De Joden.
Ver.Staten blijven hulp verleenen
Kort en bondig
De nieuwe bonnen
Vlotte ontwikkeling in het Verre Oosten
«Oo .Toareranff No. 18121 x X f TP 1 T^V 11 1 Vrljdas: 7 September 19 SS
Bureaux: Groote Houtstr. 93 IP I C I 1 ^SF I Uitgave van <ie Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem I 1(1111 I 111 I M till I Jll J I J Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. ^^fcX X A A X KJ X Abonnementen: p.week 31 ct.
Telef. 5437. per kwartaal 4.—.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
HET bericht dat van de ongeveer duizend
leden van de Joodsche gemeente in
Haarlem maar driehonderd sinds de bevrij
ding zijn teruggekeerd, zoodat nu wel aan
genomen moet worden dat zevenhonderd als
slachtoffer van Duitschen rassenhaat ge
vallen zijn. zal op velen diepen indruk heb
ben gemaakt Wi] weten dat het percentage
gevallenen voor het geheele land nog on
gunstiger is. want volgens de huidige schat
ting hebben van de ongeveer 125.000 Joden
in Nederland nog geen twintig procent den
oorlog overleefd En wel heel droevig is de
mededeeling uit Groningen, dat daar van de
3500 Joden maar 200. dus nog geen zes pro
cent. zijn teruggekomen. De mensch pleegt
evenwel het diepst getroffen te worden
dooi het ongeluk, dat zich in zijn onmid
dellijke omgeving voordoet en dat is maar
goed ook. want anders zou hij de mensche-
lijke ellende met kunnen verdragen Zoo
zullen de gedachten van velen onzer gegaan
zijn naar diegenen onder onze Joodsche
stadgenooten. die zij gekend en gewaardeerd
hebben en die voor altijd zijn heengegaan.
Zij behoorden tot die groep in Nederland,
die zwaarder getroffen is dan eemge andere
en voor welker ieden gevangenneming en
transport naai Duitsehland dan ook bijna
zekei den dood beteekende. Anderen gingen
met de wetenschap, dat er in elk geval een
groote kans was omA| het leven af te
brengen en de uitkoii^F heeft dat dan ook
bewezen. Al sneuvelden ook velen van hen,
al kregen de overigen zware beproevingen
te doorstaan, de groote meerderheid keerde
terug.
Ons volk heeft in den bezettingstijd heel
goed beseft, dat In het bijzonder de Joden
door den vyand vervolgd werden en vele
duizenden van hen verborgen en daardoor
gered. Dat was ook in Haarlem zoo. Ik be
doel niet te gaan uitweiden over deze
menschlievendheid. die gelukkig met zoo
veel succes Is bekroond, maar moet even in
het bijzonder hulde betuigen aan de huis
moeders. die Joodsche kinderen in haar
gezinnen hebben opgenomen en ze met on
vermoeide liefde verzorgd, vaak jarenlang,
met inbegrip van huisonderwijs aan diege
nen. die den schoolleeftijd bereikt hadden
en zich niet op straat konden wagen. Dat
was mooi werk. dat niet alleen gevaar mee
bracht. maar ook voortdurende toewijding
vergde in een tijd, waarin de zorgen voor
het eigen gezin nijpend waren.
Met de redding van duizenden Joden,
kinderen en volwassenen, is niet alleen aan
hen maar ook aan Nederland een dienst
bewezen WU zouden dorre formalisten zijn,
als wij de Joden alleen als onze gelijkge
rechtigde medeburgers erkenden op grond
van eenmaal aanvaarde wetsartikelen. Zoo
is het niet. De waarde van het Joodsche
element In onze Nederlandsche samenle
ving is in het verleden veelvuldig erkend.
