Haarlems Dagblad
Overgang.
Capitulatie-onderfeekening op de Het woord is
Missouri
Haarlem 700 jaar stad.
Soerabaja leek uit de lucht normaal.
60e Jaargang Vo. IBlOt
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Dondenliig 2S August
1943
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct.
per kwartaal 4.
Tel: Redactie 10600 Expeditie 14825.
ER gebeuren in dezen tijd dingen, die
levendig herinneren aan de periode na
I den eersten wereldoorlog. In ons land wa-
I ren die verschijnselen toen niet zoo dui-
I delijk waarneembaar, omdat wij buiten
I den strijd waren gebleven en er alleen
I zekere nadeelen van hadden ondervonden.
Maar in Frankrijk, toenmaals het zwaarst
geteisterde land van alle eri ook in Enge
land. waar ik later vele jaren woonde, heb
I ik ze meegemaakt. Het is in zijn alge-
meenheid niet waar, dat de geschiedenis
zich herhaalt. Men kan beter zeggen, dat
zij onuitputtelijk is in haar variaties op
I bekende thema's. Maar vele menschelijke
reacties herhalen zich getrouwelijk. Zoo
j kan van kenmerkende naoorlogsche ver
schijnselen gesproken worden. En wie ze
al eerder heeft meegemaakt, weet, dat ze
tijdelijk zijn. Dit geeft moed voor de toe-
komst, al ontstelt het ook, dat opnieuw
zooveel menschen het slachtoffer worden
l van sommige van die verschijnselen. De
I overgang naar een toestand, waarin
Tust en bezinning het pleit gewonnen zul-
ïen hebben, is moeilijk en veroorzaakt veel
ongelukken, vooral onder die zwakkere
I naturen, die zich maar critiekloos laten
meevoeren op de stroom van den tijd.
De tallooze ongelukken op den weg
brengen evenwel mee, dat ook anderen het
slachtoffer worden. Dat wilde en woeste
Tijden, waarbij verkeersvoorschriften nau-
welijks meer gelden en de grootste risico's
genomen worden, is niet een gevolg van
I ongewoonte. Er zit iets meer achter. Het
is een na-oorlogsch verschijnsel in een
wereld, die zich blijft uitvieren in het na
jagen van levensgevaar. Als hier meer
vliegtuigen waren, zouden wij hetzelfde in
de lucht zien gebeuren. Na den vorigen
oorlog braken in Frankrijk, Engeland en
i Amerika honderden jonge vliegers hun nek
tengevolge van hun dolle daden. Die wer
den aangemoedigd door een op sensatie
belust publiek. Dat is er nu ook. Veel
I menschen blijven, na vijf oorlogsjaren
I waarin de hevigste gebeurtenissen elkaar
opvolgden, gebrand op sensationeel
nieuws. Niet allen zijn zij zich daarvan
bewust. Toch haken zij ernaar en zijn
zij eigenlijk ontnuchterd als de dag eens
geen hevige berichten brengt. Het ge-
I rucht. in de oorlogsjaren zoo vruchtbaar
in zijn onuitputtelijke fantasie en over-
i drijving, is lang zoo actief niet meer en
de kranten kunnen dit soort nieuws-
i honger niet bevredigen. Toch worden ook
i de kranten in de heerschende naoorlog-
I sche sfeer vaak met de zonderlingste sen-
I saticberichten bestookt. Het meeste komt
uit het buitenland. Wi.i journalisten zijn
er niet om dergelijke dingen te verbrei
den. Dus moeten telkens berichten van
1 dat soort terzijde worden gelegd.
De arbeidsmoeheid, die zich bij velen
doet gelden, is een ander typiscl} na-
oorlogsch verschijnsel, in Frankrijk heb ik
i er in de jaren 1919 en 1920 ach en wee
over gehoord. Zij zal prompt verminde
ren en verdwijnen, al is het goed om allen
invloed uit te oefenen, die dienstig kan
zijn om het proces te verhaasten. Want
I dit is nu juist een tijd, waarin verlies aan
arbeidskracht zoo slecht geduld kan
worden.
