Wat Göringmètons land voorhad U.N.O. Indonesisch werkcomité De Haarlemsche financiën De Atoomspionnage ■Rffcn Jaavgang No. 18281 I J II Donderdag 21 Februari 1916 Bureaux: Groote Houtstr. 93 I™™! ^lT IT 1 I "|f| CZ? I 3 "^T 9 l^| Uitgave Stichting Voorlichting cn Soendaplein 37, Haarlem JL JL i a iL O JL Abonnementen: p. week 31 ct. IJmuid.en: Kennemerlaan 154, ^3 Per kwartaal f 4.— Telef. 5437. *-* Postgiro 273107. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Dlrecteuf-Hoofdrodaetcur: Robert Peereboom TeJ Redactie I0600 Dir._Hoofdred 15054 De beëindiging van de eerste phase van werkzaamheid van de organisatie der Vereenigde Naties, met de verdaging van de zitting van den Veiligheidsraad tot September, heeft nogal wat nabeschou wingen in het buitenland uitgelokt. Zij geven in het algemeen blijk van een ge matigd optimisme en dat is ook de ver standigste houding, want eenerzijds is de organisatie in Londen verder ontwikkeld, zijn de voornaamste commissies en het secretariaat-generaal zonder moeilijkhe den samengesteld en heeft de Veiligheids raad de eerste reeks klippen zonder on gelukken kunnen omzeilen, terwijl ander zijds wel gebleken is, dat de ware geest van internationale samenwerking nog niet is bereikt Het heeft geen nut uit dit laatste af te leiden, dat die geest nimmer zal worden gevonden. Men kan dat wel beweren, maar men weet het niet. Met zekerheid heeft men wel opnieuw kun nen vaststellen dat de sfeer van de perio de, die onmiddellijk op een grooten oor log volgt, zich slecht leent voor het ver wezenlijken van samenwerking in groo ten stijl, bezield door machtige idealen en steunend op diepe overtuiging. Het is treurig, want het zou zoo mooi zijn als na de staking der vijandelijkheden een groot gemeenschappelijk élan was opge treden. Maar het is niet gebeurd. Wij moeten op toekomstige ontwikkeling ho pen, op geleidelijken groei van beter in zicht maar ook én vooral op wording van hooger streven. Wie de binnenland- sche ontwrichting waarneemt, vlak om zich heen. kan zich nauwelijks meer ver bazen over de moeilijkheden in de bui- tenlandsche verhoudingen, al zijn die dan van anderen aard en is eigenlijk verwon derd, dat de Londensche disputen zijn beëindigd zonder dat een breuk is ont staan. Meermalen scheen een „deadlock" te zijn bereikt, scheen alles te zijn vast- geloopen. De Perzische, Grieksche en Indonesische vraagstukken brachten hun critieke momenten. Maar ze werden over wonnen. De Daily Telegraph heeft dit uitgedrukt In de woorden „de geest van toenadering overwon". Dit lijkt een te optimistische verklaring. Wel is in elk geval is gebleken, dat men er voldoende belang in zag de tegenstellingen niet op de spits te drijven en het Charter van San Francisco na te leven, om zich bij de uitspraken van de meerderheid neer te leggen. Wie eenige ervaring heeft opgedaan reet internationale conferenties is niet licht geneigd, de bereikte resultaten aan andere drijfvoeren toe te dichten. Het optreden van de Sovjet-delegatie heeft trouwens wel aangetoond, dat men zich geen illu sies moet maken en zich niet in sohoone phrasen begeven. En het in Canada ont dekte spionnage-complot betreffende dat dreigende spookbeeld van dezen tijd, de atoombom, heeft voor verdere ontnuch tering, voorzoover die nog noodig was, gezorgd Al6 dergelijke gebeurtenissen zich voordoen is het dwaasheid, van in nige overeenstemming en een diepgevoeld streven naar toenadering tusschen de be trokken mogendheden te spreken. Het geschil over Mandsjoerije is ons tegelij