Haarlems Dagblad
Prof.Lieftinck licht deblokkeering toe
Vijf Ministers
Toch nog een uitweg voor Londen?
Het Annexatie-vraagstuk
Kamer wordt in belastingplannen gekend
Het woord is aan..
Frankrijk roert belangrijk punt aan: geroofde goederen.
De Haarlemsche
Noodraad
Candidatenlijst der
Communisten ongeldig?
60c .Taargrang No. 181.39
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Vrijdag 28 September 1943
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 et.,
per kwartaal 4.
Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
DAT de vijf ministers van Buitenland-
sche Zaken geen vorderingen van be-
teekenis gemaakt hebben bij hun Londen-
sche besprekingen, behoeft ons niet te
verwonderen. Het zou wonderlijk zijn als
zij wèl vorderingen van beteekenis ge
maakt hadden. Wij weten dat immers van
ouds! Hoeveel dergelijke conferenties zijn
er na den eersten wereldoorlog niet ge
houden! Een heele lijst badplaatsen en
andere oorden des vermaaks is er aan te
pas gekomen. En wat leverden de meeste
op? Weinig. Soms een nieuwe crisis. Ook
hebben wij in dien tijd ervaren, dat als
lastige vraagstukken door de premiers
worden afgeschoven op de ministers van
Buitenlandsche Zaken, de oplossing ver
traagd wordt. Zij zijn diplomaten, ieder
op-hun beurt omgeven door een kring van
lagere diplomaten. Zij hebben geen haast
Zij zien ook niet tegen het vastloopen van
onderhandelingen of tegen crises op. Het
is eigenlijk hun beroep, dergelijke knoopen
te leggen en ze dan weer te ontwarren.
En het is hun taak, elk voor zich het kei
harde egoïsme van hun eigen staat te
dienen. Wie dit wenscht te veroordeelen,
moet zich eerst afvragen of hij het van
den minister van Buitenlandsche Zaken
van Nederland zou dulden dat die bij de
vredesonderhandelingen vrijwillige offers
bracht, ten koste van ons land, in het in
ternationale belang. Welnu? Denkt u er
eens rustig over na. Het is een aardige
vraag om te overwegen. Het doet tevens
beseffen, dat wij nog steeds in een sfeer
van opgedreven nationalisme leven.
Het is te hopen dat daar verbetering in
zal komen, maar snel zal het niet gaan.
Dat wil zeggen: niet binnen een maand
of zes. Het zal een langdurig, hortend
zich voortslepend proces worden met de
vredesonderhandelingen. En er zullen wel
heel wat crises en „deadlocks" ontstaan,
met toornig-afreizende delegaties incluis.
Dat hoort er zoo bij. Maar laat ons in dit
volk, dat langzaam-aan zijn oude nuchter
heid herwint, ons niet laten imponeeren
door lawaai en gezwets over den volgen
den wereldoorlog.
Want daar zijn wij nog niet aan toe.
Heusch niet. Zoo snel gaat het niet. Er is
zelfs kans dat de volgende wereldoorlog
nooit komt. Maar dan zal eerst een andere
geestesgesteldheid moeten gaan heerschen
in de wereld. Dat kan; het is eerder ge
beurd. Maar vlak na een oorlog moet men
blijkbaar geen groote dingen, geen mach
tige élans of edele impulsen verwachten.
Want armer aan nieuwe gedachten en
nieuwe plannen £an de internationale ont
wikkeling nu is kan men zich haar be
zwaarlijk voorstellen. Dat is niet speciaal
de schuld van die vijf ministers. Men kan
hen niet met deze schuldenlast beladen.
Er zal tijd noodig zijntijd waar
in de menschen weer op hun verhaal
komen en zich rekenschap gaan .geven van
de mogelijkheden die het leven biedt, be
halve een keur van machines, waarmee
het vernietigd kan worden en het eigen
belang der mogendheden. Er zijn ten
slotte dingen, die zelfs belangrijker zijn
dan de atoombom, aanwinst van grondge
bied en olie-concessies.
