West-Borneo door Australiërs bezet
Hollandsche bollen in Albion
Een werk van barmhartighe'd hervat
INDIE-GANGERS!
„Oranje" en
„N.-Amsterdam"
binnenkort uit Indië terug
Gifhandel
Een nieuwe actie tegen
zwarte handelaars
„Meer en Bosch" bergt
reeds weer 150 patiënten
O.O.M
Sanatorium te Bloemendaal
ontvangt zijn eerste patiënten
Geen conflict in het
Visscherijbedrijf
Hoe verward de toestand op Java is en
hoe weinig eenheid er oncler de nationalis
ten is, blijkt uit een mededeeling van uit
Sema-rang in Batavia teruggekeerde Rapwi-
vertegenwoordigers, die vertelden dat zij
daar besprekingen hadden gevoerd met In
donesische leiders. Toen de vergadering for
meel gearrangeerd was, kwamen niet min
der dan 50 personen opdagen, die verklaar
den, dat zij allen leiders en ten nauwste
bij de republiek betrokken waren.
In Semarang en Bandoeng is het momen
teel rustig. De situatie te Cheribon op W.
Java is slecht. De landingen te Soerabaja
zijn uitgesteld tot 25 Oct. W. Borneo is op
16 Oct. door een Australische macht bezet,
die er .de Ned. Indische wetgeving heeft
her-ingevoerd. Met de Australiërs kwamen
vertegenwoordigers van de Nica en een
contingent gekleurde Nederlandsche troe
pen onder Nederlandsche officieren. Op den
weg naar Pontianak waren door de bevol
king eerebogen aangebracht. Tijdens de Ja-
pansche terreurperiode waren 2000 bur
gers vermoord. De leden van de plaatse
lijke zelfstandigheidsbeweging hadden den
dag voor de aankomst der Geallieerde troe
pen een vreedzame demonstratie gehouden
tegen terugkeer van het Nederlandsche
bewind.
Soekarno is in Batavia teruggekeerd en
heeft gezegd, erin geslaagd te zijn op W.
Java het extremisme te beteugelen. Een
Daily Telegraph-corr. meldt, dat er op Java
informeele besprekingen zijn gehouden tus-
schen de leden van de Indonesische regee
ring en een gezelschap juist uit Nederland
aangekomen advocaten. De besprekingen
zouden nog geen resultaten hebben opgele
verd doch in ieder geval hebben bijgedra
gen verbetering van de algemeene
Bitt v
De Indonesische republiek zou van plan
zijn binnenkort haar eigen geld te gaan
drukken.
Tot concessies geneigd?
De A.N.P.-Aneta corr. Robert Kiek meldt:
Er bestaat een toenemende neiging on
der de „republikeinen" om wat betreft de
oplossing van de huidige impasse in be
spreking te treden, bij voorkeur met een
internationaal lichaam, het zij dat de .In
donesische republiek in dit lichaam verte
genwoordigd is of niet maar ,,zoo noo-
dig direct met de betrokken partijen of
Naar alle waarschijnlijkheid zal tegen
het einde der volgende maand het Neder
landsche m.s. „Oranje" in ons land aanko
men met een groot aantal zieke repatriee-
renden uit Ned. Oost-Indië.
In den loop van December is de „Nieuw
Amsterdam" in Nederland te verwachten
met weduwen en weezen aan boord.
Reeds worden zoowel te Rotterdam als
te Amsterdam de noodige maatregelen ge
troffen om een goede ontvangst te waar
borgen. Voor de eerste ontvangst zal in
de hoofdstad het Victoria-hotel worden in
gericht. Te Rotterdam staat het hotel At
lanta ter beschikking.
