Haarlems Dagblad
Soerabaja ondier vuur genomen
Bureaucratie
Moordenaars van zestig millioen gedagvaard
Groote Britsche troepenmacht gearriveerd
Proclamatie
van Christison
Nederlands tol
Het woord is aan..
20.000 L. benzine
verdwenen
Atoombommen
voor Rusland?
De fraude op het
EvacuatiebureauteAlkmaai
606 Jaargang No. 18176
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 151.
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 10 November 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p week 31 ct.
per kwartaal 4.
Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825.
I-JET woord behelst een oude klacht. Zij
geldt niet een specifiek Nederlandsch
euvel. Alle volken hebben sinds langen
tijd gekampt met het groeiende kwaad van
de bureaucratie, zich kenmerkend door
bergen paperassen, door verwijzingen van
het kastje naar den muur, door onnoodig
tijdverlies en door ergernis. Het woord
ergernis is een milde aanduiding. In veel
gevallen is het gevolg heel wat ernstiger
en worden de menschen het slachtoffer
van de methoden van St. Bureaucratius,
zooals de misstand ook wel, met bitteren
spot, genoemd is.
In sommige landen was het vroeger er
ger dan bij ons. Dat troostte ons een beetje.
Nu lijkt het minstgenomen twijfelachtig,
of wij een vergelijking met anderen met
eenig succes zouden kunnen doorstaan.
Het zou alleen denkbaar zijn, als in de
heele wereld de toestand verslechterd
mocht wezen. Bij ons is dat zeker het ge
val en wie denkt aan de „geleide econo
mie", die ons wacht, moet de bureaucra
tische toekomst wel met somberheid in
zien. En hij verlangt naar de komst van
een Meester der levenspractijk, een soort
wonderman der efficiency, die de mensch-
heid een geneeswijze van deze kwaal aan
de hand zal doen.
Hij zal een groot heelmeester moeten
zijn. want het kwaad wortelt diep. De psy
chologen spreken soms van „vlucht in de
ziekte" en zoo schijnen velen te vluchten
in de bureaucratie, die hun de kans biedt
om snel denken en snel hande' en te ont
gaan en zich te verliezen in een woorden
stroom van eindelooze commissie-vergade-
ringep en een papieren stroom van for
mulieren en rapporten. Daarbij wordt dan
dikwijls van den nood een deugd gemaakt
en het steeds-maar-stijgend aantal pape
rassen, dat de betrokken instelling ont
vangen en verzonden heeft, met trots ver
meld. Er zijn gevallen, waarin het getuigt
van een toenemend aantal werkelijk be
handelde zaken. Maar meestal is het een
veeg teeken.
De Duitschers, grootmeesters in het ver
strekken van slechte voorbeelden als zij
zich tijdens de bezetting getoond hebben,
hebben zich ook op dit gebied onderschei
den. Hun vroeger zoo hooggeroemde orga
nisatie-methoden bleken vol fouten te zit
ten. Velen van ons hebben er ook hun ge-
noegelijke herinneringen aan, want die
fouten stelden ons in de gelegenheid, hen
te misleiden. Maar zij hebben ons tevens
gewaarschuwd tegen een navolging van
hun systemen. Het verkeerdste was wel,
hetgeen zij zelf met een afschuwelijk
woord aanduiden als „Ueberorganisation".
Dat is: overmaat van organisatie. Als ver
scheidene instellingen geheel of ten deele
hetzelfde werk verrichten en elkaar dus
onvermijdelijk in de wielen rijden, dien
tengevolge ruzie krijgen en bovendien een
massa tijd verspillen, dan kunnen die in
stellingen elk voor zich kunstig georgani
seerd zijn, maar het werk dat zij gezamen
lijk tot stand brengen is slecht georgani
seerd. Als teveel menschen aan den arbeid
zijn gezet om een bepaalde taak uit te
voeren, als een organisatie in teveel af-
deelingen is gesplitst met teveel onder
chefs en chefs en al wat daarmee samen
hangt, dan kan het geheel er keurig uit
zien op een tableau met streepen en acco
lades, dat aan een familie-stamboom doet
denken, maar het werkt niet goed. En het
surplus aan werkkrachten heeft tengevolge
dat een afschuifsysteem ontstaat dat het
resultaat van den arbeid vermindert. In het
particuliere bedrijf weet men bij ervaring
dat een afdeeling, waarop een man te wei
nig zit meer tot stand brengt dan een af
deeling, waarop er een teveel zit.
