Moskou ceyelde ook:
Pafton
Balkan, Japan en China
Kardinaal de Jong
Aanslagen in Palestina
Minstens elf dooden
Gunstige reacties
Meer spanning op
Sumatra's Oostkust
Mijnen van Saargebied
Het woord is aan....
De besprekingen
te Londen
Regeeringstoelichting
op Indonesische kwestie
Helfrich tevreden
#0o Jaargang: *To, 182(5 I TP J B 1 Vrijdag: 28 December 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 ]T f g i I JB f a 1 If éT^I Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem jL JL J3- JL JL C^l BL Jp H JÊ JÊ Abonnementen: p. week 31 ct.
Bureaux: Kennemerlaan 154, per kwartaal 4—
Telef. 5437. l_T Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel.; Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
NA den eersten wereldoorlog trok ge
durende langen tijd een ware parade
van roemrijke generaals langs het front
der publieke belangstelling. De geallieer
den pronkten met hun groote militaire
aanvoerders. Vooral de Franschen, die
er het rijkst in gesorteerd waren, deden
dat. Na den wapenstilstand op 11 Novem
ber 1918 werd de groep maarschalken van
Frankrijk nog met eenige promoties van
generaals vermeerderd en een nieuwe
„Napoleonide" scheen te ontstaan, die
zich niet beperkte tot den gestrengen op
perbevelhebber Foch en den gemoede-
lijk-uitzienden Joffre, die eigenlijk weinig
tot de publieke verbeelding spraken, maar
zich juist uitbreidde tot meer romantische
figuren zooals Fayolle, den gebaarden
Gouraud, de Castelnau, Mangin en den
merkwaardigen generaal Pau, die maar
één arm had omdat hij de andere in den
oorlog van 1870 had verspeeld. Ook de
maarschalk Pétain behoorde tot de ver
eerden en het is triest daaraan te herin
neren. Bij het pralende overwinningsfeest,
dat in Juli 1919 in Parijs gevierd werd,
trokken al deze vermaardheden in hun
gala-uniformen, te paard, aan het hoofd
van hun keurtroepen langs menschen-
massa's die hen met bloemen bestrooi
den. Daar waren niet alleen de Franschen
maar ook de Engelsche maarschalken Sir
John French (later Lord Ypres) en Dou
glas Haig, Lord Byng of Vimy en de
Amerikaansche legeraanvoerder, de grim
mige generaal Pershing.
Na den tweeden wereldoorlog is het
alles veel soberder. Van schilderachtig
heid en romantiek van legeraanvoerders
is niet veel meer te merken. De wereld
schijnt nu te beseffen dat de oorlog een
6trijd van productiemiddelen en organi
satie, van machines en efficiency, van
macht en berekening is geworden. De
gala-uniform en zelfs het paard hebben
afgedaan: een generaal is iemand in een
achtelooze, losse uniform, die lijkt op zijn
soldaten en evenals zij een helm draagt
of, zooals Montgomery, een scheeve béret.
Het zijn geen Fransche maarschalken
meer, die den strijd in het Westen heb
ben gewonnen, maar Amerikaansche ge
neraals. De Russische maarschalken krij
gen wij niet te zien en Monty" is de
eenige drager van den romantischen titel,
aan ons vertoond. Hij en de Amerikaan
Patton zijn de twee figuren geweest, die
als bevrijders van West-Europa nog het
meest tot de publieke verbeelding heb
ben gesproken.
Nu is George Patton dood, gestorven
aan de gevolgen van een gewoon auto-
mobiel-ongeluk, nadat hij onlangs door
zijn opperbevelhebber, generaal Eisenho
wer, van zijn commando van het Derde
Amerikaansche leger was ontheven en
op een schijn-post geplaatst, omdat hij
niet doortastend genoeg was opgetreden
bij de „denazificatie" van Beieren. Dit
ingewikkelde woord wil eigenlijk zeggen:
de opruiming van den nationaal-socialis-
tischen invloed. Blijkbaar was de gene
raal, zooals meer generaals, niet in zijn
element als hij toezicht moest houden op
het burgerlijk bestuur.
