Haarlems Dagblad
enenzesti,
ieschonden verdragen
Ook Amerikanen op Java
Een oplossing
Een Jaar Geleden
Ck
Het woord is aan..
in de fietsenzaak
«Oe Jaargang No. 18198
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soèndaplein 37, Haarlem
Bureaux: Kennemerlaan 154,
Têlef. 5437,
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
I>irecteur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Donderdag 6 December 1945
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
Giro 273107.
Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825.
HET is vandaag een jaar geleden, dat
de Duitsehers hun groote razzia in
Haarlem en omgeving hielden. Zij hebben
jarenlang op menschen gejaagd, ook in
deze stad. Maar die dag was een der
hoogtepunten in hun schrikbewind. De
jacht gold den mannen van 16 tot 40 jaar
en als ik het woord mannen gebruik moet
ik mij zelf onmiddellijk corrigeeren, want
er waren immers ook kinderen bij be
trokken. En dat was wel het ergste voor
duizenden van ons: dat onze minderjarige
kinderen door deze duivelsche methoden
bedrei'gS werden. Er was die zeventien
jarige Heemsteedsche jongen, die in een
bootje over het Spaarne trachtte weg te
komen en met een mitrailleur werd dood
geschoten. Het woord laf is ten aanzien
van vele daden gebruikt, zooveel gebruikt
dat het wel wat van zijn gispende kracht
verloren schijnt te hebben. Laten wij het
Zijn volle waarde geven en ons herinne
ren dat dit een bij uitstek lafhartige mis
daad was, zooals die geheele menschen-
jacht zich kenmerkte door de ziellooze
lafhartigheid van hen, die haar in botte
gehoorzaamheid aan de slechte lieden,
die deze dingen gelastten, bedreven.
Op den zesden December 1944 werden
vele honderden jongens en mannen in
Haarlem en de omgeving gevangen geno
men en weggevoerd. Er was smart in tal-
looze gezinnen. Er was een oogenblik ver
ademing in zooveel andere, omdat de
schuilplaatsen, waarin de gezochten zich
verstoken hadden, niet waren ontdekt.
Sommigen hadden geluk gehad. Er was
dat geval van het schoolgebouw, waarin
een paar honderd man zich verstopt had
den. De Duitsehers liepen het voorbij. Er
waren allerlei staaltjes van behendige
ontsnapping. Daartegenover stonden de
gevallen van diegenen, die in den vroe
gen morgen op straat gegrepen werden,
toen er nog geen waarschuwingen waren
gegeven. En van anderen, die in hun
schuilplaatsen werden ontdekt, soms ten
gevolge van verraad.
Het duurde tot laat in den middag. Een
sombere dag was die zesde December, een
dag als een nachtmerrie en toen hij voor
bij was begrepen wij allen, dat er voort
durend gevaar zou blijven. Degenen, die
er door hun leeftijd en hun kracht het
best voor geschikt waren om de nimmer
eindigende jacht op voedsel te bedrijven,
werdenin groote meerderheid voortaan
uitgeschakeld en bij de vele wanhoops-
tochten in den wreeden winter, die volgde
zouden vele oudere mannen en ook vrou
wen door uitputting omkomen.
Nu zitten daar de twintig beschuldigden
In Neurenberg en betuigen hun onschuld.
Hun onschuld! Een schurk en bedrieger
als Seyss-Inquart heeft durven verkla
ren. dat hij zijn best voor het Nederland-
sche volk heeft gedaan en dat, als het
geleden heeft, dit niet zijn bedoeling was.
Beroofd van hun macht verschuilen de
eertijds pralende, nu armelijke bende-
hoofden van het Derde Rijk zich achter
den dooden Hitier en den dooden Himm-
ler. Straks zal de schim van den dooden
Goebbels ook uit de hel worden opgeroe
pen. Het zal hun niet baten en wij be
hoeven ons geen zorgen te maken over de
weerlegging van hun drogredenen. Ik
schrijf ook niet over hen en over de men-
schenjacht, die nu een jaar geleden is,
om haat- en wraakgevoelens op te "roe
pen of aan te wakkeren. Wij moeten niet
in het verleden blijven wroeten; het
heden en de toekomst eischen schier al
onze aandacht en toewijding. Te herstel
len en te bouwen is de groote opgaaf, die
vreugde en voldoening belooft als hij goed
wordt aangepakt.
De herinnering aan het verleden strekke
evenwel velen tot waarschuwing. Er zijn
er, die nog niet voldoende begrepen schij
nen te hebben hoe voos, hoe verrot, hoe
door en door slecht het stelsel van het
Derde Rijk met zijn ,,Kadaver-Disziplin"
was. Mogen zij het diep en ten volle be
seffen nu zij zien hoe de schuldigen aan
de bedreven misdaden zich beroepen op..
