Haarlems Dagblad
Sjahwf
JNota over Indisch Regeermgsbeleid
doet nieuw beroep op Ver. Naties
Seyss ziet laatste kans
De diabolische Rijksdagbrand
Voor de Stille Armen
«(k© No. 18221»
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-ÏTooMretlactear: Robert Peereboom
Dlii.Miatr 15 Januari Iftlfl
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107.
Tel.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
Voortschrijdende consolidatie in Buitengewesten
Het algemeene beeld van den toestand
»n Indië, zooals dat op 11 en 21 Dec.
geschetst, is tot op heden niet beslissend
gewijzigd, aldus deelt minister Logemann
in de Tweede Kamer mede. Van de gun
stiger elementen vallen vooral te melden
de voortschrijdende consolidatie, vooral in
het Oostelijk deel van den Archipel, en
de verandering, welke sinds 24 Dee. is in
getreden te Batavia, waar de eerste maat
regelen ten uitvoer zijn gelegd, die moe
ten leiden tot een meer afdoende bevei
liging en betere verzorging van het bur
gerlijk leven in West-Java «net zijn groote
concentraties „Rapwi".Een slechter worden
van den toestand zou zijn af te leiden uit
de schaarsche berichten, welke over de
Oostkust van Sumatra worden verkregen.
Het verblijdende verschijnsel van de
Groote Oost is, dat daar op groote
schaal een nieuwe geest en een nieuwe
vorm van samenwerking tusschen Neder
landers en Indonesiërs in de praktijk op
de proef wordt gesteld en blijkt te slagen.
Een aanwijzing van het teruggekeerd
vertrouwen ligt in het feit, dat de bevol
king vlot medewerkt aan de muntzuive-
ring.
De op 27 December 1945 ingezette actie
van grooteren omvang te Batavia, voor
afgegaan door een proclamatie van den
Itritschen bevelhebber, heeft tot doel, in
een ruimer rayon geordende toestanden
te herstellen. Met nadruk kan worden
vastgesteld, dat de overgroote meerder
heid der Indonesische bevolking dit orde
herstel met vreugde heeft begroet. Het
inheemsche personeel der openbare be
drijven is zonder onderbreking aan het
werk gebleven, dat van particulieren dorst
zich van lieverlede weer te melden en te
beginnen, de geheele stad vertoonde al
spoedig een meer normaal beeld.
Naarmate dit alles doorwerkt en het
vertrouwen in de bestendigheid van den
verbeterden toestand zich vestigt, zal ook
"en vrije openbare meening zich kunnen
gaan deinonstreeren en aan den staatkun
digen toestand een zuiverder uitdrukking
kunnen geven.
Soortgelijke verschijnselen hebben zich
voorgedaan te Soerabaja, waar blijkbaar
de rust weerkeert.
Omtrent de overige streken van Java
kan nog geen verbetering van den alge-
meenen toestand worden gemeld.
Voor het beraad over het staatkundig
hervormingsbeleid is de luit. gouv.-gen.
naar Nederland gekomen. De regeering
ziet met voldoening op deze zeer vrucht
bare overleggingen terug. Zij hoopt, dat
de omstandigheden zullen toelaten met
spoed de besprekingen met Indonesische
leiders weer op te vatten en vertrouwt,
dat deze in dat geval tot de concrete be
reidheid hunnerzijds om samen te werken
binnen het staatsverband zullen voeren.
Deze nota biedt niet de geëigende ge
legenheid om passende uitdrukking te
geven aan de voldoening, welke de regee
ring gevoelt over de gebleken harmonie
met de inzichten en de voornemens van
de Britsche regeering, op de punten, welke
het communiqué vermeldt Voldoende zij
erop te wijzen, zooals moge blijken uit het
geen tevoren is medegedeeld, dat bij ver
wezenlijking van die voornemens op goe
de gronden mag worden verwacht, dat
een gunstiger atmosfeer zal worden ge
schapen voor de vrije meeningsvorming
aan Indonesische zijde, voor de bevorde
ring van overleg en overeenstemming met
representatieve voormannen der nationa
listische beweging en tenslotte voor een
vreedzame oplossing van het Indonesische
vraagstuk.
De militaire en burgerlijke mutaties
De rcgecring merkt op. dat verschillen
de motieven tot mutaties in hooge bur
gerlijke en militaire ambten dringen. In
het cene geval moest worden geoordeeld,
dat de betrokkene pbyslck of psychisch
niet meer tegen de in de huidige omstan
digheden zoo sterk verzwaarde eischen
van het ambt was opgewassen. In een an
dere groep van gevallen was de aanleiding
dat de betrokkenen ongenegen of onge
schikt bleken om onder die veranderde
omstandigheden te blijven werken.