Vele Joden hebben door de ontwikkeling
van hun" bijzondere begaafdheden diensten
van belang aan Nederland bewezen. Ik be
hoef maar even te herinneren aan de velen,
die dat op wetenschappelijk gebied hebben
gedaan en wier publicaties standaardwer
ken in hun vak zijn geworden. Ook op
kunstgebied, om nog een terrein te noe
men waarop de Joden zich immer onder
scheiden danken wij bijzonder veel aan hen.
Wat ons vak betreft: in de journalistiek
was voor den oorlog slechts een klein per
centage Joden (ongeveer 5 pet.) werkzaam.
In de leiding der bladen traden slechts zeer
enkelen op. Maar onder de Joodsche jour
nalisten waren zeer knappe en begaafde
collega's en mij heeft het verheugd, dat ik
hen heb weergezien en opnieuw de hand
heb kunnen drukken.
De Joden, die aan de Nazi's ontkomen
zyn, hebben vrijwel zonder uitzondering
groote verliezen in hun familiekring geleden
Zij hebben een tyd achter zich. die hun
niet alleen groote beproevingen heeft ge
bracht. maar ook smartelijk verlies. Velen
hebben geleden in deze ln de oorlogsjaren.
Als groep hebben onze Joodsche landge-
nooten het zwaarst geleden. R. P.
De Koningin in Scheveningen
De Koningin zal met ingang van heden
haar intrek nemen in een villa te Sche
veningen.
De Koningin zal aldaar voorloopig ver
toeven in afwachting van het gereedko
men van de herstellingswerkzaamheden
aan de ..Ruygenhoek".
Truman: Gezonde wereldeconomie waarborgt
vrede en veiligheid".
DE hoofdinhoud van een rede die Tru
man Donderdag voor het Amerikaan-
sche congres heeft gehouden, was. dat hij
aandrong om zoo snel mogelijk goedkeu
ring te hechten aan de overbruggingsplan
nen voor hulpverleening. welke hij heeft
toegezegd om Engeland en de andere Ge
allieerden uit de moeiiykheden te helpen,
welke het gevolg zijn van de opheffing der
leen- en pachtwet. De president verklaar
de categorisch: „Wij wenschen den toe
voer van voorraden zonder onderbreking
te handhaven." Truman vroeg ook om
een aanvullende bijdrage van 350 millioen
dollar voor de UNRRA en stelde de indie
ning in het vooruitzicht van een omvang
rijk en samenhangend program van natio
nale beveiliging. Voorts *roeg hij de alge-
mecne militaire opleiding onder één de
partement van defensie te brengen, het
welk tevens toezicht en controle heeft op
het aanwenden van de atoomenergie. Te
vens heeft de boodschap de bedoeling de
Amerikanen den weg naar een ongekend
hooge levensstandaard te wijzen.
Truman gaf in een veelomvattend pro
gram de doelen aan. waarvoor in vredes
tijd moet worden gewerkt. De burgers
weten nu wat een volledige productie in
de vredeseconomie kan beteekenen. Zij
hebben geen belang bij een „boom", maar
bij het scheppen van werkgelegenheid en
uiterste veiligheid De lacune tusschen
oorlog en vrede kan overbrugd worden
en om betrekkingen te scheppen moet
eerst en vooral het particulier initiatief
aan den slag worden gelaten. De regeering
moet dit initiatief steunen door vertrou
wen, hetwelk met daden geschapen moet
worden. De ondernemer moet door ken
nis van de bedoelingen der regeering zijn
plannen zoo goed mogelijk kunnen maken.
Iedere regeeringsdaad is gericht op maxi
male productie en arbeidsgelegenheid in
particuliere ondernemingen en voorrang
moet worden gegeven aan die dingen, die
de normale arbeidsgelegenheid het sterkst
stimuleeren. Hfervoor zijn de volgende
richtlijnen vastgesteld: zoo spoedig moge
lijke demobilisatie van de niet noodige
strijdkrachten, ontbinding en afwerking
van de oorlogscontracten, vrijmaking der
oorlogsindustrieën voor de vredesproduc-
Weerbericht
Geldig tot Zaterdagavond: licht tot
half bewolkt, droog weer. iets warmer,
zwakke wind.