Misschien zal zich op de ruïnes van den
tweeden oorlog een nieuwe cultuur gaan
ontwikkelen, die niet meent dat materieele
welvaart het hoogste doel is. Want dat is
het niet. Ieder beleid, dat zich alleen op
materieele overwegingen grondt, is klein,
bekrompen en on-Christelijk, ook al past
de grootste staat ter wereld het toe. Daar
wordt het niet grooter en niet Christe
lijk door.
Wij moeten hopen op de kracht van een
nieuwen, gelouterden geest, als de verbijs
tering en opwinding van dezen tijd zullen
zijn weggeëbd. Zoolang die ontbreekt be
hoeven wij geen groote verwachtingen te
koesteren van Conferenties van Vijf, of
van Drie, of van welk aantal ook. En het
helpt niets, telkens te zeggen: „Hebben zij
nu nog niets geleerd", want de gedachte
dat de wereld van oorlog beter zou wor
den, of er iets goeds van leeren, is ver
keerd. Zij wordt er slechter van en leert
er kwaad in. En als de oorlog afgeloopen
is, moet zij dat weer afleeren eer er op
nieuw begonnen kan worden met iets
goeds op te bouwen, van den grond af.
In dit blad is bij herhaling gepleit voor
Federale Unie. Het zal noodig zijn daar
voor, ook in ons volk, dat in dezen tijd
evenmin groote internationale gedachten
tot uiting heeft gebracht als andere vol
ken, begrip en enthousiasme te wekken.
Er zal contact met buitenlanders moeten
komen. Er zullen nieuwe, machtige stroo
mingen moeten ontstaan. Dat is niet een
voudig; het gaat niet vanzelf. Er zal hard
voor gewerkt moeten worden. En als dan
de gedachte zich baanbreekt, als een groot
élan ontstaat zooals dat in vroegere cul
tuurperioden de menschheid heeft kun
nen bezielen, dan zullen de Vijf Ministers
zich ook anders gaan gedragen.
Nu niet. R. P.
Regeering maakt spoed
met haar beslissing
De met betrekking tot het annexatievraag-
stük ingestelde staatscommissie heeft een
voorloopig rapport bij de regeering inge
diend. Het kabinet heeft dit reeds in behan
deling genomen zoo meldt de Maasbode.
Dat de annexatiekwestie acuut is gewor
den, blijkt ten overvloede uit het feit, dat de
Franschen daarover in Londen reeds het een
en ander in het midden hebben gebracht.
Prof. Lieftinck heeft in een persconfe
rentie Donderdagmiddag de deblokkee-
ringsmaatregelen nader toegelicht. Daarbij
bleek, dat de regeering straf optreedt en
dat allerlei voorzorgen zjjn genomen om
ontduiking der bepalingen te voorkomen.
En wie zich schuldig maakt aan overtre
dingen loopt kans zware straffen te krij
gen, omdat een aantal handelingen in strijd
met de beschikking als misdrijf zullen
worden beschouwd.
De minister wees erop, in verband met
de mogelijkheid, dat van geblokkeerde
rekeningen een bedrag van 1000.— of
maximaal- 10.000.voor overschrijvin
gen mag worden gebruikt, de inspecteurs
der belastingen bevoegd zijn in daartoe in
aanmerking komende gevallen de girale
rekening voor 100 te blokkeeren, waar
door de rekeninghouder dus de vrije be
schikkingsbevoegdheid ook over dat deel
van zijn tegoed verliest. Verder herinner
de prof. Lieftinck eraan, dat op alle mo
gelijke wijzen getracht is ontduiking der
blokkeeringsbepalingen onmogelijk te ma
ken. Betalingsstukken, welke vóór 26 Sept.
in contant geld hadden kunnen worden
omgezet, kunnen na dien datum slechts
worden geïnd door bemiddeling van een
bank. welke de opbrengst op een geblok
keerde rekening-tegoed schrijft.
