Haarlems Dagblad
Seyss Inquart de „fatsoenlijke klerk"
Indisch Debat
Mandaatgebied onder Trustee?
Veiligheidsraad debuteert
Meer Indonesische
activiteit bij
Soerabaja
'1 -\J
■WAOuajjoj njoo jeitt uajzjuo ïoju qajz
«O© .ÏJWfftwi®? No. 182.18
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendapleln 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemeriaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Direetcur-IIoofdrcdaetour: Robert Peereboom
SC/
Vrijdag 18 Januari iftld
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
1_| KT debat, dat in de Tweede Kamer
x over het Indonesische vraagstuk ge
voerd wordt, loont scherpe tegenstellin
gen tusschen degenen die den weg van
overleg, met begrip voor inlandsche aspi
raties, willen volgen en de conservatie
ven, die van oude koloniale opvattingen
geen afscheid kunnen nemen, voortdurend
tot krachtdadige maatregelen geneigd
zijn en zich beklemd voelen door vrees,
dat het Nederlandsche prestige teloor
gaat. Met deze tegenstellingen verbinden
zich acties pro eh contra den luitenant
gouverneur-generaal dr. Van Mook. Te
midden van zulke tegenstellingen volgt
de regeering, in volkomen overeenstem
ming met den luitenant-gouverncur-gcne-
raai, die een paar maanden geleden door
een incidenteel misverstand slechts een
oogenblik geschaad is, haar eigen koers.
Sinds haar jongste besprekingen met de
Britsche regeering, waarin kennelijk over
eenstemming over het in Indonesië te
volgen beleid is bereikt, voelt zij zich
daarin gesterkt. Dat Is wel tc merken uit
de zekerheid, waarmee minister Loge-
menn de sprekers in de Tweede Kamer
heeft beantwoord. Het debat nog niet
ten einde en wellicht zal het tot de in
diening van een motie leiden men kan
zich moeilijk voorstellen, dat de oppositie
het zonder cenige poging tot een uil-
spraak zou laten afloopen maar de in
druk wordt toch gewekt, dat er in de
Kamer een meerderheid is voor den weg
van het overleg. Een moeilijk punt in het
debat blijft, dat de regeering in de hui
dige omstandigheden er niet toe meent te
kunnen overgaan de instructies omtrent
het verdere beleid, die aan dr. Van Mook
zijn meegegeven, aan de Kamer mede te
doelen. Een voorstel om dit in comité-
generaal te doen. heeft zij afgewezen en
als dit bezwaar nu eenmaal bestaat kan
men zich voorstellen, dat het ook voor
een zitting met gesloten deuren geldt. On
behagelijk is deze geheimzinnigheid in-
tusschen wel en het is begrijpelijk dat
sommigen ln de Kamer, zich bewust van
hun verantwoordelijkheid om zich op de
hoogte te stellen in een zaak, waarbij zoo
groote volksbelangen betrokken zijn, er
naar streven dat een commissie uit de
Kamer naar Indië zal gnan. Als dit ge
schiedde zou het op de openbare meening
een goeden Indruk maken. Juist omdat wij
ons nog steeds moeten behelpen met een
zwakke afspiegeling van de parlementaire
democratie is het zoo gcwenscht om alle
maatregelen, die het democratisch beleid
versterken kunnen, toe te passen. Wel zou
éen dergelijke commissie zich in Indië
moeien onthouden van alle bemoeiing en
inmenging, die de onderhandelingen In
toch al kwetsbare en subtiele verhoudin
gen zouden kunnen schaden Zij zou al
leen dienen te gaan om zich op de hoogte
te stellen van den toestand.
Hoe moeilijk hel Nederlandsch beleid ln
Indië is. hoeveel klippen omzeild moeten
worden en met hoeveel verschillende fac
toren rekening dient te worden gehouden,
heeft minister Logemann opnieuw duide
lijk gemaakt toen hij sprak over de inter
nationale sfeer, waarin deze onderhande
lingen plaatsgrijpen. Hij vroeg de Kamer
„te beseffen, dat Nederland, ln zekeren
zin. op het oogenbllk tegen den interna
tionalen stroom oproeit, gezien de opinie
der wereld over alles, wat aan koloniaal
bestuur doet denken." Met andere woor
den: er wordt 6poedig gedacht dat men
toch oude koloniale methodes wil toepas
sen. Daardoor stuiten verschillende in
stellingen. die pogen ons vroegere beleid
in Indië in het juiste daglicht te plaatsen,
veelal op een muur van onwil. Men be
schuldigt ons ervan, zei de minister, dat
wij niet voldoende oog hebben voor het
nieuwe en te zeer vasthouden aan wat,
in de oogen van het hier bedoelde buiten
land. uit den tijd is.
