Rusland ook In oorlog met Japan De Nieuwe Bom. !n Hirosjima leeft niets meer. Einde van proces-Pétain in zicht Vijandelijkheden aan de Mantsjoerijsche grens begonnen. Hef woord is aan Luchtaanvallen op Japan gaan door Ook Nagasaki met het nieuwe wapen aangevallen. Weer pefroleum. In Oct. gas der Hoogovens De nieuwe moeilijkheden in de Rotterdamsche haven «Oo Jaargang No. 18098 V1 *1 "1 Donderdag 9 Augustus 1945 Bureaux: Groote Houtstr. 93 6*™^ F 1 O1 1 1 r**\ 1 ipHi Uitgave van de Stichting en Soendaplein 37, Haarlem g 1 fcj IP™ J g i liï I I I I J i i J 1 J Voorlichting te Haarlem. IJmuiden: Kennemerlaan 154. "-rI1- ,^fc* AV* A AS»# wAaesr '^■qt •SVc*' »JL VSt&FZi Abonnementen: p.week 31 ct. Telef. 5437. Per kwartaal 4. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Direeteur-Hoofdrcdaetcur: Robert Peereboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825. ZELFS in de huidige wereld, afgestompt door jarenlange hevigheid van gebeur tenissen, heeft de uitvinding van de atoom-bom algemeene opschudding ge wekt. De eerste toepassing van het nieuwe geweldmiddel op de Japansche basis Hi- rosjima blijkt een totale vernietiging van al wat leefde op dat gebied tengevolge te hebben gehad en een spoedige capitulatie van Japan schijnt onvermijdelijk. Het is nu duidelijk, wat Winston Churchill be doelde, toen hij bij zijn aftreden verklaar de dat een veel spoediger einde van den oorlog in het,Verre Oosten te wachten was, dan aanvankelijk aangenomen mocht worden. De Russen hebben na de open baring van het niéuwe geweldmiddel niet gedraald met hun gevolgtrekkingen en zich haastig bij de bestrijding van Japan aangesloten, met de kennelijke bedoeling zich daardoor te verzekeren van be langrijke aanwinst van grondgebied bij het sluiten van den vrede. Men kan zich moeilijk voorstellen welke motieven de Japansche regeering nu zouden kunnen leiden bij de voortzetting van een oorlog, die alleen nog tot een massale slachting van het volk kan voe ren. Dat het persoonlijke offer van het leven in Japan zoo licht gebracht wordt houdt niet in, dat men ook tot een natio naal harakiri bereid zou zijn, te minder omdat de geallieerde voorwaarden de positie van den keizer, door het volk als een godheid vereerd, onaangetast laten. Ontdaan van hun voornaamste oorlogs materiaal, in de eerste plaats van hun vloot, hebben de Japanners geen enkele kans meer tegenover de geweldige ver- eenigde macht van Amerika, Engeland en Rusland. Als in Tokio het gezonde verstand zou kunnen beslissen en verantwoordelijkheid voor de levens van tientallen millioenen menschen gevoeld wordt, zou de oorlog vandaag ten einde zijn. Na hetgeen de Nazi-regeering in dergelijke omstandig heden, vertoond heeft zouden wij overigens onrechtvaardig zijn, door gemis aan ge zond verstand en verantwoordelijkheids gevoel als een bijzondere uiting van de mentaliteit van het Verre Oosten voor te stellen. De uitvinding van de atoom-bom geeft aanleiding tot meer beschouwing dan de oogenblikkelijke uitwerking op den oorlog in het Verre Oosten. Daar is in dit blad al uiting aan gegeven en het laatste woord is nog lang niet gesproken Prof. Fokker's artikel in ons vorige nummer heeft doen gevoelen, welk een geweldige wetenschap pelijke arbeid aan zulk een resultaat vooraf is gegaan. De namen, door hem ge noemd, hebben duidelijk gemaakt dat ge durende een kwarteeuw wetenschappelijke vorschers uit verschillende landen zich op dit werk hebben toegelegd. Ook de leek gevoelt iets van de bekoring van die won dere wereld der wetenschap, waarin men door kennis en vindingrijkheid, maar vooral door rustelooze volharding tenslotte tot een nieuwe groote ontdekking komt. Verdere gevolgen zijn te voorzien. De mo gelijkheid, dat de door splitsing van ato men vrijgekomen energie ook gebezigd zal kunnen worden voor opbouwend werk is blijkbaar geen