Organisatie is in het algemeen een ge
vaarlijk middel. Het is onmisbaar, maar
het moet met spaarzaamheid toegepast
worden. Wie er te ver mee gaat vermoordt
het persoonlijk initiatief en schept slechts
een machine, die domweg doorwerkt vol
gens haar constructie, geen onderscheid
maakt en geen eigen gedachte produceert.
Het is verleidelijk, als men daarvoor den
aanleg en de belangstelling heeft, iets in
elkaar te zetten dat op papier klopt als
een bus en waarvan alle radertjes keurig
in elkaar grijpen. Maar als menschen de
onderdeelen zijn moet men met mensche-
lijke eigenschappen en vooral menschelijke
zwakheden rekening houden en zijn con
structie-lust dus weten te beteugelen, an
ders wordt het een traag werkend doodsch
apparaat.
Het gaat met de organisatie in het hui
dige Nederland niet goed en de bureau
cratie tiert welig. Er zijn natuurlijk men
schen die dat inzien en die hard werken
om verbetering in den toestand te bren
gen, maar in het algemeen is er alle aan
leiding voor de klacht, tot uiting gebracht
in een hoofdartikel van Je Maintiendrai,
dat vele noodlijdenden het slachtoffer
worden van een tekort aan daden en door
tastendheid en van teveel papier en bu
reaucratie. Terecht zegt het blad: „Het
belangrijkste is niet, dat er weer een ap
paraat moet worden opgebouwd, dat be
hoorlijk functionneert. Het belangrijkste is
heelemaal niet, welke instantie het doet.
Het belangrijkste is dat het menschen-
levens geldt, die op den rand van een
bestaansmogelijkheid verkeeren, in vele
gevallen ver beneden de grens, die wij in
Nederland voor een menschwaardig be
staan gewoon zijn te aanvaarden. Onze
regeering is ongetwijfeld van goeden wil,
maar het lijkt soms of zij omgeven is door
een muur van bureaucratie, waar zij niet
doorheen kan komen">.Het moet
Volgens een aan het ministerie van hui-
tenlandsche zaken der Indonesische repu
bliek ontvangen telefonische mededeeling
ligt de stad Soerabaja sinds hedenochtend
G uur plaatselijken tijd onder vuur, zoo
meldt Reuter.
In het geallieerde hoofdkwartier be
schikt men nog niet over bijzonderheden
of over een bevestiging van dit bericht.
Hedenochtend om 10 uur plaatselijken
tijd telefoneerde een republikeinsch lid
van het gecombineerde geallieerde-Indone
sische contactbureau te Soerabaja aan de
regeering van de Indonesische republiek te
Batavia, dat „kort na zes uur", het tijdstip
waarop het ultimatum van genraal-majoor
Mansergh afliep, een hevig granaat vuur
werd ingezet.
Alvorens gisteravond te sluiten zeide de
onder controle der extremisten staande ra
dio van Soerabaja tot de bevolking niet toe
te geven aan de vernederende wijze waar
op generaal-majoor Mansergh haar beval te
capituleeren. Volgens deze radio was dit
bevel in strijd met de tien dagen geleden
tusschen ir. soekarno en generaal-majoor
Hawthorn, opperbevelhebber van de ge
allieerde strijdkrachten op Java, bereikte
overeenstemming. De radio drong er bij de
bevolking op aan, niet door met schieten te
beginnen botsingen uit te lokken.
