Haarlems Dagblad Misstanden in de Kampen De Geldzuivering Het zink Belangrijke kwesties in Londen afgehandeld Hulp voor krijgsgevangenen op Java aangekomen Oorlogsmisdadigers voor hun rechters 60c Jnnrean» No. 18132 x x Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154. Telef. 5437. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Donderdag: 20 Sept. IMS Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p.week 31 ct. per kwartaal 4. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel: Redactie 1 Expeditie 14825. KORTEN tijd geleden heb ik geschre ven over misstanden in het kamp te Vught, waar gevangenen mishandeld wa ren. Et is ook melding van gemaakt, dat anderzijds aan gevangenen teveel vrij heden werden toegestaan, hetgeen even eens een misstand is. Een kras voorbeeld van dien aard is nu onthuld door „Trouw", dat de beschrijving heeft ge geven van een soort feest in het Cen traal Internreeringskamp te Harderwijk. Daar werd voor een duizendtal menschen in een zaal een revue opgevoerd, kampcommandant G. van Dijk werd op het podium „ontboden" onder het gebrul der aanwezigen en beloofde sigaretten en chocolade. Er werd een schunnig stukje „de geboorte van de Canadeesche vijf- ling" opgevoerd. Dubieuze liedjes wer den gezongen, de Duitsche taal werd weer gehoord en bij een occulte séance ant woordde het orakel op de vraag „of Indië weer aan Nederland zou komen", ont kennend. En zoo meer. Deze mededeelingen van Trouw hebben geleid tot het aftreden van den kamp commandant, hetgeen zich op een onge wone wijze heeft voltrokken Toen bekend werd, dat hij Maandagavond van een reis naar Arnhem zou terugkeeren, liep de bevolking van Harderwijk te hoop voor den ingang der kazerne. Er waren ook K.P.'ers en gewapende militairen. Toen de commandant verscheen, werd hij uit zijn auto gesleurd. Harderwijker B.S.'ers ontzetten hem om erger te voorkomen en brachten hem eerst naar zijn huis. maar later naar de kazerne, waar hij een stuk teekende, waarin hij ontslag vroeg als kampcommandant. Hij is nu opgevolgd door zijn plaatsvervanger, die hem ge waarschuwd had tegen het laten door gaan van dat feest en die nu de kamp leiding op zich heeft genomen onder de voorwaarde, dat een accountants-onder zoek naar het beheer zal worden ingesteld. Ik heb ertegen geprotesteerd dat de gevangenen in de kampen mishandeld worden. Ik protesteer er niet minder krachtig tegen dat op een andere plaats deze lieden feestjes vieren. Zoowel het een als het ander kenmerkt een janboel. De manier waarop zoo'n commandant, die blijkbaar volkomen ongeschikt voor zijn taak was, tot aftreden wordt gebracht, lijkt ook naar niets. Natuurlijk moest die man eruit, maar dan behoorde dat op een regelmatige wijze te gebeuren, door een klacht bij zijn chef en niet door een volks verzameling. Wat wij noodig hebben in Nederland zijn Orde. Recht en Wet. Onze politieke gevangenen dienen volgens strik te rechtsbeginselen èn met strengheid be handeld te worden. Zoowel het een als het ander behoorde gewaarborgd te zijn. Er hapert veel aan. Welke controle is er op de toestanden in de kampe.n? Het baat niet veel of on derzoeken worden ingesteld naar aanlei ding van bepaalde gebeurtenissen, als men daarna toch weer blootstaat aan her halingen in dezelfde of andere gevangen kampen. Inspecties helpen natuurlijk niet genoeg: daarbij lijkt alles beter dan het is. Maar er zijn andere middelen om op de hoogte van den toestand in de kampen te blijven. Worden die toegepast? Twee dagen geleden schreef ik naar aanleiding van de aangekondigde benoe ming van een directeur-generaal voor de bijzondere rechtspleging: Laat men er in Godsnaam de deskundigen bij betrekken. Dit zij herhaald, met nadruk. Wil men deze'dingen ooit tot goede oplossing bren gen, dan moeten de vakmenschen de lei ding hebben. Dat is overal en op ieder gebied noodzakelijke voorwaarde. Niet alleen om hun theoretische vakkennis, maar ook en voornamelijk omdat zij het optreden, de ervaring en het begrip heb ben, die onmisbaar zijn. Als men niet ge noeg geschikte kampcommandanten kan vinden moet tenminste het toezicht in handen zijn van menschen, die leiding kunnen geven, die het persoonlijk gezag bezitten waardoor wetten en voorschrif ten worden nagekomen en die natuurlijk deze wetten en voorschriften nauwkeurig kennen. Hetgeen wil zeggen dat zij er niet alleen de letter maar ook den geest van begrijpen. Het ontbreekt in Nederland niet alleen bij de kampen aan vakkundige leiding en de gevolgen zijn dan ook op allerlei gebieden waarneembaar. Het is in wer kelijkheid dit tekort, dat zooveel verwar ring veroorzaakt. Zoolang er niet in voor zien wordt zal het misère blijven. Voor een land als het onze is tekort aan vak kundige leiding wel een heel vreemde vertooning. Dat politieke gevangenen daarvan kunnen profiteeren op een wijze, zooals te Harderwijk is voorgekomen, moge een waarschuwing zijn die haar uitwerking niet mist. Het zou waarachtig wel het toppunt zijn als N.S.B.'ers en der- gelijken er een soort van pretje van kon den gaan maken. Het toppunt van wan orde. R. P. DE SCHEEPVAART OP DE RIJN; De scheepvaart van Duisburg naar de Noordzee is momenteel weer mogelijk. De capaciteit is thans 14.000 ton steenkool per dag voor Frankrijk, België. Nederland en Noorwegen, waarvoor dagelijks 3.000 ton graan aan Duitschland wordt geleverd. Van begin October af zal de Rijn van Mannheim af bevaarbaar zijn en volgend voorjaar hoopt men met de opruimingswerken zoo ver te zijn, dat er 100.000 ton per dag door schepen vervoerd zal kunnen worden. Uitbetaling van loonen en salarissen Het ministerie van Financiën maakt het volgende gekend: Werkgevers zijn bevoegd, uiterlijk 22 September aan hun bankrelatie mededeeling te doen van het totale bedrag aan loonen. dat zij zoo spoedig mogelijk na 2 October a.s. aan hun employé's moeten uitbetalen. Dit bedrag omvat voor iederen persoon met weekloon het loon over 2 weken en voor iederen persoon met maandsalaris het salaris over de maand September. De aanvraag moet vermelden welk bedrag in totaal bestemd is voor weekloonen en welk bedrag in totaal voor maandsalaris sen. Het aldus aan te vragen bedrag moet door den werkgever aan de hand van zijn loonlijsten kunnen worden gestaafd. De aanvrager moet aan zijn aanvrage de uit drukkelijke door hem onderteekende mededeeling toevoegen dat hij niet uit anderen hoofde over contante geldmidde len beschikt. Overheidslichamen handelen geheel op dezelfde wijze als werkgevers, met dien verstande dat voor alle rijksdiensten een afzonderlijke regeling nader zal worden bekend gemaakt. Instanties behoorende tot het militair gezag handelen overeen komstig de voor werkgevers voorgeschre ven gedragslijn. De betrokken bank doet van alle bij haar binnengekomen vragen uiterlijk 26 September mededeeling aan de Neder- landsche Bank. Omtrent de debiteering van het aange vraagde bedrag op de geblokkeerde reke ning van den aanvrager volgen nadere voorschriften. De Nederlandsché Bank zal er voor zor gen dat het aanvraagde bedrag zoo spoe dig mogelijk na 2 October ter beschikking komt bij de bank van den belanghebben de. Eenzelfde aanvrage kan worden inge diend ter zake van de uitbetaling van pen sioenen, wachtgelden, lijfrenten, alsmede uitkeeringen op grond van de sociale ver zekeringswetten, steeds onder het voor behoud dat het aangevraagde bedrag door den aanvrager kan worden gestaafd, en dat hij verklaart, niet uit anderen hoofde over contante geldmiddelen te beschikken. Een onjuiste verklaring wordt beschouwd als misdrijf in den zin van het machti gingsbesluit geldzuivering. Tenslotte kunnen beoefenaars van zelf standige beroepen bij hun bank voor hun persoonlijke contante uitgaven een bedrag aanvragen van ten hoogste 100.