Bijzonder Gerechtshof in den Haag.
Distributieperikelen
Herstellingsoord
„Kareol" geopend.
De berechting der
N.S.B/ers.
Ir. G. A. Kessler overleden
Voor Annexatie.
In twee gevallen de doodstraf geëischt.
Het bijzonder gerechtshof te 's Graven-
hage heeft Dinsdag zijn eerste zitting ge
houden in de balzaal van het Paleis aan
jden Kneuterdijk.
De rol vertoonde een mengelmoes van
verschillende zaken. Bij de samenstelling
had namelijk de bedoeling voorgezeten zoo
spoedig mogelijk een aantal principieel©
uitspraken te krijgen, welke als leidraad in
de toekomst kunnen dienen.
De eerste verdachte was de fabrikant D
van Wijk uit Pijnacker, die in 1944 als
groepscommandant van de Nederl. Land
wacht was opgetreden. Hij had jacht ge
maakt op onderduikers en radiotoestellen;
zelfs had hij in een geval een onderduiker,
die bij zijn arrestatie trachtte te ontsnap
pen, aangeschoten.
De procureur fiscaal was van oordeel, dat
vast is komen te staan, dat de landwacht,
welke onder de bevelen van Rauter stond,
een onderdeel uitmaakte van de S.S. Der
halve heeft verdachte zich schuldig ge
maakt aan het in dienst treden van een
vreemde krijgsmacht, ja erger van de krijgs
macht van den vijand. De landwacht was
een hyena-instituut, waarvan de leden niet
wilden vechten aan het front, maar er in
het op dat oogenblik voor hen veilige Ne
derland geen been in zagen de burgers op
te jagen, te kwellen en soms zelfs te be-
rooven van het kleine beetje voedsel dat zij
op moeizame hongertochten hadden weten
te verkrijgen. De lieden, die van deze orga
nisatie lid zijn geweest, hebben stuk voor
stuk op enkele zeer zeldzame uitzonderin
gen na den dood verdiend. Spreker requi-
reerde dan ook te?en dezen verdachte de
doodstraf.
De verdediger, mr. Niessen uit Rotterdam,
bestreed de meening dat de landwacht een
Duitsche organisatie zou zijn Hij verzocht
naar het geestesvermogen van verdachte
een onderzoek te laten instellen, daar hij
bekend staat als zeer excentriek, terwijl
zoowel aan vaders- als aan moederszijde
imbeelliteit in de familie voorkomt.
De verdachte verklaarde steeds getracht
te hebben iets goeds te bereiken en op zijn
manier een goed vaderlander te zijn.
De tweede verdachte was J. Breedveld
uit Delft, die terecht stond wegens het ple
gen van verraad. Hij had, zooals uit het ge
tuigenverhoor kwam vast te staan, ver
schillende Joden en leden van een organi
satie, welke hulp aan Joden verleende, aan
de Duitsche politie of aan een als N S B.'er
bekend staanden rechercheur van politie
te Delft uitgeleverd.
De proc.-fiscaal noemde het verraad zoo
als dit door verdachte is gepleegd gluipe
rig. Het gevolg is geweest, dat een aantal
menschen den dood is ingejaagd. Op grond
hiervan heeft verdachte niet minder dan
de doodstraf verdiend. Bovendien requireer-
de hij ontzetting uit het actieve en pas
sieve kiesrecht.
De verdediger, mr. Droogleever Fortuyn
uit Rotterdam maakte het Hof er op at
tent, dat verdachte noch lezen noch schrij
ven kan. Men kan een mensch met derge
lijke beperkte geestelijke vermogens niet
verantwoordelijk stellen voor zijn daden. De
verdediger verzocht ook voor dezen ver
dachte instelling van 'n psychiatrisch onder
zoek.
