Haarlems Dagblad
Tie Qautte
Sir Archibald Clark Kerr
Waakzaamheid
Perzië heeft beroep
op UNO gedaan
415 Meter-golf
trekt zich uit de politiek terug
koe Jaargang No. 18254
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendapleiri 37, Haarlem
I.Imuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14025
Directeur-Hoofdredacteur: Itobcrt Pecrebooui
Maandag 21 Januari itottf
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4
Postgiro 273107.
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
IN Engelsche bladen die hun mede-ver
antwoordelijkheid voor de openbare
zaak serieus opvatten, o.a. de Sunday
Times, zijn hoofdartikelen verschenen,
waarin met kracht gewaarschuwd wordt
tegen pogingen van fascisme en natio-
naal-socialisme om den kop weer op te
steken. Dat zal menigeen in ons land
jVreemd toeschijnen. Zij voelen zich ge
rust in de meening, dat fascisme en na-
tlonaal-socialisme in den oorlog versla
gen zijn. Als men nu de leiders maar op
ruimt, hetzij door hen te executeeren of
levenslang op te bergen, is men er heele-
maal af. En dan moeten wij maar hopen
dat de democratie weer min of meer op
gang komt. Het zal wel niet zoo gemak
kelijk gaan, maar men moet maar een
beetje geduld hebben en dan komt het
wel in orde.
Zoo eenvoudig als deze oppervlakkige
praters het voorstellen is het heelemaal
niet. Hun grondfout is. dat zij de begrip
pen nationaal-socialisme en fascisme ver
binden aan een paar woorden en aan be
paalde menschen en niet zien of niet wil
len zien, dat het een geestesgesteldheid
betreft, die vóór den oorlog geheele vol
ken had meegesleept en in andere volken
een zekeren aanhang had verworven.
Die mentaliteit was actief en strijdlus
tig, bereid om haar streven naar macht
en gewin met alle middelen te verwezen
lijken, tegenover een democratie die ver
slapt en bloedeloos was, zich verloor in
eindelooze geschillen en daarom in
meerderheid eigenlijk maar liever niets
met de politiek te maken wou hebben.
Sommigen van haar leden hielden zich
vagelijk bezig met beschouwingen over
„den sterken man", die uitkomst zou kun
nen brengen, zonder dat zij eenig begrip
hadden van hetgeen dat eigenlijk in
hield. Het had voor hen den aantrek-
kelijken kant, dat zij zich dan volstrekt
niet met de openbare zaak zouden be
hoeven te bemoeien en zich uitsluitend
aan hun eigenbelang zouden kunnen wij
den. Hopelijk hebben zij nu allen be
grepen. weLke de consequenties van deze
opvatting zijn. Want zij hebben den ster
ken man. die hun meening niet vroeg,
aan het werk gezien en zijn daden aan
«len lijve ondervonden.
De. geestesgesteldheid, die zich met de
woorden fascisme en nationaal-socialis
me van tijdelijke etiketten voorzag, is
niet met de wapens verslagen omdat
men geestesgesteldheden niet kan dood
schieten. Zij wordt ook niet uitgeroeid
door de opruiming van haar leiders. Laat
men het bij deze maatregelen, hoe ge
weldig en indrukwekkend die dan Ook
op een bepaald oogenblik mogen schij
nen, dan zal zij opnieuw veld gaan win
nen. onder andere etiketten en met 'in
dole leiders. Want de oorzaken van dit
alles liggen veel dieper dan benamingen
en partijprograms en het tijdelijk optre
den van bepaalde lieden De ontwrich
ting van de wereld is veel ingrijpender,
dan deze verschijnselen aangeven. In
mijn artikel op Oudejaarsavond heb ik
geschreven dat de duivel. afgemat,
slechts teruggeslagen ls. Maar hij ligt nog
op de loer.
Dat is geen aanlokkelijk beeld van den
toestand. Maar wie ziet in dezen tijd,
waarin de uiterste Inspanning gegeven
moest worden óm een nieuwe samenle
ving op te bouwen, hoe velen zich blind
staren op materieel herstel en hoe weini
gen zich waarlijk bekommeren om den
geest, waarin een veel hoogere nieuwe
opbouw voltrokken zou moeten worden,
moet het wel aanvaarden. In dezen zin
zijn er sinds de bevrijding bitter weinig
vorderingen gemaakt. En als ik begonnen
ben met dc waarschuwing van Engelsche
bladen te citeeren, beschouw ik die als
zeer kenmerkend, omdat in Engeland de
toestand zooveel beter is dan op het vaste
land van Europa, omdat daar de democra
tie de meeste hechtheid en den krachtig-
6ten weerstand heeft getoond. Niettemin
voelt men ook daar dat het hapert, dat
het niet groeien wil.