Mr Dr. K. 3. Frederiks
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft, overeenkomstig het advies van de
zuiveringscommissie (voorzitter prof. mr.
Paul Scholten) eervol ontslag met wacht
geld toegekend aan mr. dr. K. J. Frede
riks, oud-secretaris-gcncraal van het de
partement van Binnenlandsche Zaken De
minister heeft overwogen dat uit een ter
zake ingesteld onderzoek, mede naar het
oordeel van vorengenoemde commissie, is
gebleken, dat mr. Frederiks. hoewel aan
zijn trouw aan de Koningin en het vader
land niet valt te twijfelen en hij inderdaad
door zijn aanblijven ook veel leed en
schade heeft weten te voorkomen, niette
min door te veel toegeven aan de eischen
van den bezetter en het verleenen van
medewerking, waar een stellige weige
ring op haar plaats ware geweest, een
verslappenden invloed uitoefende op den
weerstand tegen den vijand en hij het
vertrouwen verloor van hen, die zich on
voorwaardelijk en principieel tegen den
bezetter en alle door deze gepropageerde
beginselen te weer stelde.
Onder deze groepen bevinden zich
uiterst verdienstelijke ambtenaren, aan
wier toewijding en karakter, betoond zoo
wel vóór den oorlog als daarin en daarna
in gevangenschap, Indië blijvend verplicht
is. Nochtans laat het zich begrijpen, dat
bij de breuk, die in alle sociale verhou
dingen is ontstaan, voor velen de arbeid
onder de nieuwe toestanden een grooter
aanpassing zou vergen dan juist van ge
rijpte persoonlijkheden mag worden ver
wacht of geëischt.
Tenslotte is in het bijzonder in het leger
een verjonging van het officierscorps om
meer dan één reden gewenscht gebleken
Geïnterneerden.
Er zijn op Java nog verscheidene groe
pen geïnterneerden, tot een totaal van
naar raming 13.000 omtrent wier lot wei
nig bekend is. Uit Malang, Jogjakarta en
Soerakarta wordt bericht, dat men voor
de levens der daar aanwezigen niet zou
behoeven te vreezen. Ernstige ongerust
heid heeft grond ten aanzien van die stre
ken, waar anarchie heerscht, zooals Ban
tam en de streek tusschen Cheribon en
Semarang.
Ruim 7000 personen zijn in Nederland
aangekomen
Sjahrir heeft opnieuw een beroep ge
daan op de Vereenigde Naties. „Wy wil
len"', aldus zeide hy. „dr. van Mook be
schouwen en ontvangen als den voor-
naamsten afgevaardigde van een vreemde,
doch welbekende mogendheid om, naar
wy hopen, op de vriendschappelijkste
wijze besprekingen te voeren over de Ne-
dcrlandsche belangen en het Nederland-
sche standpunt." Verder verklaarde lijj:
,,Geen definitieve oplossing van onze hui
dige problemen kan in de gegeven om
standigheden tot stand komen zonder
overeenstemming tusschen de Vereenigde
Naties en ons. althans tusschen de voor
naamste mogendheden van deze wereld
organisatie met name de Ver. Staten
en Gr. Brittannië en ons en andere be
langhebbende partyen".
In een persconferentie heeft Sjahrir nog
verklaard: Over de Londensche bespre
kingen tusschen Engelschen en Nederlan
ders is reeds veel gezegd, doch een ieder
moet duidelijk weten, dat wij Indonesiërs
niet veel acht kunnen slaan op beslissin
gen over ons, die buiten ons om genomen
zijn. Wij hebben onze onafhankelijkheid
uitgeroepen en wij beschouwen onze re
publiek als de getrouwe uitdrukking van
den wil van ons volk. Wij kunnen geen
overeenkomst over de positie van ons land
nis voor ons bindend beschouwen, tenzij
wij zelf aan het opstellen daarvan actief
deel hebben genomen.
Merdcka steunt Sjahrirs politiek.
Een artikel in de „Merdeka" van 12
Januari heeft in Batavia algemeen de aan
dacht getrokken. ,,Wij moeten", aldus het
blad, „de politiek van Sjahrir steunen.
Wij dienen een sterke eenheid te vormen,
('lirlHtlaiiM'n bij i
Do voormalige „Wchrmachtsbefehls-
tinber In den NloderlHiiden", Fr. Chris
tiansen, I» Maandag van Bad Oelhnusen
naar 'a-Gravenhuge overgebracht om als
oorlogsmisdadiger terecht te staan.
Christiansen wordt o.m. ervan verdacht
het bevel gegeven to hebbeti in October
1944 het dorp Dutten plat te branden en
de mannelijke bevolking te fnsllleeren
als represaillemaatregel voor het dood-
Duitsche officieren,
nkomst aan het De-
tltlc.