De rekeningen van kerken kunnen niet
algeheel worden vrijgesteld, omdat som
mige menschen aan de kerken blijken geld
geleend te hebben, in de hoop zoo hun
zwart geld in veiligheid te brengen.
Onverschuldigd gedane betalingen b.v.
aan rijks-, provinciale- en gemeente
comptabelen moeten op geblokkeerde re
kening worden teruggestort en komen niet
opnieuw ter vrije beschikking. Die ge
tracht hebben zich op deze wijze te red-
Minister Lieftinck voegt de daad bij
liet woord.
den, zullen merken, dat deze mogelijk
heden geen werkelijkheid zijn.
Uitbetaling in contanten
Zooals gemeld, zal van de geldkaart of
volmacht een bedrag van 100.worden
vrijgegeven. Indien de geldkaart een be
drag van minder dan 100.aanwijst,
kan het aan de honderd gulden ontbre
kende deel in contanten worden opgenomen
uit geblokkeerde rekening, mits de in
stelling, bp wie op de geldkaart is ge
stort dezelfde is als de bank, giroinstel
ling enz., waar de belanghebbende zijn
rekening houdt. Bij centrale inlevering
voor werknemers zal men hieraan aan
dacht moeten schenken, omdat men dus
zeer waarschijnlijk niet met storting bjj
één bank zal kunnen volstaan.
Postcheque- en girodienst
Hoe gehandeld moet worden door hen
die een rekening bezitten bij den post-
chèque- en girodienst, zal nog nader wor
den bekend gemaakt.
Overdracht van tegoed op girale of vrije
rekening wordt beschouwd als betaling in
wettig betaalmiddel. Een schuldeischer
zal dus met een dergelijke overschrijving
genoegen moeten nemen.
Meer dan één bankrekening
Voor hen, die meer dan één bankreke
ning bezitten, ligt reeds een aanvullende
voorziening gereed. Dit is vooral van be
lang voor hen, die na 12 Sept. meenden
meerdere rekeningen te moeten openen.
Voor degenen die dit vóór 12 Sept. 1945
hebben gedaan, zal dit voor wat de eerste
duizend gulden betreft, een voordeel op
leveren in vergelijking met de houders
van een enkele rekening. De te verwach
ten aanvullende voorziening zal ^hierop
echter een rem zetten in dien zin, dat de
afzondering van duizend gulden voor gi
raal doel, niet geldt voor rekeningen ge
opend na 12 Sept. 1945. Uitkeeringen door
de staatsloterij moeten op girale rekening
worden gedaan.
Ook geen hausse in giraal geld
De strenge blokkeering is noodzakelijk
om de girale geldsomloop niet te doen
stijgen boven een niveau, dat de regeering
toelaatbaar acht. Een concentratie van
girale koopkracht ten aanzien van „vrije
goederen" zal worden vermeden.
Wat de belastingpolitiek betreft ver
klaarde de minister met groote beslistheid
dat heffingen ineens niet aan ons volk
zullen worden opgelegd, zonder dat de
volksvertegenwoordiging zich hierover
zal hebben uitgesproken. De reeds ver
voorbereide plannen hiertoe zullen vóór
de uitvoering in de volksvertegenwoordi
ging worden besproken.
Ook de maatregelen op het gebied der
belastingpolitiek in het algemeen zullen
via de volksvertegenwoordiging tot uitvoe
ring komen, voorzoover dat eenigszins
mogelijk is.
Ontduikingsmogelijkheden der blokkee
ringsbepalingen door aankoop van effec
ten hoeven nu nog niet besproken te wor
den, zoo zeide de minister, omdat de beurs
handel e.d. voorloopig nog is stopgezet.
Na de effectenregistratie zullen daarom
trent waarschijnlijk spoedig nadere mede-
deelingen volgen.
Louis Pasteur:
De ware democratie is
die, welke aan ieder indivi
du toestaat zijn beste krach
ten aan de menschheid te
geven.