Elisabeth Everts
Een jonge pianiste trad Zondagnamiddag
in de tuinzaal van het Gem. Concertgebouw
te Haarlem op, en begon met Bach's Partita
in C mineur. Een aantal consequent volge
houden nancueeringen in de Sinfonia moch
ten nog ongewenscht schijnen; al spoedig be_
merkten we dat hier een klaviertalent speel
de. De absolute zekerheid en de duidelijk
heid der stemvoeringen, ook in het zeer las
tige Capriccio troffen. Bij Schumann's Da-
vidsbündlertanze groeide de waardeering tot
bewondering. Florestan en Eusebius, de twee
gefingeerde namen, waarmede Schumann de
onstuimige en de poëtisch-droomende zijden
zijner natuur aanduidde, stonden als levend
voor ons. Welk een temperament, welk een
poëzie in deze voordracht en welk een feil-
looze techniek; welk een rythme, welk een
prachtig pedaalgebruik! Dit was spel van
den eersten rang. De verdere vertolkingen
van Elisabeth Everts bevestigden dit: een
Elegie en een Etude van S. Bortkiewicz,
waarvan de eerste een versmelting van List'z
Goncertetude in des met Rachmaninoff's stijl
gelijkt, vervolgens de iets te breed uitgeme
ten Etude op 25 no. 7 van Chopin en diens
eerste Ballade, die werkelijk fascineerend
klonk. Dat was voortreffelijk, meer nog: dat
was geweldig en grootsch.
Het spel dezer raspianiste is geen schoone
toekomstbelofte meer: de vervulling is er
reeds in allen deele. Mogen velen er van
genieten! K. de Jong.
Stalins gezondheid
Van de zijde der Sovjet-ambassade te
Londen is verklaard, „dat de gezondheids
toestand van maarschalk Stalin uitstekend
is. De maarschalk neemt slechts rust."
Deze verklaring werd afgelegd naar aan
leiding van de vele geruchten, dat Stalin
dood. stervende of zeer ziek zou zijn.
Radio Moskou heeft het bericht gede
menteerd, dat Sowjet-troepen grootscheep-
sche manoeuvres zouden uitvoeren langs de
Boelgaarsch-Turksche grens.
UITBREIDING VAN ONS
DAGELIIKSCH MENU
Wij eten niet alleen béter, maar wij
krijgen ook wat meer afwisseling. De
huisvrouwen kunnen weer, als vroeger,
den maaltijd laten beginnen met een
krachtig bord goede soep. De firma
Honig, wier vermicellifabriek nu weer
•volop draait, begint met de aflevering
yan haar reeds jarenlang bekende ver-
Tnicellisoep, die niet alleen vermicelli
bevat, maar letterlijk alles, wat ver
der voor een smakelijk bord soep noodig
is. Nu de slager nog maar sporadisch
,,soepbeenen" kan leveren, zijn het wéér
de Honig's Fabrieken, die uitkomst
torengen
Adv.
partij". Aldus kan de huidige gemoedsge-
stelcfcheid in de leidende kringen der Indo
nesische „republikeinen" het best worden
samengevat.
Deze stemming valt bijzonder op onder
de meer prominente leden van het „Werk
comité" van het „Centraal Nationaal Co
mité" Zoo dit comité eenige tendenz heeft,
dan is het minder extremistisch dan het
Kabinet.
Enkele „republikeinsche" kringen zijn de
meening toegedaan, dat indien Soekarno
zou beseffen, dat hij op dit oogenblik voor
de partij niet langer een creditpost is. hij
voldoende vaderlander zou zijn om zich
vrijwillig terug te trekken. Öp mijn vraag
of deze kwestie hem al was voorgelegd, werd
mij ten antwoord gegeven: „Niet officieel".
Bovenstaande uiteenzetting geeft uiter
aard een zeer vereenvoudigd beeld, nade-
maal er een groot aantal stroomingen en
onderstroomingen bestaan binnen het „re
publikeinsche kabinet", de „regeering" en
de partij.
Maar men kan niet ontkomen aan den
indruk, dat onbaatzuchtige nationalisten
meer en meer verlangen naar een spoedige
oplossing. Zij zouden wellicht zelfs zoo ver
gaan, dat zij den republikeinschen regee-
ringsvorm vaarwel zouden zeggen, wanneer
aan hun eischen om zelfbestuur tegemoet
gekomen zou worden.
„Het Vrije Volk" meldt: De regeering be
reidt op het oogenblik een forsche cam
pagne voor, die waarschijnlijk over een dag
of veertien effectief zal worden en die be
doelt, den zwarten handel den kop in te
drukken. Het is, nu de geldzuivering achter
den rug is, de regeering thans ernst en de
vooruitzichten van de zwarte handelaren
zijn niet bijster rooskleurig. Aan de uitwer
king van de campagne wordt dezer dagen de
laatste hand gelegd. Men beoogt de uitdruk
king „zwarte handel" te laten verdwijnen.
