Haarlems Dagblad Luchtaanval op Javaansch dorp De Stille Armen De Doodstraf Japans grootgrondbezit verdwijnt Herstel der Spaansche Monarchie? Kwestie in beslissend stadium Hef woord is aan, 80e Jaargang No. 18202 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem Bureaux: Kennemerlaan 154, Telef. 5437. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Dinsdag: tl December 1945 Uitgave Stichting Voorlichting Abonnementen: p. week 31 Ct. per kwartaal 4. Giro 273107. Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825. RUIM tachtig Amsterdamsche advoca ten hebben op initiatief van hun Orde vergaderd en hun meening uitgesproken over de doodstraf. Er werden hun drie vragen voorgelegd, waarover schriftelijk gestemd werd. Het resultaat werd door den Raad van Toezicht en Discipline aan de Regeering medegedeeld. Wij hebben het gisteren al vermeld, maar ik herinner hier even aan de vragen en de uitkom sten van de drie stemmingen. Onbeperkte weder-invoering van de doodstraf werd verworpen met 82 tegen 6 stemmen en één blanco. Tijdelijke toepassing van de doodstraf bij misdrijven, gedurende den bezettings tijd begaan, werd verworpen met 49 tegen 33 stemmen en 7 blanco. Een verzoek aan de Regeering, om uit gesproken doodvonnissen niet ten uitvoer te doen brengen, alvorens de Staten-Ge- neraal de invoering van de doodstraf zuilen hebben bekrachtigd, werd aange nomen met 65 tegen 21 stemmen en 3 blanco. Van deze uitspraken van de Amster damsche balie zullen velen met belang stelling kennis hebben genomen. Mis schien zullen sommigen er verkeerde ge volgtrekkingen uit hebben gemaakt. Ten aanzien van de laak van advocaten is immers in dezen tijd al zooveel misver stand gebleken. Het schijnt dus nuttig om op te merken, dat zij geen menschen zijn die zich tegen het straffen als zoo danig kanten en dat zij evenmin een cate gorie vormen, die zich door bijzondere teerhartigheid of sentimentaliteit onder scheidt. Wat het Amsterdamsche antwoord op de eerste vraag betreft herinner ik eraan, dat in September 1870 de doodstraf in Nederland werd afgeschaft. Zij bleef alleen gehandhaafd voor militaire mis drijven in oorlogstijd: te berechten dus door krijgsraden. De regeering in Lon den voerde haar tijdens de bezetting van ons land weer in bij Koninklijk Besluit en alleen voor tijdelijke toepassing bij misdrijven, in den bezettingstijd ge pleegd. Het parlement en daarmee het volk hebben zich dus niet over de weder invoering kunnen uitspreken. Nu staan wij voor het feit van de uitvoering. Want de Bijzondere Raad van Cassatie heeft het eerste doodvonnis, dat tegen Max Blokzijl, bekrachtigd. Alleen de kwestie van gratie hangt nog. Vraag II geldt den huidigen toestand. Terwijl de oude afkeer van de groote meerderheid van het Nederlandsche volk jegens de doodstraf zich toont in de be antwoording van vraag I blijkt uit het tweede antwoord, dat een groote min derheid zich vóór de tijdelijke toepas sing op misdadigers uit den bezettings tijd verklaart. Sommige menschen zal het wel verbazen, dat deze minderheid geen meerderheid is. Het feit blijkt evenwel, dat onder de Amsterdamsche advocaten 60% ook onder deze omstandigheden tegen de doodstraf is. Meer menschen zouden het met deze meerderheid eens zijn als zij zeker wisten, wat er eigenlijk met de veroordeelde politieke gevange nen gebeuren gaat. Het deportatie-plan, ook van regeeringszijde te berde ge bracht, heeft instemming bij zeer velen gevonden. Hoe staat het daarmee? Het zou onderzocht worden, maar wij hebben er sindsdien niets meer van vernomen. Het geheele vraagstuk van de politieke gevangenen en dat van de zuivering en de rechtszekerheid in het algemeen schreeuwen om oplossing. Wat is de vaste lijn? Welke koers gaat men vol gen? Groote onrust en onzekerheid heer- schen omtrent deze toestanden in het ge heele land. Het is dan ook zeer begrijpelijk, dat bij