Ver.Staten blijven hulp verleenen De Joden. Kort en bondig Vlotte ontwikkeling De nieuwe bonnen in het Verre Oosfen De Koningin in Scheveningen Stinnes en consorten gearresteerd. Weerbericht Het woord is aan...i De Gouverneur-Generaal Bank- of Girostortingen aangeraden. BOe Jaargang No. 18191 f *f f Vrijdag 7 September 184S Bureaux: Groote Houtstr. 93 ■■■■J ^^1" I 1^01 C8 I r^V 1 ^^1 Uitgave van de Stichting en Soendaplein 37, Haarlem I I "1 J J J J j J j J Voorlichting te Haarlem. XJmuiden: Kennemerlaan 154. A J. Ji mj wMi^^ Abonnementen: p.week 31 ct. Telef. 5437. ^^0 per kwartaal 4.—. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825. HET bericht dat van de ongeveer dui zend leden van de Joodsche gemeente in Haarlem maar driehonderd sinds de bevrijding zijn teruggekeerd, zoodat nu •wel aangenomen moet worden dat zeven honderd als slachtoffer van Duitschen rassenhaat gevallen zijn, zal op velen die pen indruk hebben gemaakt. Wij weten dat het percentage gevallenen voor het geheele land nog ongunstiger is, want volgens de huidige schatting hebben van de ongeveer 125.000 Joden in Nederland nog geen twintig procent den oorlog over leefd. En wel heel droevig is de mede- deeling uit Groningen, dat daar van de 3500 Joden maar 200, dus nog geen zes procent, zijn teruggekomen. De mensch pleegt evenwel het diepst getroffen te •worden door het ongeluk, dat zich in zijn onmiddellijke omgeving voordoet en dat is maar goed ook, want anders zou hij de menschelijke ellende niet kunnen verdra gen. Zoo zullen de gedachten van velen onzer gegaan zijn naar diegenen onder onze Joodsche stadgenooten, die zij ge kend en gewaardeerd hebben en die voor altijd zijn heengegaan. Zij behoorden tot die groep in Nederland, die zwaarder ge troffen is dan eenige andere en voor wel ker leden gevangenneming en transport naar Duitsehland dan ook bijna zeker den dood beteekende. Anderen gingen met de wetenschap, dat er in elk geval een groote kans was om er het leven af te brengen en de uitkomst heeft dat dan ook bewe zen. Al sneuvelden ook velen van hen. al kregen de overigen zware beproevingen te doorstaan, de groote meerderheid keer de terug. Ons volk heeft in den bezettingstijd heel goed beseft, dat in het bijzonder de Joden door den vijand vervolgd werden en vele duizenden van hen verbor gen en daardoor gered. Dat was ook in Haarlem zoo. Ik bedoel niet te gaan uit weiden over deze menschlievendheid, die gelukkig met zooveel succes is bekroond, maar moet even in het bijzonder hulde betuigen aan de huismoeders, die Jood sche kinderen in haar gezinnen hebben opgenomen en ze met onvermoeide liefde verzorgd, vaak jarenlang, met inbegrip van huisonderwijs aan diegenen die den school-leeftijd bereikt hadden en zich niet op straat konden wagen. Dat was mooi werk, dat niet alleen gevaar meebracht, maar ook voortdurende toewijding vergde in een tijd, waarin de zorgen voor het eigen gezin nijpend waren. Met de redding van duizenden Joden, kinderen en volwassenen, is niet alleen aan hen maar ook aan Nederland een dienst bewezen. Wij zouden dorre forma listen zijn, als wij de Joden alleen als onze gelijkgerechtigde medeburgers er kenden op grond van eenmaal aanvaarde wetsartikelen. Zoo is het niet. De waarde van het Joodsche element in onze Neder landsche samenleving is in het verleden veelvuldig erkend. Vele Joden hebben door de ontwikkeling van hun bijzondere begaafdheden diensten van belang aan Nederland bewezen. Ik behoef maar even te herinneren aan de velen, die dat op wetenschappelijk gebied^ hebben gedaan en wier publicaties standwaardwerken in hun vak zijn geworden. Ook op kunstge bied, om nog een terrein te noemen waar op de Joden zich immer onderscheiden, danken wij bijzonder veel aan hen. Wat ons vak betreft: in de journalistiek was voor den oorlog slechts een klein percentage Joden (ongeveer 5%) werk zaam, In de leiding der bladen traden slechts zeer enkelen op. Maar onder de Joodsche