Londen zoekt
nog een uitweg
Een Weldoener
E. H. Tenckinck
Australisch cou
Kort en bondig
liet weldra ten einde?
Eisenhower
Britsche troepen in
Batavia en Soerabaya.
Het woord is aan....
komt naar ons land.
60e Jaargang No. 18140 j TT 1 I B B Zaterdag 20 September 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 B-1® SIS B' I B 88 8 S ff *T ïF Hïi 1 H "ff Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem jj J|c^ iL Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. 3 Abonnementen: p.week 31 ct.
Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur; Robert Peereboom M. Redactie 10600. Expeditie 14825.
HET was gisteren een halve eeuw geleden
dat de Fransche scheikundige en bac
terioloog Louis Pasteur, 73 jaar oud, te
Garches overleed. Een van zijn levens
beschrijvers heeft zijn boek den titel „Un
biênfaiteur de l'humanité" Een Wel
doener der Mensehheid gegeven. Dat
was Pasteur en daarom is het zoo goed,
vooral in een tijd als deze, aan hem te
herinneren. Deze Franschman was een
genie en hij heeft zijn genie uitsluitend
ten dienste van het heil der mensehheid
doen strekken. Door zijn ontdekkingen
heeft hij niet alleen de wetenschap ver
rijkt en haar in nieuwe banen geleid, maar
ook het lijden van talloozen helpen ver
zachten en in vele gevallen voorkomen.
Wie meenen dat zoo'n wetenschappelijke
ontdekker, gezegend met buitengewone
gaven, een lieveling der Fortuin is die
slechts de vruchten heeft te plukken, die
hem in den schoot geworpen worden, ver
gissen zich deerlijk. Een andere groote
ontdekker, de Amerikaan Thomas Alva
Edison, heeft het kernachtige woord ge
sproken: het genie is 95 transpiratie en
5 inspiratie. Van de waarheid van de
ze uitspraak heeft ook het leven van
Louis Pasteur getuigd. Er zijn meer eigen
schappen noodig dan het pure genie, om
het in daden om te zetten. Er worden een
arbeidskracht en een volharding voor ver-
eischt, die maar weinigen bezitten. Pas
teur bezat ze. Hij heeft gewerkt als een
paard, zich nimmer door de tegenslagen,
die ook hem ten deel vielen, laten ontmoe
digen en zich laten bezielen door zijn
wensch, anderen te helpen. Want deze
sterke, wiens kracht sprak uit den vier
kanten, stoeren, vastberaden kop was een
warme menschenvriend. Een groot geluk
viel hem in zijn leven ten deel en dat was
de hulp, het begrip, de zelfverloochening
ook van zijn vrouw, die zijn trouwe mede
werkster was en het als haar roeping ge
voelde, hem in de vervulling van de zijne
bij te staan. Genieën zijn uitmiddelpuntige
menschen, moeilijk om mee om te gaan in
het dagelijksch leven, als regel slecht ge-
eigend voor het huwelijksgeluk. Maar ook
op dezen regel bestaan uitzonderingen.
De invloed die mevrouw Pasteur op het
welslagen van het werk van haar man
heeft doen gelden, niet door eigen weten
schappelijke verdienste maar door begrip
en liefde, is onberekenbaar, maar daarom
niet minder groot. Hij was inderdaad een
dier zeldzame genieën wien een gelukkig
leven ten deel viel.
De lange lijst van zijn onderzoekingen
en ontdekkingen bevat veel, dat voor den
leek onverstaanbaar is. Tot de groote
massa heeft zijn werk vooral gesproken
door zijn ontdekking van het virus der
hondsdolheid en zijn afdoende genees
methode van deze afschuwelijke ziekte,
door inspuiting ïyiet dat virus bereikt. Wij
kunnen ons moeilijk meer voorstellen dat
er een tijd is geweest, waarin de beet van
een dollen hond een der groote gevaren
was, die de mensehheid bedreigde. De
slachtoffers stierven onder de gruwelijkste
kwellingen. Het was in 1885 dat de Fran
sche onderzoeker de groote ontdekking
deed, die de wereld van deze nachtmerrie
bevrijdde. Het Instituut Pasteur zou voort
gaan met de zegeningen van deze vondst
te verbreiden.
