De Nederlandsche Bank
Klachten over vleugellamheid
Kort en bondig
Buifenlandsch
Overzicht
Nog een poging het wetsontwerp inzake het
Nood-Parlement te amendeeren
De Geldzuivering
Voor aanstaande
moeders
Het Amateurtooneel
Tweede Kamer
J. Schouten.
Ten aanhooren van volle tribunes en
van den Minister-president, van zijn mede
formateur Minister Drees alsmede van
den Minister van Binnenlandsche Zaken,
ving de a.s. fractieleider Schouten,
frisch en krachtig, als had hij niet langen
tijd in Duitsche gevangenschap verkeerd,
aan met een scherpe rede tegen de on
democratische handelwijze, waaraan dit
kabinet zich z.i. schuldig maakt, nadat mr.
DeWilde (A.R.), die toestemming vroeg
te mogen interpelleeren over den toestand
in Ned. Indië, te hooren had gekregen, dat
zulks niet kan tengevolge van het K. B.
„tijdelijke Staten-Generaal". Met bewo
genheid pleitte de
heer Schouten voor
het zich houden aan
Grondwet en wet.
Helaas, aldus de
klacht, beleven wij
in zekeren zin
voorzetting van het
vijf jaren lang door
ons als verfoeilijk
gevoelde systeem
van dictatuur en
willekeur, destijds
onder Duitsche, nu
onder Nederland-
sche leiding. Met
klem drong spr. er
op aan, dat de
Regeering zou terugkomen van den z.i.
verkeercien weg, dien zij is gaan betreden.
Eenzelfden klaagzang naar aanleiding
van voortzetting van het stelsel van wil
lekeur, alsmede van de aarzeling van de
Regeering om ons de waarachtig burger
lijke vrijheid terug te geven, zong mr. dr.
Deckers (R.K.). 7 1 verband met de toe
gepaste zuiveringrii.ethode vroeg spr. ter
loops, of het niet passend ware, den uit
gesloten Kamerleden mededeeling te ver
strekken omtrent de redenen, welke tot
het hen treffend vonnis hadden geleid en
hun voorts te geven wat men ook geen
enkelen misdadiger onthoudt: het recht op
hooger beroep. Zooals nu de zaken een
maal geloopen zijn, kunnen de gekort
wiekte Kamers aldus mr. Deckers
niets anders doen dan ten spoedigste het
optreden van een volksvertegenwoordiging
te bevorderen, die althans wel over de
grondwettelijk gewaarborgde bevoegd
heden zal beschikken. Zoo spoedig moge
lijk verkiezingen houden, gelijk de Regee
ring zelf in het vooruitzicht stelde, was
mr. Deckers aange
naam, die tenslotte
verklaarde zijn
stem aan dit w.o.
niet te zullen ont
houden.
Nadat de heer
Til anus (C.-H.),
eveneens heel wat
critiek had geuit,
(mede op de toege
paste zuiverings
procedure), zonder
echter kenbaar te
maken, dat hij zou
tegenstemmen
hij wacht 't ant
woord der regeering
af verklaarde mr. v. d. Goes v. Na-
ters (S.D.) het wetsontwerp te beschou
wen als een versterking van de democra-
-tie, '«mdat de klove, die er oudtijds tus-
sch' kiezers' en Kamers bestond, opzet-
telij erkleind wordt. Overigens bleek
deze afgevaardigde juist vijf jaar geleden
met de heeren Drees, Tilanus, Deckers en
Raoyen naar Buchenwald te zijn gezon
den. Van de daar opgedane belevenissen
blijft iets hangen, zoo zei spr. en zij wer
ken mee om tot nieuwe (breedere) groe
peeringen te komen.. Wat zijn A.R. col
lega Schouten had bepleit, noemde hij in
Etee van democratisch, reactionair. Hij
verklaarde met zijn partijgenooten de,
6choon niet volmaakte, door de Regeering
voorgeslagen oplossing, te aanvaarden.
