Batavia gespannen maar rustig
Regeering
kan geen nadere beschouwingen houden
Van Mook gaf inlichtingen
over de bespreking
De repatrieering
uit Ned. Indië
Geallieerd accoord
inzake Duitschland?
Havenstaking geëindigd
Effecten-Registratie
Voorbereidingen
voorloopig gestaakt
Koningin
deze week terug?
Nationalisatie
Ned. Bank
Commissie van Advies benoemd
Het Handvest
Christiansen
Hel woord is aan.,..
Een noodkreet
der slagers
Verhooging van den
vleeschprijs is noodzakelijk
De Radio geeft vanavond:
600 Jaargang: No. 18171 I I I Maandag 5 November 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 f"™ 1 SiF T" 1 jfg Cjf 1 M gg' I g f Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. J M Abonnementen: p week 31 ct.
Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Te!.: Redactie 10600 Expeditie 14825.
De regceringsvoorlichtingsdienst heeft
het volgende bekend gemaakt: De Regee
ring heeft van den luit.-gouv.-generaal dr.
H. J. van Mook de gevraagde inlichtingen
ontvangen omtrent een bespreking met
nationalistische vertegenwoordigers, waar
bij ook ir. Soekarno aanwezig was. Het
antwoord licht toe onder welke omstan
digheden en op welke motieven de luit.-
gouv.-generaal gemeend heeft tegen de
aanwezigheid van Soekarno bij deze oriën-
teerende bespreking geen bezwaar te moe
ten maken. De Regeering acht het niet in
*s lands belang thans in nadere beschou
wingen hieromtrent te treden. In het af
wijzend standpunt ten opzichte van over
leg met Soekarno is ook bij den luit.-gouv.-
generaal geen wijziging gekomen."
In republikeinsche kringen te Batavia
vindt men deze verklaring zeer verwar
rend. Men is daar van meening „dat de
positie van de Nederlanders er niet ge
makkelijker op zal worden. De verklaring
vermag echter niet de geringste invloed
op het republikeinsche standpunt uit te
oefenen. Het is de republikeinen onver
schillig met wie zij besprekingen voeren,
zoolang de onafhankelijkheidsrechten door
de tegenpartij maar erkend worden. Zij
ontkenden echter ten stelligste dat Van
Mook Soekarno op de eerste bijeenkomst
zou hebben medegedeeld, dat hij voor de
Hollanders onaanvaardbaar was."
Scherpe critiek
„Of de Nederlandsche regeering wordt
traag, of zij wenscht het geheele Indonesi
sche conflict met de wapenen te beslis
sen" schrijft de speciale correspondent
van de Times uit Batavia. In een commen
taar op de verklaring uit Den Haag dat
dr. Van Mook tegen den wensch en de
instructies van de Nederlandsche regeering
besprekingen met Soekarno gevoerd heeft,
schrijft de correspondent: „Het had de uit
werking van een bomontploffing in Bata
via en het wordt uitgelegd als een dub
bele desavoueering: van Van Mook en van
de meer liberale politiek die hij vertegen
woordigt. De herhaalde openbare terecht
wijzingen die hij uit Den Haag heeft ge
had zouden een minder geduldig man al
onmiddellijk hebben doen aftreden. Zijn
positie is bijna onmogelijk gemaakt. „De
meest welwiilende uitlegging van de ver-
Naar aanleiding van de van verschillen
de zijden tot het departement van over-
zeesche gebiedsdeelen gerichte vragen
omtrent mogelijke repatrieering van Ne
derlandsche ex-krijgsgevangenen en ge-
interneerden in Ned.-Indië en elders in
het Verre Oosten brengt genoemd depar
tement ter kennis van belanghebbenden
dat, in het algemeen in de eerste plaats
naar Nederland zullen worden teruggezon
den, zij die herstel van gezondheid behoe
ven. In de maand November zullen de
eerste transporten uit het Oosten vertrek
ken. Voorshands kan geen opgave worden
verstrekt van de personen die naar Ne
derland zullen terugkeeren.
Suikervoorraden op Dava.
Amerikaansche legerautoriteiten hebben
op Java de aanwezigheid geconstateerd
van groote hoeveelheden suiker, aldus
meldt men uit Washington. In totaal gaat
het hier om 1.600.000 „short tons" verpakt
in zakken en kisten. Wegens de interne
moeilijkheden op Java is niet te zeggen
wanneer deze hoeveelheden beschikbaar
zullen komen.