Pasteur was zijn loopbaan begonnen met
de ontdekking van een splitsbaarheid in
het druivenzuur en de voorkeur van de
levende stof voor verbindingen met een
bepaalde draaiingsrichting, die van groot
belang zou blijken o.a. voor het kanker
onderzoek. Daarna richtte zijn belangstel
ling zich op de miero-biologie: op het ge
bied der bacteriën, gistingsverschijnselen
en pathogene micro-organismen. Hij ont
dekte hun werkzaamheid bij gistingspro
cessen en bestreed met verbluffend succes
achtereenvolgens de ziekte der zijdewor
men, de kippen-cholera en de hondsdol
heid. Hij herkende de micro-organismen
als de oorzaak van vele infectieziekten en
vond den weg tot bestrijding van die ziek
ten. Inderdaad moet hij beschouwd worden
als de grondlegger van de vaccinatie en
de geneeswijze door een serum, zooals die
nu bijvoorbeeld ook bij een ziekte als
diphterie wordt toegepast.
In de geneeskunde wordt deze man, die
geen medicus maar een bacterioloog was,
als een wetenschappelijke reus erkend.
Sommige beoordeelaars van zijn werk
hebben later, met volledige erkenning van
de schitterende wijze waarop hij de kan
sen te baat nam, die zich bij zijn onder
zoek voordeden, verklaard dat hij een
wonderlijk geluk had bij de keuze van
zijn onderwerpen van studie, zooals bij
voorbeeld bij de bestrijding van de ziekte
der zijdewormen in de jaren 18651868 en
bij die van het miltvuur in de tachtiger
jaren. Maar moet men daarbij van geluk
spreken? Behoort niet ook dit tot de won
deren van het genie, begaafd met een in
tuïtie zooals slechts aan heel enkelen ten
deel valt?
Frankrijk, een land dat nu slechte tijden
beleeft, maar welks herleving door velen,
die de groote eigenschappen en de onver
woestbare vitaliteit van het Fransche volk
kennen, verwacht wordt, heeft vele groote
ontdekkers voortgebracht. Zelfs in hun
rijen behoort Pasteur tot de allergrootsten.
En als men aan hem en zijn arbeid terug
denkt doet men dat niet alleen met eer
bied en bewondering, maar ook met
warme sympathie en dankbaarheid. R. P.
Van de zijde van de maatschappij .Ne
derland" wordt vernomen, dat de toestand
der „Christiaan Huygens" hopeloos is, het
schip zinkt steeds dieper weg.
De raad van ministers van buitenland-
sche zaken hield te Londen Vrijdag twee
bijeenkomsten en volgens het communi
qué werd het Fransche memorandum over
het bestuur en de administratie van
Duitschland besproken. Ook werd een rap
port der plaatsvervangende gedelegeer
den over onderwerpen der agenda, ten
aanzien waarvan de raad besloten had hen
voor verder onderzoek uit te stellen, be
sproken.
Reuters diplomatieke correspondent ge
looft, dat er heden nog twee'bij eenkomsten
zouden worden gehouden en dat het moge
lijk is dat de raad ook nog Zondag bijeen
zal komen. Het opstellen van het protocol
en van het slotcommuniqué geschiedt nu
door vertegenwoordigers der vijf mogend
heden, zoodat er nu eenstemmigheid be
reikt kan worden ten aanzien van deze
documenten. Men beschouwt de verwij
zing in het communiqué van Vrijdag naar
de discussie over het rapport der plaats-
Weer Commissaris
van Politie
De Burgemeester van Haarlem deelt
ons het volgende mede:
De heer E. H. Tenckinck, die op 30 Mei
1941 door de Duitsche bezetters als Com
missaris van Politie is ontslagen en ge-
pensionneerd, zal het Commissariaat van
Politie te Haarlem weder in handen ne
men Op Maandag 1 October 1945 treedt
de heer Tenckinck weder in functie.