Van zeer veel belang was spreker's plei
dooi in de richting van aansluiting van
de bevoegdheden van de tijdelijke Staten-
Generaal bij die van de voorloopige Ka
mers.
Mr. J o ek e s (V.D.)
die overigens in te
genstelling met den
A.R. Schouten aan
de zijde van de Re
geering stond, even
eens zeer zou toe
juichen. Aanblijven
van het „romp-
parlement" tot het
optreden van de
voorloopige Statcn-
generaal prees spr
aan. Waarna dr.
B i e r e m a (Lib.)
insgelijks bereid
bleek het wetsont
werp te aanvaar
den, bij wijze van nood-regeling, aange
zien handhaving der oude Kamers, aange.
Mr. Dr. L. N. Deckers
i Mr. A. M. Joekes
Interscholair Comité opgericht
Wethouder D. J. A. Geluk voorzitter
Uit de schoolactie VenrayNijmegen
waardoor de jeugd van de Middelbare scho-
1 n uit Haarlem en omgeving dichter tot
i Ikander is gekomen, heelt zich een Inter
scholair comité gevormd, dat alle belangen
in de leerlingen der verschillende middel-
1 are scholen zal behartigen. De wethouder
in Onderwijs te Haarlem, de heer D. J. A
Geluk, heeft het voorzitterschap van dit
comité aanvaard. Voorts hebben ln het be
stuur eert leerares en enkele leerlingen zit
ting genomen. Voor zoover dit mogelijk is
wordt er reeds gewerkt aan verschillende
plannen, waaromtrent thans echter nog
niets definitiefs bericht kan worden.
vuld met de „opvolgers" op de lijsten, uit
een representatief oogpunt niet bevredi
gend ware. Vóór we het laatste trammetje
konden pakken, luidde president Van
Schaik den afgetreden griffier mr. Kesper
uit, die na dit ambt voortreffelijk te heb
ben vervuld, thans Commissaris der Ko
ningin in Zuid-Holland is.
De A.R. leden der Tweede Kamer heb
ben eenige amendementen ingediend.
Eenige hebben de strekking de aanvul
ling van de beide Kamers te doen geschie
den overeenkomstig de bepalingen van de
Kieswet, met dien verstande, dat op de
candidaten volgens de lijsten dezelfde zui
vering wordt toegepast, welke ten aan
zien van de leden der Kamers reeds heeft
plaats gevonden.
Een ander amendement heeft tot strek
king in de wet op te nemen de bepaling,
dat vóór 1 April 1946 verkiezingen worden
gehouden voor de beide Kamers der Sta
ten-Generaal op de bij en kraohtens de
Grondwet voorgeschreven wijze.
Het laatste amendement tenslotte heeft
tot strekking om de tijdelijke Staten-Gene
raal de positie van grondwettige Staten-
Generaal te geven, totdat de gewone zit
ting van de voorloopige Staten-Generaal
zal zijn geopend.
De Kamer komt hedenmiddag weer
bijeen.
De grens van 10.000.
Het ministerie van financiën maakt be
kend, dat de grens van 10.000.voor
girale rekeningen opgeheven is voor het
bedrijfsleven. De grens wordt gehand
haafd voor particulieren en evenzoo voor
z.g. „eenmanszaken".
Oude postwissels onder 50.vrjj
De postwissels tot een bedrag van min
der dan 50.welke vóór 26 September
werden uitgeschreven en op of na dien
datum betaalbaar werden gesteld, zullen
in contant nieuw geld worden uitbetaald.
Ten aanzien van de overeenkomstige post
wissels van 50.en meer, blijft gelden,
dat de tegenwaarde op een geblokkeerde
rekening wordt geboekt.
Het afhalen der 100.—.
De toeloop van het publiek voor het
afhalen van nieuw geld op de geldkaart,
eventueel met aanvulling uit het spaar
bank- of girotegoed, blijkt in sommige
gevallen zoo groot te zijn, dat ernstige
vertraging in de afhandeling niet steeds
kan worden voorkomen.