De Berlijnsche correspondent van de
Amerikaansche Radio-omroepmaatschappij
C. B. S. heeft bericht, dat de Vereenigde
Staten, Rusland en Engeland besloten zou
den hebben een centraal Duitsch bestuur
voor geheel Duitschland in te richten, on
geacht Frankrijks oppositie hiertegen.
maar.
De Engelsche havenstaking is geëindigd,
maar de twee kwesties waarom de staking
was begonnen zijn nog onbeslist gebleven.
Het nationaal stakingscomité, dat tijdens
deze staking is gevormd, heeft aangekon
digd, dat de arbeiders op advies van het
comité voor een termijn van 30 dagen aan
het werk zullen gaan, doch dat zij op
nieuw een staking, zelfs op nog grooter
schaal, zullen beginnen, indien in die pe
riode niet aan hun eischen wordt voldaan.
anderlijke regeeringspolitiek, zoo schrijft
de correspondent, is, dat zij niet aan de
feiten beantwoordt". „Zooals de meeste
Nederlandsche residenten hier leeft de re
geering nog steeds in een wereld van „als":
Als Britsche troepen eerder op Java ge
komen waren, als de Britten krachtiger
hadden opgetreden, als de Britten Soekar
no hadden gearresteerd. Er is slechts een
politiek die zin heeft voor de Nederlan
ders en die is het programma over te ne
men dat een groot aantal Britten, Ameri
kanen en Indonesiërs eerlijk en rechtvaar
dig zouden achten."
De toestand op Java
Volgens een officieele Britsche verkla
ring is het op heel Java rustig geweest
gedurende de afgeloopen vierentwintig
uur. Hoewel nog steeds spanning heerscht.
Er zijn meer troepen geland in Soerabaja,
terwijl de evacuatie van vrouwen en kin
deren door de Rapwi wordt voortgezet.
Van Magelang zijn geen incidenten ge
meld. Daar zijn de Gurkhas bezig munitie
depots over te nemen. Piloten van ver
kenningsvliegtuigen die boven Java ge
opereerd hebben, hebben gemeld dat in
tal van plaatsen volksbijeenkomsten plaats
hadden.
In dezelfde verklaring wordt gezegd dat
bijzonderheden nog ontbreken over de in
cidenten, die zich tusschen Nederlandsche
en Amboneesche leden van het Nederl.-
Indische leger en Indonesiërs hebben
voorgedaan in de buurt van het Hotel des
Indes.
Met het oog op de groote drukte, welke
de uitvoering der deblokkeeringsmaatre-
gelen reeds bij de banken heeft veroor
zaakt, heeft de minister van financiën de
Vereeniging voor den Effectenhandel ver
zocht de voorbereidingen voor de effecten
registratie voorloopig te staken, zulks om
overbelasting van het bankpersoneel te
voorkomen.
Volgens een officieele Britsche verkla
ring is de laatste 36 uur de situatie, in
Soerabaja rustig te noemen, hoewel er
overal 'n koortsachtige spanning heerscht.
Van tijd tot tijd komen schietpartijen voor.
De evacuatie vindt onder Britsch com
mando behoorlijke voortgang. De vrouwen
en kinderen mogen in Batavia desge-
wenscht aan land gaan; van de zijde der
R.A.P.W.I. zijn er plannen opgesteld om
nog meer van deze non-combattanten uit
Soerabaja te transporteeren en wel naar
Singapore. Men verwacht hier dat er bin
nenkort 4000 zullen aankomen. De spoed
waarmee een en ander gebeurt is echter
afhankelijk van den ernst der situatie.
Vele schepen liggen op de reede van Soe
rabaja gereed om geëvacueerden op te
nemen.
In de stad wordt af en toe geplunderd,
waartegen door de 23ste Br.-Indische di
visie in samenwerking met de Indonesi-
Slaelitoffers van <le Japansche lionger-
politiek. Deze foto werd niet in Buchen-
wald gemaakt, maar in een Japansch
intei neeringskamp, waar honderden Ne
derlanders drie jaar lang aan ziekte en
ontbering waren blootgesteld. (P.)
Nederlandsche regeeringskringen te
Londen verklaarden dat Koningin Wil-
helmina in den loop van deze week naar
Nederland zal terugkeeren.
Op grond van het bepaalde in het Ko-
ninkl. Besluit tot wederinvoering van de
Bankwet 1937 is een commissie tot her
ziening van het statuut van de Nederland
sche bank ingesteld. Deze commissie heeft
tot taak den minister van financiën van
advies te dienen nopens versterking van
het gemeenschapselement in het statuut
van de Nederlandsche Bank ter bereiking
van den overgang van de bank van par
ticulieren eigendom in publiekrechtelijken
of semipubliekrechtelijken eigendom.