Algemeene vooruitzichten: het laat zich
aanzien, dat het rustige droge weer nog
eenige dagen zal aanhouden.
Stinnes en consorten
gearresteerd.
Door den veiligheidsdienst van het Eer
ste Britsche legercorps zyn ongeveer 40
vooraanstaande leden van het Rynsch-
Wcstfaalsche Kolcnsyndicaat, o.m. Hugo
Stinnes. gearresteerd. Dit is gedaan omdat
ook na den vorigen oorlog de syndicaten
twijfelachtige politieke stroomingen onder
steunden en de nat.-soc. aan de macht
hebben geholpen. Op het oogenblik kan
met de arrestaties niet verder worden ge
gaan. omdat anders de goede gang van
zaken in het kolenbedryf wordt gestoord,
maar zou de ervaring uitwijzen, dat ver
dere stappen noodig zijn om het kwaad
van de syndicaten volledig uit te roeien,
dan zullen deze stappen worden genomen.
„Goede" bedrijven krijgen
voorrang
Door het ministerie van handel en nij
verheid zal worden bevorderd, dat bedrijven,
welke van hun prlncipieele houding tydens
de bezetting schade hebben ondervonden,
voorrang zal worden verleend bij het be
schikbaar stellen van werktuigen, machines.
Jrondstoffen e. d Wanneer het niet moge-
ijk ls een dergelijk bedrijf zelf weer in te
schakelen, zal worden overwogen of het
tijdelijk kan worden geholpen door zijn-or
ders bij andere bedryven onder te brengen.
Bovendien zal ln sommige gevallen getracht
worden, in overeenstemming met de be
trokken beheerders, een heidistributie van
machines en materiaal van onder beheer
gestelde bedryven tot stand te brengen. 1
BINNENLAND
Met de juichkreet in vlaggen. „Geluk
kig weer thuis" kwam Donderdagmiddag
omstreeks 5 uur de Tarakan als eerste schip
van de Maatsch. „Nederland" en als het
grootste schip na de bevrijding voor de kade
in Amsterdam aan. Vele autoriteiten, o.a.
de heeren F. de Boer, waarnemend burge
meester van Amsterdam, Jhr. mr. H. L. A.
van Kretschmar van Veen en A. F. Bronsing
directeuren van de Nederland. L. J. Quant,
vice-admiraal b. d. en Waterschout van
Amsterdam, kapt. ter zee I. W. Reijnierse,
commandant van de Marine enz. begaven
zich aan boord. Burgemeester de Boer heeft
namens de burgerij van Amsterdam de be
manning toegesproken.
De Oranje, het vlaggeschip van de
Maatsch. „Nederland" bevindt zich op weg
van Australië naar Singapore om een deel
van de daar bevrijde krijgsgevangenen naar
Australië te brengen om daar weer geheel
op verhaal te komen.
De „staking" van de volgende Amster-
damsche hoogleeraren en lectoren is door
den chef staf M. G. opgeheven: prof. dr. N.
H. Swellengrebel, prof. dr. H. N. ter Veen,
prof. dr. A. de Kleyn, prof, dr. G. Revesz,
de lectoren dr. A. Heyting, dr. E. M. Bruins
en den privaat-docent dr. Th. O. de Jonge
Het is te verwachten dat voor het einde
dezer week de Engelsch-Nederlandsche
monetaire overeenkomst zal worden gesloten
en dat een decreet inzake buitenlandsche
valuta voor 15 September is tegemoet te zien.
De Prov. Mil. Commissaris voor Noord-
Holland heeft een verordening uitgevaardigd,
waarin het betreden van het strand en de
duinen verboden wordt, voor zoover deze
niet nadrukkelijk voor publiek toeganke
lijk gesteld zijn. Dit verbod geldt voor het
geheele kustgebied van Noord-Holland.