kertijd komen bevestigen, dat wij nog 6tceds in een wereld vol conflicten en verdeeldheden leven en dat wij eigenlijk al blij moeten zijn, dat de U.N.O. in Lon den een redelijk-geslaagd begin met haar werkzaamheden heeft kunnen maken. De merkwaardige openhartigheid van som mige gedachtcnwisselingen, waarbij, voor al de Britsche minister van Buitenland- sche Zaken, Bevin, zich onderscheiden heeft, moge daarbij verwondering hebben gewekt, maar zij is veeleer een winst dan het tegendeel Beter dat men elkaar In hel openbaar te lijf gaat dan dat geheime diplomatie een rooskleurjgen schijntoe- 6tand In het leven roept, waarbij de menschheid in slaap wordt gesust. Het blijft met dat al een feit, dat de U.N.O. niet in staat is tot actief optreden als de groote mogendheden het niet met elkaar eens zijn. Dat voorspelde het Charter van San Francisco en de loop van zaken in Londen heeft het bevestigd. De verkiezing van Nederland tot tijde lijk lid van den Veiligheidsraad is van beteekenis gebleken bij de behandeling van de Indonesische kwestie en heeft ons overigens de geruststelling gegeven, dat men de stem van ons land in interna tionaal overleg hoog blijft taxeeren. Als klein volk zijn wij geen machtsfactor van beteekenis in het internationale bestel, maar men slaat onze volkskracht en onze bereidheid tot samenwerking en het bevorderen van vreedzame oplossin gen nog altijd hoog aan. Onze „noteering" is dus niet gezakt en evenmin de waar deering voor onze vertegenwoordigers persoonlijk Een nieuw blijk van dit laat ste is tot uiting gekomen in de benoeming van den heer A. Pelt, die in de Vplken- bondsjaren reeds groot vertrouwen in Genève genoot, t°t adjunct-secretaris generaal van de U.N.O. Het is goed een Nederlander op dezen hoogen post te zien en wie den benoemde persoonlijk zoo goed kent als ik weet, dat hij er niet alfeen goed werk zal doen. maar ook een knappe en betrouwbare raadsman voor onze re- geering zijn. R. p. NIEUW KONINGSGRAF ONTDEKT Professor Montet uit Straatsburg heeft in de Oostelijke Nijldelta, in het gebied van Tanis, een Egyptisch koningsgraf blootgelegd, waar hij vele kostbaarheden, Van omstreeks 1000 v. Chr. zijn gevonden. Seyss heeft in de beklaagdenbank van Neurenberg hardnekkig volgehouden, dat Nederland ztfn welverzorgd pleegkind is geweest. De Russische aanklager Sheynin heeft deze overdaad aan humaniteit echter wreed ontmaskerd, zoodat slechts een ge wone plunderaar onder oppertoezicht van Hermann Göring overbleef. Uit de Woensdag voorgelezen documen ten bleek, dat Göring tydens een vergade ring van rijkscommissarissen er b\j Seyss Inquart op aandrong, Nederland, dat toch wel heel erg bevoordeeld was boven het geteisterde Roergebied, de economische duimschroeven een weinig stijver aan te draaien. Honger in het Westen, een nood zakelijk gevolg van scherpere „uitvoer"- politiek, werd door Hermann als van geen belang genoemd. Teekenend is het, dat Göring zich tijdens bedoelde bijeenkomst (deze vond plaats in Augustus 1942) zich allereerst tot Seyss wendde. Hij merkte op, dat het Neder- landsche volk, Germaansch beschouwd, een natie van verraders was en dat het welkom zou zijn, wanneer de weerstands kracht van dit volk een gevoelige klap Op «Ie tentoonstelling van bolgewassen te Sasseoheim Is een nieuwe narclssoort te bewonderen, welke door den kwee- ker genoemd werd naar den bekenden rudio-omrooper der IS.B.C., Joseph Mac IxhmI, dien vele Nederlanders zlcli nog van de nieuwsuitzendingen tijdens den oorlog zullen herinneren. (P.) De Jolian