Haarlems Dagblad
Qcaate instemming
Tegen de
Doodstraf
in den Haag met Kerr's missie
Amerika pleit voor
zelfbestuur
„Haarlems Bloei"
<Mx> jAATGTAiie No. 182ST
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemcrlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Direeteur-ÏIoofil redact our: Robert Pcereboom
Donderdag 24 .Tannnri 1048
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107.
Tel.: Redactie i
Dir.-Hoofdred. 15054
"J' ACHTIG jaar geleden werd in ons
11 land de doodstraf voor het laatst in
het burgerlijk .recht toegepast. Vijf jaar
later, in September 1870, werd zij wette
lijk afgeschaft en bleef alleen toepasselijk
bij bepaalde militaire misdrijven, in oor
logstijd begaan, zoodat zij uitsluitend tot
de bevoegdheid van krijgsraden en Mili
tair Gerechtshof ging behooren. In 1943
voerde de Londensche regeering haar bij
Koninklijk Besluit opnieuw in bij het Bui
tengewoon Strafrecht, dat politieke mis
dadigers uit den jongsten oorlogstijd geldt.
Daarmee is de doodstraf voor een bepaald
soort mfsdrijven. door burgers gepleegd,
dus weer ingesteld. Dc instelling draagt
een tijdelijk karakter, dat evenwel niet
door eer. bepaalden datum begrensd wordt
en de mogelijkheid zich zou kunnen voor
doen dat de straf, eenmaal toegepast, toch
weer in de wet zou belanden en dus blij
vend worden. Maar dat zou alleen bij
wettelijke bepaling door de Staten-Gene-
raal kunnen geschieden. Een ernstig be
zwaar tegen het Londensche besluit blijft,
dat het buiten de sfeer van ons land en
zonder volksvertegenwoordiging is geno
men. Voor besluiten die de rechtspraak
raken is het immers bij uitstek gewenscht,
dat de volkswil zich heeft doen hooren.
Er is thans nog geen volksvertegenwoor
diging in den grondwettigen zin des
woords. Het Noodparlement, dat haar tij
delijk vervangt, heeft onlangs bij meer
derheid een motie verworpen, waarin
werd voorgesteld om al de in Londen en
•later genomen besluiten, die het Nood-
recht vormen, aan het parlement ter goed
keuring voor te leggen. De regeering had
tegen deze motie vooral bezwaar, omdat
zij vele honderden besluiten gold en de
uitvoering dus den wetgevenden arbeid
belangrijk zou ophouden.
Dit ter inleiding.
Intusschen is een aantal doodvonnissen,
door een Bijzonder Gerechtshof uitgespro
ken, door den Bijzonderen Raad van Cas
satie bekrachtigd. Voor de veroordeelden
rest alleen dc mogelijkheid op gratie, Een
verzoek daartoe moet binnen een week na
het beslissend vonnis ingediend worden
Dat is o.a gebeurd in de zaak-Blokzijl.
Het is nu zeven weken geleden dat Blok
zijl door den Bijz.onderen Raad ter dood
veroordeeld werd. Er is nog steeds geen
beslissing op het gratieverzoek.
Reeds maanden geleden werd in Gro
ningen een Landelijk Comité van Actie
tegen de Doodstraf opgericht. Plaatselijke
comités volgden. Ook voor Haarlem en
Omstreken is er een gevormd. De leden
van deze comité's zijn allen felle tegen
standers van het nationaal-socialisme.
Sommigen van hen hebben aan het verzet
in oorlogstijd actief deelgenomen. Ook
schrijver dezes. Hun actie wordt dan ook
geenszins beïnvloed door eenigen wensch.
om misdadigers als Blokzijl en anderen te
ontzien. Zij zijn ervan overtuigd dat dezj?
lieden zwaar gestraft moeten worden.
Maar zij hebben gewetensbezwaar tegen
de doodstraf als rechtsmiddel.
