Franco denkt niet aan verdwijnen De Poolsche troepen in Italië Amerika en Engeland Katholieken en Communisten winnen in België De atoombom-spionnage Benoemingen bij de UNO Wc «Taargang Wo. 18258 'T "1 11 1 Maandag 18 Februari 11118 Bureaux: Groote Houtstr. 93 j/^Ê' 1 yV^"\ C® 1 1 |S I Uitgave Stichting Voorlichting en Soendaplcin 37, Haarlem 1 M I 1 1 m J M M M Jfi Abonnementen: p. week 31 ct. IJmuiden: Kennemerlaan 154, per kwartaal f 4.- Telef. 5437. Postgiro 273107. T$l.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel.: Redactie 10600. Dir-Hoofdred. 15054 VERLEDEN week schreef ik over een stuk Kan Shaw, The Apple Cart, dat in 1929 voor liet eerst werd opgevoerd. Hij liet daarin den Amerikaanschen ambas sadeur bij den Koning van Engeland ko men met de mededeeling, dat de in de 18e eeuw afgevallen Britsche koloniën, ge groeid tot de machtige Vereenigde Sta ten, besloten hadden zich weer bij het Moederland ,te voegen. Zulk een samen voeging leek in 1929 een dartele politieke fantasie. Ik schreef, vijf dagen geleden, dat de gedachte nu niet meer vreemd is. „Al zal de Amerikaansche am bassadeur in Londen morgen niet bij Koning Qeorge binnenstappen met de mededeeling, dat de oudb koloniën hun Declaration of Independence hebben ver scheurd en in het Rijk terugkeeren, de tegenwoordige machtsverhoudingen bren gen het geval in „The Apple Cart" dicht tot de realiteit". En gisteren bereikte ons het bericht uit Washington, dat Winston Churchill van plan is om in Maart een zeer warm plei dooi te houden voor Anglo-Amerikaan- sche solidariteit met het doel „tot een gemeenschappelijk staatsburgerschap te geraken". Churchill zou den Amerikaan schen minister van Buitenlandsche Zaken ByniC6, die hem Zaterdag per vliegtuig in Miami is komen opzoeken, er over pol sen en zijn laatste bezoek in Washington zou uilsluitend de bespreking van dit on derwerp ten doel hebben gehad. Hel bericht is een beetje primitief ge formuleerd, waar het over een gemeen schappelijk staatsburgerschap spreekt. Zoo iets is immers als afzonderlijk doel niet bereikbaar. Het kan alleen verwezen lijkt worden bij een zoo nauwe vereeni- ging der betrokken volken, dat zij boven hun eigen staatsbewind een gemeen schappelijk bewind stellen en een aantal groote belangen vereenigen. Kortom: het is alleen uitvoerbaar in een Federale Unie, zooals die welke de achtenveertig staten van Noord-Amerika vereent. Daar in bezit iedereen een dubbel staatsbur gerschap: dat van zijn eigen staat en dat van de Vereenigde Staten. Churchill, leider der oppositie m het Engelsche parlement, zou dus streven naar Federale Unie met de Vereenigde Staten. In de eerste oorlogsmaanden, dus in den winter 1939'40, streefde hij naar een Federale Unie tusschen Engeland en Frankrijk en de beide regeeringen gingen toentertijd eveneens zoo sterk in die richting, dat al zeer vergaande vormen van samenwerking waren bereikt. Zij werden uiteengeslagen door de Duitsche bezetting van Frankrijk in Juni 1940. Ver leden jaar, na de Duitsche nederlaag, toen de Labour Party in Engeland aan het bewind was gekomen, kwam de voor zitter van deze partij, prof. Harold Laski, erop terug en bevat de Unie met Frank rijk opnieuw aan. Churchill protesteerde in het Lagerhuis en gaf de meening te kennen dat het plan thans eerst opnieuw onderzocht zou moeten worden. Het was de vraag of het nog wel aanvaardbaar was. De regccring onthield zich van eeni- ge uitspraak. Sindsdien is het steeds dui delijker geworden, dat Engeland temidden, van de Groote Drie de minst sterke positie inneemt. De Engelsche pers toont, zich daarvan bewust te zijn en in ver scheidene artikelen is een voorkeur voor nauwe vereeniging mei West-Europa tot uiting gekomen, omdat men daardoor een invloedssfeer zou scheppen en daarmee een totale machtspositie bereiken, die te gen de machtsposities van de Vereenigde Staten en de Sovjet-Unie zou opwegen. Bovendien gaat het Engelsche sentiment uit naar een vereeniging met West-Europa, waarmee het door politieke en cultureele traditie verbonden, is. Hunnerzijds moeten de West-Europeesche staten, thans