De verschijnselen van ontwrichting bij
een groot deel van de jeugd vallen onder
dezelfde categorie en men kan er, zonder
kunstige samenvoegingen te bezigen, het
gebrek aan eerbied voor de overheid en
i voor orde en wet, dat zich ook bij een
1 aantal volwassenen voordoet, bij aanslui-
ten. Menschen met gebrek aan gemeen
schapszin, eigenlijk aanhangers van de
j verwerpelijke leer „ieder voor zich en
i God voor ons allen" bemoeilijken door
hun zelfzuchtig en wanordelijk optreden
het herstel en den opbouw van ons land.
j Zij hebben een streng gezag noodig om
i bruikbaar te zijn in de samenleving. Een
streng gezag, maar niet in den mismaak-
1 ten vorm. dien wij in den Duitschen tijd
gekend hebben. Dat was er een caricatuur
van. Het dreigde, arresteerde en moordde,
maar zat zelf vol corruptie en geknoei en
I slaagde er niet in, ook maar één enkel
j van zijn tallooze voorschriften werkelijk
te doen opvolgen. Met een streng gezag
I bedoel ik een rechtvaardige overheid, die
respect inboezemt door haar optreden en
er daardoor tevens in slaagt, haar wetten
en verordeningen te doen naleven.
Dit is een tijd van chaos en verwilde
ring op menig gebied. Maar het herstel is
I al in werking. De toestand is nu aan
merkelijk beter dan twee maanden ge
leden Over een jaar zullen groote ver
anderingen zijn ingetreden, al bestaat de
kans dat sommige nawerkingen van den
oorlog zich langer zullen doen gelden.
In Londen heerschte in de e'erste twin
tiger jaren een wilde neiging tot feest
vieren en vergetelheid, een soort roes,
die later als "de periode van „the wild
twenties" aangeduid zou worden. Het is
te hopen dat deze vertooning ons bespaard
zal blijven.
Het is geen teeken van verwildering,
maar ook een typisch naoorlogsch ver
schijnsel, dat de belangstelling van de
menschen zich sterk op het Heden gaat
richten en van den oorlogstijd maar liever
zoo weinig mogelijk meer hooren wil. Dat
is al merkbaar en het zal toenemen, tot
na eenige jaren de belangstelling voor
het gebeurde zich plotseling in verdiep
ten zin zal gaan openbaren en men zich
rekenschap zal willen geven van hetgeen
is geschied. Dan zal men er verder van
af staan en het beter kunnen begrijpen.
Dit leeren de massapsychologische ver
schijnselen van den tijd na den eersten
wereldoorlog. R. P.
DE Japansche capitulatie zal op 31 Augus
tus a,s. in de baai van Tokio worden
geteekend aan boord van het Anierikaanschc
slagschip „Missouri". Deze keuze bcteekent
een eerbewijs aan president Truman, die uit
den staat Missouri afkomstig is.
Generaal MacArthur, heeft medegedeeld
dat de volgende personen zijn aangewezen
als onderteekenaars van de Japansche capi
tulatie-verklaring voor de respectievelijke
Geallieerde mogendheden: voor de Ver. Sta
ten: admiraal Nimitz; voor het Vereenigde
Koninkrijk: admiraal Sir Bruce Eraser; voor
Australië: generaal Sir Thomas Blamey;
voor Ned. Oost-Indic: luitenant-generaal L.
H. van Oyen; voor Rusland: luitenant-gene
raal Derevyanko; voor China: generaal
Hsjoe Yoengtsjang; voor Frankrijk: generaal
Jacques Leclerc. Onderteekenaars voor Ca
nada en Nieuw-zeeland zijn nog niet bekend.