De Bevrijding heeft voor mij en ande
ren een groote teleurstelling gebracht. Dat
was het volmaakt ontbreken /an groote
stroomingen, groote gedachten, een groot
njeuw élan in de buitenwereld, die nn
onze lange afzondering voor ons ontsloten
werd. De schepping van dc- organisatie
dér Vcreenigde Naties, de U.N.O., beves
tigde dat. Sommigen schenen er zich in
te verheugen dat geen machtige idealen,
geen blijde verwachtingen van een nieuwe
wereld, erbij tot uiting kwamen. Het was
alles zoo nuchter en gereserveerd. Dal
verheugde hen! Ik heb het niet kunnen
begrijpen. Het was een testimonium pau-
pertatis een bewijs van armoede en
niet anders. En het drukte zich uit in een
Handvest, dat de gebreken van den
ouden Volkenbond in hoofdzaken herhaal
de en dat dan ook slechts me teen zucht
onderteekend is in de hoop, dat het her
zien en verbeterd zal worden als de we
reld „tot bezinning zal zijn gekomen."
Velen hebben gehoopt op een groote
herleving van het Christendom in de
menschheid en al zijn de kerken voller
dan na den eersten wereldoorlog: waar
ls aie herleving? Wanneer komt zij en
wat wil men beginnen zonder haar?
De duivel ligt op de loer. Soms kan men
zich voorstellen dat men hem ziet grijns
lachen als men de rechteloosheid, het uit
blijven van samenwerking op zoo menig
gebied, het schaamteloos streven naar
materieel eigenbelang tegen het algemeen
Un. Press meldt: In groote koppen geven
de Engelsche Zondagsbladen het bericht
dat Perzië een beroep op de U.N.O. heeft
gedaan. Zaterdagavond overhandigde de
Iraansche delegatie officieel een brief over
het Perzisch-Russisch geschil aan den Vei
ligheidsraad der UNO. De Perzen verzoe
ken don Veiligheidsraad een „onderzoek
in te stellen" naar de situatie die in
Noord-West-Perzië is ontstaan door be
weerde inmenging van gewapende strijd
krachten en functionarissen van de Sov
jet-Unie. De Sunday Chronicle schrijft:
„Nieuwe Perzische beslissing houdt Vis-
jinski tegen". De Sunday Express schrijft:
„De UNO heeft haar eerste krachtproef".
blijft voorloopig
in gebruik
Naar het A.N.P. verneemt zijn de ge
ruchten, als zou de 415 meter-golf niet
meer door Hilversum gebruikt mogen
worden, voorbarig. Deze golflengte blijft
voorloopig voor ons land in gebruik.
Het Parool meldt, dat de P T T. bezig is,
te trachten de storing ciie de 415 M. golf
ondervindt van Leipzig, te verhelpen.
15 Nederlandsche schepen vrij.
De 15 schepen, die niet meer voor troepen
transportschepen door het Amet ikaansche
ministerie van marine zullen worden ge
bruik!, zullen In onderstaande volgorde wor
den vrijgegeven: Bloemfontein. Brastagi, U
I.iberador. Japara. Klipfontein. Kota Agoeng,
Kola Baroc. Noordam, Poeloe Laoet. Siotei-
dijk, Sommelsdljk, Tabinta en Tsjisdane
(alle in Januari), Weltevreden (In Februari)
en Katalnten (In Maart).
Deze schepen zullen aan de Nederlandsche
regeering die er momenteel het beheer over
heeft, worden overgedragen, omdat de sche
pen voor de repatrieerlng van geëvacueer-
den uit Indlë gebruikt zullen worden
St (mistaking be go nit en.
Zondagavond is in 30 staten van de V.8.
de groote staalstaking begonnen, waarbij
ruim 1.500.000 arbeiders direct betrokken
zUn. Men verwacht dat spoedig hierdoor
7.000.000 arbeiders zonder werk zullen zUn.
Alleen de groote scheepsbouwer Henry
Kaiser heeft Truman's voorstel (een loons-
verhooging van 18 Va cent per uur) aan
vaard. De overige leden van de U.S. Steel
Corp. zijn slechts bereid tot een compro
mis van 15 cent verhooging. De oorspron
kelijke eisch der arbeiders was 19V2 cent
per uur.