Aan den heer J P. Weyburg, sedert de
bevrijding van onze stad belast met de
waarneming van het Commissariaat van
Politie, wordt dank gebracht voor zijn
arbeid en leiding onder moeilijke omstan
digheden.
E. H. Tenckinck
Ons aansluitend bij de woorden van
dank, die de Burgemeester tot den heer
Weyburg richt', spreken wij onze voldoe
ning uit over den terugkeer in functie
van den heer E. H. Tenckinck. Het was
ons sinds geruimen tijd bekend dat die
terugkeer slechts een kwestie van tijd
was. Er was allang toe besloten, maar
departementale molens malen langzaam
nu evenals vroeger. Ook weten wij uit
de beste bron, dat deze verlate hervatting
van zijn functie door den Commissaris
van Politie volstrekt niet veroorzaakt is
door politieke bezwaren tegen zijn per
soon, die nooit bestaan hebben, maar
slechts door een administratieve vergis
sing.
Niets getuigt beter van de verdiensten
van den heer Tenckinck, dan de herin
nering aan de orde en veiligheid, waarin
deze stad zich onder zijn vroeger beleid
steeds heeft mogen verheugen. Haarlem
kent hem als een bekwaam politiechef,
altijd oo zijn post en vol ijver en toewij
ding. Wie hem persoonlijk kennen weten
dat hij een man met een warm hart voor
zijn medemenschen is, die gaarne ande
ren helpt niet het minst diegenen, die
zijn afgedwaald en die hij weer op het
rechte pad kan brengen en die voor
zijn ondergeschikten een goede chef is.
Ook het corps zal zich verheugen in zijn
terugkeer.
vervangers als een poging op het laatste
oogenblik om het werk gaande te houden
ten aanzien van de vele onderwerpen,
waarover de oneenigheid der ministers
substantieel was.
Slechts het vredesverdrag met Italië en
het vraagstuk der bevoorrading van Oos
tenrijk zijn tot dusverre aan de plaatsver
vangers overhandigd. Men hoopt nu, dat
het slotcommuniqué een plan ter voort
zetting van het werk aan ëfeze vraagstuk
ken zal aankondigen.
Het uitvoerend comité der voorberei
dende commissie van de Vereenigde Na
ties heeft Vrijdagmorgen een resolutie
aangenomen, welke voorstelt, dat de zeven
niet in het comité vertegenwoordigde na
ties volledig op de hoogte zullen worden
gesteld van de werkzaamheden van het
comité, voordat de Vereenigde Naties bij
eenkomen. Een afschrift van alle s.tukken
en telegrammen zal worden toegezonden
aan de staten die niet in het comité zijn
vertegenwoordigd.
BRANDSTOFFEN VOOR KAMERHUURDERS
EN PENSIONGASTEN.
Het is mogelijk gebleken, om ten be
hoeve van kamerhuurders en pension
gasten een beperkt brandstoffenrantsoen
voor den a.s. winter beschikbaar te stellen.
Voor het tijdvak van 1 November 1945 tot en
met 15 Januari 1946 worden twee rantsoen
bonnen voor een eenheid gegeven.