Patton was de man van de groote door
braak bij Coutances en Avranches, die
de ingesloten positie van de gealliëerde
landingslegers aan de Normandische
kust in de bliksemsnelle verovering van
Frankrijk en geheel België deed verkee-
ren. Hij deed later ook den geslaagden
tegenaanval op de Zuidelijke flank van
Von Rundstedt's leger na het Duitsche
offensief in de Ardennen, nu een jaar
geleden. Hij deed meer in den jaren-
langen strijd. Van hem gold het woord,
dat hij nog nooit een veldslag had verlo
ren. Hij eischte zeer veel bij de opleiding
van zijn troepen en was een stormachtige
figuur, ruw in zijn optreden en zonder
ling in zijn eigenaardigheden. Want deze
man gedroeg zich, hetgeen wij ons moei
lijk van een Amerikaan kunnen voorstel
len, als een dandy. Hij droeg pistolen,
waarvan de kolven met parelmoer inge
legd waren en een sierlijken Franschen
degen. Hij trok overal en voortdurend
de aandacht en was steeds het mikpunt
van publiciteit en van critiek. De Obser
ver heeft hem genoemd ..een ongeloofe-
lijk efficiënten beroepssoldaat in een le
ger met veel voortreffelijke amateurs",
die zeer gezien bij zijn soldaten was.
Maar de Daily Herald heeft eraan herin
nerd dat hij op Sicilië, in een slechte bui
verkeerend, een soldaat, die in een hos
pitaal was opgenomen wegens shell-
shock, een oorveeg gaf. aDt bezorgde hem
een ernstige berisping van Eisenhower
en het had een generaal van minder be-
teekenis zijn commando kunnen kosten.
Toen George Patton na den oorlog een
bezoek aan Amerika bracht en in Boston,
aan een officieelen maaltijd, met een ova
tie werd ontvangen, barstte de emotio-
neele generaal in tranen uit.
Een merkwaardige figuur: een man met
een brillant intellect en een vurig, wild,
romantisch karakter. Zoo wordt hij be
schreven. Een generaal uit het verleden,
in den modernen oorlog. Bij zijn soldaten
had hij den bijnaam „Old blood and guts",
die onvertaalbaar is. R. P.
Prinses Juliana en Prins Bernhard heb
ben hedenmorgen een bezoek gebracht
aan den nieuw benoemden kardinaal mgr.
De Jong om hem geluk te wenschen met
zijn benoeming.
Het communiqué over de Moskousche
conferentie is verschenen en er blijkt uit,
dat voor het Verre Oosten een Advies
commissie zai worden ingesteld en een
Geallieerde Raad.
De functie van de Adviescommissie,
welke wordt gevormd door vertegenwoor
digers van Rusland, Engeland, de Ver.
Staten, China, Frankrijk, Nederland, Ca
nada, Australië, N. Zeeland, Br. Indië en
de Philippijnen, zal zijn: het formuleeren
van de politieke beginselen en maatsta
ven, volgens welke Japan zijn verplichtin
gen krachtens de wapenstilstandsvoor
waarden dient na te komen. Zij zal de
bestuursmachinerie, met inbegrip van de
commando-verbindingen tusschen de re
geering der Ver. Staten en het opperbevel
der bezettingsmacht, eerbiedigen. Washing
ton zal richtlijnen voorbereiden in over
eenstemming met de politieke beslissingen
der commissie en zal deze aan den opper
bevelhebber overbrengen.
Geallieerde Raad.
De Geallieerde Raad zal zijn zetel te
Tokio hebben, onder voorzitterschap van
den opperbevelhebber, optredend voor de
Geallieerde mogendheden, met het doel
den opperbevelhebber te raadplegen en
van advies te dienen met betrekking tot
het nakomen der voorwaarden van over
gave, bezetting en bestuur van Japan en
van de richtlijnen, die daaraan toegevoegd
zijn en met het doel, het bestuursgezag,
dat daarbij wordt verleend, uit te oefenen.
