naariems uqqdiqq Nog geen Republikeinsch antwoord Haarlems Noodraad De dank van Nijmegen Bevin: Overgangsperiode van machtspolitiek naar samenwerking Bandoeng een militair centrum Fenner Brockway bemiddelaar? Het woord is aan.,.. Het college van B. en W. van Haarlem Recht tot vorming van een westelijk blok geëischt «Oc Jaargang No. 18174 TT 1 A 1 "1 _1 Donderdag 8 Nov. 1945 IJmuiden: Kennemerlaan 154. J Abonnementen: p. week 31 ct. Telef 5437 per kwartaal 4. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Teto Redactie 10600. Expeditie 14825 N\ al die jaren verscheen er dan Woensdagmiddag eindelijk weer een gemeenteraad ten Prinsenhove. En de oude Statenzaal, die niet mooi is vanwege haar minder gelukkige maatverhoudingen, maar die toch wel deftige ramen bezit en oude schilderijen en een schoorsteenstuk- met-bloemen, dat mij altijd aan burge meester Boreel herinnert, ontving den Raad met de gelatenheid, die oude zalen kenmerkt. Haar sfeer heeft veel beleefd; zij verwondert zich niet over een Nood raad. Het begon met een algemeene onderlinge begroeting. Er waren wel nieuwe gezich ten, maar veel meer vanouds bekende en die schenen alle verheugd, elkaar hier weer te zien. Veel stevige handdrukken werden gewisseld en er was een discrete aanduiding van een „viering" van dit oogenblik in de aanwezigheid van eenige groote kamerpalmen. Zij deden aan Indië denken. Daar bedoel ik verder niets mee, maar zij deden aan Indië denken. Het is geen leeg woord dat zij, die voor goed heengegaan zijn, bij dit weerzien ge mist werden. De communist Peper, met zijn wonderlijke, vaak fijne humor, zijn lange, haastig-uitgesproken redevoeringen, de scherpzinnige jonge socialist mr. H. O. Drilsma, de welbespraakte secretaris van den Vrijzinnig-Democratischen Bond mr. L. G. van Damzij waren de drie Joden in den vooroorlogschen Raad en zij zijn alle drie door toedoen van de Duit- schers omgekomen. Van de beide eersten staan de feiten vast; mr. Van Dam werd naar Duitschland gebracht en verdween voorgoed. Twee andere raadsleden, de oud-wethouder van Onderwijs Westerveld en notaris Wolzak, overleden in den loop van dit jaar. Alleen de laatste beleefde de bevrijding nog. Allen waren van hun zetels verrezen toen wnd. burgemeester Heinalda de doo- den herdacht. Met name deze dooden, maar ook de anderen die in de oorlogsjaren gevallen zijn. De voorzitter deed er een lange rede op volgen. Hij ving die aan met zijn leed wezen uit te spreken, dat de communisti sche fractie in dezen tijdelijken gemeente raad ontbreekt (er zijn maar 37 inplaats van 39 leden) en de hoop te uiten, dat bij de komende vrije verkiezingen geen for- meele fouten zullen worden begaan, zoo dat alle stroomingen in de bevolking ver tegenwoordigd zullen zijn. Toen kwam er een gedétailleerd over zicht van den stand van zaken in de ge meente Haarlem, toegelicht met vele cij fers. Ik verwijs naar het verslag in dit nummer, maar releveer toch enkele pun ten, zooals het feit dat de bevolking van Haarlem bij de bevrijding ongeveer 151.000 was en dat de reconstructie van het be volkingsregister, waaraan sinds de be vrijding gewerkt wordt, ver gevorderd is. Ander feit: een woningvoorraad van 38.300 woningen met een tekort van 2650, dat nog wel wat toenemen zal wegens het gebrek aan bouwmaterialen. De voorzitter sprak over het aantal ondersteunden en over het gelukkig dalende aantal wachtgelders van de particuliere bedrijven en wekte er bij her haling toe op, alle krachten in te span nen om de ramp der werkloosheid te hel pen voorkomen. Ik geloof dat dit gebeu ren zal; de werkloosheid is de zwarte bladzijde in het historieboek van de voor- oorlogsche jaren. Ieder voelt het. Met groote warmte uitte de wnd. burge meester Haarlems dankbaarheid voor het voortreffelijke werk van het Inter Ker kelijk Bureau. En het was verheugend dat hij kon verklaren dat het sterftecijfer, dat in