In hét vervolg zal niet meer gesproken wor
den van zwarten handel, maar van gifhandel.
Ieder, die met het schoone geld vuile dingen
doet, maakt zich schuldig aan gifhandel.
FAILLISSEMENT.
De Haarlemsche Rechtbank heeft in
staat van faillissement verklaard: Frede-
rik van Yperen, grossier in rookartikelen,
wonende te Haarlem, Lorentzkade 198,
handelende onder den naam Handels
onderneming ,,Ypho". Curator Mr. A.
Beets te Haarlem. Rechter-Commissaris
in bovengenoemd faillissement Mr. J. H.
H. Hülsmann te Haarlem.
Dinsdagmiddag werd in de kapel „Irene"
van „Meer en Bosch" te Heemstede de her
vatting van het werk der Chr. Ver. voor de
verpleging van lijders aan vallende ziekten
met een feestelijke bijeenkomst gevierd. Ver
schillende autoriteiten waaronder de Com
missaris der Koningin dr. J. E. baron de Vos
van Steenwijk, Jhr. J. P. W. van Doorn,
burgemeester van Heemstede en talrijke ver
tegenwoordigers van kerken en instellingen
warén hierbij aanwezig.
De voorzitter, de heer H. J. Voors consta
teerde tot zijn vreugde, dat het bestuur weer
meester was op eigen terrein en dat dus het
alom bekende medische zendingswerk door
de vereeniging kon worden hervat. Ds. J. C.
van Dijk uit Bloemendaal, oud-voorzitter,
belichtte hierna de nauwe verbondenheid
van het vereenigingswerk met het Christe
lijke barmhartigheidsstreven. In trouw aan
het Evangelie hebben wij onzen plicht ge
daan en moesten wij onzen plicht doen zoo
lang dit maar mogelijk was, zeide spr.
De directeur-geneesheer, Dr. B. C. Lede-
boer gaf hierna een getrouw verslag van de
gebeurtenissen in de laatste 3 jaar. Spr.
memoreerde dat volgens een internationale
enquête in 1939 over de zorg voor epileptici
Nederland en de Chr. Ver. voor de verple
ging van lijders aan vallende ziekte boven
aan stond. In ons land lette ieder op de
reactie, die de greep van N.S.B.-functiona
rissen naar de leiding dezer inrichting zou
veroorzaken. Na veel strijd moest het bestuur
dit bolwerk van nationale vrijheidszin
prijsgeven, waarna alle medewerkers
ontslag namen. De weigering, de zorg
voor epileptici over te laten aan bovendien
ondeskundige nazi-ideologen was van princi
pieel belang. Toegeven ware verraad ge
weest aan de Christelijke Charitas. Voor de
patiënten, die geëvacueerd werden werkte
voortaan een nazorgdienst. Dr. Ledeboer
rekende in de toekomst op veler hulp om
de groote toekomstplannen den bouw van
een moderne kliniek nieuwe gebouwen te
Heemstede, meer consultatie-bureaux te
verwezenlijken. Helaas heeft men de plan
nen voor het stichten van een kliniek op den
hoek Hazepaterslaan-Dreef te Haarlem, wel
ke vlak vóór het uitbreken van den oorlog
voltooid waren, moeten laten varen.
Jhr. J. P. W. van Doorn achtte zich ge-
lukig dat Heemstede de zetel der vereeni-
Zwarte straathandelaren
In Amsterdam wordt thans streng op
getreden tegen zwarte straathandelaars
die tabak, vloei en sigaretten verhande
len. Bij betrapping worden zij in hech
tenis gezet en binnen 4 dagen komen zij
voor den economischen rechter. Deze
legde gevangenisstraffen op varieerende
van 14 dagen tot 2 maanden. Alle veroor
deelden werden direct gevangen genomen.
Gezondheidstoestand
Prins Bernhard
De gezondheidstoestand van Prins Bernhard,
die lijdende was aan longontsteking, is thans
zeer bevredigend.