De Raad zal minstens eenmaal in de twee
weken bijeenkomen. De opperbevelhebber
zal de eenige uitvoerende autoriteit voor
de Geallieerde mogendheden in Japan
zijn.
Korea en China.
Er zal een voorloopige democratische
Koreaansche regeering worden gevormd.
Voor het bespreken van dringende pro
blemen zal binnen 14 dagen een conferen
tie worden gehouden tusschen vertegen
woordigers van het Amerikaansche en
Russische opperbevel in Korea. De minis
ters van buitenlandsche zaken hernieuw
den hun verzekering, dat zij een politiek
wenschten van niet-inmenging in de in
terne aangelegenheden van China. Molo-
tof en Byrnes waren het volkomen met
elkaar eens inzake de wenschelijkheid
van terugtrekking der Sovjet- en Ameri
kaansche troepen uit China op een zoo
spoedig mogelijk practisch bereikbaar
oogenblik als overeenkomt met het zich
kwijten van hun verplichtingen en ver
antwoordelijkheden.
Balkan.
De drie regeeringen zijn bereid aan
Koning Michael advies te verstrekken
waarom deze heeft gevraagd in zijn brief
De eerste permanente oeververbinding
over den IJsel is te Kampen tot stand
gebracht. Het plaatsen van de laatste
overspanning, waarbij verschillende
autoriteiten aanwezig waren. Het ligt in
de bedoeling de brug op 3 Januari 1946
voor bet verkeer open te stellen. (P.)
In Jeruzalem, Jaffa en Tel Aviv hebben
Joodsche terroristen aanslagen gepleegd,
waarbij minstens elf personen werden ge
dood en verscheidene gewond. Zoo zijn
zeven bommen ontploft in het hoofdbureau
van het Criminal Investigation Depart
ment te Jeruzalem, waarbij een dikke
muur instortte, die slachtoffers onder zich
bedolf. Met mortieren werd geschoten op
het hoofdbureau van politie te Jaffa,
waarbij een vuurgevecht ontstond. De
stad Tel Aviv werd door twee zware ex
plosies geschokt. Er zijn geen berichten
ontvangen over troebelen in andere cen
tra van Palestina.
Frankrijk: „Bevin is de strijdbare be
hoeder geweest van onze belangen op de
conferentie van Moskou door de bespre
king te weigeren van Duitsche vraagstuk
ken bij onze afwezigheid. Daarvoor zijn
wij hem dankbaar".
Bevin: „De conferentie beteekende een
stap vooruit." De overeenkomsten moeten
in een geest van geduld, verdraagzaam
heid, begrip en vertrouwen in elkanders
eerlijkheid worden uitgewerkt. In dezen
geest zijn wij bijeen geweest en het is in
dezen geest, hoop ik, dat wij hetgeen be
sloten werd, zullen ten uitvoer brengen."
Italië: „Bitter teleurgesteld. Inspannin
gen en offers in den oorlog der bevrijding
niet voldoende gewaardeerd."
Londen: Diplomatieke waarnemers zijn
van oordeel, dat de drie ministers het
uiterste bereikt hebben. De instelling van
een commissie voor het Verre Oosten
wordt gezien als een besnoeiing van Mac
Arthur's bevoegdheden. De genomen be
sluiten worden over het geheel als „even
wichtig" beschouwd, hoewel men te Lon
den doet uitkomen, dat Sovjet-Rusland er
iets gunstiger is afgekomen dan Engeland
en Amerika.
van 21 Aug. j.l. aangaande de uitbreiding
van de Roemeensche regeering. Aan den
Koning zal worden geadviseerd om een
lid van de Nationale Boerenpartij en een
lid van de Liberale Partij in de regeering
op te nemen.