Een bijzondere delegatie bestaande uit elf
officieren, die Lord Louis Mountbatten ver
tegenwoordigen, is thans bezig met de Ne-
derlandsche autoriteiten in Australië te
confereeren over de bevrijding van Malakka
en Ned. Oost-Indië, alsook over de behan
deling van de Geallieerde krijgsgevangenen
en geïnterneerden in de door Japan bezette
gebieden. De mogelijkheid bestaat, dat Java
uit een oogpunt van bestuursbelangen bij
het Zuid-Oost-Azië commando ingedeeld zal
worden.
Naar Reuteris diplomatieke correspondent
meldt, zal de verantwoordelijkheid voor het
militaire bestuur van Indo-China in de Noor
delijke zóne van het land gedragen worden
door de Chineezen en in de Zuidelijke zóne
een grooter gebied door het hoofdkwar
tier voor Z. O. Azië. Deze regeling, die het
gevolg is van besprekingen tusschen Enge
land, de Ver. Staten, China en Frankrijk is
slechts voorloopig. De reden voor deze re
geling is. dat Frankrijk materieel niet in
staat :s op het oogenblik om zijn territo
rium over te nemen.
Er bestaat de mogelijkheid, dat Fransche
militaire deskundigen verbonden zullen wor
den aan de staven der beide besturen. Te
zijner tijd zal het militaire bestuur worden
gevolgd door het Fransche burgerlijke be
stuur, maar hoe lang het militaire bestuur
Vleeschrantsoen
gehalveerd.
Naar vervanging
wordt gezocht.
De aanvoer van slachtvee blijft ver bene
den de hoeveelheid die noodig is om het
huidige vleeschrantsoen te verzekeren en kan
ook niet worde -aarfgevuld. door het ai-,
slachten van gebi-uiksvee.
Daar de invoer van vleesch in blik reeds
geruimen tijd vrijwel stil staat en de voor-,
raden thans nagenoeg verbruikt zijn, is de
bevolking voor het vleeschrantsoen aange
wezen op het voor de slacht beschikbare
rundvee. De varkens-stapel, die voor den
oorlog 60 o van hel binnenlandsohe vleesch-
verbiuik dekte, heeft namelijk vrij gerui
men tijd noodig om zich ten deele te her
stellen. zoodat pas in den loop van 1946 ge
rekend kan worden op een eenigszins be
langrijk aantal slachtvarkens.
Naar de minister van landbouw, visscherij
en voedselvoorziening mededeelt, is onder
deze omstandigheden verlaging van het
vleeschrantsoen van 2 September 1945 af
tijdelijk tot de helft, dus tot 100 gram vleesch
zonder been per persoon per week noodza
kelijk. Getracht zal worden den -teruggang
in eiwitvoeding, die van deze verlaging het
gevolg is. deels met peulvruchten op te van
gen. Tevens zullen pogingen in het werk
worden gesteld om zoowel door het invoeren
van bevroren en/of op andere wijze gecon
serveerd vleesch. als van viseh en vischcon-
serven mogelijkheden te scheppen voor de
distributie van eiwitrijk voedsel naast het
uit versch vleesch bestaande vleeschrantsoen.
Hollandsche nieuwe op den bon
Met ingang van morgen wordt te Haar
lem op bon 542 een nieuwe haring beschik
baar gesteld.
Het was heden nog niet bekend, of ook
in Bloemendaal en Heemstede distributie
van zeebanket zal geschieden.
Het conflict in de Geref. Kerk.
In de deze maand gehouden zitting van
de generale synode der Ger. Kerken, is
zoo deelt de N. R. Ct. mede een streven
aan den dag getreden om te komen tot
hereeniging met de „vrijgemaakte kerken"
en althans de verdere doorwerking van het
splitsingsproces te stuiten.
zal duren zal afhangen van de grootte van
de taak. die in Indo-China verricht moet
worden en die bestaat in het ontwapenen
en repatrieeren van de Japansche troepen
De door de Japanners gecontroleerde zen
der van Singapore heeft bekend gemaakt,
dat generaal-majoor prins Haroehito Kamn.
speciale afgezant van den Japanschen keizer
Maandag te Singapore gearriveerd is met
bevelen voor den Japanschen commandant
om de vijandelijkheden te staken.