P. A. van Vliet, nagelheeter uit Delft,
werd ten laste gelegd, dat hij getracht had
een jongeman er toe te brengen toe te
treden tot de S.S. en dat hij een ander, die
hem landverrader had genoemd, bij de
Duitschers had aangebracht. Beide daden
hadden geen ernstige gevolgen gehad en in
verband hiermede eischte de proc.-fiscaal
tegen Van Vliet een veel geringere straf
dan tegen de eerste twee verdachten, na
melijk een gevangenisstraf voor den tijd
van vijf jaar en ontzetting uit het kiesrecht
en de kiesbaarheid voor het leven.
Onder groote belangstelling van de auto
riteiten is dezer dagen het sanatorium
voor ex-illegalen, gevestigd in het buiten
Kareol te Aerdenhout, geopend. Wij merk
ten onder meer op den minister van So
ciale Zaken, W. Drees, Mr. Dr. P. J. Witte-
man, waarnemend commissaris van de ko
ningin in N. Holland, de burgemeesters van
Amsterdam, Haarlem, Bloemendaal en
Heemstede. Maj. Dr. C. Krijgsmans. Mil.
Comm. van Haarlem, den Regeeritigsadvi-
seur K. Vorrink, Maj. Gen. H. Koot. beveïh.
der B. S. in den bezettingstijd. Majoor van
Heerde, vertggewoordiger van Prins Bern-
hard, luitenant-kolonel Clark, namens het
Canadeesche leger.
De heer A. P. M. v. Riel, voorzitter van
de stichting ..Herstellingsoorden voor oud-
Illegale werkers" sprak, na een nummer van
het Sweelinck-kwartet, over de zorg, die de
vroegere verzetsmenschen hebben voor hun
medestrijders en de groote taak. die op dit
gebied bij het Nederlandsche volk berust.
Het doel van het sanatoriüm is, de gevolgen
van het verzet te verzachten en ongedaan
te maken. Naast Kareol zullen nog twee
inrichtingen in gebruik worden genomen.
Ook aan de opvoeding voor de normale
maatschappij zal de noodige aandacht be
steed moeten worden, omdat vele opbou
wende krachten juist onder de vroegere ille
galen schuilen. Kareol bedoelt een perma
nent sanatorium te zijn, vooral ook met
het oog op den nasleep van de Japansche
bezetting van Indonesië.
Min. W. Drees vertolkte daarop de in
tense belangstelling, die er van regeerings-
zijde bestond en nog bestaat voor het stre
ven van de Stichting 19401945. Spreker
maakte verschil tusschen den frontsoldaat
en den binnenlandschen verzetsman. De
laatste stond veelal alleen met de verschrik
kingen van de Duitsche concentratiekam
pen voor oogen, tegenover een geweldige
meerderheid Nederland heeft veel te dan
ken aan het ondergrondsche wenc, ina«u
heeft nog niet voldoende van zijn dank la
ten blijken.
Luitenant-kolonel Clark, als vertegen
woordiger van de Canadeesche legermacht
sprak eveneens zijn groote waardeering uit
voor het belangrijke aandeel, dat onze l£s.
in de bevrijding van Nederland heeft gehad.
Tenslotte sprak de heer J. v. Velzen, in zijn
functie van voorzitter der stichting 1940-
1945. Hij wees op de groote verantwoorde
lijkheid, die Nederland heeft ten aanzien
van de slachtoffers van het daadwerkelijk
verzet en sprak zijn dankbaarheid uit voor
het feit, dat sanatorium de reëele ma
nifestatie was van dit verantwoordelijk
heidsgevoel.
Terwijl minister Drees een oorkonde in
metselde naast de schouw in de hall, zong
Annie Woud het Wilhelmus en .Gelukkig is
het land", waarna de heer v. het sana
torium voor geopend verklaarde.
De behandeling van de vierde zaak tegen
P. Groeneweg, grondwerker te Berkel, werd
uitgesteld tot 4 Sept., wegens ontbreken
van getuigen.