Ten aanzien van de regeering-Sjahrir
verklaarde hij. dat de Nederlandsche re
geering niet met de Indonesiërs wenscht
te onderhandelen over haar erkenning.
Zij wil wel met Sjahrir en zijn omgeving
spreken. Als dit niet tot resultaat leidt
zal zij nochtans getoond hebben, dat zij
tot belangrijke tegemoetkomingen bereid
is en kunnen rekenen op internationalen
bijval en medewerking, als maatregelen
noodig zouden blijken.
Dit duidt kennelijk op de besprekingen,
d:e in Londen gevoerd zijn Met het voor
gaande geeft het een onmiskenbaar beeld
van de situatie: wij kunnen deze kwestie
niet met de Indonesiërs samen tot een op
lossing brengen, maar moeten voortdurend
rekening houden met de internationale
sfeer en met de internationale belangen,
gemoeid bij het lot van een groot
Aziatisch volk. Hetgeen sommigen zal er
geren. maar geen verwondering behoeft
te wekken, te minder omdat een organi
satie als de U.N.O. geschapen is, waar
van de constructie duidelijk genoeg is
uiteengezet.
Intusschen is de algemeene situatie ln
indië gunstiger geworden en de vooruit
zichten zijn zeker hoopvoller dan in de
dagen toen dr. Van Mook naar Nederland
De Veiligheidsraad der Vereenigde Na
ties, die belast is met de verantwoorde
lijkheid voor het handhaven van den we
reldvrede, is Donderdagmiddag voor de
eerste maal bijeengekomen. Tot voorzitter
van den Raad werd gekozen de Australi
sche minister van marine Norman Makin.
De historische zitting, waarvoor bij alle
delegaties groote belangstelling bestond,
droeg slechts een formeel karakter.
De I- ngclschr minister van Buitcnland-
SOhe Zaken. Bevin, heeft in zijn rede voor
«te L'.N O. meegedeeld, dat Engeland be
sloten had „onverwijld besprekingen te
openen over het onder den Raad van
Trustee stellei. van de Afrikaansche man
daatgebieden Tanganjika, Kameroen en
Togo." Omtrent Palestina zeide Bevin,
dal het volgens Britseh inzicht noodzake
lijk was het rapport van de Anglo-Ame-
rikaansohe commissie van onderzoek af
te wachten, „(vorens het probleem van
Palestina's toekomst aan te snijden. Hij
kondigde vervolgens aan, dat de Britsche
regeeriiig \an plan was in de nabije toe
komst stappen ic ondernemen tot het ves
tigen van Transjordanië ais een souve-
relnc en onafhankelijke staat.
Bevin brak oen l^ns voor het interna
tionale arbeidsbureau. „Alle handelsstrijd
tusschen de stater; onderling ten koste van
Turksch aanbod
aan Rusland?
Volgens inlichtingen uit geloofwaardige
Armeensche bron, aldus meldt A.F.P., zou
te Istanboel in het grootste geheim een
onderhoud tusschen den plaatsvervan
gend volkscommissaris van buitenland-
sche zaken van de Sovjet-Unie, Visjinskl
en den Turkschen minister van buiten-
landsche zaken, Hasan Saka, hebben plaats
gehad Het voorstel tot dit onderhoud zou
van Vlsjinski zijn uitgegaan. He» zou drie
dagen in beslag genomen hebben en Saks
zou hebben voorgeslagen, dat de gebieden
van Kars en Ardahan aan de Sovjet-Unie
zouden worden teruggegeven, onder voor
waarde, dat deze laatste van alle aanspra
ken betreffende den Bosporus, de Darda-
nellen en de provincie Georgië zou afzien
Visjinski zou beloofd hebben, deze voor
stellen aan zijn regeering over te brengen
De Armeensche nationale raad in Syrië
en de Libanon heeft aan den voorzitter
van de algemeene vergadering der U.N.O
een telegram gericht, waar zij uit naam
van tweehonderdduizend Armeensche
vluchtelingen in beide landen vragen om
aansluiting bij Sovjet Rusland van de Ar
meensche gebieden, die door de Turken
werden gegrepen.
den arbeider, moet voorkomen worden."
Volgens A.F P heeft hij nog gesproken
over een voorstel tot het oprichten van
een „Internationaal volkomen onafhanke
lijk secretariaat van alle regeeringen",
alsmede van een „Internationale bestuurs
commissie."
