Haarlems Dagblad
In Frankrijk.
c>'r
Kan de luchtmacht Japan overwinnen?
Haarlem offerde
Het brood
In Snelle Reeks.
flOe Jaargang So. 18091 x
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuSden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peercbooni
Zaterdag 4 An&nstas 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 cL
per kwartaal 4.
Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825*
HET is alweer jaren geleden dat Dala-
dier terechtstond in het zonderlinge
proces voor het hof te Riom. Hij hield een
verdedigingsrede ..in grooten stijl", zoo
als Fransche politici dat vaak plegen te
doen. Daarin beriep hij er zich op. dat hij
lang voor dé sgrijd aanving, als Minister
van Oorlog, een officier naar de krijgs
school in Saint-Cyr had gezonden die de
nieuwe aanvalsmethoden, later door de
Duitschers toegepast, volkomen doorzag
en ze bij het Fransche leger ingang wilde
doen vinden. Maar de oude generaals wa
ren er niet van gediend en zorgden, dat
die officier werd weggewerkt uit Saint-
„Wenscht het Hof te weten wie mj
was?"' riep Daladier op dramatisehen toon.
En toen de president Caous bevestigend
knikte kreet hij; „Dat was de kolonel De
Gaulle!"
Deze propaganda voor den opstandigen
generaal was met bepaald hetgeen de re
geering in Vichy wenschte. De Duitschers
werden er nog kwader om, vooral toen
eenige Parijsche kranten in het bezette
gebied dus het incident uitvoerig ver
meldden. Maar de bevolking vond het
prachtig en de Gaulle's populariteit als
held van het verzet steeg.
In Noord-Afrika moest hij intusschen
een langdurigen strijd voeren om zich van
een mededinger, den dapperen generaal
Giraud, te ontdoen. Hij slaagde tenslotte.
Hij ontwikkelde het militaire verzet buiten
de grenzen en in den zegevierenden strijd
der geallieerden in Tunis en Italië namen
de Fransche troepen een belangrijk aan
deel.
Toen de Gaulle, na de verovering van
Frankrijk door de geallieerden, in Parijs
terugkeerde en een dankdienst in de
Nótre Dame ging bijwonen loste, toen hij
de kathedraal betrad, iemand uit de hooge
kerkgebinlen een paar schoten op hem.
Er vertrok geen spier in zijn gezicht. Hij
liep rustig door en nam zijn plaats in.
Alle deze gebeurtenissen, groote en kleine,
kweekten voor hem een machtige popula
riteit. Niet zonder reden. De lange gene
raal. die den indruk maakt dat hij een
halven meter boven al zijn landgenooten
uitsteekt, is niet alleen een moedig man,
maar bovendien begaafd met een scherp
verstand, verbeeldingskracht en menschen-
kennis. Zulke eigenschappen eischt de
zware taak van den 6taatsman.
Evenmin als wij heeft Frankrijk zijn
democratischen bewindsvorm terug. Even
als wij wil het dien verbeteren. Evenals
bij ons bestaan in Frankrijk tegenstellin
gen tusschen nieuwe en oude parlemen
taire inzichten De oude zijn er sterker
dan in Nederland. De Gaulle heeft ge
poogd, de tegenstanders tot elkaar te
brengen, maar is daar niet in geslaagd. In
de Raadgevende Vergadering, die zijn
regeering met haar advies terzijde staat
en die dus alweer te vergelijken is met
onze pas gevormde Nationale Advies Com
missie, zijn de geschillen te groot.
Om een meerderheid in den lande te
krijgen heeft de generaal nu de beslissing
over de naaste politieke toekomst aan het
volk willen geven. Hij heeft het plan ge
maakt, in het najaar een plebisciet te
houden. Daarbij zou dan een volksver
tegenwoordiging gekozen moeten worden
en levens beslist over de vraag, of zij als
Constituante (belast met liet ontwerpen
van een nieuwe grondwet) of als Kamer
van Afgevaardigden, met voorloopige
handhaving van de oude grondwet van
1875, zou optreden. De Gaulle heeft erbij
gezegd, dat hij de Constituante, als die
gekozen mocht worden, beperkter be
voegdheden wil verieenen dan de oude
Kamer had. Zij zou alleen over de groote
lijnen van het politieke beleid mogen be
slissen. Weer een gedachte, die ook bij
ons door velen wordt voorgestaan.