Als voorzitter der commissie zal op
treden Prof. Mr. F. de Vries, hoogleeraar
aan de gemeente-universiteit te Amster
dam. Tot lid is o.a. benoemd Dr. M. W.
Holtrop, directeur der Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabrieken.
Verschenen) is het eindverslag der Eer
ste Kamer over het wetsontwerp tot goed
keuring van het Handvest der Vereenigde
Naties. Algemeen bracht men hulde aan
de ontwerpers van het Handvest en met
name aan de Nederlandsche delegatie voor
het aandeel dat zij in de voorbereidingen
heeft gehad. Verschillende leden somden
evenwel bezwaren op die tegen het Hand
vest bestaan.
staat hier terecht
Christansen, de voormalige Duitsche mi
litaire bevelhebber in Nederland, zal bin
nenkort aan de Nederlandsche autoriteiten
worden uitgeleverd. Hij zal terecht staan
wegens zijn optreden tegen het dorp Put
ten, aldus Allied Press Service volgens
Reuter.
-sche politie wordt opgetreden. Verder is
er voor alle geallieerde soldaten een tijd
aangegeven waarop zij in hun kwartieren
moeten zijn. De troepen hebben verster
king ontvangen door de landing van de
5e Br.-Ind. divisie; hieruit blijkt dat de
Geallieerden Soerabaja als het gevaarlijk
ste punt van Java beschouwen.
Oorlogsvoorbereidingen
Algemeen verwacht men op Java zware
en voortdurende gevechten op alle moge
lijke punten, omdat de Indonesische ex
tremisten besloten hebben hun positie
tee versterken alvorens er een belangrijk
aantal Nederlandsche troepen zal zijn ge
arriveerd. Soekarno lijkt alle controle
over de extremisten verloren te hebben
en deze zijn bewapend met vliegtuigen,
tanks, mortieren en draagbare wapenen,
die de Japansche generaal Nakamura hen
in handen heeft gespeeld. De Nederlan
ders hebben, zooals de Britsche Intelli
gence Service al eerder waarschuwde, te
weinig ingezien dat het hier niet gaat om
een onbeteekenend conflict. Deeze opvat
ting deed ook in Engelsche kringen op
geld. Hieruit is te verklaren dat er in het
begin zoo weinig troepen naar Java wer
den gedirigeerd.
Volgens een republikeinschen zegsman
is het leger der nationalisten op het
oogenblik zestig- a zeventigduizend man
sterk. De opperbevelhebber is Zoepriadi,
de werkelijke leider is een niet-militair
Kasman, die achter de schermen blijft.
Het hoofdkwartier van dit leger is in
Djokjakarta gevestigd.
Britsche vlieger, die verkenningsvluch
ten hadden gemaakt en baven Magelang
hadden geopereerd, vertelden dat zij
lange colonnes hadden waargenomen op
40 k.m. van Magelang. In deze stad wordt
gevochten met Japansche tanks.
Uit Batavia wordt nog gemeld dat blij
kens een verklaring van kol. Mellsop
door de nationalisten gebruik is gemaakt
van explosieve ammunitie, de z.g. dum-
dumkogels.
Ook meer troepen
naar Sumatra
In verband met het meermalen voorko
men van incidenten in Medan zijn ook op
Sumatra meer troepen aan land gezet. In
Palembang heeft men de Indonesiërs hun
vooroorlogsche politiebewapening afgeno
men. Over het algemeen is het in dit
groote gebied rustig te noemen.
Q u a r 1 e s:
Hij die geen kruis draagt,
verdient geen kroon te
dragen.
Het slagersbedrijf in ons geheele land
is zoo deelde het bestuur van de Haar-
lemsche slagerorganisatie ons mede
noodlijdend geworden. Wie eerlijk zaken
doet moet met verlies werken. De prijzen
van in- en verkoop zijn voor den slager
nog dezelfde als voor den oorlog. Toen kon
gerekend worden op een winstmarge van
30°/o, wat een behoorlijk bestaan garan
deerde, maar nu is die (door hoogere be
drijfskosten en zwaardere sociale lasten)
gedaald tot beneden de 20. Bovendien is
de omzet door het verlaagde vleeschrant
soen tot 1/6 verminderd. De Nederland
sche slagerorganisatie heeft een accountant
een onderzoek laten instellen in 18 slage
rijen, waarbij gebleken is, dat bij een rant
soen van 1 ons per week een verlies
van 15 cent per vleeschrantsoen werd ge
leden. De laatste weken is het rantsoen
op IV2 ons gekomen, maar dat verandert
nog weinig aan de financieele uitkomsten,
Als er niet spoedig wat gedaan wordt
om aan den nood der slagers een einde te
maken, dan zullen verscheidene van de
200 slagers in Haarlem en omgeving ge
noodzaakt zijn hun zaken te sluiten.