De Russische vice-volkscommissaris
voor Buitenlandsche Zaken, Visjinskv,
wordt thar.s niet voor Zaterdag te Londen
verwacht, hetgeen eventueel verband zou
kunnen houden met zijn beweerde onder
handelingen met Turkije. Vandaag zou
Gromyko, Visjinsky's plaatsvervanger,
voor de U N.O. verklaringen afleggen.
Het officieele communiqué van Donder
dag meldt over den toestand op Java:
Op Oosl-Java is een deel van een ar
tilleriestelling bij Sroeni beschoten waar
door drie mannen gewond werden. De
kampong is daarna door Britsche troepen
aangevallen, waarbij nog een Britsche
soldaat is gewond. Britsche troepen, die
een groep van 50 tot 60 Indonesiërs bij
Tebel hebben aangevallen, verloren twee
dooden en een gewonde. Twee voertuigen
met Punjabs ten Westen van Soerabaja
en ten Zuiden van Gris6ee zijn op een
mijn gereden, waardoor zeven van hen
gewond werden en de voertuigen zwaar
zijn beschadigd. Over het algemeen wor
den de Indonesiërs in de gebieden ten
Westen en ten Zuiden van Soerabaja, zoo
als uit de rapporten der patrouilles blijkt,
actiever.
Op de Javazee is de onderzeeër Tijger-
haai met een zwaarbeladen boot in bot
sing gekomen, welke omsloeg. Drie men-
schen zijn verdronken. (U.P.) Het wrak van
't sinds 15 Jan. vermiste Dakotatoestel is
op een bergtop halverwege Bandoeng—
Batavia ontdekt. Van de goederen welke
naar Indië worden verzonden, wordt
onderweg zeer veel gestolen. Ook tusschen
Tandjong Prlok en Batavia gaat nog een
groote hoeveelheid verloren. (U.P.)
In Djokjakarta, waar thans Soekarno
en Hatta c.s. verblijven, is een pamflet
verschenen, waarin Sjahrir's kabinet be
schuldigd wordt te bestaan uit „Anti-
Japansche, pro-Nederlandsche bourgeois
en intellectueelen. niet in staat een sociale
revolutie te leiden". (U.P.)
Sjahrir heeft zich, volgens inlichtingen
van de Nederlandsche delegatie, nog niet
tot de U.N.O. gewend.
Het woord is aan.
Lamartine:
Dreigen zonder slaan i#
tn de politiek: zich bloot
geven.
(Uit: Histoire des
Girondins)
De zuivering
van kunstenaars.
Een wetsontwerp Ingediend
d.e Tweedo Kamer is Ingediend het
wetsontwerp „Zuivering kunstenaars" Het
ontwerp regelt de normen, waarnaar de
kunstenaars ten aanzien van hun houding
tijdens den bezettingstijd beoordeeld zul-
en kunnen worden en geeft de maatrege
len aan, die tegen hen genomen kunnen
worden.
De door het Militair Gezag ingestelde
®trQe,üad®n vo?r. de kunst blijven gehand
haafd. De minister van onderwijs, kun
sten en wetenschappen verkrijgt echter
de bevoegdheid oude leden van deze eere
raden te ontslaan en nieuwe te benoemen.
Ingesteld wordt een centrale eoreraad
die de uitspraken van de eereraden voor
de kunst in beroep zal beoordeelen Deze
""tfa'e eereraad zal bestaan uit rechts
geleerde leden De grondbeginselen van
den procesgang zijn in het ontwerp neer
gelegd.
De uitspraken van de eereraden, gedaan
voor het tijdstip van Inwerkingtreding
van de wel. verkrijgen, indien geen be
roep wordt ingesteld, verbindende kracht
na afloop van den beroepstermijn Wordt
wel beroep ingesteld, zoo verkrijgen zij
eerst verbindende kracht, nadat zij in be
roep zijn bevestigd.
Voorts is de bepaling opgenomen, dat
de kunstenaar, die zich volledig heeft ge
dragen naar de maatregelen te zijnen aan
zien voor de inwerkingtreding van deze
wet door een eereraad genomen, niet
weder in eerste Instantie door een eere
raad kan worden beoordeeld
Ten aanzien van den kunstenaar, die
zich niet of niet volledig naar zoodanige
maatregelen gedroeg, kan opnieuw in
eerste instantie een maatregel worden
genomen.
Troepenschepen
terug aan eigenaars
Volgens mededeellng van het Amerl-
kaansche departement van oorlog zullen
in den loop van de komende vier maan
den honderd-en-veertlen schepen, welk®
voor troepentransport hebben dienst ge
daan aan hun eigenaren in Amerika of
net buitenland worden teruggegeven Dit
betreft zestien Nederlandsche sche
pen, twee Fransche. twee Noorsche en
vier-en-negentig Amerikaansche
kwam.