De drie regeeringen nemen er nota van,
dat de aldus gereorganiseerde Roemeen
sche regeering moet verklaren, dat zoo
spoedig mogelijk vrije verkiezingen zul
len worden gehouden op de basis van al
gemeen en geheim kiesrecht. Alle demo
cratische en anti-fascistische partijen zul
len het recht hebben aan deze verkiezin
gen deel te nemen en candidaten in te
dienen. De gereorganiseerde regeering
moet verzekeringen geven wat betreft het
toestaan van persvrijheid, vrijheid van
godsdienst, van het woord en van ver-
eeniging.
Wysjinski, Harriman en Sir Archibald
Clark Kerr worden gemachtigd als com
missie onmiddellijk naar Boekarest te
gaan, teneinde met Koning Michael en de
leden der huidige regeering besprekingen
te voeren over de uitvoering van boven
genoemde opgaveen.
Ten aanzien van Boelgarije is overeen
gekomen, dat de Sovjet-regeering op
vriendschappelijke wijze aan Sofia advies
zal verstrekken tot uitbreiding van de
Boelgaarsche regeering met 2 vertegen
woordigers van andere democratische
groepeeringen dan het Vaderlandsch Front
Iran: geen overeenstemming.
De Iraansche problemen zijn wel uit
voerig besproken, maar er werd geen de
finitieve overeenstemming bereikt. Over
deze aangelegenheid worden de bespre
kingen langs de diplomatieke kanalen
voortgezet. De verdragsdatum van 2 Maart
1946 voor het terugtrekken der troepen
blijft gehandhaafd.
De bewoners van het Nederlandsche
kamp in Medan, Polonia, gaan tegenwoor
dig slapen onder het geratel van machine-
geweer-vuur, handgranaten-explosies en
revolverschoten. Het lijkt met de betrek
kelijke rust, die in dit gebied geruimen
tijd geheerseht heeft, gedaan te zijn.
Gewapende extremistische elementen
maken vooral in het nachtelijk duister
de geheele stad onveilig en dringen zelfs
het Nederlandsche kamp binnen. Een
ex-krijgsgevangene werd in zijn eigen
huis door een Indonesiër met een ge
weerschot gedood.
In een kampong bij Poeloe Brayan, in
de omgeving van Medan, is het lijk ge
vonden van een Britschen zeeman, die
aldaar door Indonesiërs op lafhartige
wijze was vermoord. Van Britsche zijde
zijn represaille-maatregelen genomen. De
daders behooren tot den extremistischen
vleugel der nationalistische beweging.
Pluderingen en beroovingen zijn aan de
orde van den dag. Vooral Chineesche
ingezetenen zijn daarvan het slachtoffer.
Ook komen nu geregeld gevallen van
ontvoering voor. Als gevolg van intimi
datie der leveranciers heeft men moeilijk
heden met de voedselvoorziening van het
kamp, waar de Nederlanders zijn onder
gebracht. De moeilijkheden betreffen spe
ciaal de levering van vleesch, eieren en
groente.
Door het militaire gezag van de Fran
sche bezettingszone in Duitschland is
medegedeeld, dat de steenkolenmijnen van
het Saargebied onder Fransch toezicht
zijn geplaatst.
Shakespeare:
Al wat is wordt met meer
geestdrift nagestreefd dan
genoten.
De Engelsch-Nederlandsche besprekin-
gen over de Indonesische problemen wer
den Donderdagmiddag en Donderdagavond
voortgezet in Chequers-Court, het buiten
verblijf van minister-president Attlee.
Wanneer de besprekingen, zooals men ver
wacht, hedenochtend beëindigd zulleu
zjjn, zal de Nederlandsche delegatie heden
tegen den avond naar Den Haag terug
gaan. Naar men gelooft zou de Nederland
sche regeering een zekeren vorm van auto
nomie aan de Indonesiërs voorstellen, wé
ker bestudeering het doel zou uitmaken
van een bijzondere conferentie.