Zijn adviseurs, vormend de Raadgevende
Vergadering, hebben deze plannen met 210
tegen 19 stemmen radicaal afgekeurd. Ik
kan niet zeggen: verworpen, want zij heb
ben er niet over te beslissen. Zij zijn
adviseurs. In theorie kan de generaal hun
meening naast zich neerleggen en zijn
eigen weg gaan. In de practijk zal 'hij
zich achter het oor krabben en er weinig
lust in hebben. Temeer omdat de gunst
van Parijs grillig is gelijk die van een
schoone vrouw. „Wat zegt Parijs?" placht
zelfs Napoleon te vragen. Ook de Gaulle
kan niet op populariteit bouwen.
De oorzaak van de verpletterende af
keuring. die des generaals plannen ten
deel viel was, dat men hem van autori
taire neigingen verdacht. Die beperkte be
voegdheden van de Constituante stonden
de Raadgevende Vergadering niet aan en
het plebisciet, de volksstemming, stond
haar nog minder aan. Wantde beide
keizers. Napoleon I en Napoleon III, had
den indertijd bij herhaling hun macht met
plebiscieten bevestigd en de manier waar
op zij die beïnvloedden was ook niet ver
geten
Onder „Het Woord is aanheb ik
deze week Briand geciteerd. Dat was een
voorlooper van dit artikel. Briand had in
een interview gezegd: „Wanneer de men-
schen maar niet zoo historisch dachten
Zij leven altijd half op het kerkhof.
Spreekt men van Frankrijk, dan valt hun
meteen in: Napoleon en het Groote Leger
en zij vergeten, welke slechte ervaringen
wij met de twee oorlogszuchtige keizers
hebben gehad."
De Gaulle en zijn Raadgevende Verga
dering zijn ze geen van beide vergeten
Maar de Raadgevende Vergadering denkt
zoo historisch, dat zij er bang voor is.
De eskaderleïder Charles Gardner zegt in
een commentaar over den luchtoorlog tegen
Japan: „Het Japansclie moederland kan
mogelijk tot overgave worden gedwongen
door de luchtmacht alleen. De toestand van
Japan vertoont gelykenis met dien van Ne
derland in 1940.
Het Japansche moederland heeft slechts
twee maal de oppervlakte van Engeland en
de steden zijn voor brandbommen de kwets
baarste op aarde. Japan is een eiland, afge-
«neden van de wereld. Er is geen hoop voor
Japan, noch op zee. noch in de lucht. Van
al de groote mogendheden kan alleen Japan
waarschijnlijk door de luchtmacht terneer
geslagen worden. Wanneer het groote expe-
liment met de luchtmacht, dat nu bezig is,
gelukt, zullen de levens van duizenden ge
allieerde soldaten gespaard worden.
In het communiqué van Generaal Mac
Arthur wordt onthuld dat de Pacificvloot
in het eerste halfjaar van 1945 150.000 vluch
ten heeft gemaakt, waarbij 2 846.932 ton
Japansche scheepsruimte en 1375 vliegtuigen
werden vernield of zwaar beschadigd, door
100.000.000 kg. bommen en de inwerking van
mitrailleurs, boordkanonnen, vliegtuigraket-
projectielen en torpedo's.
Indische troepen over de Sitting.
Indische troepen hebben een verrassende
aanval gedaan 15 km. ten Oosten van Pyoe.
180 km. ten Noorden van Rangbon. waar zij
de Sitting overstaken.
Chineesche valschermtroepen.
Voor het eerst in China's geschiedenis zul
len parachutetroepen in actie treden Gene
raal Wedemeyer. de commandant van de
Stettin onder Poolsch
beheer.