Minister Lieftinck heeft gezegd: „Leef
van uw inkomen en leg regelmatig iets
op zij". Over sparen willen de slagers
zwijgen, zij zullen al blij zijn, als zij weer
in staat zijn van hun verdiensten te leven.
De slagersorganisatie is al maanden aan het
onderhandelen met de betrokken instanties,
maar tot heden is niet veel bereikt. Een
goede oplossing zou zijn als toestemming
gegeven wordt om de verkoopprijzen met
25"/o te verhoogen. Voor het publiek heeft
dit bij het lage vleeschrantsoen niet veel
te beteekenen. De prijsverhooging wil zeg
gen, dat men dan in het vervolg voor een
pond runderlappen geen f 0.80 maar 1
gulden zou moeten betalen. Voor een ge
zin van 4 personen is dit een hoogere uit
gaaf van f 0.24 bij een rantsoen van 1
ons per week. Vrijwel alles is in de oor
logsjaren duurder geworden. Waarom
moet dan alleen de prijs van het vleesch
onveranderd blijven?
Wij willen zoo deelde het bestuur ons
verder mede niet verheelen, dat de sla
gers in het algemen zich in de oorlogs
jaren geen goeden naam verworven heb
ben. Maar onderscheidden zij zich van vela
anderen die zaken deden? De slagers ston
den in den bezettingstijd voor de keuze:
gedurig geldverliezen of iets doen wat
feitelijk niet gedaan had moeten worden.
Er zijn slagers, die in de oorlogsjaren een
flink bedrag aan bedrijfskapitaal zijn
kwijtgeraakt, maar niet allen konden zich
die opoffering getroosten.
Toen de vrede gekomen was, is van
overheidswege aangemaand onder het
oude dat verkeerd was, een streep te zet
ten. Ook de slagers willen met het nieuwe
schoone geld geen vuile dingen meer
doen. Wie een gegronde klacht tegen een
slager in deze omgeving heeft, kan bij
het bestuur komen, dat dan maatregelen
zal nemen. Maar nu vertrouwen de sla
gers er ook op, dat het hun mogelijk ge
maakt wordt op den nieuw ingeslagen
weg voort te gaan
Haarlem 700 jaar Stad
De Commissies
Door het Gemeentebestuur van Haarlem
zijn alsnog benoemd in de „Commissie van
voorbereiding voor viering van het 700 ja
rig bestaan van Haarlem als Stad" Dr. P. H.
Schroder en P. H. Borghouts, voorzitter
van „Volksherstel".
Verder zijn door het Gemeentebestuur
nog benoemd in de Sub-commissie voor de
Schooljeugd onder voorzitterschap van Dr.
C Spoelder de heeren Dr. A. van der Boon,
Th. Donkersloot, P. J. Scheepers, Pater
Hutjens O.E.S.A., Dr. P. H. Schroder en F.
van Woerden.
Hilversum I, 301 M.
18 04 Ster van den dag. 18.20 Progr. voor de
rijpere jeugd. 18.45 Pianomuziek door Arthur
Rubinstein. 19.00 Nieuwsber. 19.15 Reportage.
19 30 Cantabile-septet. 20.01 Nederland her
rijst. 20.15 Anton Beuving met „Schoppen is
troef". 21.00 De stem onzer bondgenooten*
21.15 Omroeporkest o.l.v. K. van der Griend.
22.15 Dr. A. Severijnen over: Geestelijke on
volwaardigheid als sociaal probleem (V).
22.30 Lichte avondklanken. 23.01 Nieuwsber.
23.15 Avondwijding, ds. E. D. Spelberg.
Hilversum II, 415 M.
18.01 Nieuwsber. 18.30 Ted Powder en zijn
orkest. 19.00 Orkesten-parade. 19.30 Progr.
voor de Nederl. strijdkr. 20.01 Berthe Lowey,
sopraan, Henk Lowey, cello en Cor van Bo
ven, piano. 20.30 D. Besemer over „De be
strijdingsmiddelen-positie in ons land". 20.45
Benedict Silbermann and his „Novelty Sere-
naders". 21.45 Bekende stemmen bezingen
Ierland. 21.45 Avondwijding, kap. J. M. C.
Kwanten. 22 01 Nieuwsber. 22.15 Gramofoon-
muzlek. 22.45 Zang door The National Ca
valiers.
Nieuwe versterkingen in Soerabaja gearriveerd