Teneinde een regelmatig verloop van
den gang van zaken te waarborgen is be
paald, dat de postinrichtingen ook de vol
gende week voor deze uitbetaling geopend
zullen zijn.
De houders van een geldkaart, die deze
week het nieuwe geld niet hebben afge
haald, kunnen de volgende week op den
overeenkomstigen, voor hun letter be
paalden dag dus nog terecht.
Ook geestelijken 100.per week.
Het ministerie van financiën deelt mede,
dat tot degenen, die uit hoofde van een
zelfstandig beroep wekelijks over honderd
gulden in contanten of op vrije rekening
zullen kunnen beschikken, mede zullen
worden gerekend de bedienaren van den
openbaren eeredienst.
Veilingen.
Er is een speciale regeling gemaakt voor
deblokkeering van rekeningen van koopers
op veilingen van groente, fruit, bloembol
len en bloemen.
BINNENLAND
Uit het interneeringskamp bij Goes ont
snapten twee N. S. B.'ers. Zij gingen „liften"
maar er ontstond achterdocht tegen de
mannen die zoo kaal geknipt waren. Daar
door werden zij spoedig aangehouden.
Verschenen is een Staatsblad betreffen
de hernieuwde inwerkingtreding van voor-
loopig geschorste wettelijke maatregelen op
het gebied van den middenstand.
De Nederlandsch-Belgisehe commissie
inzake de spelling der Ned. taal zal binnen
kort haar eerste vergadering in Den Haag
houden.
In Canada zijp» een millioen paar schoe
nen aangekocht door de U.N.R.R.A. die be
stemd zijn voor Nederland en Frankrijk.
Het voorloopig partijbestuur der R. K.
Staatspartij hield een vergadering waarin de
verhouding tot de Nederlandsche Volksbe
weging werd besproken. De partijleiding
acht nauwer contact en breede samenwer
king met de andere staatkundige groepee
ringen gewenscht en noodzakelijk. De wijze
waarop de Volksbeweging zich deze dacht
te verwezenlijken bij de a.s. verkiezingen
lijkt het dag. bestuur niet aanvaardbaar.
Zoodra de Volksbeweging als partij zou gaan
optreden spreekt het vanzelf, dat het lidmaat
schap der Staatspartij met het lidmaatschap
der Volksbeweging niet meer is te vereeni
gen. In het voorloopig bestuur werden ge
kozen de heeren mr. dr. P. I. Witteman en
Prof. mr. C. Romme te Overveen.
Bij Kon. besluit, is aan generaal H.
G. Winkelman van den generalen staf, op
perbevelhebber van land- en zeemacht, eer
vol ontslag verleend, onder bijzondere dank
betuiging voor de uitnemende diensten,
door hem bewezen in buitengewoon moei
lijke omstandigheden.
In een vergadering van de communis
tische partij Nederland heeft een der spre
kers Paul de Groot, secretaris van het hoofd
bestuur, gezegd, dat de partij zich met hand
en tand zal verzetten tegen een optreden
met wapengeweld van Nederlandsche zijde
tegenover de Indonesiërs.
Aan ,,Het Vrije Volk" zijn geruchten
ter oore gekomen, dat de N. S. B.-er van
Geelkerken uit het kamp bij Amersfoort
ontsnapt zou zijn. Dit zou 14 dagen gele
den gebeurd zijn, met gebruikmaking van
een Roode Kruis-wagen.
„Trouw" verneemt, dat de Engelsche
regeering, als een gevolg van het bezoek
van Minister Logemann aan Londen, heeft
toegestaan dat de Nederlandsche soldaten,
bestemd voor de expeditionaire macht thans
weer hun opleiding in Engeland ontvangen.
De burgemeester van Tiel had behoefte
aan een hoogen hoed. Hij kreeg er een uit
Amerika!