In het algemeen dus niet met het oog
op eenig bepaald geval heeft het Co
mité als bezwaren tegen de doodstraf
aangevoerd: de onherstelbaarheid bij
Techterlijko dwaling: de uitschakeling van
de mogelijkheid van bekeering van den
veroordeelde; het verlagen van mede-
men.schen tot het verrichten van beuls-
diensten en ondermijning van eerbied voor
het Leven; het terugvallen in een vroegere
phase van de rechtspraak; het feit dat de
nabestaanden zwaarder getroffen worden
dan de veroordeelde; het verslappen van
de actie tegen den nationaal-socialistischen
geest, als eenmaal vele dragers daarvan
gedood zullen zijn. En tenslotte, hetgeen
voor velen die aan de actie deelnemen
ovcrheerscht: de overtuiging, dat de dood
straf in strijd met het Evangelie van
Christus is en daarom niet toegepast mag
worden.
Het is bekend dat hieromtrent tegenover
gestelde meeningen in kerkelijke kringen
met name in orthodox-Protestantschen
kring, bestaan. Nu de vraag, of de dood
straf weer toegepast zal worden in ons-
land, veel beroering heeft verwekt en tal
van beschouwingen voor en tegen uitge
lokt. heeft ook de Synode van de Ned.
Hervormde Kerk er zich over uitgespro
ken. Wij hebben die uitspraak vermeld.
Hij hield in „dat de overheid als diena
resse Gods, zich gesteld ziende voor de
taak de gerechtigheid te handhaven en de
daarop gepleegde inbreuken te straffen,
naar Gods Woord het recht heeft, in geval
van zeer zware schuld de doodstraf toe
te pa-sen." De Synode erkende evenwel
dat dit een meerderheids-uitspraak was
Eenstemmigheid was niet bereikt. Zij
sprak bovendien met nadruk over de mo
gelijkheid van gratie en keerde zich tegen
gevoelensi van haat.
In oen knappe beschouwing over de
doodstraf in Vrij Nederland van 19 dezer,
waaric de schrijver verklaart, het Lon
densche besluit diep te betreuren, formu
leert deze zijn hoofdbezwaar tegen de
doodstraf op grond van een woord, dat
Ook door de meerderheid der Synode is
gebezigd. Zij heeft er namelijk aan herin
nerd. dat de aardsche gerechtigheid een
afglans draagt van Gods gerechtigheid.
„Tegenover de Synode moot gehandhaafd
worden, dat hot slechts een afglans is",
schrijft Vrij Nederland. ,,In de rechtsorde
moet ergens zichtbaar worden, dat zij
lx* missie van sir Archibald Clark Kerr,
die Inmiddels In Moskou is aangekomen, ge
schiedde na vuorargiuind overleg met de Ne-
ilerlandsehe regecring. die haar met zeer
groote Instemming begroet en harerzijds
niets zul nalaten on» de zending van dezen
vnortreffeHjkeii llrltschen diplomaat zoo-
teel mogel(jk te doen slagen, aldus werd In
regeerlngskrlngen tegenover het A. N. 1'.
verklaard. De stappen van de Oekralnische
delegatie, zoo werd verder gezegd, hebben
betrekking op de aanwezigheid van Engel-
sehe en Jnpansehe strijdkrachten In Ned.-
Indlè en op militaire acties, die zij tegen de
plaatselijke bevolking zouden ondernemen.
Zooals bekend Is. Itehheu de Britsche strijd
krachten, namens de Ver. Naties, opdracht
gekregen de oveggave van de Japansehe
troepen In Ned.-fndlë te verwezenlijken. 'AU
verrichten deze taak met volledig begrip
voor de bijzondere omstandigheden die daar
heersehen. liet; Is derhalve niet duidelijk,
hoe in Ncd.-Indl8 een situatie zou kunnen
ontstaan, die een bedreiging zou kunnen
vormen voor de handhaving van de Inter
nationale vrede en veiligheid, gelijk In art.
34 van hel Handvest wordt omschreven.