illusie. Dit wat de zonzijde betreft. De scha duwzijde is vooral niet minder zichtbaar. Moeten wij ons, met den blik op de toe komst, nog verheugen in dergelijke uit vindingen? Reuter heeft vermeld dat rpili- taire deskundigen van oordeel zijn, dat de strategische beslissingen van de con ferenties van Teheran en Yalta waarde loos zijn geworden, dat natuurlijke gren zen geen strategisch voordeel meer heb ben en dat het bezit van bepaald grond gebied alleen nog maar economische waarde kan hebben. Veiligheid kan niet meer afhankelijk worden geacht van de controle over de Dardanellen of de be- heersching van het Suezkanaal. En dan volgt de merkwaardige erkenning: Alleen internationale vrede is nog bij machte, veiligheid te waarborgen. Er zijn menschen, die dit eerder hebben ingezien. Zij vormden een minderheid. Zal het eindelijk een meerderheid worden, die het besef zal verwerven dat men hard moet werken en er alle beschikbare ken nis, vindingrijkheid en rustelooze volhar ding aan moet wijden om den vrede te winnen en te behouden? Als dat niet ge beurt beteekent de uitvinding van de atoom-bom een ontzettend nieuw gevaar voor de toekomst van onze kinderen. De man der wetenschap schreef gisteren en ik zeg het hem na: God sta de arme menschheid bij, dat zij van den booze verlost worde en zich niet aan een hel- sche uitwerking dezer uitvinding dood- schroeie. Jaren voor den tweeden oorlog is door sommigen de verwachting uitgesproken, dat de verergering van de uitwerking der vernietigingsmiddelen tenslotte den oor log zou uitroeien. Daar heb ik ook wel eens in geloofd: dat de oorlog tenslotte zichzelf zou vernietigen. Maar ik kan dat niet meer gelooven. De menschen. die hem geschapen en ontwikkeld hebben, zullen hem zelf door hun wil en werk en vooral door hooger besef en streven teniet moeten doen. R. P. Zomertijd eindigt 16 September Naar wij vernemen ligt het in de bedoe ling der regeering, dat de tijd op 16 Sep tember a.s. met een uur vervroegd wordt. Nederland keert op dien datum dus terug tot den Middeleuropeeschen tijd. I A E oorlogsverklaring der Sowjet linie aan Japan is sneller gekomen dan ver- waclit werd. Gisteravond heeft de Russische Volkscommissaris van buitcn- landselie zaken Molotov den Japanselien ambassadeur te Moskou Sa 1 o ontvangen en hem meegedeeld, dat Rusland, trouw aan het bondgenootschap met de Geallieerden op liet hunnerzijds gedane verzoek was ingegaan en zich met ingang van heden in staat van oorlog met Japan beschouwde. Ondanks de radicale ver andering ill het beeld van den oorlog in den Pacific veroorzaakt door do atoom hom, acht men in Washington toch de bijdrage van Sovjet-Rusland in de ver nietiging van Japans oorlogskraelit op liet Aziatische vasteland nog steeds zeer belangrijk. De Engelselie minister-president Attlee ziet in deze oorlogsverklaring een bewijs van de solidariteit die bestaat tusselien de voornaamste Geallieerden. Zij zal den strijd bekorten en de voorwaarden scheppen die een algemeenen vrede mogelijk maken. DE volledige verklaring, zooals radio Moskou die Woensdag gegeven heeft, luidt als volgt: „Molotov, de volkscommissaris der Sov jet-Unie, heeft Woensdag den Japanschen ambassadeur Sato ontvangen en de vol gende verklaring afgelegd: Met het oog op Japans weigering te capituleeren, heb ben de Geallieerden zich tot de Sovjet- regeering gewend met het verzoek deel te nemen aan den oorlog tegen de Japan sche agressie, daarbij den duur van den oorlog verkortend, het aantal slachtoffers verminderend en medewerkend aan het spoedig herstel van den algeheelen vrede. Trouw aan het bondgenootschap met de Geallieerden, aldus Molotof, heeft de Sov jet-Unie het aanbod aanvaard, en heeft zij zich aangesloten bij de Geallieerde verklaring van 26 Juli van dit jaar. De Sovjetregeering is van meening dat zulk een politiek van haar kant het eenige