BUITENLAND
Er is algeheele overeenstemming op
politiek gebied tusschen de Chineesche
communisten en de centrale Chineesche re
geering bereikt.
De Keulsche burgemeester Adenauer
is ontslagen omdat hij volgens de Britten
niet voldoende aandacht schonk aan den
bouw van noodwoningen voor den komen
den winter.
De benzinedistributie in Engeland
blijft bestaan. Ook is het nog niet moge
lijk de toewijzingen te vergrooten.
Na het aftreden van het kabinet-
Voulgaris heeft de leider der Grieksche li
berale partij opdracht gekregen een nieuw
kabinet te vormen.
De uitslag der parlementsverkiezingen
in Noorwegen is: Arbeiderspartij 74 (winst
4 zetels); conservatieven 26 (verlies 10);
liberalen 21 verlies 2); communisten 12
(winst 12); agrarische partij 10 (verlies 8),
Chr. Volkspartij 7 winst 5).
Bij de Britsch-Amerikaansche finan-
cieele besprekingen te Washington zou een
voorloopige overeenstemming zijn bereikt
over een Amerikaansch crediet aan Enge
land ter grootte van 5 milliard dollar.
In China zijn niet minder dan twee
millioen oorlogsweezen.
De vloot der V. St. zal in vredestijd
37 vliegtuigmoederschepen en 18 slagsche
pen omvatten. Zij zal in een Atlantisch en
een Pacific-gedeelte worden gesplitst. Er
zullen 11.680 marine-vliegtuigen in dienst
worden gehouden.
Bij verkiezingen te Boedapest heeft de
grondbezitterspartij, volkomen in strijd met
de verwachtingen, 54 der stemmen op zich
vereenigt. De socialisten en communisten
kregen slechts 45 der stemmen, hoewel
zij op oongeveer 65 gerekend hadden (Un.
Press).
Bij koninklijk besluit is de tijdens de
bezetting op zijde geschoven bankwet,
welke tot grondslag strekt voor de Ne
derlandsche Bank, in eere hersteld. De
regelingen uit den bezettingstijd, die een
uitgesproken nationaal-socialistisch ka
rakter droegen, zijn ingetrokken.
Verder zijn eenige andere nadere voor
zieningen getroffen die een gevolg zijn
van de gegroeide verhoudingen of door
de heerschende omstandigheden worden
geëischt.
De voornaamste bepalingen zijn:
De minister van financiën kan, ter co
ördinatie van de monetaire en financieele
politiek van regeering en Nederlandsche
bank, de daartoe noodzakelijke aanwijzin
gen geven, welke de directie der bank ge
houden is op te volgen.
In de tweede plaats wordt een bankraad
ingesteld, bestaande uit den koninklijken
commissaris der bank als voorzitter en
acht door den minister van financiën te
benoemen leden uit bedrijfsleven en we
tenschap. Deze raad dient den minister
van voorlichting omtrent 's lands alge-
meene economische en financieele ont
wikkeling en omtrent het door de bank
gevoerde beleid.
Vervolgens is de benoeming van direc
teuren der bank in den vervolge gebonden
aan een goedkeuring van den minister
van financiën.
Zooals bekend is werden voorheen reeds
de president en de secretaris der bank
door de kroon benoemd.
Tenslotte zal de minister vaal finan
ciën een commissie benoemen, welke
zal adviseeren inzake de versterking
van het gemeenschapselement in het
statuut der bank, ter bereiking van
den overgang van de bank van parti
culieren in publiekrechtelijken of semi-
publiekrechtelijken eigendom. Omtrent
de definitieve positie van de Neder
landsche Bank zal uiteraard in laat
ste instantie mede door de Staten-
Generaal moeten worden beslist.
De president en de secretaris, die tij
dens de bezetting zijn ontslagen, worden
geacht met ingang van 7 Mei 1945, weder
in functie te zijn getreden. De eerstge
noemde, mr. Trip, die den wensch heeft
te kennen gegeven zijn functie neer te
leggen, heeft zich desgevraagd verklaard
zijn ambt te blijven bekleeden, tot de
regeering het tijdstip gekomen acht om
aan zijn verzoek te voldoen.