De strijd op Nieuw Guinea is gestaakt. Ei
zijn echter nog geen onderhandelingen ge
voerd tusschen vertegenwoordigers van de
zesde Australische divisie en de Japannee-
zen over de overgave van de 3000 Japansche
soldaten die van het Japanneesche 18e leger
zijn overgebleven.
De verschrikkingen
der Atoombom.
Domei heeft bekend gemaakt, dat bij den
atoombom-aanval op Hirosjlma minstens
60.000 menschen werden gedood en 100.000
gewond. Voor Nagasaki moeten deze ge
tallen resp. 10.000 en 20.000 lulden Deze
cijfers zijn onvolledig aangezien vele licha
men nog niet zijn teruggevonden en er da
gelijks nog gewonden sterven. De atoom
bom lijkt een zoodanige uitwerking op het
menschelijk organisme te hebben, dat men
ook bij betrekkelijk lichte verwonding
sterft.
aan.
Anonymus:
Richt uu> blik naar de zon
zijde en de schaduw zal
achter u vallen.
Inbraken te Haarlem.
Een gedupeerde
melkhandelaar.
Het Haarlemsche gilde der gauwdieven
heeft in de afgeloopen dagen een goeden
slag geslagen. Een Pick-up, een radiotoe
stel en een tafelkleed gingen in andere han
den over, nadat een glas-in-lood ruitje vak
kundig was verwijderd aan het Tesselscha-
deplein. Een melkboer in de Floicsstraat
moest tot zijn schrik bemerken, dat anderen
zich over zijn oppiakvellen hadden ont
fermd. Het is een heele slag voor des mans
bedrijf, daar o.m. 1160 mel.kbonnen en vel®
honderden andere belangrijke papiertjes
verdwenen. Ook mist hij een fiets en een
radiotoestel. Ir. de Mr Cornelisstraat
vormden een radiotoestel eenige binnenban
den. een strijkbout en een damesrijwiel een
welkome buit. Een „kraakje" aan het Mar-
nixplein mislukte, maar aan de Nieuwe
Gracht verdween het ongewenschte bezoek
met een zak waschgoed.
Verder werden 4 rijwielen gestolen.
Plannen der herdenking.
In November zal het. zooals reeds door
ons gemeld is. 700 jaar geleden zijn, dat
Graaf Willem II stadsrechten aan Haarlem
verleend heeft.
Bij het gemeentebestuur bestaat het voor
nemen dit voor onze stad zoo belangrijke
feit op een waardige *wijze te herdenken.
De vereeniging „Haerlem" en de stichting
„Haarlems Bloei" zullen samenwerken bij
het organiseeren van een tentoonstelling, die
een overzicht zal geven van de belangrijk
ste tijdperken van deze 700 jaar. Het streven
zit voor, als dit althans mogelijk blijkt, deze
Nu er gas is
Nu de huismoeders weer gas hebben en
dus zelf kunnen koken, is het aantal ge
gadigden voor de Centrale Keuken te
Haarlem belangrijk gedaald Den laateten
tijd werden (buiten de bijvoeding die op
verschillende bedrijven wordt verstrekt)
door de keuken 4500 porties gekookt. Dit
aantal Is nu tot 3200 gedaald, dus een ver
mindering van 1300.
Elke portie ls nu 1 Liter.
In den oorlogstijd kwamen er dagen
voor dat er 9000 Liter gekookt werden: de
porties waren toen Vi Liter, zoodat dit
neerkwam op 18 000 porties.
Cafés en Restaurants.
Verbeterde toewijzingen.
