaan schrijven.
De conferentie van Potsdam is Zaterdag
avond hervat en naar van officieele zijde
wordt vernomen is bevredigende voortgang
gemaakt. Welingelichte kringen te Londen
hebben verklaard, dat alle besluiten, waar
aan Churchill reeds zijn fiat heeft gehecht,
door Attlee als bindend zullen worden be
schouwd.
Men gelooft, dat deze besluiten in hoofd
zaak betrekking hebben op de toekomst van
Duitschland ais politieke eenheid en op wij
zigingen in het politieke bestuur van het
land door de vier bezettende mogendheden.
De kwestie der herstelbetalingen is even-
eens besproken en men gelooft, dat hierover
in beginsel een accoord is bereikt. De bij
zonderheden zullen evenwel in een later
te beleggen bijeenkomst nog onder het oog
worden gezien. Attlee wordt ter conferentie
vergezeld door Bevin.
Volgens gezaghebbende waarnemers zou
de conferentie in den loop van deze week
eindigen. Truman zou tegen 10 Augustus
terug zijn in Washington.
Volgens Domei heeft de president van
de (totalitaire) Japansche politieke ver-
eenïging het geallieerde ultimatum met
kracht van de hand gewezen. Hij ver
klaarde, eerst over vrede te willen spre
ken, „wanneer geheel Azië bevrijd is van
de Engelsch-Amerikaansche uitbuiting."
Radio Tokio heeft een felle verdediging
van het Japansche moederland aangekon
digd, als het tot een invasie zou komen.
De strijd gaat verder.
De Amerikaansche en Britsche lucht
vloten brengen den gemeenschappelijken
vijand zware slagen toe. De Hyoega, een
slagschip, dat als beschadigd werd opge
geven, is vernietigd, en zes Japansche
munitieschepen werden naar den bodem
der zee gezonden. Ook de Haroena.
een slagschip van 29.330 ton is tot
zinken gebracht. In het geheel wer
den 308 Japansche schepen tot zinken
gebracht, toen het bommen regende op
de Japansche vlootbases Kobe en Koere;
370 vliegtuigen werden neergehaald of be
schadigd. De Japansche vloot werd prac-
tisch uitgeschakeld. Zaterdag werd de
eerste der gewaarschuwde steden aange
vallen door superforten, n.l. Ogaki op het
eiland Honsjoe.
Zondag werd een convooi van zeven
vaartuigen in zijn geheel naar den zee
bodem gejaagd. Verder werden bij aan
vallen op vijandelijke vlooteenheden de
Emil Ludwig:
Wanneer ik mijn zoons de
liefde voor Zwitserland leer,
waarin zij geboren en opge
groeid zijn, dan valt mij dat
gemakkelijk, omdat hier het
volken-probleem practisch
opgelost is. Maar ook in an
dere landen zou ik hun lee-
ren, dat er geen uitverkoren
volken zijn, dat de verwor
venheden des geestes over
alle volken verdeeld zijn,
want slechts op deze komt
het bij hun waardeering aan
en niet op het groeien van
macht, grond en aantal in
woners.
De voetballers gaan ook hun aandeel leve
ren voor de beide petekinderen: Nijmegen
en Venray. Uit erkentelijkheid voor de
hulp bood het Nijmeegsche elftal aan een
bezoek aan onze stad te brengen, welke geste
door de Haarlemmers wordt gewaardeerd.
Voor den wedstrijd op a.s. Zaterdag 7 uur
op het R.C.H.-terrein te Heemstede stelde
de Technische Commissie het volgende elftal
samen:
J. G. Wille (E.D.O.); C. Zandstra (E.D.O.),
R. Kamméijer (H.F.C.); W. Vos (R.C.H.),
A. de Vries (V.S:V.), Kick Smit (Haarlem);
A. Tervoort (D.E.M.), L. Biesbrouok (R.C.H.),
W. Hanse (R.C.H.), W. Balvers (V.S.V.), S.
Sterk (V.S.V.).