de beantwoording van vraag III een groote meerderheid zich voor een uit spraak van de Staten-Generaal betref fende sanctioneering van de doodstraf heeft verklaard. De huidige Staten- Generaal zijn helaas niet door het volk gekozen. Ten aanzien van een deel er van is dat tien jaar geleden wel ge schied, maar die keuze moet als ver ouderd gelden. Toch zou men gaarne het oordeel vernemen van een college, dat bestaat uit bekwame menschen, die den bezettingstijd in Nederland hebben door gebracht en wier tijdelijke taak het in elk geval is, als volksvertegenwoor diging op te treden. Al geldt het maar een tijdelijke toepassing en al betreft het zulke misdadigers als Blokzijl, van Ge- nechten enzoovoorts, tegen wier funest beleid de samenleving voor immer bevei ligd moet worden, de toepassing van de gerechtelijke doodstraf is geen kleinig heid. Men moet haar ook los van de betrokken personen kunnen zien. Evenwel kan men niet ontkomen aan de vraag: welke waarborgen zouden ge geven kunnen worden, dat zij voorgoed onschadelijk voor de samenleving zouden zijn, als de doodstraf niet op hen werd toegepast? Recente voorvallen met wapen smokkelarij in het kamp te Schoorl en ontdekking van wapenvoorraden nabij de Harskamp hebben indruk gemaakt; op heldering en openbaarheid in deze zaken zijn dringend gewenscht. Anderzijds schijnt het dringend noodig, dat het Noodparlement zich ten spoedigste met het geheele vraagstuk der zuivering, zich daarbij niet bepalend tot de politieke gevangenen, bezighoudt en van haar recht tot interpellatie van de regeering gebruik maakt. R. p. Zestien Engelschen en Britsch-lndiërs in hinderlaag gesneuveld Tijdens een aanval op een gemotoriseerd convooi, dat van Batavia naar Bandoeng trok, zjjn 16 Engelschen en Br. Indiërs door Indonesiërs gedood. Dertig Br. In diërs liepen verwondingen op. Onder de dooden was een Engelsch officier en een Engelsch soldaat. Het convooi was Zondagochtend uit Ba tavia vertrokken. Het ondervond eerst moeilijkheden in Tjibadak. maar het grootste deel zag kans dien dag tot Soeka- boemi te komen. Een detachement der achterhoede wist echter pas Maandag die plaats te bereiken. Als represaille voor het gebeurde heeft de R.A.F. na de bevolking tijdig te hebben gewaarschuwd, een luchtaanval uitgevoerd op Tjibadak. dat met den grond gelijk ge maakt werd. De aanval werd uitgevoerd door 13 bommenwerpers. Bovendien wer den nog bommen geworpen op speciale doelen, die in brand geraakten. Sjarirs reactie op Singapore Sjarir heeft vandaag verklaard, dat „in dien de Britten pogen recht en orde te herstellen door geweld, alle Indonesiërs naar beste vermogen weerstand zullen bieden". Sjarir deed deze mededeeling zonder eerst de verklaring van Christison af te wachten, welke deze had toegezegd. Sjarir verklaarde o.m. nog: „Indien onze onafhankelijkheid wordt aangeval len, zullen wij gedwongen zijn weerstand te bieden. Indien de Britten meer troepen aanvoeren en dientengevolge gevechten op groote schaal beginnen, zullen alle In donesiërs er tegen in verzet komen. Men heeft ons te verstaan gegeven, dat het verwijderen van al de zgn. extremisten de weg zal banen naar vreedzame besprekin gen tusschen de Nederlanders en de zgn. gematigden. Dit zal waarschijnlijk een il lusie blijken te zijn. Er kunnen geen vreedzame besprekingen gevoerd worden als men bloed laat vloeien in Indonesië." Aan de Japansche regeering is bevel gegeven het grootgrondbezit af te schaf fen. De grond zal verdeeld worden onder de kleine boeren, die in staat gesteld moeten worden deze tegen redelijke prij zen te koopen. Deze maatregel, welke van vérstrekkende beteekenis zal zijn voor de toekomstige structuur van de Japansche maatschappij, zal meer dan de helft van het Japansche volk bevrijden van een toe stand van slavernij. Uitstapjes voor politieke gevangenen Heel erg gemoedelijk was wel, dat vijf politieke gevangenen uit het Kruithuis te Halfweg van hun bewakers permissie kre gen om een kopje koffie bij hun respectie ve vrouwen te gaan drinken. Na afloop werden zij op vastgestelde plaatsen door de bewakers 'weer verzameld en naar het kamp teruggebracht. De P.O.D. te Heem stede, die van deze feiten toevallig op de hoogte kwam, schrijft het gebeurde toe aan de totaal onvoldoende bewaking in dit en dergelijke kampen. De algeheele veiligheid zal pas verzekerd zijn, wanneer de bewaking in handen van de Gezags- troepen komt. Europeesche gevangenen Naar A.N.P.