R. P.
Weerbericht
MATIGE VOR8T
Weersverwachting geldig tot Zaterdag
avond. Koude wind tusschen Oost en
Zuid-Oost. matige .vorst, toenemende be
wolking me', later kans op sneeuw, vooral
In het Ziriden van ons land.
Seyss Inquart stond tjjdens de zitting
van Donderdag voortdurend bloot aan een
lawine van beschuldigend materiaal en
dr belangstelling, die h(j genoot was wel
een geheel andere, dan die tijdens de „glo
riejaren" van het Nationaal Socialisme.
Hij tracht nog steeds voor een gematigd
man door te gaan, maar de uitwerking
van deze gematigdheid, vastgelegd in een
groot aantal documenten, werd, mede in
uaain van het Nederlandsche v«ilk, voor
gedragen door den Franschen aanklager
De Menthon. die het drama van Oosten
rijk en het leed, dat de „rijkscommissaris"
over Nederland bracht in felle kleuren
schilderde. Voor ons land begon de ellende
op dien 18cn Mei 1940, toen Seyss in de
Haagsche ridderzaal zijn „ambt" in Ne
derland aanvaardde en welk optreden
culmineerde in het onderteekenen van
executiehevel op executiebevel. Het ge-
hecle Nederlandsche recht werd omver
gehaald en de gehate gevelbouwers van
het Nazidom deden hun laakbaar werk.
Nederland moest nauw aan het Dultsche
rijk verbonden worden en geen middel
was te Infaam, om het gestelde doel te
bereiken. In April 1942 begon Nederland
een „vrijwillige bijdrage" aan den oorlog
tegen het Bolsjewisme van 50 miilioen per
jaar te betalen.
De aanklacht van West-Europa.
Niet alleen Nederland maar alle Weste
lijke bezette gebieden brachten hun af
grijzen over het Dultsche bewind naar
voren Francois de Menthon noemde het
proces te Neurenberg een eerste les en het
uitgangspunt ln het schema van de Duit-
sche heropvoeding. De Menthon drong
door in de philosophische fundamenten
van het Nazisme en onderwierp dc mis
daden. die Duitschland tegen den geest
heeft begaan aan een beschouwing. De
rassenleer, de slavenarbeid (waarbij ook
de razzia in Rotterdam vermeld werd) de
wettelijk georganiseerde plundering, de
herhaalde schendingen van de Haagsche
conventie en de ruineering van het Neder
landsche volk bracht hij tot hun diepste
gronden terug; het totaal aantal Neder
landsche slachtoffers, dat een prooi werd
van de Dultsche terreur, schatte De Men
thon op 120.000. Alle barbaarschhcden van
het Duitsche regiem in het bezette Wee
ten passeerden nogmaals de revue.
De flagrante tegenstelling tusschen de
aanklacht en de houding van Seyss In
quart, welke veel leek op die van een
betrapten schooljongen, die het eigenlijk
niet eens is met zijn straf, was een van de
meest opvallende elementen van de zit
ting van Donderdag.
Hij beweerde telken® weer, dat hij
slechts dc boodschappenjongen van Berlijn
is geweest en dat h(j toch wel een nette
Nationaal-Socialist was. Hitler was ech
ter ontroerend verheugd over zijn knap
pen leerling. Dit sluwe individu, de ver
rader van Oostenrijk en de beul van Ne
derland laat niets na oin te suggereeren.
dat hjj een ondergeschikte ambtenaar was
Nederland weet wel beter.
De benoeming van Mussert door Seyss-
Inquart als „leider" deed veel stof op
waaien in de andere bezette gebieden,
met name in Vlaanderen Mussert moest
geblameerd worden, zijn blamage moest
in de hand worden gewerkt, door hem
zooveel mogelijk te gebruiken! Maar d®
Rijkspolitiek, voorgestaan door de S.S.,
gedoogde dit plan van het commissariaat-
generaal niet.
Aan de lange middentafel van de pro-
secutle heeft de Nederlandsche vertegen
woordiger. kol. Van Tuyll van Se roos-
kerken een plaats gevonden.
Francois de Menthon heeft zijn functie
als Fransche hoofdaanklager neergelegd,
daar hij zich in Parijs ten volle moet gaan
wijden aan zijn werkzaamheden aan de
constitutie. Hij wordt opgevolgd door
Auguste Chnmpetler de Ribes.
Japni. lie krijgsgevangenen, «He op Java worden ontwapend, uan het
verk op het vliegveld te Batavia, waar zo onder bewaking vau Britsche
(P.).
soldaten nieuwe startbanen moeten atuileggeu.