journalisten waren zeer knappe en begaafde collega's en mij heeft het ver heugd, dat ik hen heb weergezien en op nieuw de hand heb kunnen drukken. De Joden, die aan de Nazi's ontkomen zijn, hebben vrijwel zonder uitzondering groote verliezen in hun familiekring ge leden. Zij hebben een tijd achter zich, die hun niet alleen groote beproevingen heeft gebracht, maar ook smartelijk verlies. Ve len hebben geleden in deze oorlogsjaren. Als groep hebben onze Joodsche landge- nooten het zwaarst geleden. R. P. De Koningin zal met ingang van heden haar intrek nemen in een villa te Sche veningen. De Koningin zal aldaar voorloopig ver toeven in afwachting van het gereedko men van de herstellingswerkzaamheden aan de „Ruygenhoek". Door den veiligheidsdienst van het Eer ste Britsche legercorps zijn ongeveer 40 vooraanstaande leden van het Rijnsch- Westfaalsche Kolensyndicaat, o.m. Hngo Stinnes, gearresteerd. Dit is gedaan omdat ook na den vorigen oorlog de syndicaten twijfelachtige politieke stroomingen onder steunden en de nat.-soc. aan de macht hebben geholpen. Op het oogenblik kan met de arrestaties niet verder worden ge gaan, omdat anders de goede gang van zaken in het kolenbedrijf wordt gestoord, maar zou de ervaring uitwijzen, dat ver dere stappen noodig zijn om het kwaad van de syndicaten volledig uit te roeien, dan zullen deze stappen worden genomen. DE hoofdinhoud van een rede die Tru man Donderdag voor het Amerikaan- sche congres heeft gehouden, was, dat hjj aandrong om zoo snel mogelük goedkeu ring te hechten aan de overbruggingsplan nen voor hulpverleening, welke hjj heeft toegezegd om Engeland en de andere Ge allieerden uit de moeilijkheden te helpen, welke het gevolg zijn van de opheffing der leen- en pachtwet. De president verklaar de categorisch: „Wij wenschen den toe voer van voorraden zonder onderbreking te handhaven." Truman vroeg ook om een aanvullende bijdrage van 550 millioen dollar voor de UNRRA en stelde de indie ning in het vooruitzicht van een omvang rijk en samenhangend program van natio nale beveiliging. Voorts vroeg hij de alge- meene militaire opleiding onder één de partement van defensie te brengen, het welk tevens toezicht en controle heeft op het aanwenden van de atoomenergie. Te vens heeft de boodschap de bedoeling de Amerikanen den weg naar een ongekend hooge levensstandaard te wijzen. Truman gaf in een veelomvattend pro gram de doelen aan, waarvoor in vredes tijd moet worden gewerkt. De burgers weten nu wat een volledige productie in de vredeseconomie kan beteekenen. Zij hebben geen belang bij een „boom", maar bij het scheppen van werkgelegenheid en uiterste veiligheid. De lacune tusschen oorlog en vrede kan overbrugd worden en om betrekkingen te scheppen moet eerst en vooral het particulier initiatief aan den slag worden gelaten. De regeering moet dit initiatief steunen door vertrou wen, hetwelk met daden geschapen moet worden. De ondernemer moet door ken nis van de bedoelingen der Tegeering zijn plannen zoo goed mogelijk kunnen maken. Iedere regeeringsdaad is gericht op maxi male productie en arbeidsgelegenheid in particuliere ondernemingen en voorrang moet worden gegeven aan die dingen, die de normale arbeidsgelegenheid het sterkst stimuleeren. Hiervoor zijn de volgende richtlijnen vastgesteld: zoo spoedig moge lijke demobilisatie van de niet noodige strijdkrachten, ontbinding en afwerking van de oorlogscontracten, vrijmaking der oorlogsindustrieën voor de vredesproduc- tie, richtlijnen voor prijzen en loonen tot dat eerlijke concurrentie mogelijk is, om inflatie te voorkomen, opheffing van zoo veel mogelijke regeeringscontrole teneinde Geldig tot Zaterdagavond: licht tot half bewolkt, droog weer, iets warmer, zwakke wind. Algemeene vooruitzichten: het laat zich aanzien, dat het rustige droge weer nog eenige dagen zal aanhouden. BINNENLAND Met de juichkreet in vlaggen: „Geluk kig weer thuis" kwam Donderdagmiddag omstreeks uur de Tarakan