den laatsten winter tot zoo ontstel lende hoogte was opgeloopen, nu weer bijna normaal is, dat besmettelijke ziek ten zich nauwelijks voordoen (behalve ten aanzien van de tuberculose, waar omtrent geen preciese cijfers zijn te geven), dat honger-oedeem vrijwel ver dwenen is en dat de voeding bevredigend kan worden genoemd. Het aantal geval len van geslachtsziekten is gedaald maar nog veel te hoog; gevallen van scabies en luizen komen ontstellend veel voor; het tekort aan textiel wordt sterk gevoeld. De gemeenteschuld van 49 millioen was na vijf oorlogsjaren met twee millioen verminderd, omdat er zoo weinig gedaan was, maar er zal nieuw geld geleend moeten worden om de tekorten op den dienst van die jaren te delgen. Mooi is de financieele toestand van Haarlem niet en hoe zou men dat ook kunnen verwachten Maar gewerkt wordt er wel, in steeds toenemender mate en de voorzitter gaf een indrukwekkende opsomming van al de opruimings- en grondwerken, sinds de bevrijding ondernomen. Hij wil de school jeugd boomen laten planten en dat is een goed idee. Een groot deel van de jeugd zal er, naar ik hoop, bij ontdekken dat het veel aardiger is te bouwen dan te vernielen en dat het eigenlijk gekken werk is, ruiten in te gooien, straatlan taarns stuk te smijten en tegels in het water te werken. Er zijn veel nieuwe plannen, die sanee ringen zoowel als uitbreidingen betref fen, met veel sportterreinen en volks tuinen: aanlokkelijke plannen, waarvoor onteigeningen van gronden al zijn voor bereid. De voorzitter besloot met hartelijke woorden aan het adres van het gemeente- Volgens United Press is men in repu- blikeinsche kringen te Batavia uiterst te rughoudend over de kwestie of de infor- meele besprekingen met dr. van Mook zul len worden voortgezet. Soekarno weigert nog altjjd een officieel antwoord te geven op de Nederlandsche verklaring. Volgens Britsche mededeelingen is het aan de oppervlakte op Java kalm, maar ononderbroken hebben er troepenbewe gingen plaats nabij Bandoeng en Mage- latjg. Bandoeng lijkt de nationalistische verzamelplaats te worden voor 6 te vor men Indonesische divisies. Naar Magelang trekken troepen op uit dorpen in de om geving. Daarom zijn al menschen uit de stad begonnen hun bezittingen in veilig heid te brengen. Hoewel het dan aan de oppervlakte kalm mag zijn, vinden er toch geregeld incidenten plaats. In Batavia is op ver schillende plaatsen geschoten. Eén Neder lander werd ernstig, een ander licht ge wond bij een botsing tusschen Nederland sche militairen en een bende Indonesiërs. In Kramat, Meester Cornelis en bij het vliegveld Tjililitan was het zeer roerig en naar een enkele plaats werden door de Britten zelfs tanks gezonden ter ver sterking van de Geallieerde troepen. Uit de residentie Bantam worden geregelde veldslagen tusschen gematigde en extre mistische Indonesiërs ge'meld. De evacuatie van de geïnterneerden wordt op alle mogelijke wijzen bespoe digd. Er wordt hierbij ook van vliegtui gen gebruik gemaakt. De politieke corr. van Un. Press te Batavia meldt, dat de Nederlandsche regeeringsverklaring voor het eerst een duidelijk beeld geeft van de hervormin gen, die de regeering wil invoeren. Of schoon het woord dominion-status niet genoemd wordt, heeft men den indruk, dat de nieuwe situatie, als zij tot stand komt. daarmee vrijwel overeenkomt. In- tusschen zwijgt de verklaring over de wederzijdsche betrekkingen tusschen de donimions en het Moederland en in het bijzonder over de vraag, welken invloed het nieuwe Indonesia in de buitenland sche politiek zal hebben. Een andere vraag is het tijdstip, waarop de beoogde hervormingen zullen worden ingevoerd. Reeds vele jaren was het een grief der Indonesische leden van den Volksraad, dat de Nederlandsche plannen aantrekkelijk waren, maar dat het zoo lang duurde voordat zij uitgevoerd werden. De heer Denning, politiek adviseur van Mountbatten, die