de Witt. Het s.s. „Johan de Witt" onder do van kapitein R. van Rees-Vellinga, dat met 1005 evacués aan boord den 18en Februari 1.1. Gibraltar passeerde, wordt, onvoorziene omstandigheden voorbehou den, Zaterdag 23 Febr. a.e. te Amsterdam verwacht. Het zal aan de fruitloods van de K.N.S. M. aan de Surlnamekade ligplaats nemen, terwijl het in de bedoeling ligt, de passa giers nog denzelfdep. dag te ontschepen, die vervolgens door den dienst van de repatrieering naar huis zullen worden ge bracht. De parlementaire commissie voor Nederlandsch Indië. De parlementaire commissie voor Ncd. In dië ls thans als volgt samengesteld: M. J. M. van Poll. voorzitter; H. A. Korthals, H. J. W. A. Meijcrlnk, Jhr. Mr. B. C. dc Savornin Lohman, Ch. J. I. M. Welter, leden, Tot haar secretaris heeft de commissie be noemd mr. .T van Andel Gzn„ commies griffier van de Eerste Kamer der Statcn- Generaal, Binnenhof 23, "s-Gravenhage. De commissie stelt zich voor op korten termijn naar Ned. Indië te vertrekken. ZIJ zal haar arbeid beperken tot het Inwinnen van In lichtingen. De Centrale Keuken in Haurl eni blijft. Naar wij van de zijde der Vincentius- keuken te Haarlem vernemen, ligt het geenszins in de bedoeling deze instelling thans op te heffen. Een ingrijpende verandering in den boezem van het bedrijf heeft echter plaats gevonden. Het overheidsinitiatief heeft plaats gemaakt voor het persoonlijke element, zij het dan nog onder toezicht van het Rijksbureau voor de Voedselvoor ziening. Er wordt op dit oogenblik 3500 liter warm eten per dag geleverd, hoofdzake lijk aan groote bedrijven in Haarlem. Wanneer men bedenkt, dat alleen de Vin- centiuskeuken tijdens dc „bloeiperiode" van de Centrale Keukens 20.000 liter per dag kookte, is de vooruitgang in onze voedselsituatie wel treffend. Inmiddels werd ons medegedeeld, dat het aantal afnemers thans weer eenigszlns toeneemt. zou krijgen. Deze en andere vriendelijk heden aan Nederlands adres bewijzen wel, welk een wassen neus het geheele Duit- sche propagandaspelletje was en dat de realiteit systematische uithongering be- teekende. Zelfs de vrijwilligers stonden bij Göring in een slecht blaadje. Hij noemde het de groote kunst, om Nederlanders naar het Oosten te lokken en ze daar pas wapens te geven. „Ze moeten dan zwemmen of zinken". vraagt een UNO-commissie De leden van het Indonesische werk comité hebben in een tc Batavia gehou den vergadering den wenseli te kennen gegeven, dal door dc U.N.O. een onder zoek wordt ingesteld naar den toestand in Ned.-Indië. In dc resolutie wordt een beroep gedaan op de regeering om er bjj de Vereenigde Volken op aan tc dringen, een commissie naar Indonesië te zenden oni zich er van te vergewissen, dat alleen de „Indonesische republiek" de feitelijke souvereiniteit over Indonesië bezit en om een volksstemming te laten houden, ten einde vast te stellen, dat dc verantwoor delijkheid, welke door de Nederlanders ten aanzien van de Indonesiërs wordt ge voeld, zonder basis is, daar de Indone siërs de „republikcinsche regecring" daar mede hebben belast. In de toelichting op het besluit ver klaarde het comité: „De Indonesiërs er kennen de Indonesische regeering als de eenige instantie, welke bevoegd is namens Indonesië te onderhandelen. De Neder landers negeeren dit standpunt door zich zelf naar voren te brengen als de eenige regeering. Dit beteekent, dat zij de erkenning van een Nederlandsche koloniale regeering vragen. Ten eerste ontkennen de Neder landers, dat de toestand veranderd is en dat sinds 9 Maart 