Z. K. H. zal nog eenige dagen zijn kamers
moeten houden.
ging was. Hij zegde ook voor 8e toekomst zijn
volle medewerking toe. Ds. A. C. van Uchelen
gewaagde van de wederzijdsche hulp tusschen
de Vereen, en den Ned. Bond v. Diaconessen-
huizen. Ds. G. A. Barger te Heemstede ge
tuigde van het medeleven der Ned. Herv.
Synode. Dr. Barnhoorn, vertegenwoordiger
van Medisch Contact wees op het belang van
de door de Chr. Ver. aangenomen houding
tegenover den bezetter voor het illegale art-
senverzet. Nog andere sprekers herinnerden
aan de Macht van het Kleine; vele kleine
gaven hebben toch samen dit groote werk tot
stand gebracht.
De voorzitter eindigde met te zeggen dat
het bestuur thans vol vertrouwen aan den
slag ging en geen moeite zou vreezen. Men
hoopt vóór den winter nog 400 patiënten
er zijn er nu reeds 150 in de inrichting te
hebben opgenomen. Voor dezen arbeid en
voor de uitbreidingen in de toekomst is veel
gelCT noodig, waartoe spr. een beroep om
steun deed op particulieren en overheid.
Na afloop dezer bijeenkomst werd nog een
receptie gehouden.
Verzekert U tegen
PERSOONLIJKE ONGEVALLEN
door MOLEST
bij de Afdeeling C der
Laan Copes van Cattenburch 2
's-Gravenhage
RESERVE RUIM ƒ600.000
Reeds bestaande verzekeringen
kunnen gecontinueerd worden
Adv.
Opera-concert.
We hebben Zondagavond in de Gem. Ccn-
certzaal te Haarlem een viertal vocale so
listen van de Amsterdamsche Opera zoowel
in solo-voordrachten als in duetten en ter
zetten gehoord. In 't algemeen kunnen al
die uit hun verband genomen fragmenten,
zonder enscèneering, orkest en costumee-
ring en bovendien een tekstboekje, dat den
inhoud zou kunnen verduidelijken, slechts
gedeeltelijke voldoening schenken. Het tér-
zet uit Aida was dan ook ongenietbaar, te
meer door de geluidsexpansies. Bij de vol
gende nummers schenen de solisten en
duettisten meer rekening met de acoustiek
te houden. De baryton Gerard Holthaus, die
i. p. v. Theo Bayle optrad verrukte door zijn
radde voordracht van Rossini's beroemde
Figaro-cavatine; hij deed daarmee voor geen
Italiaan onder. Ruth Horna is een krach
tige sopraan, van wie ik slechts het vooral
in de hoogte sterke vibrato minder zou
wenschen; Jeanne v. d. Rosière heeft een
mooi getimbreerde altstem van grooten om
vang, in alle registers welluidend; Henk
Noort bezit een mooi tenorgeluid. Holt
haus' tongvaardigheid noemde ik reeds; zijn
stemkwaliteiten zijn ook uitstekend. Frag
menten uit werken van Verdi, Rossini, We
ber, St. Saëns, Puccini, Beethoven. Mozart,
e.a. werden voorgedragen, alle uitstekend
begeleid door den pianist Joan Giesen, die
terecht in de bijvalsbetuigingen deelde.
K. de Jong.
I
Wanneer men door den hoofdingang het
enorme terrein van het Provinciaal Zie
kenhuis betreedt, ziet men aan den rech
terkant een bordje met een rood kruisje
en het opschrift Noodziekenhuis er op.
Loopt men een minuut of tien in de aan
geduide richting dan ziet men voor zich
een groot gebouw met het bekende teeken
er op. Dit is het z.g. Nieuwe Gesticht, een
zeer groot gebouw met een torentje in het
midden. De rechtervleugel van dit gebouw
is door het bestuur van het Ziekenhuis
ter beschikking gesteld van het hoofdbe
stuur van het Nederl. Roode Kruis om
daarin een sanatorium voor t.b.c.-patiën
ten in te richten. Ook de Haarlemsche
afdeeling van het Roode Kruis heeft haar
medewerking verleend.