onlangs Batavia heeft verlaten, wordt daar weer spoedig terug- personeel, dat als geheel zijn goeden naam heeft gehandhaafd en de heer Klein, nestor geworden na het overlijden van notaris Wolzak, antwoordde op hartelijke wijs en beloofde geroerd de grootst moge lijke samenwerking van den Raad. Luis terend naar den voorzitter moeten vele leden wel gedacht hebben: ja, waarom zouden wij in deze gemeentezaken niet kunnen samenwerken zonder over begin selen te gaan twisten Dat dacht ik ten minste van hen. Als de Raad zich tot zijn gemeentelijke taak bepaalt zal hij goed samenwerken. Er zijn vier wethouders benoemd (allen met 36 van de 37 stemmen) en verschei dene commissies. De heeren Angenent (R.K.), Geluk (V.D.) en Noordhoff (S.D. A.P.) waren al in functie; mr. Sake C. van der Wall (C.H.) is de nieuwe wethouder en vervangt den heer A. van Driel, die als gemeente-ambtenaar zijn taak nu moest neerleggen. Van den jongen nieuwen wethouder kunnen wij, geloof ik, de beste verwachtingen hebben. R. P. verwacht. Het personeel van de electriciteitswer- ken te Djokjakarta heeft besloten geen electrischen stroom meer aan Nederlan ders te leveren. De Indonesische communistische partij de PKI is heropgericht. Aan Nehroe wordt geen toestemming verleend naar Ned. Indië te reizen. De secretaris-generaal van de Onafhanke lijke Britsche Arbeidersparty, Fenner Brack- way, deelde aan een correspondent van Uni ted Press mede, dat hy ten behoeve van de regeering-Soekarno onderhandelingen voert met een „hooge Nederlandsche auto riteit, verbonden aan de Nederlandsche re geering, betreffende de situatie in Indone sië". Brockway, die verschillende telegram men heeft ontvangen van Soekarno's minis ter van buitenlandsche zaken Soebardjo met het verzoek om te bemiddelen ter wille van de Indonesische onafhankelijkheid, zeide dat „de situatie gecompliceerd was door de aankondiging van de politieke houding der Nederlandsch-Indische regeering, die in vele opzichten onaanvaardbaar voor de Indone siërs moet zijn". „Ik hoop nog altijd", aldus Brockway, „dat de principes waarover in mijn besprekingen met de Nederlanders overeenstemming werd bereikt, de deur mo gen openhouden voor een regeering en voor een verwerkelijking van Indonesiës onaf hankelijkheid zonder voortzetting van een gewapend conflict". De Noodraad van Heemstede De noodraad van Heemstede houdt zijn eerste vergadering op a.s. Dinsdagmiddag te 3 uur. Dan zullen o.a. de wethouders gekozen worden. De Engelsche minister van buitenland sche zaken Bevin, heeft in een rede in het Lagerhuis verklaard het als de belangrijk ste zaak in de buitenlandsche politiek te beschouwen, den last, welke op het leven der menschen drukt, te verlichten. De actie der geleerden inzake de atoomener gie kon hij niet billijken, omdat de regee ring in regeeringszaken noch haar macht, noch haar verplichtingen kan overdragen aan een deel der gemeenschap, i.e. de ge leerden. De Amerikanen trachten op dit oogen blik zich een beeld te vormen van de ge volgen van het publiceeren der atoom bomgeheimen. Zelf heeft Bevin de bom nooit bij het nemen van beslissingen op internationaal gebied als politieke beslis sing invloed laten uitoefenen. „Hoe vroot de macht der wapenen ook moge zijn en wie minister van buitenlandsche zaken is, zoodra men afwijkt van de gedragslijn, waarbij de problemen niet worden opge lost op grond wat recht is, zal dat tot verderf voeren." Bij elk besluit, dat thans wordt genomen moet worden gezorgd, dat het past in het kader der Ver. Volken. Als gevolg van den grooten strijd der laatste zes jaren is de groote moeilijkheid ontstaan, of de z.g. machtspolitiek en de invloedssferen kun nen verdwijnen. Soms zag Bevin bij onder handelingen de machtspolitiek naakt en Swan Sw a n s o n: Sommige menschen den ken, dat zij zichzelf schoon- wasschen kunnen door an deren te bekladden. Aangevuld met Mr. S. C. van der Wall In de Woensdagmiddag gehouden zitting van den Haarlemschen Noodraad werden herkozen als wethouders de heeren F. S, Noordhoff (S. D. A. P.), A. J. M. Angenent (R.