Hcvln beducht voor een ramp
De lundlng van Nederlandsche troepen op
Java zou ln het huidige stadium stellig een
„opvlammende" uitwerking hebben, zoo
heeft min. Bevln Woensdag in het Britsche
Lagerhuis verklaard HIJ zelde van oordeel
te zijn, dat versterking van de Ned. strijd
krachten op het eiland „wellicht een ramp
tot gevolg zou kunnen hebben." Ook ver
klaarde Bevln nog: „Het Ned. leger Is veel
grooter. dan wy op dit oogenbllk aan land
kunnen zetten."
„Tegengif voor de Iraansche kwestie"
sche kwestie niet afzonderlijk van alle an
dere Internationale problemen wordt aan
gesneden Men meent dat de Oekralnische
nota slechts bedoeld Is als een „tegengif"
voor de Iraansche kwestie. „Het laatste
woord zal evenwel gesproken worden door
de zeventig mlllioen Indonesiërs zelf", zoo
zegt men ln deze kringen, hetgeen er op
zou kunnen wyzen, dat de Indonesische
republiek zich eventueel niet bij iedere In
ternationale beslissing zou neerleggen.
(Un. Press)
Poging slakingen in de V. St.
te beëindigen.
De president van de United States Steel
Corporation lieeft aan president Truman
verzocht de leiders van door de staking ge
troffen Industrieën bijeen te roepen en hen
te laten advlseeren over 'n loonsverhooging
Voorts beeft hij gevraagd te laten vaststel
len welke loonsverhooging het land kan
vei di ngen. Op deze wijze hoopt men tot een
beëindiging van de staalstaking en van an
dere groote stakingen te komen.
(Un. Press)
lie Amerikaansche gedelegeerde in den
Beheersraad zal hedenmiddag een uitnoo-
diging tot de koloniale staten richten liet
Handvest uit te breiden tot de koloniaal
bestuurde volken en mandaatgebieden en
aan de wettige aspiraties van de volken
die geen zelfbestuur kennen, tegemoet te
komen.
"W «oUïWP
Dultschc kol.-n voor Nederland. In het kiuler der herstelbetalingen aan de
««ens door Diiltschland bezette gclrleden zul ook ons luiul zijn d.*el in steen»
kool ontvangen. Deze kolen komen voor het grootste gedeelte uit het ltuhr-
•;ebled. Ivenlge trucks met de kostbare brandstof gereed voor hei vertrek
naar Nederland.
(P.)
nooit meer dan schamele heenwijzing is
naar de Goddelijke gerechtigheid. Dat
moet daardoor gebeuren, dat wij geen
plaats mogen geven aan het volstrekt on
herstelbare: het doodvonnis. In de dood
straf reikt dc mensch in euvelen over
moed boven zijn menschelijke begrensd
heid uit."
Het is deze gedachte, die zooveel tegen
standers van de doodstraf in vroeger tij
den en ook nu gedreven heeft en drijft
tot hun verzet. Ons diepste gevoel zegt
ons dat dc mensch zich niet mag aanma
tigen. zijn rechtspraak tot het vernietigen
van het leven van den medemensch uit te
strekken. Dat recht berust, voor ons, bij
God alleen.
Zoo heb ik het, in vroegeren werkkring
in landen, waar de doodstraf steeds be
staan heeft en nog bestaat, ook ervaren.
Als ik Eransche, later Engelsche rechters
het fatale vonnis over landverraders of
moordenaars hoorde uitspreken, beklemde
mij telkens die gedachte.
Het behoeft nauwelijks betoog dat op diepe
overtuiging van dezen aard het argument
van sommige opportunistisch-redeneeren-
de menschen, die de politieke misdadigers
ter dood willen brengen omdat zij nog
wel eens los zouden kunnen komen, geen
vat heeft. Ook feitelijk is dit argument
onjuist Want onze overwinning op het
nationaal-socialisme kan alleen bevochten
worden door een betere samenleving te
scheppen, dan deze dwaalleer inhield
Slagen wij daar niet in, dan verliezen wij
het tegen nieuwe vijanden. Slagen wij
wel, hetgeen moet en zal geschieden, dan
leveren die gevangenen voor niemands
verheeldlng meer gevaar op. Vrees is
trouwens ook hier geen goede raadgever.