De geneesheer-directeur der inrichting,
dr. J. Muller, was, toen wij hem dezer
dagen in de te midden van een schit
terende omgeving gelegen inrichting be
zochten, gaarne bereid, ons iets daarover
te vertellen. Het nieuwe sanatorium, zoo
vertelde hij ons, is feitelijk een voortzet
ting van het illegale ziekenhuis te Hoofd
dorp, waarvan dr. W. de Ruijter, chirurg
te Haarlem, het hoofd was. Het hoofdbe
stuur van het Roode Kruis nu heeft dr.
De Ruijter opgedragen, het sanatorium in
het bovengenoemde gebouw in te richten.
Dr. de Ruijter heeft toen een werkcomité
om zich heen verzameld en het is dit
werk-comité inderdaad gelukt, het ge
bouw in enkele maanden tijds in te rich
ten. De verbouwing was in handen van
ir. J. C. Schreuder, hoofd van den techni-
schen dienst van het Nederl. Roode Kruis.
Zoowel mannen als vrouwen en kinde
ren zullen in het sanatorium worden op
genomen. Eerst komen echter de repa-
trieerenden aan de beurt. Daarvan zijn
Wij lezen in- de „Yorkshire Post":
„Voor het eerst sedert het uitbreken van
den oorlog zullen er binnenkort Holland
sche bloembollen in de winkels van de
Britsche eilanden te koop zijn. Twee zaken
in Leeds hebben hun voorraden reeds ge
kregen, maar de havenstakingen belemme
ren verderen aanvoer.
Ten gevolge van de beperkende bepalin
gen ten aanzien van de verbouwing zijn de
voorraden der Engelsche kweekers zeer ge
ring. De Hollandsche bollen, die alle van
goede kwaliteit zijn, kosten de helft of
minder dan de helft van de Engel
sche soorten. Engelsche narcissen kos
ten 12 1/2 shilling tot 15 shilling per
dozijn. Hollandsche narcissen van deze-
Van hyaeintenbollen, die nagenoeg van de
Engelsche markt zijn verdwenen, is de prijs,
bij gelijke kwaliteit, voor de Engelsche en
de Hollandsche soort resp. 3 1/2 shilling en
ruim 1 shilling per stuk; van een bepaalde
variëteit tulpen resp. 8 shilling en nog geen
6 shilling per dozijn; van crocussen resp.
7 shilling en 2 shilling per dozijn.
De Hollandsche bollenkweeker heeft op
zijn Engelschen collega het voordeel, dat
hij vrij zijn catalogussen kan laten drukken,
terwijl daarvoor In Engeland aan de hand
van de papiervoorschriften belasting moet
worden betaald. Men zou dit voordeel mis
schien unfair kunnen noemen, maar aan
den anderen kant werden de catalogussen
gebruikt om den internationalen handel te
herstellen.
Men heeft gezegd dat de Hollandsche bol-
lenkweekers vastbesloten een poging doen,
hun markt in Engeland te heroveren. Dit
Jaar zal echter de invoer van bloembollen
de 5000 ton. met een totale waarde van
750.000 pond sterling, niet te boven gaan."
Zooais gemeld, zijn de trawlers, die
tengevolge van de staking een tijdlang
werkeloos in de Visschershaven hadden
gelegen, de vorige week successievelijk
naar zee gegaan, echter op voorwaarde,
dat als de booten weer binnen waren, een
bevredigende oplossing voor de oorzaak
van het conflict gevonden moest worden,
voor deze opnieuw gingen varen.
Het heeft er thans allen schijn van,
dat deze bevredigende oplossing gevonden
is en wel tijdens eenige in Den Haag ge
houden besprekingen. Zoodanige toezeg
gingen werden gedaan, dat als vaststaand
mag worden aangenomen, dat het conflict
thans voorgoed van de baan is.
juist deze week de eerste zestig aange
komen; over ongeveer drie weken komt
de volgende afdeeling klaar en kunnen
weer zestig worden opgenomen en daarna
hoopt men elke week zestig te kunnen
plaatsen, tot de 300 bedden, waarover men
de beschikking heeft, bezet zijn. Dr. Mul»
Ier hoopte, in November geheel klaar te
komen. De inrichting zal dan officieel ge
opend worden.