-Aneta uit betrouwbare bron te Batavia verneemt, zijn ongeveer drie duizend Europeanen, Ambonneezen en Menadoneezen te Pekalongan in gevan genschap. Zij leven daar in ellendige om standigheden. Ook te Tegal en Cheribon worden Europeanen en Indonesiërs, die den Nederlanders trouw gebleven zijn, door Indonesiërs gevangen gehouden. Indonesische strijdkrachten, die hoe langer hoe agressiever worden, hebben aanvallen gedaan op R.A.F,-barakken in Kramat. Ze maakten gebruik van gewe ren, machinegeweren en handgranaten, maar hun pogingen, de barakken met fakkels In brand te steken, mislukten. Mannen moeten op 3ava blijven Op last van het Ned. Indische departe ment van oorlog is het thans aan alle mannen tusschen de 18 en 55 jaar verbo den Java te verlaten. De Nederlandsche militaire autoriteiten te Bandoeng zijn, met toestemming van de Engelschen, be gonnen met de registratie van alle Euro peanen, Indo-Europeanen, Amboneezen, Menadoneezen en Timoreezen in den leef tijd van 18 tot 55 jaar, met het oog op hun latere inlijving bij het Kon. Ned. Ind. Leger. Reeds is de medische keuring van recruten begonnen in een tempo van 100 per dag. United Press verneemt van gezagheb bende zijde dat de pogingen tot herstel van de Spaansche monarchie snel hun climax tegemoet gaan, daar de betrekkin gen tusschen Don Juan en Franco in een beslissend stadium zijn getreden. Terwijl de republikeinen wanhopige pogingen doen om de Westersehe mo gendheden over te halen de diplomatieke betrekxingen met Franco te verbreken, waarbij dan het Franco-regiem onwettig verklaard zou moeten worden en wettig niet in staat om de macht aan de monar chie over te dragen, hebben ook de roya listen niet stil gezeten. Zooals bewezen wordt door Herrera's recente bezoek aan het Vaticaan, kunnen zij op steun van de kerk rekenen, terwijl zij verder de Fran- sche en Britsche verzekering hebben ge kregen dat het breken met Franco uitge steld zal worden, om een wisseling van het regiem te bewerkstelligen. Deze ver zekering werd verkregen gedurende het bezoek dat Don Juan's adviseur Lotez Olivan aan Londen bracht. De royalisten hebben thans de zaak op de spits ge dreven door een delegatie naar Madrid te zenden met een ultimatum aan Franco waarin verzocht wordt onmiddellijk de macht over te geven, teneinde de instel ling van een „Derde Spanje" op repu- blikeinsche basis te vermijden. Tegenover dit ultimatum gesteld, ziet Franco zich gedwongen onmiddellijk zijn geheele politiek te herzien en ook de plannen voor de conventie van den Na- tionalen Raad der Falange op te geven. Hoewel de royalisten overtuigd zjjn dat Franco nog altijd van plan is de macht te behouden, gelooven goedingelichte Spaan sche kringen dat thans uiterst belangrijke ontwikkelingen op handen zjjn. Het is bekend dat Franco een „eervol aftreden" gegarandeerd is en tevens is bekend, dat Don Juan alle voorbereidingen voor een mogelijk vertrek heeft getroffen. Kinderen van Nederlandsche- en Indonesische geïnterneerden, die meer dan 31/? jaar onder de Japansche bezetting geleden hebben, in liet Jahorc. Bharn ziekenhuis waar zij herstellende zijn van doorstane ontberingen. (r> Chesterfield: De dwaze begrippen van een man, die in een systeem gevangen zit en de wereld niet kent, stellen het geduld van iemand, die de wereld wel kent, op