Hij is overgebracht naar de straf
gevangenis te Arnhem, waar hij zal
verblijven totdat hij vermoedelijk voor
het bijzonder gerechtshof te Arnhem zal
terechtstaan.
Christiansen was van allen luister van
eertijds ontdaan. Hij maakte een zeer poo-
veren indruk in een oude legerregenjas
en een pet zonder versierselen. Een oude
gebroken man. die, zooals hij zeide, zich
maar niet kan indenken, waarom het Ne-
derlandsche volk iets tegen hem heeft.
„Niet ik, maar Seyss Inquart en diens
boozc geest Born zijn verantwoordelijk".
Het oude liedjel
niet terwIHe van anderen en allerminst
terwille van een minister-president
Sjahrir, maar voor eigen volk en land.
Indien wij slechts beseffen, dat wij ons
eensgezind om onze nationale regeering
moeten scharen, is onze tegenstander ge
makkelijk te overwinnen. Maar we moe
ten tevens beseffen dat hij zijn krachten
kan herstellen door verwarring en ver
deeldheid in onze gelederen te stichten".
Niet-Nederlan&sche kringen in Batavia
beschouwen deze publicatie als een
nieuwe vingerwijzing voor de groeiende
kloof tusschen Djokjakarta en Batavia.
De republikeinen willen Sjahrir blijkbaar
gebruiken naar zijn waarde of. liever
gezegd: naar het vertrouwen, dat hij bij
de Nederlanders geniet. Deze niet-Neder-
landsche kringen zijn van meening, dat
het artikel een „zeer nuttige bron van
inlichtingen is, die nog des te meer waar
de hebben, omdat zij vóór de hervatting
van de besprekingen met de republikei
nen bekend zijn geworden".
Dakota-vliegtuig vermist.
Een Dakola-vliegtuig, dat Maandag van
Bandoeng naar Batavia is vertrokken met
een hoeveelheid Rapwi-bagage. maar zon
der passagiers, is niet in Batavia aange
komen.
I
Het woord is aan....
a r b e y d'A u r e v i 11 y;
Welk een droefheid ligt
er in het missen. en in
het bereiken van een doel.
D<* U.N.O. en Nederland
Minister-president Schermerhorn ia
Maandagmorgen, juist voor den aanvang
van de zitting der UNO-vergadering. bij-
de Central Hall te Londen gearriveerd.
Hij werd vergezeld door min van Kleffens
en prof. Gerbrandy.
Terstond na zijn aankomst had de mi
nister-president in de Hall een informatief
onderhoud met Stettinius van de Ameri»
kaansche en Hoo van de Chineesche af
vaardiging.
De voorzitter van de vergadering, dn
heer Paul Spaak, heeft officieel medege
deeld. dat prof. Schermerhorn hedenmid
dag de vergadering zal toespreken
Waarom de Sovjets tcgenstemdeiv.
In de New York Times schrijft „Pertl-
nax", die voor een Amerikaansche dag
bladcombinatie werkt, uit Londen, dat da
heer Gromyko instructies had om te op-
poneeren tegen de verkiezing van Neder
land in den Veiligheidsraad. Naar Rus
sisch oordeel houdt Groot-Brittannië Ne
derland ln de holte van zijn hand met be
trokking tot <ie onafhankelijkheidsbewe
ging, die in Nederlandseh-Indp". is uitge
broken.
Henri Pielage 80 jaar
Bovenstaande naam roept bij vele muziek
minnaars de herinnering wakker aan eet*
tijdperk, dat afgesloten schijnt: dat dei zang-
wedstrljdcn. Er zijn er vele geweest, war®
zang-festijnen en de „gevreesde" en de ..ge
vleide" was Henri Pielage. Als hij er was
met zijn koren (hij dirigeerde o.a. het veel
geroemde „Onder Ons", mannenkoien Cae-
cllia. Zanggenot en Hanrl. Gem Koor», dan
kon men van zeer goede kunst-uiting, van
waren wedstrijd verzekerd zijn. Zijn staat
van dienst op dit gebied der zangkunst ver-
meldt tallooze tweede, eerste en eere-prljzen.
Ook «te vele concerten met deze vereenigln-
gen werden door de crltiek met eere ge
noemd.
Ook als kerk-rnuslcus heeft hij zeer groote
verdiensten, als dirigent èn als organist.
Zijn paedagogisehe kwaliteiten toonde hij ln
talrijke leerlingen, die het tot groote hoogte
brachten.
Op Vrijdag 18 Januari a.s., viert htl zijn
tachtigsten geboortedag.
Zijn adres Is Olleslagerslaan l. Haarlem.