alle gedwongen tot een actieve buitenlandsche politiek, naar aansluiting in het Westen zoeken. De agressieve houding, die de afgevaar» digden van de Sovjet-Unie in den Veilig heidsraad van de Vereenigde Naties voort durend tegenover Engeland aannemen do botsingen tusschen Visjinsky en Bevin hebben de wereld wekenlang in spanning gehouden heeft de Engelschen er inmid dels toe genoopt, voortdurend op Amerika te steunen. Dat gaat zoolang en voorzoo ver het mogelijk is. want de Engelsche en Amerikaansche belangen in de wereld zijn op velerlei gebied strijdig met elkaar. Wat hetcekont nu het optreden van Churchill in Amerika? Als leider der op positie zal hij zeker geen buitenlandsch beleid gaan voeren, dat strijdig Is met de bedoeling der Britsche regeering. Hij zal geen besprekingen met Byrnes, dus met de Amerikaansche regeering, houden zon der Instemming en medeweten van Attlee en Bevin. Is er een werkelijk streven om tot een Anglo-Amerikaansche Unie te komen of peilt men slechts mogelijkheden en is dit tevens als een manoeuvre tegen over de Russen bedoeld? De verdere ont wikkeling van Churchills activiteit zal in elk geval met groote aandacht gevolgd worden. Indien inderdaad een zoo geweldige onderneming als een Anglo-Amerikaan sche Unie beraamd zou worden en dus Shaw's fantastische gedachte in The Apple Cart het domein der practische politiek Wmiltaa. «du hot Engelsche belang bij Liberalen verliezen ca. 50 procent van hun zetels De uitslagen van de Kamerverkiezingen in 8 van de 9 Belgische provincies zijn bekend. De resultaten van de provincie Luik weet men nog niet. De stand is nu: Chr. Volkspartij 85 zetels 17) Socialisten 59 (+4) Communisten 18 12) Liberalen 15 13) Democr. Unie 1 (+1) De Chr. Volkspartij heeft aanzienlijke winsten geboekt, vooral in Vlaanderen. De Communisten hebben eveneens een grooten vooruitgang. De Socialisten blij- Churchill voor Anglo-Amerikaansch burgerschap In welingelichte kringen te Washington heeft men gezegd, dat Churchill het plan heeft opgevat om den 8en Maart in Virginia een zeer warm pleidooi te houden voor de Anglo-Amerikaansche solidariteit, met het doel tot ecu gemeenschappelijk staatsbur gerschap te geraken. Churchill zal Byrnes, die Zaterdag pre vliegtuig naar hem in Miami is gekomen, over diens oordeel polsen. Churchill's laatste bezoek aan Washing ton zou uitsluitend deze discussie ten doel hebben gehad. ven vrijwel gelijk en de liberalen verlie zen ongeveer 50 pCt. van hun zetels. De C.V.P. zal zeer waarschijnlijk niet de ab solute meerderheid behalen, daar zij dan in Luik ruim twee derden van de stem men zou moeten krijgen. De Socialisten en Communisten samen kunnen die meer derheid niet behalen, ook al zouden zij alle zetels in deze provincie winnen. Afgezien van de groote nederlaag der liberalen hebben er geen zoodanige ver schuivingen plaats gehad, dat het tot een volkomen duidelijke wilsuitspraak van het Belgische volk is gekomen, tenzij dan deze, dat het over het geheel aan zijn ge matigdheid getrouw is gebleven. De op positie heeft succes behaald ten koste van de regeeringscoalitie der llnksche par tijen. De Belgische regeering is afgetreden. Nieuws uit het buiten land Het Duitsche volk Is niet veranderd in vergelijking met zijn houding na den vorigen oorlog, zoo verklaarde de weduwe van pre sident Roosevelt te Berlijn, waar zij op dit oogenhlik vertoefi. Over de voedselsitua. tie verklaarde zij, dat deze zeer behoorlijk is en dat sommige kinderen er zel/s beter uit zien dan in Engeland. Dc Perzische regeerlngsmlssle zou vol gen Reuter Zondag j.l. naai Moskou vertrek ker.. Over de agenda van de besprekingen is nog niets bekend, maar men neemt aan. dat de kwestie Azerbeldsjan nog wel cenige strubbelingen zal veroorzaken. „De strijd is voorbij, maar niemand kan zich terugtrekken en rust nemen. Wij moeten de wacht houden en op onze hoede zijn". Met deze woorden heeft Franco eenige nieuwbenoemde leden van den Spaanschen generalen staf Zaterdag toe gesproken. Hij memoreerde het hoogere peil, dat door het militaire Spanje sinds den tijd van de republiek en