—. Als beoefenaars van zelfstandige beroepen worden beschouwd notarissen, deurwaar ders, accountants, geneesheeren, tandart sen, dierenartsen, advocaten, architecten, alsmede deelgenoten in een functie zonder salarissenbeding. Het ministerie van financiën deelt nog maals mede, dat het de bedoeling is, dat de eerste inkomenstermijn van alle boven genoemde inkomentrekkers die na 2 Octo ber wordt voldaan, in contant geld wordt betaald en niet per bank- of giro-over schrijving. Er bestaat geen bezwaar tegen het loon en dergelijke na 2 October per postwissel aan de belanghebbenden over te maken. Weigeren van loonen door werk nemers. Het ministerie van financiën maakt be kend: Nu de geldzuivering nadert, blijkt dat in vele gevallen werknemers weige ren hun loon in ontvangst te nemen, blijk baar in de hoop dat zij na 2 October hun oude loon in nieuw geld zullen ontvangen. Het is werkgevers uitdrukkelijk verboden weekloonen die vóór of 'op 22 September en maandsalarissen die vóór of op 31 Augustus 1945 betaalbaar waren, na 2 Oc tober in nieuw geld uit te keeren. Werk gevers zijn gehouden de bedoelde loonen en salarissen voor belanghebbenden ge reed te leggen en hen hiervan in kennis te stellen. De werknemer die deze gelden niet vóór 26 September afhaalt, weet dat hij daarna slechts waardelooze biljetten ont vangt. Engelsche sigaretten Naar wij vernemen zal nog deze week een bon worden bekend gemaakt, waarop men 40 Engelsche sigaretten a f 1.20 per 20 stuks zal kunnen koopen. Hel woord is aan.... InayatKhan: Er is pee» moed noodig om bruut, scherp en ruw te zijn; daarvoor behoeft men alleen maar onbeschaamd te wezen. Minder moeilijkheden bij de tram De moeilijkheden bij de tram zijn veel ver minderd doordat er nu S-rittenkaarten voor J 0.50 verkrijgbaar gesteld zijn. Voor een gulden krijgt men dus twee kaarsen, die gel dig zijn toi 31 December a s. Wie een rijks daalder geeft, krijgt met een kaar: twee gul. dens terug. Er zijn conducteurs geweest (ge lukkig waren er die er anders over dachten) die zich op het standpunt stelden: ..ik mag me? wisselen en dus geen geld teruggeven", maai de directie heeft daaraan een einde gemaakt. Wie 0.15 moet betalen voor een overstapje, kan een kwartje geven en moet dan een dubbeltje terughebben, want dit wisselen vermindert den zinkvoorraad van den conducteur niet. Ook papiergeld kan in betaling genomen worden, mits maar geen zink teruggegeven moet worden. Veel pas sagiers reizen thans op weekkaarten. In de kerken. Het tijdelijke tekort aan pasmunt levert ook moeilijkheden op voor kerkbesturen in verband met collectes. Er zijn kerkbesturen die in de week de gelegenheid open stellen zilverbons te wisselen, waarvoor het zink gebruikt wordt dat op den vorigen Zondag gecollecteerd is. Buitenlandsch Nieuws De diplomatieke correspondent van de „Times" heeft te kennen gegeven, dat de verklaring van Molotof aangaande het be heer der voormalige Italiaansche koloniën algemeen is misverstaan. Molotof heeft enkel gewezen op het feit, dat de Sovjet- Unie bij deze zaak belang heeft en dat hij in dit geval voorstander is van een indi vidueel en niet van