Als vijfde beklaagde verscheen J. P. Kunz,
tuinarbeider te Delft, die zijn buurman,
die naar de Engelsche radio luisterde, had
verraden en meer algemeen als verrader
was opgetreden; het door den verdachte
gepleegde verraad heeft geen ernstige ge
volgen gehad, mede door de houding van
verdachte, die zooals mr. K. Ph. M. van
Rijckevorsel, de verdediger, naar voren
bracht, later alles in het werk heeft gesteld
om de gevolgen van zijn verraad zoo gering
mogelijk te maken.
De proc.-fiscaal eischte in deze zaak
eveneens vijf jaar gevangenisstraf en ont
zegging van het actieve en passieve kies
recht voor den tijd van het leven.
J. van 't Hof, te Delft, wegens aanbrengen
van een stadgenoot voor het verspreiden
van illegale pamfletten, een jaar gevange
nisstraf en ontzegging van kiesrecht voor
10 jaar.
Verdachte verklaarde dat hij het feit in
een vertrouwelijk gesprek aan een recher
cheur had medegedeeld, evenwTel niet met
de bedoeling dat deze een vervolging zou
instellen. Hij meende dat die rechercheur
,,goed" was. hetgeen later onjuist bleek
te zijn.
De verdediger Mr. A. B. Hellemond
meende, dat de rechercheur als verdachte
had moeten terechtstaan.
J. C. v. d. Ende, fabrieksarbeider, wegens
het verraden van arbeiders die een pamflet
in hun bezit hadden dat tot staking aan
spoorde, 8 jaar gevangenisstraf met ont
zegging van het kiesrecht.
De zaak van K. Vermeulen, politieagent
te Katwijk, die, toen een aanval op het raad
huis te Katwijk werd gedaan door onder
grondsche strijders, dezen aanval heeft be
lemmerd en een der deelnemers heeft dood
geschoten, werd uitgesteld voor een nadere
instructie.
In alle zaken zal over veertien dagen uit
spraak worden gedaan.
Mr. J. Meynen, minister van oorlog, heeft
op een vraagcongres van de landelijke lei
ding van den Raad van Verzet op verschil
lende vragen geantwoord.
Het aantal menschen dat geïnterneerd
moet worden is op 125.000 te stellen. Thans
zijn er ongeveer 80.000 gedetineerd. Voor den
aanstaanden winter zijn evenwel slechts
40.000 plaatsen beschikbaar. Er is geen ma
teriaal om meer barakken te bouwen. Het
in vrijheid stellen van de lichtere gevallen
vereischt een nauwkeurig onderzoek. Het
is de vraag of zooveel gedetineerden vrij
gelaten kunnen worden dat er plaats vol
doende is voor de overigen. Onderzocht zal
worden of voor het huisvesten ledige fa-
brieksruimten in aanmerking kunnen komen,
want eiken dag komen er meer gedetineer
den, ook uit Duitschland.
Het bewakingssysteem dat wij moeten
vinden moet niet op Duitsche leest geschoeid
zijn, maar meer in overeenstemming zijn
met de Nederlandsche begrippen van het
recht.
H. T. VAN ENGEN OVERLEDEN.
Er bestond in den bezettingstijd van ons
land onder het oog van den Gestapo een
perfect clandestien telefoonnet over het ge-
heele land. Een hoofdambtenaar der P.T.T.,
de heer H. T. v. Engen, was met nog eenige
andere menschen de initiatiefnemer, en
wist op deze manier in vele gevallen tijdig
te waarschuwen, wanneer een Duitsche over
val dreigde. Het complot werd achterhaald
en de heer Van Engen werd naar Neuen-
gamme getransporteerd. Dinsdag kwam het
droeve bericht, dat hij was overleden. De
heer Van Engen werd geboren op 2 Januari
1896 te Coevorden, er» begon zijn loopbaan
bij de P.T.T. als hulptelegrafist te Amster
dam. Hij klom op tot electrotechnisch amb
tenaar en werd in 1939 hoofdambtenaar te
Haarlem, waar hij belast werd met de tech
nische leiding van het net Haarlem en om
geving. Zijn ondergeschikten kenden hem
als een kundig en humaan mensch.