Volgens een Indonesischen zegsman zijn
vele Indonesiërs door het granaatvuur ge
wond, dat in hevigheid toenam.
Sterke Britsclie strijdkrachten zijn Vrij
dag Soerabaja binnengetrokken.
Het aantal Britsche slachtoffers bij de
gevechten in Soerabaja bedraagt in totaal,
dooden en gewonden, 303, waaronder vier
gedoode Britsche officieren en drie ge
wonde Britsche officieren. Twee Britsche
officieren worden nog vermist en drie
Britsch-Indische officieren zijn gedood en
twee worden vermist.
Volgens Un. Press zou een Britsch vlieg
tuig om 11 u. 10 plaatselijken tijd Soera
baja hebben gebombardeerd.
Het blad „Merdeka" beschuldigt de Brit
ten van „dictatoriale maatregelen". Soe
karno zegt. dat door het optreden der Brit
ten de Indonesiërs „niet veilig zijn in eigen
land".
Het geheele Japansche leger op W. Java
bevindt zich in Geallieerde handen, van
Midden-Java ongeveer 1000 man en van
20.000 man op O. Java nog geen een. Deze
laatste troepen zijn volgens Un. Press
„zoek".
Een proclamatie van gen. Christison be
vat o.m. de volgende punten „De burgers,
die zich overeenkomstig de wet gedragen,
zullen de kans hebben om zich te onder
scheiden van de wetteloosheid der extre
misten om zoodoende hun goedwillendheid
tegenover de geheele wereld te toonen. Dit
is geen poging om de politieke toekomst op
gewelddadige manier te regelen. Het zijn
de extremisten uit Soerabaja, die de schul
digen zijn en het zijn alleen de schuldigen,
die moeten lijden. Bemoeit u niet met de
extremisten, doe niets wat moeilijkheden
of rampen kan veroorzaken in uw eigen
kampongs". De proclamatie eindigt met een
verklaring, dat de Britten slechts de werk
zaamheden uitvoeren, die op de conferentie
van Potsdam zijn vastgesteld.
Het blad Merdeka bericht dat de Repu-
blikeinsche regeering een kabinetscrisis
doormaakt.
aan den oorlog
Dr. Ph. J. Idenburg, directeur van
het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft een schatting gemaakt van het
aantal personen, dat Nederland ten
gevolge van den oorlog heeft verloren.
Hierbij zijn de militairen en burgers,
gedood door oorlogshandelingen, de
verliezen van de marine en de koop
vaardij, de tengevolge van executie en
mishandeling in kampen in Duitsch-
land overleden Joden, politieke gevan
genen en tewerkgestelden en de slacht
offers van den hongersnood inbegre
pen. Het totaal, waarin dus de verlie
zen in Nederlandsch-Indië nog niet zijn
begrepen, bedraagt 200.000 personen.
Per 1.000 inwoners zijn er 22 omgeko
men. Het cijfer van de militaire en ci
viele oorlogsslachtoffers voor Groot-
Brittannië en Noord-Ierland bedraagt
7 per 1.000 inwoners.
Anonymus:
Maak je geen zorgen over
wat de menschen van je
denken, want ze breken hun
hoofd niet over jou, maar
vragen zich af wat jij van
hen denkt.
Het Kabinet Soekarno na een kabiuetszitting te Batavia. Dl liet midden op
voorgrond met fez Soekarno. (P)
Fraude bij de
Rijksverkeersinspectie
Thans zijn gegevens bekend geworden
van een fraude bij de Rijksverkeersinspec
tie van Noord-Holland, waarbij door ver
scheidene ambtenaren op onrechtmatige
wijze benzinemachtigingen werden uitge
schreven.