1942, toen de Nederlan ders zich onvoorwaardelijk aan de Japan- neezen hebben overgegeven, de souverei niteit in andere handen zou zijn overge gaan; ten tweede negeeren zij de procla matie van de Indonesische onafhankelijk heid op 17 Aug. 1945, welk recht op onaf hankelijkheid door het Handvest van de Vereenigde Volken is erkend; ten derde negeeren zij het de facto bestaan van de Indonesische regeering. Dit werkcomité is een klein adviseerend lichaam, gekozen uit de leden van het Centrale Nationale Comité en de houding van dit lichaam in de huidige politieke ontwikkeling is wellicht een veelzeggen de aanwijzing voor dc reactie van het veel grootere lichaam, dat min of meer de functie van volksvertegenwoordiging ver vult. Sjahrir en Soekarno. Sjahrir bevindt zich thans te Djokja karta en men is van meening, dat hij met Soekarno besprekingen voert over ver anderingen in het Indonesisch „kabinet" Nieuws uit liet buitenland Een Fransch-Chineesch actoord ls geslo ten over, het ontruimen van Noord-Indo- China door Chineesehe troepen. „Volksrepubliek Servië" zal de nieuwe naam van dit gedeelte van Joegoslavië wor den, zoo is in de nationale vergadering be sloten. lV; millioen Duitsctiers zullen, ingevolge een overeenkomst tusschen do Kngelschen en de Polen, uit Polen naar de Britsche be- zettingszóne van Dultschland terugkeeren. Hirohito In burgerklceren heeft een In spectietocht gemaakt en begaf zich voor Japan volkomen ongekend gewoon onder de menschen en praatte met hen. Het woord is aan. Ramon de la Serna: Het standbeeld moet wel glimlachen als een duif op zijn hoofd gaat zitten Wij hebben indertijd uiteengezet waar door het komt, dat de gemeente-admini stratie in de oorlogsjaren achterop ge raakt is. Veel achterstand moest inge haald worden. Nu is het zoover, dat do Haarlemsche rekening over 1943 is af gesloten. Er is een tekort van 556.000. Maar dat is nog slechts aan te merken als een voorloopig resultaat. Er zijn nog verschillende onzekere factoren, die de werkelijke uitkomst over dat jaar nog kunnen beïnvloeden. Er is geen rekening gehouden met het bedrag dat de gemeente aan het rijk zal moeten afdragen voor de Vennootschapsbelasting. Daarvoor wa9 aanvankelijk een uitgaaf van f 467 00.) geraamd. Er is evenwel reden om aan te nemen, dat nieuwe bepalingen uit Den Haag komen, waardoor het bedrag geheel of gedeeltelijk aan de gemeente kwijt ge scholden zal worden. Wat de gemeento moet betalen komt dus nog Txiven het te kort van 556.000. Daartegenover staat evenwel, dat do Politie en de Brandweer in Maart 1943 op genomen zijn in de Staatspolitie en do Staatsbrandweer. De gemeente moest even wel de salarissen blijven betalen Daar mee waren groote sommen gemornd want beide diensten zijn toen belangrijk uitge breid. Het is nu waarschijnlijk, dat he<t rijk alsnog voor deze uitgaven, die ("318.000 beloopen. aan de gemeente een tegemoet koming zal geven. Vallen beide beslissingen ten gunste van de gemeente uit, dan krijgt de gemeente geen aanvullende uitkeering uit het Ge meentefonds, maar wordt volstaan met de 750.000 die in de rekening verwerkt is. Deze drie onzekere factoren zijh dus voor het werkelijke resultaat van 1943 van veel beteekenis. Om ons nu te beperken tot de cijfers die in dc rekening zijn opgenomen, is neg het volgende mee te deelen. Het bombardement van het Amsterdnm- sche kwartier kostte de gemeente f 60 000 aan uitgaven. Voor andere oorlogsgevolgen werd nog 31.000 uitgegeven. Over 1943 werd een bedrag van f 190 000 van het rijk ontvangen aan