De huidige textielpositie laat thans toe,
dat aanstaande moeders bij de distributie
diensten een aanvraag indienen voor het
verkrijgen van een babypakket Het baby
pakket is samengesteld uit 6 luiers en 500
gram breigarens. Bij de aanvraag dient
een doktersattest te worden overlegd,
waaruit blijkt, dat de baby binnen 3 maan
den verwacht wordt.
De aanstaande moeders ontvangen ge
lijktijdig met de vergunning voor het ba
bypakket van den distributiedienst 50
punten, waarmede zij bij den handel be
reidverklaringen kunnen verzamelen voor
het verkrijgen van babykleertjes.
Aanstaande moeders kunnen behalve
voor bovengenoemde artikelen, aanvragen
indienen voor aanvulling tot 2 camisoles
en 3 directoires, terwijl voor de te ver
wachten baby 1 matrasje, 1 kussentje, 1
dekentje en 2 onderleggers kunnen wor
den aangevraagd.
IJDE diep de Londensche wonde in hef
-*• wereldoptimisme is, bewijzen de vele
beschouwingen, gewijd aan de mislukte
besprekingen tusschen de ministers van
buitenlanösche zaken, der vijf groote mo
gendheden. De geheimzinnigheid tot nu
toe betracht bij de besprekingen tusschen
de kopstukken, en vóór Londen alleen
verantwoord omdat er een vijand te be
strijden was, heeft de wereld wekenlang
doen gissen naar wat door enkele men-
schen beraadslaagd werd over het lot van
millioenen. En nu wordt in de verdedi
gingsredevoeringen der groote drie voor
eigen huis slechts dat bekend wat zij ter
rechtvaardiging van het door hen inge
nomen standpunt meenen te mogen los
laten orationes pro domo. Deze verkla
ringen-achteraf hebben althans ten ge
volge, dat we tenminste iets meer te we
ten komen. Ze maken duidelijk dat er in
den oorlog tegen Duitschland voor de
groote mogendheden maar één binding
was: de zelfverdediging. Iets meer en iets
anders is er niet geweest. Bij dezen strijd
om behoud van het eigen land heeft tus
schen de Sovjet-Unie, Engeland en de
Ver. Staten de krachtigste overeenstem
ming bestaan toen Berlijn zijn grootste
militaire successen behaalde. Daarna moet
er al een zekere verwijdering zijn geko
men, omdat er slechts één gemeenschap
pelijk doel was: de vernietiging van Hitier
en zijn kliek, maar geen gemeenschappe
lijk ideaal voor den tijd na het terneer
slaan van het nat. socialisme. Dit ontbre
ken van eenheid in zienswijze wreekt
zich nu het doel bereikt is en de
dwingende noodzaak van éénheid in han
delen is verdwenen. Er zijn nu weer groo
te mogendheden, die in nog maar zeer los
verband iets met elkaar te maken hebben.
En overeenstemming over het vredes
werk is er niet. Zoo kon men bij de be
sprekingen der drie grooten b.v. geen
verwezenlijking van democratische begin
selen ontdekken.
In Londen wilden Bevin en Byrnes de
kleinere staten eenig recht van spreken
geven, maar de Sovjet-Unie heeft zich
daartegen furieus verzet. Nog steeds blijkt,
dat achterdocht alle samenwerking on
mogelijk maakt. Londen is niet zonder
goede resultaten geëindigd, omdat Molo-
tof of Byrnes of Bevin of Bidault of
Wang gefaald hebben. Zij zullen stuk voor
stuk hun best hebben gedaan, maar bij
één of meerderen van hen heerschte wan
trouwen tegenover de anderen en dat
maakte het vredeswerk onmogelijk. Het
wantrouwen moet verdwijnen en dan:
moeten er normen gevonden worden vol
gens welke allen zullen willen werken.