De diplomatieke correspondent van de
Evening News zeide dat bij de onderhan
delingen van Donderdag van Britsche
zijde de nadruk op de volgende punten
zou worden gelegd:
1. Britsche en Nederlandsche militaire
actie ter herstel van de orde in Indonesië.
2. Het geheel in handen der Nederlan
ders leggen van deze taak en het terug
trekken van de Britsche troepen zoodra
dit practisch uitvoerbaar is.
3. Liberaliseering van het Nederland
sche bestuur en zoo ver mogelijk tege
moetkomen aan de rechtmatige Indone
sische eischen binnen het.kader van het
Nederlandsche rijk.
Door de regeering is een toelichting
gegeven op de verklaring van het Ame
rikaansche ministerie van buitenlandsche
zaken inzake den toestand in Ned. Indië.
De regeering zegt o.m.. Om tal va re
denen is deze verklaring voor het ko
ninkrijk van het grootste belang.
Bij de oplossing van het Indonesische
vraagstuk zal de Ned. regeering zich la
ten leiden door idealen, die ook het Ame
rikaansche volk in staatkundig opzicht
bezielen. Evenals Nederland heeft Ame
rika zijn vrijheid in een oorlog bevochten,
en de gedachte dat ieder volk, dat een
voldoende trap van ontwikkeling heeft
bereikt, vrij moet zijn om zich zelf te
besturen, is een der axioma's der Ameri
kaansche politiek. De groote meerderheid
van het Nederlandsche volk denkt hier
niet anders over. Er bestaat geen verschil
van inzichten, over beginselen, slechts
over de wijze en het tijdsverloop waarin
die moeten en worden uitgevoerd. Daar
naast hebben wij in Nederland door dett
oorlog geleerd, dat het souvereiniteitsbe-
ginsel zooals dat vroeger werd opgevat
in de moderne wereld niet kan worden
gehandhaafd. Door toe te treden tot da
organisatie der Ver. Volken, heeft Ame
rika te kennen gegeven dat ook de mach
tigste staat ter wereld beter doet niet
alleen te staan. Indien dat geldt roos
Amerika, is zulks zeker waar voor klei
nere landen, zooals Nederland. Maar hier
uit vloeit ook voort dat de kleinere lan
den moeten trachten zooveel mogelijk
samen te werken, om hun rechtmatige
belangen naar behooren te kunnen be
hartigen. Wij streven dit doel o.a. na door
te trachten met België veel nauwere be
trekkingen dan vóór den oorlog aan te
knoopen. Om diezelfde reden pogen wij
ook het Koninkrijk op den voet van ge
lijkwaardigheid op te bouwen. Wij zijn
ervan overtuigd dat op de basis van
werkelijke deelgenootschap tusschen Ne
derland, Ned.-Indië. Suriname en Curacao
voor het Koninkrijk een groote toekomst
is weggelegd, en voor de vele millioenerï
tellende volkeren een gelukkiger toekomst
dan indien ieder zou pogen zijns weegs
te gaan.
over Christison's verklaring
Volgens doorgaans welingelichte krin
gen te Batavia is Christisons verklaring
tot de Indonesiërs het resultaat van recht-
streeksche orders, die de Britsche regee
ring aan het Z.O. Azië commando heeft ge
zonden. Luit.-admiraal Helfrich heeft irï
een brief aan generaal Christison zijn te
vredenheid uitgedrukt over de verklaring
van generaal Christison en er aan toege
voegd, dat hij er bij de Nederlandsche
troepen en burgers op aangedrongen had,
tot het uiterste samen te werken. Voorts
heeft de admiraal een Kerst- en Nieuw
jaarsboodschap gericht tot de Nederland
sche land- en zeestrijdkrachten, waarin
hij hen aanspoorde tot geduld en zelf
controle gedurende de moeilijke periode
die voor hen ligt. Hij dacht vooral aan
diegenen die na jaren van lijden in krijgs
gevangenkampen nu gedwongen werden
niets te doen ver van huis. _j