uitkeeringen die het rijk feitelijk over vroegere jaren had moeten doen. Dc winsten uit de bedrijven voor gas. clectriciteit cn water, die geraamd waren op 534.000. hebben in werke lijkheid opgeleverd 1.137.000. Een meevaller dus van 603.000. Latere jaren hebben de gas- en electrt- citeitsbedrijven ongunstige uitkomsten ge geven als een gevolg van de rantsoenee ring. Het Openbaar Slachthuis gaf over 1943 al een verlies van 71.000. omdat door de vleeschrantsoeneering weinig vee geslacht werd. De nadeeliee saldi van het Grondbedrijf, het Woningbedrijf, de Reiniging en Maat schappelijk Hulpbetoon waren geraamd oi 2.610.000. Zij bedroegen f 2.260.000 wat een gunstig verschil is van 350.000. De Distributie eischte van de gemeente een uitgaaf van 75.000 Wij herinneren er aan dat de rekening over 1942 met een tekort sloot van f500.000 De tekorten moeten, tenzij het rijk zich" over de gemeenten ontfermt, verrekend worden op de kapitaalsuitgaven Radio-Moskou heeft gisteravond ccn verklaring van dc Sovjet-rcgccring uitge zonden, waarin gezegd wordt, dat „Sovjet agenten in Canada technische inlichtingen hebben verkregen, waaruit echter bleek, dat de Sovjet-techniek op dit gebied ver der is gevorderd. Deze agenten waren niet gemachtigd tot deze actie cn zjjn terug geroepen." Na verwezen te hebben naar de onthul ling van Mackenzie King op 15 Febr. j 1. zegt de verklaring, dat de Sovjet-regee ring het, na een voorafgaand onderzoek, noodzakelijk acht het volgende mede te deelen: „De Sovjet-regeering is op de hoogte gesteld van het feit, dat tijdens het laatste gedeelte van den oorlog lndivi- dueele medewerkers van den militairen Sovjet-attaché in Canada van Canadee- sche burgerkennissen eenige inlichtingen van vertrouwelijken aard hebben verkre gen, welke voor Sovjet-instellingen geen belang hadden. Deze inlichtingen betroffen bepaalde technische gegevens, welke niet door de Sovjet-regeering met het oog op hoogere technische prestaties in de Sovjet- Unie werden verlangd en welke in publi caties betreffende plaatsbepaling door middel van radio enz. en ook in het be kende Amerikaansche pamflet over de atoomenergie kan worden gevonden. De mededeeling zegt verder, dat de Sovjet ambassadeur en andere medewerkers van de ambassade in Canada in het geheel niet bij deze zaak zijn betrokken. De Sovjet- regeering acht het tevens noodzakelijk de aandacht te vestigen op de ongebreidelde anti-Sovjet-campagne, welke in de Cana- deesehe pers en over de radio tegelijk met de publicatie van de Canadeesche re geering werd geopend Deze eampagno wordt door vele Canadeesche organen ge steund, aldus de verklaring, en de hou ding van de Canadeesche regeering. direct er op berekend deze anti-Sovjet-aetie aan te moedigen, is onvereenigbaar met da normale betrekkingen tusschen de beido landen. De Sovjet-regeering wijst er op, dat de publicatie van Mackenzie King ge schiedde na afloop van de vergadering der UNO. waar de Sovjet-afgevaardigden de principes der democratie en de onaf hankelijkheid der kleine volken verdedig den. Klaarblijkelijk is de verklaring van King en de anti-Sovjet-campagne in Ca nada een soort wraak voor den last. dien de Sovjet-afgevaardigden Kings vrienden tijdens de zitting van de vergadering der UNO hebben bezorgd. De Koninklijke Canadeesche bereden Politie heeft den leider van het spionnage- systeem gevat, aldus de „Ottawa Journal". Het blad voegt er aan toe, dat hij had gewerkt onder den valschen naam „Ar thur Adums".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1