Bij onzen rondgang door het kolossale
gebouw bleek, dat dr. Muller, toen hij zei-
de, dat aan de inrichting niets gespaard
wordt, niets te veel gezegd had. Alhoewel
er nog overal gewerkt wordt, was er al
zooveel gereed, dat men de overtuiging
krijgt, dat hier een modern en uitstekend
geoutilleerd sanatorium in wording is,
een inrichting waar onze jongens, die
door ondervoeding en slechte behandeling
ziek uit Duitschland terug zijn gekomen,
de eerste schrede kunnen doen op den
weg naar beterschap om dan na hun kuur-
tijd als gezonde menschen aan de maat
schappij teruggegeven te kunnen worden.
De ten Westen gelegen duinrug vormt een
prachtige beschutting tegen den zeewind
en de bouw is zoodanig, dat alle zalen
volop zon hebben. En voor de loopende
patiënten is er een schitterende gelegen
heid om te wandelen.
Burgerlijke Stand
HAARLEM 23 October 1945
BEVALLEN: 22 Oct., A. P. Wijfjes—.van
Heumen, d.; 23 Oct., A. M. BakkerKamp, z.
OVERLEDEN: 20 Oct., H. de Lugt—Hen
driks, 65 j.. Kenaupark; G. A. de Ridder, 70
j., Hyacintenlaan; O. Bargmann, 56 j., Gast-
huisvest; W. Dekkersvan Moorselaar, 60 j.,
Timorstraat; B. J. 7 j., d. van E. Vlugt. Am-
sterdamschevaart; G. Vallenduuk, 62 j„ Gast-
huisvest; 21 Oct., J. Schermerhorn, 78 j., Am-
sterdamschevaart; J. Hulst, 63 j., Berken
rodestraat; H. E. Heuermann, 25 j.. Smede-
straat; J., 3 m., z. van J. F. A. van Leeuwen,
Schneevoogtstraat; 22 Oct.. H. C.. 11 m., z.
van J. H. Meijer. Groot Heiligland; I. N. A.,
7 j., d. van A. van Leeuwen, Groot Heilig
land; IJ. E. de Jong, 77 j., Doelstraat.
ONDERTROUWD: 23 Oct., G. Grouwstra en
P. H. Bouwens; P. van Zoest en C. -Zand
bergen; J. Telder en T. Bruin; D. van Wijnen
en A. J. E. Sminia; R. J. Wijkhuizen en F.
Baars; J. Dijkstra en G. van Dijk; W. Zaba-
lotnük en H. Keeman; H. J. Cornet en J. J.
Blankenstein.
GEHUWD: 23 Oct., G. J. Bervoets en A. M.
Lindner; J. Broere en T. A. Berends; J. J.
Slagter en F. B. J. Roos.
AGENDA VAN WOENSDAG 24 OCTOBER
Stadsschouwburg: Leerlingenuitvoering,
mej. A. Bonarius „Goud SprookjesToover-
lied", 14 uur. „Nieuw Leven", Om 10.000 dol
lar, 20 uur. Gcm. Concertzaal: Lezing over
Rusland, 20 uur. Tuinzaal: Piet Pynenborg,
piano, 20 uur. Westerhoutpark 1 A: Woens
dagavond samenk., 20 uur. Rembrandt; Thea
ter: Verdeel en Heersch, 14.30, 16.45, 19,15 en
21.30 uur. Cinema Palace: Jeugd Idylle, 14,
16.45, 18.45 en 2>1 uur. Luxof; Millioenen-
erfenis, 14, 16.15, 18.45 en 21 uur. Frans Hals:
I married a witch, 14, 16.30, 19 en 21.15 uur.
Moviac Theater. 19.30 en 21.30 uur.
DONDERDAG 25 OCTOBER
Baptiste Kerk: Lezing van mevr. Giesen,
H. K. B.: Jehova's Getuigen, Lezing, 19.30
uur. Stadsschouwburg: „Daar zit schot in",
20 uur. Gem. Concertzaal: Beethoven Cyclus.
20 uur. Hotel De Leeuwerik: Texelfilm. 20
uur. Bioscopen en Moviac Theater als
Woensdag.