Mede-oprichter en president-directeur
van het Hoogovenbedrijf.
W?
Dinsdag overleed na een ziekte van vijf
weken Ir. G. A. Kessler, voorzitter der di
rectie van de N.V. Kon. Nederlandsche
Hoogovens en Staalfabrieken te IJmuiden.
De heer Kessler werd 2 April 1884 te Bata
via geboren. Hij studeerde te Delft voor
werktuigkundig ingenieur. Na het beëindi
gen van zijn studie trad hij in dienst van
de ..Koninklijke" te Londen, waarvan zijn
vader de oprichter was. Als secretaris van
Henry Deterding maakte hij een wereldreis,
waarbij alle oliecentra werden bezocht. In
1917 verbrak hij zijn dienstverband met de
..Koninklijke", 21 Juni van dat jaar werd
hij secretaris van het door Ir. Wenkebach
opgerichte comité tot oprichting van een
hoogoven-, staal- en walsbedrijf in Neder
land. Uit dit comité werd het groote bedrijf
geboren, waarvan de overledene in 1918
secretaris der directie, in 1920 directeur en
in 1924, als opvolger van den inmiddels over
leden heer Wenkebach, voorzitter der direc
tie werd. Met ingang van 1 Januari 1942
werd de heer Kessler gedwongen zijn
functie neer te leggen, maar hij heeft al die
jaren nauw contact met de leidende figuren
van de maatschappij onderhouden.
De heer Kessler was in het begin dezer
eeuw een bekend figuur op het voetbalveld.
Driemaal kwam Dolf Kessler, back van H.
V. V., in het Nederlandsch elftal uit, tel
kens tegen België.
De teraardebestelling heeft plaats op Wes-
terveld a.s7"Vrijdagmiddag 3 uur.
De Kennemer Lyceïsten terug.
Nogmaals heeft de Texelsche Courant zich
in wel zeer geestdriftige bewoordingen uit
gelaten over het werk en de prettige hou
ding der 200 leerlingen van het Kennemer
Lyceum en zich opgeworpen als vertolker
van de dankbaarheid der bevolking, die
overigens ook op den op 16 Augustus gehou
den huldigingsavond duidelijk is gebleken.
In vele gloedvolle speeches werd de lof be
zongen van de Bloemendalers en men hoopt
op hen te kunnen rekenen als de nood nóg
eens aan den man mocht komen. Een dave
rend antwoord liet niet op zich wachten.
Tot slot van den avond werd een belang
wekkende causerie gehouden over het heden
en verleden van Texel. Er zijn weken ge
weest dat de jeugd f2200,verdiende; dit
geld is grootendeels besteed aan logies en
voor het overige aan Volksherstel. De jon
gens en meisjes zijn nu terug, gebruind en
gezond, klaar voor den start van het nieuwe
jaar.
HET CONFLICT IN DE GEREF. KERKEN.
Ook te Utrecht is thans het conflict geko
men. Ds. C. Veenhof (oud-Haarlemmer), die
door den kerkeraad was geschorst, na zijn
verklaring ter synode, heeft zich vrijge
maakt en zijn collega, ds. M. de Goede, is
hem daarin gevolgd. Evenzoo 20 ouderlingen
en 2 diakenen.
ACADEMISCHE EXAMENS
De heer A. W. Thöne Jr. te Haarlem is
aan de Universiteit te Leiden bevorderd
tot arts.
Chocolade
DE mannen krijgen nu
weer tabak, sigaren of
sigaretten. De vrouwen
niets! Is dat eerlijk? zoo
vraagt een lezeres. Waarom
krijgen de vrouwen nu
geen snoepbon? Wij heb
ben liever een reep choco
lade dan een complimentje
voor de wijze waarop wij
de moeilijkheden in het
gezin oplossen. Als de man
nen in den laatsten tijd
minder chocolade hadden
gekregen, zou er nu nog
genoeg geweest zijn om de
vrouwen te geven waarop
z\j recht hebben.