Naar Reuters diplomatieke correspon
dent verneemt, is de raad van ministers
van buitenlandsche zaken Donderdagmor
gen niet in zitting bijeengekomen, doch
men gelooft, dat er onderlinge besprekin
gen zijn gehouden. Er wordt een strikte
geheimhouding betracht ten aanzien van
deze besprekingen, maar er is geen reden
om aan te nemen dat deze besprekingen
meer succes zullen hebben dan die welke
in den raad gehouden worden. De minis
ters van Frankrijk, Rusland en de Ver.
Staten koesteren het plan Zaterdag weer
naar huis te gaan.
Volgens mededeeling van United Press,
ontleend aan de New York Times, zouden
de V. St. bereid zijn aan Rusland een
plaats in den adviesraad voor de bezetting
van Japan aan te bieden, mits de Russen
de Amerikaansche denkbeelden inzake
het vredesverdrag met Italië zouden' aan
vaarden. De V. S. lijken bereid te zijn,
om het verdrag met Italië naar hun zin
geregeld te krijgen, met inbegrip van de
kwestie der Russische expansie in de Mid-
dellandsche Zee, om aan de Sovjet-ver
langens inzake Japan tegemoet te komen.
De aanvaarding van het Amerikaansche
aanbod zou dus beteekenen, dat de Ita-
iiaansche kolonies onder collectief man
daat zouden worden gesteld, waaraan Rus
land ook deel zou hebben. Italië zou dan
Triest krijgen en vrijwel ongewijzigde
grenzen met Oostenrijk. Dit Amerikaan
sche voorstel alsmede een ander idee van
Byrnes om wel Frankrijk maar niet China
toe te laten tot de besprekingen inzake
de Balkanlanden, zou in staat zijn om de
conferentie te Londen op het laatste
oogenblik uit de impasse te helpen. Men
gelooft dat het voorstel nog niet is gedaan,
maar dat het wel aanvaardbaar is, of
schoon Molotof nog geen nieuwe instruc
ties uit Moskou heeft ontvangen.
Het Amerikaansche blad Stars and
Stripes deelt mede, dat de volgende con
ferentie in Moskou zal worden gehouden.
Herstelbetalingen.
Het Fransche memorandum voor de
conferentie bevat naar men meent te we
ten de volgende belangrijke punten: ten
eerste een geregelde teruggave van door
de Duitschers geroofde eigendommen waar
die als zoodanig te herkennen zijn; ten
tweede een verzoek om toepassing van de
verklaring der Vereenigde Volken van
Januari 1943 waarbij het in beslag nemen
door Duitschers van eigendommen van de
Vereenigde Volken, waar dit achterhaald
kan worden, van nul en geener waarde
wordt verklaard. Wanneer deze twee
eischen worden ingewilligd, komen zeer
belangrijke vraagstukken met betrekking
tot de herstelbetaling, die niet te Potsdam
besproken zijn, naar voren. Het belang
rijkste van deze vraagstukken is het recht
van de voormalige bezette gebieden op
eigendom dat onder het hoofd „herstelbe
taling" reeds in Russische handen is over
gegaan. Het Fransche standpunt is dat
voor tot een systematische overbrenging
van Duitsch eigendom wordt overgegaan
het noodzakelijk is dat wordt beslist wat
werkelijk Duitsch bezit is en wat dit niet
Het fiscale recherchebesluit is van zeer
ingrijpenden aard. Het is nog deze week
te verwachten en zal veel verrassing
brengen voor hen, die trachten aan de
bepalingen der beschikkingen te ontsnap
pen.
De geldcirculatie
De minister is t.a.v. den geldsomloop
met een theoretisch experiment bezig, n.I.
om proefondervindelijk na te gaan, wat
eigenlijk de reëele behoefte aan geldmid
delen in het verkeer bedraagt. Op grond
van inlichtingen en gegevens van banken
zal regelmatig de pols van het geldverkeer
worden gevoeld, teneinde aan de hand
daarvan te bepalen of er geld moet wor
den vrijgegeven.
Ten aanzien van de waardeering van
onze valuta in het buitenland, gaf de mi
nister te kennen, dat hij de stellige ver
wachting koestert, dat de geldzuivering,
waarvoor in het buitenland zeer grooce
belangstelling bestaat, steun zal geven
aan de waardeering voor onze valuta in
het buitenland.