door den burgerstrijd werd bereikt. In deze tweede rede sedert de aankomst van Don Juan in Lissabon heeft Franco niet alleen geen toespeling gemaakt op eenige verande ring in het politieke bestel van Spanje, maar integendeel wederom den indruk gegeven, dat hijzelf zijn aftreden niet heeft overwogen. In Spanje is men het kennelijk nog niet eens over de staatkundige toekomst van het land. Ter gelegenheid van den tienden ver jaardag van de verkiezingen in 1936, welke Kinderen uit Nederlnndwhe vluchte lingenkampen te Batavia zijn thans iedere week In den dierentuin te «ast hij de mannen van 101 Gen. Trnn.s|a>rt Coy. Lult. .TnhiiMtn assisteert bij de wip. (P.) West-Europa groolcndccls verdwijnen. De mogelijkheid roept de ontstellende ge dachte op, dat wij in West-Europa tus schen twee grootmachten bekneld zouden raken en afhankelijk worden van een on zekere verdere politieke ontwikkeling. Maar er is nog geen reden om daarover gealarmeerd te raken. Wel Is het duide lijk, dat belangrijke zetten op het inter nationale schaakbord op til zijn. Wie de gebeurtenissen met aandacht volgt dient er steeds rekening mee te houden dat niet meer. zooals in vroeger tijden, het machtsevenwicht bepaald wordt door Europeesche verhoudingen, maar dat het wereldverhoudingen betreft, waarin de Vereenigde Staten en Sovjet-Rusland de sterkste machtsposities Innemen en het Britsche Rijk zoekende is naar versterking van macht. Dit dan: in combinatie met an deren. - R. P. het Volksfront in het leven riepen, zijn Zaterdag in de straten van Madrid pro- en anti-Franco demonstraties gehouden. Aan den eenen kant werd de republiek toegejuicht, andere demonstranten ge tuigden van hun Franco-sympathieën. Ook in Parijs zijn Zondagmorgen door Frun- sche en Spaansche communisten betoogin gen tegen het Franco-regime gehouden, tijdens welke de stemming in de Fransche constituante Franco-vijandig genoemd werd. Veiligheidsraad tot Maart verdaagd. De volgende bijeenkomst van den Vei ligheidsraad zal in Maart te New-York plaats hebben, tenzij een of andere drin gende kwestie de leden eerder bijeen roept. In de Syrisch-Libaneesche kwestie is nog geen beslissing genomen. Een Ame rikaansch compromis-voorstel kroeg door het tegen-stemmen van Visjinsky geen kans van slagen. Het woord is aan. A 1 1 e t z: Dc verdraagzaamheid vloeit voort uit een verlicht geloof Un. Press, verneemt van gezag).i.t.endè zijde, dat zich momenteel twaalf personen in arrest bevinden inzake het onthullen van geheimen der Canadeesche regeering aan een buitenlandsche mogendheid, die naar is vastgesteld, Rusland is. De bekende journalist en radiocommën- v tator Drew Pearson schrijft in een artikel' ✓in de New York Mirror, dat er een uitge breid net van Russische spionnen over Noord-Amerika is gelegd. Volgens Pear son zouden er niet minder dan 1700 Rus sische spionnen in Canada en de Ver. Sta ten werken. Deze intrigue zou ontdekt zijn, toen een Russisch agent aan de Canadeezen de na men en woonplaatsen van Sovjet-agenten in Noord-Amerika bekend gemaakt heeft. Hij heeft bovendien een aantal autoritei ten in de Amerikaansche en Canadeesche regeering aangewezen als samenwerkende met de Sovjets, aldus Pearson. Ook heeft hij eenige Amerikaansche arbeidersleiders genoemd. Zelfs zijn fotocopieën van be talingen aan Amerikaansche en Canadee sche autoriteiten gevonden. Pearson zeide, dat de „schoonmaak" van het Sovjet-spionnage-systeem bezig waa en dat eerste-rangs Sovjet-geheime agen ten naar de Ver. Staten zijn gezonden om dc lekkages bij de agenten te vullen. Pear son beschuldigde er de Ver. Staten van, een Russischen agent uit Seattle to hebben laten vertrekken met een tasch, die ge gevens over de atoombom bevatte Hij voegde hier aan toe. dat de agent waar schijnlijk niet was vastgehouden, omdat het ministerie van Buitenlandsche Zaken oordeelde, dat de Russen reeds het atoom geheim bezaten. Republikeinen vertrouwen Sjalirir. In oen offlcleele bekendmaking van de Republikeinen heeft het werkcomité van de centrale nationale commissie uitdruk king gegeven aan zl|n volle vertrouwen in de Ucpiihllkeinsche regeering en In huar beleid bij de komende besprekingen met de Nederlanders. Het blad ..Merdeka" heeft voor de eerste rnani commentaar geleverd op de nieuwe voorstellen aan Ned.