De waarnemend-direc
teur van het Distributie
bureau te Haarlem kon
hierop geen antwoord ge
ven. Er wordt gemompeld
zoo zei hij dat er
weer snoepkaarten komen,
maar ambtshalve weet ik
het nog niet. Een feit is in
elk geval, dat de chocolade
fabrieken van Droste en
Union te Haarlem weer
draaien, zoodat de dames
misschien ook wel de
heeren kans maken, dat
zij spoedig weer chocolade
krijgen.
Gas en electriciteit
In ons nummer van Za
terdag werd medegedeeld,
dat er een enquête gehou
den zou worden over de ge
zinssterkte in verband met
de rantsoenen voor gas en
electriciteit. Gezinshoofden
moeten voor 25 Augustus
bij den plaatselijken distri-
butiedienst de formulieren
afhalen.
Een lezer klaagde er over
dat hij op den dienst te
Haarlem nog geen formu
lier kon krijgen. Hij moest
later nog maar eens terug
komen.
De w. n. directeur ver
klaarde ons, dat het cen
trale bureau in den Haag
die mededeelingen wel aan
de pers had verstrekt, maar
er niet voor gezorgd had.
dat de formulieren overal
tijdig aanwezig waren. Ook
Amsterdam zit nog zonder
formulieren. Als de formu
lieren komen, zullen wij
het bekend maken. Trou
wens er is zoo voegde
hij er bij kans dat wij te
Haarlem die enquête niet
noodig hebben, want op
den Incassodienst zijn al
gegevens verzameld over de
gezinssterkte. Er zal dus
nog over het houden van
lie enquête met den Haag
overlegd worden.
Dameskousen en
japonnen
Een vierde lezer klaagt er
over dat af en toe alleen
distributie-mededeelingen
gepubliceerd worden voor
het gebouw van den Distri-
butiedienst te Haarlem.
Zoo is het o.a. gegaan met
een partij dameskousen en
japonnen, die onverwacht
in distributie kwam. Op die
manier profiteeren er alleen
menschen van die den tijd
hebben eiken dag een wan
deling te maken naar de
Zijlstraat.
De w. n. directeur zei;
Met de kousen en zomer-
japonnen was het een zeer
bijzonder geval. De voor
raad textiel die Haarlem
van de Geallieerden gekre
gen had, was ter distri
bueering gegeven aan Volks
herstel. Het bleek dat de
voorraad japonnen en kou
sen voldoende was om er
ook een kleine partij, on
geveer 1000. op gewone
wijze in de distributie te
brengen. De tyd drong,
want het gaat niet aan in
den winter te komen met
zomergoed. Er is toen al
leen aan het distributie
kantoor aangekondigd in
welke winkels die goederen
te koopen waren. Dat was
meer dan voldoende, want
nu stonden de dames al
den heelen nacht voor den
winkel om zeker te zijn dat
zij aan de beurt kwamen.
Dat was natuurlijk van die
dames niet goed. maar hoe
is zoo iets te voorkomen?
Als wij op normale wijze
den verkoop aangekondigd
hadden, zou de stormloop
gegadigden nog veel groo-
ter geweest zijn. Nu is het
al tot schermutselingen ge
komen.
Op het oogenblik staat
de distributie van textiel
geheel stil. Als er binnen
kort weer een normaler tex
tieldistributie komt, zal het
natuurlijk weer op de nor
male wijze worden aange
kondigd.
Rantsoenen voor zieken
„Waarom krijgen duizen
den menschen gortbonnen
terwijl de gortbonnen van
zieken en ondervoede per
sonen ingetrokken wor
den?" zoo vraagt een an
dere lezer.