BUITENLAND
De Engelsche en Fransche politie maken
jacht op een bende, die tot nu voor een
waarde van ruim 250.000 gouden sovereigns
aan baren goud van Engeland naar Frankrijk
heeft gesmokkeld.
Joseph Pfitzner. hoogl. in de geschie
denis aan de Duitsche universiteit van Praag
en pl.verv. burg. dier stad van 1941 tot 1945
is als oorlogsmisdadiger ter dood gebracht.
Het uitvoerend comité van de Ver.
Volkeren bestudeert momenteel plannen en
voorwaarden voor een wereldomvattenden
voorlichtingsdienst ten behoeve van de or
ganisatie der Vereenlgde Volken.
De Russische, onder-volkscommissaris
van buitenlandsche zaken Visjinski heeft
verklaard, dat Rusland gunstig zal reagee-
ren .als de Ver. Staten worden aangewezen
voor de vestiging van den permanenten ze
tel van de Internationale organisatie der
Vereenigde Volken. (Un. Press).
De Tsjechische min. pres. Fierlinger,
heeft verklaard, dat zijn iand herziening
van zijn grenzen zal vragen in het bijzonder
van die met Polen, aldus meldt Un, Press.
tie, richtlijnen voor prijzen en loonen tot
dat eerlijke concurrentie mogelijk is. om
inflatie te voorkomen, opheffing van zoo
veel mogelijke regeeringscontrole teneinde
de omschakeling en de expansie aan te
moedigen en bespoedigen. Een snelle te
ruggang van inkomens, loonen en koop
kracht zal worden voorkomen.
De mogelijkheid van werkloosheid in
den overgangstijd bestaat, maar als de
economische problemen flink worden aan
gepakt. zal spoedig een periode van de
grootst mogelijke industriccle activiteit
in vredestijd ingaan. Maatregelen voor een
algemeene werkloosheidsverzekering moe
ten worden genomen. Truman legde den
nadruk op het belang van invoering van
Roosevelts program voor nationale pu
blieke werken, zooals die in Tennessee-
vallei zijn uitgevoerd. In de komende 10
jaar zullen per jaar 1 tot 1V2 millioen hui
zen moeten worden gebouwd, hetgeen mil-
lioenen arbeiders werk zal verschaffen.
Op ander terrein vroeg de president
ontheffing van de scheepsverplïchtingen
en verkoop van schepen zoowel aan b»n-
nenlandsche als buitenlandsche eigenaren
De leen- en paehtschulden zullen niet
contant betaald kunnen worden, maar er
zullen andere wegen gevonden kunnen
worden om bij te dragen tot een gezonde
wereldeconomie. Voorts stond hy op hand
having van de „werkelijke sterkte van de
tegenwoordige land-, zee- en luchtmacht
en drong hij aan op spoedige vorming van
een federaal instituut ter handhaving en
aanmoediging van wetenschappelijk on
derzoek in hetzelfde tempo van de laatste
jaren, zoowel voor vredes- als oorlogs
doelen. Een tweejarig militair dienstver
band voor mannen tusschen 18 en 25 jaar
werd voldoende geoordeeld.
Tenslotte zei de president nog, dat een
gezonde wereldeconomie vrede en veilig
heid garandeert. Een uitbreiding van de
werkzaamheden van de im- en exportbank
wordt voorbereid. De vredelievende lan
den moeten er zeker van kunnen zijn, dat
niet vervallen wordt in de fout van 1918
met zijn inflatie.
Toen de honger tot ruilen
noopte
In de ergste hongerperiode ls het vaak
voorgekomen dat menschen ertoe gedwon
gen geweest zijn. hun kostbaarste bezittin
gen te ruilen voor levensmiddelen; iets,
waarvan de bezitters der levensmiddelen
soms schandalig misbruik hebben ge
maakt. Alleen reeds op grond van de des-
tyds bestaande economische wetgeving kan
de Officier van Justitie voor Economische
Zaken een strafproces aanhangig maken te
gen degenen, die op deze wyze misbruik
van den noodtoestand hebben gemaakt.