Reuters diplomatieke correspondent heeft
van een woordvoerder van het Foreign Of
fice vernomen, dat het communiqué van
Potsdam wat de passage over Polen betreft
aldus moet worden geïnterpreteerd, dat de
stad Stettin, hoewel gelegen op den Weste
lijken oever van de rivier de Oder, in het
gebied zal vallen dat door Polen zal worden
bestuurd, hangende de definitieve regeling
op de vredesconferentie. Polen zal op die
manier drie goede havens aan de Oostzee
krijgen, n.l. Stettin. Gdynia en Dantzig.
Twee overwegingen zouden tot dit besluit
geleid hebben, n.l. de wensch om een groote
Poolsche koopvaardijvloot te kweeken. en
het voornemen om den bouw van Duitsche
koopvaardijschepen te verbieden.
Franco in het nauw.
De Spaansche minister van buitenlandsche
zaken. Alberto Martin Artajo, is door Franco
plotseling naar diens buitenverblijf te Pazo
de Merlas bij Coruna, in Gallicië, ontboden.
Artajo was Vrijdagmorgen per auto vertrok
ken naar San Sebastian voor zijn gebrui
kelijke zomervacantie, doch op dringende
order van Franco is een boodschap uitge
zonden langs den weg welken Artajo volgde,
in welke boodschap den minister werd ge
zegd zijn reis te onderbreken en zich naar
Gallicië te begeven. Men veronderstelt dat
Franco met hem wil spreken over het be
sluit van de conferentie te Potsdam met
betrekking tot Spanje.
Radio Parijs meldt, dat de commissie voor
buitenlandsche aangelegenheden van de
Assemblée consultative eenstemmig een
motie heeft aangenomen, waarin de Fran
sche regeering wordt verzocht de diploma
tieke betrekkingen met het Spanje van
Franco te verbreken. Tevens wordt hierin
aan de Fransche regeering verzocht stappen
te ondernemen bij de regeeringen van
Engeland, Amerika en Rusland, teneinde haar
steun te verieenen aan een republikeinsche
Spaansche regeering, die op het oogenblik
zou worden samengesteld.
ASTRONOMISCHE CIJFERS
In een officieel rapport van den Fran-
schen minister voor den wederopbouw,
Raoul d' Autry, is de door de Duitschers
aan Frankrijk berokkendé oorlogsschade
geschat op een totaal van 4.893.000 mil-
lioen francs.In dit rapport, dat waar
schijnlijk zal worden voorgelegd aan de
commissie voor de schadevergoedingen,
wordt uiteengezet dat onder dit reus
achtige totaal zijn begrepen de verliezen
door roof, vernieling en schade aan
eigendommen, alsmede benadeelingen van
personen, doch niet de kapitaal-verlie
zen. welke door d' Autry worden geschat
op 45.5 procent, hetgeen gelijk staat met
het totale Fransche inkomen van 21
maanden.
Evenals de Derde Republiek het middel
der Kamerontbinding, dat ïn de grondwet
stond, niet durfde toepassen omdat in de
zeventiger jaren een President der Repu
bliek er eens misbruik van had gemaakt.
De historie is schoon en wetenswaardig,
maar men moet zich niet door haar laten
remmen en afschrikken. Deze angst im
mers veroorzaakte de voortdurende kabi
netswisselingen, waarmee Frankrijk zich
zoo langen tijd belachelijk maakte. De
Kamer voelde zich onafzetbaar, zoolang
haar termijn duurde en liet maar blij
moedig regeeringen vallen.
Het zal interessant zijn te vernemen,
hoe de Gaulle zich nu uit zijn moeilijk
heden redt. Interessant ook voor ons
Nederlanders, omdat er verscheidene over
eenkomsten zijn tusschen den toestand in
Frankrijk en den onze. Gelijk dat al zoo
vaak het geval is geweest.
Kenners van de huidige verhoudingen
in Frankrijk kennen de Gaulle één groot
voordeel toe. Er is geen gelijkwaardige
vervanger voor hem. Zulke overweging
heeft invloed. Maar zij beslist niet altijd.