Nu heeft men blijkbaar gedacht, dat
een paar handige ministers wel een op
lossing zouden kunnen vinden. Het on
derlinge wantrouwen bleek echter veel
sterker te zijn dan elke diplomatieke be
kwaamheid. En nu zitten we met de mis
lukking. De gevolgen ervan zijn merkbaar,
in zeer pijnlijke mate reeds voor Oosten
rijk, waar de Russen op eigen houtje een:
beslissing willen nemen ten koste van een
zwaar getroffen staat. Op deze wijze wordt
het vredeswerk met den dag moeilijker.
Dat is geen reden tot pessimisme, maar
het spoort wel aan de werkelijkheid te
zien, dat den vrede winnen uiterst zwaar
is. Tot heden zijn er in de wereldgeschie
denis reeds zooveel mislukte vredes ge
weest. dat er geen dergelijke meer be
hoeft bij te komen.
De Eereraad voor Tooneel heeft het"
standpunt ingenomen dat aan het amateur
tooneel strengere maatstaven moeten wor
den aangelegd dan aan het beroepstooneel.
Amateurgezelschappen die na de instel
ling van de Kultuurkamer zich gemeld en'
doorgespeeld hebben mogen tot 1 Septem
ber 1947 niet optreden, noch in besloten
kring, noch in het openbaar. Alle andere
amateurtooneelgezelschappen die in be
sloten kring of in het openbaar een voor
stelling willen geven moeten tot 1 Sep
tember 1947 vergunning vragen aan de
N. A. T. U., die deze verleent onder voor
waarden.
De Eereraad behoudt zich het recht voor
strengere maatregelen te nemen tegen
vereenigingen die meer verweten kan
worden dan zich alleen aangemeld te heb
ben bij de Kultuurkamer.
BURGERLIJKE STAND.
Bevallen: 6 Oct.: A. van EgmondPhi-
lippo, .d. 8 Oct.: C. OpperveldRos, z.
9 Oct. C. BlokkerRuijzenaars, z. G. T,
H. de Bruinvan Kampen, d.
Overleden: 5 Oct.: E. Bob—van Does
burg, 39 j„ Hyacintenlaan. 6 Oct. F. D.,
23 d., z. van W. F. J. Hollmann, Jel-
gersmastraat. J. P. Douglas, 77 j., N,
Kerksplein. H. J., 16 d., z. van J. Brunt,
Oosterstraat. 7 Oct.: A. van DijkSchor-
tinghuis, 81 j., Kleverparkweg. T. Kroon,
69 j., Pretoriaplein. A. Rings—van der
Werf, 42 j., Vondelweg. J. M. E. C. Faase,
16 j., Parklaan. 8 Oct.: H., 1 m.. z. van C.
Kelderman, Bilderdijkstraat. M. C. Ever-
se, 22 j., Hazepaterslaan. 9 Oct.: J. Loos,
52 j., Hazepaterslaan.
Ondertrouwd: 9 Oct.: P. G. van Deldeü
en H. S. Hopman.
Gehuwd: 9 Oct.: P. B. Bijman en M. C.
Lucas. A. H. Hagedoorn en P. H. Bos. G.
J. Balkenstein en H. P. B. Augustijn. L. A,
J. Bonvivere en H. Schuijff. A. B. Bloe
men en A. P. ter Horst.
AGENDA WOENSDAG 1# OCTOBER
O. R. G.-Centrum, Westerhoutpark: Chris
tendom cn maatsch. vragen. 20 uur. Rem
brandt Theater: De lamp blijft branden, 14.30,
16 45, 10.15 en 21.30 uur. Cinema I'alace: Het
Geluksnummer: 14. 16.15, 18.45 en 21 uur,
I,uxor: Orkaan, 14, 16.15. 16.45 en 21 uur.
Frans Hals: Pépé le Moko, 14, 16.30, 19 en
21 .lï uur. i