Men heeft dan echter geen zekerheid zijn
goederen terug te krijgen, aangezien deze
naar een verdeelkantoor gaan. Er ls echter
ook een burgerrechteriyke zyde aan deze
zaak. Het Burg. Wetboek zegt namelijk, dat
een zonder oorzaak of uit een valsche of
ongeoorloofde oorzaak aangegane overeen
komst krachteloos ls. Wanneer in het straf
proces de betrokken goederen in beslag ge
nomen zijn, kan de rechter. Indien hij niet
tot verbeurd-verklaring overgaat, de terug
gave gelasten. Belanghebbenden kunnen
zich dus tot den Officier van Justitie wen
den. die echter vry ls de zaak eventueel te
laten rusten, of zich tot een advocaat wen
den om een burgeriyke procedure aanhan
gig te maken, die uiteraard kosten met zich
meebrengt. Het biykt uit het bovenstaande
dus, dat het ln geen geval op den weg van
het Militair Gezag ligt om op eenlgerlei
wyze tusschenbeide te komen.
Vandaag arriveert de G.G.
Jhr. Mr. A. W. L. van Starkenborgh
Stachoiywer is gisteren met zijn vliegtuig
niet verder dan Marseille gekomen. Daarom
wordt hy pas heden in Eindhoven verwacht.
Het woord is aan....
Helen Keiler:
voor Aardappelen,
Melk en Zout.
Het Centraal Distributiekantoor maakt
bekend, dat voor de week var, 9—15 Sep
tember de bonnen 613 en B 672 der zesde
noodkaart aangewezen zijn voor 1 kg. aard
appelen en dc bonnen A 671. B 671 en C 671
voor 2 kg aardappelen Voorts zijn aange
wezen voor het betrekken van 2 liter melk
de bonnen 612. D 66t en D 652 en voor liet
koopen van 1% liter melk de bonnen B 670
en C 670. Op deze bonnen kan van Maandag
10 .September af gekocht worden. Deelne
mers aan maaltijden van de centrale keu
kens ir.oeter; de bonnen A. B of C 671
voor aardappelen Inleveren. Zelfverzoraers
voor melk of aardappelen moeten inleve
ren resp. de bonnen voor melk of aard
appelen.
De bonnen A 670. A 672 en C 672 kunnen
vernietigd worden.
Bon 643 der Zesde noodkaart is aangewe
zen voor het koopen van 250 gram zou:. Om
dit zou: te kunnen ontvangen moe: men
bon 643 voor 15 September inleveren bij een
detaillist. Deze zal een ontvangstbewijs af
geven. Er zal geen afzonderlijke koopbon
worden aangewezen. Aflevering van 't zout
zal zoo spoedig mogelijk plaats vinden.
Vervangingsmiddelen zonder bon.
Het Centraal Distributiekantoor deelt mede.
dat met ingang van Zaterdag 8 September
alie artikelen welke destijds op de voor ver
vangingsmiddelen aangewezen bonnen ver
krijgbaar waren, zonder bon verkocht kun
nen worden Dit geldt niet voor pakjes
vermicellisoep, welke voortaan gekocht kan
worden op de voor vermicelli en dergelijke
artikelen aangewezen bonnen. Per bon voor
100 gram vermicelli kan men een hoeveel
heid vermicellisoep koopen, welke 100 gram
vermicelli gevat, met dien verstande, dat
deze hoeveelheid verpakt dient te zijn in
niet meer dan 4 pakjes.
Bijzondere staat van beleg
verlengd.
De sectie Voorlichting van het Militair
Gezag deelt mede: Teneinde het M.G.
dat zijn bevoegdheden ontleent aan het
besluit op den byzonderen staat van beleg
van 11 Sept. 1943 in de gelegenheid te
stellen zyn bestuurstaak ook na 1 Sept.