Deze zaak is eenvoudig,
zoo zei de w.n. directeur
ons. Een dokter schryft
voor hoeveel voedsel een
patient moet hebben. De
distributiedlenst berekent
dan hoeveel hij al op zijn
gewone bonnen krijgt
en wat hij daaraan te kort
komt. kr^gt hij als zieken
rantsoen. Als nu de hoe
veelheid voedsel, die op de
gewone bonnen verstrekt
wordt, vermeerdert houdt
dat automatisch in een
vermindering van het zie
kenrantsoen. Daarom wer
den de gortbonnen voor de
ziekenrantsoenen ook ver
minderd toen de burgerij
algemeen gort kreeg.
Wij hebben ons tegen annexa
tie van Duitsch grondgebied ver
klaardAangezien wij onze lezers
in een voor ons land zoo gewicht
tige aangelegenheid ook het be
toog van de voorstanders van
annexatie willen doen kennen9
volgt hier een artikel van deze
strekking. De schrijver is lid van
het Nederlandsch Comité voor
Gebiedsuitbreiding
Annexatie is voor ons volk een levens
noodzaak.
Zij, die deze stelling verdedigen, doen dat
in den diepen ernst van de beteekenis er
van. Zonder gebiedsaanhechting zal Ne
derland naar hun vaste meening zijn eer
volle plaats in de rij van de geallieerde na
ties verliezen, omdat wij zonder gebieds
aanhechting den slag, ons door de Duitsche
agressie toegebracht, niet te boven kunnen
komen.
Hebben wij recht op het in oezit nemen
van Duitschen grond? Het is dezelfde vraag
of wij recht hebben op schadeloosstelling
en het antwoord daarop kan niet twijfel
achtig zijn. Duitschland heeft ons op een
in de wereldgeschiedenis ongekende schaal
geestelijk leed toegebracht en materieele
schade veroorzaakt. Het is de plicht van de
Duitschers deze schade te vergoeden. Uit
dien plicht vloeit voor ons een recht op scha
devergoeding voort. Indien het waar is, dat
deze schadeloosstelling alleen in den vorm
van grond kan worden gegeven, dan heb
ben wij recht op dien grond. Van machts
wellust zal men de Nederlanders moeilijk
kunnen beschuldigen; waar het er om gaat
onze rechten te doen gelden, moeten wij
voet bij stuk houden. Duitschland dient de
schade te vergoeden, die het ons opzettelijk
en te kwader trouw heeft aangedaan.
Theoretisch is schadevergoeding in drie
vormen denkbaar, nl. in geld, arbeid en
grond. Dat Duitschland in staat zou zijn
alle naties, die schade hebben geleden een
geldelijke vergoeding te geven, is niet denk
baar. Wat arbeid betreft, dus het leveren
van producten, ook daarin is de Duitsche
capaciteit begrensd. In de eerste plaats zou
een ontzaglijke Duitsche import ons geheele
economisch leven bedreigen, in de tweede
plaats zullen die naties, die zooals Amerika
en Engeland niet in grond betaald kunnen
worden, het meerendeel van de Duitsche
industrieproducten eischen. Nu is het al
uiterst moeilijk onze geroofde goederen te
rug te krijgen; laat staan om daarenboven
nog groote voorraden aan de Duitsche in-
dustrieele productie te onttrekken. Het is
uitgesloten, dat wij de 18 milliard langs
dezen weg terug kunnen krijgen. Er blijft
derhalve slechts grond over, die door zijn
natuurlijke rijkdommen groote waarde ver
tegenwoordigt (steenkool, kalie, zout, olie,
veen, bosschen, landbouwgrond). Wij heb
ben de keuze tusschen óf hoegenaamd geen
schadeloosstelling óf schadeloosstelling in
grond. Geen schadevergoeding beteekent,
dat onze kinds-kinderen nog in de schul
den zullen zitten, dat wij ons niet meer
zullen kunnen oprichten.