Behalve in de staalindustrie staken nog
200.000 man in de electriciteits-, 203.000
in de vleeschindustrie en 175.000 bij de
General Motors.
I
Hef woord is aan.
Tollens:
En rekent d'uitslag niet,
maar telt. het doel alleen.
J (Overwintering op
Nova Zembla, slot)
Een gift van ÏOO.OOO.
Mr. Thomas .1. Watson. een bekend
Amerikaansch philantroop, heefl f 100.009
ter beschikking gesteld van Prinses Ju
liana ter leniging van den nood van het
Nederlandsche volk. De Prinses heeft dit
bedrag onder verschillende instellingen
verdeeld.
De Ciaulle heeft besloten zich uit het
politieke leven terug te trekken. Hij heefl
verklaard, dat hjj het hem in October ver
strekte mandaat aan dc Nationale Const i-
tucerende Vergadering teruggaf en dat
•zulks collectief aftreden van hel kabinet
inhield. De Gaulle verklaarde „ik heb on
der bepaalde voorwaarden de macht aan
vaard. doch deze voorwaarden zfjn niet
nagekomen".
Dc officicele reden voor het ontslag
is volgens Uu. Press, de Gaulle's weige
ring om genoegen te nemen met de dras
tische besnoeiingen in de militaire uit
gaven, die de linkerzijde heeft geëischt,
doch fundamentecle en heftige mcenings-
verschillen over de nieuwe grondwet en
bittere twisten binnen de regeering zelf
over Frankrijk's vocdselcrisis vormen,
volgens betrouwbare inlichtingen de ach
tergrond van De Gaulle's besluit. Daar
bij zou nog gekomen zijn een rede van
Als
naar Batavia
Speciaal Ambassadeurder Engelsche regeering
Het Engelsche ministerie van buiten-
lanösche zaken heeft Zaterdagavond een
communiqué uitgegeven, waarin het
mededeelt: de Enpclsc'ne regeering is ver
langend behu pzaain te zijn bij het bevor
deren van een spoedige regeling van de
huidige politioKC moeilijkheden in Ned.-
Oost-India Een dergelijke regeling is zeer
wenschelijk, niet siechts voor een be
vredigende witvoet mg van de militaire
taak die zij op zich heeft genomen namens
de Geallieerden ten tijde van do Japan-
sche overgave, ooch ook in het belang
van het algemeen welzijn van de volken
van Ned. Oost-Indië en voor het herstel
van vrede, stabiliteit en de welvaart ln
Z. O Azië in het algemeen. Te dien einde
heeft de regcering onlangs te Londen ver
dere besprekingen gevoerd met vertegen
woordigers van de Nederlandsche regee
ring. onder wie dr. Van Mook, die nu op
weg is naar Java.
Met toestemming van de Nederlandsche
rerjeering heeft de Engelsche regeering nu
als een speciale maatregel besloten dat
Sir Archibald Clark Kerr, ambassadeur te
Moskou, zich naar Batavia zal begeven
als een speciale ambassadeur ten einde
haar in te lichten over de ontwikkelingen
cn om op alle mogelijke wijzen behulp
zaam te zijn in het bereiken van een
vriendschappelijke en bevredigende rege
ling.
Sir Archibald Clark Kerr, de Britsche
ambassadeur te Moskou, die den Engel-
schen opperbevelhebber te Batavia zal
adviseeren en bijstaan, is vorige week te
Londen aangekomen om aanwezig te zijn
bij de algemeene vergadering van de U.
N.O. Hij zal nu binnen eenige dagen naar
Moskou terugkeeren en hij zal zich dan
direct van de Russische hoofdstad naar
Batavia begeven. Hij wordt tegen het ein
de van de volgende maand te Batavia
verwacht.
Geen scheidsrechter
In Engelsche kringen te Londen legt
men er den nadruk op, dat 8ir Archibald
Clark Kerr zeker niet naar Batavia gaat
als scheidsrechter. Hij gaat om te zien
welk advies en welke hulp hij kan bieden
by het regelen van een probleem dat En
geland in het bijzonder wenscht te zien
belang in, het bevorderen zelfs van nieu
we scheidslijnen, die wij voor den oorlog
niet kenden, om zich heen ziet. Corruptie
en valsche aanklachten, om persoonlijke
grieven te wreken, zijn andere misstanden
die wij voor den oorlog in Nederland niet
kenden. Zij, die het goede willen, moeten
in actie komen en in woord en daad hel
pen. Het geeft niets om alleen te zeggen:
„ik ben ervoor". Wat doet men er voor?