Naar uit Neurenberg gemeld wordt,
heeft Seyss Inquart het tribunaal verzocht
hem een aantal Ncderlandsche getuigen a
décharge toe te staan. Onder de personen,
die volgens den vroegeren „rykscommis-
saris" het meest competent zijn verklarin
gen te zynen gunste te verstrekken, be
vinden zich dr. Hirschreld, tydens de be
zetting secretaris-generaal van dc depar
tementen van Ilandei. Nyverhrid en
Scheepvaart en van Landbouw en Vis-
scherij; prof. Van Dam, voormalig sccr.-
generaal van het departement van Opvoe
ding, Wetenschap en Kuituurbescherming;
mr. Woltersom, voorzitter van den raud
voor het bcdryfsleven en dr. B. Hannema,
vroeger directeur van het muscnm Boy
mans in Rotterdam
Dönitz misdaden
op de Oceanen
De nieuwe week is begonnen met oen
serie documenten over de praktijken, die
Duitschland aanhing bij zijn oorlogvoering
ter zee. De vertegenwoordiger van deze
handelwijzen is de vroegere admiraal Dö
nitz. Tezamen met Hitier gaf hij den duik-
Dc H.O.V.
Hot bestuur.
Het tegenwoordige bestuur van de Haar-
lemsche Orkest Vereeniging werd inder
tijd door het Militair Gezag voorloopig
belast met de leiding van de vereeniging,
onder beding, dat het op een bepaalden
tijd zou aftreden, opdat de ledenvergade
ring zich zou kunnen uitspreken over een
nieuw bestuur. De bedoelde termijn is
thans afgeloopen. Daarom heeft het be
stuur zijn mandaat ter beschikking gesteld
In de vergadering van Woensdagavond 23
Januari zal een definitief bestuur geko
zen worden.
De dirigent.
De H. O. V. staat nog steeds voor de
benoeming van een vasten dirigent. In de
afgeloopen maanden heeft zij verschillen
de dirigenten laten optreden die voor een
benoeming in aanmerking zouden kunnen
komen. Dit heeft evenwel nog niet geleid
tot het samenstellen van een aanbeveling
om daaruit een keuze te doen.
Negentiende verantwoording.
Door ons ontvangen giften per Bank en Kas
L. B. f5.—. Mevr. H. n.—S. 1100,—Totaal
f 105,— Reeds ontvangen 110.718,17. Totaal
ontvangen M0.8Ï1.17.
bootcommandanten het bevel, alle beman
ningen van vernietigde geallieerde sche
pen. die hulpeloos op zee ronddreven, den
dood in te jagen. Niet alleen in de directe
oorlogvoering had Dönitz zijn verderfe
lijke hand, maar ook de agressies tegen
Noorwegen en Denemarken komen ;roo-
tendeels voor zijn rekening. De aanklager
noemde dezen man met zijn harde, ver
trokken gelaat, een der fanatiekste volge
lingen van Hitler, die de Duitsche marine
met Nazi-ideologieën bevuilde en het in
ternationale recht met voeten trad.
De Rijksdagbrand
Naar thans openbaar is geworden uit
een brief van een mede-provocateiu en
assistent bij dc enscèneering van den
Rijksdagbrand in 1933 aan president Hin
denburg. is deze geruchtmakende affaire
indertijd door de Nazi's op touw gezet,
om zich een excuus te verschaffen voor
de terreur tegen de democratische machten
en de werkende klassen van Duitschland.
De brand werd gesticht door twee groe
pen personen onder leiding van Heines
en een zekeren Ernst. Er werd voor ge
zorgd. dat v. d. Lubbe in het Rijksdag-
gebouw achterbleef met compromittee-
rende papieren in zyn zak. RBhm
S.S.-leider, die den brlefschryver i
dienst had, had v. d. Lnbhe tot me«
king weten te verleiden, door h"t
zijn
te be
loven. hem na een paar maanden gevange--
nisstraf naar Amerika te zullen zenden.
Eén van de voornaamste motieven van
deze gigantische misdaad was het kunst
matig verwekken van een gunstige
stemming voor de verkiezingen, die vlak
na het gebeurde in het Rijksdaggebouw
zouden plaats hebben. Als het volk zich
liet misleiden door de propagandatruc,
zou een welkome voedingsbodem voor het
Nazi-vergif geschapen zijn De brief
schrijver verklaart aan het slot van zijn
epistel, dat hij dc laatste wil van zijn su
perieur Röhm uitvoerde, n.l de openba
ring van het ware karakter van Hitler
en consorten.
Weerbericht
Geldig tot Woensdagavond. Hedennacht
In de kuststrook lichte, ln de overige dec-
len des lands matige vorst. In den och
tend plaatselijk nevelig, I.ater op den dag
op de meeste plaatsen zonnig weer met
temperatuur, die In den loop van den dag
tot het vriespunt stijgt. Weinig wind,
geen neerslag.