als eerste schip van de Maatsch. „Nederland" en als het grootste schip na de bevrijding voor de kade in Amsterdam aan. Vele autoriteiten, o.a. de heeren F. de Boer, waarnemend burge meester van Amsterdam, Jhr. mr. H. L. A. van Kretschmar van Veen en A. F. Bronsing directeuren van de Nederland, L. J. Quant, vice-admiraal b. d. en Waterschout van Amsterdam, kapt. ter zee I. W. Reijnierse, commandant van de Marine enz. begaven zich aan boord. Burgemeester de Boer heeft namens de burgerij van Amsterdam de be manning toegesproken. De Oranje, het vlaggeschip van de Maatsch. „Nederland" bevindt zich op weg van Australië naar Singapore om een deel van de daar bevrijde krijgsgevangenen naar Australië te brengen om daar weer geheel op verhaal te komen. De „staking" van de volgende Amster- damsche hoogleeraren en lectoren is door den chef staf M. G. opgeheven: prof. dr. N. H. Swellengrebel, prof. dr. H. N. ter Veen, prof. dr. A. de Kleyn, prof. dr. G. Revesz, de lectoren dr. A. Heyting, dr. E. M. Bruins en den privaat-docent dr. Th. O. de Jonge Cohen. Het is te verwachten dat voor het einde dezer week de Engelsch-Nederlandsche monetaire overeenkomst zal worden gesloten en dat een decreet inzake buitenlandsche valuta voor 15 September is tegemoet te zien. De Prov. Mil. Commissaris voor Noord- Holland heeft een verordening uitgevaardigd, waarin het betreden van het strand en de duinen verboden wordt, voor zoover deze niet nadrukkelijk voor publiek toeganke lijk gesteld zijn. Dit verbod geldt voor het geheele kustgebied van Noord-Holland. BUITENLAND De. Engelsche en Fransche politie maken jacht op een bende, die tot nu voor een waarde van ruim 250.000 gouden sovereigns aan baren goud van Engeland naar Frankrijk heeft gesmokkeld. Joseph Pfitzner, hoogl. in de geschie denis aan de Duitsche universiteit van Praag en pl.verv. burg. dier stad van 1941 tot 1945 is als oorlogsmisdadiger ter dood gebracht. Het uitvoerend comité van de Ver. Volkeren bestudeert momenteel plannen en voorwaarden voor een wereldomvattenden voorlichtingsdienst ten behoeve van de or ganisatie der Vereenigde Volken. De Russische onder-volkscommissaris van buitenlandsche zaken Visjinski heeft verklaard, dat Rusland gunstig zal reagee- ren als de Ver. staten worden aangewezen voor de vestiging van den permanenten ze tel van de Internationale organisatie der Vereenigde Volken. (Un. Press). De Tsjechische min. pres. Fierlinger, heeft verklaard, dat zijn land herziening van zijn grenzen zal vragen in het bijzonder van die met Polen, aldus meldt Un. Press. de omschakeling en de expansie aan te moedigen en bespoedigen. Een snelle te ruggang van inkomens, loonen en koop kracht zal worden voorkomen. De mogelijkheid van werkloosheid in den overgangstijd bestaat, maar als de economische problemen flink worden aan gepakt, zal spoedig een periode van de grootst mogelijke industrieele activiteit in vredestijd ingaan. Maatregelen voor een algemeene werkloosheidsverzekering moe ten worden genomen. Truman legde den nadruk op het belang van invoering van Roosevelts program voor nationale pu blieke werken, zooals die in Tennessee- vallei zijn uitgevoerd. In de komende 10 jaar zullen per jaar 1 tot 1% millioen hui zen moeten worden gebouwd, hetgeen mil- lioenen arbeiders werk zal verschaffen. Op ander terrein vroeg de president ontheffing van de scheepsverplichtingen en verkoop van schepen zoowel aan bin- nenlandsche als buitenlandsche eigenaren. De leen- en pachtschulden zullen niet contant betaald kunnen worden, maar er zullen andere wegen gevonden kunnen worden om bij te dragen tot een gezonde wereldeconomie. Voorts stond hij op hand having van de „werkelijke sterkte van de tegenwoordige land-, zee- en luchtmacht en drong hij aan op spoedige vorming van een federaal instituut ter handhaving en aanmoediging van wetenschappelijk on derzoek in hetzelfde tempo van de laatste "jaren, zoowel voor vredes- als oorlogs doelen. Een