-Indlë, Het blad vraagt zich af, of de voorgestelde hervormingen eigenlijk niet slechts een naamsverande ring beteekenen. De heer C. J. van der Loo herdacht Za terdag J.l. den dag, waarop hij 35 jaar geleden op het graveursatelier van de firma Andréa te Haarlem zijn werkzaamheden begon. Een hartelijke huldiging werd zijn.deel, van alle kanten stroomden de brieven, geschenken en bloemen binnen. In den morgen weid do jubilaris toegesproken door den heer W, F. Andrea, 's middags werd een drukbezochte receptiy aan de zaak gehouden. Een wandelpad wordt aangelegd aan de Oostzijde van den Wagenweg, achter de hoo rnen van het Florapark. Het nieuwe pad zal 214 meter breed worden. Joegoslavië voelt zich bedreigd Visjinsky heeft aan den secr.-gen. vnn de UNO een brief voerhandigd betreffen de het Poolsche leger van gen. Anders In Italië. Radio Warschau heelt een mededeeling uitgezonden over een Poolsche nota aan de Britsche regeering inzake de ontbin ding van de Poolsche strijdkrachten in het buitenland. Visjinsky's brief. De brief van Visjinsky ging vergezeld van een memorandum van dc Joegoslavi sche regeering, waarin o.a. :egd wordt, dat het „leger der Poolsche emigranten" sinds eenige maanden Noordwaarts en Noordoostwaarts optrekt, teneinde de grens van de Joegoslavische republiek dichter te naderen. In Januari duurde de ze beweging voort, zoodat het leger van Anders thans de lijn Bologna, Ferrara, Padua, Venetië, Teviso, Udinc beslaat, en alle Britsche eenheden langs dë Noord kust van de Adriatische Zee heeft ver vangen. Het „Poolsche emigrantenleger" Ls de federale volksrepubliek van Joegoslavië vijandig gezind. Dc troepen staan in nauw contact met de Joegoslavische Quisling- formaties. die zich thans in Italië bevin den, en die door het leger van Anders van materiaal worden voorzien." De Joegoslavische regeering acht deze feiten een mogelijke toekomstige bedrei ging voor den vrede, rust cn orde aan de Joegoslavisch-Italiaanschr grens. Zij heeft Visjinsky verzocht, deze zaak in den Veiligheidsraad aanhangig te ma ken. Engelsch antwoord Naar Reuters diplomatieke correspon dent verneemt, is binnenkort de publicatie van het Engelsche antwoord op de Pool sche nota tc verwachten. Het Britsche antwoord ontkent, dat er bewegingen van de Poolsche troepen in Italië plaatsvin den. Zij zijn niet op een plaats in Italië geconcentreerd, doch in groepen over het geheele land verspreid. Zij verrichten be wakingsdiensten. Naar verluidt, zou de Engelsche regeering prijs stellen op het advies van den Veiligheidsraad over dit lastige probleem. Een mogelijke oplossing zou een duidelijke verklaring van de Pool sche regeering zijn, waarin werd uiteen gezet, onder welke voorwaarden de Pool sche troepen naar Polen zouden kunnen terugkeeren. Hooge functie voor den heer A. Pelt I)e secr.-generaal van de organisatie der Ver. Volken, Trygvc Lie, heeft de eerste benoemingen b(j het secretariaat bekend gemaakt. De heer A. Pelt wordt adjunct-secretaris generaal, belast met de conferentie en al ge meen e diensten. De heer A. Sobolev wordt adjunct-secretaris-generaal, belast met de afd. ten behoeve van den Veilig heidsraad. De heer A. D. K. Owen wordt uitvoerend adjunct b(j het bureau van het secretariaat-generaal met den rang vau directeur en de heer A. II. Feller wordt algemeen raadsman bij den secretaris generaal, eveneens met den rang van directeur. De heer A. Pelt was gedurende den oor log hoofd van den Nederlandschen Regee- ringsvoorlichtingsdienst te Londen. Van 1909 tot 1919 werkte hij bij de redacties van verschillende Nederlandsche dagbla den. Van 1920 af maakte hij deel uit van den inlichtingendienst van den Volken bond, van welke afdeeling hij in 1932 di recteur werd. In 1940 begaf hij zich naar Londen, De heer Pelt maakte deel uit van de Nederlandsche delegatie Lu <To conferentie te San Francisco.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1