Op 22 October werd hiervan bij de po
litie te Haarlem aangifte gedaan door den
Rijksinspecteur. Het onderzoek in deze
zaak is nu beëindigd,
De ambtenaar H. S. kon gemakkelijk be
schikken over blanco bonboekjes van
machtigingen, die in samenwerking met
andere ambtenaren van de benoodigde
stempels en handteekeningen werden
voorzien en zoo hun weg vonden naar een
aantal burgers, die er gebruik van maak
ten. Er moet worden opgemerkt, dat hier
niet winstbejag door zwarten handel met
aanverwante hooge prijzen de drijfveer
was, hoewel de noodige geldelijke beloo
ningen niet achterwege zijn gebleven. In
totaal werden op deze wijze meer dan
20.000 liter benzine aan de normale distri
butie onttrokken. De profiteerende bur
gers verklaarden deels te goeder trouw te
zijn geweest. Aan allen is echter hun rij
vergunning ontnomen, van verschillenden
is ook het motorrijtuig in beslag genomen.
Afgezien van de in te stellen rechtsver
volging zijn de 9 hierin betrokken ambte
naren direct ontslagen. De hoofdverdach
te, bovengenoemde H. S., die nog een aan
tal blanco-machtigingen, benzinebonnen
en een hoeveelheid benzine in zijn bezit
had, is in arrest gesteld. Bovendien zijn
bij hem nog een aantal goederen In be
slag genomen die waren aangeschaft van
de onwettig verkregen gelden.
Hieraan kan nog worden vastgeknoopt,
dat de controle op de betrekkelijk jeug
dige verantwoordelijke ambtenaren, die
niet bijster hoog werden gesalarieerd,
dezen gang van zaken heeft beinvloed.
Er is van de zijde der Rijksverkeersinspec
tie al het mogelijke gedaan om het onder
zoek te bevorderen en de kwestie tot'
klaarheid te brengen.
De Verkeersinspectie was indertijd t«
Haarlem gevestigd, maar is later naar
Amsterdam overgeplaatst. De feiten heb
ben zich gedeeltelijk te Haarlem en. t«
Amsterdam voorgedaan.
Volgens de Daily Sketch zouden Tru
man en Attlee een plan bespreken om eeni
aantal atoombommen ter beschikking van
Rusland te stellen. Zoo zou men Rusland
tevreden willen stellen en diegenen dia
de constructiemethode willen geheimhou
den.
De Amerikaan Harold Stassen heeft het
idee geopperd een luchtmacht van de
Ver. Volken te vormen, toegerust met een
beperkt aantal atoombommen, waarna da
productie van dit soort vernietigingsmid
delen verboden zou moeten worden.
Eenige dagen geleden hebben wij mede
gedeeld dat aan het licht gekomen is, dat
er knoeierijen hebben plaats gehad op het
Evacuatiebureau voor Noord-Holland te
Alkmaar. Het onderzoek is sindsdien voort
gezet en heeft nog tot meer arrestaties ge
leid. Thans bevinden zich in arrest. J. v.
d. P., M. B., P. H„ A. T. en J. H., allen wo
nend in Haarlem en omgeving. Het eva
cuatiebureau te Alkmaar Is eenlgen tijd
geleden opgeheven, waarna een deel van
het personeel werd overgeplaatst naar het
P.B.V.O. te Haarlem. J. v. d. P. was hier
van directeur, terwijl ook M. B. en P. H.
daar functies bekleedden.
De fraudes beloopen zooals uit het
onderzoek der politie te Alkmaar is ko
men vast te staan een bedrag van een
kwart millioen gulden. De knoeierijen
zijn in 1941 begonnen. Uit de boeken bleek
dat een bedrag van ten minste f 200.000
verdwenen is, terwijl v. d. P. nog bekende
dat hij f 50.000 had verduisterd. Ook zijn
nog steekpenningen van aannemers aan
genomen. De directeur beschikte over
een blanco crediet hij de Nederlandsche
Bank.
mogelijk zijn dat er minder gepraat, ge
schreven en gestreden wordt, dat er meer
gedaan wordt: snel, doortastend, recht
vaardig en met begrip voor den nood,waar
in moet worden voorzien."
