Haarlems Dagblad
Blokzijl ter dood veroordeeld
Plannen tegen ons land
De Grootmachten
Het woord is aan.,
Weerbericht
Gevaar
voor sluipmoord!
Amerika verlaat definitief
het Isolationisme
reeds in 1939 gereed
flfte Jaargang No. 1819T
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
Bureaux: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdrtxlactour: Robert Peereboom
Woensdag 5 December 1045
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal 4.
Giro 2731Ó7.
Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825.
SINDS de mislukking van de conferen
tie van ministers van Buitenlandsche
Zaken in Londen en de erkenning van
het bestaan van „het ijzeren gordijn, dat
Europa in tweeën splitst" wacht de wereld
op nieuwe teekenen van toenadering tus-
schen de Grootmachten. De oorlog is uit,
maar er zal tenslotte een vrede moeten
worden gesloten. Dat wil zeggen: er zal
heel veel moeten worden geregeld. In
Londen is men in de eerste pogingen al
blijven steken. Wat gebeurt nu verder?
President Truman heeft verleden week
gezegd, dat nieuwe ontmoetingen van het
Groote Drietal waarschijnlijk niet meer
noodig zouden zijn en dat hij niet voelde
voor bijzondere conferenties en er nooit
voor gevoeld had. Dit heeft verbazing ge
wekt. De Times is ertegen opgekomen.
„Als zulke besprekingen uitgeschakeld
werden, zouden de vooruitzichten voor
den vrede wel heel somber zijn. De orga
nisatie van de Vereenigde Volken kan
evenmin vrede scheppen als de Volken
bond dat in 1919 kon. Ervaring bewijst
dat het onmogelijk is serieuze vorderingen
te maken in een groote, ongeorganiseerde
vergadering van naties, waarin alle
deelnemers hun aanspraken met dezelfde
welsprekendheid en vastberadenheid ver
dedigen."
Dit zegt de Times en ofschoon het blad
zijn meening verzacht door eraan toe te
voegen, „dat er nooit gevaar gelegen
heeft in teveel goeawerkende internatio
nale machinerie voor de oplossing van ge
schillen, maar wel in te weinig", is het
toch wel een geruststelling te beseffen,
dat het niet een Engelseh regeerings-
orgaan is dat zoo spreekt. Want in de
andere landen zal geen vertrouwen zijn
in een redeneering, die een groote ver
gadering van alle belanghebbenden bij
voorbaat als onbruikbaar betitelt en de
drie Grootmachten al te zeer op den voor
grond schuift.
Niettemin heeft de wereld er belang bij
dat deze drie machtigen een grondslag
van onderling overleg vinden instede van
aan weerszijden van een ijzeren gordijn
te verwachten en geen besprekingen te
houden. Waarom vindt president Truman
een bijeenkomst met Attlee en Stalin zoo
overbodig? Neemt hij misschien tegenover
Rusland alleen maar de houding aan, dat
hij er geen prijs op stelt? De diplomatie
past gaarne zulke middelen toe.
De bekende journalist Wickham Steed
verklaart in een beschouwing in het van
daag verschenen eerste nummer van het
British Embassy News Bulletin een
publicatie van de Britsche ambassade in
Den Haag dat hij met Lord Robert
Cecil van meening is, dat de Russische
regeering oprecht den vrede wenscht.
maar er niet dezelfde opvattingen over
heeft als de Engelsche. Deze laatste staat
volledige politieke en economische sa
menwerking voor van naties, die bevrijd
zijn van vrees voor oorlog. Wickham
Steed onthoudt zich van een definitie van
de Russische opvatting, zooals hij die ziet,
maar merkt op dat de Russische politiek
op één punt met de Engelsche en Ameri-
kaansche schijnt overeen te stemmen. Dat
is de voltooiing en in-werking-stelling
van de organisatie der Vereenigde Vol
ken, die tegenwoordig in afkorting word'
aangeduid als U.N.O. (United Nations
Organisation). In een radio-uitzending uit
Moskou is daar pas weer op aangedron
gen. Russische afgevaardigden hebben
zich hulpvaardig getoond bij het werk
van de Voorbereidende Commissie van
U.N.O. te Londen. Sommige Engelsche
autoriteiten zijn van oordeel, dat het
beste middel om de meeningsverschillen
tusschen de Westelijke grootmachten en
de Russen op te ruimen waarschijnlijk zal
zijn, den Veiligheidsraad van U.N.O. spoe
dig bijeen te roepen, zonder eenige po
ging te doen tot herleving van den Raad
van Ministers van Buitenlandsche Zaken
of tot een nieuwe bijeenkomst van het
Groote Drietal. Stalin's langdurige va-
cantie schijnt trouwens de mogelijkheid,
om zulk een bijeenkomst te houden, eer
de Assemblée van de Vereenigde Volken
in het begin van 1946 bijeenkomt, uit te
sluiten.