een collectief beheer (trustèeship). Dat juist Rusland dit beheer zou moeten hebben, met name over Tripo- litanië, is volgens dezen correspondent een bewering, die slechts „een korreltje waarheid" bevat. Intusschen hadden vele Britten alleen dat „korreltje" gezien, en niet met vreugde, want zij erkennen wel niet de eenige belanghebbenden te zijn bij de Middellandsche- en Roode Zee wegen van vitale beteekenis voor het Britsche imperium maar zij zien toch ongaarne nieuwe interessen in dit gebied opkomen. Het probleem Triest. De raad -van ministers te Londen heeft Woensdag een besluit genomen, dat, hoe wel liet een gedeeltelijke overwinning is van het Britsch-Amerikaansclic standpunt toch een bewijs is van de eenstemmigheid Honderd Nederlanders van het personeel van de R.A.P.W.I. (Relief Action Prisoners Of War in India) zijn in door Nederlanders bestuurde Mitchells en Dakotas uit Ba- likpapan te Batavia gearriveerd. Daar werd brandstof bijgevuld, die per vliegtuig uit Singapore was aangevoerd. Onmiddellijk werden groepen naar ver schillende kampen in Middcn-Java gevlo gen. Een speciale geneeskundige missie werd eveneens per vliegtuig naar Arubawara gebracht. De overige Ncderlandsche vlieg tuigen zijn naar Singapore en Balikpapan teruggekeerd, om meer personeel van de R.A.P.W.I. te halen. Woensdag hebben Nederlandsche Mitchells een groote hoe veelheid voedsel boven het vliegveld van Batavia uitgeworpen. Troepen voor Indië vertrokken. Volgens mededeelingen van den voor lichtingsofficier der koninklijke landmacht is Dinsdag het eerste lichte infanterie- bataljon, dat bestemd is voor Oost-Indië. scheep gegaan in Ostende. Het is het 2de bat. - 13e reg. infanterie. Op 21 Septem ber zullen het 2de bat. - 14e reg. infante rie en het 3de bat. stoottroepen volgen. De troepen zullen ongeveer 14 dagen in En geland blijven voor het ontvangen van troepenuitrusting e.d. Daarna wordt de reis naar Indië aanvaard. De stemming onder de manschappen is uitstekend. Indonesiërs keeren terug. Vierhonderdachtenvijftig Indonesiërs zijn als eerste groep van Rabaul naar O.- Indië vertrokken. Zij hadden hun varkens en kippen meegenomen naar de ligplaats van het Australische repatrieeringsschip „Manoora", doch aangezien hun niet werd toegestaan ze aan boord te brengen, over handigden zij de dieren aan Australische gevangenen die achterbleven. Honderdachtenzestig andere Indonesiërs, die de „Manoora" misten, zullen later te rugkeeren. Alle Indonesiërs die Woensdag hun terugreis aanvingen, droegen de uni form van het Ned. Indische leger en elke sectie had een vlag bij zich, die de Indo nesiërs zelf vervaardigd hadden. Een vliegtuig met een Nederlandsche bemanning, afkomstig van de Cocoseilan- den, heeft Roode Kruis-pakketten en me dicamenten uitgeworpen boven het krijgs gevangenkamp te Batavia, Toen het vliegtuig laag over de stad vloog, moet ieder de Nederlandsche teekens gezien hebben, want er stond een groote enthou siaste menigte in de straten, die wuifde met alles en nog wat. der groote vjjf by het regelen der inter-» nationale problemen. De raad is overeen gekomen, dat de afgevaardigden de vol gende voorwaarden voor de grenzen van Joego-Slavië en Triest zullen overwegen en bespreken: de grenslijn zal bepaald worden door de ethnografische omstandig heden ter plaatse, met dien verstande, dat een zoo gering mogelijk aantal ingezetenen onder vreemde overhcersching mag komen en dat een onderzoek ter plaatse zal ge schieden voor men zal overgaan tot het definitief vaststellen der grenzen. Voorts wordt een internationaal regiem voor Triest voorgesteld, dat zal zorgen voor haven- en