middel is dat in staat is den vrede nader bij te brengen, het volk voor verdere of fers en lijden te behoeden en het Japan sche volk de gelegenheid te geven die ge varen en vernietigingen te vermijden die door Duitschland na haar weigering om onvoorwaardelijk te capituleeren geleden werden. Met het oog op het voorafgaande verklaarde de Sovjet-regeering dat zij zich met ingang van 9 Augustus in staat van oorlog met Japan zal beschouwen. Voordat Molotov de oorlogsverklaring aankondigde, zeide hij tot den Japan schen ambassadeur het volgende: „Na de ineenstorting en de capitulatie van Hitler- Duitschland was Japan de eenige groote mogendheid, die den oorlog wilde voort zetten. De eisch van de drie mogendheden de Ver. Staten, Groot-Brittannië en China op 26 Juli van dit jaar, dat de Japansche gewapende macht zich onvoor waardelijk over zou geven werd door Japan afgewezen en het verzoek van de Japansche regeering aan de Sovjet-regee ring om in den oorlog in het Verre Oosten te bemiddelen was ongegrond geworden." Geconcentreerde opmarsch Een militaire autoriteit der V.S. in Washington heeft verklaard, dat twee mil- lioen Japanners opgehoopt waren in ver schillende deelen varr het Aziatische vaste land, terwijl tenminste een millioen van hen geconcentreerd was om, wat hij be schreef als „de verdedigingsvesting" aan de Gele Zee. Deze militaire autoriteit voor spelt een geconcentreerde opmarsch door Chineezen van het Zuiden, Russen uit het Noorden, om deze concentraties te vernieti gen. Goed geïnformeerde waarnemers hier twijfelen er niet aan, dat een algeheele overeenstemming over militaire bewegingen en daaruit volgende territoriale regelingen fs bereikt tijdens de nu loopende bespre kingen tusschen Stalin en Soeng, den Chi- neeschen eersten minister, in Moskou. Men spreekt in Washington over de mogelijkheid dat er een vier-mogendheden-ultimatum aan Japan overhandigd zal worden. Een liooge militaire autoriteit verklaarde: „De kansen dat de Japanners het zeer spoedig opgeven, staan gunstig. Geen volk in de geschiedenis heeft er ooit zoo on gunstig voorgestaan." De Amerikaansche minister van buiten- landsche zaken verklaarde te hopen dat het Japansche volk zich nu zal realiseeren, dat verdere weerstand nutteloos is. De plannen voor een samenwerken met de Russische strijdkrachten zijn gereed. De Russische aanval op de grens van Mantsjoerlje is volgens het hoofdkwartier van het Kwantoeng-leger hedennacht be gonnen. Infanterie en luchtmacht namen aan de actie deel. Men verwacht thans, dat de Geallieerden Japan nogmaals een ultimatum zullen stellen. De Amerikaansche minister van buitenlandsche zaken verklaarde, dat den Japanneezen nog een kleine kans geboden wordt om aan algeheele vernietiging te ont komen. Nu kunnen de Geallieerden gebruik ma ken van de Russische basis Wladiwostock, welke slechts 950 K.M. van Tokio afligt. Distributie van schoenen. Binnenkort zal ook weer, weliswaar op beperkte schaal, een aanvang worden ge maakt met de normale schoenendistributie zoodat ook degenen, die in sommige ge vallen zelfs 2 jaar geleden een aanvraag voor schoenen hebben ingediend, in het bezit worden gesteld van een schoenenbon. Het land zal daartoe in vijf kringen wor den verdeeld, welke een voor een bevoor raad zullen worden. De eerste kring komt in de tweede helft van Augustus al aan de beurt. Deze regeling geldt alleen voor straat schoeisel en niet voor werkschoeisel, hier voor blijft de landelijke distributie bestaan. Men wende zich vooralsnog niet tot de distributiediensten of schoenhandelaren, doch wachte de nadere berichten af. DE WIERINGERMEERPOLDER. Hedenmiddag 2 uur wordt de bemaling van den Wieringermeerpolder in werking gesteld. La Rochefoucauld: Er zijn grooter deugden noodig om voorspoed dan om tegenspoed te dragen. Reuters bijzondere correspondent op Goeam meldt, dat