Er is een belangrijke verbetering in de
voorziening van café's. restaurants en hótels
met levensmiddelen en dranken. Zoo werd
de toewijzing voor aardappelen met 50
verhoogd en in verhouding daarmede even
eens die voor groente, bloem en suiker. Ook
werd wederom een toewijzing peulvruchten
ingevoerd.
In café's en dergelijke zal binnenkort,
zooals reeds is aangekondigd, weer echte
koffie verstrekt kunnen worden. Deze be
drijven krijgen daarnaast ook toewijzingen
voor suiker en melk. De theeliefhebbers
zullen nog geduld moeten betrachten. De
geleidelijk aangroeiende voorraad van dit
artikel in ons land is nog niet zoo groot, dat
men er al toe over kan gaan het beschik
baar te stellen.
Bier kon deze maand in het Westen op een
basis van 30 pet. van den omzet van Augus
tus 1941 worden gerantsoeneerd In het
Noorden en Zuiden, waar de kolenpositie iets
gunstiger was, is het percentage op 50 ge
bracht. Hoe de toekomst zich ontwikkelen
zal, is afhankelijk van de voor de brouwe
rijen beschikbare kolen.
De rantsoeneering van jenever zal, zooals
reeds eerder gepubliceerd, weldra op basis
van 40 van den omzet in 1939 worden
Soerabaja geeft uit de lucht gezien
beeld van vreemde stilte en normale om
standigheden. Aldus meldt een ANP-Aneta
correspondent in een Ned.-Indische Mit
chell. bestuurd door luitenant-vlieger R.
M. Swane. .Ken Australische onderofficier
deelt juist mede. dat de laatste strooibil
jetten. waarin instructies en waarschuwin
gen worden gegeven aan de bevolking in
verbnnd met de Japansche capitulatie, zijn
uitgeworpen. Wij zijn niet meer dan vijf
tig meter boven den grond en ik kan ge
makkelijk de trams zien rijden, terwijl ik
meer auto's op straat zie dan feitelijk ver
wacht kon worden. Ook de stad zelf ziet er
ordelijk en onbeschadigd uit Ook zie ik
veel door karbouwen getrokken voertuigen.
Alle voetgangers kijken naar boven. Nie
mand doet een poging dm te gaan schuilen,
met uitzondering van een Japansche le
gerauto. die er plotseling met een vaart van
door gaat. terwijl een paar Japansche sol
daten. die voor een gebouw staan, naar
binnen snellen.
De Ned.-Indische piloten hebben ampel
getoond, dat het nu vrede is. hoewel zoo
wel Nederlandsche als Australische vlieg
tuigen Dinsdag nog door het Japansche af
weergeschut zijn beschoten. Toen wij het
gebied van Soerabaja naderden, was
Japansch watervliegtuig juist bezig enkele
tientallen meters onder mis. op het water
tc dalen. In oorlogstijd zou dit een gemak
kelijk slachtoffer geweest zijn maar de Ne
derlanders taalden er niet naar.
Ons vliegtuig strooide biljetten uit in de
buurt van Soerabaja alsmede over het groot
ste deel van Madoera. Op de wegen reden
of liepen de Indonesiërs heel rustig, hoe
wel enkelen bij het zien van de onder den
vleugel geschilderde Nederlandsche kleuren
begonnen te wuiven. Andere Mitchells
strooiden biljetten op Lombok, Soembawa
en Makassar. In Makassar was er. volgens
de rapporten, vrijwel geen verkeer.
Russen in Port Arthur.
Luchtlandingstroepen der Sovjets zijn
geland te Dairèn en Port Arthur, aldus het
Russische legerbericht. 71000 Japanneezen.
waaronder twintig generaals, zijn gevangen
genomen. In Mantsjoerije en op Zuid-Sa-
chalin rukken de Sovjet-troepen verder op
langs de uitgestippelde routes.
tentoonstelling in November te houden. Bo*
vendien zal een boekwerk verschijnen aaa
de herdenking gewijd.