Wie deze verschillende Engelsche opi
nies leest en overdenkt moet wel tot de
slotsom komen, dat men in Engeland niet
goed wijs kan worden uit de Russische
houding. Het blijft bij gissingen, nadat
minister Bevin's beroep op Rusland, om
zijn eischen voor de veiligheid van zijn
Westelijke grenzen te openbaren en „zijn
kaarten open te leggen" tot dusver on
verhoord is gebleven.
De Russische houding maakt een ge-
heimzinnigen indruk en zooiets geeft al
tijd aanleiding tot onrust en achterdocht.
De Wereld vaart er niet wel bij. Is de
verklaring wellicht toch, dat Stalin ziek
is en er geen zekerheid over zijp even-
tueelen opvolger bestaat?
Het Instituut voor onderzoek van de
Sovjet-Economie te Parijs heeft inmid
dels ontstellende cijfers over de Russi
sche oorlogsverliezen bekend gemaakt.
Het aantal dooden wordt op 17 millioen
geschat, waarvan 7 millioen militairen
en 10 millioen burgers. Van die laatsten
zou de helft zijn gesneuveld: de Eindere
helft zou door honger en uitputting en
in de Duitsche kampen zijn omgeko
men. Als deze schattingen de waarheid
benaderen zouden minstens 12 millioen
de gesneuvelden strijdbare mannen
tusschen de 18 en 45 jaar moeten zijn.
Een eenvoudige berekening van ver-
Anton Smit:
Wij wegen vaak slecht;
wij moesten veel meer
overwegen.
Haarlem mag er naar kijken, maar niet aankomen. Wie om een fiets verlegen zit,
kan zich troosten met de hierboven getoonde zekerheid, dat ze er wel zijn, maar
ze worden niet in distributie gebracht. Waarom niet? Ons kan geen verklaring
worden gegeven.
De Bijzondere Raad van Cassatie heeft
vanmorgen het eerste definitieve dood
vonnis uitgesproken en wel over Max
Blokzijl, die beschuldigd is van het voort
gezet misdrijf van het opzettelijk in tijd
van oorlog aan den vijand hulp verleenen.
Het verzoek van cassatie, ingediend door
Blokzijls verdediger, mr. A. V. de Lauwe
re, werd door den Raad verworpen.
Hoewel dit het eerste definitieve dood
vonnis was wegens een politiek misdrijf
in ons land en het. gezien de uitspraak
van het Bijzonder Gerechtshof en het re
quisitoir van mr. Langemeijer advocaat
fiscaal bij den Bijzonderen Raad van Cas
satie te verwachten was, was de publieke
belangstelling gering te noemen.
Een uitzondering makend op den regel
las mr. Haga, president van den Bijzon
deren Raad van Cassatie, het vonnis zelf
voor. Blokzijl hoorde het staande aan en
toonde geen ontroering.
Bij het vonnis was tevens bepaald dat
Mav Biokzql vervallen wordt verklaard
van de hem verleende orde van Oranje
Nassau en van het eereteeken voor be
langrijke krijgsverrichtingen.
Johannes van Elk .uit Noordwijkerhout,
die opzettelijk gebruik had gemaakt van
de gelegenheid door het feit der vijande
lijke bezetting geboden, om in Duitschen
uniform diefstal te plegen en daarvoor tot
vier jaar gevangenisstraf was veroordeeld,
hoorde zich veroordeelen tot drie jaar op
sluiting in een Rijkswerkinrichting, en
Geldig tot Donderdagavond. Overwegend
matige wind tusschen West en Noord-
West. wisselende bewolking met plaatse
lijk buien, vooral in de kuststrook. Iets
koeler.
Gestolen tabak achterhaald
Eind vorige week werd een sigaren
winkelier in de Bakkerstraat te Haarlem
het slachtoffer van een inbraak, waarbij
nagenoeg zijn geheele voorraad werd ge
stolen. Geluk is ook voor speurders on
ontbeerlijk. maar in combinatie hiermede
was het aan hun werk te danken, dat de
daders in arrest zijn. De voorraad tabak
werd goeddeels teruggevonden.