Verkoop van vrij fruit
De besturen der kleinhandaren organisa
ties in aardappelen, groenten en fruit schrij
ven ons: Bij het ingaan van het nieuwe geld
op Woensdag 26 September 1.1. is het publiek
getuige geweest dat op enkele punten der
stad vrije verkoop was van fruit. Hoe kan
dat? De organisaties van kleinhandelaren in
aardappelen, groenten en fruit alhier ver
klaren dat: le. In principe goed fruit niet
vrij kon worden verkocht. Wie dit wel
deden, deden dit op eigen initiatief buiten de
gestelde regeling van bevoorrading en uit
gifte. Een verzoek aan het publiek om de
bonafidehandelaren die hieraan niet hebben
meegedaan hierdoor niet te diskwalificeeren
is wel op zijn plaats. Voorts verklaren zij
dat: 2e. Wel mogelijk geweest is dat afwij
kend fruit in kleine hoeveelheden vrij kon
worden verkocht bij sommige handelaren.
United Press meldt uit_gingapore: Van
daag zullen de Britten in Batavia aan
land gaan. Behalve het 5e Kruisereskader
van de Britsche Marine zal ook de 23ste
divisie deel uitmaken van de landings
troepen. Britsch Indische en ook andere
Britsche troepen zullen te Soerabaya aan
land gaan. De Engelsche landing ge
schiedt vier dagen vóór den vastgestel-
den tijd vanwege de verwarde situatie.
Volgens een bericht uit Sydney zouden
Soekarno en Mohammed Hatta gearres
teerd zijn. Een bevestiging van dit bericht
was echter niet te verkrijgen.
De Australische minister-president J. B.
Chifley verklaarde in het Huis van Afge
vaardigden met betrekking tot de weige
ring van de Australische dokwerkers om
Nederlandsche schepen te laden, bestemd
voor Ned. Oost-Indië, dat stappen zouden
worden ondernomen om alle Indonesiërs
naar hun schepen te doen terugkeeren en
er voor te zorgen, dat alle „hulpverlee-
ningsschepen" volgeladen worden. Vier
koopvaardijschepen voor Ned. Oost-Indië
geladen met wapenen en munitie zoowel
als met hulpverleeningsgoederen, zouden
door geselecteerd Nederlandsch personeel
worden geladen.
De „Sydney Morning Herald" schrijft,
dat de Nederlanders blijkbaar zullen ver
krijgen wat zij wenschen. Voortaan zal
geen tusschenkomst meer mogen plaats
D e 11 11 e:
De kunst van schrijven is
de kunst, belangstelling te
wekken.
BINNENLAND
De productie van de Limburgsche steen
kolenmijnen was Maandag 19.922 ton Dinsdag
21.145 ton, Woensdag 22.040 ton, het hoogste
cijfer, dat sedert de bevrijding is bereikt
en dat aardig de limiet van 26.900 ton per dag,
dat men zich heeft gesteld, begint te
naderen.
Het bestuur van de Stichting van den
Arbeid besloot binnenkort een congres te
Utrecht bijeen te roepen van vertegenwoor
digers van de georganiseerde werkgevers-
en arbeidersbeweging ter bespreking van
actueele vraagstukken op sociaal gebied.
Het bestuur van de Stichting van den
Arbeid heeft een commissie ingesteld welks
tot taak heeft te bestudeeren het vraagstuk
van de samenwerking tusschen kapitaal en
arbeid in de particuliere onderneming door
middel van organen als kernen, fabriekseom.
missies, ondernemingsraden en dergelijke
en daarover een rapport samen te stellen.
In deze commissie heeft o.a. zitting voor
de werkgevers Jhr. Mr. R. A. Th. Gevers
Deynoot te Heemstede.
Vrijdagmiddag landde op Schiphol het
eerste Amerikaansehe vliegtuig van de
American Export Airlines. Dit is de eenige
maatschappij die toestemming verkreeg te
zijner tijd een lijndienst op Europa te onder
houden. Dit eerste vliegtuig kwam voor een
inspectietocht.
Einde September zullen Limburg, zee
land, de Betuwe en de Veluwezoom, inclu
sief Arnhem hun eersten aanval op het rat
ten- en muizengespuis dat daar veel onge
mak veroorzaakt, zoodat van een plaag ge
sproken kan worden, hebben gehad, waarbij
naar schatting 70 van dit ongedierte zal
zijn gestorven. Voor den winter zal het on
gedierte wel geheel zijn omgebracht.