R. P.
Amerikaansche strijdkrachten in China, ver-
klaaide dat deze. geheel uit Chineezen
samengestelde, parachute troepen, zullen
worden ingezet, bij ccn belangrijk offensief,
dat in China tegen de Japanners zal worden
ondernomen.
Blokkade
Japan.
Vliegende forten oefenen een volledige
blokkade tegen de scheepvaart naar Japan
uit. Elke haven van belang is door mijnen,
welke door de luchtvaart werden gelegd,
afgesloten Door deze blokkade ontvangt
Japan minder dan de helft aan voedsel en
grondstoffen, dan het noodig heeft om den
oorlog voort te zetten en zijn burgers te
voeden.
Reacties op Potsdam.
De berichten, welke omtrent de
op de besluiten van Potsdam uit de ver
schillende deelen van de wereld binnenko
men. geven over het geheel blijk van vol
doening. In New-York acht men een groote
voortuitgang vergeleken bij Teheran en
Yalta bereikt. De New York Herald Tribune
acht het plan voor de behandeling van
Duitschland zoo ontzaglijk in zajn afme
tingen. zoo nieuw en zoo verreikend in zijn
verwikkelingen, dat het al het overige m
de verklaring overschaduwt.
Het Sovjet-Russische bléb Pravda schrift
dat de conferentie getuigt van verdere ver
sterking en ontwikkeling van de samenwer
king tusschen de drie groote mogendheden.
In Parijs is men over het algemeen van
opvatting, dat de resultaten der conferentie
Frankrijk nader hebben gebracht tot het
herstel in zijn oude waardigheid van groote
mogendheid. Het vastgestelde schema voor
Duitschlands toekomst wordt algemeen
goedgekeurd, al vindt men het hier en daar
wellicht te weinig scherp. Over de regeling
van de herstelbetalingen bestaat ongerust
heid.
De Berlijner vindt de bepalingen te hard.
De United Press correspondent, in het Brlt-
sche hoofdkwartier acht een van de be
langrijkste besluiten van practlsche strek
king. dat groote aantallen Duitsche arbei
ders. tengevolge van de overgave werkloos
geworden, geplaatst zullen worden In een
groote arbeidsreserve voor uitzending naar
elke plaats ter wereld waar arbeidskrachten
dringend noodig zyn.
In Londen is over vrijwel de geheele lijn
instemming.
Geen geheime afspraken
President Truman heeft aan verslag
gevers medegedeeld, dat hy in de be
sprekingen met Attlee en Stalin te
Potsdam geen geheime afspraken van
welken aard ook had gemaakt.
Nieuwe Engelsche ministers
Attlee heeft Vrydag de volgende benoe
mingen ln het nieuwe Labourkabinet be
kend gemaakt: Blnnenlandsche zaken:
Chuter Ede; Dominions: Lord Addison: In-
diè. Pethlck Lawrence; Koloniën: G. H.
Hall; Marine: A. V. Alexander: Oorlog J. J.
Lawson; Luchtvaart: Viscount Stansgate:
Schotland: Joseph Westwood; Arbeid en
Nationale dienst: G. A Isaacs, Opvoeding:
Miss Ellen Wilkinson: Gezondheid: Aueurin
Bevan; Landbouw: Tom Williams; Ravitail
leering en vliegtuigproductieJohn Wilmot:
OorlogsvervoerAlfred Barnes; Voedselvoor
ziening: Sir Ben Smith: Energie: Emanuel
Shinwell; Minister zonder portefeuille: P. J.
Noel Baker; Pensioenen: Wilfred Paling;
Parlementair secretaris van Financiën: Wil
liam Whlteley.
Pethlck Lawrence zal naar het Hooger-
huls gaan en de koning heeft hem een
adeltitel toegekend. De koning heeft
eveneens goedgekeurd de benoeming van
Isaacs, Aneurin Bevan, John Wilmot. Alfred
Barnes en Shinwell tot privy councillors
Lord Addison zal leider van het Hoogerhuis
worden.
Weer meer trams.