Kadavers! Mogen zij inzien dat geen
mensch zich aan een bedreven wandaad
kan onttrekken door zich te beroepen op
een ander mensch, die er hem de last toe
heeft gegeven, of die mensch nu Hitier
heet of een anderen naam draagt. De
verdwaasden, die in den man Hitier als
in een soort godheid geloofd hebben, of
zichzelf dat hebben wijsgemaakt en hun
geweten tot zwijgen gebracht bij de mis
daden die zij bedreven hebben de wereld
in een poel van ellende gestort. En te
genover hun medemenschen staan zij nu
als poovere leugenaars en lafbekken, die
niet eens de verantwoording voor hun
eigen daden durven te dragen en zich
„volgelingen", „paladijnen" noemen, in
een laatste poging om het knagend ge
weten maar niet te doen spreken.
..Het is alles een dwaling geweest",
heeft Ley in zijn afscheidsbrief geschre
ven, voor hij zelfmoord pleegde. „Wij
hadden God verlaten". R. P.
Aan onze abonnés en adverteerders.
Van heden af zijn wij bij den
postchèque- en girodienst aan
gesloten onder nummer
273107
De aanvragen voor automatisch
gireeren zullen ten spoedigste
behandeld worden.
DE ADMINISTRATIEJ
Zeeuwsche belangstelling1 voor het dichten van het dijkgat bij Ranimekens,
waarbij men dezer dagen helaas weer tegenslag hoeft ondervonden. (P.)
Tsjecho-Slovakije
werd vermoord
Woensdag kwam de Amerikaansche
procureur Alderman aan het slot van wat
hij noemde een der treurigste hoofdstuk
ken in de geschiedenis der menschheid,
n.l. de vernietiging van het kleine Tsje-
clio-Slovakije. Alderman geeselde met
scherpe woorden en in een met sarcasmen
doorspekt betoog het optreden van het
moderne bandietendom, in casu de Nazi-
regeering van het Derde Rijk.
De wereld kent de feiten. De weerzin
wekkende wijze, waarop de Duitsehers
den ouden Tsjechischen president Hacha
het mes op den keel zetten in de nachte
lijke bijeenkomst van 15 Maart 1939 te
Berlijn is reeds veel eerder uitgelekt.
Voor de groene tafel te Neurenberg
heeft zich gisteren het kat-en-muis-spel
geopenbaard, waarmee de Nazi's de Tsje-
cho-slovaaksche rijksregeering heeft klein
gekregen. Aangeblaft door de hooge
bloedhonden te Berlijn, werd Hacha on
wel en de lijfarts van Hitler was dadelijk
bij de hand. De regie was wèi verzorgd..
Wanneer de Duitsche eischen niet in
gewilligd zouden worden, zou een over
weldigende Nazi-macht het bedreigde
land in enkele oogenblikken onder den
voet loopen. Hacha heeft geteekend, hij
wilde zijn land voor het allerergste be
hoeden.
Ras, bloed en bodem
Dat het bij de agressies niet ging om
sprookjes van bloed, bodem of ras blijkt
duidelijk uit Göring's bevelen tot verre
gaande exploitatie der bodemrijkdommen
in de vertrapte landen.
Ook de Britsche aanklager Shawcross
produceert een verpletterende hoeveel
heid documenten.
Geschonden verdragen staan minutieus
opgeteekend op een tabel aan den wand
van de rechtszaal en een telling komt tot
een totaal van 69.
De opsomming van deze wandaden, die
de Britsche prosecutie bij monde van Sir
David Maxwell Fyfe naar voren brengt,
is droog en dor. Maar achter deze feiten
verschuilt zich een golf van ellende. De
plechtige formuleering van de verdragen
staat in schrille tegenstelling tot de in
fame schending. Tal van internationale
staatslieden, wier levenswerk het was,
den oorlog door een systeem van inter
nationaal recht uit te bannen, werden
met name genoemd, terwijl de Britsche
aanklacht uitgroeide tot een overweldi
gende gedocumenteerde beschuldiging.
Deutschlarid wird eingekreist
Hoe goed herinneren we ons nog de
„angstkreten" van het Duitsche Rijk. Hoe
infaam camoufleerden deze de werkelijke
bedoelingen van de Berlijnsche leiders,
gericht op wereldverovering ^n rechts
verkrachting.