-K.), en D. J. A Geluk (V.D.). In plaats van den heer A. v. Driel (A.R.) die, omdat hij gemeenteambtenaar is, niet voor een herbenoeming in aanmerking kon komen, werd gekozen Mr S. C. v. d. Wall (C. H.), die de afdeeling Sociale Zaken voor zijn rekening zal nemen. De nieuwe wethouder is de zoon van denö vroegeren wethouder van financiën den heer C. van der Wall. Hij is thans 28 jaar. Na de lagere school bezocht hij het Gym nasium te Haarlem, waarna hij in Leiden in de rechten studeerde. Na zijn promotie vestigde hij zich te Haarlem. De heer v. cL Wall heeft in verschillende vereenigingen zitting. In de Dinsdagmiddag gehouden zitting van het college van B. en W. is afscheid genomen van den heer van Driel. Twee concerten te Haarlem Morgen, Vrijdag, komen de burgemeester, het Algemeen Hulpcomité en de Vereenigde Zangers uit Nijmegen naar Haarlem., om officieel aan de gemeentebesturen en inwo ners van Haarlem, Heemstede, Bennebroek. Zandvoort, Bloemendaal en Velsen, hun dank over te brengen voor de hulp, welke aan Nijmegen is verleend. Deze dank zal tot uiting worden gebracht in den vorm van twee concerten, welke door de Vereenigde Zangers, in samenwerking met de Koninklijke Liedertafel Zang en Vriendschap, in de Gemeentelijke Concert zaal zullen worden gegeven op Vrijdagavond 9 November en Zaterdagmiddag 10 Novem ber, waarbij als solist optreedt de heer Arie Peters van de verwoeste Sint Stephanuskerk in Njjmegen. Er is nog een beperkt aantal kaarten ver krijgbaar bij het Concertbureau Alphenaar, alsmede voor de uitvoeringen aan de zaal. .Wij zijn ervan overtuigd, dat velen, die direct of indirect aan de actie: „Haarlem en omstreken helpen Nijmegen en Venray" hebben medegewerkt, deze gelegenheid zul len willen aangrijpen om aanwezig te zijn, teneinde op deze manier ook de cultureele banden tusschen Nijmegen en ons nauwer aan te halen. Koeien en varkens Hoe wij er nu voorstaan In 1939 had Nederland in totaal 2.817.314 runderen, waaronder 1.566.281 melk- en kalf koeien waren. Thans is dit aantal gedaald tot 2.277.105, waaronder 1.188.212 melk- en kalfkoeien zijn. Een vermindering dus in totaal van 540.209 runderen. Er zijn nu evenwel reeds 219.526 runderen meer ln ons land dan in 1943. In 1939 waren er 1.553.413 varkens in ons land. Nu nog 768.733, dus iets meer dan de helft. Maar er zijn toch al weer 224.000 varkens meer dan in 1943. onbeschaamd hem voor oogen staan, maar het andere oogenblik zag hij, dat men zoekt en streeft naar andere idealen. Hij wilde het Huis dus vragen niet ongeduldig te zijn tijdens deze overgangsperiode. Ten aanzien van het gebruik der atoom energie voor vernietigingswapens deed hij een beroep op de groote mogendheden de kaarten open op tafel te leggen. Engeland is daartoe bereid. In de Oostelüke gebieden zal Groot Brittannië niets ondernemen dat schadelijk kan zijn voor de Sovjet-Unie. „Wanneer wij de verzekering geven, kan ik mij niet voorstellen, dat de natuurlijke reactie zou zijn, dat men de deur sluit en dat men alle contact tusschen menschen, hetzij voor den handel, hetzij voor iets anders zou ver bieden. Ik ben ook niet van zins de posi tie te aanvaarden, die radio Moskou zoo vaak uitbazuint. Zij eischen het recht om goede betrekkingen te onderhouden met hun naburen, terwijl ik een misdadiger ben wanneer ik vraag om goede betrekkin gen met de landen, die aan onze grenzen gelegen zijn. Engeland eisclit het recht op met Frankrijk, Nederland, België, Scan dinavië of andere landen in een Westelijk blok in contact te treden, landen, die En- gelands cultureele vrienden waren, histo rische relaties, die eenzelfde opvatting hebben van democratie als Engeland.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1