R. P.
Gouin hedenavond
gereed?
Gouin is bezig met de formatie van een
nieuwe Fransche regeering en hU hoopt
vanavond het resultaat bekend Ie kunnen
maken, Men verwacht, dal h(j het plan
van De Gaulle in November j.l.. om aan
de drie groote partyen een gelyk aantal
posten toe tc kennen, zal volgen. (Un. Pr.i
Hef Haarlemsche
gemeentepersonee!
Een maand salaris extra.
In September 1944 kreeg het rijksperso
neel een maand salaris of loon uitbetaald
om in reserve tc houden als er zich beta
lingsmoeilijkheden zouden voordoen. On
langs is bepaald, dat het personeel dit geld
niet behoeft terug te geven. Aan ge
meentebesturen die hetzelfde gedaan had
den. werd machtiging gegeven een gelijk
besluit te nemen. Bovendien werden ge
meenten, die geen voorschot gegeven heb
ben. gemachtigd aan het gcmccnteperso-
neel een maand extra salaris te geven.
Naar wij vernemen heeft het Haarlem
sche gemeentebestuur besloten van die
machtiging gebruik te maken.
DIRECTEUR VAN OPENBARE WERKEN
TE VELSEN BF.NOEMI).
Tot directeur van Openbare Werken Is
benoemd ir. D. N. Dammers, ingenieur bij
den Rijkswaterstaat in het Arrondisse
ment Noordzeekanaal.
Hef woord is aan......
SamuelLover:
De omstandigheden regec-
ren den zwakke. Voor den
wijze zijn zij slechts werk
tuigen.
Plannen voor dit jaar
i,„Tyclons cle vergadering van het algemeen
dfe DlnBri'n" ?c Stichtln" ..Haarlems bTocI"
werd n^p„a,f sta?hulze P'aats vond.
werd na een welkomstwoord door wethoude
^VtPr „™elUk' den "ieuwbenoemden voor-
stain' h« overzicht gegeven van het ont-
staun. het doel en de toekomstige taak vnn
■Haarlems Bloei". Niettegenstaande de be
moeiingen van den beenter en het N S B-
gemeentebestuur heeft de stichting zich
tijdens dc Dultsche overheerschtng weten
V. !i iven" ^"r*^ werd gebracht aan den
aftredenden voorzitter, den heer W J n
van Liemt. Als een van de voornaams'te pr?J
vooXiXini6" VOOr het Janr 1946 «aan de
voorbereiding en organisatie van de horden»
tarlg heaftntCr gelegenheid van het 700-
Jarig bestaan van Haarlem op het lllstle
Haarlem ls. door zijn ligging, een st d h?i
uitstek geschikt voor het houden van con
gressen en „Haarlems Bloei" hoeft aan
plannen, om dit feit, naast oen tourlstlaShe
propaganda, naar voren te brengen
De Sportweek zal ook dit Jaar weer de
werdabèglnrju1ifnt;eAl3 v®ri"oedeHlke datum
°egin Juli genoemd. Zandvoort en n»
Bollenstreek zijn twee belan"rl|ke trcknlels»
Een ««oom»" IX:
™ÏSSS^S
op het bezoek aan Haarlem. n
sldla'v™ V»f'1 de burger1j en verhoogde sub-
Üi J tiYi ,et gemeentebestuur zullen nood
zakelijk zijn. wil de stichting hnnr werk
votp',Si;ïet iw SSL
a f.ï heatuur
lm X,™ BJoe' terwlll In
een vacature werd voorzien door de verkie
zing van Mr. P. Puhri Snethlnge. Ali be
heer*'ma dReini1lCdh«tlnKHWer(' bcn0Pmd d"
Haerléin. Rel""w*- »urwmee,ter
Nieuw H.O.V.-bestuur
gekozen
Maar nog geen dirigent
In een Woensdagavond gehouden ledenver
gadering, die druk bezocht was stelde liet
bestuur van de Haarlemsche Orkestvereni
ging volgens de statuten zijn mandaat ter
beschikking. De heeren mr. A Heets, dr Th
».e«MT.aUWl'' xP\ J\ panders en W. Alphenaar
stelden zich herkiesbaar, de secretaris de
ÜfJ- d,C Waard. de vereen Ie mg ruim
10 Jaren trouw heeft gediend, wilde niet
meer voor herbenoeming in aanmerklne ko
men. Van bestuurszijde werden als niéuwe
enndidaten genoemd de heeren H R de
Smit. dr. L. C. W. Naessens en ir O i i u-
dolph. terwijl de leden candidaatstelden de
fr'Tu J.' ,W De"™- v Vr»« mm.