De vroegere aanstichters van het Duit
sche gangsterdom laten de vloed van be
schuldigingen gelaten over zich gaan
Wat kunnen ze anders doen?
Zal Hess nog moeilijkheden
opleveren?
Professoren, die bij het Neurenbergsche
proces aanwezig zijn om psychologische
studies te maken hebben verklaard, dat
het niet onmogelijk is dat Rudolf Hess nog
meer moeilijkheden zal geven tijdens den
loop van het proces. Zij achten het aan
nemelijk, dat Hess door het samenzijn met
zijn vroegere kameraden zijn verdediging
volkomen overhoop heeft gehaald Hij
heeft den gevan|enisprediker gezegd, de
geregelde godsdienstoefeningen niet te
willen bijwonen, vermoedelijk om het niet
te laten voorkomen, alsof hij door angst
tot religie komt.
12 dagen pauze
Officieel werd vandaag medegedeeld,
dat het hof van 21 December tot 2 Januari
geen zittingen zal houden.
De ex-burgemeester van West-Kapelle
en Kloetinge is door het tribunaal te Goes
veroordeeld tot 10 jaar interneering met ver
beurdverklaring van vermogen, ontzetting
uit openbare ambten en uit het kiesrecht.
Talleyrand:
Om iemand goed te lee-
ren kennen moet men
even aandachtig zijn
stem als zijn gelaat be-
studeeren.
Zooals men weet hebben wij dezer da
gen melding gemaakt van het niet in dis
tributie brengen van een vrij groot aantal
rijwielen, die sinds enkele maanden in
deze omgeving aanwezig zijn. Thans meldt
onze Haag,sche correspondent over deze
zaak:
Naar wij vernemen is een aanschrijving
van het Centraal Distributiekantoor aan
de plaatselijke distributiebureaux uitge
gaan over de distributie van de thans bij
de grossiers aanwezige Engelsche fietsen.
Dientengevolge zal binnen enkele dagen
de distributie van deze rijwielen, welke
slechts een heel klein aantal vormen in
verhouding tot de behoefte, kunnen ge
schieden. De plaatselijke distributie
bureaux hebben tevens richtlijnen ont
vangen omtrent de prioriteit, in acht te
nemen bij het voldoen aan de bij hen in
gekomen aanvragen. De gang van zaken
zal dan zijn, dat degenen, die dit keer voor
toewijzing in aanmerking komen, een bon
ontvangen, waarop zij bij een winkelier
hunner keuze een fiets zullen kunnen
koopen. De winkeliers zijn echter gebon
den aan het betrekken der fietsen bij da
speciaal hiervoor aangewezen grossiers.
De in Haarlem zijnde nieuwe fietsen
zouden uitgegeven worden aan personen
uit Haarlem en omgeving.
Dit is een verheugende mededeeling,
die hopelijk een einde zal maken aan een
zeer ongewenschten toestand en ook aan
het leveren van rijwielen van Haarlem
naar andere deelen van het land en aan
het koopen van rijwielen door Haarlem
mers b.v. in Dedemsvaart of Bedum. Hier
door moest veel overbodig werk worden
gedaan en moesten vele extra-onkosten
worden gemaakt.
Volgens den corr. van de Daily Mail
in Batavia zou Amerika deelnemen aan
een oplossing van de moeilijkheden in
Indonesië. Een Amerikaansch marine
commandant zou reeds op Java zijn ge
arriveerd en er zouden reeds maatrege
len worden genomen voor het inrichten
van een Amerikaansch hoofdkwartier te
Batavia en Soerabaja. Ook wordt een
Amerikaansche generaal-majoor met
zijn staf te Batavia verwacht.
Dr. van Mook en zijn gezelschap zijn
hedenmorgen uit Batavia naar Singapore
vertrokken. Woensdagmorgen is generaal
Christison vergezeld van zijn persoonlijke
staf daarheen gegaan. Omtrent de te voe
ren besprekingen veronderstelt men, dat
deze zich over het algemeen zullen bezig
houden met de situatie op Java. De aan
wezigheid van de Nederlandsche militaire
leiders geeft grond voor de gissing, dat
het toekomstig gebruik van de Nederland
sche strijdkrachten te land, ter zee en in de
lucht, die tot dusver van de operaties zijn
uitgeschakeld, zal worden besproken. De
huidige situatie op Java laat bijna geen
andere mogelijkheid voor drastische ver
sterking van de geallieerde strijdkrachten.
In militaire kringen te Batavia verwacht
men, dat het Z.O. Azië-commando thans
zijn bezwaren tegen het gebruiken van
Nederlandsche troepen zal laten varen.