Pastoor L. 3. Willenborg
Mgr. pastoor Willenborg van Bloemendaal
geheim kamerheer van Z. H. den Paus en
oprichter van het ziekenapostolaat, is ernstig
ziek en wordt verpleegd in de Mariastichting
te Haarlem. Een operatie wordt thans over
wogen. Met het oog "op den ernst van zijn
toestand zal hij hedenmiddag op eigen ver
zoek de laatste H. H. Sacramenten ontvangen.
houdingen in leeftijdsgroepen bewijst,
dat dit meer dan een derde van de man
nelijke Russen tusschen de 18 en 45 zou
wezen. Een dergelijk verlies zou het Rus
sische arbeids-potentiëel ontzettend ver
zwakt' hebben en dat in omstandigheden,
waarin de voedselvoorziening, de in
dustrie en het herstel in het zoo zwaar
verwoeste land meer arbeidskrachten
moeten vergen dan ooit tevoren. Dat de
Russische verliezen groot zijn en dat de
Russische autoriteiten zich sterk toeleg
gen op het verwerven van arbeidskrach
ten is duidelijk gebleken. Maar zijn deze
Fransche schattingen juist? Als zij het
ook maar bij benadering zijn zou er voor
de Russen des te meer aanleiding bestaan,
om zich op internationale samenwerking
toe te leggen.
Het blijft, ten aanzien van hetgeen ge
schiedt aan de andere zijde van het
ijzeren gordijn, een geheimzinnige zaak.
R. P.
ontzetting uit het actieve en passieve kies
recht voor den tijd van 8 jaar.
De voormalige burgemeester van Was
senaar, jhr. D. de Blocq van Scheltinga,
die door het Bijz. Gerechtshof was ver
oordeeld tot levenslang, hoorde zich tot
20 jaar gevangenisstraf veroordeelen.
De laatste uitspraak van den Raad van
Cassatie gold H. Bogers te 's Gravenhage,
die vrijwillig in Duitschen krijgsdienst
was getreden. De uitspraak luidde 10 jaar
gevangenisstraf. Het Bijz. Gerechtshof
had hem tot 8 jaar veroordeeld.
De Britsche troepen zijn heden gewaar
schuwd om op hun hoede te zijn tegen
aanvallen van Duitschers, naar aanleiding
van den moord op twee Britsche soldaten
in de Britsche zone. „He' is waarschijn
lijk, dat de toestand voor de Duitschers
gedurende den winter erger zal worden
door het tekort aan voedsel en brandstof
fen. Kwartieren en hoofdkwartier zullen
wel niet door een groot aantal Duitschers
worden aangevallen. Het grootste gevaar
bestaat in een aanval op militairen, die
alleen loopen of rijden tijdens de uitoefe
ning van hun dienst, vooral in het don
ker", aldus de Waarschuwing van het
hoofdkwartier van het Britsche Rijnleger
De Senaat der Ver. Staten heeft met 65
tegen 9 stemmen een amendement van
senator Wheeler, dat voorstelde dat
slechts het Congres mag beslissen, of
Amerikaansche troepen overzee gezonden
mogen worden, verworpen. Wheeler had
dit amendement ingediend bij de discussi«
over den veiligheidsraad der Vereenigde
Volken, en met het oog op een eventueel
gebruik van dien raad van Amerikaan
sche strijdkrachten.
De staking bij Figee
Naar wij vernemen, duurt de staking bij de
Haarl. Machinefabriek v.h. Gebr. Figee nog
voort, maar men zou bezig zijn met het zoe
ken van een uitweg uit de moeilijkheden.
De Amerikaansche aanklacht in het
Neurenbergsche proces is ten einde en de
taak van Sydney Alderman is overgeno
men door zijn Britschen collega. Sir Hart
ley Shawcross, die begonnen is met het
voorlezen van een lqvig document betref
fende de „misdaden tegen den vrede".
Aan de hand van de Haagsche conven
ties van 1899 en 1907 bewees de woord
voerder namens het Britsche imperium,
dat de feiten, door de oorlogsmisdadigers
gepleegd strafbaar waren, op het moment
dat zij volvoerd werden. Dit argument,
verder gestaafd door verscheidene andere
internationale conferenties, gaat in tegen
de poneering', dat het tribunaal de feiten
strafbaar stelt nadat ze begaan zijn.
Als nieuwe gezichtspunten door het Neu
renbergsche hof naar voren gebracht
noemde Shawcross de opvatting, dat een
staat verantwoordelijk gesteld kan wor
den voor in zijn naam bedreven misdaden
en dat het individu zqnerzijds aansprake
lijk gesteld kan worden voor de misda
den, namens den staat ten uitvoer gelegd.
Ook de Britsche aanklager gaf een ge
detailleerd overzicht van de Duitsche oor
logsvoorbereidingen en toonde aan dat de
Duitsche acties tegen Polen, Nederland,
België en andere Europeesche mogend
heden reeds lang te voren waren overwo
gen en uitgewerkt.