1945 op beperkte schaal te blijven uitoefe
nen, heeft de regeering besloten den by
zonderen staat van beleg te verlengen.
Deze maatregel is noodzakelijk geble
ken omdat de situatie in ons land noif
niet geheel normaal is en vele burger
lijke overheidsorganen de assistentie van
het M.G. nog niet kunnen missen.
Wel was per 1 Sept. een groot deel van
het M.G.-apparaat geliquideerd, doch
overeenkomstig de regeeringsverklaring,
afgelegd door den minister-president bij
zijn ambtsaanvaarding, moet het M.G.
voorloopig nog blijven optreden in die
functies en op die plaatsen, waarin zulks
door de regeering noodzakelijk wordt ge
acht.
Geldzuivering
Van de zijde van het departement van
Financiën wordt meegedeeld, dat de be
richten over een definitieve geldzuivering
zeer voorbarig en gedeeltelijk onjuist zijn.
Zoodra het tijdstip gekomen is zal de mi
nister van Financiën meedeelen, in wel
ken vorm de geldzuivering ter hand wordt
genomen.
De sterken voor de zwakken
De collectanten van Zonnestraal zullen
a.s. Zaterdag voor de tuberculose-bestrijding
collecteeren. Zonnestraal gaat op pad. laten
de Haarlemmers zorgen, dat het resultaat
goed wordt. Brengt een Zonnestraaltje in
vele huisgezinnen. Onze" volksgemeenschap
vaart er wel bij.
De Japansche premier Prins Higasjikoeni
heeft zeer openhartige critiek geleverd op
het streven van de Japansche leiders tij
dens den oorlog, om het volk onwetend
te houden, zoodat het in het geheel niet
voorbereid was op de nederlaag. Is dat
geluid al niet eens eerder vernomen?
De overgave van Singapore, waarbij
85.000 Japansc-he militairen, aangevoerd
door 85 generaals, betrokken zijn. ver
loopt sneller dan de Britten hadden ver
wacht. Weliswaar wordt nog gewag ge
maakt van kleine ongeregeldheden die
hier en daar voorgevallen zijn, maar
over het algemeen is men den toestand
meester.
Gevolgen van de atoombom.
Peter Burchett van Daily Express, die
als eerste verslaggever een bezoek "heeft
gebracht aan Hirosjima, bericht het een
en ander over de uitwerking van de
atoombom. Een zestigtal vierkante K.M.
is schoongeveegd. In de geïmproviseerde
hospitalen liggen menschen die, toen de
bom viel. geen verwondingen opgeloopen
hebben, maar die thans stervende zijn. Zij
verliezen hun eetlust, hun haar valt uit
en op hun lichaam verschijnen blauwe
plekken; tenslotte gaan zy bloeden uit
ooren, neus en mond. Toen de dokters
hun patiënten injecties met vitaminen-A
gaven, rotte het vleesch rond de geïnjec
teerde plaats weg. Het slachtoffer stierf
De Japanners op Timor lijken zich te
concentreeren in het neutrale Portugee-
sche gebied, hoewel de Geallieerden den;
Japanners hebben verboden hun troepen
te verplaatsen. Volgens een onbevestigd
bericht zouden zij zich aan den Portu-
geeschen gouverneur hebben overgegeven.
Als onderdeel van MacArthurs triomfa
len intocht in Tokio zal morgen in het
centrum der stad, beginnende vlak voor
het keizerlijk paleis, een grootsche parade
van de Amerikaansche strijdkrachten wor
den gehouden.
Bank- of Girostortingen
aangeraden.
Het ministerie van financiën deelt
mede:
„Houders van kasvoorraden wordt
vanwege het ministerie van financiën
de raad gegeven, hun niet strikt noo
dige geldmiddelen zoo spoedig mogelijk
te storten op bank- of girorekeningen.
Niet alleen zal dit een vlot veiloop van
de komende geldsaneeriag be%-orderen,
doch bovendien zal zulks in het eigen
belang van de storters blijken te zyn."