doorvoerfaciliteiten, zooals die in alle andere vrijhavens der wereld gel den. De aanspraken van Oostenrijk op Zuid- Tirol zouden volgens Un. Press heden door den raad worden behandeld. Ook een oplossing voor Griekenland. Engeland, Frankrijk en de Ver. Staten hebben een gezamenlijke verklaring afge legd, waarin zij de Grieksche regeering aanbevelen spoedig algemeene verkiezin gen te houden vóór het plebisciet over de monarchie. Tot nu had men het in Grie kenland niet eens kunnen worden over de volgorde van deze beide. De royalisten wilden eerst het plebisciet, hun tegenstan ders eerst de verkiezingen. Het is thans nog niet mogelijk te zeggen, of de verkie zingen voor den winter kunnen worden gehouden. Door deze stap wordt de positie van den regent in Griekenland versterkt en wordt de meening weggenomen, dat de Engelsche regeering de royalisten zou steunen. Ook de reorganisatie van den Griekschen generalen staf is een stap in de goede richting. Volgens Un. Press zou koning George verklaard hebben zich bij den uitslag van het plebisciet te zullen neerleggen. Treedt Hirohito af? Naar uit betrouwbare bron door Agence France Presse wordt vernomen, zou de Japansche keizer spoedig aftreden. Als regent zou prins Sjisjiboe zijn aangezocht. Overal in Europa worden thans de oor logsmisdadigers voor hun rechters ge daagd. Woensdag werden in Engeland en België twee verraders ter dood veroor deeld. In Londen n.l. hoorde William Joyce, bijgenaamd Lord Haw-Haw, door een jury van tien mannen en twee vrou wen het „des doods schuldig" tegen zich uitspreken, wegens zijn omroep-practijken in dienst van de Duitsche radio. Hij kan van dit vonnis in hooger beroep gaan. Te Antwerpen werd door een bijzonder tribunaal het doodvonnis geveld over den verrader Jan Timmermans, die door de Duitschers tot burgemeester van deze stad was aangesteld. Timmermans was een der leiders van de Vlaamsche Nationalistische Beweging. Voornaamste beschuldiging tegen hem was de recruteering van Vla mingen voor den strijd met de Duitschers tegen de Russen. Te Parijs is verder aangekondigd, dat het proces tegen Pierre Laval, eerste mi nister van de Vichy-regeering, op 4 Octo ber a.s. zal beginnen en tegen Joseph Darnand op 3 October. Uit Oslo is bericht, dat, na Quisling, de processen tegen de Noorsche oorlogsmis dadigers spoedig zullen worden gehouden, te beginnen met Hans Zeidler, comman dant van het Berchte Grini-concentratie- kamp bij de hoofdstad. Dan is de publieke aandacht gevestigd op het proces tegen de beulen van Bel- sen, dat thans te Luneburg aan den gang is, en waarbij zelfs van de zijde van het Duitsche publiek uiting werd gegeven aan walging en afkeer van de beestachtige misdadigers, toen de commandant van dit kamp, Josef Kramer, met de andere 44 beschuldigden, van de rechtszaal naar de gevangenis werd teruggebracht. Omtrent het proces tegen de groote Europeesche oorlogsmisdadigers. Goring, von Ribben- trop, e.a,. dat reeds in de eerste helft van deze maand te Neurenberg zou zijn be gonnen. wordt echter bericht, dat nog lan ger uitstel waarschijnlijk is. Dit in ver band met het Russische aandringen, dat tenminste het eerste gedeelte van deze processen te Berlijn zal worden gehouden. De Russen zullen daartoe echter eerst te Berlijn een geschikte localiteit beschik baar moeten stellen. Tot vertegenwoordiger van Nederland bij de United Nations Warcrimes Commis sion is benoemd de kapitein-luitenant ter zee mr. M. W. Mouton. werkzaam op een afdeeling van het departement voor de al gemeene oorlogvoering, welke te Londen gevestigd is.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1