II. Ludolph. Gekozen werden daarop tot le
den van het nieuwe bestuur de heeren Beets
De Crauw. Sanders, Alphenaar, Naessens,
Ludolph en Vrugt, die hun benoeming allen
hebben aanvaard.
Bij rondvraag werd vervolgens de dlrlgent-
kwestle aan de orde gesteld. De heet Heets
zelde, dat Marlnus Adam. die voor 3 laai m
de uitoefening van zijn beroep js geschorst,
thans voor de derde maal zlfn zaak bij den
Eereraad aanhangig heeft gemaakt indien
de uitspraak wederom ongunstig voor hem
zou zijn, zou de heer Adam vermoedelnk in
hooger beroep gaan. Het bestuur van de n
O. V aldus de heer Bee Is. is in afwachting
van de definitieve uitspraak en zul aan de
hand daarvan In overleg met den heer Adam
een beslissing nemen. Ook indien het moge-
1 ijk zou zijn den heer Adam als dirigent te
hm! ,ven' ^ou Vaas' h,-m n°K etm tweede
dirigent worden benoemd.
hl' dir'Seeren-op'-pioef verklaarde
<lc heer Beets, dat er In totaal 40 sollicitan
ten naar het H O.V.-dlrigen'sehnp waren ge.
weest. De tot dusverre opgetreden n.usld
Jordans, Oud. Krelag*. De Rook en Rleux
nadoen allen goed voldaan, slechts dc heer
Laillard, bij de recente uitvoering, had een
scherpe erltlek verwekt, hoewel er ook men
sehen zijn prestaties hadden geapprecieerd
«et Is natuurlijk onze bedoeling, zoo zelde
de heer Beets, zoo spoedig mogelijk een
dirigent te benoemen; dit word' echter be
moeilijkt door het blijven sleepen van de
zaak-Adam. Men zal thans trachten, zich
voor hot overige seizoen te verzekeren van
de medewerking van Iemand als Jordans of
Oud en In September hoopt het bestuur dan
een vasten dirigent te benoemen.
Haar man verraden.
Voor het bijzonder gerechtshof te Am
sterdam werd de doodstraf geëlscht tegen
Trientje Loos uit Spanbroek, die liaar man
destijds aan de Landwacht heeft verraden
voor het lezen van Illegale lectuur. Tevoren
was /.IJ 2 1/2 Jaar weggeweest omdat zij
omgang met Duitschers had. Nadat z.H na
die omzwervingen weer thuis gekomen was,
heerschte er In het huis een slechte stem
ming Toen cle Landwacht kwam om haar
man te arresteeren heeft de vrouw haar
kinderen van 6 en 8 Jaar van bed gehaald
om te laten vertellen hoe haar man die Il
legale lectuur kreeg. TegelUk met den man
werden ook twee onderduikers, die In het
huls waren, gearresteerd. Loo- en een der
onderduikers zijn door de Duitschers gefu
silleerd.
Pierre Flandin, Vichy-minlster van but-
tenl. zaken. Is van rechtsvervolging omsla
gen. Wel zal hij moeten terechtstaan ter z.ike
van „nationale onwaardigheid" oor het
Hooggerechtshof.