Voor den oorlog zuchtte ons land onder
het probleem van de overbevolking. Wij
hadden menschen teveel. Elk jaar wordt
het menschenoverschot in Nederland groo-
ter. M;er 275 menschen per vierkanten kilo
meter staan wij er heel wat ongunstiger
voor dan Duitschland met 131 per vierkan
ten kilometer. Misschien hadden wij ons
feheele economische apparaat langzaam
unnen omzetten, waardoor het meer men
schen had kunnen opnemen het is zeer
de vraag of het millioen menschen dat wij
teveel hebben, op deze manier weggewerkt
had kunnen worden. Door Duitschen moed
wil is deze aanpassing onmogelijk gemaakt
en zij, die ethische bezwaren hebben om
een groot aantal Duitschers binnen hun
grenzen te doen verhuizen, mogen wel be
denken, dat anders een millioen Neder
landers, economisch daartoe gedwongen,
naar verre streken zal moeten emigreeren,
met al den bitteren nasleep van dien.
Het is geen luxe geweest of een poging
om een staaltje van ingenieurskunst te la
ten zien. dat wij de Zuiderzee hebben droog
gelegd. De overbevolking is als een wur
gende greep om onzen hals. Nu bestaat de
kans dit vraagstuk op te lossen, zonder
dat wij ons daarbij aan eenige onrechtvaar
digheid schuldig maken.
Vrees is een slechte raadgeefster. Er is
angst om ons Duitschen grond toe te eige
nen; men vreest den basis voor een volgen
den oorlog te zullen leggen. Men moge
echter wel overwegen, dat indien ander
maal Duitschland sterk wordt, het ander
maal bij ons zal binnenvallen, gelijk het 10
Mei 1940 zonder eenïee heeft
gedaan.
De Duitschers vinden ons nu eenmaal
een aanslibsel van hun groote rivieren. Hun
schrijvers, hun historici, hun journalisten
hebben voor en na betoogd, dat de na
tuurlijke Westgrens van Duitschland de
Noordzee is. Een krachtig Duitschland zal
er steeds naar streven, die grens te berei
ken. In zijn nieuwste boek schrijft de En
gelsche staatsman Vansittart. dat de groote
naties misschien eens het Duitsche gevaar
zullen vergeten, maar de kleine nimmer.
Indien zij tot medewerking worden geroe
pen om Duitschland in te toornen, schrift
hij, zal het nimmer weer opstaqn. Zulk een
medewerking is annexatie. Het is onze bij
drage den wederopbouw van een groot en
sterk Duitschland te voorkomen. En de
welvaart, zal men vragen, die zulk een
Duitschland voor ons land meebrengt? In
de eerste plaats heerschen daarover te
overdreven opvattingen; in de tweede plaats
laat men eens uitrekenen wat wij de laatste
vijftig jaren aan Duitschland hebben ver
diend wat dit land ons de laatste vijf
jaren heeft gekost.
Annexatie is een groote onderneming.
Tegen zulke ondernemingen, tegen de door
graving van Nederland op zijn smalst, tegen
den aanleg van spoorwegen is in dit land
altijd oppositie geweest. Het is goed. dat zij
er is: zij maant tot bescheidenheid. Maar
zy mag niet leiden tot gebrek aan activiteit.
En activiteit is noodig om vergrooting van
ons gebied te verkrijgen, zonder hetwelk
het er voor onze kinderen donker zal
uitzien.
H. A. LUNSHOF.
Receptie van den Commissaris
der Koningin.
De waarnemend Commissaris der Konin
gin in de provincie Noord-Holland en ba
ronesse de Vos van Steenwijkvan Royen
zijn voornemens ter gelegenheid van den
verjaardag van H.M. de Koningin op Zater
dag 1 September a s. des middags tusschen
3 en 5 uur in het Provinciehuis aan de
Dreef te Haarlem een receptie te houden
voor autoriteiten en besturen met hun
dames.