supervestingen een dub belen aanval hebben gedaan op het arse- naalgebied van Tokio en Nakayima. In laatstgenoemde plaats werden vliegtuigfa brieken bestookt alsmede minutiefabrieken, opslagplaatsen, laboratoria, barakken enz. Bij latere raids werd Javata, Japan's voornaamste staalcentrum, het hevigst ver dedigde doel in het Japansche rijk, verlamd door de uitwerking van 1500 ton ontplofbare stoffen, die werden neergeworpen door 225 supervestingen. Nederlandsche Kïttyhawks in actie. Vijftien Nederlandsche Kittyhawks opereerend van het eiland Biak af, hebben, met succes electrische installaties en kazer nes bij Manokwari op N. O. Nieuw-Guinea aangevallen. In China. Volgens het Chineesche oorlogscommu niqué hebben de Chineezen Hoekiang, een eiland, gelegen aan de Oostkust tegenover Foetsjou heroverd. Tevens werd heroverd de stad Hingan aan den spoorweg van Hoe- nan naar Kwangsi. Chineesche troepen zijn. opgerukt van Sinning in de provincie Hoe- nan en naderen Joengan. De Japanners echter hebben drie steden ten Westen en ten Oosten van Hantsjou veroverd. Het communiqué van MacArthur. Vliegtuigen van de Zevende vloot en van de luchtmacht van generaal Kenney hebben in twee dagen op meer dan 400 vluchten 59 Japansche schepen in de wateren van Korea tot Malakka en Nederl. Oost-Indië vernie tigd of beschadigd. Ondanks het gebruiken van de atoombom gaan alle voorbereidingen voor de invasie, die volgens de Japanners op 10 Sept. a.s. op Kioesjoe zal plaats hebben door. Nog 12 Japansche steden zijn gewaarschuwd, dat zij zullen worden verwoest door aanvallen, met brandbommen. Radio Tokio heeft een volledig verslag gegeven van de verschrikkelijke verwoes ting op de militaire basis Hirosjima, een stad met een bevolking van 318.000 zielen, nadat hierop Maandag j.l. een enkele atoom bom was afgeworpen. De stad is tlians niets dan een puinhoop. Alle levende wezens, .menschen zoowel als dieren, zijn letterlijk doodgeschroeid. Zij, die zich iii de huizen bevonden zijn levend verbrand, en zij die zich buiten bevonden zijn gedood dooi- den onbeschrijfelijke!! druk en de hitte. Toen de wolk van rook geleidelijk van Hirosjima wegtrok, kwamen de verken ningsvliegtuigen om foto's te maken. Zij zagen niets anders dan brandende skeletten van huizen. De foto's toonen aan dat een Met ingang van Maandag 13 Augustus zal voor het geheele land met uitzondering van Zeeland", Noord-Brabant en Limburg, weder om een bon worden aangewezen voor pe troleum. Verstrekt zal worden: aan personen van 5 jaar en ouder 1/2 liter en aan kin deren. beneden den leeftijd van 5 jaar 1 liter. De petroleumbonnen zullen geldig zijn van 13 Augustus tot en met 8 September. Tegelijkertijd is een regeling in een ver gevorderd stadium van voorbereiding om, zoodra de aanvoer dit toelaat, aan gezin nen die geheel verstoken zijn van gas of andere verwarmingsbronnen voor koken, een extra hoeveelheid petroleum te ver strekken. De distributiediensten zullen bin nen zeer korten tijd aan gegadigden for mulieren ter invulling doen toekomen, waarna uitreiking van petroleum-kook- kaarten spoedig zal kunnen volgen. Een geschenk aan het Frans Halsmuseum O.a. Twee schilderijen Tan Sal. Ruysdael B. en W. van Haarlem hebben van wijlen mej. J. M. van Meurs te Haarlem, ter plaat sing in het Frans Halsmuseum, aanvaard voor de gemeente drie schilderijen. Het zijn twee schilderijen van Salomon Ruysdael, beide voorstellende een riviergezicht, en een schilderij van H. van Vliet. Generaal Bergeret, oud-minister van Luchtvaart in het kabinet Vichy en zelf ook in staat van beschuldiging was Woensdag als eerste getuige opgeroepen, om de houding van den maarschalk ten aanzien van de luchtmacht na de capitulatie van Frankrijk toe te lichten. Naar wij vernemen is de kans groot, dat het Hoogovenbedrijf te Velsen in October wéér gas aan de gemeenten kan leveren. Men