Naar wij vernemen zal met ingang van 13
Aug. de Noord-Zuid-Hollandsche-Tramweg
Maatschappij haar diensten op de lijn Zand-
voort—Amsterdam en Haarlem—Heemstede
uitbreiden. De eerste tram op het traject
Haarlem—Amsterdam vertrekt 's morgens om
6.20 uit Haarlem en dan wordt tot 18.05 een
20 minutendlenst gereden. In den forensen-
tijd akan men van 7.35 tot 9.05 om de 10
minuten uit Haarlem gaan. Van Amsterdam
naar Aerdenhout gaat van 7.10 tot 18.55 om
de 20 minuten een dienst en van 15.55 tot
17.55 om de tien minuten. Dit beteekent dat
het aantal diensten op deze lijn met tien
wordt uitgebreid.
Naar Zandvoort kan men met ingang van
genoemden datum van Haarlem uil vertrek
ken om 6 30. 7.14 en vervolgens elk uur tot
19.14. Van Zandvoort naar Amsterdam zijn
deze tijden: 7.—. 7 45. 8 25, 8.45 en vervolgens
elk uur tot 17 45 Zandvoort—Haarlem Tem
peliersstraat 18.45. Zandvoort—remise Haar
lem 19.45.
De stadsdienst in Haarlem begint op 13
Aug. om 5.40 op het Soendaplein en tot 17.52
wordt dan een 6 minutendlenst gereden.
Van Heemstede uit zijn de "vertrektijden
6.15. 6 34. 6.45. 7 en vervolgens om de 6
minuten tot 18.29. Da nkomen er nog twee
trams uit Leiden om 19.29 en 20.29.
Men hoopt met het herstellen van de brug
bij Oegstgeest ongeveer half Aug. gereed te
zijn. Dan zal tusscheii Haarlem en Lelden
een half uur dienst worden ingevoerd.
Haarlem's gemeentepersoneel
Naar wij vernemen wordt door het ge
meentebestuur van Haarlem een verhoo
ging van de salarissen en de loonen van het
gemeentepersoneel voorbereid op de basis
van de verhooginig die voor het rijksperso
neel wordt ingevoerd. Dit komt neer op een
verhooging van 25 van de inkomsten die
in 1940 genoten werden.
Het woord is aan
Multatuli:
Het is zeer moeilijk zich
juist uit te drukken. Wie
klaagt over gebrek aan
diepte in deze gedachte is
niet gewoon, zich toe te
leggen op juistheid van
uitdrukking.
Naar wij vernemen is door de inwoners van
Haarlem, Heemstede en Bloemendaal werke
lijk geofferd voor de petekinderen Venray en
Nijmegen. Naar men schat zijn momenteel
7.500 a 8.000 m3 goederen bijeengebracht. Wat
dit wil zeggen kan men nagaan, als men weeu
dal op 15 Aug. a.s. een groot aantal verhui»—
wagens naar Venray gaat, die dan 500 m3
zullen
Voor Rookers.
Naar wij vernemen verwacht de tabaks-
handel dat de rantsoenen voor rookers als
volgt zullen zijn: 2de helft van Augustus:
een rantsoen per week. SeptemberJanuari
l1- rantsoen. JanuariApril 2 rantsoenen.
April—Juli 3 rantsoenen, na Juli 4 rantsoe
nen Een rantsoen bestaat uit 20 sigaretten*
5 sigaren. 10 cigarlllos of 20 gram tabak. Er
is tabak in ons land aangekomen van voor-
oorlogsche kwaliteit.
Thans moet ingeleverd worden bij da
sigarenwinkeliers bon R 15 Dit Is een voor-
inleveringsbon. Na 18 Augustus wordt aan
rookers afgeleverd.
Met September vrij?
Van regeeringswege is reeds medegedeeld,
dat het biood zoo spoedig mogelijk buiten
de distributie zal worden gesteld.
Wij vernemen thans dat het in de bedoe
ling list het brood reeds in den loop van
September vrij te geven.