Het bleek noodig eigenlijke feesten te ver
schuiven naar het volgend jaar, omdat d«
tijd van voorbereiding daarvan te kort is.
Er wordt o.a. gedacht aan het houden van
een historischen optocht. Wil Haarlem daar
mede eer in leggen, dan is het noodig. dat
deze op een hoog peil staat. Niet alleen
moet men op veler medewerking kunnen
rekenen, maar men moet bij de organisatie
ook den steun hebben van een kunstenaar,
die zorgt voor een artistiek geheel, maar
ook er voor waakt, dat de optocht histo
risch goed verzorgd is
De kronen uit het
Haarlemsche Stadhuis.
Gedeeltelijk gestolen
In de hal van het Haarlemsche Stadhuis
hingen voor den oorlog 4 koperen kronen.
Een heele groote. twee van een midden
soort en een kleine. Zij waren altijd een
sieraad van de mooie oude zaal; zooals be
kend is dateert de ridderzaal uit den tijd
toen daar het paleis van Graaf Willem IX
stond. Sprookjesachtig was het als bij offi-
cieele ontvangsten de kaarsen in de kronen
brandden.
In den oorlogstijd zijn de kronen gedemon
teerd en opgeborgen in de kelders van het
Stadhuis. Daar waren zij. naar men hoopte,
veilig voor vernielende bommen en ander
oorlogsgeweld.
Toen de vrede gekomen was, wilde men
de kronen in de hal weer iphangen Maar
men is helaas niet verder gekomen dan de
samenstelling van één der kronen van mid
den-grootte.
Wjj hebben geïformeerd waar de andere
bleven. Ons werd medegedeeld, dat de be
waring der kronen te wenschen heefi over
gelaten. Onbevoegden hebben Kans gezien
tot de kelders door te dringen en daar vele
onderdeden van de kronen te stelen. Koper
was in den oorlogstijd veel geld waard!
De restanten der kronen zijn nu veilig
achter slot. Het gemeentebestuur zal. als dit
weer mogelijk is. de ontbrekende deelen van
de kronen laten bijmaken.
Ter zijner tijd zal de hal dus weer In de
oude glorie stralen.
De Velserpont vaart weef
Er is voor auto's, wielrijders, voetgangers
kortom voor alles wat iets te maken heeft
aan beide zijden van het Noordzeekanaal
verblijdend nieuws: de Velser pont vaart
weer Woensdagmiddag was het dan einde-:
lijk zoo ver dat de dienst weer hervat kon
worden. Voorloopig wordt er nog slechts met
één pont gevaren, met het oog op den kolen
voorraad, maar er is een tweede pont be
schikbaar om eventueel in te vallen wan
neer dit met het oog op de drukte noodig
mocht blijken.
Men mag aannemen dat. nu het passee-
ren van het kanaal met de pont weer moge
lijk is. de spoorbrug wel weer voor het weg
verkeer gesloten zal worden. De practijE
heeft trouwens nu a! bewezen dat tie weg
gebruikers aan de pont de voorkgpr geven.
Vooral het autoverkeer was hedenmorgen
vrij druk.
Weer Scheermesjes
In de maand September zal er een aantal
scheermesjes beschikbaar worden gesteld
voor leder, die in het bezit is van een tabaks-
kaart Daartoe moet men tusschen 20 Aug.
en 6 Sept bon R 16 V3n de tabakskaart bij
den winkelier inleveren
Om een vlotte distributie te verkrijgen,
wordt dringend aangeraden, de bonnen ln
ie leveren bij winkeliers, die geregeld dit
artikel verhandelen. De winkelier moet eert
ontvangstbewijs voor den ingeleverden bon
geven Het aantal scheermesjes, dar per
bon verstrekt zal worden, wordt nog r.ader
bekend gemaakt. Het zal detaillisten toege
staan zijn, voor een bepaalden, nog nader
bekend te maken datum, af te leveren.