Het is mogelijk. Nederland kan het in
elk geval veei beter dan het nu gebeurt.
Dat heeft het in het verleden getoond, al
waren, er ook toen veel tekortkomingen.
R. P.
De 43 pagina's tellende, met forsche
letter gedrukte dagvaarding van het In
ternationaal Militair Gerechtshof, dat de
voornaamste Duitsche oorlogsmisdadigers,
die de Geallieerden in handen konden
krijgen, te Neurenberg zal berechten, is
een document van de allergrootste histo
rische beteekenis. Immers, voor het eerst
in de geschiedenis worden hier staatslie
den en openbare functionarissen van een
souverein land ter verantwoording geroe
pen door een rechtbank, die als de ver
tegenwoordigster van het wereldgeweten
kan worden beschouwd.
De gevangen leiders worden beschuldigd
van de meest infame misdaden, die de ge
schiedenis ooit heeft geboekstaafd, als men
bedenkt, dat door hun toedoen naar schat
ting 60.000.000 menschen den dood in zijn
gejaagd, waarvan alleen al 26.000.000 in
concentratiekampen.
Zij staan individueel terecht en als leden
van groepen en organisaties, waarvan het
misdadig karakter zal worden onderzocht.
Deze organisaties zijn: de Rijksregeering,
het corps der politieke leiders der N.S.D.
A.P., de S.S. de S.D., de Gestapo, de S.A.
en de generale staf en het opperbevel der
Duitsche Wehrmacht. De dagvaarding
geeft een uitvoerig overzicht van den aard
en de ontwikkeling van wat zij noemt: de
nationaal-socialistische samenzwering. Dit
is een geschiedenisles zonder weerga,
waarvan de hoofdpunten eens 's werelds
gruwelijkste nachtmerrie waren. Het is
aangrijpend, deze bloote opsomming van
feiten en niets dan feiten te lezen. Men
realiseert zich nog eens te meer het dui-
velsche systeem, dat aan dit geheele com
plex van misdaden ten grondslag lag. De
opsomming is ook een uitstekend middel
tegen de vergeetachtigheid, waaraan de
wereld maar al te vaak lijdt. Zij is een
catalogus van nationaal-socialistische
barbarij.
Tot de methoden, volgens welke de
Duitschers het zeer gewoon vonden hun
medemenschen te behandelen en waar
voor de Duitsche leiders zich binnenkort
te verantwoorden zullen hebben, hooren:
doodschieten, ophangen, vergassen, uit
hongeren, opsluiten in overvolle ruimten,
systematische ondervoeding, mishandeling
van allerlei soort, bijv. het gebruik van
gloeiende ijzeren staven, uittrekken der
nagels, experimenten o.a. door operaties
op levende menschelijke wezens. Dit alles
op de allergrootste schaal. Een geliefde
Duitsche methode was ook het verwijderen
van de ingewanden en het bevriezen van
menschelijke lichamen in bakken water.
Massa-executies hadden plaats met bege
leiding voor koor en orkest, bestaande uit
gevangenen. Sedert Juni 1934 deden de
Duitschers pogingen om hun misdaden
voor de wereld te verbergen. Zij groeven
de lijken op, verbrandden ze en verbrijzel
den de beenderen met machines om ze als
kunstmest te gebruiken. Ook kinderen
vernietigden zij zonder genade. Zij ver
moordden ze in kindertehuizen en hospi
talen, door ze levend te begraven, in het
vuur te werpen, aan de bajonet te rijgen,
te vergiftigen, experimenten op ze te doen,
hun bloed af te tappen ten behoeve van
het Duitsche leger, ze in de gevangenis te
werpen of op te sluiten in de martelkamers
van de Gestapo en in de concentratiekam
pen, waar de kleinen stierven door hon
ger, mishandeling en epidemieën.