Deze wedstrijd is uitsluitend toegankelijk
tegen inlevering van huishoudelijke voorwer
pen en wel op Woensdag, 1 en Donderdag
2 Augustus, beide dagen van 25 uur en
's avonds van 7V29 uur. De inlevering kan
geschieden aan onderstaande adressen, waar
bij dan een toegangsbewijs wordt uitgereikt:
Bijkantoor Haarlems Dagblad. Soenda
plein 37, 2e Gemeentelijke H.B.S., Santpoor
terplein, Kennemer Lyceum, Willem de Zwij
gerlaan 114, Overveen. Meisjes H.B.S., Tem
peliersstraat, hoek koninginneweg, Gym
nasium, Prinsenhof, Kolenopslagplaats
Teeuwen, Haven, Heemstede.
Uitdrukkelijk wordt er op gewezen, dat
op den wedstrijddag zelf aan het R.C.H.-
terrein geen goederen in ontvangst kunnen
worden genomen.
Alle autoriteiten verleenen voor dit doel
hun medewerking. De G. E. B. leveren
stroom, waardoor de N.Z.H.T.M. extra*
trams, zoowel vóór, als na den wedstrijd
kan laten loopen. Bovendien stelde het
tram-personeel zich belangloos beschikbaar
deze diensten te rijden en de tram-directie
stelt zich voor de extra-ontvangsten te
storten in het fonds voor hetzelfde doel. Tal
van outoriteiten en hoogwaardigheidsbe
kleders zullen van hun medeleven blijk
geven.
Vertrouwd wordt, dat de voetballiefhebbers
niet achter zullen blijven om deze actie
volledig te doen slagen.
Het blijkt, dat verschillende groepen
acties organiseeren. In overleg met het school -
comité verzoekt Nederlandsch Volksher
stel thans allen, die op hun terrein of
in hun branche aan deze actie willen mee
werken, hiervan eerst even den directeur
van N. V. H., Haarlem. Frederikspark 1, in
kennis te willen stellen, opdat men niet
langs elkaar heen werkt. Hierdoor bereiken
wij, dat de groote hulpactie zoo doeltreffend
mogelijk geregeld wordt en dit kan de ge
troffen steden slechts ten goede komen.
De schouwburgvoorstelling voor de leer
lingen, waarvoor bij de schoolcomités gratis
kaarten verkrijgbaar zijn, worden gegeven
Dinsdagmiddag 2 en 7.30 uur.
UIT HET HAARLEMSCHE POLITIERAPPORT
Het politierapport vermeldt weer een groot
aantal inbraken en wel in de Groote Hout
straat, bij C. en A. In de Anegang, aan do
Garenkokerskade, in een pakhuis in de Ken-
nemerstraat. In de Veronlcaschool, in een wo
ning aan de Amsterdamstraat en in een wo
ning aan de Van Nesstraat. Rijwielen, gang-
loopers. Gerocassettes, vloerkleeden, overgor
dijnen. allerlei kleedingstukken. vier schrijf
machines, steigerpalen van 3!'2 M. lengte enz.
vormden den buit bij al deze inbraken.
kruisers Aoba en Oyada in brand gebom
bardeerd en drie Japansche duikbooten
werden vernietigd.
De Japansche eilanden dreunen.
550 tot 600 vliegende vestingen namen
Zaterdagochtend deel aan een aanval op
de steden Tsoe. Amori. Ichinomiya, Jya-
mada, Ogaki en Oewajima.
De stafchef van de eerste Amerikaan
sche vloot, schout bij nacht Ramsey, heeft
de situatie geschetst, waarin Japan zich
thans bevindt, en het gekozen lot als één
der hardste uit de geschiedenis geken
merkt.
De strijd te land.
De zevende en negende divisie zetten
hun strijd in de binnenlanden van Borneo
voort, en de luchtmacht bestookte vlieg
velden en olieopslagplaatsen over het ge-
heele eiland. 2/3 deel van de Japanners
op Bougainville en Nw Guinea is reeds
vernietigd. De rest wacht op baar onder
gang. Uit China wordt gemeld, dat de
vroegere basis van de Ameril'aansche
luchtmacht Kweilin door de Chineezen
heroverd is.
Aangezien het verzenden van druk
werk nog verboden is, kunnen wij voor
onze abonnés geen couranten naar
vacantie-adressen verzenden.