De aanval op Noorwegen, die zooals wij
ons allen nog herinneren onder voorwend
sel van „bescherming" ingezet werd, krijgt
wel een vreemden bijsmaak, wanneer de
geheime order van Hitler, die aan dezen
aanval voorafging, ter sprake komt. „Wij
zullen ons uiterste best doen, de operaties
te doen voorkomen als een vreedzame
onderneming met het doel, Scandinavië
militair te beschermen". Nogmaals door
liep de Britsche aanklager de andere
Duitsche agressies, maar veel nieuws
kwam hierbij niet aan het licht. De vol
komen tegenspraak tusschen zg. ideëele
gronden en barbaarsche methodes is tee
kenend voor de Duitsche houding in de
recente geschiedenis.
Duitsche operaties
tegen het Westen
Hitler was bang dat een langer uitstel
van een grootseheepsch offensief het einde
van den Duitschen voorsprong in bewa
pening zou beteekenen en dat het ver
trouwen van de neutralen in een Duit
sche overwinning geschokt zou worden.
Een aanval op Frankrijk moest parallel
loopen met een snelle actie tegen Neder
land en België om zoo spoedig mogelijk
in het bezit te raken van vlootbases en
om het Ruhrgebied te beveiligen.
De Britsche aanklager zal het tribunaal
17 brieven overleggen, waaruit zonneklaar
blijkt, dat Duitschland ten aanzien van
het Westen reeds lang met aanvalsplannen
rondliep en dat voornamelijk weersom
standigheden den datum van uitvoering
hebben verschoven. Alle voorbereidingen
waren reeds begin November 1939 gereed.
De landen, die in Hitiers duivelsche plan
nen gecalculeerd waren en later het
slachtoffer zouden worden van zijn onge
breidelde machtswellust, hadden als eeni
ge fout, dat zij „in den weg" lagen.
De Engelsche aanklager zaljlocumenten
van Keitel overleggen, betrekking hebben
de op het „Fall Gelb" zooals het code
woord voor het aanvalsschema op het
Westen luidde. Keitel's orders spreken van
het bezetten van een Grebbe-Maaslinie
in den eersten stoot. De waterlinie en de
houding van de Nederlandsche bevolking
zou den doorslag moeten geven, of tot
verdere bezetting van ons land zou moe
ten worden overgegaan.
Hoewel aan België, Luxemburg en N e-
d e r 1 a n d niet minder dan elf maal de
verzekering was gegeven, dat Duitsch
land allerminst agressieplannen tegen
deze landen koesterde, was reeds ia
Augustus 1938 een aanvang gemaakt met
de Westelijke oorlogsvoorbereidingen.
Op het moment, dat de plechtige ver
klaringen aangaande de Duitsche vredes
wil werden afgelegd, verklaarde Hitier
aan zqn soldaten, dat „als België en Ne
derland met succes worden bezet en ge
houden, een „erfolgreiche" oorlog tegen
Engeland verzekerd was".
Aan de hand van de vele internationale
overeenkomsten werd de inferioriteit van
Duitschland's bedoelingen nogmaals aan
getoond en de beklaagden hebben hieraan
groote schuld, ook al hebben zij bevelen
van hoogerhand uitgevoerd. Het verdrag
van Versailles, afgezien van de mérites,
rechtvaardigde agressie in geen enkel op
zicht.
Na eerst de ,-olmaakte rechtsgeldigheid
van het Neurenbergsche proces te hebben
onderstreept, wees Shawcross op de on
eindige mogelijkheden die een staat bezit
om zijn onderdanen en anderen kwaad te
berokkenen. Collectieve bestraffing van
het geheele Duitsche volk zou vele on-
sehuldigen treffen, alhoewel vele van deze
..onschuldigen" niet geaarzeld zouden
hebben de vruchten te plukken van
Duitsehlands optreden, wanneer dit met
succes bekroond zou zijn. Een eventueele
collectieve bestraffing zou moeten wor
den verzacht door overwegingen van hu-
manitairen aard. De direct aansprakelq-
ken moeten zeker met de meeste gestreng
heid worden aangepakt. Evenals deze in
dividuen is de staat, daar hij niet langer
een abstractie is, verantwoordelijk. Het
principe van de persoonlijke verantwoor
delijkheid is reeds lang aanvaard inzake
oorlogsmisdaden. Het charter der United
Nations erkent de fundamenteels men-
schelijke rechten en het charter., dat aan
het Neurenbergsche tribunaal ten grond
slag ligt bovendien de essentieele mensche-
lijke plichten, waarvan de belangrijkste
I is niet den vrede der volken aan te randen.