De minister sprak de hoop uit, dat ieder
een in de naaste toekomst zijn medewer
king zal verleenen, teneinde een vlotte
circulatie van het geld te helpen bevor
deren. Een lang vasthouden van het geld
verstoort de circulatie.
De hervatting van de aflossingen van
obligatieleeningen hangt geheel en al
samen met de komende effectenregistratie.
Aangaande de mogelijkheid op nieuw te
emitteeren staatsleeningen in te schrijven
door middel van gebruikmaking van ge
blokkeerde rekeningen, deelde de heer
Lieftinck mede, dat hij dienaangaande nog
geenerlei mededeeling kon doen, doch wel
kon hij mededeelen, dat bij de regeering
in studie is de vraag, of het moment rijp
is voor een nieuwe staatsleening.
Het heeft, naar wij vernemen, de aan
dacht getrokken dat de Communisten voor
de candidaatstelling voor den Haarlem-
schen Noodraad twee candidatenlijsten
(een met drie candidaten en een met één
candidaat) hebben ingediend, die beide
geteekend zijn door een kiesman. Hier
door is de vraag naar voren gekomen of
deze candidaatstellingen geldig zijn
De regeling omtrent deze verkiezingen,
die vastgesteld zijn door den minister
van Binnenlandsche Zaken, bevat de vol
gende bepalingen:
Artikel 3. Iedere opgave (van candida
ten) moet tenminste door drie leden van
het kiescollege zijn onderteekend. Het
zelfde lid mag niet meer dan één opgave
onderteekenen. In dezelfde opgave mogen
niet meer dan drie candidaten worden
opgenomen.
Artikel 5. Is. een opgave niet door het
in het derde lid bedoelde aantal leden
onderteekend, of ontbreekt de verklaring
bedoeld in het tweede lid (dat de candi
daten bewilligen in hun candidaatstel
ling) dan geeft de burgemeester hiervan,
met aanduiding van het verzuim, onver
wijld kennis aan een van de leden die de
opgave onderteekenden. Binnen drie da
gen na den dag, waarop de kennisgeving
is overhandigd, kan dit lid ter secretarie
het verzuim herstellen.
Artikel 6. Ongeldig zijn de opgaven, die
niet door het vereischte getal leden zijn
onderteekend Bij de vaststelling van dit
getal blijven buiten aanmerking de on
derteekenaars, die meer dan één opgave
hebben onderteekend.
In artikel 8 is bepaald, dat de burge
meester een alphabetisch gerangschikte
lijst van de candidaten vaststelt, met in
achtneming van het bepaalde in artikel
6 en 7.
Naar wij vernemen zal de burgemeester
a.s. Dinsdagmorgen in tegenwoordigheid
der leden van het kiescollege de alphabe-
tische volgorde vaststellen en dus tevens
beslissen over de geldigheid der verschil
lende candidatenlijsten.
Artikel 9 bepaalt: Tegen de vaststelling
kan elk lid binnen twee dagen in beroep
komen bij Ged. Staten Deze beslissen op
het beroep bij een met redenen omkleed
besluit binnen 5 dagen na den dag. waar
op het beroepsschrift is ingekomen
De Haarlemsche kinderen
in Denemarken en Zweden
Van de naar Zweden doorgezonden kinde
ren werd getelegrafeerd, dat zij „gelukkig
in Zweden gearriveerd zijn". De kleine
gasten van Denemarken verheugen zich.
eveneens in een goede gezondheid en ver-
scheidenen van hen zijn reeds aanmerkelijk
in gewicht toegenomen. Er wordt voorzoo
ver mogelijk, kleeding en schoeisel verstrekt.
De stemming is uitstekend en de verzorging
laat niets te wenschen over. De postverbin
dingen zijn nog zeer gebrekkig, als dus
niets van uw kind hoort hoeft dat geen re
den tot ongerustheid te zijn.