tweejarig militair dienstver band voor mannen tusschen 18 en 25 jaar werd voldoende geoordeeld. Tenslotte zei de president nog, dat een gezonde wereldeconomie vrede en veilig heid garandeert. Een uitbreiding van de werkzaamheden van de im- en exportbank wordt voorbereid. De vredelievende lan den moeten er zeker van kunnen zijn, dat niet vervallen wordt in de fout van 1918 met zijn inflatie. Toen de honger deed ruilen In de ergste hongerperiode is het vaak voorgekomen dat menschen ertoe gedwon gen geweest zijn, hun kostbaarste bezittin gen te ruilen voor levensmiddelen; iets, waarvan de bezitters der levensmiddelen soms schandalig misbruik hebben ge maakt. Alleen reeds op grond van de des tijds bestaande economische wetgeving kan de Officier van Justitie voor Economische Zaken een strafproces aanhangig maken te gen degenen, die op deze wijze misbruik van den noodtoestand hebben gemaakt. Men heeft dan echter geen zekerheid zijn goederen terug te krijgen, aangezien deze naar een verdeelkantoor gaan. Er is echter ook een burgerrechterlijke zijde aan deze zaak. Het Burg. Wetboek zegt namelijk, dat een zonder oorzaak of uit een valsche of ongeoorloofde oorzaak aangegane overeen komst krachteloos is. Wanneer in het straf proces de betrokken goederen in beslag ge nomen zijn, kan de rechter, indien hij niet tot verbeurd-verklaring overgaat, de terug gave gelasten. Belanghebbenden kunnen zich dus tot den Officier van Justitie wen den, die echter vrij is de zaak eventueel te laten rusten, of zich tot een advocaat wen den om een burgerlijke procedure aanhan gig te maken, die uiteraard kosten met zich meebrengt. Het blijkt uit het bovenstaande dus, dat het in geen geval op den weg van het Militair Gezag ligt om op eenigerlei wijze tusschenbeide te komen. „Goede" bedrijven krijgen voorrang Door het ministerie van handel en nij verheid zal worden bevorderd, dat bedrijven, welke van hun principieele houding tijdens de bezetting schade hebben ondervonden, voorrang zal worden verleend bij het be schikbaar stellen van werktuigen, machines, grondstoffen e. d. Wanneer het niet moge lijk is een dergelijk bedrijf zelf weer in te schakelen, zal worden overwogen of het tijdelijk kan worden geholpen door zijn or ders bij andere bedrijven onder te brengen. Bovendien zal in sommige gevallen getracht worden, in overeenstemming met de be trokken beheerders, een herdistributie van machines en materiaal van onder beheer gestelde bedrijven tot stand te brengen. De Japansche premier Prins Higasjikoeni heeft zeer openhartige critiek geleverd op het streven van de Japansche leiders tij dens den oorlog, om het volk onwetend te houden, zoodat het in het geheel niet voorbereid was op de nederlaag. Is dat geluid al niet eens eerder vernomen? De overgave van Singapore, waarbij 85.000 Japansche militairen, aangevoerd door 85 generaals, betrokken zijn, ver loopt sneller dan de Britten hadden ver wacht. Weliswaar wordt nog gewag ge maakt van kleine ongeregeldheden die hier en daar voorgevallen zijn, maar over het algemeen is men den toestand meester. Gevolgen van de atoombom. Peter Burchett van Daily Express, die als eerste verslaggever een bezoek heeft gebracht aan Hirosjima, bericht het een en ander over de uitwerking van de atoombom. Een zestigtal vierkante K.M. is schoongeveegd. In de geïmproviseerde hospitalen liggen menschen die, toen de bom viel, geen verwondingen opgeloopen hebben, maar die thans stervende zijn. Zij verliezen hun eetlust, hun haar valt uit en op hun lichaam verschijnen blauwe plekken; tenslotte gaan zij bloeden uit ooren, neus en mond. Toen de dokters hun patiënten injecties met vitaminen-A gaven, rotte het vleesc'h rond de geïnjec teerde plaats weg. Het slachtoffer stierf P Helen Keiler: Optimisme is het geloof dat tot succes leidt. voor Aardappelen Melk en Zout. Het Centraal Distributiekantoor maakt bekend, dat voor de week van 915 Sep tember de bonnen 613 en B 672 der