is reeds bezig de cokes ovens op te stoken, waarvoor voldoende kolen aanwezig zijn. Zoodra de ovens op temperatuur zijn hoopt men over vol doende gaskolen te beschikken om met de fabricage van lichtgas te kunnen be ginnen.De hiervoor noodige kolen zijn reeds naar het bedrijf onder weg. Getuige probeerde aan te toonen, dat de Fransche luchtmacht in geen enkel opzicht met de Duitschers heeft samengewerkt, maar dat er op gezag van Pétain geheime vlieg velden in de vrije zone en in Noord-Afrika geweest zijn. Ook zou er een organisatie bestaan hebben, die spionnage verrichtte in de gelederen van de vijandelijke lucht macht. Van het gecontracteerde aantal van 3000 toestellen, werden er slechts 1150 aan Duitsch land afgeleverd. Jean Berthelot, de vroegere Vichy-minis- ter voor Openbare Werken en Verkeer, merkte op, dat waar het er om ging den Duitscher dwars te zitten, de maarschalk hem steunde. Op de vraag, of Pétain vrijwillig naar Frankrijk was teruggekeerd, antwoordde Pétain zelf plotseling „Ja, vrijwillig", waar na admiraal Blehaut daaraan toevoegde, dat dit niet door de Duitschers gewild werd. De verdediging verzekerde, dat de rij van getuigen Vrijdag a.s. zal zijn afgeloopen, zoodat Zaterdag het requisitoir tegemoet gezien kan worden. hitte die te vergelijken is met die van een hemellichaam werd ontwikkeld, toen de atoombom in het hart van Hirosjima neer stortte. Uit het hoofdkwartier van generaal Spaatz is bekend gemaakt, dat thans ook atoombommen tegen Nagasaki zijn gebruikt. Het communiqué zwijgt over de kwestie, of er één dan wel meer bommen zijn afge worpen. De tekst luidt: ,,De tweede aanval met de atoombom heeft plaats gehad op den Oen Augustus om twaalf uur *s middags boven Nagasaki. De leden van de beman ning rapporteerden goede uitwerking. Ec, zijn geen verdere gegevens beschikbaar» zoo lang de groep niet is teruggekeerd." Spellingkwestie weer aan de orde Een wettelijke regeling van het spel lingvraagstuk is in voorbereiding, zoo verklaarde prof. dr. G. van der Leeuw, minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Met de Belgische regee ring is contact gezocht om tot een uni forme spelling in Vlaanderen en Neder land te komen, die dan ook een wettelijk karakter zal -dragen. De Eenheidsvakbeweging had Woensdag avond in de Rivièrahal te Rotterdam een meeting belegd, die door eenige duizen den havenarbeiders werd bijgewoond. De spreker, de heer T. v. d. Berg, merkte op, dat de staking in de haven een hoog feest van den arbeid was geweest. De strijd werd in waardigheid gevoerd en in waardigheid opgeheven. Verder betoogde de, spreker, dat de Eenheidsvakbeweging teleurgesteld is door de houding die de regeering na de opheffing der staking heeft aangenomen. Hij meende dat die in strijd is met de gedane toezeggingen. De arbeiders kunnen het eenige wapen wat zij hebben, het recht van staken, niet prijs geven. Met de zuivering onder de arbei ders is het bovendien verkeerd gegaan. Aan het bestuur der Scheepvaartver- eeniging was verzocht in verband met deze meeting alle arbeiders vrij te gevenl van 's middags 4 uur tot den volgenden morgen. Op dit verzoek was geen ant woord ontvangen, toen hebben de arbei ders vrij genomen. Van 17 man, en twee controleurs, die geweigerd hadden gedurende deze uren aan bederf onderhevig vieesch in een vrieshuis te transporteeren, zijn de boek jes ingehouden. Wanneer daar een straf maatregel op volgt, zullen de have arbe - ders ais één man achter hen staan, zoo vervolgde spreker. A.s. Zondag om elf uur zal er wederom een algemeene vergadering worden ge houden teneinde opnieuw te beraden wat de Eenheidsvakbeweging te doen staat. Met betrekking tot de ontevredenheid op de schippersbeurs zeide spreker, dat de schippers op den steun van de Een heidsvakbeweging kunnen, rekenen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1