De Amsterdamsche gemeentebegrooting
voor 1945 is verschenen. De uitgaven zijn ge
raamd op f 129.534.204, de inkomsten op
f 112.730.893, zoodat het nadeelig saldo op
f 16.803.211 is gesteld. De begrooting voor 1944
wees een tekort aan van f 18.221.387.
Vrijdag is te Utrecht begonnen het twee
daagsche congres van ex-politieke gevange
nen en ex-gijzelaars om te komen tot het
stichten van een landelijke organisatie waar.
in alle plaatselijke of locale vereenigingen
van ex-politieke gevangenen zijn opgenomen.
BUITENLAND
De Fransche filmspeelster Corinne Lu-
chaire, die verdacht wordt van verstand
houding met den vijand is in Noord-Italië
gearresteerd en naar Parijs overgebracht
Naar de correspondent van de Times te
Dehli verneemt zijn volgens Britsche officie
ren van gezondheid minstens 150.000 koelies,
meerendeels Tamils uit het Zuiden, omge
komen bij den door de Japanners opgelegden
dwangarbeid aan de spoorlijn van Siam naar
Burma. Hierbij zijn ook 16.000 geallieerde
krijgsgevangenen omgekomen. Dit is nog een
minimumschatting. In totaal zouden hierbij
250.000 menschenlevens verloren zijn gegaan,
De Geallieerde bestuurscommisise van
Duitschland heeft de mogelijkheid gescha
pen, dat de Duitschers de kosten van de be
zetting zullen moeten dragen.
De staking van de slagers in Montreal
als protest tegen de herinvoering van de
vleesehdistributie in Canada is geëindigd.
Aan andere dergelijke proteststakingen is
ook een einde gekomen.
hebben bij de verscheping van voorraden
van de Australische regeering of van da
Nederlanders, die worden verzonden in
overeenstemming met de plannen van
Mountbatten voor de a.s. landingen der
Geallieerde bezettingsstrijdkrachten in
Indië en het herstel van een wettig gezag.
Het Nederlandsche schip „Karsik", dat
te Melbourne door de staking der Indone
sische zeelieden is opgehouden, is Vrijdag
naar Java vertrokken met een gemengde
bemanning van Nederlanders en Lasca-
ren. De bemanningen der sleepbooten wei
gerden het schip te sleepen en zoo ver
trok de „Karsik" op eigen kracht uit do
haven.
Nederlandsche officieele kringen te
Brisbane hebben verklaard, dat het niet
ln de bedoeling ligt ook maar iemand van
de Indonesische stakers te interneeren,
wanneer zij in Indië zijn teruggekeerd.
„Oranje" brengt gevangenen thuis
De „Oranje" van de Mij. Nederland, die
thans hospitaalschip is, is in Brisbane
aangekomen met 827 bevrijde Australi
sche krijgsgevangenen uit Singapore aan
boord. De mannen verklaarden, dat zij
een bijzonder prettige reis hadden gehad,-
overvloedig voedsel en comfort. Geduren
de de tien dagen, die zij aan boord varf
het Nederlandsche schip hadden doorge
bracht, waren zij gemiddeld 3V2 K.G. ia
gewicht toegenomen
Het ligt in het voornemen van gene
raal Eisenhower, met de leden van zijn
officieele gevolg, op Zaterdag 6 October
a.s een bezoek aan ons land te brengen.
Hij zal met zijn gevolg door H.M de Ko
ningin worden ontvangen.
Het ligt in de bedoeling niet alleen de
residentie, maar ook de hoofdstad te be
zoeken. Nadere bijzonderheden zullen zoo
spoedig mogelijk worden bekend gemaakt.
Overzicht van de doorbraak van den Nolledijk op Walcheren.