Aanduidingen van mijnenvelden
Het blijkt, dat zelfs de borden en palen,
welke dienen voor de aanduiding en omhei
ning van mijnenvelden niet ontzien worden
door het publiek. dat op zoek Is naar brand
hout. Zij, die deze palen en borden wegne
men beseffen blijkbaar niet. welke gevaren
zij daarmede voor zichzelf en anderen ver
oorzaken. Immers, de mijnenvelden zijn door
het ontbreken van elke aanwijzing niet meer
als zoodanig te herkennen en bovondien wor
den bij het opruimen ervan groote moeUijk-
heden ondervonden, omdat opnieuw moet
worden onderzocht waar zich nog landmijnen
bevinden.
De Burgemeester van Haarlem dringt er
dan ook met klem bij het publiek op aan om
de bovenbedoelde borden en palen onaan
geroerd te laten.
Op Vrydag 10 Aug. om 14.30 uur zal
in het Frans-Halsmuseum de tentoonstel
ling „Indonesië in Haarlem" officieel ge
opend worden, waarbij het gamelangezel
schap Babar Lajar zal optreden. Eerst den
volgenden dag is de tentoonstelling voor
het publiek geopend.
Er is een commissie gevormd, zoo ver
nemen wij, tot het organiseeren van een
bevrijdingsfeest in het Garenkokerskwar-
tier Op 29 en 30 Augustus zullen plaats
hebben wedstrijden, een gecostumeerde op
tocht, een bloemencorso en een gondel
vaart. Voor gevelversiering zullen pryzen
worden beschikbaar gesteld.
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
promoveerde Vrydagmiddag cum laude op
een dissertatie getiteld „Het Engelsch-Ne-
derlandsche condominium in de Zuidelijk©
Nederlanden tijdens den Spaanschen Suc
cessieoorlog 17061716" de heer A. J Vee-
nendaal, leeraar Nederlandsch en Geschie
denis aan het Christelyk Lyceum te Haar
lem. Promotor was prof dr. P. Geyl.
Op het derde en laatste concert in den
cyclus, gewijd aan den Franschen componist
César Franck, te geven door Albert de
Klerk, op het orgel in de Gemeentelijke
Concertzaal te Haarlem op Woensdag 8 Aug.
zal medewerking worden verleend door den
violist Jos. de Clerck en den pianist Willem
Andriessen. Het programma bestaat o.m uit
de Pastorale op, 19 en het Choral in la mi
neur voor orgel en de Sonate voor viool en
piano in A gr
SPORT
Athletiek. De Zweedsche hardloopers Guil
der Haegg en Arne Andersson. die in White
De Zweedsche hardloopers Gunder Haegg
en Arne Andersson. die Maandag in White
City te Londen zuilen starten tegen de
F.ngelsche kampioenen Wilson en Wooderson.
hebben zich geducht op deze ontmoeting
voorbereid Bij hun laatste training legde
Haegg de 2000 M. in 5 minuten 12.2 sec. af
en bleef hiermede slechts 04 boven zijn
eigen wereldrecord, gevestigd in Augustus
1942 Andersson deed over de 1000 meter
2 min 22.7 sec. hetgeen eveneens een op
merkelijke prestatie mag heeten. daar het
wereldrecord sedert 1941 op naam van den
Duitscher Harbig staat met 2 min 21.5 sec.
Wilson zal Haegg op de 2 mijl ontmoeten en
Wooderson Andersson op de mijl.
Waterpolo. Het door H.PC georgani
seerde tournooi om het waterpolokampioen-
schap van Kring Haarlem, zal Zondag 19
Augustus as. in de zwemvyvers Groenen-
daal worden gehouden.
HONKBAL. - Wijzig:
4 u. H F C Haarlem-
Dinsdagavond 7 uur zal op het EDO-
terrem een Honkbalwedstrijd worden ge
speeld tusschen een combinatie van H.H C.
en S C Haarlem tegen het Canadeescho
team van de 19e R.C.A. uit Bilthoven. De
opstelling der Haarlemsche ploeg is: J.
Schmidt; P. Duinker; G Hoogenbos; G. Hu-
nik: J Engels: J. van Zomeren: J. Voete
link: M Mulder en W. Langereis. Reserves:
G. H. Twist. H. Vrugt, J. Ferment.