Tijdens den oorlog plachten wij te
zeggen. Het gaat goed. Nu gaat het niet
goed. R. p,
opgelost, gezien liet bijna dagelljksch ver
lies van Engelsche levens, welke dit met
zich brengt.
Consequenties voor Z. O. Azië
Do diplomatieke correspondent van de
Sunday Observer schrijft: „De missie van
Sir Archibald weerspiegelt de overtui
ging. die in Londen bestaat, dat in de
langdurige Indonesische crisis nu een be
slissend moment is ingetreden en dat de
kansen op het bereiken van overeenstem
ming thans grooter zijn dan ooit tevo
ren". Verder schrijft de correspondent:
„Overeenstemming tusschen de Neder
landers en de Indonesiërs op basis van de
nu voorgestelde punten, zal waarschijn
lijk vergaande consequenties met zich
brengen in Z. O. Azië, ver buiten de gren
zen van Java".
Chrlstison prjjzend
In een brief aan admiraal Helfrich prees
luit.-generaal Christison het gedrag van
de soldaten van het Ned. Indische leger
gedurende de operaties in Passarminggoe
en Kebajoran. Christison schreef o.a.: De
daden van deze soldaten zijn voorbeeldig
geweest en ik zou hen en hun bevelhebber
willen feliciteeren".
den communist Duclos om dc drie partijen-
regcering te vervangen door een coalitie»
van communisten en socialisten.
Het conflict over de militaire begroo
ting kwam op Nieuwjaarsdag tot uitbar
sting in do Nationale Vergadering, waar
de socialisten een verlaging van twintig
percent der militaire uitgaven verlang
den Bij die gelegenheid dreigde De Gaul
le reeds driemaal met aftreden en do
crisis werd toen slechts vermeden door
een compromis.
Voorts zou De Gaulle hebben gezegd
„teneinde politieke manoeuvres rond mijn
persoon te voorkomen, zal ik Parijs zoo
snel mogelijk verlaten." Hij zou vanavond
om acht uur een radio rede houden, maar
hij heeft ook hiervan afgezien
Ervaren Fransche politieke waarnemers
zijn van meening, dat hoewel zij in het
duister tasten omtrent de exacte beslis
sing van generaal de Gaulle, deze tot do
slotsom gekomen is. dat na een proeftijd
van drie maanden drie-partijen regeering
niet voldoet. Een van de voorwaarden,
waarop hij verleden jaar October stond,
was dat het kabinet niet slechts collec
tieve verantwoordelijkheid zou dragen,
maar ook dat de ministers van steun
aan de regeoringspoHfiék blijk zouden
geven. In de praktijk bleek dit niet het
geval te zijn.
Gaston Palewski, eerste prlvé-secrotaria
van den generaal, verklaarde, toen hem
werd gevraagd, wat de Gaulle zich thans
voorstelde te gaan doen: „Wel, de gene
raal schrijft boeken en heeft verschillende
ander bezigheden"
Hij verduidelijkte: „De generaal heeft
zijn aftreden nog niet te kennen gegeven,
doch hij is zijn post aan het verlaten".
Toen men hem vroeg wat het verschil was,
antwoordde Palewski, dat het beteekende,
dat de generaal zich alleen maar uit de
politiek terug trok.
Opnieuw (lrie-partijen rrgeeringf
Volgens politieke kringen zou de Mouv.
Rep. Populaire de formule voor een drie-
partiien-regeering hebben aanvaard onder
voorwaarde, dat de regeering niet door
een communistischen voorzitter zou wor
den gepresideerd. Een ander A.F.P.-be
richt zegt. dat de M.R.P. haar houding
nog niet had bepaald en heden opnieuw
zou vergaderen, doch de M.R.P. zich naar
een driepartijen-regeering leek to oriën-
teeren.
Jacques Duclos heeft verklaard, dat de
communisten aanspraak maken op het
presidentschap der republiek.
In-t Anicrlkiionsche volk tx een groot luiritnl lijfgoederen. 1.200.ooft
stuk*, waaronder duizenden hu hy-nnkket ten nnn liet NederlandseLe volk
gesel ion ken. liet derde gedeelte I- dezer dagen aangekomen en o| (ges lager»
in <le II.A.ILK.-magazijnen te Rotterdam. De zending wordt door uissetien»
komst van liet Ainerlkaaiisetie Itoode Kruis aangeboden aan de U.A.H.K.
t«r verdoe ting onder Oiot txlerlandsche volk. J>o baby-pakketten worden
opgestapeld, (p,^