een zware proef. Het eerste slachtoffer Gisterenmiddag waagde een jongen van 13 jaar zich op het ijs van den Klopper- singel te Haarlem. Zijn moeder riep hem terug, waarop hij omkeerde, doch onge veer 8 meter van den kant door het ijs zakte. Een voorbijganger trachtte vergeefs hem te redden; aan een buurman van den drenkeling gelukte het het knaapje naar boven te brengen. De pogingen om cle levensgeesten weer op te wekken, die drie uur duurden, mochten niet meer baten. Er kan niet genoeg gewaarschuwd worden tegen deze waaghalzerij, die niet alleen levensgevaar voor de onvoorzichtigen op levert, maar eveneens voor de vele ande ren, die er hun leven voor in de waag schaal moeten stellen. Meer dan 1000 hopen op een Kerstgave Bij de laatste inzamelingen voor de Stille Armen in Haarlem en omgeving hadden wij zoo vertelde ons mr. R. Bakhuizen v. d. Brink, voorzitter van den Armenraad meer dan 1000 adressen, die voor een Kerstgave in aanmerking kwamen. Wij weten nog niet hoeveel het er nu zullen zijn, maar onze voorbereidingen wijzen er op, dat het aantal in de oorlogsjaren niet verminderd is. Integendeel. Ongetwijfeld zijn er vrij veel Stille Armen die de ellende van den oorlog niet hebben doorstaan. Juist onder die groep zijn er velen geweest die aan honger en koude bezweken zijn. Het waren geen menschen die bij „Winter hulp" aanklopten! In de oorlogsjaren is te Haarlem wel door het Fonds voor Bijzondere Nooden nog een en ander voor de Stille Armen gedaan, maar alles moest clandestien geschieden. De Duitschers hadden het fonds ontbon den, doch nu werkte een clandestien bestuur door met een clandestiene kas! Natuurlijk kon die hulp niet alle leed verzachten. De Stille Armen die den oorlog over leefd hebben zijn Stille Armen geble ven. Alleen is de nood van velen hun ner nog gestegen, omdat met de be perkte middelen waarvan zij moeten bestaan, nu nog minder gedaan kan worden dan vroeger. Het leven is im mers belangrijk duurder geworden. Die omstandigheid maakt ook juist, dat velen die vóór den oorlog nog vrij behoorlijk konden bestaan, nu het leger der Stille Armen zijn komen vergrooten. Ik denk zoo vervolgde mr. Bakhuizen v. d. Brink aan een bejaard echtpaar, dat met een pen sioentje van 20 gulden vóór den oorlog nog net kon rondkomen. Nu is dat evenwel absoluut onvoldoende. Er blijft, als er eerst wat voor huur en andere vaste lasten af is, niet eens voldoende over om op alle bonnen van de Distributie levensmiddelen, brand stof, enz. te koopen. Aan textiel of schoenen is natuurlijk in het geheel niet te denken. Een tweede groep nieuwe Stille Ar men is ontstaan doordat vele kleine zelfstandigen nu geen bestaan meer hebben. Het zijn kleine baasjes die in den oorlog nog net genoeg werk had den om aan den gang te blijven. Nu de oorlog voorbij is, hadden zij gehoopt gauw opnieuw aan den slag te kunnen gaan, maar zij zitten zonder materia len. Geen materialen geen werk. Geen werk geen verdiensten. Dan denk ik ook aan die oude dame die in een groot huis woont, alleen met haar vele zorgen. Het familie kapitaal is verdwenen. Nu is zij bezig haar meubilair uit te verkoopen om van dag tot dag haar bestaan te rek ken. Dat duurt zoo al een heelen tijd. het huis wordt steeds leeger. Zoo zou ik kunnen doorgaan. In zulks gezinnen zal een Kerstgave een lichtpunt zijn. Maar wij zijn over tuigd zoo besloot mr. Bakhuizen v. d. Brink dat nu het leven zoo veel duurder geworden is, de Kerstgave grooter moet zijn dan in vroeger jaren. Ik wijs daarop in de hoop dat ieder die een bijdrage voor de inzameling wil geven, daarmee rekening kan hou den. Het aantal Stille Armen is niet verminderd, de Kerstgave moet hooger zijn, dusWij hopen dat wij in deze verwachting niet beschaamd wor den. Voor de eerste verantwoording van bjj ons blad binnengekomen giften zie men pag. 3.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1