zesde noodkaart aangewezen zijn voor 1 kg. aard appelen en de bonnen A 671, B 671 eri C 671 voor 2 kg. aardappelen. Voorts zijn aange wezen voor het betrekken van 2 liter melk de bonnen 612, D 661 en D 662 en voor het koopen van 1V3 liter melk de bonnen B 670 en C 670. Op deze bonnen kan van Maandag 10 September af gekocht worden. Deelne mers aan maaltijden van de centrale keu kens moeten de bonnen A, B of C 671 voor aardappelen inleveren. Zelfverzorgers voor melk of aardappelen moeten inleve ren resp. de bonnen voor melk of aard appelen. De bonnen A 670, A 672 en C 672 kunnen vernietigd worden. Bon 643 der zesde noodkaart is aangewe zen voor het koopen van 250 gram zout. Om dit zout te kunnen ontvangen moet men bon 643 voor 15 September inleveren bij een detaillist. Deze zal een ontvangstbewijs af geven. Er zal geen afzonderlijke koopbon worden aangewezen. Aflevering van 't zout zal zoo spoedig mogelijk plaats vinden. Vervangingsmiddelen zonder bon. Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat met ingang van Zaterdag 8 September alle artikelen welke destijds op de voor ver vangingsmiddelen aangewezen bonnen ver krijgbaar waren, zonder bon verkocht kun nen worden. Dit geldt niet voor pakjes vermicellisoep, welke voortaan gekocht kan worden op de voor vermicelli en dergelijke artikelen aangewezen bonnen. Per bon voor 100 gram vermicelli kan men een hoeveel heid vermicellisoep koopen, welke 100 gram vermicelli gevat, met dien verstande, dat deze hoeveelheid verpakt dient te zijn in niet meer dan 4 pakjes. Bijzondere staat van beleg verlengd. De sectie Voorlichting van het Militair Gezag deelt mede: Teneinde het M.G. dat zjjn bevoegdheden ontleent aan het besluit op den bijzonderen staat van beleg van 11 Sept. 1943 in de gelegenheid te stellen zijn bestuurstaak ook na 1 Sept. 1945 op beperkte schaal te blijven uitoefe nen, heeft de regeering besloten den bij zonderen staat van beleg te verlengen. Deze" maatregel is noodzakelijk geble ken omdat de situatie in ons land nog niet geheel normaal is en vele burger lijke overheidsorganen de assistentie vaa het M.G. nog niet kunnen missen. Wel was per 1 Sept. een groot deel van. het M.G.-apparaat geliquideerd, docli overeenkomstig de regeringsverklaring, afgelegd door den minister-president bij zijn ambtsaanvaarding, moet het M.G. voorloopig nog blijven optreden in die functies en op die plaatsen, waarin zulks door de regeering noodzakelijk wordt ge acht. Geldzuivering Van de zijde van het departement vaa Financiën wordt meegedeeld, dat de be richten over een definitieve geldzuivering zeer voorbarig en gedeeltelijk onjuist zijn. Zoodra het tijdstip gekomen is zal de mi nister van Financiën meedeelen, in wel ken vorm de geldzuivering ter hand wordt genomen. De aankomst van den uit Japansche krijgsgevangenschap bevrijden Gouv.- Generaal van Ned. Oost-Indië in het va derland, die vandaag op het vliegveld Eindhoven werd verwacht, is opnieuw uit gesteld. onherroepelijk. En dit geval staat niet op, zichzelf. De Japanners op Timor lijken zich te concentreeren in het neutrale Portugee- sche gebied, hoewel de Geallieerden den Japanners hebben verboden hun troepen te verplaatsen. Volgens een onbevestigd, bericht zouden zij zich aan den Portui geeschen gouverneur hebben overgegeven. Als onderdeel van MacArthurs triomfa len intocht in Tokio zal morgen in het centrum der stad, beginnende vlak voor het keizerlijk paleis, een grootsche parade van de Amerikaansche strijdkrachten wor den gehouden. r Het ministerie van financiën deelt mede: „Houders van kasvoorraden wordt vanwege het ministerie van financiën de raad gegeven, hun niet strikt noo dige geldmiddelen zoo spoedig mogelijk te storten op bank- of girorekeningen. Niet alleen zal dit een vlot verloop van de komende geldsaneering bevorderen, doch bovendien zal zulks in het eigen ^belang van de storters blijken te zijn,"

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1