Verder verwacht men, dat de tot nu uit
gestelde derde ontmoeting tusschen Ne
derlanders en Indonesiërs misschien zal
volgen, zoodra Christison te Batavia is
teruggekeerd.
Omtrent de door dr. van Mook in Ne
derland mogelijk te voeren besprekingen,
wordt in Batavia gezegd, dat het karak
ter dezer besprekingen niet voorspeld kan
worden, omdat de politieke situatie op het
oogenblik zoo verward is, dat zij geen
duidelijk beeld geeft. Ook worden zekere
veiligheidsmaatregelen van essentieel be
lang beschouwd om een gunstige sfeer
voor een beter begrip en een overeen
komst te scheppen.
Geweld wordt beantwoord met geweld
Reuter meldt, dat het waarschijnlijk is,
dat op de conferentie de bijzonderheden
zullen worden vastgesteld van een nieuwe
politiek, weike duidelijk zullen maken,
dat niet langer geduld zal worden be
tracht. Het is bekend, dat zoowel bij de
Nederlanders als bij de Engelschen het
geduid is uitgeput bij het pogen, de si
tuatie op Java door onderhandelingen op
te klaren. Geweld zal beantwoord worden
met geweld.
Op de trams in Batavia is een leuze
verschenen, uit welke men zou kunnen
afleiden, dat de bevolking het terroris
tische gezag begint moede te worden.
Deze leuze luidt: „Wij Indonesiërs wen-
schen vrede jeugdbeweging jullie bloed
is veel te heet."
Het revolutionnaire radiostation van
Soerabaja, dat 20 mijl ten Z. van de stad
uitzendt, heeft thans de val der stad toe
gegeven. Er wordt een beroep gedaan op
de solidariteit der extremisten om de stad
te heroveren.
De periode van vandalisme en terrorisme
in Bandoeng is reeds weken geleden be
gonnen met vele ontvoeringen, moorden
en chantagegevallen, hoofdzakelijk gericht
tegen personen van de Rapwi. Volgens
een bericht van United Press hebben de
Engelschen dagenlang werkeloos toege
keken, waarschijnlijk omdat zij zich niet
sterk genoeg achtten om op te treden
tegen benden, die vaak meer dan 250 man
sterk waren en die onverdedigde Euro-
peesche huizen aanvielen en in brand sta
ken met petroleumbommen. Zij ver
moordden ieder die uit de vuurzee tracht
te te ontkomen. De climax in deze serie
wandaden kwam vorige week voor. toen
de Indonesiërs een aanval deden op het
Borromeus-ziekenhuis, waarbij zij zoover
doordrongen, dat enkele paviljoens onder
hun machinegeweervuur kwamen te lig
gen. Door deze aanvallen werd o.m. de
eens zoo mooie woonwijk rond het depar
tement van openbare werken zoo goed als
vernield. Maandagmiddag togen de Brit
sche troepen eindelijk aan het werk om
de gevaarlijke plaatsen te zuiveren.
Het grootste deel der burgerbevolking
is opgepakt in „beschermingskampen" en
evacuatiecentra, waar onvoldoende voed
selvoorraden aanwezig zijn. Ondanks de
aankomst van versterkingen vermoedt de
Europeesche kolonie, dat de Engelsehen
de gebeurtenissen niet ernstig genoeg op
nemen. Dit gevoel is in hoofdzaak de
reden geweest, dat vorige week een aan
tal jongeren de zaken in. eigen hand heb
ben genomen. Intusschen is een aantal
voormalige' Nederlandsche krijgsgevange
nen in de vroegere Koninklijke Militaire
Academie ondergebracht, waar zij opge
leid en heruitgerust worden. Als zij ge
reed zijn, zullen zij de bewaking der bur-
ger-interneeringskampen op zich nemen.
A.s. Zondag zullen 400 Nederlandsche en
Ambonneesche soldaten te Bandoeng bij
de Britsche troepen worden ingedeeld.
De Britten zouden spoedig een convooi
naar Bandoeng zenden, waarvoor de repu
blikeinen vrijgeleide zouden hebben ge
geven. Hooge Britsche officieren zeggen,
dat dit de laatste kans voor de republi-
keinsche „regeering" is om te laten zien,
dat zij de bevolking in de hand heeft.
Men had Woendsag een algemeene gewa
pende Indonesische opstand verwacht, en
daarom werd den geheelen dag boven
Java op geringe hoogte door vliegtuigen
gepatrouilleerd. Men heeft echter geen
ongewone Indonesische activiteit waar
genomen.
Nederlandsche troepen op Malakka
worden gereed gemaakt voor vertrek
naar Java. ,.j
